-
Content Count
211,114 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Somaliland: The Power of Democracy Greg Mills, John Githongo, John Steenhuisen, Abbasali Haji, Chipokota Mwanawasa and Tendai Biti Commentary, 4 June 2021 Spotlighting an African rarity: a poor but democratic nation. A dirty white, bullet-pocked house, without electricity and running water, does not merit a second glance in the town of Burao high in the east of Somaliland. Yet this former colonial governor’s residence, shaded by a giant acacia, was the site of the Grand Conference of the Northern Peoples in Burao, held over six weeks, which concluded with the declaration of Somaliland’s independence from Somalia on 18 May 1991. Since then, the Somalilanders have stuck with a winning formula, despite the absence of international recognition and the tepid democratic enthusiasm of much of the Horn of Africa. In the immediate region, only Somaliland is ranked as ‘partly free’ (with a score of 42/100) on Freedom House’s political rights and civil liberty rankings. Ethiopia (22), Djibouti (24) and Somalia (7) all rank as ‘unfree’, and the same is true for Uganda (34), Rwanda (21), Burundi (14), Egypt (18), Sudan (17), South Sudan (2) and Eritrea (2) in the next regional ring. Only Kenya (48) to the south also enjoys ‘partly free’ status. Somaliland uses democracy to keep its people together. Its steady democratic performance and progress are a breath of fresh air in a continent where democrats are facing an uphill struggle. Only seven countries of 49 in sub-Saharan Africa are currently in the ‘free’ category. This is the lowest figure since 1991, with under 10% of the population of the continent living in countries classified by Freedom House as ‘free’. Somaliland also shows that you don’t have to be rich to be democratic. Despite a tiny national budget of just $250 million for its 3.5 million people (according to Minister of Finance Saad Shire) and a tough geography and hostile climate, Somaliland is showing the way for much richer countries to follow. ‘A place that has made something out of virtually nothing’ is how former Nigerian president Olusegun Obasanjo has described the progress made by Somaliland. His trip there in May 2019 was the first by an African president, current or former, since the territory re-declared its independence in May 1991. HEAVY HISTORICAL BAGGAGE Somaliland gained its initial independence from the UK in 1960. Five days later, it made an ill-fated decision to join former Italian Somaliland in a union that was envisaged ultimately to include French Somalia (now Djibouti), the Somali-dominated Ogaden region of Ethiopia (now Region 5) and a chunk of northern Kenya; this was the origin of the five-pointed star on the Somali flag. In the centre of the capital, Hargeisa, is the independence memorial, comprising a MiG-17 fighter-bomber erected on a plinth. This commemorates the event when, having lost control of the province, Somalia’s then-ruler Siad Barre ordered his air force – operating from the local airport – to bomb the city, which had been briefly captured by local Somali National Movement (SNM) liberation fighters in May 1988. With the planes flown by Rhodesian mercenaries, among others, the air raids resulted in thousands of civilian casualties. By the time of Siad Barre’s fall three years later, the main cities of Hargeisa and Burao had been razed to the ground. Not for nothing was Hargeisa known as the ‘roofless city’ after systemic looting by Mogadishu had stripped it of roof sheeting and even doors and their frames. Since then, Somalilanders have sought stability on the principle of maximum ownership and the reality of minimum resources. Peace did not require vast external financing. There was none available anyway at the time, save for remittance flows to Somaliland families, totalling an estimated $500–900 million annually by 2019. In fact, the absence of outsiders may be precisely the reason for Somaliland’s success, at least compared to its southern neighbour, Somalia, which has lurched violently from peace conference to initiative, peacekeeping mission to external military intervention, and failing government to fragile coalition, seemingly with little discernible progress. In Somalia, ‘conflict entrepreneurs’ have fed off both the fighting and the talking in a top-down process financed by donors, mostly taking place outside the country. By contrast, Somaliland’s peace conferences were managed and financed by locals, bringing their own food and shelter. The last conference in 1993 was held over five months under the trees in the western city of Boroma. Such dialogue, long a feature of Somaliland society, was organic and bottom-up rather than top-down. Somalilanders concentrated on achieving peace, not on acquiring comforts or financial benefits for delegates from a peace process. Despite its obvious dysfunctionality, Somalia somehow refuses to countenance Somaliland’s right to a divorce, clinging chauvinistically to the notion that the marriage can be repaired. And the rest of Africa blindly stumbles on with hopes for reunion and fears of the impact of accepting the current two-state reality. RECOVERY Somaliland’s recovery since the 1990s has similarly demanded persistence and the principle of inclusion. The former UK protectorate has developed a stable, democratic system of politics, merging modern and traditional elements. In 2002, Somaliland made the transition from a clan-based system to a multi-party democracy after a referendum in 2001, formalising the Guurti as an Upper House of Elders, which secures the support of traditional clan-based power structures. There have since been regular elections and a frequent turnover of power between the main political parties. The 2003 presidential election was won by Dahir Riyale Kahin by just 80 votes in nearly half a million against Ahmed Mahamoud Silanyo. The tables were subsequently turned in 2010, with Silanyo winning 49% of the vote to his opponent’s 33%. In November 2017, Muse Bihi Abdi, a former SNM fighter who had earlier served as a Soviet-trained fighter pilot in the Somali Air Force, was elected president. He received 55% of the vote, becoming the country’s fifth president and cementing a tradition of peaceful handovers of power rare to the region. On 31 May 2021, around the 30th anniversary of Somaliland’s independence and the 20th anniversary of its multi-party democracy, the parliamentary and local district elections went off smoothly – despite the coronavirus pandemic – with 1.1 million voters registered by the National Electoral Commission (NEC), and the establishment of 2,709 polling stations countrywide. Unlike Somaliland’s previous six elections, which were mostly funded by outsiders, 70% of the $8 million budget was financed internally. And despite delays in the elections – caused by a standoff between the presidency and opposition parties over the nomination of members of the NEC, as well as challenges with the iris biometric voter registration system – these were the most competitive yet, with 246 candidates for 82 parliamentary seats and 966 for 249 district municipality posts across