Beleweyne (Caasimada Online) – Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa war culus ka soo saartay barakac ka bilowday gobolka Hiiraan iyo Fatahaada wabiga Shabelle. War qoraal oo ku qornaa Luqadda Engilish-ka oo ka soo baxay wasaaradda Gagaarka, Maareynta iyo Musiibooyinka ayaa lagu sheegay in dad badan oo gaaraya 12,000 qof ay si iskood uga soo barakaceen gobolka Hiiraan cabsi ay ka qabaan Fatahaada Wabiga Shabelle. Sidoo kale wasaaradda ayaa sheegtay inay ka walaacsan tahay saameyn xoogan oo ka dhalan karta Fatahaada wabiyada Shabelle iyo Jubba. Ugu dambeyn wasaarada Gragaarka ayaa ugu baaqday hay’adaha Samafalka inay si deg deg ah uga jawaabaan dhibaatooyinka ka jira gobolka Hiiraan ee bartamaha Soomaaliya. Halkan hoose ka aqriso

(SLT-Tel-Aviva)-Raysalwasaaraha Israeal ayaa markii labaad ku Guul-darraystay inuu soo dhiso Golihiisa Wasiirada, kadib markii uu ku fashilay inuu sameeyo isbaheysi cusub ee xisbiyada kuraasta kuleh Baarlamaanka Israel. Netanyahu ayaa sidan ugu guuleysan waayey inuu xukuumada soo dhiso doorashadii dhacday bishii April, hase yeeshee diiday inuu fursad siiyo xisbiga labaad ee mucaaridka inay iyagu soo dhisaan xukuumada, wuxuuna ku dhawaaqay doorasho labaad, taasi oo markale keentay in uu ku guuleysan waayo codka aqlabiyada Baarlamaanka. Benjamin Netanyahu oo u baahnaa taageerada xisbiyada xagjirka ah ee garabka midig ayaa heli waayey codod ku filan ee Baarlamaanka, isagoo sheegay inuu soo afjaray dadaalkii uu ugu jiray dhismaha xukuumada Isniintii shalay. Waxaa hada hawsha la wareegi doona hogaamiyaha xisbiga labaad ee Israel oo uu hogaamiyo Benny Gantz oo horey usoo noqday Taliyaha ciidamada Israel, ninkaasi oo taageero ka helaya xisbiyada garabka bidix ee kasoo horjeeda xukuumada xagjirka ah ee Netanyahu. Hadii uu Benny Gantz isaguna ku guuleysan waayo inuu soo dhiso isbaheysi xukuumad, waxaa awooda lagu wareejinayaa Baarlamaanka oo iyaga laga codsan doono inay dhexdooda iska soo saaran Raysalwasaare cusub oo soo dhisa xukuumada, taasi hadii iyadana lagu fashilo waxaa khasab noqoneysa in markale dib loogu noqdo codbixin cusub oo noqoneysa doorashadii 3aad oo sanad gudaheed dhacda. Dhinaca kale Netanyahu oo hada u muuqda inuu dhumiyey awoodiisa ayaa cabsi xoogleh ka qaba Baaritaanka la xariira Musuqmaasuq oo uu wado Xeer-illaaliya oo laga yaabo inuu dacwada kusoo oogo markii uu Netanyahu xilka ka dego. Source

