Mudanayaal, Maanta oo ay Xukuumaddu xilka haysay sannad, saddex bilood iyo maalmo, waxaan ku faraxsanahay in aan idinla wadaago xaaladda guud ee dalka, wixii innoo qabsoomay, iyada oo halbeegeenu yahay qorshaha Horumarinta Qaranka (NDP II) iyo Barnaamijkii Xisbigu ku galay tartanka doorashada. Waxa kale oo aynu isla eegi doonaa hawlaha inna horyaalla ee mustaqbalka dhaw iyo ka dheerba ah. Waxaynu ku nool-nahay adduun isbedelka, horumarka iyo aqoontu dheeraynayaan. Isbedelkaasi wuxuu saameyn togan iyo tu tabanba ku leeyahay nolosheena. Wuxuu saameynayaa habka aadmigu u fikiro iyo habka loo adeegsado aqoonta casriga ah. Wuxuu xoojinayaa oo kobcinayaa dhaqaalaha, caafimaadka, kaabayaasha dhaqaalaha iyo tiknoolajiyadda casriga ah. Isbedelkani wuxuu leeyahay dhinacyo taban, waxaana ka mid, wuxuu abuuraa bulsho ku kala fogaata dhinaca dhaqaalaha, aqoonta iyo dhaqankaba. Tiknoolajiyadda cusubi waxay baabiinaysaa hab-nololeedka inta badan bulshooyinka kala duwan ee adduunka, isla markaana wuxuu keenaa isbeddel cimillo oo horseeda abaaro, duufaano iyo roobab wakhtigoodii seega. Arrinkani wuxuu inna farayaa in aynu xoogga saarno ka fikirka mustaqbalka fog. Guulaha aynu maanta gaadhnay waxaynu ku hannanay; gar-gaar Eebe ka sokow, – Awooddeena Qaran oo isku duuban, – Rajadeena oo sarraysa, – Hanka iyo himilladeena fog, – Ilaalinta gobonnimadeena, – iyo ku dhaqanka sharciga dalka. Mudanayaal, Adduunku waa tiro sagaal ah oo ma tobnoobo. Guulahaa aynu gaadhnay waxa garab socda dhinacyo wax-ka-qabasho u baahan, in kasta oo aynu dadaalnay, wali waxa innoo qabyo ah: – Joojinta xaalufinta deegaanka, – Hoos u dhigga Shaqo la’aanta baahsan ee dhallinyarada, iyada oo la dardargelinayo mashaariicda iyo warshadaha dhismahoodu muddada jiitamayey. – Ka hortaga Xannafaha ka dhasha doorashooyinka. – Iyo ka hortaga haggar daamooyinka caddowga Somaliland. Haddaba, is waydiintu waxay tahay, sidee baynu u waajahaynaa mustqabalkeena? Ma innaga oo isku duuban, isku kalsoon, iskaashanayna oo isku dulqaadanayna? mise innaga oo is khilaafsan, ka hirdamayna gudaheena oo kala xantaysanaya? Waxay ila tahay, danteenu waxay ku jirtaa innaga oo isku duubnaanna oo xoogga saarna nabadda, horumarka dalkeena oo dhinacyo badan leh iyo u diyaar garowga duruufaha ina horyaal, ee isbedelka cimilladu ka mid tahay. Xukuumadda aan odayga ka ahay, iyada oo ka duulaysa aragtidaa guud ee mustaqbalka, waxay muddadii ay xilka haysay qaaday tallaabooyinka soo socda: 1. Nabadda – Waxa la sameeyey wacyigalin ballaadhan oo shacabka lagu dhiirinayo nabad-ku-wada noolaanshaha, si-dhex-galka, iskaashiga iyo ka wada shaqeynta amniga iyo danta guud ee Qaranka. – Waxa tababarro is daba joog ah la siiyey Ciidammada kala duwan iyo Garsoorka. – Waxa la kordhiyey daryeelka iyo dhaqaalaha Ciidanka 36%. – Waxa si xoog leh kor loogu qaaday qalabka iyo saannadda Ciidanka, si ay awood buuxda ugu yeelan karaan sugidda amniga iyo difaaca dalka. – Waxa la diyaariyey oo Golayaasha horyaalla, Xeerka Xaq-siinta iyo Hawl-gabka Ciidammada Qalabka-sida, si loo sugo xuquuqda iyo daryeelka Ciidanka. – Sidoo kale, waxa la kordhiyey 35% daryeelka iyo dhaqaalaha bahda Garsoorka, si kor loogu soo qaado haybadda iyo maamuuska ay mudan yihiin bahda Garsoorku. – Maamul-wanaaggu waa laf-dhabarta hufnaanta maamulka iyo daahfurnaanta dawladda. Si loo hubiyo tirada Hantida Dawladda, waxa la diiwaan-galiyey tiro badan oo ah hanti ma guurto ah oo gaadhaysa 4,268 dhismayaal dawladdu leedahay ah. – Waxa dib loo qaabeeyey nidaamka iyo daah-furnaanta tartanka qandaraasyada dawladdu bixiso. Ilaa hadda waxa ay dawladdu bixisay 135 qandaraas oo dhammaantood loogu tartamay si daahfuran. Tartamayaashii qandaraasyadu waxay ka marag kaceen xilkasnimada, dhexdhexaadnimada iyo hufnaanta shaqada Xubnaha Guddida Qandaraasyada Qaranka. – Si loo xoojiyo isku xidhnaanta Dawladda, waxa wax-ka-bedel iyo kaabis lagu sameeyey Xeerka Is-Maamulka Gobollada iyo Degmooyinka – Xeer Lambar 23/2002. Xeerkani waxa uu dib u habaynayaa adeegyada ay bixiyaan maamullada Gobollada iyo Degmooyinku. Waxaannu ku waajibinayaa masuuliyad dheeri ah maamulka degmooyinka dalka. Waxa uu tashiilayaa dhaqaalaha Golayaasha Dawladaha Hoose, si loo kordhiyo adeegga gaadhaya muwaadinka cashuur bixiyaha ah. Mudanayaal, In kasta oo aynu xagga Amniga ka qaadnay tallaabooyinka kor ku xusan, haddana weli waxa jira hawlo u baahan wax-ka-qabasho: – Colaadaha iyo xurgufta beelaysan ee ka dhex dhaca bulshooyinka wada dega deegaannada iyo Gobollada dalka. – Waxaan ku talinayaa in dhammaanteen aynu xoogga isugu gayno sidii loo joojin lahaa xurgufaha beelaysan. Xurgufahani waxay innagu hayaan dhimasho badan, khasaare dhaqaale iyo kala fogaanshaha dadka walaala ah, taas oo keenaysa dib-u-dhac weyn. Ma suurtoobayso in aynu sameyno horumar, caafimaad iyo waxbarasho wanaagsan iyo in aynu maalin walba ku jirno gurmad ciidan iyo gurmad culimo kala joojinaya beelo is dilaya iyo Xukuumad iyo Guurti damin colaadeed ku foogan. – Shaqo la’aanta dhallinyaradu waxay halis ku tahay amniga dalka. Waxa abuurmay kooxo dhallinyaro ah oo ku kaca fal-dambiyeedyo ay ka mid yihiin isticmaalka mukhaadaraadka, taas oo kordhisay shilalka iyo dambiyadda ka dhaca dalka. – Xukuumad ahaan waxaannu wadnaa qorshayaal badan oo lagaga hortagayo dambiyada dhallinyaradu ku kacaan, balse waxaannu ku boorinayaa waalidiinta, culimada, aqoonyahanka, ganacsatada iyo guud ahaan shacabka in aynu ka wada shaqeyno sidii shaqooyin loogu abuuri lahaa dhallinyarada. 1.2. Adeegga Bulshada Mudanayaal, Xukuumadda waxaynu u dhisannay oo awood fulineed loo siiyey in ay hubiso in muwaadinku helo adeegyada bulshada ee ay ka midka yihiin, cunto, biyo, caafimaad, waxbarasho iyo shaqo abuur. A. Caafimaadka Xukuumaddu waxa ay siisay ahmiyad ballaadhan horumarinta caafimaadka iyo dib u qaabeynta adeegga caafimaadka ee ay bixiyaan cusbitaallada dalku. Sannadkii la soo dhaafay ee 2018-kii: – Waxa dib loo furay ama la dhisay 65 xarumo caafimaad oo cusub oo qabanaya daryeelka hooyooyinka iyo dhallaanka. – Waxa qalab caafimaad oo kala duwan lagu kordhiyey cusbitaallada magaalooyinka Laascaanood, Ceerigaabo, Burco, Ceel-afweyn, Buuhoodle, Oodweyne, Gabiley, Berbera, Boorama iyo Xarrunta TB ee Hargeysa. – Waxa cudurrada faafa laga tallaalay 659,000 caruurta da’doodu ka hoosayso 5 jirka oo kala jooga gobollada dalka. – Dadaalka loogu jiro kor u qaadista adeegga caafimaadku, waxa uu kor u qaaday kalsoonida ay shacabku ku qabaan adeegyadda caafimaad ee ay bixiyaan cusbitaallada dalkeenu. Tiradda dadka isticmaala adeegyadda caafimaad ee dalku waxay korodhay 31%. – Waxa la curiyey Siyaasadda Guud ee Caafimaadka dalka iyo Siyaasadda Maareynta iyo Maamulka Caafimaadka Dhimirka. B. Waxbarashada Xukuumaddu waxay aaminsan tahay in waxbarashadu tahay furaha horumarka iyo iftiinka nolosha. Sidaas darteed, waxaannu xoogga saarnay dib u habeynta iyo tayeynta waxbarashada dalka. – Waxa 20% la kordhiyey mushaharka iyo gunnada Macallimiinta Dugsiyada Dawladda. – Waxa markii ugu horraysay la furay Dugsiga Tababarka Macallimiinta Qaranka, si kor loogu qaado tayada Macallimiinta dalka. – Waxaannu hirgelinay Siyaasadda ah ‘Arday Kastaa ha helo Buugaagta Manhajka waxbarashada.’ Waxaana la qaybiyey 1,200,000 oo buug oo la gaadhsiiyey ardayda gobollada oo tiradoodu dhantahay 154,000 arday. – Waxa Gobollada dalka laga dhisay 27 dugsi oo cusub, si loo ballaadhiyo fursadaha helitaanka waxbarashada dhallinyaradda. – Waxa 22% la kordhiyey dugsiyada Reer Guuraaga ee leh barnaamijka Quudinta Carruurta, waxaanay hadda tiradoodu gaadhaysaa 276 dugsi, isla markaana, waxa dib loo dayactiray ama la qalabeeyey 46 dugsi oo ah dugsiyada quudinta. – Waxaannu gunno iyo mushahar u bilownay macallimiin gaadhaysa 1,354 macallin oo kala jooga Gobollada dalka. – Waxa deeq-waxbarasho dibadeed loo diray arday gaadhaysa 382 arday oo ka kala yimi dhammaan Gobollada dalka. C. Biyaha Biyuhu waa nolosha aadamaha iyo astaanta koowaad ee horumarka, iyada oo taa laga duulayo, waxa dadaal la galiyey ballaadhinta biyo-galinta magaalooyinka iyo biyo gaadhsiinta miyiga. • Waxa muddo dheer la waday sidii biyo ku filan loogu heli lahaa caasimadda, hawshaasi oo ay innaga kaabayaan dawladdo iyo hay’ado dibadeed, kuna baxday dhaqaale ka badan 60 milyan, hadda wuxuu marayaa qeybtii ugu dambaysay. • Waxa la dhammaystiray dhuumihii biyaha ka soo qaadayey Xarunta Biyo-soo-saarka Geedeeble ee keenayey magaalada oo dhererkoodu yahay 23KM. • Waxa la kordhiyey ceelashii biyo-soo-saarka Geedeeble 21%. • Waxa hadda dhismaheedii iyo qalabeynteedii socotaa Xaruntii Mishiinnada biyo-soo-saarka ee Geedeeble. Kala sarraynta dhulka darteed, waxa loo baahday dab-dhalliyayaal iyo bambooyin awood badan leh oo soo gaadhsiiya biyaha Magaalada Hargeysa. • Waxa la dhisay 4 kayd biyood oo yar yar, haddana waxa la bilaabay 4 kayd biyood oo waaweyn iyo nidaamkii biyo galinta magaalada oo la dhigi doono magaalada gudaheeda qasabado dhererkoodu gaadhayaan 162 KM. • Waxa kale oo la dhisi doonaa ama dayactir lagu sameyn doonaa 503 Kaalmood oo ay biyaha ka dhaansan doonaan xaafadaha dan-yarta ee Hargeysa. • Iyada oo laga duulayo tirada dadweynaha Caasimada ee sii kordhaya, waxa qorshaysan in 42% la kordhiyo biyo-soo-saarka labada sanno ee soo socda. • Mudanayaal, qorshaha biyaha Hargeysa maaha ‘Faannoole fari kama qodna’, balse waxaynu ku tiirsannahay taageero dibadeed oo dhibteeda iyo jiitankeeda leh. Waa hubaal in Qaranku haysto dhaqaale ku filan biyaha Magaalada Hargeysa, laakiin waxaynu u baahanahay in Ilaahay inna garan siiyo awooddeena. • Waxa laga qoday gobollada dalka 27 Ceel oo dhaadheer iyo 80 ballay sannadkii tagay, si loo xoojiyo biyo gaadhsiinta deegaannada miyiga ah. • Waxa war-war leh biyo yaraanta magaalooyinka waaweyn, oo shacabka ku nooli sii kordhayo. Waxaan faray Wasaaradda Horumarinta Biyaha in laga sameeyo magaalooyinkaas biyo-sahamin ballaadhan, si loogu helo biyo ku filan. D. Dhallinyarada iyo shaqo abuurka Dhismaha mustaqbalka dhallinyaradu, waa dhismaha mustqabalka iyo quruxda Qarankeena. Xukuumaddu iyada oo ogsoon muhiimadda dhismaha dhallinyaradu u leeyahay Qaranka: – Waxa la abuuray Barnaamijka Shaqo-abuurka dhallinyarada ee Shaqo Qaran. Waa barnaamij shaqo u abuuraya 1,500 oo dhallinyaro ah oo ka soo gala jeeda dhammaan gobollada dalka. Dhallinyaradaas waxa ka mid ah 500 oo hablood. Waa barnaamij ujeeddadiisu tahay is-dhex-galka dhallinyarada, dhismaha waddan-jacaylka, akhlaaqiyaadka wanaagsan ee shaqada iyo difaaca madaniga ah ee dalka. – Waa barnaamij loogu talo-galay in dhallinyarada quluubtooda lagaga sifeeyo qabyaaladda iyo gobolaysiga, una diyaarino in ay hagaan Somaliland mid ah, kuna shaqeeyaan garaad aaminsan Sinnaan iyo Qaranimo. – Waxa kale oo dhallinyarada fursad loo siiyay iyaga oo gobolkooda jooga in ay si xor ah ugu tartamaan 300 oo shaqo oo cusub oo ay Dawladdu baahisay, 90 ka mid ah dhallinyaradaa shaqada heshay waa hablo. – Tirada guud ee dhallinyarada shaqo abuurka Xukuumaddu u sameysay waa 1,800 oo dhallinyaro ah. Waxaan dareensanahay in ay tahay tiro aad u yar marka loo eego tirada guud ee dhallinyarada dalka, waxase i farxad gelinaysa in ay shaqo galeen, iyaga oo aanay cidna gacan qaban, balse kartidooda iyo aqoontooda aaminay iyo yuhuunta wanaagsan ee ay abuurtay tallaabadaasi. – Mudanayaal, far keliyi fool ma dhaqdo, barnaamijkan oo miisaankiisa iyo muhiimaddiisa u leh Qaranka, wuxuu ku kaliyeystay ilaa hadda Xukuumadda. Waxaan ku talinayaa in Qaranku ka wada qeyb qaato shaqo gelinta dhallinyarada iyo socodsiinta barnaamijka Shaqo Qaran. 