the six regions. Critics say that Somaliland’s democracy has been facilitated by the dominance of a single clan, the Isaaq, unlike Somalia, which has to balance the competing interests and ambitions of four major clans and several smaller ones. But this argument understates the differences between the Isaaq’s sub-clans and sub-sub-clans, ignores the internal violence that accompanied the country’s birth process – which had to be resolved – and overlooks the tremendous hard work that went into that process. The focus on the relative integrity of the clan system, President Abdi contends, also underestimates the impact of the democratic culture of the SNM. ‘For 10 years’, he says from his offices in Hargeisa, ‘the SNM was struggling for democracy, refusing the dictatorship of Siad Barre. The democracy we now have was also based on the constitution of the SNM, which was very democratic, in which there were regular elections every two years, and in which the central committee operated like a parliament’. He cites the example of former President Silanyo, who was removed in the 1989 SNM elections, and yet accepted the change. ‘We have a tradition of accepting results and changing power, and accepting leadership even outside of the SNM, which is very unusual’, he points out, ‘among African liberation movements’. SUPPORTING STRUCTURES Donors have helped in sponsoring the local civil society group that provides election oversight: according to the Somaliland Non-State Actors Forum (SONSAF), in 2021, the EU was the principal contributor to its $2 million budget. SONSAF deployed nearly 900 monitors countrywide and ran an Election Situation Room in Hargeisa staffed by 16 operators, collecting and collating countrywide incident reports between April and July 2021. This is how donors can spend money wisely in support of local governance initiatives and the cause of peace and stability. Of course, as with any democracy, there are challenges of consolidation. Delays to the election process have resulted in officials serving well beyond their original mandates, while journalists face problems of access and pressure from authorities. There are instances of minor clans being subject to political and economic marginalisation, and violence against women remains a serious problem in a highly patriarchal society. We observed the 31 May elections in Sahel region, including Burao, the former colonial capital of Sheikh and the villages of Ina Dhakool and Qoyta – the latter of which was the site of a casualty clearing station during the civil war. For all of its diplomatic isolation, Somaliland is strongly globalised. The link with the diaspora is evident in the names of Burao’s suburbs, including Xaafada London, Abu Dhabi and Jarmalka (Germany). Yet Somaliland remains synonymous with grinding poverty and dirt-scrabble hardship. A high percentage of the population is illiterate and required assistance at polling stations, many of which were run by university students. The slow pace of voting was accompanied by constant grumbling on a high Somali volume setting. Regardless, the enthusiasm was palpable, not least among the very old and young. Preference was patiently given to disabled and female voters. A voting age of 15 might seem low, and a cynical way of vote stealing, but it serves as a deradicalising mechanism for the largest demographic: 70% of Somaliland’s population of 3.5 million is under the age of 30. The younger generation sees democracy as a means of diluting the impact of the clan system. Democracy demands and creates a high-trust and transparent environment. Assisted voters – about one-fifth of those in our area of observation in 46 polling stations – were asked their preference which was filled in by the presiding officer, and then shown immediately to the agents representing the three parties in the station. These practices help to ensure votes are respected. The crowds were not voting just for political parties; they were voting for nationhood and to show their pride in self-determination. Somaliland’s commitments to improving democratic norms and standards, and its regular change of leaders at the polls, have made it a regional democratic superpower. Its progress should shame those much richer African countries where incumbents are rolling back democratic progress because it threatens their power and financial privilege. Those African leaders – of governments and oppositions alike – who are committed to democracy should recognise Somaliland’s undoubted progress from war to peace. The authors were members of the international election monitoring team convened by the Brenthurst Foundation, and were based in the Sahel region in eastern Somaliland. The views expressed in this Commentary are the authors’, and do not represent those of RUSI or any other institution. BANNER IMAGE: Women in Somaliland holding their Voter ID cards. Courtesy of Jim Haylebroek/Wikimedia Commons Qaran News
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Dowlad goboleedyada Jubbaland iyo Puntland ayaa noqday maamuladii u horeeyay ee soo magacaabay xubnihii guddiyada doorashada, maalmo un kadib markii magaalada Muqdisho lagu saxiixay heshiiskii doorashada. Tallaabada ay qaadeen labada madaxweyne ayaa noqoneysa mid meesha ka saareysa eedeyntii Farmaajo ee aheyd in madaxda Puntland iyo Jubbaland ay diidan-yihiin in dalka uu aado doorasho. Axmed Madoobe ayaa 1-dii bishaan Jun u gudbiyey xafiiska ra’iisal wasaaraha xukuumadda xil-gaarsiinta xubaha maamulka Jubbaland uga mid noqonaya guddiyada doorashooyinka heer federaal, heer dowlad-goboleed iyo xallinta khilaafaadka. Xubnaha uu magacaabay Axmed Madoobe ayaa tiradoodi dhameyd 12-qof oo guddiyada doorashada ku meteli doona Jubbalanad, kuwaas oo uu sheegay inuu magacaabistooda u cuskaday la tashiyo uu sameeyey iyo fulinta heshiiskii 17-kii September. Sidoo kale, Wareegto kasoo baxday 2-dii bishaan xafiiska Madaxweynaha dowlad goboleedka Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni ayaa iyadana lagu magacaabay xubnaha guddiga doorashooyinka heer federaal ku meteli doona maamulka Puntland, kuwaas oo gaaraya siddeed xubnood. Warqadda uu madaxweyne Deni ku soo magacaabay xubnahaan ayaa lagu socodsiiyey Xafiiska ra’iisal wasaare Rooble, iyadoo lagu cadeeyey in ogaansho ay ka heysato xafiiska madaxweynaha waqtigiisu dhamaaday ee Farmaajo. Dowlad goboleedyada Jubbaland iyo Puntland ayaa noqonaya maamuladii u horeeyay ee soo magacaaba xubnaha guddiyada doorashada, ayada oo ilaa hadda aysna xubnahooda soo gudbin maamulada Galmudug, HirShabelle iyo Koonfur Galbeed. Saddexda dowlad goboleed ee ilaa hadda aan soo gudbin Guddiga ku matalaya doorashada, ayaa waxaa xusid mudan inay ahaayeen kuwii ugu horeeyay ee soo magacaabay Guddiyadii muranka ka dhashay kaddib saxiixi 17-ka September 2020-ka. Ilaa iyo hadda si rasmi ah looma oga sababta ka dambeysa in guddiyadooda ay soo magacaabi waayan saddexdaan dowlad goboleed, hase yeeshe waxaa soo baxaya warar hoose oo sheegaya inuu weli taagan yahay is-jiid-jiid cusub. The post Axmed Madoobe iyo Deni oo qaaday tallaabo meesha ka saartay eedeyntii madaxweyne FARMAAJO ee doorashada appeared first on Caasimada Online.