(SLT-Canada)-Raysal wasaaraha Canada Justin Trudeau iyo xisbigiisa ayaa ku guulleystay doorashada guud ee dalkaasi, balse xisbi xaakimka Liberalka ayaa lumiyay aqlabiyadii uu ku lahaa Baarlamaanka. Maadaama Trudeau aanu hadda heysan aqlabiyada Baarlamaanka ayuu ku khasbanaan doonaa inuu taageero ka raadsado xisbiyada kale ee awooda kuleh Golaha Wakiilada. Waxaana la saadaalinayaa in tani ay keeni doonto in laba sano kadib markale la qabto doorasho cusub. Waxaa weli socota tirinta cododka waxaase la saadaalinayaa in xisbiga Trudeau uu heli doono 156 kursi, codka aqlabiyada ayaa ah 170 maadaama uu Baarlamaanka dalkaasi ka kooban yahay 338 Xildhibaan. Justin Trudeau ayaa kahor inta aysan codbixinta dhicin ay lasoo gudboonaadeen cadaadis xoogleh iyo fadeexado la xadhiidha sawiro la faafiyey oo muujinayey isagoo wajiga marsaday ranji madaw iskana dhigaya qof madow, arrintaasi oo ay dadka qaarkiis ku tilmaamaan astaan cunsurinimo, balse Trudeau oo isagu ah nin taageero badan ka heysta dadka laga tiro badan yahay ayaa iska difaacay eedeynmahaasi, hase yeeshee waxaa dhaawaca ugu weyn u geystay iyadoo aanu kasoo bixin in badan oo kamid ah balanqaadyadii uu horey u bixiyey doorashadiisii koowaad. Source

Magaalada Dhuusamareeb ee gobolka Galgaduud, waxaa xalay kulan xasaasi ah ku yeeshay wasiirka arrimaha gudaha ee xukuumadda federaalka Soomaaliya, Cabdi Maxamed Sabriye iyo sidoo kale madaxda Ahlu-sunna Waljameeca. Kulanka ayaa ahaa mid saacado qaatay, waxaana looga wadahadlayey arrimo ku aaddan sidii loo qancin lahaa tabashada hoggaanka Ahlu-sunna ee guddiga farsamada iyo dhismaha Galmudug oo dhowaan wasaaradda arrimaha gudaha soo magacawday. Waxa ay Labada dhinac isla qaateen in meesha laga saaro mad-madowgii soo kala dhex-galay sida ay inoo xaqiijiyeen ilo wareedyo lagu kalsoon yahay. Hoggaanka Ahlu-sunna ayaa guddigan ku sheegay in aan loo dhameyn, islamarkaana ay ku degdegtay DFS, taasi oo keentay in culeysyo ku yimaadaan howlaha lagu dhisayo Galmudug. DFS ayaa wadda dedaal walbo oo ay ku qancineyso Ahlu-sunna iyo cid walba oo tabasha ka ah hannaanka ay xilligan wax uga socdaan degmada Dhuusamareeb. Goobjoog News Source: goobjoog.com

(SLT-Japan)-Boqorka cusub ee dalka Japan Naruhito ayaa xalay la caleemo-saaray, xafladaasi oo ay kasoo qeyb galeen madax iyo wafuud ka kala socda caalamka. Naruhito ayaa xilka kala wareegay Aabbihii Akihito oo bishii May ee sanadkan xilka ka degay, wuxuuna Boqorka cusub uu noqonayaa hogaamiyihii 126aad ee Boqortooyada Japan. Source

(SLT-Yemen)-Ugu yaraan shan qof oo rayid ah ayaa ku geeriyooday duqeyn diyaaradaha dagaalka Sacuudiga ay ka gaysteen dhulka buuraha ah ee gobolka Sacda ee dhaca waqooyiga Yemen. Duqeyntan ayaa imaaneysa iyadoo bilihii la soo dhaafay dagaalyahanada Xuutiyiinta ay weeraro ku qaadayeen koonfurta Sacuudiga. Dadka ku dhintay duqeynta oo ilaa iyo hada aan la kala cadeyn in ay ahaayeen rayid ama dagaalyahano hubeysan ayaa saarnaa gaari marayay wadada u dhaxeysa magaalada Kitaf iyo degmada Al-Boqeec. Tv-ga ku hadla afka Xuutiyiinta ee Al-Masiirah ayaa shaaciyay geerida dadkaan xalay Isbaheysiga uu hogaaminayo Sacuudiga oo duulaan ku qaaday dalka Yemen sanadkii 2015-kii ayaa marar badan lagu eedeeyay tacadiyo ka dhan ah Xuquuqda Aaadanaha oo ka dhacay Dalkaasi. Source