1.3. Dhaqaalaha Dhaqaaluhu waa saldhiga horumarka ee dal kasta oo dunida ku yaal. Dhaqaale la’aan horumar lama gaadho. Haddaba, iyadoo taas laga duulayo, waxay xukuumaddu u tafaxaydatay sidii dhaqaaalaha dalka loo kobcin lahaa innagoo isku tashanayna. Waxay xukuumaddu xoog saartay wax-soo-saarka Beeraha, Xoolaha, Kalluumaysiga iyo Khayraadka dhulka hoostiisa ku duuggan. A. Beeraha Dhanka beeraha waxa la xoojiyey beeridda dalagyada kala duwan ee banka Wajaale, Beer iyo Xaaxi. Si loo dhiirrigaliyo wax-soo-saarka beeraha, loona beegsado isku filnaansho dhinaca wax-soo-saarka ah mustaqbalka: • Waxa la beeray 2,300 Hector oo ku kala yaalla Xaaxi, Beer iyo Wajaale. • Waxa la siiyey cagafyo ay beeraha ku qotaan deegaannada Gatiitalay iyo Oodweyne. • Waxaan bogaadinayaa shacab weynaha u jeestay, dadaalkana geliyey wax-soo-saarka beeraha. Sannadkan gobollada dalka oo dhan waxa laga hirgeliyey beero cusub oo qaarkood u shaqeeyaan hab casri ah (Green House). • Waxaan sidoo kale ammaanayaa in sannadkan beeralayda dalkeenu soo saareen khudrad aad u badan oo ugu yaraan 70% ku filan baahida suuqa khudaarta ee dalka. B. Xoolaha Xooluhu waa laf-dhabarta dhaqaalaha dalkeena, in badan oo dadkeena ahina waxay noloshoodu ku tiirsan tahay xoolaha nool. – Haddaba, si loo daryeelo caafimaadka xoolaheena, waxa la talaalay 3 milyan oo neef oo ay ka faa’iidaysteen qoysas badan. Sidoo kale, waxa xannuuno kala duwan laga daaweeyey in ka badan 2 milyan oo neef oo kala jooga Gobollada dalkeena. – Waxa lagu dadaalay sidii xoolaha dalkeena loogu heli lahaa suuqyo dibadeed, si loo dhiirrigeliyo dhoofka xoolaha. In kasta oo dedaalkaasi aannu weli midho-dhalin, haddana, xukuumaddu ka daali mayso in ay ka jibbo keento arrintaa. – Xukuumaddu waxay dadaal xoog leh gelisay sidii loo suurtagalin lahaa in xooluhu helaan seerayaal iyo dhul daaqeen ay ku bad-baadaan xilliyada abaaraha iyo baad yaraanta. C. Kalluumaysiga Kalluunku waa khayraad sidii la rabay aynaan uga faa’iidaysan, waxaase hadda socda qorshayaal ay Xukuumaddu ku dhiirrigelinayso in kalluunku ka helo saami wanaagsan suuqyada dalkeena iyo kuwa jaarkaba, lana taageero ganacsatada ku hawlan kalluumaysiga. • Waxa loo qaybiyey qaboojiyayaal oo waaweyn Magaalooyinka Maydh, Laas-qoray, Bulla-xaar, Berbera, Saylac iyo Burco. Arrintani waxay wax ka tartay wax soo saarka iyo dabashada kalluunka. Sidaa awgeed, xaddiga kalluunkii la soo dabtay sannadkii tagay wuxuu kor ugu kacay 2,000 tan. E. Maamulka Suuqa Sarifka Lacagaha Wasaaradda Horumarinta Maaliyadda, Baanka Dhexe iyo Suuqa Sarrifka Lacagaha oo iskaashanaya, una adeegaya danta Qaranka waxa ay awood u yeesheen in ay sicir-bararka hoos uga soo dhigaan 19.2%, gaadhsiiyaana 7.7%. Waxa sidoo kale la suurtageliyey in qiimaha sarrifka Shillin ka Somaliland uu kor u kaco 15%. Kor-u-kacani waxa uu daganaansho lacageed galiyey suuqyada lacagaha ee dalkeena. 1.4. Horumarinta Kaabayaasha Dhaqaalaha Mudanayaal, Kaabayaasha dhaqaalaha, sida Waddooyinka, Dekadaha iyo Garoomada diyaaraduhu, waxay qeyb weyn ka qaataan horumarka iyo koboca dhaqaalaha dalka. Sidaa darteed, Xukuumaddu waxay muhiimad gaar ah siisay horumarinta iyo casriyeynta kaabayaasha dhaqaalaha dalka. • Waxa la bixiyey qandaraaskii shirkaddii dhisi lahayd Dekedda, waxaanna la bilaabay dhismihii ballaadhinta iyo casriyenta Dekedda weyn ee Berbera. • Waxa bilaabmay dhismaha jidka hal-bowlaha u ah ganacsiga innaga dhexeeya dalalka aynu jaarka nahay, gaar ahaan Ethiopia ee Berbera Corridor. Waxa mudnaanta la siiyey dhismayaasha biriishyada, waxaana la dhagax-dhigay biriishkii ugu horreeyey oo ah Dacar-budhuq. Dhismaha jidkaasi waxa uu qaadan doonaa muddo laba sanno ah. Waa jid weyn oo aannu hiigsanayno in uu kaalin muhiim ah ka qaato is-dhex-galka dhaqaale iyo bulsho ee Gobolka Geeska Afrika. • Waxa la dhisay muddadii sannadka ahayd 66 KM oo ka mid ah Waddada Ceerigaabo. • Waxa dayactir lagu sameeyey 80 KM oo ka mid ah waddooyinka isku xidha Hargeysa iyo Burco, Hargeysa iyo Kala-baydh, Laascaanood iyo Tukaraq; • Waxa hadda dhismihiisa la wadaa 60 KM oo ah waddada isku xidha Hargeysa iyo Kalabaydh. • Waxa dib loo dayac-tiray Biriishyada kala ah Xamaas, Geel-lookor iyo biriishka dooxa Cabaad-weyne. • Waxa dhismihiisu socdaa Biriishka isku xidha Magaalada Boorama iyo Jaamacadda caanka ah ee Camuud. • Waxa la casriyeeyey nidaamka waddo marista gaadiidka, nidaamka qaadashada liisamada iyo taarikada gaadiidka intaba. 1.5. Abaaraha iyo Isbedelka Cimillada Isbeddelka Cimillada adduunku waa xaqiiqo raadkeedu ka muuqdo dalkeena. Waxa markhaati u ah abaaraha ku soo noq-noqday dalkeena iyo roob yaraanta. Arrintaasi waxay saameyn ku yeelatay hab nololeedkii dadka, duunyada iyo deegaanka. – Xukuumaddu waxa ay gurmad ka gashay dhibaatooyinkii ay keeneen duufaantii Sagar iyo raadadkii ay reebeen abaaruhu. – Xukuumaddu waxay raashin iyo biyo gaadhsiisay in ka badan 245,000 qoys, una dhiganta 1,200,000 oo qof oo abaaruhu saameeyeen. – Xukuumadda oo kaashanaysa Beesha Caalamka, waxa ay sidoo kale gaadhsiisay gar-gaar 431,000 qoys, una dhiganta in ka badan 2,000,000 oo qof. Gargaarkaas oo lacag ahaan u dhigma 20 milyan oo doollar. – Dadkii ku caydhoobay duufaantii Sagar, Xukuumaddu waxay gaadhsiisay 9,000 neef oo adhi ah. – Waxa dib u xoolayn loo sameeyey 1,337 qoys oo ku caydhoobay abaarihii ka dhacay Dalka. – Sidoo kale, Xukuumaddu iyada oo ka hortagaysa nabaad-guurka iyo xaalufka deegaanka, waxay bilowday mashruuca dhir beerista, waxaanay sannadkii tagay beertay 25,000 geed, waxaanay 15 April ee sannad kasta u astaysay in ay noqoto maalinta Xuska Deegaanka Jamhuuriyadda Somaliland. – Waxaan ku boorinaynaa, si aynu u hakino xawliga xaalufka iyo nabaad guurku ku socdo, in gobol kastaa ugu yaraan beero 30,000 geed. Cimillada adduunka ee isbeddelaysa, abaaraha iyo roob yaraantu waa dhibaato ka awood badan bani’aadamka. Waxa maanta dalkeena u baahan gar-gaar deg-deg ah in ka badan 1.5 Milyan qof. – Sidaas darteed, waxaan ugu baaqayaa Qaranka Somaliland, Dawlad iyo shacabba in aynu isku tashanno, una gurmanno dadkeena dhibaatadu hayso. 1.6. Doorashooyinka Mudanayaal, Sida aad la socotaan, Dastuurkeenu waxa uu inna farayaa in shantii sannaba mar la doorto Golayaasha Qaranka – Madaxweynaha, Madaxweyne Ku-xigeenka, Golayaasha Sharci-dejinta iyo Golayaasha Deegaanka. Sidaa darteed, xukuumaddu waxay u hogaansan tahay sida uu farayo Dastuurka Qaranku. 1.7. Siyaasada Arrimaha Dibada Walaalayaal, Siyaasadda Arrimaha Dibeddu waxay ku dhisan tahay nabad-gelyo, daris-wanaag iyo iskaashi dhex-mara dalalka Gobolka iyo Caalamka, intaba. Si aynu u adkayno seeska iyo xaqiijinta siyaasaddaas, waxa bud-dhig u ah saddex tiir oo kala ah: 1) Ictiraaf-raadinta. 2) Kasbashada taageero dhaqaale oo caalami ah oo loo helo dib-u-dhiska dalka. 3) Iskaashiga, is-qadarinta iyo nabad-ku-wada noolaanshaha dalalka dariska ah iyo guud ahaan caalamka. 1. Ictiraaf raadinta. Waxaannu xidhiidho badan la sameynay dalalka caalamka, kuwa innala saaxiibka ah, kuwa ka soo horjeeda qaddiyaddeena iyo kuwa labadaa dhexdooda taagan intaba. Waxaannu kulamo hawleedyo muhiim ah la yeelanay aqoon-yahanno, siyaasiyiin iyo diblumaasiyiin caalami ah oo taageera Somaliland, kuwaas oo keenay qoraallo muhiim ah iyo talooyin dhaxal gal ah. Waxaynu taageero diblumaasiyadeed ka helnay dalalka aynu saaxiibka nahay. Waxay ku qanciyeen badiba dalalka caalamka ugu tunka weyn leh in Somaliland taagan tahay wakhtigii Bulshada Caalamku dhexgeli lahayd dalalka Somaliland iyo Soomaaliya. Dawladda Turkiga ayaanu in badan wada hadalnay, iyada oo doonaysa in ay kalideed inna dhex-dhexaadiso innaga iyo Somalia. Hase yeeshee, annaga oo dareensan 7 sanno oo Turkigu arrintaa ku jiray in aanay wax midho ah dhallin, waxaannu ku talinnay in arrinta wada-hadalku ay noqoto mid ay goob-joog ka wada noqdaan dhammaan dawladaha iyo urrurada caalamiga ah ee arrinta wada-hadalka u diyaarka ah. Waxa si toos ah noola soo xidhiidhay dawladaha Sweden iyo Switzerland oo mid walba gaarkeeda diyaar ugu tahay in arrinta wada-hadalka Somaliland iyo Soomaaliya ay marti-geliso. Somaliland way aqbashay labadaa marti-qaadba. Waxa muuqata in caalamka badankiisu garwaaqsaday in la joogo wakhtigii la kala guri lahaa Somaliland iyo Soomaaliya. Annagu Xukuumad ahaan waxaannu qaadanay siyaasadda ah in mushkiladda loo galo si nabad ah oo lagu dhammeeyo wada- hadal iyo nabad-gelyo. Mar walba waxaannu ka fogaanaynaa wixii keeni kara xasarad iyo colaado hor-leh, maadaama Somaliland ay waayo-arag u tahay riiqda colaadaha. Siyaasaddaasi nabadeed ee aynu qaadanay waxay keentay in wufuud caalami ah oo badani innoo yimaadaan oo arrintaa ku hawlani. Sidoo kale, aynu martiqaadyo ka helnay dawladaha aynu saaxiibka nahay. 2. Kasbashada taageero dhaqaale oo caalami ah oo loo helo dib u dhiska Dalka. Iyada oo la kaashanayo Bulshada Caalamka iyo Saaxiibada Somaliland taageera, waxa suurtagashay in Somaliland hesho taageero dhaqaale oo gaadhaysa ilaa 150 milyan oo doolar, oo loogu talo-galay horumarinta jidadka iyo mashaariicda horumarka ee uu fuliyo Sanduuqa Horumarinta Somaliland shanta sanno ee socda. Waxaannu qorshaynaynaa in Somaliland iyo Qaramada Midoobay yeeshaan nidaam iyo Qorshe u gaar ah Somaliland, oo ay Somaliland ku hesho saamiga saxda ah ee Deeqaha ay bixiso Qaramada Midoobay (Somaliland UN Special Arrangement), sida Bulshada Caalamkuba hore ugu sameysay Somaliland qorshaha gaar ah ee (Somaliland Special Arrangement). Qaramada Midoobayna waxaan ugu baaqayaa in ay ilaaliyaan xaq-soorka iyo caddaaladda saamiga gar-gaarka ay bixiyaan. 3. Iskaashiga, is-qadarinta iyo nabad-ku-wada noolaanshaha dalalka dariska ah iyo guud ahaan caalamka. Soomaaliya waxaynu xad ka leenahay maamul-goboleedka Puntland. Waxaannu u haynaa walaalnimo, iskaashi iyo nabad-gelyo. Waxaase maalmahan dambe soo kordhaya ciidamo maamulkaasi ah oo ka soo gudbaya Xadka inoo dhexeeya, falal nabad-gelyo darro ahna ka sameynaya gudaha Somaliland. Soomaaliya waxaannu ugu baaqaynaa in ay ka fogaadaan wixii nabad-gelyada iyo xasilloonida Gobolka wax yeelaya. Waxaannu ka digaynaa haddii waanadayada la weelayn waayo, in Dawladda Somaliland ay waajib ku tahay in ay ilaaliso nabadda iyo hantida muwaadiniinta Somaliland. Somaliland waxay diyaar u tahay in ay door weyn ka ciyaarto isbeddelka dhaqan-dhaqaale, ganacsi iyo bulsho ee ka socda Geeska Afrika. Hase yeeshee, Jamhuuriyadda Somaliland waa Qaran madax-bannaan oo weligii jiray, haddana jooga, kana jiri doona Gobolka Geeska Afrika iyo Caalamkaba. Waa Qaran ku leh qeybtiisa iyo miisaankiisa isbeddelka ka socda Gobolka Geeska Afrika. Cidda Somaliland iska indha-tirtaa, waxay xagal-daacinaysaa isbeddelka iyo horumarka uu beegsanayo Geeska Afrika, waxaanay si taban u saameyn doontaa horumarka iyo iskaashiga Gobolka. Geba-gabo Mudanayaal, Waxaynu nahay Qaran madaxbannaan oo leh dastuur shacabku u codeeyey, golayaasha Qaranna ku soo doorta cod shacbi (Qof iyo Hal Cod). Waa dimuqraadiyad dhif iyo naadir ku ah Afrika iyo in badan oo adduunka ah. Shacabka Somaliland waxaan ugu baaqayaa in ay u midoobaan danta Qaranka, ku fara adaygaan nabadgelyada, u dadaalaan horumarka, ka fekeraan mustaqbalka fog iyo aayaha ubadkooda, dariska iyo caalamkana kula noolaadaan nabad iyo iskaashi. Allaa Mahad Leh Qaran News