-
Wararka ka imaanaya degaanka Baxdo Gaabo Ee Gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in halkaasi uu dagaal culus oo soo gaaray xalay xilli dambe uu ku dhex-maray labada maleeshiyo Beeleed. Labada maleeshiyo Beeleed oo isku heysta dhul ku yaal tuulooyinka lagu dagaalamay ayaa dagaalkooda waxaa uu yahay mid soo laab laabtay, waxaana inta la xaqiijiyay ku geeriyooday 2 Ruux halka saddex kale ay ku dhaawacmeen. Dadka degaannada lagu dagaalamay ayaa waxaa ay sheegeen in xalay xilli dambe uu dagaalka joogsaday, hayeeshee weli la dareemayo xiisad dagaal oo u dhaxeeysa labada maleeshiyo Beeleed. Saraakiisha Ciidamada dowladda Soomaaliya ee Gobolka Galgaduud iyo Mas’uuliyiinta Maamulka Galmudug weli dagaalkaas kama hadlin, waxaana sidaan oo kale uu dhowr jeer dagaal Beeleedka uu uga dhacay degaano u dhow Deegaanka Baxdo Gaabo Ee Gobolka Galgaduud. PUNTLAND POST The post Dagaal beeleed ka dhacay Galgaduud appeared first on Puntland Post.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Faah-faahino dheeraad ah ayaaa waxaa laga helayaa khasaaraha ka dhashay dagaal u dhexeeyey ciidamada dowladda iyo Al-Shabaab oo xalay ka dhacay qeybo ka mid ah magaalada Muqdisho, kaas oo qaatay muddo ku dhow saacad. Dagaalka ayaa yimid, kadib markii xubno ka tirsan Al-Shabaab ay weerar ku qaadeen bar-koontarool oo ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Haramcad ay ku leeyihiin agagaarka isgoyska koontarool Balcad ee degmada Heliwaa, kuwaas oo ilaalo ka haya dhismaha ka socda wadada dheer ee isku xirto magaalooyinka Muqdisho iyo Jowhar. Wararka ayaa sheegaya in weerarka kadib iska hor imaad la’isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan uu ka dhacay halkaasi, kaasi oo geystay khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac soo kala gaaray labada dhinac , inkastoo aan is dhab loo ogeyn. Saraakiil ka tirsan laamaha ammaanka ee dowladda Soomaaliya oo ka hadlay dagaalkaasi xigay ayaa sheegay inay ka hortageen weerarka kaga yimid dhinaca kooxda Al-Shabaab, iyaga oo intaasu kusii daray inay khasaare xoogan gaarsiiyeen ragga dagaalka soo qaaday. Ciidamada ammaanka ayaa sidoo kale dagaalka, kadib howl-gallo kooban ka sameeyey xaafado ka tirsan degmada Heliwaa ee gobolka Banaadir. Xaaladda ayaa saaka ah mid deggan, iyada oo weerarkan uu qeyb ka noqonayo falal ammaan darri oo maalmihii u dambeeyey ka dhacayey gudaha magaalada Muqdisho. Si kastaba, dagaalyahanada Al-Shabaab ayaa marar badan weeraro gaadmo ah ku qaaday ciidamada ammaanka iyo shaqaalaha dhismaha ka wada wadada Muqdisho iyo Jowhar. The post Ciidanka DF iyo rag hubeysan oo ku dagaalamay Muqdisho appeared first on Caasimada Online.