(SLT-Tehran)-Wasiirka Arrimaha dibadda Iiraan Maxamed Javad Zarif ayaaa sheegay in uu diyaar u yahay booqasho uu ku tago Sacuudiga si uu u dajiyo xiisadda ka dhex aloosan Riyadh iyo Tehran. Diblumaasigan sare ayaa hadalkaan sheegay xilli uu ka jawaab celinayay su’aalo la xidhiidha arrintaan oo lagu weydiiyay Tv-ga afka carabiga ku baxa ee kooxda Xuutiyiinta ee lagu magacaabo Al-Masiirah. Mr Zarif ayaa u shardi yeelay booqashadan inay imaan karto marka ay timaado xaalado ku Habboon. Haddii xaalad sahli karta arintaan aan aragno waxaa diyaar u ahay in aa u socdaalo Sacuudiga si aan u soo afjaro kala duwanaashaha u dhaxeeya labada Wadan ayuu Yidhi. Source

Maamulka Hirshabelle ayaa sheegay in Todobaadyadii lasoo dhaafay ay dadkii ugu badnaa ka barakaceen deegaanno ka tirsan maamulkaasi, kadib fatahaad uu sameeyey Wabiga Shabelle. Cabdi Mahad Qoor-gaab, wasiirka wasaaradda gargaarka iyo maareynta Musiibooyinka Hirshabelle oo warbaahinta la hadlay ayaa sheegay in meelaha dadka ay barakaca ka sameeyeen yihiin B/weyne iyo Mahadaay. Dad lagu qiyaasay 450 qof ayuu sheegay in B/weyne ay kasii barakacayaan, una cararayaan meelaha dhulkoodu uu sarreeyo. Biyaha ay dadkan ka barakacayaan ayaa kasoo rogmaday Wabiga, kadib markii uu ku da’ay roob badan oo maalmahanba ka socday gobolladaasi. Wasiir Qoor-gaab ayaa ugu baaqay dowladda federaalka Soomaaliya, hay’adaha samo-falka ah iyo cid walba oo wax awoodda iney dadkan usoo gurmadaan. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Madaxweynihii hore ee Jubbaland, Axmed Madoobe, balse haatan sheegta inuu yahay hoggaamiyaha maamulkaasi ayaa waxaa lagu eedeeyey tacadiyo iyo dilal ka dhacay magaallo xeebeedka Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose. Maleeshiyaadka ka amar qaata, Axmed Madooeb ayaa la sheegay inay ka dambeeyaan dhibaatooyinka kala duwan ee ka dhaca magaaladaasi. Kafeeya Cabdi Yuusuf oo ka mid ah Haweenka ku nool Kismaayo ayaa Shabelle uga warrantay dhibaatooyinka ay ku qabaan ciidanka Jubbaland. Shalay ayey aheyd markii dibadbax looga soo horjeeday dilalka ka dhaca Kismaayo ay shacabku ka dhigeen gudaha magaaladaasi. Halkan hoose ka dhageyso Codka. https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/10/444.mp3 View the full article

Garoowe (Caasimada Online) ―Madaxweynaha maamulka Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni ayaa Xeer Madaxweyne Lr. 86 oo ku taariikheysan 21-ka Octoobar 2019, ku magacaabay Agaasimayaal Guud ee Wasaaradaha iyo Hay’adaha Madaxa-banaan. Madaxweynaha Dowlad goboleedka Puntland. Markuu arkay: Dastuurka Puntland. Markuu tixgeliyey: Baahida loo qabo tayeynta Hay’adaha Maamulka. Markuu tixgeliyey: Aqoontooda iyo Waaya-aragnimadooda shaqo. Wuxuu xeeriyey: 1-Waxaa Axmed Cabdalle Maxamed loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Xanaanada Xoolaha 2-Waxaa Cabdirisaaaq Jaamac Aadan loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Kalluumeysiga iyo Khayraadka Badda. 3-Waxaa Sharmaarke Xasan Cali loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Qorshaynta, Xiriirka Caalamiga ah iyo Horumarinta Dhaqaalaha. 4-Waxaa Maxamed Ciise Cismaan loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Warfaafinta, Isgaarsiinta iyo Dalxiiska. 5-Waxaa Eng. Cabdulqaadir Cali Xirsi loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Hay’adda Waddooyinka Puntland. Xeerkani wuxuu dhaqangelaya markuu Madaxweynuhu saxiixo, wuuna saxiixay. Caasimada Online Xaafiiska Garoowe Caasimada@live.com