Qaran News

Khudbad Sannadeedka Dastuuriga ah Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane, Muuse Biixi Cabdi 24 March 2019 Shir-guddoonka iyo Mudanayaasha labada Gole ee sharafta leh, Mudanayaal, Maanta oo ay Xukuumaddu xilka haysay sannad, saddex bilood iyo maalmo, waxaan ku faraxsanahay in aan idinla wadaago xaaladda guud ee dalka, wixii innoo qabsoomay, iyada oo halbeegeenu yahay qorshaha Horumarinta Qaranka (NDP II) iyo Barnaamijkii Xisbigu ku galay tartanka doorashada. Waxa kale oo aynu isla eegi doonaa hawlaha inna horyaalla ee mustaqbalka dhaw iyo ka dheerba ah. Waxaynu ku nool-nahay adduun isbedelka, horumarka iyo aqoontu dheeraynayaan. Isbedelkaasi wuxuu saameyn togan iyo tu tabanba ku leeyahay nolosheena. Wuxuu saameynayaa habka aadmigu u fikiro iyo habka loo adeegsado aqoonta casriga ah. Wuxuu xoojinayaa oo kobcinayaa dhaqaalaha, caafimaadka, kaabayaasha dhaqaalaha iyo tiknoolajiyadda casriga ah. Isbedelkani wuxuu leeyahay dhinacyo taban, waxaana ka mid, wuxuu abuuraa bulsho ku kala fogaata dhinaca dhaqaalaha, aqoonta iyo dhaqankaba. Tiknoolajiyadda cusubi waxay baabiinaysaa hab-nololeedka inta badan bulshooyinka kala duwan ee adduunka, isla markaana wuxuu keenaa isbeddel cimillo oo horseeda abaaro, duufaano iyo roobab wakhtigoodii seega. Arrinkani wuxuu inna farayaa in aynu xoogga saarno ka fikirka mustaqbalka fog. Guulaha aynu maanta gaadhnay waxaynu ku hannanay; gar-gaar Eebe ka sokow, – Awooddeena Qaran oo isku duuban, – Rajadeena oo sarraysa, – Hanka iyo himilladeena fog, – Ilaalinta gobonnimadeena, – iyo ku dhaqanka sharciga dalka. Mudanayaal, Adduunku waa tiro sagaal ah oo ma tobnoobo. Guulahaa aynu gaadhnay waxa garab socda dhinacyo wax-ka-qabasho u baahan, in kasta oo aynu dadaalnay, wali waxa innoo qabyo ah: – Joojinta xaalufinta deegaanka, – Hoos u dhigga Shaqo la’aanta baahsan ee dhallinyarada, iyada oo la dardargelinayo mashaariicda iyo warshadaha dhismahoodu muddada jiitamayey. – Ka hortaga Xannafaha ka dhasha doorashooyinka. – Iyo ka hortaga haggar daamooyinka caddowga Somaliland. Haddaba, is waydiintu waxay tahay, sidee baynu u waajahaynaa mustqabalkeena? Ma innaga oo isku duuban, isku kalsoon, iskaashanayna oo isku dulqaadanayna? mise innaga oo is khilaafsan, ka hirdamayna gudaheena oo kala xantaysanaya? Waxay ila tahay, danteenu waxay ku jirtaa innaga oo isku duubnaanna oo xoogga saarna nabadda, horumarka dalkeena oo dhinacyo badan leh iyo u diyaar garowga duruufaha ina horyaal, ee isbedelka cimilladu ka mid tahay. Xukuumadda aan odayga ka ahay, iyada oo ka duulaysa aragtidaa guud ee mustaqbalka, waxay muddadii ay xilka haysay qaaday tallaabooyinka soo socda: 1. Nabadda – Waxa la sameeyey wacyigalin ballaadhan oo shacabka lagu dhiirinayo nabad-ku-wada noolaanshaha, si-dhex-galka, iskaashiga iyo ka wada shaqeynta amniga iyo danta guud ee Qaranka. – Waxa tababarro is daba joog ah la siiyey Ciidammada kala duwan iyo Garsoorka. – Waxa la kordhiyey daryeelka iyo dhaqaalaha Ciidanka 36%. – Waxa si xoog leh kor loogu qaaday qalabka iyo saannadda Ciidanka, si ay awood buuxda ugu yeelan karaan sugidda amniga iyo difaaca dalka. – Waxa la diyaariyey oo Golayaasha horyaalla, Xeerka Xaq-siinta iyo Hawl-gabka Ciidammada Qalabka-sida, si loo sugo xuquuqda iyo daryeelka Ciidanka. – Sidoo kale, waxa la kordhiyey 35% daryeelka iyo dhaqaalaha bahda Garsoorka, si kor loogu soo qaado haybadda iyo maamuuska ay mudan yihiin bahda Garsoorku. – Maamul-wanaaggu waa laf-dhabarta hufnaanta maamulka iyo daahfurnaanta dawladda. Si loo hubiyo tirada Hantida Dawladda, waxa la diiwaan-galiyey tiro badan oo ah hanti ma guurto ah oo gaadhaysa 4,268 dhismayaal dawladdu leedahay ah. – Waxa dib loo qaabeeyey nidaamka iyo daah-furnaanta tartanka qandaraasyada dawladdu bixiso. Ilaa hadda waxa ay dawladdu bixisay 135 qandaraas oo dhammaantood loogu tartamay si daahfuran. Tartamayaashii qandaraasyadu waxay ka marag kaceen xilkasnimada, dhexdhexaadnimada iyo hufnaanta shaqada Xubnaha Guddida Qandaraasyada Qaranka. – Si loo xoojiyo isku xidhnaanta Dawladda, waxa wax-ka-bedel iyo kaabis lagu sameeyey Xeerka Is-Maamulka Gobollada iyo Degmooyinka – Xeer Lambar 23/2002. Xeerkani waxa uu dib u habaynayaa adeegyada ay bixiyaan maamullada Gobollada iyo Degmooyinku. Waxaannu ku waajibinayaa masuuliyad dheeri ah maamulka degmooyinka dalka. Waxa uu tashiilayaa dhaqaalaha Golayaasha Dawladaha Hoose, si loo kordhiyo adeegga gaadhaya muwaadinka cashuur bixiyaha ah. Mudanayaal, In kasta oo aynu xagga Amniga ka qaadnay tallaabooyinka kor ku xusan, haddana weli waxa jira hawlo u baahan wax-ka-qabasho: – Colaadaha iyo xurgufta beelaysan ee ka dhex dhaca bulshooyinka wada dega deegaannada iyo Gobollada dalka. – Waxaan ku talinayaa in dhammaanteen aynu xoogga isugu gayno sidii loo joojin lahaa xurgufaha beelaysan. Xurgufahani waxay innagu hayaan dhimasho badan, khasaare dhaqaale iyo kala fogaanshaha dadka walaala ah, taas oo keenaysa dib-u-dhac weyn. Ma suurtoobayso in aynu sameyno horumar, caafimaad iyo waxbarasho wanaagsan iyo in aynu maalin walba ku jirno gurmad ciidan iyo gurmad culimo kala joojinaya beelo is dilaya iyo Xukuumad iyo Guurti damin colaadeed ku foogan. – Shaqo la’aanta dhallinyaradu waxay halis ku tahay amniga dalka. Waxa abuurmay kooxo dhallinyaro ah oo ku kaca fal-dambiyeedyo ay ka mid yihiin isticmaalka mukhaadaraadka, taas oo kordhisay shilalka iyo dambiyadda ka dhaca dalka. – Xukuumad ahaan waxaannu wadnaa qorshayaal badan oo lagaga hortagayo dambiyada dhallinyaradu ku kacaan, balse waxaannu ku boorinayaa waalidiinta, culimada, aqoonyahanka, ganacsatada iyo guud ahaan shacabka in aynu ka wada shaqeyno sidii shaqooyin loogu abuuri lahaa dhallinyarada. 1.2. Adeegga Bulshada Mudanayaal, Xukuumadda waxaynu u dhisannay oo awood fulineed loo siiyey in ay hubiso in muwaadinku helo adeegyada bulshada ee ay ka midka yihiin, cunto, biyo, caafimaad, waxbarasho iyo shaqo abuur. A. Caafimaadka Xukuumaddu waxa ay siisay ahmiyad ballaadhan horumarinta caafimaadka iyo dib u qaabeynta adeegga caafimaadka ee ay bixiyaan cusbitaallada dalku. Sannadkii la soo dhaafay ee 2018-kii: – Waxa dib loo furay ama la dhisay 65 xarumo caafimaad oo cusub oo qabanaya daryeelka hooyooyinka iyo dhallaanka. – Waxa qalab caafimaad oo kala duwan lagu kordhiyey cusbitaallada magaalooyinka Laascaanood, Ceerigaabo, Burco, Ceel-afweyn, Buuhoodle, Oodweyne, Gabiley, Berbera, Boorama iyo Xarrunta TB ee Hargeysa. – Waxa cudurrada faafa laga tallaalay 659,000 caruurta da’doodu ka hoosayso 5 jirka oo kala jooga gobollada dalka. – Dadaalka loogu jiro kor u qaadista adeegga caafimaadku, waxa uu kor u qaaday kalsoonida ay shacabku ku qabaan adeegyadda caafimaad ee ay bixiyaan cusbitaallada dalkeenu. Tiradda dadka isticmaala adeegyadda caafimaad ee dalku waxay korodhay 31%. – Waxa la curiyey Siyaasadda Guud ee Caafimaadka dalka iyo Siyaasadda Maareynta iyo Maamulka Caafimaadka Dhimirka. B. Waxbarashada Xukuumaddu waxay aaminsan tahay in waxbarashadu tahay furaha horumarka iyo iftiinka nolosha. Sidaas darteed, waxaannu xoogga saarnay dib u habeynta iyo tayeynta waxbarashada dalka. – Waxa 20% la kordhiyey mushaharka iyo gunnada Macallimiinta Dugsiyada Dawladda. – Waxa markii ugu horraysay la furay Dugsiga Tababarka Macallimiinta Qaranka, si kor loogu qaado tayada Macallimiinta dalka. – Waxaannu hirgelinay Siyaasadda ah ‘Arday Kastaa ha helo Buugaagta Manhajka waxbarashada.’ Waxaana la qaybiyey 1,200,000 oo buug oo la gaadhsiiyey ardayda gobollada oo tiradoodu dhantahay 154,000 arday. – Waxa Gobollada dalka laga dhisay 27 dugsi oo cusub, si loo ballaadhiyo fursadaha helitaanka waxbarashada dhallinyaradda. – Waxa 22% la kordhiyey dugsiyada Reer Guuraaga ee leh barnaamijka Quudinta Carruurta, waxaanay hadda tiradoodu gaadhaysaa 276 dugsi, isla markaana, waxa dib loo dayactiray ama la qalabeeyey 46 dugsi oo ah dugsiyada quudinta. – Waxaannu gunno iyo mushahar u bilownay macallimiin gaadhaysa 1,354 macallin oo kala jooga Gobollada dalka. – Waxa deeq-waxbarasho dibadeed loo diray arday gaadhaysa 382 arday oo ka kala yimi dhammaan Gobollada dalka. C. Biyaha Biyuhu waa nolosha aadamaha iyo astaanta koowaad ee horumarka, iyada oo taa laga duulayo, waxa dadaal la galiyey ballaadhinta biyo-galinta magaalooyinka iyo biyo gaadhsiinta miyiga. • Waxa muddo dheer la waday sidii biyo ku filan loogu heli lahaa caasimadda, hawshaasi oo ay innaga kaabayaan dawladdo iyo hay’ado dibadeed, kuna baxday dhaqaale ka badan 60 milyan, hadda wuxuu marayaa qeybtii ugu dambaysay. • Waxa la dhammaystiray dhuumihii biyaha ka soo qaadayey Xarunta Biyo-soo-saarka Geedeeble ee keenayey magaalada oo dhererkoodu yahay 23KM. • Waxa la kordhiyey ceelashii biyo-soo-saarka Geedeeble 21%. • Waxa hadda dhismaheedii iyo qalabeynteedii socotaa Xaruntii Mishiinnada biyo-soo-saarka ee Geedeeble. Kala sarraynta dhulka darteed, waxa loo baahday dab-dhalliyayaal iyo bambooyin awood badan leh oo soo gaadhsiiya biyaha Magaalada Hargeysa. • Waxa la dhisay 4 kayd biyood oo yar yar, haddana waxa la bilaabay 4 kayd biyood oo waaweyn iyo nidaamkii biyo galinta magaalada oo la dhigi doono magaalada gudaheeda qasabado dhererkoodu gaadhayaan 162 KM. • Waxa kale oo la dhisi doonaa ama dayactir lagu sameyn doonaa 503 Kaalmood oo ay biyaha ka dhaansan doonaan xaafadaha dan-yarta ee Hargeysa. • Iyada oo laga duulayo tirada dadweynaha Caasimada ee sii kordhaya, waxa qorshaysan in 42% la kordhiyo biyo-soo-saarka labada sanno ee soo socda. • Mudanayaal, qorshaha biyaha Hargeysa maaha ‘Faannoole fari kama qodna’, balse waxaynu ku tiirsannahay taageero dibadeed oo dhibteeda iyo jiitankeeda leh. Waa hubaal in Qaranku haysto dhaqaale ku filan biyaha Magaalada Hargeysa, laakiin waxaynu u baahanahay in Ilaahay inna garan siiyo awooddeena. • Waxa laga qoday gobollada dalka 27 Ceel oo dhaadheer iyo 80 ballay sannadkii tagay, si loo xoojiyo biyo gaadhsiinta deegaannada miyiga ah. • Waxa war-war leh biyo yaraanta magaalooyinka waaweyn, oo shacabka ku nooli sii kordhayo. Waxaan faray Wasaaradda Horumarinta Biyaha in laga sameeyo magaalooyinkaas biyo-sahamin ballaadhan, si loogu helo biyo ku filan. D. Dhallinyarada iyo shaqo abuurka Dhismaha mustaqbalka dhallinyaradu, waa dhismaha mustqabalka iyo quruxda Qarankeena. Xukuumaddu iyada oo ogsoon muhiimadda dhismaha dhallinyaradu u leeyahay Qaranka: – Waxa la abuuray Barnaamijka Shaqo-abuurka dhallinyarada ee Shaqo Qaran. Waa barnaamij shaqo u abuuraya 1,500 oo dhallinyaro ah oo ka soo gala jeeda dhammaan gobollada dalka. Dhallinyaradaas waxa ka mid ah 500 oo hablood. Waa barnaamij ujeeddadiisu tahay is-dhex-galka dhallinyarada, dhismaha waddan-jacaylka, akhlaaqiyaadka wanaagsan ee shaqada iyo difaaca madaniga ah ee dalka. – Waa barnaamij loogu talo-galay in dhallinyarada quluubtooda lagaga sifeeyo qabyaaladda iyo gobolaysiga, una diyaarino in ay hagaan Somaliland mid ah, kuna shaqeeyaan garaad aaminsan Sinnaan iyo Qaranimo. – Waxa kale oo dhallinyarada fursad loo siiyay iyaga oo gobolkooda jooga in ay si xor ah ugu tartamaan 300 oo shaqo oo cusub oo ay Dawladdu baahisay, 90 ka mid ah dhallinyaradaa shaqada heshay waa hablo. – Tirada guud ee dhallinyarada shaqo abuurka Xukuumaddu u sameysay waa 1,800 oo dhallinyaro ah. Waxaan dareensanahay in ay tahay tiro aad u yar marka loo eego tirada guud ee dhallinyarada dalka, waxase i farxad gelinaysa in ay shaqo galeen, iyaga oo aanay cidna gacan qaban, balse kartidooda iyo aqoontooda aaminay iyo yuhuunta wanaagsan ee ay abuurtay tallaabadaasi. – Mudanayaal, far keliyi fool ma dhaqdo, barnaamijkan oo miisaankiisa iyo muhiimaddiisa u leh Qaranka, wuxuu ku kaliyeystay ilaa hadda Xukuumadda. Waxaan ku talinayaa in Qaranku ka wada qeyb qaato shaqo gelinta dhallinyarada iyo socodsiinta barnaamijka Shaqo Qaran. 