-
Mogadishu (HOL) - Somalia and two other African nations still vote in the current UN session despite being in arrears in their contributions to the UN operating budget. Source: Hiiraan Online
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Taliyaha ciidamada Asluubta Soomaaliyeed, Mahad Cabdiraxmaan Aadan (Taliye Shub) ayaa siyaabo kala duwan uga hadlay rasaastii lagu furay kolonyo gawaari ah oo uu la socday madaxweynihii hore ee dalka, Xasan Sheekh Maxamuud. Taliyaha ayaa hadalkiisi ugu horeeyay ku sheegay in falkaas uu u dhacay qaab aan ku talo-gal aheyn, isagoona raali-gelin ka bixiyey wixii ka dhacay agagaarka maxkamadda gobolka Banaadir oo lagu xabadeeyay Xasan Sheekh. “Ilaali la socotay Xasan Sheekh ayaa waxa ku qaldamay ciidankii Asluubta, shil ayaa dhacay oo cid loogu talo-galay majirin, madaxweynihiina waa ka raali-gelinaynaa iyo umadda Soomaaliyeedba,” ayuu yiri Taliyaha ciidamada Asluubta. Maalin kadib, Taliyaha ayaa eedeynta u weyn ee falkaas dusha u saaray ilaalada madaxweynihii hore, isagoona sheegay hadal ka duwan midkiisi hore ee kor ku xusan, wuxuuna sheegay in rasaasta ay bilaabeen ilaalada madaxweyne Xasan Sheekh oo ka gudbay barkatarool ee lagu rasaaseeyay, kadib markii ay isku dayeen inay hubiyaan gawaarida uu saarna madaxweynaha hore. “Gaariga cabdi-bilaha ee ilaalada madaxweyne Xasan Sheekh ayaa gudbay. Waxay ahayd inay istaagaan. Haddii uu dhihi lahaa waxaan wadnaa madaxweynihii hore, Xasan Sheekh Maxamuud, askarta jidkey u furi lahayd ma dhihin ee waa gudbay,” ayuu yiri. “Kadib markii uu gudbay, wuxuu joojiyeen (ciidamada) gaariga dambe si ay u hubsadaan. Gaarigii gudbay ayaa xabad soo billaabay. Kaamiraa jirto, umad badanaa joogtay. Waxa aan sheegayana waa wax cad. Dhibaatada Cabdi-bilahaas ayaa sameeyay. Wuxuu dili gaaray ninkii uu ilaalinayay.” “Haddii cidi xabad kugu soo riddo, waxay tahayna aadan ogayn, adigana aad xabad haysato, faataxa lama akhrinaayo ee xabad baa loogu jawaabayaa, markaa arrinka xabadda sidaa bay ku dhacday, ma ahan wax Asluubtu bilowday.” Hadallada Taliyaha ee is-burinaya ayaa dhaliyey hadal hayn badan, ayada oo dadka qaar ay su’aal geliyeen arrinta keentay in labo mar uu siyaabo kala duwan uga hadlo rasaastii lagu furay Xasan Sheekh, xili xildhibaano la socday madaxweynihii hore ay ku tilmaameen “isku-dey dil oo bareer ah,” ayagoona ka dalbaday madaxda dalka inay baaris ku sameeyaan. The post Laba dhacdo oo kala duwan oo Taliye Shub uu ka sheegay weerarkii Xasan Sheekh appeared first on Caasimada Online.
-
Qarax bam-gacmeed ah oo habeenimadii xalay lagu qaaday gaari marayay caasimadda Afganistan ee Kabul ayaa waxaa ku geeriyooday gabar saxafiyad ah oo u shaqeyneysay TV maxalli ah iyo hooyadeed, waxaana ku dhaawacmay walaasheed. Mina Khairi ayaa u shaqeyneysay Ariana News seddexdii sano ee la soo dhaafay, sida ay xaqiijiyeen masuuliyiinta TV-gaas. Guddiga Badbaadada Suxufiyiinta Afghanistan ayaa bayaan ay soo saareen ku xaqiijiyay geerida gabadhaas suxufiyadda ah iyo hooyadeed. Sidoo kale, ururka ayaa si adag u cambaareeyay qaraxa lagu dilay gabadha weriyaha waxaana ay ku baaqeen in dowladd u si dhab ah u baarto dhacdadaas. “Waxaan si adag u cambaareyneynaa weerarkan, waxaana ugu baaqeynaa dowladda inay si dhab ah u baarto” ayay ku yiraahdeen qoraalka. PUNTLAND POST The post Suxufiyad ku dhimatay qarax ka dhacay Afganistan appeared first on Puntland Post.
-
Mahad dhamaanteed alle ayay u sugnaatay, nabigeena suuban nah naxariis iyo nabadgalyo korkiisa ha ahaato. Maqaalkan waxa aan uga hadlayaa Isbadalo Kasocda qaar kamid ah wadamada islaamka, gaar ahaan Labbo wadan oo Kamid ah wadamada ugu Tunka weyn wadamada islaamka waaana:…. A) Turkiga B) Saudia Arabia Labbadaan wadan waxa aan usoo qaatay sababo la xiriira inay yihiin wadamo muraayad u ah islaamka kuwaas oo taariikh ahaanba huwan diinta islaamka. Xogtaan waxa ay ku koobnaan doontaa qarnigii tagay iyo kan lagu jiro oo kaliya, waxaana is dul taagi doonaa wadan waliba suu ahaa anigoo isbadaladaas kusaleynaya qoddobada soosocda. • Hormarinta dhinaca dacwada Diinta islaamka • Hormarinta Iyo garab qabashada Wadamada islaamka • Hiigsiga uu mid waliba hiigsanayo siduu u noqon lahaa mid ka ciyaara darajo sare marka lafiiriyo arimaha laxirriira islaamka iyo guud ahaan caalamul islaamiba. Si aynu u dheehano sirta ku daahsoon awoodaha iyo loolanka maldahan ee ka jira wadamadaan