Wasiirka arrimaha gudaha xukuumadda Soomaaliya, Mudane Cabdi Maxamed Sabriye ayaa Xalay Dhuusaareeb kulan kula qaatay hoggaanka ururka Ahlu Sunna Waljamaaca. Kulanka oo saacado badan qaatay ayaa waxaa looga hadlay tabashada ay Ahlu Sunna ka qabto guddiga farsamada Galmudug oo ay dhowaan ku dhawaaqday dowladda Soomaaliya. Ilo ku dhow shirkaasi ayaa sheegay in labada dhinac ay isku fahmeen dhammaan waxyaabihii laga wada hadlay, islamarkaana lagu ballamay kulamo kale. Guddiga farsamada ee dhismaha Galmudug ayaa ka kooban illaa 13 xubnood, kuwaas oo aysan wax hubin ah ku laheyn Ahlu Sunna oo ku xoogan gobollada dhexe ee dalka View the full article

Madaxweynaha Dowladda Puntland Mudane, Siciid Cabdullaahi Deni ayaa Xeer Madaxweyne Lr. 85 oo ku taariikheysan 21-ka Octoobar, 2019 ku magacaabay Guddoomiyeyaasha Gobolada Bari iyo Gardafuu. Madaxweynaha Dowladda Puntland Markuu arkay : Dastuurka Dowladda Puntland. Markuu tixgeliyey : Talo soo jeedinta Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dimuqraadiyaynta Dowladda Puntland. Markuu tixgeliyey: Aqoontooda iyo Waaya-aragnimadooda shaqo. Wuxuu xeeriyey: Waxaa Cabdisamad Yuusuf Maxamed loo magacaabay Guddoomiyaha Gobolka Bari Waxaa Muuse Saalax Guuleed loo magacaabay Guddoomiyaha Gobolka Gardafuu. Xeerkani wuxuu dhaqangelayaa markuu Madaxweynuhu saxiixo, wuuna saxiixay. View the full article

Muqdisho (SMN) – Halkaan ka Dhageyso Warka Subax ee Idaacadda Shabelle. Hoos riix si aad u dhageysato. https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/10/Warka-Subax-22102019.mp3 View the full article

Dhuusamareeb (Caasimada Online) ― Wararka naga soo gaaraya Galgaduud ayaa sheegaya in xalay kulan gaar ah oo u dhexeeyay wasiirka arrimaha gudaha Soomaaliya iyo hoggaanka Ahlu Sunna Waljamaaca uu ka dhacay degmada Dhuusamareeb ee gobolkaasi. Kulanka oo ahaa mid xasaasi ah ayaa waxaa inta badan diirada lagu saaray mad madowga siyaasadeed ee u dhexeeya labada dhinac, gaar ahaan guddiga farsamada Galmudug. Sidoo kale shirka oo qaatay saacado badan ayaa lagu soo qaaday, sidii looga qancin lahaa garabka Ahlu Sunna tabashada ay ka qabto dhismaha guddigaasi. Wararka ayaa sheegaya in aan la gaarin wax xal ah, islamarkaaa uu shirka ku soo dhammaaday is faham waa, sida aan xogta ku helnay. Dhinaca kale warar hoose oo soo baxaya ayaa sheegaya in laga yaabo in saacadaha soo socdo Dhuusamareeb uu dib ugu laabto Ra’iisul wasaare Xasan Cali Khayre, si ugu yaraan Ahlu Sunna loo qanciyo, kadibna loo sii guda galo lahaa wajiga labaad ee dhismaha Galmudug. Xaaladda Galmudug oo muddo dheer is jiid ku jirtay ayaa waxaa la qorsheynayaa in isbedal maamul iyo doorasho ay ka dhacdo, si loo dhiso Galmudug oo loo dhan yahay. Caasimada Online Xaafiiska Dhuusamareeb Caasimada@live.com