1.3. Dhaqaalaha Dhaqaaluhu waa saldhiga horumarka ee dal kasta oo dunida ku yaal. Dhaqaale la’aan horumar lama gaadho. Haddaba, iyadoo taas laga duulayo, waxay xukuumaddu u tafaxaydatay sidii dhaqaaalaha dalka loo kobcin lahaa innagoo isku tashanayna. Waxay xukuumaddu xoog saartay wax-soo-saarka Beeraha, Xoolaha, Kalluumaysiga iyo Khayraadka dhulka hoostiisa ku duuggan. A. Beeraha Dhanka beeraha waxa la xoojiyey beeridda dalagyada kala duwan ee banka Wajaale, Beer iyo Xaaxi. Si loo dhiirrigaliyo wax-soo-saarka beeraha, loona beegsado isku filnaansho dhinaca wax-soo-saarka ah mustaqbalka: • Waxa la beeray 2,300 Hector oo ku kala yaalla Xaaxi, Beer iyo Wajaale. • Waxa la siiyey cagafyo ay beeraha ku qotaan deegaannada Gatiitalay iyo Oodweyne. • Waxaan bogaadinayaa shacab weynaha u jeestay, dadaalkana geliyey wax-soo-saarka beeraha. Sannadkan gobollada dalka oo dhan waxa laga hirgeliyey beero cusub oo qaarkood u shaqeeyaan hab casri ah (Green House). • Waxaan sidoo kale ammaanayaa in sannadkan beeralayda dalkeenu soo saareen khudrad aad u badan oo ugu yaraan 70% ku filan baahida suuqa khudaarta ee dalka. B. Xoolaha Xooluhu waa laf-dhabarta dhaqaalaha dalkeena, in badan oo dadkeena ahina waxay noloshoodu ku tiirsan tahay xoolaha nool. – Haddaba, si loo daryeelo caafimaadka xoolaheena, waxa la talaalay 3 milyan oo neef oo ay ka faa’iidaysteen qoysas badan. Sidoo kale, waxa xannuuno kala duwan laga daaweeyey in ka badan 2 milyan oo neef oo kala jooga Gobollada dalkeena. – Waxa lagu dadaalay sidii xoolaha dalkeena loogu heli lahaa suuqyo dibadeed, si loo dhiirrigeliyo dhoofka xoolaha. In kasta oo dedaalkaasi aannu weli midho-dhalin, haddana, xukuumaddu ka daali mayso in ay ka jibbo keento arrintaa. – Xukuumaddu waxay dadaal xoog leh gelisay sidii loo suurtagalin lahaa in xooluhu helaan seerayaal iyo dhul daaqeen ay ku bad-baadaan xilliyada abaaraha iyo baad yaraanta. C. Kalluumaysiga Kalluunku waa khayraad sidii la rabay aynaan uga faa’iidaysan, waxaase hadda socda qorshayaal ay Xukuumaddu ku dhiirrigelinayso in kalluunku ka helo saami wanaagsan suuqyada dalkeena iyo kuwa jaarkaba, lana taageero ganacsatada ku hawlan kalluumaysiga. • Waxa loo qaybiyey qaboojiyayaal oo waaweyn Magaalooyinka Maydh, Laas-qoray, Bulla-xaar, Berbera, Saylac iyo Burco. Arrintani waxay wax ka tartay wax soo saarka iyo dabashada kalluunka. Sidaa awgeed, xaddiga kalluunkii la soo dabtay sannadkii tagay wuxuu kor ugu kacay 2,000 tan. E. Maamulka Suuqa Sarifka Lacagaha Wasaaradda Horumarinta Maaliyadda, Baanka Dhexe iyo Suuqa Sarrifka Lacagaha oo iskaashanaya, una adeegaya danta Qaranka waxa ay awood u yeesheen in ay sicir-bararka hoos uga soo dhigaan 19.2%, gaadhsiiyaana 7.7%. Waxa sidoo kale la suurtageliyey in qiimaha sarrifka Shillin ka Somaliland uu kor u kaco 15%. Kor-u-kacani waxa uu daganaansho lacageed galiyey suuqyada lacagaha ee dalkeena. 1.4. Horumarinta Kaabayaasha Dhaqaalaha Mudanayaal, Kaabayaasha dhaqaalaha, sida Waddooyinka, Dekadaha iyo Garoomada diyaaraduhu, waxay qeyb weyn ka qaataan horumarka iyo koboca dhaqaalaha dalka. Sidaa darteed, Xukuumaddu waxay muhiimad gaar ah siisay horumarinta iyo casriyeynta kaabayaasha dhaqaalaha dalka. • Waxa la bixiyey qandaraaskii shirkaddii dhisi lahayd Dekedda, waxaanna la bilaabay dhismihii ballaadhinta iyo casriyenta Dekedda weyn ee Berbera. • Waxa bilaabmay dhismaha jidka hal-bowlaha u ah ganacsiga innaga dhexeeya dalalka aynu jaarka nahay, gaar ahaan Ethiopia ee Berbera Corridor. Waxa mudnaanta la siiyey dhismayaasha biriishyada, waxaana la dhagax-dhigay biriishkii ugu horreeyey oo ah Dacar-budhuq. Dhismaha jidkaasi waxa uu qaadan doonaa muddo laba sanno ah. Waa jid weyn oo aannu hiigsanayno in uu kaalin muhiim ah ka qaato is-dhex-galka dhaqaale iyo bulsho ee Gobolka Geeska Afrika. • Waxa la dhisay muddadii sannadka ahayd 66 KM oo ka mid ah Waddada Ceerigaabo. • Waxa dayactir lagu sameeyey 80 KM oo ka mid ah waddooyinka isku xidha Hargeysa iyo Burco, Hargeysa iyo Kala-baydh, Laascaanood iyo Tukaraq; • Waxa hadda dhismihiisa la wadaa 60 KM oo ah waddada isku xidha Hargeysa iyo Kalabaydh. • Waxa dib loo dayac-tiray Biriishyada kala ah Xamaas, Geel-lookor iyo biriishka dooxa Cabaad-weyne. • Waxa dhismihiisu socdaa Biriishka isku xidha Magaalada Boorama iyo Jaamacadda caanka ah ee Camuud. • Waxa la casriyeeyey nidaamka waddo marista gaadiidka, nidaamka qaadashada liisamada iyo taarikada gaadiidka intaba. 1.5. Abaaraha iyo Isbedelka Cimillada Isbeddelka Cimillada adduunku waa xaqiiqo raadkeedu ka muuqdo dalkeena. Waxa markhaati u ah abaaraha ku soo noq-noqday dalkeena iyo roob yaraanta. Arrintaasi waxay saameyn ku yeelatay hab nololeedkii dadka, duunyada iyo deegaanka. – Xukuumaddu waxa ay gurmad ka gashay dhibaatooyinkii ay keeneen duufaantii Sagar iyo raadadkii ay reebeen abaaruhu. – Xukuumaddu waxay raashin iyo biyo gaadhsiisay in ka badan 245,000 qoys, una dhiganta 1,200,000 oo qof oo abaaruhu saameeyeen. – Xukuumadda oo kaashanaysa Beesha Caalamka, waxa ay sidoo kale gaadhsiisay gar-gaar 431,000 qoys, una dhiganta in ka badan 2,000,000 oo qof. Gargaarkaas oo lacag ahaan u dhigma 20 milyan oo doollar. – Dadkii ku caydhoobay duufaantii Sagar, Xukuumaddu waxay gaadhsiisay 9,000 neef oo adhi ah. – Waxa dib u xoolayn loo sameeyey 1,337 qoys oo ku caydhoobay abaarihii ka dhacay Dalka. – Sidoo kale, Xukuumaddu iyada oo ka hortagaysa nabaad-guurka iyo xaalufka deegaanka, waxay bilowday mashruuca dhir beerista, waxaanay sannadkii tagay beertay 25,000 geed, waxaanay 15 April ee sannad kasta u astaysay in ay noqoto maalinta Xuska Deegaanka Jamhuuriyadda Somaliland. – Waxaan ku boorinaynaa, si aynu u hakino xawliga xaalufka iyo nabaad guurku ku socdo, in gobol kastaa ugu yaraan beero 30,000 geed. Cimillada adduunka ee isbeddelaysa, abaaraha iyo roob yaraantu waa dhibaato ka awood badan bani’aadamka. Waxa maanta dalkeena u baahan gar-gaar deg-deg ah in ka badan 1.5 Milyan qof. – Sidaas darteed, waxaan ugu baaqayaa Qaranka Somaliland, Dawlad iyo shacabba in aynu isku tashanno, una gurmanno dadkeena dhibaatadu hayso. 1.6. Doorashooyinka Mudanayaal, Sida aad la socotaan, Dastuurkeenu waxa uu inna farayaa in shantii sannaba mar la doorto Golayaasha Qaranka – Madaxweynaha, Madaxweyne Ku-igeenka, Golayaasha Sharci-dejinta iyo Golayaasha Deegaanka. Sidaa darteed, xukuumaddu waxay u hogaansan tahay sida uu farayo Dastuurka Qaranku. 1.7. Siyaasada Arrimaha Dibada Walaalayaal, Siyaasadda Arrimaha Dibeddu waxay ku dhisan tahay nabad-gelyo, daris-wanaag iyo iskaashi dhex-mara dalalka Gobolka iyo Caalamka, intaba. Si aynu u adkayno seeska iyo xaqiijinta siyaasaddaas, waxa bud-dhig u ah saddex tiir oo kala ah: 1) Ictiraaf-raadinta. 2) Kasbashada taageero dhaqaale oo caalami ah oo loo helo dib-u-dhiska dalka. 3) Iskaashiga, is-qadarinta iyo nabad-ku-wada noolaanshaha dalalka dariska ah iyo guud ahaan caalamka. 1. Ictiraaf raadinta. Waxaannu xidhiidho badan la sameynay dalalka caalamka, kuwa innala saaxiibka ah, kuwa ka soo horjeeda qaddiyaddeena iyo kuwa labadaa dhexdooda taagan intaba. Waxaannu kulamo hawleedyo muhiim ah la yeelanay aqoon-yahanno, siyaasiyiin iyo diblumaasiyiin caalami ah oo taageera Somaliland, kuwaas oo keenay qoraallo muhiim ah iyo talooyin dhaxal gal ah. Waxaynu taageero diblumaasiyadeed ka helnay dalalka aynu saaxiibka nahay. Waxay ku qanciyeen badiba dalalka caalamka ugu tunka weyn leh in Somaliland taagan tahay wakhtigii Bulshada Caalamku dhexgeli lahayd dalalka Somaliland iyo Soomaaliya. Dawladda Turkiga ayaanu in badan wada hadalnay, iyada oo doonaysa in ay kalideed inna dhex-dhexaadiso innaga iyo Somalia. Hase yeeshee, annaga oo dareensan 7 sanno oo Turkigu arrintaa ku jiray in aanay wax midho ah dhallin, waxaannu ku talinnay in arrinta wada-hadalku ay noqoto mid ay goob-joog ka wada noqdaan dhammaan dawladaha iyo urrurada caalamiga ah ee arrinta wada-hadalka u diyaarka ah. Waxa si toos ah noola soo xidhiidhay dawladaha Sweden iyo Switzerland oo mid walba gaarkeeda diyaar ugu tahay in arrinta wada-hadalka Somaliland iyo Soomaaliya ay marti-geliso. Somaliland way aqbashay labadaa marti-qaadba. Waxa muuqata in caalamka badankiisu garwaaqsaday in la joogo wakhtigii la kala guri lahaa Somaliland iyo Soomaaliya. Annagu Xukuumad ahaan waxaannu qaadanay siyaasadda ah in mushkiladda loo galo si nabad ah oo lagu dhammeeyo wada- hadal iyo nabad-gelyo. Mar walba waxaannu ka fogaanaynaa wixii keeni kara xasarad iyo colaado hor-leh, maadaama Somaliland ay waayo-arag u tahay riiqda colaadaha. Siyaasaddaasi nabadeed ee aynu qaadanay waxay keentay in wufuud caalami ah oo badani innoo yimaadaan oo arrintaa ku hawlani. Sidoo kale, aynu martiqaadyo ka helnay dawladaha aynu saaxiibka nahay. 2. Kasbashada taageero dhaqaale oo caalami ah oo loo helo dib u dhiska Dalka. Iyada oo la kaashanayo Bulshada Caalamka iyo Saaxiibada Somaliland taageera, waxa suurtagashay in Somaliland hesho taageero dhaqaale oo gaadhaysa ilaa 150 milyan oo doolar, oo loogu talo-galay horumarinta jidadka iyo mashaariicda horumarka ee uu fuliyo Sanduuqa Horumarinta Somaliland shanta sanno ee socda. Waxaannu qorshaynaynaa in Somaliland iyo Qaramada Midoobay yeeshaan nidaam iyo Qorshe u gaar ah Somaliland, oo ay Somaliland ku hesho saamiga saxda ah ee Deeqaha ay bixiso Qaramada Midoobay (Somaliland UN Special Arrangement), sida Bulshada Caalamkuba hore ugu sameysay Somaliland qorshaha gaar ah ee (Somaliland Special Arrangement). Qaramada Midoobayna waxaan ugu baaqayaa in ay ilaaliyaan xaq-soorka iyo caddaaladda saamiga gar-gaarka ay bixiyaan. 3. Iskaashiga, is-qadarinta iyo nabad-ku-wada noolaanshaha dalalka dariska ah iyo guud ahaan caalamka. Soomaaliya waxaynu xad ka leenahay maamul-goboleedka Puntland. Waxaannu u haynaa walaalnimo, iskaashi iyo nabad-gelyo. Waxaase maalmahan dambe soo kordhaya ciidamo maamulkaasi ah oo ka soo gudbaya Xadka inoo dhexeeya, falal nabad-gelyo darro ahna ka sameynaya gudaha Somaliland. Soomaaliya waxaannu ugu baaqaynaa in ay ka fogaadaan wixii nabad-gelyada iyo xasilloonida Gobolka wax yeelaya. Waxaannu ka digaynaa haddii waanadayada la weelayn waayo, in Dawladda Somaliland ay waajib ku tahay in ay ilaaliso nabadda iyo hantida muwaadiniinta Somaliland. Somaliland waxay diyaar u tahay in ay door weyn ka ciyaarto isbeddelka dhaqan-dhaqaale, ganacsi iyo bulsho ee ka socda Geeska Afrika. Hase yeeshee, Jamhuuriyadda Somaliland waa Qaran madax-bannaan oo weligii jiray, haddana jooga, kana jiri doona Gobolka Geeska Afrika iyo Caalamkaba. Waa Qaran ku leh qeybtiisa iyo miisaankiisa isbeddelka ka socda Gobolka Geeska Afrika. Cidda Somaliland iska indha-tirtaa, waxay xagal-daacinaysaa isbeddelka iyo horumarka uu beegsanayo Geeska Afrika, waxaanay si taban u saameyn doontaa horumarka iyo iskaashiga Gobolka. Geba-gabo Mudanayaal, Waxaynu nahay Qaran madaxbannaan oo leh dastuur shacabku u codeeyey, golayaasha Qaranna ku soo doorta cod shacbi (Qof iyo Hal Cod). Waa dimuqraadiyad dhif iyo naadir ku ah Afrika iyo in badan oo adduunka ah. Shacabka Somaliland waxaan ugu baaqayaa in ay u midoobaan danta Qaranka, ku fara adaygaan nabadgelyada, u dadaalaan horumarka, ka fekeraan mustaqbalka fog iyo aayaha ubadkooda, dariska iyo caalamkana kula noolaadaan nabad iyo iskaashi. Allaa Mahad Leh Source