aynu u daadagno gunta dhigaalka inagoo ku horaysiinana Turkiga. Turkey Turkigu waxa uu ahaa xaruntii ay ku shaqeyn jirtay dowladii Cismaaniyiinta, taas oo u dambeysay Khilaafooyinkii islaamka soomarey. Sidoo kale Turkigu waxa uu ahaa xaruntii ugu dambeysay oo uu kataliyo taliska guud ee islaamka. Awoodii ay ku naaloonaysay Turkigu waxa ay daciiftay bilowgii Qarnigii 18aad. Kolkaas gaaladu waxa ay isku deydey iney inqilaabto Turkiga, weyna inqilaabtay. Sannadii 1924 Mustafe Kamal AtaaTurkey ayaa aas-aasay jamhuuriyada Turkiga. Reer galbeedku waxay la galeen balan salka ku haysa inaan dib dambe loomaqal khilaafo islaamiya iyo in shareecada islaamka latirtiro, laguna shaqeeyo qaanuunka reer galbeedka Iwm. Sannadii 1925 waxa uu soo saaray qaanuun mamnuucaya shacaa’irta islaamka sida: • Gabadhu iney xijaabato • Cimaamada madaxa lasaarto • Salaanta Muslimiinta isku salaaman iyo wixii la halmaala. Sidoo kale sannadii 1928 waxa uu mamnuucay • In shareecada islaamka la barto • In Afka Carabiga lagu adimo • Raga iyo dumarka iney dhaxalka kasimanyihiin. • Iwm. Intaas waxaa usii dheerayd mamnuuc ka ahaanshaha uu mamnuuc ka yahay qof Turkey ahi inuu xajka aado muddo dheer oo 20 iyo dhowr sanno ah. Masaajidka ugu weynaa Turkiga waxaa loobadalay madxaf dadku ay booqdaan. Nin layiraahdo Cadnaan madri oo reysal wasaare kanoqday dalkaas kaas oo hogaaminayey xisbul cadaala isagoo loolan doorasho ku jira ayuu raacay diyaarad. Haggaha diyaarada (Beylood) ka ayaa usheegey rakaabku iney isdiyaariyaan oo ay diyaaradu dhacayso cilad jirta owgeed . Cadnaan wuxuu balan ku qaaday haduu alle ka badbaadsho shilkan uuna mar hogaanka Turkiga u gacan kalo, inuu kuceliyo islaamnimada. Awooda alle iyo qadar kiisa qurxoon dartiis wuxuu cadnaan noqday shakhsiga kaliya ee ka badbaaday shilkaas. Wakhtigu waxa uu is guraba waxaa dhacday doorashadii laga qorshaynayay wadankaas waxaana kusoo baxay codayntii cadnaan, waxa uuna ku guuleysatay majaro u qabashada dalkaas. Shacabka Turkigu waxay kujireen nolol adag waxeyna u heelanaayeen qof mar qura ka sheekeeya islaamka. Cadnaan guushiisii kadib waxa uu shacabkiisa usheegey, hadii ay dhalato bisha ramadaan in lagaga adimi doono af carabiga gabi ahaan masaajida dalkaas. shacabkiisu waxay aad ugu riyaaqen arinkaas halka ay aad uga xumaadeen reer galbeedku, maadama uu ka xuub siibtay dal ay kusoo tababareen cilmaaniyada. Wakhtigaan la joogo Turkigu ma ahan kii hore ee la dhalan rogay se waa mid kudhisan jaceyl diineed iyo difaacida dadka muslimka ah. Aan inyar kasii ifiyo Turkiga uu maanta hoggaanka u hayo madexweyne Erdogan, waxaa aad looga dheehdaa inuu yahay shakhsi kufaana islaanimadiisa kaas dalkiisa iyo dadkiisaba Diin jaceyl ku haga. Sidoo kale waa hoggaamiye in badan ka shaqeeyey sidii uu Turkigu u noqon lahaa dal hormuud u ah islaamka. Sidii loo mideyn lahaa dalalka islaamka oo ay isku garabsan lahaayen. Sidii Diinta loo difaaci lahaa loogana soo horjeedsan lahaa islaam nacaybka. Difaacida dadka muslimiinta ah ee daafaha Aduunka ku dhaqan hadey soo wajahdo dhibaato. Udoodida qadiyaha islaaamka sida arinta Walaalaheen reer falastiin. Turkigu marma marka ka danbaysa waxaa kasoo yeera baaqyo farxad gasha quluubta muslimiinta sida in dib loo furo masjidyo horey madxaf u ahaa. Waxaa tusaale nool ah wakhti xaadirkan Madxafka caanka ah ee Hagia Sophia oo ku yaal magaalada Istanbul in markale loo bedalay masjid, kadib go’aan uu gaaray Madaxweyne Recep Tayyip Erdogan. Guntayda iyo gunaanadkayga Turkigu waa wadan Koraya dhan kastoo laga qiimeeyo sida Saudi Arabia Wadankani waa dal ku yaal galbeedka Aasiya oo ka kooban qaybta jasiiradda Carabta. Sacuudi Carabiya ayaa ah gobolka ugu weyn ee madaxbannaan Bariga Dhexe, kaas oo juqraafi ahaana ah gobolka shanaad ee ugu weyn Asia tan labaad ee dunida Carabta ka dib Algeria iyo 12aad ee adduunka ugu weyn. Sacuudi Carabiya ayaa xuddun u ah Jordan iyo Ciraaq waqooyi, Kuwait ilaa waqooyi bari, Qadar, Bahrain iyo Imaaraadka Imaaraadka Carabta xagga bari, Oman ilaa koonfur iyo yemen xagga koonfureed. Waxaa laga soocay Israel iyo Masar Gacanka Cadanba, waana waddanka keliya ee leh xeebta Badda Cas iyo xeebta Gacanka oo badi dhulkeedu wuxuu ka kooban yahay lamadegaan, dhul hoose iyo buuro. Sacuudi Carabiya waa isha dhaqaalaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ilaa Oktoobar 2018 iyo dalka 18aad ee adduunka ugu weyn. Saudi