Edmonton will be without an elected official in the federal government for the first time since the 1980 election as a sea of blue washed over the city. Source: Hiiraan Online

COLOGNE, Germany (Reuters) - European regulators expect to clear Boeing’s grounded 737 MAX to return to service in January at the earliest, following flight trials by European test pilots scheduled for mid-December, Europe’s top aviation safety official told Reuters. Source: Hiiraan Online

Israel's long-standing Prime Minister Benjamin Netanyahu has said he cannot form a government, handing the opportunity to his political rival. Source: Hiiraan Online

The tournament will bring together players from 14 countries including the Comoros Islands, Djibouti, Eritrea, Ethiopia, Madagascar, Mauritius, Rwanda, Seychelles, Somalia, South Sudan, Sudan, Tanzania, Uganda and Kenya Source: Hiiraan Online

Qaran News

After a hard-fought, 40-day campaign, Liberals end with a weaker grip on power Source: Hiiraan Online

Global News is declaring that Liberal candidate and incumbent MP Ahmed Hussen has been re-elected in the Ontario riding of York South—Weston. Source: Hiiraan Online

Liberal Anita Vandenbeld held on to her Ottawa West Nepean riding Monday after a campaign that featured a rematch against Conservative challenger Abdul Abdi. Source: Hiiraan Online

Madaxweynaha Dowladda Puntland Mudane, Siciid Cabdullaahi Deni ayaa Xeer Madaxweyne Lr. 86 oo ku taariikheysan 21-ka Octoobar 2019, ku magacaabay Agaasimayaal Guud ee Wasaaradaha iyo Hay’adaha Madaxa-banaan. 1. Waxaa Axmed Cabdalle Maxamed loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Xanaanada Xoolaha 2. Waxaa Cabdirisaaaq Jaamac Aadan loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Kalluumeysiga iyo Khayraadka Badda. 3. Waxaa Sharmaarke Xasan Cali loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Qorshaynta, Xiriirka Caalamiga ah iyo Horumarinta Dhaqaalaha. 4. Waxaa Maxamed Ciise Cismaan loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Warfaafinta, Isgaarsiinta iyo Dalxiiska. 5. Waxaa Eng. Cabdulqaadir Cali Xirsi loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Hay’adda Waddooyinka Puntland. PUNTAND POST The post Madaxweynaha Puntland oo magacaabay Agaasimayaal Guud ee Wasaaradaha iyo Hay’adaha Madaxa-banaan. appeared first on Puntland Post.