(SLT-Hargeysa)-Madaxweynaha Somaliland Md Muuse Biixi Cabdi ayaa sheegay in maamul gobolleedka Puntland uu ciidamo falal amni darro wada ay soo geliyeen gudaha Somaliland. Madaxweyne Muuse Biixi, ayaa ka digay arrimahaasi. waxaanu sheegay in haddii ay Puntland ka waartoobi waydo tallaabooyinka noocaas ah ay jawaab adag ka heli doonaan ciidammada qaranka Somaliland. “Waxa maalmahan danbe soo kordhaya ciidamo somaliya–maamul goboleedkeeda puntland ah oo ka soo gudbaya xadka inoo dhexeeya falal amni daro ahna ka samaynaya gudaha somaliland Maamulka somaliya waxanu ugu baaqaynaa inay ka fogaadaan wixii xasiloonida iyo nabadgelyada gobolka Geeska wax yeelaya Waxaanu ka digaynaa hadii waanadayada la weelayn waayo in dawlada somaliland ay waajib ku tahay in ay ilaaliso nabada iyo hantida muwaadiniinta jamhuuriyada somaliland” madaxweyne Biixi” ayuu yidhi Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi Source

Wararka naga soo gaaraya magaalada Hargeysa ee xarunta maamulka Soomaaliland ayaa waxa ay sheegayaan in halkaasi lagu xiray wasiirkii warfaafinta ee maamulkaasi. Ciidamada Booliska ayaa xabsiga u taxaabay Cabdiraxmaan Guribarwaaqo oo eedaymo musuq maasuq oo loo haysto. Wasiirka ayqa lagu wadaa in maanta oo Axad ah uu ka soo muuqdo maxkamada Hargeysa. Xeer ilaaliyaha guud ee Soomaaliland ayaa baaritaano ku bilaabay wasiirada maamulkaasi oo ku aadan musuq maasuq iyo wax isdaba marin. Wasiir Guribarwaaqo ayaa si ku meel gaar ah xilkii wasaarada warfaafinta ugu wareejiyey wasiir ku xigeenkiisa Maxamed Muuse Abees. Puntland Post The post Wasiirka warfaafinta Soomaaliland oo hargeysa lagu xiray appeared first on Puntland Post.