Carabia waa wadan dadkiisu muslim yihiin waxaana laga soosaaray Nabigeena Naxariis iyo nabad galyo korkiisa ha ahaato. Sidoo kale waa wadan ay kuyaalaan goobo nagu weyn hadaan nahay dad ku abtirsada islaamka, waxaa kuyaala Xarameynkii. Waa wadan Islaamku wada ilaashado maadaama uu yahay xaruntii islaamka waa mid waajib naga saaranyahay inaynu wada Ilaalino sharafta iyo Karaamada Saudia Arabia. Aynu u daadagno gunta digaalkeena iyo dhulka la isku yiraahdo sacuudi carabiya. Sacuudigu waa wadan soo maray taariikh iyo mar-xaalado kaladuwan , waa wadan xudun u ahaa furashooyin badan (Fatuuxaad). Uma dhaadhacayo taariikhdii ay soomartay sacuudi carabiya se waxaan waxyar ka iftiimin doonaa xog yar oo ku saabsan. Sacuudi carabiyadii mucaasirka ahaa waxa uu ahaa wadan kudhaqma diinta islaamka iskuna xukuma dhamaan shacaa’irta islaamka weliba dhowra. Waxa uu ahaa wadan Lagu barto shareecada islaamka , wadamada islaamkana ka caawiya xaga faafinta dacwada islaamka. Sucuudigu wuxuu ahaa wadan xudun u ah mabda’a Salafiga. Waxa uu ahaa wadan Mar waliba isku arka kan ugu sareeya marka laga hadlayo wax yaabaha kusaabsan Islaamka. Waxa uu ahaa wadan ka qeyb qaata caawinta dadka dhibaataysan ee kudhaqan wadamada danyarta ah ee islaamka. Waxa uu siin jiray Waxbarasho bilaash ah ardeyda huwan haybada islaamnimada ah ee daafaha dunida kala joogta. Waxa uu qeyb kaqaadan jirey hormarada wadamada islaamka ee Faqriga ah. Nasiib darro wakhtiyadan danbe waxa ay cagta saartay wado hoos u dhigaysa qiimaheeda iyo sumcaday islaamku u hayeen. Tan micnaheeduna ma’ahan in wanaagii sucuudigu ee aan kor kusoo xusnay uu burburay balse waa saadaal laka dheehan karo in loo baqayo. Sababtoo ah wakhti xaadirkan uu yimid wiilka dhaxal sugaha ah ee Mohamed binu salmaan, waxa uu la soo baxay dagaal uu kuhayo kudhaqankii shareecada islaamka. Marba marka ka danbaysa waxaa kasoo dhalaala waxyaabo aan lagu farxin. Arimihii udambeyey oo uu ku kacay waxaa kamid ah: Inuu furey goobo koob ciyaar lagu sameeyo (dance). Inuu dhiirigashay isdhexgalka Raga iyo dumarka ajanabiga kala ah taas oo qayb ka noqotay inay iskumeel kuwada qoobka ciyaaraan. In uu wadanka kucasumay dadka ugu xun xun dadka kucaanka ah qoobka ciyaarka (dance ) wadankii ugu barakada badnaa wadamada. Inuu hoos udhigey dacwadii hay’ada fariqada kheyrka iyo kareebida xumaanta taas oo kashaqeyn jirtay Saudi Arabia. Inuu badalay boor kudhaganaa Wadada aada medina Almunawara taas oo ay ku qorneyd “waxaa gali kara dadka muslimka ah” isagoo u badalay aaaga xaramka oo kaliya. Inuu sameeyey xarumo shaneemooyin ah oo la iskugu yimaado. In uu mamnuucay in makarafoonka Salaada kor looqaado uuna diiday in banaanka laga maqlo Quraanka iyo Salaada marka latukanayo. In ay dowladiisu ku dadaaleyso In wadanka laga dhigo wadan loo soodalxiis tago, taas oo saamayn tabab yeelan karta. Inay ciqaab kala kulmaan culumadii isbida inay wax saxdo. In qadiyadihii Islaamka ee guud aad moodid inuu ka xuubsiibanayo sacuudiga, xitaa laga cabsi qabo inuu afku is dhalan rogo. Guud ahaan waxyaabahaasu waxay cadaymo u yihiin dib u socodka kasoo dhalaalaya maamulka furaha u haya sucuudiga oo ah wadanka ugu barakada badan wadamada islaamka. Waxaa nagu waajib ah inaan ka dhiidhino intii awoodeena ah sidoo kale aan u ducayno inuu alle noo xafido wadamada shacaatirka iyo taariikhaha islaamku ku duuganyihiin gaar ahaan sucuudi carabiya. Ugu danbayn Ujeedadeydu waxa ay ahayd inaan isla aragno halka Turkiga laga keeney iyo halka loowado, sido kale halka Sucuudigu joogi jirey iyo halka loowado. Hadaba waxaa muhiim ah arrimaahaas oo dhan inaan sifiican isha ugu hayno waayo Aduunyada maanta isbadalo iyo tartamo xoogan baa ka socda la socodkooduna waxa ay muhiim noogu yihiin fursaha aan uga diirad qaadan karno sidaan u samayn lahayn isbadal dal iyo dad iyo ka qaadashada waayo-aragnimo mid taban iyo mid toggan bah. Waxaan idin ku dhex xusuusin dhigaalkan in lagu jiro xilli adag, waxaa muhiim ah inaan diinteena gows dambeedka ku qabsano oo kudhaqankeedana kudadaalno. Sidoo kale aynu isku ducayno In Alle mideeyo Umadda islaamka. Alle iimaanka hanagu sugo, Khaatumadana hanoo wanaajiyo. Abdirahman Mohamed Aden – Waxaad kala xiriiri kartaa Jaaburi999@gmail.com AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid The post Halka laga keeney Turkey iyo meesha loo wado Sacuudi appeared first on Caasimada Online.
-
Jowhar (Caasimada Online) – Dagaalyahanada kooxda Al-Shabaab ayaa waxaa lagu soo warramayaa inay markale dib ula wareegeen deegaanadii ay dhowaan ka qabsadeen ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed ee ku yaalla gobolka Shabeelaha Dhexe. Qoraal kasoo baxay Al-Shabaab, isla-markaana lagu baahiyey baraha bulshada ee Internet-ka ayaa waxaa lagu sheegay in dagaalyahanadooda ay haatan ku sugan yihiin deegaanada War-Ciise, Qoordheere, Wararaxley iyo kuwa kale oo ka tirsan gobolka Shabeelaha Dhexe. Al-Shabaab ayaa sheegatay inay saaka si nabdoon kula wareegtay deegaanadaasi oo dhowaan howl-gal milatari ku qabsadeen ciidamada dowladda Soomaaliya, kadib dagaallo culus oo ka dhacay duleedka magaalada Jowhar ee caasimada maamulka HirShabelle. Wararka ayaa intaasi ku daraya in haatan ciidanka dowladda ay ku sugan yihiin deegaanka Biyo-Cadde oo ay saldhig ku leeyihiin ciidanka AMISOM, gaar ahaan kuwa Burundi. Sidoo kale labada dhinac ayaa dhaq-dhaqaaqyo culus ka wada deegaanadaas, iyada oo shacabka ku dhaqan halkaasina ay cabsi ka muujinayaan in dagaal uu ka dhaco halkaasi. Ciidamada Xoogga dalka ayaa muddooyinkii lasoo dhaafay xoojiyey dhaq-dhaqaaqyada ay ka wadaan gobolka Shabeelaha Dhexe oo ay ka dhaceen dagaallo culus oo uu khasaare xoogan kasoo gaaray labada dhinac, kadib markii ay isku fara-saareen gudaha gobolkaasi. Al-Shabaab ayaa weli ku xoogan deegaanada maamulka HirShabelle, iyaga oo deegaano badan ka heysta gobollada Hiiraan iyo Shabeelaha Dhexe ee maamulkaasi. The post Al-Shabaab oo shaacisay inay dib u qabsatay deegaano ku yaalla gobolka Sh/Dhexe appeared first on Caasimada Online.
-
Faah faahin dheeriya ayaa laga helayaa dagaal muddo ku dhow saacad socday oo habeenkii xalay Ciidanka Booliska dowladda ee Haramcad iyo dagaalamayaasha Al-shabaab ku dhexmaray qeyb kamid ah Magaalada Muqdisho. Dagaalkaan ayaa waxaa uu ka dhacay Isgoyska Ex-koontarool Balcad ee Muqdisho, waxaana inta uu socday dagaalka Ciidanka Booliska iyo Al-shabaab ay dadka maqlayeen dhawaqa rasaas xoogan oo la isku adeegsanayay. Dad ayaa waxaa ay ku warrameen in dagaalka uu ka bilowday, kadib markii xubno ka tirsan Shabaabka ay weerar ku qaadeen Ciidamo Boolis ah oo Bar koontarool ku leh wadada isku xirta Muqdisho iyo Magaalada Jowhar oo ay ka socoto dhismo. Saraakiil ka tirsan Ciidanka Booliska Haramcad oo ka hadlay dagaalkii xalay dhacay ayaa sheegay inay iska difaaceen weerarkii kaga yimid dhinaca dagaalamayaasha Al-shabaab, waxaana wararka qaarkood ay sheegayaan inuu jiro khasaaro dhimasho iyo dhaawac oo labada dhinac kala gaaray. PUNTLAND POST The post Dagaal xalay Al-shabaab iyo ciidamada dowladda ku dhexmaray Muqdisho appeared first on Puntland Post.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa magaalada Muqdisho ka dhacay fal aad looga argagaxo, kadib markii Macallin iskuul uu si arxan daran u dilay xaaskiisa, sida ay sheegeen goobjoogeeyaal iyo qoyska gabadha la dilay. Bashiir Cabdi oo ahaa macallin wax ka dhiga iskuulka Hanti-wadaag ayaa lagu eedeeyey in gurigii uu ka guursaday ku dilay xaaskiisa Salaado Faarax Cali oo u dhashay hal gabar, dhacdadaan oo ka dhacday degmada Warta Nabadda {Ex-Wardhiigleey}. Ehelada marxuumada ayaa waxay sheegeen in argagax leh uu u dilay marxuumada, isagoo madaxa iyo qeybaha kore jirkeeda bir ugu garaacay taasoo keentay in dadku ay ka argagaxaan markii la arkay marxuumada oo gacmaha ka xerxeran oo meyd ah. Qoyska gabadha ayaa waxay sidoo kale sheegeen in bilihii u danbeeyay aysan lamaanahaasi xiriirkooda fiicneyn wax wada hadalna uusan ka dhaxeyn, taasoo labada qoys ay xal u waayeen. Dilka marxuumad Salaado Faarax Cali ayaa si weyn looga argagaxay. waxayna qoyska gabadha ay ka codsadeen DF in loo caddaalad falo marxuumada. Ciidamada booliiska gobolka Banaadir ayaa hadda baadi goob ugu jira macalinka dilka u geestay xaaskiisa oo baxsaday. Macalinka dilka geestay ayaa caan ka ahaa degmada Warta Nabada uu degnaa sidoo kale macalin ka ahaa The post Macallin iskuul oo xaaskiisa si arxan daran ugu dilay Muqdisho appeared first on Caasimada Online.
-
Dagaal-yahannada Taliban ayaa jimcihii shalay qabsatay degmo ku taal koofurta waddanka Afghanistan, kadib markii ay halkaas isaga carareen ciidanka ammaanka ee dowladda Afghanistan. Sarkaal ka tirsan laamaha amniga ee koofurta gobolka Zabul oo codsaday in aan magaciisa la shaacin ayaa warbaahinta u xaqiijiya in dagaalyahannada Taliban ay soo galeen degmada Shinkay subixii hore ee Jimcaha, kaddib markii ciidmada dowladda ay dib uga gurteen. Shinkay ayaa noqonaysa degmadii todobaad oo ay si buuxda ula wareegeen xoogagga Taliban tan iyo markii ciidamada Maraykanku ay bilaabeen in ay ka baxaan waddanka Afghanistan. Afhayeenka Taliban Yousaf Ahmadi ayaa bayaan uu soo saaray ku sheegay in dagaalyahannadooda ay sidoo kale qabteen shaqaalihii ammaanka, laakiin ma sheegin tiradooda, hase yeeshee sheegashada Taliban ee qabsashada shaqaalaha ammanka ayaan weli la xaqiijin karin. PUNTLAND POST The post Xoogagga Taliban oo qabsaday degmo ka tirsan Afghanistan appeared first on Puntland Post.
-
Menlo Park (Caasimada Online) – Shirkadda Facebook ayaa ku dhowaaqday inay Madaxweynihii hore ee Mareykanka Donald Trump ka mamnuucday isticmaalka shabakaddan muddo laba sano. Facebook ayaa madaxweyne Trump ku eedeysay inuu huriyay weerarkii ay taageerayaashiisa ku qaadeen xarunta Congress-ka Mareykanka 6-dii Janaayo 2021, isaga oo u adeegsanaya baraha bulshada oo ay Facebook ku jirto. “Ayada oo la eegayo baaxadda duruufihii hoggaamiyey in la xayiro Mr. Trump, waxaan aaminsannahay in ficilladiisa ay ka dhignaayeen xadgudub weyn oo lagu sameeyey xeerarkeena, taasi oo u qalanta ganaaxa ugu sarreeya,” waxaa sidaas yiri madaxweyne ku-xigeenka Facebook ee arrimaha caalamiga ah Nick Clegg, oo soo saaray bayaan. “Waxaan cinwaanadiisa xannibi doonnaa muddo laba sano ah, oo kasoo billaabata taariikhda xayiraddii koowaad oo aheyd 7-da Janaayo ee sanadkan.” Go’aanka Facebook ayaa yimid kadib markii guddi kormeer oo ay shirkadda sameeyey ay bishii tagtay joogteeyeen go’aankii Trump looga mamnuucay shabakaddan, balse ay sheegeen inaysan sax aheyn in Trump lagu soo rogo xayiraad abadi ah. Trump ayaa si deg deg ah uga jawaabay go’aanka Facebook, wuxuuna bayaan uu soo saaray ku yiri “Xukunka Facebook wuxuu aflagaado ku yahay 75-ka milyan ee ii codeeyey doorashadii 2020 ee lagu shubtay.” “Ma ahan in loo ogolaado inay la baxsdaaan faafreebkan iyo aamusintan, ugu dambeynna waa guuleysan doonnaa. Dalkeena uma dulqaadan karno xadgudubkan hadda kadib,” ayuu yiri. Facebook ayaa sidoo kale go’aan cusub oo ay soo saartay ku sheegtay in hadda kadib aysan mas’uuliyiinta xilalka haya ka reebi doonin in lagu dabaqo xeerarka shirkadda, taasi oo Trump uu kaga baxsan jiray in tallaabo laga qaado muddadii uu xilka hayey. The post Facebook oo xukun laba sano ah ku ridday Donald Trump appeared first on Caasimada Online.
-
Mogadishu (HOL) - The government of Somalia says that it "strongly condemns" Kenyan airstrikes in Somalia's Gedo region that killed and injured civilians. Source: Hiiraan Online
-
Natiijada hordhaca ah ee Gobolka Sanaag ee Xildhibaannada Golaha Wakiillada, ayaa bannaanka u soo saartay in ay dhammaantood dhaceen Murrashaxiin Sideed ahaa oo ka soo jeeday Bariga Gobolka Sanaag. Murrashaxiintan dhammaantood isla dhacay, ayaa waxa ay ka sharaxanaayeen Saddexda Xisbi ee UCID, Kulmiye iyo Waddani, iyada oo sababaha ay u dhaceen loo aanaynayo in codadka deegaannada ay ka sharaxnaayeen yaalay iyo tirada murrashaxiintu ay kala badnaayeen. Dadka deegaannada Bariga Sanaag iyo guddaha Magaalada Ceerigaabo ka coddeeyey, ayaa tiradoodu waxa ay tiradoodu gaadhaysaa 11,591 qof, kuwaas u coddeeyey sideeddii murrashax ee ka sharaxnaa saddexda Xisbi, taas oo keentay in murrashaxna heli waayo tiradii loo baahnaa ee uu ku soo baxayey. Sababaha loo aanaynayo in ay Murrashaxiintan ayaa waxa ka mid ah in deegaannada Bariga Sanaag dadka u sharaxan aanay is diiwaan gelin oo aanay wada qaadan kaadhka codbixinta, qorshaha xumo ka timid dhinaca siyaasiyiinta deegaankaasi oo aan isu tanaasulin, isla markaana sided murrashax isku barbar yaacayey, Wasiirka shaqo gelinta iyo Arrimaha bulshada deegaanka Bariga Sanaag ka soo jeeda oo la sheegay inuu maarayn kari waayey murrashaxiintaasi oo saddex ka mid ah murrashaxiinta dhacay ka sharaxneeyeen Xisbiga Kulmiye. Haddaba, halkan waxa aanu isku soo gudbinaynaa siddeeda Murrashax ee ka sharaxnaa Gobolka Sanaag, gaar ahaana deegaannada dhinac bariga ka xiga Degmada Ceerigaabo, sida ay u kala heleen codadkii dadku dhiibteen, balse aan u suurto gelin in mid ka mid ahi soo baxo. Kulmiye Ibraahin Ducaale Cawke, waxa uu helay, 2906 cod Ahmed Yusuf Mohamed, waxa uu helay, 1379 cod Ahmed Aadan Guray, waxa uu helay, 952 cod Waddani Siciid Ibrahim Mohamed, waxa uu helay, 1757 Siciid Mohamed Ahmed, waxa uu helay 2516 cod UCID Abdikarim Mohamed Hasan Gufure, waxa uu helay, 1377 cod Abdirashiid Hasan Mohamed, waxa uu helay 29 cod Yasin Mohamed Sharmaake, waxa uu helay 1575 Source
-
Mogadishu (HOL) - The bodies of four young men have washed up on Lido beach on Friday, nearly a full day after they were first reported missing by their families. Source: Hiiraan Online
-
ADDIS ABABA (Xinhua) -- The Ethiopian Federal Attorney General Office announced on Thursday criminal charges have been filed against 53 soldiers accused of killing and raping civilians. Source: Hiiraan Online