Qaran News

Muxuu yahay nidaamka federaalka? Si kooban, Federaalku waa nidaam dowladeed kaasoo dastuurka dalku uu qeexayo hab qaybsiga awoodda, maaraynta iyo wadaagga dhaqaalaha; maamulka siyaasadda, ciidamada, xuduudaha, iwm. Awoodaha dowladda dhexe ee fedaraalka gaarka u ah waxaa ka mid ah: Siyaasadda Arrimaha Dibadda, Gaashaandhigga, Maaraynta Dhaqaalaha, Lacag Samaynta, Baasaboorada, Maamulidda Xuddudaha Dhulka, Hawada, Badda, Uruurinta Canshuuraha, Sugidda Amniga, iyo Horumarinta Kaabashaaya Dhaqaalaha (Infrastructure), iwm. Maamul goboleedyadu waxay iyaguna leeyihiin nidaam maamul hoosaad ah, oo dastuuurka waddanka u yaal uu si cad u qeexayo si ay si gaar ah ugu maamushaan danaha gaarka u ah gobolladooda. Puntland ma hooyadii fitnadaa mise wa hooyadii federaalka? Waxaan la yaabaa sida madaxda Puntland ay mar walba uga soo horjeedaan tallaabo kasta oo ay qaaddo dawladda dhexe laakiin ay u rabaan in degmooyinka iyo gobollada Puntland hoos yimaada ay ugu hoggaan samaan amarada ka soo baxa maamulka. Runta marka laga hadlo bur-burka, musiibada, iyo fitnada ku dhacday Soomaaliya ilaa intii ay xorriyadda ka qaadatay waxaa badankiisa sabab u ahaa dad ka soo jeeda Puntland. Sidee u dhici kartaa in Puntland diiddo in xildhibaanada ku jira dawladda dhexe ee ka soo jeeda Puntland ay xafiis ka furtaan degaanadii laga soo doortay si ay ugu adeegaan bulshadii soo dooratay? Sidee midnimadii Somalia loo helayaa haddii Puntland aqoonsato natiijada doorasho wasaaradda arrimaha gudaha ee Somalia iyo beesha caalamkuba aysan aqoonsan? Sidee Puntland ugu wareejin kartaa waddamo shisheeye garoomada iyo dekadaha ku yaal Puntland, kuwaaso masuuliyadeeda ay leedahay dawladda dhexe. Marka aan is waydiino ee Puntland ma Hooyadii Federaalkaa Mise Hooyadii Fitnada oo Soomaaliya ka dhaqaaqi la’dahay oo ka midoobi la’dahay. Waxaad kaloo is waydiin leh maxaa madaxda Puntland midba midkuu ka dambeeyo uga waddaniyad liitaa oo ugu adeegaa shisheeyaha, oo Puntland iyo Soomaaliyaba u hagardaameeyaa? Ugu dambayn, oday reer Puntland ah baa waxa la waydiiyay inu isu bar-bar dhigo Cabdiwali Gaas iyo Siciid Deni. Wuxu yiri. “Kana Macal Wayn, Kana Macna Daran” Xalka Soomaaliya waa in labo mid la sameeyo: In madaxda waddanka oo dhan heer Federaal iyo heer maamul goboleedba ay doorasho ku yimaadaan, doorashana ku tagaan. In madaxda oo dhan ay noqdaan kuwo ay mgacaabaan madaxwaynaha iyo madaxda maamul goboleedyadu. Taasina waxay keenaysaa in laga bed-baado is qab-qabsiga, iyo fashilka siyaasadeed ee ka dhalan kara iska hor imaadyada iyo khilaafka had iyo jeer dhaca, iyo in la helo dawlad waqtigeeda iyo juhdigeeda galisa ka shaqaynta horumarka degaanda dalka oo dhan. Waxaan is waydiin leh, sidee u dhici kartaa in madaxda maamul goboleedyadu ay yeeshaan awood ay ku magacaabi karaan xilkana uga qaadi karaan guddoomiyayaasha gobollada iyo duqyaasha magaaloyinka maamul goboleedkooda laakiin madaxwaynaha Soomaaliya uusan lahayn awood taas la mid ah oo uu ku magacaabi karo madaxda maamul goboleedyada heer ay yihiinba. Macne ma samaynaso in awood loo diiday madaxwaynaha waddanka la siiyo ama ay xoog ku maroorsadaan madaxda maamul goboleedyadu. Sidaa awgeed waa