(SLT-Hargeysa)-Guddoomiyaha xisbiga mucaaridka ah ee UCID Eng Faysal Cali Waraabe ayaa si qaawan u weeraray guddoomiyaha golaha guurtida Somaliland Saleebaan Maxamuud Aadan, Halkan hoose ka DAAWO Source

Kismaayo (SMN) – Madaxweynaha Jubbaland Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa magacaabay guddiga Madaxa banaan ee xuduudaha iyo doorashooyinka Jubbaland, kadib wareegto ka soo baxday xafiiskiisa. Guddigan oo ka kooban illaa todobo xubnood ayaa waxa ay ka shaqeyn doonaan arrimaha doorashooyinka ee maamulka goboleedka Jubbaland. Halkan hoose ka Akhriso:- View the full article

(SLT-Hargeysa)-Saleebaan Ciise Axmed (Xagla-toosiye), oo Xukuumaddii hore ee Axmed Siillaanyo ka soo qabtay xilalka Wasiirnimo ee Wasaaraddaha Caafimaadka iyo Dib u dejinta, ayaa ka hadlay xaalada siyaasadeed ee dalka, is bedelada ka socda Wadamada Geeska, xidhiidhka cusub ee wadamada Somaliland iyo Eretariya iyo khilaafka Doorashada. Dr Saleebaan Ciise Axmed (Xagla-toosiye), oo wareysi gaar ah siiyey Wargeyska Geeska Afrika ayaa ugu horeyn isagoo ka hadlay xidhiidhka Somaliland iyo Eretariya ayaa yidhi “Waa lagama maarmaan inaynu la jaanqaadno, oo aynu doorkeena ka qaadano is bedelada xawliga ah ee ka socda mandaqada,waana markii ugu horeeysay ee uu dalkeena yimaado Wasiir Arrimo Dibadeed, Wadanka Ereteriya inaynu yeelano xidhiidh cusub aad iyo aad baan u soo dhaweeynayaa, Wadankan Ereteriya xidhiidhkan cusub ee aynu la yeelanay wax badan buu inaga caawinay, wax badana weynu is weydaarsanaynaa, waxaana filayaa inaynu wax badan kala faa’iidaysano, ta kale waa inaynu Adduun weynahay gaadhsiino qadiyadeena, iyo qaranimadeena, waa mid inaga inagu xidhan, dabcan Dawladduna dadaalkaas wey wadaa, laakiin waxaa looga baahan yahay Shacab, Dawlad iyo Axsaaba inay iska kaashadan sidiii Caalamka loo gaadhsiin lahaa jiritaanka dalkeena, loogana midhi dhalin lahaa himiladeena”. Mar uu ka hadlaayey Doorashada iyo khilaafka Xisbiyada ee aan wali la xalin ayaa yidhi “In la murmo oo la is qabto, khilaafna yimaado waa sunaha Dawladnimo iyo nidaamka Dimuqraadiyada,haddii Xeerkii Doorashadu Barlamaanka hor yaalo, iyo haddii Axaabtu aanay wali ka heshiin Doorashada iyo qabsoomideedaba, waa arin laga wada hadli karo, lagana heshiin karo, laakiin arimaha Doorashada ee la isku hayo yaanay marnaba xayndaabka dawladnimada inaga talaabinin, Mucaarad iyo Muxaafidba isku hadaf baynu nahay, isku himilo ayeynu nahay, isku meel baynu hiigsanaynaa, oo ah sidii dalkan himiladiisa looga midho dhalin lahaa, Aqoonsi buuxana Caalamka looga heli lahaa, markaas Mucaarad iyo Muxaafidba aynu iska wada kaashano sidii himilada umaddeena uga wada midho dhalin lahayn, wixii aynu isku hayno ee dhexdeena ahna aynu sida ugu haboon u xalino, maxaa yeelay wax walba waa la isku qaban karaa, waxaan ka ahayn Kitaabka Quraanka ee uu ALLE inoo soo dajiyey, arimahaas Doorashadana insha allaah weynu ka heshiin doonaa”. Source

Muqdisho (SMN) -Taliska ciidamada Booliska Soomaaliyeed ayaa xalay isbdedal ku sameeyay qaar ka mid ah taliyeyaasha saldhigyada degmooyinka G/Banaadir. Xubnaha la magacaabay oo u badan dhalinyaro ayaa ah saraakiishii nabad sugida ee lagu biiriyay ciidanka Booliska Soomaaliyeed. Maxamed Jeego oo hore u ahaa Taliye Kuxigeenkii Nabadsugida G/Banaadir, waxaa hada loo magacaabay Taliye Ku Xigeenka Booliska qaybta guud ee Gobolka Banaadir. Cabdi Fitaax Mire oo ahaa Taliyihii degmada Hodan, waxaa loo magacaabay Taliyaha qeybta Waliyo Cadde ee booliska, iyadoo Kuxigeen looga dhigay Shuceyb Abdi. Yaasiin Nur Khayre, waxaa loo magacaabay Taliye Ku xigeenka qeybta bartamaha. Bashiir Cabdi SIyaad, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhiga booliska degmada Hodan. Najiib Carab, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska degmada Boondheere. Liibaan Shidane, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska degmada Kaaraan. Xuseen Cadceed oo si KMG-ah u hayay xilka Taliyaha Saldhiga Warta-Nabada tan iyo markii la dilay Taliyihii hore macalin Daahir, ayaa Caawa si rasmi ah xilkaasi loogu magacaabay. Ismaaciil Muuse Yuusuf, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska Dharkiinley. Axmed Taree, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska degmada Kaxda Axmed Khadar, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska degmada Xamar weyne. Maxamed C/qaadir, waxaa loo magacaabay Taliyaha Saldhigga booliska degmada Waaberi, waxaana Kuxigeen looga dhigay gabar lagu magacaabo Taliso Abtidoon. Lama oga illaa iyo hadda ujeedada rasmiga ah ee ka dambeysa isbedalkan cusub ee lagu sameeyay talisyada degmooyinka gobolka Banaadir. Balse tallaabadan ayaa ku soo aadeysa, xilli shalay Muqdisho uu ka dhacay weerar lagu qaaday xarun ay dagan yihiin wasaaradda shaqada iyo tan howlaha guud ee Soomaaliya. View the full article

(SLT-Hargeysa)-Dawladda Somaliland ayaa shirkadaha Shiinaha ee dhawaan heshiiska kalluumaysi la galay dawladda Soomaaliya, waxay uga digtay inay ku soo xad gudbaan biyaha Somaliland. Maqaal lagu qoray shabakadda defense one oo uu ku saxeexanyahay Wasiirka arrimaha dibadda Somaliland Yaasiin Xaaji Maxamuud Faratoon, ayaa waxa ay xukuumadda Somaliland kaga digtay halista amni iyo xaaluf ee ka dhalan karta kalluumaysi ay shirkadaha Shiinuhu sameeyaan. “Kallumaysiga Somaliland ismuu bedelin jiilal badan, taas oo wax ka tartay kaydinta iyo ilaalinta deegaanka badda. Galbeedka Afrika oo afar kun oo mayl u jira, kallumaysi xad dhaaf ah ayaa keenay inbadan oo noolaha biyaha ahi inay qarka u saaran yihiin inay dabar go’aan, islamarkaana khatar ku ah nolol maalmeedka dadka iyo amaanka cuntada. Somaliland si dhow ayay ula socotay arimahaas iyada oo ka walaacsan.” Ayay tidhi qormada Wasiirku waxaanay intaas raacisay “Shiinuhu maaha dalka keliya ee haysta doomaha kallumaysi oo wax xaagaafa, balse doomihiisa ayaa dal shisheeye ku casumay dhul biyoodkayaga. Hadday soo galaan, doomaha wata shabagyada waawayn, waxaay baabinayaan noolaha ku jira baddayada iyaga oo waxyeelo u gaysanaya taranka islamarkaana sii kordhinaya hoos u dhac ku yimaada kalluunka. Waxa intaas dheer in qaabka aan kala xulashada lahayn ee ay doomahaasi u qabsadaan kallunka iibsami kara iyo ka aan iibsami karinba si isku mid ah sidoo kalena ku aasidda qashin lagu shubo biyaha waxaay burburin kartaa noocyada noolaha naadirka ah ee u gaarka ah badayada.” Wasiir Faratoon oo ka hadlaya ruqsada ay Soomaaliay siisay Shiinaha wuxuu yidhi “Ruqsadda ay Somaliya bixisay wuxuu ogolaanaya in Shiinuhu qabsado nooca kallunka tuunaha, balse noocyo kale oo badan oo ay ka mid yihiin libaax badeedka iyo hoombarada ayuu sidoo kale xagaafayaa. Doomaha kallumaysiga ee yaryar ee ay Somaliland leedahay lama tartami karaan maraakiibta Shiinaha iyo tikonoolajiyadda casriga ah ee ay isticmaalaan. Waxa la sheegay in markabka caadiga ah ee Shiinuhu uu todabaad gudihii ku qabsan karo kallunka doonta Afrikaanka ahi ay sanad dhan qabsan lahayd. Afkrika oo dhan, kala sinaan la’aantaasi waxaay debedda uga saartay balaayiin doolarka Maraykanka ah, iyada ku qasabtay kallumaysatada maxalliga ah inay galaan dembiyo, aragagixisnimo iyo budhcad badeednimo. Dawladda Muqdisho wax awood ah kuma laha dhulkayaga, balse taasi kamay joojin inay faraha la soo gasho arimaha gudaha ee dalkayaga. Marka laga yimaado inay ku tahay xadgudub madaxbanaanida Somaliland, gacan toglaytani waxaay sidoo kale kor u qaadaysaa suurtagalnimada khilaaf ka qarxa Geeska Afrika – taas oo laga yaabo inay tahay waxa ay dawladda Muqdisho doonayso. Iyada oo Somaliland ay soo dhowaynayso danaha shirkadaha shisheeye ee doonaya inay maal gashadaan khayraadkayaga, hadana maalgelintoodu waa inay kor u qaadaa horumar waara oo ay muwadiniintayadu gaadhaan. Maadama aanu jirin heshiis ay la galeen Wasaaradda Kaluumaysiga ee Somaliland si waafaqsan qanuunka Somaliland, kallumaysatada Shiinaha waa u caqli xumo haday isku dayaan inay soo galaan dhul biyoodkayaga.” Isagoo Wasiirku ka hadlaya halista uu kalluumaysiga Shiinuhu leeyahay wuxuu yidhi “Kallumaysiga xad dhaafka ahi wuxuu khatar ku hayaa dadwaynaha aduunka oo dhan. Sida ay sheegtay Hay’adda Cuntada iyo Beeraha ee Qaramada Midoobay, boqolkiiba 90 kalluunka aduunka si buuxda ayaa loola baxay ama wuxuu wajahayaa dabar go’. Somaliland waxaay doonaysaa inay ka bed qabto arinkaas, balse si ay ugu guulaysato waxaay u baahan tahay inay marin u hesho ilaalinta sharci ee ay helaan dhamaan dalalka madaxa banaani.” Ugu dambayn waxay dawladda Somaliland u digaysaa Shiinaha, waxaanay tidhi “Inkasta oo ay rajo badan qabaan, hadana dadka reer Somaliland waa dad waaqici ah. Mudo ka badan 27 sanadood kadib markii Somaliland ay ka baxday midawgii ay la gashay deriskeeda Somalia, dalkayagu wuxuu weli sugayaa in loo aqoonsado qaran madax banaan. Mudada dhow Somaliland intii karaan keeda ah way is-xakamaynaysaa. Haseyeeshee, haddii bulshada caalamka ay dhab ka tahay ilaalinta badwaynta, badaha, iyo khayraadka badda ee yar, waa inay ku racaan Somaliland ka soo horjeedkeeda ay ku diidan tahay ruqsadaha ay Somaliya siisay shirkadaha Shiinaha. Buux dhaafka iyo kala duwanaanshaha noolaha badeed ee ku jira xeebta Somaliland – iyo dal kasta oo kale ba – waa inaan loo qaadan arin iskii iskaga jiri kara. Source

(SLT-Muqdisho)-Golaha xuquuqul insaanka ee Qaramada midoobey ayaa maalin ka hor isku raacay qaraar cambaareynaya heysashada Israa’iil ee buuraha Golan, iyaga oo ku celiyey in dhulkaasi ay leedahay Suuriya, waxaa uu sidoo kale qaraarkaasi uu Israel faray inay u hoggaansanto qaraarada caalamiga ah ee arrinkaasi ku saabsan. Codeynta waxaa taageeray 26 dal, waxaa ka horyimid 16 dal halka 5 dal oo ay Soomaaliya ku jirto ay ka aamuseen! Dalalka ogolaaday qaraarka waa: Afghanistan, Angola, Argentina, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Burkina Faso, China, Chile, Cuba, Egypt, Eritrea, India, Iraq, Mexico, Nepal, Nigeria, Pakistan, Peru, Philippines, Qatar, Saudi Arabia, Senegal, South Africa, Tunisia iyo Uruguay. Dalalka qaraarka ka soo horjeestay waa: Britain, Austria, Australia, Brazil, Bulgaria, Croatia, the Czech Republic, Denmark, Hungary, Iceland, Italy, Japan, Slovakia, Spain, Togo iyo Ukraine Halka dalalka ka aamusay ay ku jirto Soomaaliya, arrintaas oo lala yaabey maadaama ay tahay dal carab ah, waxaa kale oo iyagana ka aamusay Democratic Republic of the Congo, Cameroon, Fiji iyo Rwanda. Madaxweynaha Mareykanka Donald John Trump ayaa todobaadkan sheegay in 52 sano kadib la gaaray xilligii dalkiisu aqoonsan lahaa in Golan tagay dhul ay leedahay Israel, arrintaasi oo ay diideen dhammaan dalalka Islaamka, kuwa carabta iyo xataa Ruushka. Qaraarkii loogu hiillin lahaa Suuriya ayaa waxaa si lama filaan ah ugu aamusay dalka Soomaaliya, oo horay aan xiriir ula laheyn Israel, kuna tiri jiray dad gumeysteyaal ah. Cabdi Barre oo ah siyaasi iyo xildhibaan hore oo golaha shacabka oo arrintaas ka hadlay ayaa yidhi “Waxa dhacay, waa markii ugu hore arrinta ceynkan ah oo sidan mug u leh ay Soomaaliya ka hiiliso waddan Carbeed, oo dhulkii uu lahaa iyo qaddiyadiisii la iibiyo, arriintan oo mgac xumo u keeneysa jiilka dambe, waana silsilado ka mid ah siyaasad xumida Villa Somalia iyo jahawareer ka jirto gaar ahaan siyaasadd arrimaha dibadda”. Source

Hargeysa (Caasimada Online)-Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya ciidamo ka tirsan maamulka Somaliland oo xabsiga dhigay wasiirkii warfaafinta xukuumadda Somaliland oo eedeymo badan loo heysto. Wasiirka warfaafinta Somaliland C/raxmaan Gurobarwaaqo ayaa ciidamada ay xabsiga dhigeen waxaana la sheegay in loo heysto eedeymo ay kamid yihiin musuq maasuq uu sameeyay wasiirka. Muddooyinkii ugu dambeeyay Somaliland ayaa xabsiga dhigeysay siyaasiyiin hore oo xilal soo qabtay iyo kuwa hadda xilalka haya, kuwaasi oo eedeymaha loo heysto Musuq maasuq ay ugu horeeyaan. Wasiirka xabsiga la dhigay ayaa waxaa uu xilka ku wareejiyay wasiir ku xigeenka wasaaradda warfaafinta Somaliland Maxamed Muuse Abees, waxaana kadib xabsiga la dhigay wasiirka. Hanti dhowr-ka guud ee Somaliland ayaa markii hore goostay warqad xarig ah oo lagu soo xirayo wasiirka markii uu ka horyimid xubno ka mid ah wasaaradda in ay Maxkamadda hortagaan. Maanta oo Axad ah ayaa lagu wadaa Wasiir Guribarwaaqo in uu hortago Maxkamadda Magaalada Hargeysa si uu uga jawaabo eedaha loo heysto, sida masuuliyiinta Somaliland ay sheegeen. Sidoo kale dadka la xiray waxaa kamid ah labo agaasime oo ka tirsan wasaaradda Warfaafinta xukuumadda Somaliland. Caasimada Online Xafiiska Hargeysa Caasimada@live.com

Xuseen Cali Maxamed Muudey oo magiciisa afarashadu yahay Suheyb iyo Cabduqaadir Xaafid Xaaji Cali oo magiciisa afgarashadu yahay Qudaama oo kamid ahaa Daacish ayaa laugu [...] Source

Golaha xuquuqul insaanka ee Qaramada midoobey ayaa maalin ka hor isku raacay qaraar cambaareynaya heysashada Israel ee buuraha Golan, iyaga oo ku celiyey in dhulkaasi ay leedahay Suuriya, waxaa uu sidoo kale qaraarkaasi uu Israel faray inay u hoggaansanto qaraarada caalamiga ah ee arrinkaasi ku saabsan. Codeynta waxaa taageeray 26 dal, waxaa ka horyimid 16 dal halka 5 dal oo ay Soomaaliya ku jirto ay ka aamuseen! Dalalka ogolaaday qaraarka waa: Afghanistan, Angola, Argentina, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Burkina Faso, China, Chile, Cuba, Egypt, Eritrea, India, Iraq, Mexico, Nepal, Nigeria, Pakistan, Peru, Philippines, Qatar, Saudi Arabia, Senegal, South Africa, Tunisia iyo Uruguay. Dalalka qaraarka ka soo horjeestay waa: Britain, Austria, Australia, Brazil, Bulgaria, Croatia, the Czech Republic, Denmark, Hungary, Iceland, Italy, Japan, Slovakia, Spain, Togo iyo Ukraine Halka dalalka ka aamusay ay ku jirto Soomaaliya, arrintaas oo lala yaabey maadaama ay tahay dal carab ah, waxaa kale oo iyagana ka aamusay Democratic Republic of the Congo, Cameroon, Fiji iyo Rwanda. Madaxweynaha Mareykanka Donald John Trump ayaa todobaadkan sheegay in 52 sano kadib la gaaray xilligii dalkiisu aqoonsan lahaa in Golan tagay dhul ay leedahay Israel, arrintaasi oo ay diideen dhammaan dalalka Islaamka, kuwa carabta iyo xataa Ruushka. Qaraarkii loogu hiillin lahaa Suuriya ayaa waxaa si lama filaan ah ugu aamusay dalka Soomaaliya, oo horay aan xiriir ula laheyn Israel, kuna tiri jiray dad gumeysteyaal ah. Cabdi Barre oo ah siyaasi iyo xildhibaan hore oo golaha shacabka oo arrintaas kala hadlay Goobjoog News ayaa yiri “Waxa dhacay, waa markii ugu hore arrinta ceynkan ah oo sidan mug u leh ay Soomaaliya ka hiiliso waddan Carbeed, oo dhulkii uu lahaa iyo qaddiyadiisii la iibiyo, arriintan oo mgac xumo u keeneysa jiilka dambe, waana silsilado ka mid ah siyaasad xumida Villa Somalia iyo jahawareer ka jirto gaar ahaan siyaasadd arrimaha dibadda”. Dhanka kale, wasiirka arrimaha dibadda Xukuumadda Soomaaliya Mudane Axmed Ciise Cawad ayaa u yeeray Safiirka Soomaaliya u fadhiya Switzerland Faadumo Cabdullaahi Maxamuud. Saraakiil ka tirsan wasaaradda arrimaha dibadda oo ay la xiriirtay Goobjoog News ayaa ka gaabsaday iney ka hadlaan arrinkan. Goobjoog News Source: goobjoog.com

(SLT-Thaliland)-Ilaa 50 milyan oo qof ayaa u dareeray goobaha codbixinta ee dalka Thailand, oo ay ka dhacayso doorashadii guud ee ugu horreysay tan iyo afgembigii sanadkii 2014. Thailand waxaa hareeyay xasilooni darro siyaasadeed muddo sanado ah, taas oo ka dhalatay isku dhacyo dhex maray taageerayaasha milatariga iyo kuwa raysal wsaaarihii la afgembiyay ee Thaksin Shinawatra. Kaddib markii uu milatariga xukunka la wareegay wuxuu ballan-qaaday inuu soo celin doono kala dambeynta iyo dimuqraadiyadda, balse dhowr jeer ayuu dib u dhigay doorashada. Dad badan ayaa qaba in dastuurka cusub ee uu milatarigu soo saaray uu weli saameyn leeyahay, si walba oo ay natiijadu noqoto. Tiro badan oo dad ah ayaa la filayaa inay codeeyaan doorashadan markii ugu horreysay tan iyo sanadkii 2011. In ka badan toddoba milyan oo qof oo ay da`doodu u dhaxeyso 18-26 ayaa markii ugu horreysay loo oggolaaday inay codeeyaan. Boqorka Thailand Maha Vajiralongkorn ayaa ugu baaqay dadweynaha dalkaas inay ilaaliyaan nabadda iyo kala dambeynta. Doorashada ayaa waxaa ku tartamaya axsaabta taageersan milatariga iyo xulafada Mr Thaksin. Sanadkii 2006 ayaa afgembi xukunka looga tuuray, wuxuuna ku nool yahay dibadda oo uu u baxsaday si aan dacwad loogu soo oogin. Balse wuxuu weli leeyahay taageerayaal badan. Waxaa kaddib doorashadii sanadkii 2011 xilka raysal wasaaraha dalkaas ku guuleysatay Yingluck Shinawatra oo la dhalatay Thaksin, waxaa iyadana xukunka laga tuuray sanadkii 2014, iyadana sida walaalkeed ayay uga baxsatay dalkaas. Source

(SLT-Ankara)-Dawladda Turkiga ayaa cambaareysay weerarradii Sabtidii shalay ka dhacay magaalada Muqdisho oo ku dhinteen in ka badan 10 qof. War ka soo baxay Wasaarrada arrimaha dibadda ayaa lagu sheegay in dowladda Turkiga si adag u cambaareyneyso weerarrada Qarax-yada loo adeegsaday oo lagu bartilmaameedsaday laba dhismo wasaaraddeed iyo dilka wasiir ku-xigeenkii Wasaarradda Shaqada iyo Shaqaalaha xukuumadda Soomaaliya. ‘’Waxaan tacsi u direynaa ehelada dadkii ku dhintay qaraxyadii shalay, kuwa dhaawac ahna waxaa u rajeyneynaa caafimaad deg deg ah’’ ayaa lagu yidhi qoraalka ka soo baxay wasaarradda arrimaha dibidda Turkiga. Ma’uuliyada qaraxyadii shalay ka dhacay waxaa sheegtay Ururka Al-shabaab oo dagaal ba’an kula jira dowladda Soomaaliya iyo ciidamada shisheeye ee taageerada millatari siiya. Source

(SLT-Portland)-Xubno ka socday Jaalliyadda Soomaalida ku nool magaalada Portland ee Gobalka Oregon waxay u sheegeen Hoggaamiyayaasha magaaladaasi inay aad uga walaacsan yihiin inaysan wax jawaab ah ka helin Wiil Soomaali ah oo 22-jir, kaasi oo toddobaadkii hore la dilay. 40-xubnood oo ka socotay Soomaalida ku nool magaalada Portland oo ah magaalada 26-aad ee ugu weyn dalkaasi waxay la kulmeen Taliyaha Boliskai yo Maayarka magaalladaasi iyo Mas’uuliyiin kale, waxayna ka codsadeen in faahfaahin laga siiyo halka uu marayo Baaritaanka Boliska ee dilka Marxuumkaasi oo la oran jirey Isxaaq Muuse. Xubno u hadlay Guddiga Jaalliyadda waxat sheegeen inay ka cabsi qabaan inay toogashadaasi ahayd Fal Cunsuriyad ah oo ka dhan ah Nin Muslim oo madow. Dhinaca kale, Marxuumka oo ahaa Arday ka qalin jebiyey Dugsi Sare ayaa waxaa saacadihii hore ee bishan March 16-dii lagu toogtay Guri ku yaalla Xaafadda Riverton. Boliska wax dad ah uma soo qabanin toogashadaasi, wax faahfaahin kama bixinin Toogashadaasi, iyadoo su’aalaha weli taagan ka mid yihiin qofkii rasasata ka riday qorigi ilagu dilay Marxuumkaasi.. Source

(SLT-Norway)-Dowladda Norway ayaa sheegtay ku dhawaad 1,300 oo qof iney diyaaradaha qumaatiga u kaca ka soo badbaadiyeen markab ku xumaaday badda Choppy oo matoorrada ka cilladoobay. Taliyaha Booliska Romsdai wuxuu sheegay in la soo badaadiyey dhammaan dadki markabkaasi xumaaday saarnaa. Wakaaladda badbaadada badda ee dalka Norway waxay sheegtay xilliga ay markabku cilladda la soo daristay ay dhacayeen mowjado iyo dabeylo taasina ay keentay in dadki saarnaa si degdeg ah loogu gurmado. “Howlaha gurmadkana waxa ka qayb qaatay shan diyaaradood oo nooca qumaatiga u kaca iyo maraakiib” ayey tiri wakaaladdu. Wakaaladdu waxaa kale oo ay sheegtay “ciladda markabka ku timid in loo maleynayo iney sababtay Markabku oo jiiray dhagaxaanta waaweyn ee badda gunteeda ku jira maadaamaa xilligaasi ay mowjada dhacayeen oo ay adkeyd xakameynta markabka”. Dadki rakaabka ahaa markabkaasi saarnaana ma jirto cid wax ku noqotay howsha gurmadna oo waxaa la soo badbaadiyey iyaga oo badqaba. Rakaabka Markabka xumaaday ee ‘MV Viking Sky’ oo laga leeyahay Norway rakaabki saarnaa waxay intooda badan u dhasheen dalalka Britain iyo Mareykanka. Source

Muqdisho (SMN) – Xuseen Cali Maxamed Muudey oo magiciisa afgarashadu yahay Suheyb iyo Cabduqaadir Xaafid Xaaji Cali oo magiciisa afgarashadu yahay Qudaama ayaa loo heystaa kamid ahaanshiyaha Kooxda Daacish. Labada eedeysane ayaa mar kawada tirsanaa Ururka Al-shabaab, waxa ayna sii doorteen in ay ku biireen kooxda daacish oo ay sheegeen in ay jireen sababo ku riixayay ku biiristooda kuwaasi oo ku qatoma dana shaqsi sida aar-gudasho iyo hanti. Eedeysanaha koowaad ayaa sheegay in uu ku biiray Al-Shabaab 2014, waxa uu kaga biiray tuulada lagu magacaabo Moordiinle, waxa uu sheegay in uu ku tashkiiliyay nin uu sheegay in uu qabo gabar abtigii dhalay, waxa uu sheegay in dhowr cisho loo taba-barayay isticmaalka hubka sida qoriga AK-47. Intii uu Al-Shabaab katirsanaa ayaa Al-Shabaab waxa uu sheegay inay gowraceen adeerkiis, intaas kadib ayuu sheegay in ay Kooxda daacish u soo bandhigeen kamid noqosho ururka, waxa uu sheegay in loo soo diro lacag uu safar ugu baxayo Gaalkacyo si’ halkaasi uu uga sii qaado mid kamid maleeshiyada daacish oo ujeedkiisu ahaa meel ay ku sheegeen buuraha Calmiskaat oo maleeshiyada Daacish gabaad u ah. Tababar kale oo dheeraad ah ayay maleeshiyada daacish siiyeen, waxa uu ku sii bartay Ak-47, B.K.M iyo RPG. Sida uu sheegay waxa uu Daacish kaga soo tegay markii ay dileen saaxiibbo badan oo ka yimid Al-Shabaab kuwaasi uu sheegay in loo arkay in ay ka fikiri duwan-yihiin ayna sidoo kale u yihiin basaa-siin. Ciidamada amniga ayaa soo qabtay xilli ay maleeshiyada u soo wakiilatay dhagridda dadka Soomaaliyeed.Eedeysanaha koowaad ayaa la soo xiray 14/11/2018. Eedeysanaha labaad ayaa sidoo kale ahaa mid katirsan Ururka Al-Shabaab, waxa uu kaga biiray tuulada moordiinle. 2014 horraanteedii, waxa uu sidoo kale ka shaqeeyay tuulooyin kale sida Janaale, Awdhiigle. Muddo kadib ayuu ku biiray maleeshiyada Daacish 2016, waxa uu kaga biiray Weydow. Waxa uu u baxay dhulka bari ee Boosaaso, waxa uu tababar ku qaata buuraha gobalka. Intii uu daacish la joogo waxa uu la baxay Daahir, waxa uu ka howlgalay Af-Urur sidoo kale meel lagu magacaabo Calmiskaat, Eedeysanaha labaad ayaa la soo xiray 20/11/2018 isagoo u joogo Muqdisho sidii uu u fulin lahaa amarrada horjoogayaasha Daacish. Labada eedeysane ayaa isku aqoonsaday halka ay ka socotay baaristooda, waxa ay u sheegeen hey’adaha baarista in ay kawada tirsanaayeen maleeshiyada Daacish. Ciidamada amniga ayaa u soo gudbiyay Xafiiska Xeer Ilaalinta, xeer ilaaalinta ayaa weydiisatay garsoorka xabsi ku heyn inta ay soo dhameystirayaan dacwadda 05-02-2019, muddo kadib baaristooda waxa ay weydiisteen Maxkamadda Muddeyn Maxkamadeed, xafiiska ayaa codsaday in la muddeyo 02-03-2019. 16-03-2019 ayaa la muddeeyay dhageysiga dacwadda, sedax cisha kadib ayaa loo fariistay, ugu dambeyn maanta ayaa go aan si wada jir ah looga soo saaray, waxaana lagu wada xukumay min lix sano sida uu u sheegay Warbaahinta Gaashaanle Sare Xasan Cali Nuur Shuute, guddoomiyaha Maxkamadda Darajada Koowaad ee Ciidamada Qalabka Sida. Eedeysanayaasha ayaa heysta fursad kale oo ay ku dalban karaan Rafcaan hadii aysan ku qanci xukunka Maxkamadda Darajada Koowaad. View the full article

Hargeysa (SMN) – Waxaa maanta lagu wadaa in maxkamad la horkeeno wasiirka warfaafinta, dhaqanka iyo wacyigelinta Somaliland Cabdiraxmaan Guri Barwaaqo oo shalay xabsi Guri looga dhigay magaalada Hargeysa ee xarunta maamulkaasi. Wasiir Barwaaqo ayaa waxa loo heystaa eedeymo la xariira musuq-maasuq, sida uu warbaahinta u sheegay hanti dhowrka guud ee Somaliland. Ciidamo ka tirsan kuwa maamulkaasi ayaa shalay soo xiray wasiirkan, si wax looga weydiiyo eedeymaha loo heysto. Waxaa haatan wasaaradda warafafinta Somaliland ku sime ka ah Maxamed Muuse Abees oo ah wasiir ku xigeenka wasaaraddaasi. View the full article

London (SMN) – Cabdullahi Nuur Xaashi oo ka mid ahaa sirdoonka dowladdii hore ee Soomaaliya haatana ku sugan dalka Ingiriiska ayaa dowladda Soomaaliya ka dalbaday in ay xoojiso hay’adda nabad sugida iyo sirdoonka Qaranka. Mr Cabdullahi Nuur ayaa sheegay xoojinta iyo dib u soo nooleynta awooda Ciidankii hore ee sirdoonka ee uu dalka lahaa ay u horseedi doonto Caasimaddu in ay noqoto mid amni ah. Muddooyinkii dambe DFS ayaa waday dadaallo ku aadan ka hortaga falalka lidiga ku ah nabad galyada dalka, gaar ahaan M/Muqdisho View the full article

Muqdisho (SMN) – Halkaan ka Dhageyso Warka Subax ee Idaacadda Shabelle. Hoos riix si aad u Dhageysato:- https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/03/Warka-Subax-24032019.mp3 View the full article

Waxaa saaka lagu wadaa in magaalada Muqdishu ay ka dhacdo duugta wasiir ku-xigeenka wasaaradda shaqada iyo shaqaalaha Saqar Ibraahim Cabdalla. Wasiirka ayaa ka mid ahaa dadkii shalay ku dhintay mid ka mid ah qaraxyada lala beegsaday wasaaraddiisa. Sida jadwalku yahay, saacadda 8:00 subaxnimo ayaa lagula tukanayaa janaasada maydka marxuumka masjidka shuahadada ee madaxtooyada, kadibna waxaa lagu aasaayaa qubuuraha isbitaalka Madiina. Tiro 5 ka badan ayaa ku dhimatay halka dhaawacyada ay 10 ka badan yihiin qaraxyo sabtidii lala eegtay xarunta Wasaaradda shaqada iyo Shaqaalaha. Goobjoog News Source: goobjoog.com

Muqdisho (Caasimada Online)-Wasiirkii hore ee amniga xukuumaddii Soomaaliya C/risaaq Cumar Maxamuud kana tirsan xildhibaanada baarlamaanka ayaa ka hadlay xaaladaha dhanka amaanka ee magaalada Muqdisho. Xildhibaan C/risaaq ayaa wax laga xumaado ku tilmaamay in iyadoo la hayo xogo dhanka amaanka ah qaraxyadaasi ka dhacaan magaalada Muqdisho, wuxuuna sheegay in xogtaasi amaan horey loo hayay. Sidoo kale wuxuu tilmaamay in hay’adaha amaanka ee kusugan dalka oo qeyb kayihiin kuwa ajaaniibta ay dhawaan soo saareen digniin la xiriirta weerarkii Al Shabaaba y ka fuliyeen magaalada Muqdisho. Sido kale wuxuu sheegay in Al Shabaab wali ay wadaan qatar dhanka amaanka ah, islamarkaana laga warhayo inay maalmaha soo socdo ay fuliyaan weeraro kale oo halistooda leh. “Sirdoonka warbixinta lagu helayo ayaa ah in Al Shabaab ay qorsheynayaan weeraro kale, kaliya kuma ekeyn doonaan weeraradii shalay dhacay, maalmaha soo socdo waxaa la bixiyay Digniin kale oo weeraro ah, qolooyinka ajaaniibta iyo hay’adaha amniga wey bixiyeen qatar kale oo dhanka Al Shabaab ka imaan karta”. “Waxaa Al Shabaab la ogsoon yahay marka la ogaado xogta ah halkey weerari rabaan, in Al Shabaab ay wareejiyaan halka ay rabaan inay weeraraan, shacabka Muqdisho iyagana waxaa looga baahan yahay inay fejignaan galaan”ayuu yiri Xildhibaan C/risaaq. Kadib weerarkii shalay ka dhacay magaalada Muqdisho waxaa is badal lagu sameeyay taliyaasha ciidamada booliska ee degmooyinka gobolka Banaadir. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

Marka (Caasimada Online) – Ciidamo ka tirsan Guutada 14-ka Octoobar ayaa sii daayey sarkaal sare oo ka tirsan Al-Shabaab kaas oo laga qabtay magaalada Marka ee xarunta Gobalka Shabeelaha Hoose, sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay u sheegeen Caasimada Online. Sarkaalka la sii daayay ayaa la sheegay in sii deysmadiisa ay ka dambeeyeen oo ay fududeeyeen 5 Askari oo ka tirsan Guutada 14-ka Octoobar oo Marka ku sugan. Dood ka dhalatay arintaan ayaa shalay iyo maanta ka taagan degmadaasi, waxaana jimcihii mar ka dhacay dagaal gudaha kaas oo u dhaxeeyay Ciidamada Milateriga. Saraakiil katirsan Guutada 14-ka Octoober ayaa Caasimada Online u sheegay in shalay uu marka gaaray Taliyaha Guutada 14-ka Octoober, waxaana la soo xiray 5 Askari oo la aaminsan yahay in ay sii daayeen Sarkaalkaasi Shabaabka ah, sidoo kalane ay ka dambeeyeen dilka 2 ka mid ah Ciidamada Guutada 14-ka October oo ku dhintay isku dhacyo halkaasi ka dhacay. Illaa iyo hadda lama yaqaan sababta ay ciidamada usii daayeen sarkaalka. Hase yeeshee mararka qaar waxaa dhacda in askarta dowladda ay lacag dhaafsadaan arrimahan oo kale, ama ay kusii daayaan hab qabiil. Caasimada Online Xafiiska Marka Caasimada@live.com