in guddoomiyayaasha iyo duqyaasha magaaloyinku ay ku yimaadaan doorasho, xilkooda aan cidina ka qaadi karin ilaa ay waqtigooda ka dhammaystaan. Sidoo kale, tuulooyinka, degmooyinka, iyo gobollada hoos yimaada maamul goboleedyada waa inay helaan xuquuq u dhiganta tan maamul goboleedyadu ku leeyihiin dawaldda Federaalka ah. Dawaladda dhexena xuquuq taas u dhiganta waa inay ku yeelato maamul goboleedyada iyo degaanada hoos yimaada. Waana in isla sida maamul goboleedyadu ugu hanjabaan inay xiriirka wada shaqaynta u jarayaan dawladda dhexe, ay gobollada iyo degaanda hoos yimaada maamul goboleedyada iyaguna u qaadi karaan tallaabo taas la mid ah oo ay xiriirka wada shaqaynta ugu jari karaan maamul goboleedka. Haddii si buuxda loo fahmo in xiriirka iyo wada shaqaynta dawladda dhexe, maamul goboleedyada, degmooyinka, iyo tuulooyinku uu yahay mid kor-iyo-hoosba isu dheelli-tiran oo ay caddahay xuquuqda iyo waajibaadka midba kan kale ku leeyahay, waxaa la helayaa is faham buuxa oo keenaya in laga wada shaqeeyo horumarka waddanka. Laakiin haddii maamul goboleedyada keliya ay leeyihiin awoodda ah in wax la curyaamiyo, wax la qaso, wax la joojiyo, la hanjabo, ama xilka qof laga qaado, waxaa meesha ka baxaya isu dheelli tirnaanta awood qaybsiga, helidda xuquuqaha iyo waajibaadka la isku leeyahay, iyo jirtaanka sharci ay ku kala bixi karaan maamullada kala duwan ee dalka ka dhisan markii aragti kala duwanaan imaato. Jaridda xiriirka wada shaqayntu waa inuu noqdo mid labo jihoole ah oo aan hal jiho oo qura uun loogu hanjabin oo loo adeegsan. Waa gobollada iyo degmooyinka uu ka kooban yahay maamul goboleedku ay xiriika wada shaqaynta u jari karaan maamul goboleedka sida uu isaguba uga hanjabo inuu xiriirka ugu jaro dawladda dhexe. Sidoo kale, waana in fikraddaan qodob ahaan lagu daro dastuurka dalka, haddii kale waligeed laga dhamaan mayo is qab-qabsi, fashil siyaadeed, horumar la’aan, iyo u adeegidda shisheeye dano gaar ah ka leh Soomaaliya. Dastuurka ha isu dheelli tiro hana labo-jiheeyo awoodaha iyo xuquuqaha Hadda ka hor mar aan xiriir la sameeyay wasiirkii hore ee dastuurka (Cabdirxman Xoosh Jibriil) wuxuuna ii sheegay inuu daraasadeeyay dastuurka waddamo badan (sida South Africa, Nigeria, U.S., Switzerland, etc) oo ku dhaqma nidaamka Federaalka ay kulligood leeyihiin xquuqo iyo awoodo isu dheelli tiran oo si siman u sugaya xuquuqaha degmooyinka, gobollada, maamul goboleedyada, iyo dawladda dhexe uu midba midka kale ku leeyahay. Wuxuuna ii sheegay in dastuurka Soomaaliyana uu sidaas oo kale u qeexi doono xuquuqaha degmooyinka iyo goballada maamul goboleedku ku yeelan doonan maamul goboleedka iyo dawaldda dhexe labadaba. Taa macnaheedu waxa weeye in tallaabooyinka u banaan in maamul goboleedku ka qaado dawladda dhexe, ay u banaan yihiin degmooyinka iyo gobollada maamul goboleedku ay ka qaadi karaan maamul goboleedkooda. Taa oo qura baa maamullada dalka ka jira oo dhan ku kala bed-baadi karaan, waayo mid waliba wuxuu iska ilaalin doonaa inuu ku xadgudbo xuquuqda midka kale si aan isagan loogu xad gudbin una ilaashan karo xuquuqdiisa. W/Q: Axmed Bashir bashir1631@gmail.com AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid