Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    192,606
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. MOGADISHU (Caasimada Online) – Somali security forces have arrested an Al-Shabaab operative in Mogadishu, a day after suicide attack killed six people, including two children. Somalia’s Intelligence Agency said its soldiers detained an operative, who was allegedly planning to carry out suicide explosion in the capital. The Agency said it had foiled an orchestrated attack to maim civilians. Howlgal ciidanka nabadgalyadu ka fuliyay Muqdisho 2da Sabtembar 2018, ayaa lagu qabtay xubin AS ah oo maleegayay qaraxyo. Subaxii hore ee maalinkaa ayay AS ku gumaadeen shacab qarax ay la beegsadeen degmada Howl-wadaag.Nagu garab istaag ka hortaga AS si dadkeenu u gaaro nabad. — NISA (@HSNQ_NISA) September 3, 2018 There was no comment from Al Shabaab over the claims. On Sunday, six people were killed and 14 others injured in suicide bomb attack on local government office in the Somali capital Mogadishu. The attack was claimed by Al Shabaab. The group has been waging insurgency in Somalia for more than 10 years. However, Al-Shabaab, which once controlled much of Somali capital Mogadishu in 2011, wants topple the weak-western backed government of Somalia. Caasimada Online Mogadishu News Desk Caasimada@live.com
  2. Waxaa maanta magaalada Beijing ee dalka Shiinaha ka furmaya shirweynaha Madasha Shiinah iyo Africa ee loosoo gaabiyo FOCAC. 53-da ee ka qeybgalaya waxaa ka mid ah Soomaaliya oo ay u tahay markii labaad oo ay shirkani ka qeybgalayso muddadii 18-ka sano ahaa ee uu soo jiray. Cadka Soomaaliya Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa 3 maalmood ka hor shirka tagay dalka Shiinaha, halkaas oo ay uga biloowday socdaal shaqo oo ka madax banaan madasha FOCAC. Sida lagu sheegay war saxaafadeed kasoo baxay madaxtooyada Soomaaliya, labada dowladood ayaa kala saxiixday ” labo isfaham oo ku saabsan Hindisaha Dhismaha Kaabeyaasha Dhaqaalaha (Belt and Road Initiative) iyo Iskaashiga Dhaqaalaha ee labada dal oo ay kala saxiixeen Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah Mudane Axmed Ciise Cawad iyo Wasiirka Ganacsiga iyo Warshadaha Mudane Maxamed Cabdi Xayir Maareeye”. Heshiiska Kaabayaasha dhaqaalaha waxa uu shuruud u yahay, ka faa’iideysashada mashaariicda FOCAC ee Shiinaha uu ku bixiyo Afrika oo sanadkii gaaraya $60 bilyan oo doolar, kuwaas oo wixii hadda ka horeeyay aysan Soomaaliya hal shilin xitaa ka helin duruufaha uu dalka ku sugnaa awgood iyo sababo kale. Sida ay sheegtay hay’adda Qaramada Midoobay ee Ganacsiga iyo Horimarka ee UNCTAD, ganacsiga ka dhaxeeya Shiinah iyo Africa waxa uu sannadkii 2000 ahaa $10 bilyan, balsee 17 sano kadib waxa uu gaaray wax ka badan 20 laab tiradaas oo ah $200 bilyan oo doolar. Shiinaha waxa uu sanadihii dhawaa dalalka gobolka Geeska Afrika ka fuliyay mashaariic waaweyn oo horumarineed, waxaana ka mid ah qadka tareenka ee isku xira magaalooyinka Mombasa iyo Nairobi, iyo kan isku xira Jabuuti iyo Addis Ababa. Sida ay BBC-da u sheegeen saraakiil sarsare oo dowladda Soomaaliya ka tirsan, shirkana ka qeybgalaya, Shiinaha waxa uu u arkaa in sida kaliya ee faa’iido badan looga heli karo mashaariicdiisa ay tahay in dhaqaale ahaan iyo ganacsi ahaan la’isku xiro dalalka Bariga Afrika, si taas loo sameeyana la dhiso kaabayaal dhaqaale oo dalalkan isku xiraya. Dalka ugu weyn ee la filan karo in ganacsi uu dhex maro waa Itoobiya oo dad ahaan gaaraya 100 milyan oo qof, kuwaas oo aanan haysanin wax deked ah, mana ahan arrin shil ah in madaxweyne Farmaajo iyo Ra’isulwasaare Dr Abiy Axmed ay ku kulmaan shirka Beijing. Kulanka labada mas’uul ayaa imanaysa xilli dhawaan magaalada Addis Ababa lagu daahfurey guddi labada dal ka socda oo qaabilsan fulinta heshiisyadii kal hore lagu kala saxiixday magaalada Muqdisho, waxaana xusid mudan in heshiisyadaas ay ka mid yihiin maalgashiga illaa 4 dekadood oo waaweyn. Waa xilli hore in hadda lasii sheego inta ay la’egtahay lacagta ay Soomaaliya ka heleyso mashaariicdan horumarineed, sababtoo ah waxaa ka horeeya arrimo badan oo farsamo, balse waxaa cad in si guud la’iskula qaatay in iskaashi weyn la sameeyo. Qaanta Afrika Afrika Waxaa jira walwal ah in Shiinaha uu qaameynayo Afrika iyada oo aanan la haynin wax qorshe cad ah oo deymaha la’isaga bixinayo. Sida uu sheegay sanduuqa lacagta adduunka ee IMF , boqolkiiba 40% dalalka Afrika waa kuwa aad ugu itaal daran in ay iska bixiyaan deymaha. Waxaana jirta in deymo badan oo horey Afrika loo siiyay ay iska bixin weysay. Balse ninka lagu magacaabo Akinwumi Adesina oo ah dhaqaaleyahan ka tirsan Bangiga Horumarinta Afrika (ADB), maalgashiga Shiinaha waa mid aad loogu baahanyahay, yahayna saaxiibka ugu wanaagsan ee ay Afrika leedahay. Inta uusan shirka furmin ka hor, wasiirka arrimaha dibeda Shiinaha Wang Yi ayaa yiri “Shirkani waa kii ugu balaarnaa ebed ee dunida ka qabsooma”. Deymaha oo kaliya ma ahan waxyaabaha walwalka laga qabo, sida uu sheegay Robert Kappel oo ka tirsan jaaamacadda Leipzig ee Jarmalka, Shiinaha waxa ay Afrika u dhoofiyaan alaabo tayadooda ay hoosayso. Baahida Gaarka ah ee Afrika Soomaaliya aad ayay uga duwantahay dalalka ka kale ee mashaariicdan ka faa’iideysanaya marka laga hadlayo burburka ku dhacay kaabayaasha dhaqaalaha. Waddooyinkii ugu muhiimsanaa ee Soomaaliya ku yiilay, oo qaarkood uu horay Shiinaha u dhisay ayaa inta badan burburay, waxayna dowladda hadda joogta u aragtaa in dhaqaalaha dalka uusan soo kabsan karin illaa waddooyinkaas la dhiso sida uu sheegay wasiirka ganacsiga. BBC
  3. Taliska ciidanka xoogga dalka ee gobollada Jubbooyinka ayaa sheegay in howlgallo ay ka sameeyeen Jubbada hoose ku dileen dagaalyahanno ka tirsan Al-shabaab. Korneel Maxamed Buulle oo ka mid ah saraakiisha taliskan ayaa Goobjoog News u sheegay in sidoo kale ay fureen waddooyin u xirnaa Al-shabaab. Korneel Maxamed Waxaa uu sheegay in howlgalkan ay fuliyeen ciidamada dowladda Fedaraalka Soomaaliya iyo kuwa maamulka Jubbaland isaga oo tilmaamay in ay dileen dagaalyahanno ka tirsan Alshabaab. Ciidamada dowladda ayaa maalmihii dambe waxaa ay howlgallo ka dhan Alshabaab ka wadeen qeybo ka mid ah gobollada Jubbooyinka waxayna sheegeen saraakiisha ciidamadan ay dileen xoogag ka tirsan Alshabaab inta ay socdeen howlgalladan. https://goobjoog.com/wp-content/uploads/2018/09/Warerysi-Korneel-Maxamed-Buulle.mp3 Goobjoog News Source: goobjoog.com
  4. Communication masts destroyed by Somalia based Al-Shabaab militant group have been restored in Ijara and Fafi in Garissa County. Source: Hiiraan Online
  5. Villagers in Geed la-rifay, 40 km from Badhan in northern Somalia’s Sanaag region, are facing a severe water shortage, with water being sold at a record high price of 200,000 shillings ($6.6) a barrel. Source: Hiiraan Online
  6. Kismaayo (PP) ─ Madaxweynaha Maamulka Koonfur-galbeed, Shariif Xasan Sheekh Aadan iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa maanta gaaray Magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose, halkaasoo lagu waday inuu ka furmo maanta shirka Golaha Iskaashiga Maamul-goboleedyada, kaasoo la sheegay inuu ku yimid dib u dhac. Shariif Xasan iyo wafdigiisa ayaa waxaa garoonka diyaaradaha Kismaayo ku soo dhaweeyay mas’uuliyiin uu ka mid ahaa madaxwenaha maamulkaas, Axmed Madoobe iyo xubno kale oo golayaasha Jubbaland ka tirsan. Wafdiga Shariif Xasan oo uu ka mid yahay wasiirka dastuurka maamlukaas, C/llaahi Sheekh Xasan ayaa ku biiray wafdiyo ka soday maamullada kale ee dalka, kuwaasoo Kismaayo u tagay ka qayb-galka shirkii saddexaad Golaha Iskaashiga Maamul-goboleedyada oo saddexdii biloodba mar la qabto. Dhanka kale, Wararka laga helayo Magaalada Kismaayo ayaa sheegaya inuu dib u dhac ku yimid shirkii madaxda maamul-goboleedyada oo lagu waday in uu maanta furmo, iyadoo madaxda maamul-goboleedyada oo dhan ay ku sugan yihiin Kismaayo. Wararka ayaa sheeaya in dib-u-dhaca shirka ayaa yimid kaddib markii uu maanta gaaray Kismaayo ergeyga QM ee Somalia danjire Michael Keating uuna kulan la yeeshay madaxda maamul-goboleedyada oo dhammaantood ku sugan magaalada Kismaayo. Sidoo kale, ilo wareedyo ku dhaw shirka ayaa sheegaya in Danjire Keating uu ka codsaday madaxda maamullada dalka inay dib u dhigaan shirka isla markaana laga wadahadlo sidii loo xalin lahaa khilaafka ka dhex-jira maamul goboleedyada dalka iyo Dowladda Federalka Somalia. Lama oga xilliga uu bilaabanayo shirka, laakiinse warar ayaa sheegaya in madaxda maamul-goboleedyada dalka ay aqbaleen in illaa beri shirka dib loo dhigo. Ugu dambeyn, Shirkan Golaha iskaashiga maamul-gobleedyada dalka ay ku yeelanayaan Kismaayo ayaa ku soo beegmay xilli uu dalka safar uga maqan yahay Madaxweynaha DF Maxamed C/llaahi Farmaajo. PUNTLAND POST The post Madaxweynaha Koonfur-galbeed oo Gaaray Kismaayo iyo Shirkii Golaha oo Dib u dhacay appeared first on Puntland Post.
  7. Maxkamadda darajada Koowaad ee ciidanka qalabka sida ayaa maanta waxay xukun ku riddey dad loo haysto ka mid ahaanshiyaha Al-shabaab. Saddex rag ah iyo qof dumar ah ayey maxkamadda ku riddey xukun xabsi ciidan ah. Eedeysanayaasha ayaa kala ah Maxamed C/laahi Cadow oo ah eedeysanaha 1-aad ayaa ciidamada amniga waxaa ay ka qabteen 22 bishii afaraad waxaana xilligaasi lala xiriirinayay ka mid ahaanshaha Alshabaab waxaana kadib lagu wareejiyay hay’adaha baarista. Eedeysanayaasha 2-aad iyo 3-aad ayaa waxaa lagu kala magacaabaa Weris Maxamed Cumar , Xasan Cali Maxamuud iyo Aadan Muuse Cadaawe oo isna ah eedeysanaha 4-aad. Eedeysanayaasha ayaa waxaa lagu kala xukumay Maxame Cabdullaahi Maxamed Cadow 15 (Shan iyo Toban ) sano oo Xabsi Ciidan ah. Waris Maxamed Cumar 6 (Lix) sano oo xabsi Ciidan ah, halka Xasan Cali Maxamuud iyo Aadan Muuse Cadaawe ay ku wada xukuntay min hal sano oo xabsi ciidan ah. Goobjoog News Source: goobjoog.com
  8. Keating iyo madaxda dowlad goboleedyada Soomaaliya Ergayga gaarka ah ee Qaramada Midoobay u qaabilsan arrimaha Soomaaliya Michael Keating ayaa maanta magaalada Kismaayo kulan kula qaatay madaxda dowlad goboleedyada Soomaaliya. Kulanka Keating iyo madaxda dowlad goboleedyada Soomaaliya ayaa ka qabsoomay guriga martida ee Kismaayo wuxuuna gogol xaar u ahaa shirkii golaha iskaashiga dowlad goboleedyada Soomaaliya oo furitaankiisii dib u dhacay beri. Kulankan ayaa la sheegay in looga wada hadlay doorka Qaramada Midoobay ay ku leeyihiin Soomaaliya, gaar ahaan maamulada, wanaajinta wadda shaqaynta iyo arrimo kale oo aan la shaacin, balse lagu sheegay muhiim. Michael Keating Ergayga gaarka ah ee Qaramada Midoobay u qaabilsan arrimaha Soomaaliya ayaa lagu sharfay in uu maalinta beri ah khudbad ka jeediyo shirka Kismaayo, madaama muddo xiliyeedkii uu sii dhamaanayo. Madaxda dowlada goboleedyada Soomaaliya ayaa saluugsan hanaanka ay hadda u shaqeyso dowladda federaalka Soomaaliya. PUNTLAND POST The post Keating iyo madaxda dowlad goboleedyada Soomaaliya oo kulmay appeared first on Puntland Post.
  9. Muqdisho (Caasimada Online) – Shirkii golaha wasiirada dowladda federaalka Soomaaliya ay shalay ku yeesheen magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomalaiya ayaa lagu ansixiyey saddex safiir cusub oo Soomaaliya ay ku yeelan doonto qaar ka mid ah dalalka dunida. Safiirada ay ansixiyeen golaha, oo aan la shaacin dalalka ay tagi doonaan ayaa kala ah: 1 – Xaawa Xasan Maxamed, oo ahaan jirtay wasiirka caafimaadka Soomaaliya, intii uu xukunka hayey madaxweyne Xasan Sheekh. 2 – Cabdi Weli Jaylaani Xaaji Cabdow 3 – Dr. Ibraahim Isxaaq Dhowaanahan ayaa waxaa Soomaaliya caadi ka ahaa in la magacaabo safiiro, ayada oo aan la shaacin dalalka ay tagi doonaan, ayada oo aan la aqoon sababta sidaan loo sameeyo. Si kastaba qaar ka mid ah dadka arrimahan la socda ayaa sheegaya inay tahay ayada oo dowladda aysan dooneyn inay beelaha qaar ka carroodaan, ayaga oo dhaliilaya dalka qofkooda safiir loogu magacaabay. Caasimada Online ayaa isku dayaysa inay hesho xogta dalalka loo diray safiiradan, waxaana idiin soo gudbin doonaa marka aan ku guuleysano inaan ogaanno, insha Allah. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  10. MOGADISHU (Caasimada Online) – The Organization of Islamic Cooperation (OIC) has strongly condemned suicide car bomb attack claimed by Al-Shabab on Sunday in Mogadishu, that killed at least six people including two children and injured many more. The Secretary General, Dr. Yousef A. Al-Othaimeen, offered his deepest condolences to the families of the victims, the Government and people of Somalia on the tragic loss of lives and wished early recovery to the injured people. He noted that this cowardly attack targeting government buildings and civilians are attempts by Al Shabaab to undermine peace and stability in Somalia. Al-Othaimeen restated the principled position of the OIC against all forms of terrorism and extremism, which have emerged as a daunting threat not only to the Member States alone but also to international peace and security. The Secretary General, Dr. Yousef A. Al-Othaimeen reaffirmed the need for increased international partnership to counter the menace of terrorism. Caasimada Online Mogadishu News Desk Caasimada@live.com
  11. Waxaa Magaalada Beijing ka furmaya Madasha Shiinaha iyo Afrika kaasi oo lagu xoojinayo iskaashiga dhanka dhaqaalaha ee Afrika iyo Shiinaha. Madasha Shiinaha iyo Afrika Sanadkan waxaa hal ku dhig looga dhigay “ Shiinaha iyo Afrika oo u socda dhanka bulsho adag lahna Mustaqbal Wadaag iyada oo loo marayo Faa’ido ka timaada labada dhinac”, Madasha ayaa waxaa ay socon doontaa ilaa afarta bishan. Madasha Shiinaha iyo Afrika waxaa ka qeyb-galaya 52 hoggaamiyayaal ah kuwaasi oo ka socda qaaradda Afrika, Xoghayaha guud ee qaramada Midoobay António Guterres, ergeyga Midowga Afrika Moussa Faki iyo 27 hay’adood oo Caalami iyo Afrikan ah. Shirkan Saddexdii sano waxaa la qabtaa halmar, si loo xoojiyo iskaashiga ka dhaxeeya Shiinaha iyo dowladaha Afrika, gaar ahaan dhinacyada dhaqaalaha. Ujeedada shirkan ayaa waxaa uu yahay in la xoojiyo is fahanka, ballaarinta heshiisyada iyo xoojinta saaxiibtinimada ka dhaxeysa Shiinaha iyo dowladaha Afrika. Madashan ayaa waxaa la aas-aasay 10, October, 2000 waxaana lagu aas-aasay soo jeedin ka timid Madaxweynihii hore ee Shiinaha Jiāng Zémín. Wareeggii 2-aad ee Madashan waxaa lagu qabtay Magaalada Adis Ababa 15, 16 December, 2003, wareegga 3-aad ayaa waxaa lagu qabtay Beijing 3,5 November 2006, wareegga 4-aad waxaa isna martigalisay Sharm El Sheikh 8,9 November 2009,halka wareegga 6-aad lagu qabtay Johannesburg ee dalka Koofur Afrika 4,5 December 2015. Goobjoog News Source: goobjoog.com
  12. The United Kingdom has committed £7m (Shs34b) in new funding to support the African Union Mission in Somalia (AMISOM) to which Uganda, with 6,223 soldiers on the ground, is the largest troop contributor. Source: Hiiraan Online
  13. The United Kingdom has committed £7m (Shs34b) in new funding to support the African Union Mission in Somalia (AMISOM) to which Uganda, with 6,223 soldiers on the ground, is the largest troop contributor. Source: Hiiraan Online
  14. Kismaayo (Caasimada Online) – Nabadoon C/raxmaan Jaabiri Samatar oo ka mid ah waxgaradka Soomaaliyeed ee kasoo jeeda Puntland ayaa sheegay in shirka maanta ka furmaya magaalada Kismaayo ee dowlad goboleedyada yahay mid lagu carqaladeynayo dowladda federaalka Soomaaliya. Waxa uu sheegay in ka waxgarad ahaan aanay wax kale u arag in shirkaan looga danleeyahay, ayna rabaan madaxda dowlad goboleedyada iney soo saaraan waxyaabo ka dhan ah dowladda waa sida uu hadalka u dhigaye. “Adeer shirkaas waxaan u arkaa mid la mid ah kuwii hore, inuu yahay shir lagu xagaldaacinayo dowladda federaalka, isbahaysi lagu sameynayo, dowlad goboleedyadana ay rabaan in la sameeyo waxa ay iyaga rabaan oo kaliya” ayuu yiri Nabadoon Jaabiri. Dhanka kale, Jaabiri oo hadalkiisa sii wata ayaa yiri “ma ahan shirkan mid looga hadlayo xaaladda guud ee dalka waayo dowladda dhexe ayaa loo doortay, nin walbo gobolkiisa ayaa waxqabad uga baahan oo dadkii u kala qeybiyey reer reer” Kismaayo maanta oo Isniin ah waxaa ka furmaya shirka madaxda dowlad goboleedyada kaasi oo lagu sheegay in looga hadli doono arrimo badan oo dalka quseeya. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com
  15. Turkey on Sunday condemned the suicide attack in Somalia that killed at least five people. Source: Hiiraan Online
  16. A study of Shabaab’s attacks from the six-month period between Oct. 2017 and April 2018 provides insights on the main areas of operation, capabilities, and tactics for al Qaeda’s branch in East Africa. Source: Hiiraan Online
  17. Muqdisho (Caasimada Online) – War ka soo baxay hay’adda nabad-sugida Soomaaliya ayaa lagu sheegay in ciidamada amniga oo howlgal qorsheysan ka fuliyay magaalada Muqdisho ay gacanta ku dhigeen xubin ka tirsan Al-Shabaab oo maleegayey qaraxyo lagu waxyeeleynayo shacabka, sida uu sheegay taliska NISA. Warkan ka soo baxay taliska hay’adda sirdoonka iyo nabad-sugidda qaranka ee NISA ayaa lagu sheegay in howlgalkan uu dhacay 2-dii september ee maalitii shalay oo ku beegneyd markii qarax lagu weeraray xarunta degmada Howl-Wadaag. “Howlgal ciidanka nabad galyadu ka fuliyay muqdisho 2-da sabtembar 2018, ayaa lagu qabtay xubin Al-Shabaab ah oo maleegayay qaraxyo. Subaxii hore ee maalinkaa ayay Al-Shabaab ku gumaadeen shacab qarax ay la beegsadeen degmada Howl-Wadaag. Nagu garab istaag ka hortaga Al-Shabaab, si dadkeenu u gaaro nabad” ayaa lagu yiri war qoraal ah oo la soo dhigay barta twitter-ka ee hay’adda NISA. Maalmihii la soo dhaafay ayaa taliska hay’adda nabad-sugida Soomaaliya ayaa waxa ay shaacinayeen inay Muqdisho ka fuliyeen howlgallo lagu soo qabtay xubno ka tirsan Al-Shabaab. Howlgal ciidanka nabadgalyadu ka fuliyay Muqdisho 2da Sabtembar 2018, ayaa lagu qabtay xubin AS ah oo maleegayay qaraxyo. Subaxii hore ee maalinkaa ayay AS ku gumaadeen shacab qarax ay la beegsadeen degmada Howl-wadaag.Nagu garab istaag ka hortaga AS si dadkeenu u gaaro nabad. — NISA (@HSNQ_NISA) September 3, 2018 Caasimada Online Xafiiska Muqdisho caasimada@live.com
  18. Ra’isul Wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Khayre ayaa la sheegayaa inuu shalay golihiisa wasiirrada kala hadley in ay soo diyaariyaan siyaasad lagu xakamaynayo qaxootiga soo galaya Soomaaliya ee ka imaanaya dalalka ay dagaalladu ka holcayaan! Kheyre intaas uma ekaane, waxaa uu dood dheer ka galay hannaanka dib-u-eegista sharciyada socdaalka iyo dal-ku-galka, ajaanibta iyo qaxootiga dalka soo geliya iyo kuwa horay u joogay iyo saamaynta qalalaasaha wadamada deriska ay ku leeyihiin qul-qulka qaxootiga dalka soo gelaya! Warbixintan uu xafiiska ra’isul wasaare Kheyre u qeybiyey warbaahinta laguma sheegin dalalka uu ula jeedo “dagaalladu ka holcayaan”, sidoo kale kuma cadda sida qaxooti dalkeenna magan-galyada u soo raadsaday ay u qalqal-geliyeen dalalka dariska, kumana jirto cid wax geysatay, xilli la geystay iyo xataa dal loo geystay intaba! Ra’isul wasaare Xasan Kheyre iyo xukuumaddiisa waqtiga ay ku bixinayaan in ay ka hadlaan amniga gobolka bal may ka hadlaan midka caasimadda Muqdisho oo faraha ka baxaya, qaraxyada marka laga soo tago, waxaa socdo dilal loo geysto shacabka iyo shaqaalaha dowladda. Axaddii, maalinta uu ra’isul wasaare Kheyre ka welwelsanyahay sida ay qaxootiga Soomaaliya ugu soo qul-qulayaan, gaar ahaan kuwa uu ku sheegay inay “dalalka dagaalladu ka holcayaan”, xakameyntooda iyo xataa saameynta ay yeelan karto qalalaaso laga yaabo inay abuuraan dalalka dariska, waxaa uu qarax ka dhacay meel hal KM u jirta xafiiskiisa, oo ah xarunta degmaga Howl-wadaag, 6 qof ayaa dhimatay halka 16 kale oo 6 caruur ku jiraan ay dhaawacmeen. Ma aha markii ugu horeysay oo waa amni-darro iyo cabsi joogto ah. Xukuumadda Soomaaliya ee ka doodeysa saameynta ay Soomaaliya ku yeelan karaan qaxootiga ka imaanaya dalalka dariska ah, Aqalka cad waxaa uu ku daray liiska 6 dal oo loo diiday dal ku-gal, lamana arko iyada oo ka hadleysa, Soomaaliya lacagta ugu badan waxaa ay uga baxdaa hey’ado dallaaliin ah oo sheegay inay fududueyn karaan sidii uu madaxweyne Farmaajo ula kulmi lahaa madaxda aqalka cad iyo Congress-ka. Xukuumadda ra’isul wasaare Xasan Kheyre , dalalka ay leedahay waa holcayaan ee qaxootigooda hala xakameeyo waxaa ku jira dalka Yemen. Dalkaasi, Yemen waxaa uu Soomaali ka badan 300,0000 hayey muddo 28 sano ah, Soomaalida halkaasi joogtay waxaa la geeyey xerada Jaxiim balse waa laga soo raray dabaayaqadii 90-meeyadii, waxaa ay hadda ku jiraan Xerada Xaraz oo ku taalo gobolka Laxaj ee koofurta dalka Yemen, waxaana loola dhaqmaa si fiican iyada oo laga duulayo heshiisyo ay ka mid yihiin “non-refoulement, qodobka 33-xaad ee 1951 ee heshiiska qaxootiga kaas oo mamnuuceysa in Qaxootiga si qasab ah lagu celiyo, Geneva Conventions 1949-tii iyo heshiisyo kale. Soomaaliya kuma jirto dalalka ay qaxooti badan joogaan ama lagu ogyahay, marka qaxootiga Yemen laga soo tago, Tanzaaniyiinta, Suuriyaanka iyo dalalka kale ee ay dadka ka joogan halkan waa xirfadleyaal ay Soomaalida ka faa’ideysto. Sida ku qoran heshiisyada caalamiga ah, qaxootiga waa in ay helaan nabadgalyo, Biyo, Caafimaad iyo Waxbarasho. Haddaba, Ra’isul wasaare Kheyre int ay ku mashquuli lahaayeen qatarta ka iman karta qaxootiga iyo nabad-galyada dalalka dariska ah, waxaa haboon inay ka shiraan sidii loo sugi lahaa amniga dalka, loona xisaabtami lahaa cidda mas’uuliyadda iska leh xusuuqa maalin walbo lagu hayo shacabka reer Muqdisho ee midkii shalay ugu dambeyey. Goobjoog News Source: goobjoog.com
  19. Wasaaradda arrimaha dibadda ee Turkiga ayaa aad u cambaareysay qaraxii shalay subax ka dhacay Magaalada Muqdisho, gaar ahaan xarunta degmada Howlwadaag. Wasaaradda bayaan ay soo saartay ayaa waxaa ay ku sheegtay in aad ay uga xuntahay qaraxa kaasi oo ay dhimasho iyo dhaawac uu ka soo gaaray dad badan oo ay ku jiraan caruur. Bayaan wasaaradda waxaa lagu yiri “Waxaan aad u cambaareyneynaa weerarkan argigixo kaasi oo lala beegsanayo xasiloonida Soomaaliya”. Wasaaradda arrimaha dibadda ee Turkiga ayaa tilmaantay in dowladda Soomaaliya iyo Shacabkeeda ay uga tacsiyadeyneyso iyada oo caafimad u rajeysay dadka ay waxyeellada soo gaartay inta uu qaraxa socday. Goobjoog News Source: goobjoog.com
  20. Dagaalkii Soomaaliya iyo Itoobiya 1977 Sanadkii 1977 waxa uu ahaa markii ugu horaysay ee si mug leh ay Soomaaliya iyo Itoobiya dagaal isaga hor yimaadaan muddo shan boqol oo sanaa, waana dagaalkii ku caan baxay 77. Kolkii gumaystuhu soo galay gayiga Soomaalida waxa uu dhulkii Soomaalida u kala qaybshay shan waaxood, oo waax ka mida la guddoon siiyey boqorkii xabashiada ee Menelik. Wixii ka dambeeyey qabsashadii Harar iyo wareejintii dhulka Soomaaliyeedba, Soomaalidu waxay ku jirtey halgan af iyo adina oo ay doonaysey inay dhulkooda ku soo dhcsadaan. Markii ay Soomaliya xoriyadeeda qaadatay, labo ka mida shantii waaxoodna ay ku midoobeen Jamhuuriyadda Soomaaliya, waxaa guntiga loo xirtay sidii dhulka maqan loo baadi goobi lahaa. Baadi goobkaas ayuuna ka dhashay dagaalkii 77. Laakiin nasiib daro dagaalkii ma noqon mid guul u horseeda gobaladii la baadi goobayey iyo kuwii wax baadi goobayey toona. Maxaa yeelay Soomaaliya ayaa si wacan u akhriyi wayday siyaasadihii dagaalkii qaboobaa ee xiligaas jirey. Kolkii Soomaaliya ay heshiiska saaxiib tinimo la saxiixatay Midowgii Soofiyeeti sanadkii 1974 iyada oo noqonaysay wadankii ugu horeeyey oo Afrikada madow ah oo heshiis noocaasa la saxiixda Soofiyeedka, waxa uu heshiiskaasi tumaati ku noqday dawladihii reer galbeedka iyo saaxiibadoodii Carbeed. Laga bilaabo xilligaas waxaa jiray dadaalo la doonayey in Soofiyeedka Soomaaliya looga saaro taas oo markii dambe laga miradhaliyey. Soofiyeedku waxa uu Soomaaliya ugu xilanayay marinkeeda strategica ah, Soomaaliyana waxay doonaysay kaalmo military iyo dhisid-ciidan oo ay horay reer galbeedka ugaga waydey. Sidaas daraadeed ayaa labada dhinacba heshiisku muhiim ugu ahaa. Inkasta oo la sheego in bilowgiiba Soofiyeedku Soomaalida kula talinayey in ay dhulka ka maqan doontaan, haddana waxa uu figrataas ka tanaasulay kolkii xukunka Itoobiya ciidanku la wareegeen, ayna ku soo biireen xeradii reer bariga ee Warsow. Marakan Soofiyeedku waxa uu bilaabay dadaal aad u xoog badan oo uu doonay in lagu baajiyo dagaalka. Waxaa ka mid ahaa dadaalkaas booqashadii Nikolia Podgrony madaxwaynihii Soofiyeedku uu ku yimid Soomaaliya horaantii bishii April, 1977 iyo booqashadii midaas la midka ahayd ee uu Castaro madaxwaynihii Cuba isaguna ku yimid Soomaaliya. Dhamaan dadaaladaas ayaa noqday hal bacaad lagu lisay kadib markii Soomaalida lagu qancin waayey inay dagaalka ka tanaasulaan. Marakan Itoobiya waxay bilowday inay kaalma military si toosa u waydiisato Soofiyeedka taas oo sababtay in dhawr shixnadood oo huba loo raro Itoobiya. Soomaalidu iyada oo ka caraysan xiriirkaas kana hortagaysa in aanay Itoobiyaanku ku xoogsan, maskaxdana ku haysa xasilooni-darada siyaasadeed ee Itoobiya ka jirta ayay bilowday guluf baaxad wayn oo ay ku qaaday Itoobiya bartamihii sanadkii 1977. Dagaalka waxa dhinac socday guubaabin Soomaalida lagu guubaabinayey inay Soofiyeedka dalkooda ka saaraan, reer galbeedkuna u buuxin doono kaalinta ay banayn doonaan. Haddii aynu eegno dhanka Soofiyeedka, waxaa jirey dood xoog badan oo u dhaxaysay madaxda sirdoonka iyo khuburada ciidamada oo dhinaca iyo siyaasiyiinta oo dhinaca kalaa, taas oo ku saabsanayd go’aanka laga qaadanayo dagaalka. Qolyaha hore ayaa qabay in Soomaalidu uga muhiimsantahay Xabshida, sidaas daraadeed ay haboontahay inaan la dhumin saaxiibtinimadooda. Go’aan qaadasha la’aanta Soofiyeedka ayaa sababtay in shir jaraa’id oo uu qabtay Colonel Mingistu kolkii Soomaalidu qabsatay magaalada Goday uu ku cambaareeyo Soofiyeedka. Wuxuu yiri “Itoobiya waa dal ku biiray xerada reer bariga haddana maanaan helin taageeradii aanu xaqa u lahayn, ma dhici karto In Soofiyeedku labada dhinacba uu taageero” HAGARDAAMADII REER GALBEEDKA IYO HOOSAASINTII CARABTA Reer galbeedku waxay geed walba u fuuleen sidii ay fursaddaan uga faa’iidaysan lahaayeen. Dawladaha Sacuudi Arabiya, Masar iyo Iiran ayaa Soomaaliya ku qanciyey inay Soofiyeedka saarto iyaga oo u sheegay in reer galbeedku u badali doonaan kaalinta uu Soofiyeedku banaynayo. Sida uu qoray wargayska Washington Post cadadkiisii soo baxay march 5, 1977 dawladaha Carbeed ee qaniga ahaa ayaa Soomaliya u balan qaaday inay siinayaan kaalmo dhan $300 ilaa $350 milyan oo dollar haddii ay Sofiyeedka saaraan. Madaxwaynihii Maraykanka Cartar ayaa u sheegay La taliyihiisii Xagga amniga Zbigniew Brezezinski in la sameeyo wax walba oo Soofiyeedka Soomaaliya looga saari karo. Taas ayaana dhacday kolkii Soomaaliya ay ku dhawaaqday november 13, 1977 in Soofiyeedku dalkeeda uga baxo muddo todoba cishaa. Warkaan ayaa idaacadda Radio Muqdisho waxa ka sii daayey wasiirkii warfaafinta ee xiligaas mudane Abdiqasim Salad Hassan. Waxaa jirtey fariin uu Madaxwaynihii Sudan Jacfar Al-Numayri usoo diray Madaxwaynihii Soomaaliya Maxmed Siyaad Barre oo ahayd in aysan Soofiyeedka saarin haddii aysan balanqaad qoraala ka haysan Maraykanka, laakiin taladaas dheg jalaq looma siin. Soofiyeedku waxa uu si toosa iminka ula saftay Itoobiyaankii isaga oo ku taageerayey hub, saanad, khuburo iyo ciidan ba. Nasiib daro reer galbeedkii Soomaalida hoday waa ay ka dhaga adaygeen inay Soomaaliya ku taageeraan dagaalka. Sidaas ayayna Soomaaliya ugu jabtay dagaalkii uguna dhacday shirqool aanay cidna ku eedaynayn, maxaa yeelay waxay akhrin aqoon wayday siyaasaddii xiligaas caalamku ku dhaqmayey ee ku wajahnayd dagaalkii qaboobaa. Afartan sano ka bacdi shirqool kaan, Caadil Al-jubayr wasiirka arimaha dibadda ee Sacuudga Muxaadaro uu ka jeediyey sanadkaan horaantiisii mac-hadka Brookings Institute ee Washington ayuu ku xusay sidii ay Maraykanka iyo Sacuudigu iyaga oo wada jira ugaga saareen Soofiyeedka Soomaaliya, iyada oo waxa la xeerinayay ay ahayd amaanka dawladaha gacanka. Dagaalkaan ayuuna ahaa albaabkii sharka ee Soomaalida u furay masaa’ibtii ay soo martay sodonkii sano ee u dambaysay. Mohamed Ahmed Elmi. PUNTLAND POST The post Soomaaliya: Dagaalkii guuldarada reebay appeared first on Puntland Post.
  21. Muqdisho (Caasimada Online)-Sida aan wararkeena hore ku sheegnay waxaa magaalada Beinjing ee caasimadda Dalka China kulan khaasa ku yeeshay Madaxweynaha Somalia Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo dhigiisa dalka Masar Cabdifitaax Al-Siisi. Labada Madaxweyne ayaa si qoto dheer uga wadahadlay arrimo dhowr ah oo ay kamid yihiin Xiriirka labada dal, Amniga, Ganacsiga iyo Iskaashi dhab ah oo dhexmara labada dal. Intaa kadib Madaxweynaha dalka Masar Al-Sisi ayaa dhigiisa Somalia Maxamed Cabdullahi Farmaajo usoo bandhigay suuragalnimada in Masar ay dhex dhexaadin ka dhex sameyso Somalia iyo Imaaraadka. Al-Sisi ayaa la xaqiijiyay in dhigiisa Somalia uu ka dalbaday inuu soo dhaweeyo wadahadalka waxa uuna ballanqaaday in gogosha ay Masar u dhigeyso labada dal. Illo ka tirsan Villa Somalia ayaa xaqiijiyay in Madaxweynaha Masar C/Fataax Al Sisi uu Madaxweynaha Somalia Maxamed Cabdullahi Farmaajo kala hadlay in Masar dhex dhexaadiso Khilaafka diblomaasiyadeed ee ka dhashay go’aanka dhexdhexaadnimada ahaa ee ay ka qaadatay khilaafka u dhaxeeyay Waddamada ku jira Isbaheysiga Golaha Iskaashiga Khaliijka Carabta ee uu hoggaaminayo Sucuudiga iyo dhinaca kale oo Qadar ah. Illo wareedka ayaa xaqiijiyay in Madaxweynaha Somalia Maxamed Cabdullahi Farmaajo uu aqbalay soo jeedinta Masar ee ah in ay gogol u dhigto Soomaaliya iyo Imaaraadka. Sidoo kale, dowlada Sacuudiga ayaa qeyb ka noqon doonta wadahadalsiinta Somalia iyo Imaaraadka waxaana xusid mudan in bilihii la soo dhaafay ay soo baxayeen in Dowladda Sucuudiga ay qaadatay doorka dhex dhexaadinta labada dal. Arrintaani ayaa kusoo beegmeysa iyadoo Dowladda Imaaraadka Carabta ay horay shuruud ugu xirtay dib u soo celinta xiriirka rasmiga ah ee Somalia iyo Imaaraadka, waxaana ay shuruudaas ku sheegtay in ay Somalia raali gelin ka bixiso lacagtii ay Bishii April sida aan sharciga aheyn ula wareegtay. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
  22. Soomaaliya ayaa qaadatay nidaamka Federaalka oo ah nidaam awooda Dawladnimo hoos u daadejinaaya isla markaana ogolaanaaya in gobalada Dalka intii is raaci karta ay samaystaan Dawlad gobaleed ay ku midaysan yihiin oo qayb ka ah Dawlad Federaal ah oo ay ku midaysan yihiin dhamaan Dawlad gobaleedyada Soomaaliyeed ee isku tegey. Dadka Soomaaliyeed qaariba si ayey u arkaan hanaankan Federaalka, qaar ayaa aaminsan inuu yahay culays aysan Dawlada Soomaaliyeed qaadi karin oo si nasiib daro ah ay Dawlado shisheeye dusha u saareen Somaaliya, halka kuwo kalena aaminsan yihiin inuu yahay xalka keliya ee maanta lagu baadi goobi karo Dawladii Soomaaliyeed ee burburtay ku dhawaad 30-sano kahor, Dawlad gobaleedyada Dalka qaarkood oo ay kamid tahay Puntland waxayba qabaan in waxa kaliya oo ay Dawlad Soomaaliyeed qayb uga ahaan karaan u yahay hanaanka Federaalka. Soomaaliya ayaa u muuqata markii ugu horaysay inuu ka jaanqaaday hanaanka Federaalka waxaana Gobaladda Dalka ka dhismay Dawlad gobaleedyo cusub, horay waxaa u jirtey Puntland oo iyadu u muuqatay mida uu kasoo maaxday hanaanka Federaalku. Waxaase muuqata inuu jiro is-faham waa iyo kalsooni xumo muuqata oo ka dhex aloosan Dawlada dhexe ee Federaalka iyo Dawlad gobaleedyada Dalka kuwaas oo soo jirey dhamaan Dawladihii iyo Madaxweynayaashii kala danbeeyey ee soo maray Villa Soomaaliya. Muxuu salka ku hayaa is-faham waagan:- Khilaafka ugu weyn ayaa salka ku haya kalsooni xumo ka dhex jirta Dawlada Federaalka iyo Dawlada gobaleedyada Dalka, waxaa muuqata inay Dawladda dhexe ee fadhigeedu yahay Muqdisho ay doonayso inay yarayso awooda faraha badan ee ay xiligan Dawlad gobaleedyadu leeyihiin ayna ka dhigto kuwo ku shaqeeya awaamiirta Villa Soomaaliya isla markaana si toosa u hoos yimaada, waxay Dawlada Federaalku u aragtaa Dawlada gobaleedyada kuwo marooqsanaaya awoodeheedii isla markaana isku arka inay la siman yihiin Dawlada Soomaaliya. Dhanka Dawlad gobaleedyadda Dalku waxay Dawlada dhexe u arkaan mid ku socoto waxaare ka badan tii looga baahna ayna xiligan doonayso inay muquuniso maamuladda ka dhisan gobaladda Dalka iyada oo aan weli soo ceshan meeqaamkii ay lahayd, Dawlad gobaleedyadu waxay rumaysan yihiin inaysan Dawlada fadhigeedu yahay Muqdisho aysan marnaba raali ka ahayn Dawlad ku dhisan nidaamka Federaalka ayna doonayso inay guud ahaan gobaladda Dalka ka xukunto Muqdisho iyadoo gobal walba usoo magacaabanaysa gudoomiye gobal sidii dhici jirtey Dawladihii soo maray Soomaaliya 1960-1991, Dawlada gobaleedyadda ayaa aaminsan inaysan weli jirin Dawlad Soomaaliyeed oo hanan karta guud ahaan maamulka Dalka isla markaana ay u madax banaan yihiin arimahooda guud ahaan sida gelida heshiisyo caalami ah, la xajoodka Dawlado shisheeye iyo inta badan awoodihii laga rabey Dawladda dhexe. Madasha iskaashiga Dawlad gobaleedyada:- Madasha iskaashiga Dawlada gobaleedyadda Dalka waxaa ku midaysan shanta Dawlad gobaleed ee Puntland, Galmudug, Jubbaland, Koonfur galbeed iyo Hir-shabeelle, waxaana gudoomiye u ah Madaxweynaha Puntland Cabdiwali Gaas, madashan oo lagu asaasay Magaalada Kismaayo dabayaaqadii sanadkii lasoo dhaafay waxaa muuqata inay tahay madal dani isu keentay ah oo ay xubnaha ku midaysan u samaysteen inay isaga difaacaan hajuunka iyo awood sheegashadda uga imaanaysa Dawlada Soomaaliya ee fadhigeedu yahay Muqdisho. Dawlada Federaalka ee uu Madaxweynaha ka yahay Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uuna raisal wasaaraha ka yahay Xassan Cali Khayre ayaa awood ku muquunisay Madaxweynayaashii Hirshabeelle iyo Galmudug iyadoo Madaxweynayaal cusub u samaysay labadaas maamul gobaleed kadib is-faham waa soo dhex galay iyaga iyo madaxdii xiligaas hogaaminaysay maamuladaas, sidoo kale waxay isku dayday inay wadadaas mariso Madaxweynaha Galmudug oo mudo kooban xafiiska joogey, Madaxweynaha Koonfur Galbeed iyo Kan Jubbaland hase ahaate sida muuqata madaxda maamuladan oo dareemay inay doon wada saaran yihiin ayaa Kismaayo kaga dhawaaqay madasha iskaashiga Dawlad gobaleedyada. Wax yaabaha ugu waaweyn ee keenaaya kalsooni xumada ka dhex jirta Maamulada iyo Dawladda dhexe ayaa loo sababeynayaa dastuurka wadanka oo aan dhamaystirnayn, isla markaana aan si cad u kala xadeynayn awoodaha Dawlada dhexe iyo Kuwa gobaladda, dhanka kale waxaa la sheegaa inaysan dhinicyadani aysan daacad ka ahayn wada shaqayn wanaagsan oo dhex marta iyadoo mid weliba awoodihiisa ixtiraamaayo. Shirka Kismaayo:- Shirka xiligan ka furmay magaaladda Kismaayo ee xarunta maamulka Jubbaland ayaa imaanaya xili khilaaf muuqday uu soo dhex galay Dawlada Federaalka iyo maamulka Jubbaland oo shirkan marti gelinaaya, waxaana la filayaa inay soo saaraan marka uu shirkoodu soo dhamaado qodobo ay ku bar-bar joogsanayaan maamulka Axmed Madoobe, wuxuuna is-xulufaysigan maamuladu u muuqda mid aan la dhayalsan karin oo Dawlada Federaalka ka hor istaagaaya inay faragelin toosa ku samayso maamuladda ka dhisan gobalada. PUNTLAND POST The post Maxaa sal u ah kalsooni darada ka dhex aloosan Dawlada Federalka iyo Dawlada Gobaleedyada? appeared first on Puntland Post.
  23. Itoobiya XUKUNKII CIIDAMMADA IYO DHICISTII HAILE SELASSE. Sanadkii 1974 waxaa Itoobiya ka dhacay abaar aad u naafaysay gobolada Oromada iyo cuno yaraan saamaysan dalka oo dhan. Waxaa jirey gadood ay shacabku ka qabeen qaabka ay boqortooyadu u maamushay masiibadan, Taas oo sababtay kalsooni daro ay shacabku u muujiyeen boqorka iyo dawladdiisa. Waxaa dhacdadaan iyo guuxaan shacabkaba ka faa’iidaysatay koox saraakiil ciidan ah oo loo yaqaanay Dargi. Dergigu waxa ay ahaayeen 120 sargaal oo ka mida qaybaha kala gadisan ee ciidanka uuna hoggaaminayey Janaral Aman Amdom. Kooxdani waxa ay taladii ka tuureen boqor Haile Selasse iyaga oo xabsiga dhigay sanadkii 1974. Sanad kabacdina boqor Haile Selasse waxa uu ku dhintay qolkii uu xabsiga ku lahaa sifo aan illaa iminka heshiis lagu ahayn sababteeda. Kolkii muddo ku dhow saddex sano ay kooxdii Dergigu dhexdeeda iska ugaarsanaysay ayaa waxaa ka soo dhexbaxay gaashaanle dhexe Mingistu Haile Mariam oo ahaa waji aan horay loo aqoon, kadib markii uu mid mid uga soo takhalusay raggii ka sareeyey. Mingistu kolkii uu ka takhalusay hoggaankiii dargiga ee xilligaas Janaral Taferi Benti iyo ku xigeenkiisii colonel Atnafu Abate ayuu si rasmiya waxa uu ula wareegay taladii Dargiga . Gaashaanle dhexe Mingistu si uu xukunka u xagsado, markiiba waxa uu meesha ugu saraysa gaarsiiyey wixii loo aqoon jirey Argagaxii casaa, kaas oo ahaa sifayn laga sifaynayey meel walba, cid kasta oo uu is lahaa waxay kugula loolami kartaa talada dalka. Waxa uu dil toogashaa markiiba ku fuliyey illamaa afartan sarkaal oo uu is lahaa waxa ay ka hor imaan karaan taladaada. Rag gaarayey Siddeetan oo haa dabaqaddii sare ee la shaqayn jirtey boqorka ayaa 61 qof oo kamid ahaa dil lagu fuliyey. Ragga la dilay ayaa waxaa ka mid ahaa qaraabadii boqorka, Raysal wasaarayaal hore,wasiiro hore, ganacsato, macalimiin Jaamacadeed iyo wadaadadii diinta oo uu ugu horeeyey baadarigii ugu sareeyey diinta masiixiga Abune Theophilos. Bishii april sanadkii 1977 Mingistu waxa uu jeediyey khudbadiisii caanka ahayd ee uu ka jeediyey fagaaraha Meskel Square ee magaalada Adis ababa, dilkana uu ugugu xukumay 755 qof oo uu ku tilmaamay inay yihiin cadawga kacaanka. Magacyada dil-sugayaashaas waxaa ka dhex muuqday wiil yar oo sagaal jira kuna eedaysnaa qaran-dumis. Hay’adda xuquuqul insaanka u dooda ee Amnesty International waxay xustay in muddadii uu dargigu ka talinayey Itoobiya lagu dilay dad ka badan nus malyuun qof oo 54,000 oo ka midihi ay da’ yar ahayd. Mingistu oo loo yaqaanay kawaan lihii Adiss Ababa wali isaga oo ku mashquulsan xasuuqa dadkiisa ayaa waxaa qarxay dagaalkii 77 ee ay ciidammada Soomaalidu ku qabsadeen gobalkii Ogadeen. DAGAALKII GUULDARADA REEBAY Sanadkii 1977 ayaa waxa uu ahaa markii ugu horaysay ee si mug leh ay labada dal dagaal isaga hor yimaadaan muddo shan boqol oo sanaa. Waana dagaalkii ku caan baxay 77. Kolkii gumaystuhu soo galay gayiga Soomaalida waxa uu dhulkii Soomaalida u kala qaybshay shan waaxood, oo waax ka mida la guddoon siiyey boqorkii xabashiada ee Menelik. Wixii ka dambeeyey qabsashadii Harar iyo wareejintii dhulka Soomaaliyeedba, Soomaalidu waxay ku jirtey halgan af iyo adina oo ay doonaysey inay dhulkooda ku soo dhcsadaan. Markii ay Soomaliya xoriyadeeda qaadatay, labo ka mida shantii waaxoodna ay ku midoobeen Jamhuuriyadda Soomaaliya, waxaa guntiga loo xirtay sidii dhulka maqan loo baadi goobi lahaa. Baadi goobkaas ayuuna ka dhashay dagaalkii 77. Laakiin nasiib daro dagaalkii ma noqon mid guul u horseeda gobaladii la baadi goobayey iyo kuwii wax baadi goobayey toona. Maxaa yeelay Soomaaliya ayaa si wacan u akhriyi wayday siyaasadihii dagaalkii qaboobaa ee xiligaas jirey. Kolkii Soomaaliya ay heshiiska saaxiib tinimo la saxiixatay Midowgii Soofiyeeti sanadkii 1974 iyada oo noqonaysay wadankii ugu horeeyey oo Afrikada madow ah oo heshiis noocaasa la saxiixda Soofiyeedka, waxa uu heshiiskaasi tumaati ku noqday dawladihii reer galbeedka iyo saaxiibadoodii Carbeed. Laga bilaabo xilligaas waxaa jiray dadaalo la doonayey in Soofiyeedka Soomaaliya looga saaro taas oo markii dambe laga miradhaliyey. Soofiyeedku waxa uu Soomaaliya ugu xilanayay marinkeeda strategica ah, Soomaaliyana waxay doonaysay kaalmo military iyo dhisid-ciidan oo ay horay reer galbeedka ugaga waydey. Sidaas daraadeed ayaa labada dhinacba heshiisku muhiim ugu ahaa. Inkasta oo la sheego in bilowgiiba Soofiyeedku Soomaalida kula talinayey in ay dhulka ka maqan doontaan, haddana waxa uu figrataas ka tanaasulay kolkii xukunka Itoobiya ciidanku la wareegeen, ayna ku soo biireen xeradii reer bariga ee Warsow. Marakan Soofiyeedku waxa uu bilaabay dadaal aad u xoog badan oo uu doonay in lagu baajiyo dagaalka. Waxaa ka mid ahaa dadaalkaas booqashadii Nikolia Podgrony madaxwaynihii Soofiyeedku uu ku yimid Soomaaliya horaantii bishii April, 1977 iyo booqashadii midaas la midka ahayd ee uu Castaro madaxwaynihii Cuba isaguna ku yimid Soomaaliya. Dhamaan dadaaladaas ayaa noqday hal bacaad lagu lisay kadib markii Soomaalida lagu qancin waayey inay dagaalka ka tanaasulaan. Marakan Itoobiya waxay bilowday inay kaalma military si toosa u waydiisato Soofiyeedka taas oo sababtay in dhawr shixnadood oo huba loo raro Itoobiya. Soomaalidu iyada oo ka caraysan xiriirkaas kana hortagaysa in aanay Itoobiyaanku ku xoogsan, maskaxdana ku haysa xasilooni-darada siyaasadeed ee Itoobiya ka jirta ayay bilowday guluf baaxad wayn oo ay ku qaaday Itoobiya bartamihii sanadkii 1977. Dagaalka waxa dhinac socday guubaabin Soomaalida lagu guubaabinayey inay Soofiyeedka dalkooda ka saaraan, reer galbeedkuna u buuxin doono kaalinta ay banayn doonaan. Haddii aynu eegno dhanka Soofiyeedka, waxaa jirey dood xoog badan oo u dhaxaysay madaxda sirdoonka iyo khuburada ciidamada oo dhinaca iyo siyaasiyiinta oo dhinaca kalaa, taas oo ku saabsanayd go’aanka laga qaadanayo dagaalka. Qolyaha hore ayaa qabay in Soomaalidu uga muhiimsantahay Xabshida, sidaas daraadeed ay haboontahay inaan la dhumin saaxiibtinimadooda. Go’aan qaadasha la’aanta Soofiyeedka ayaa sababtay in shir jaraa’id oo uu qabtay Colonel Mingistu kolkii Soomaalidu qabsatay magaalada Goday uu ku cambaareeyo Soofiyeedka. Wuxuu yiri “Itoobiya waa dal ku biiray xerada reer bariga haddana maanaan helin taageeradii aanu xaqa u lahayn, ma dhici karto In Soofiyeedku labada dhinacba uu taageero” HAGARDAAMADII REER GALBEEDKA IYO HOOSAASINTII CARABTA Reer galbeedku waxay geed walba u fuuleen sidii ay fursaddaan uga faa’iidaysan lahaayeen. Dawladaha Saudi Arabiya,Masar iyo Iran ayaa Soomaaliya ku qanciyey inay Soofiyeedka saarto iyaga oo u sheegay in reer galbeedku u badali doonaan kaalinta uu Soofiyeedku banaynayo. Sida uu qoray wargayska Washington Post cadadkiisii soo baxay march 5, 1977 dawladaha Carbeed ee qaniga ahaa ayaa Soomaliya u balan qaaday inay siinayaan kaalmo dhan $300 ilaa $350 milyan oo dollar haddii ay Sofiyeedka saaraan. Madaxwaynihii Maraykanka Cartar ayaa u sheegay La taliyihiisii Xagga amniga Zbigniew Brezezinski in la sameeyo wax walba oo Soofiyeedka Soomaaliya looga saari karo. Taas ayaana dhacday kolkii Soomaaliya ay ku dhawaaqday november 13, 1977 in Soofiyeedku dalkeeda uga baxo muddo todoba cishaa. Warkaan ayaa idaacadda Radio Muqdisho waxa ka sii daayey wasiirkii warfaafinta ee xiligaas mudane Abdiqasim Salad Hassan. Waxaa jirtey fariin uu madaxwaynihii Sudan Jacfar Al-Numayri usoo diray Madaxwaynihii Soomaaliya Maxmed Siyaad Barre oo ahayd inaysan Soofiyeedka saarin haddii aysan balanqaad qoraala ka haysan Maraykanka, laakiin taladaas dheg jalaq looma siin. Soofiyeedku waxa uu si toosa iminka ula saftay Itoobiyaankii isaga oo ku taageerayey hub, saanad, khuburo iyo ciidan ba. Nasiib daro reer galbeedkii Soomaalida hoday waa ay ka dhaga adaygeen inay Soomaaliya ku taageeraan dagaalka. Sidaas ayayna Soomaaliya ugu jabtay dagaalkii uguna dhacday shirqool aanay cidna ku eedaynayn, maxaa yeelay waxay akhrin aqoon wayday siyaasaddii xiligaas caalamku ku dhaqmayey ee ku wajahnayd dagaalkii qaboobaa. Afartan sano ka bacdi shirqool kaan, Caadil Al-jubayr wasiirka arimaha dibadda ee Sacuudga Muxaadaro uu ka jeediyey sanadkaan horaantiisii machadka Brookings Institute ee Washington ayuu ku xusay sidii ay Maraykanka iyo Sacuudigu iyaga oo wada jira ugaga saareen Soofiyeedka Soomaaliya, iyada oo waxa la xeerinayay ay ahayd amaanka dawladaha gacanka. Dagaalkaan ayuuna ahaa albaabkii sharka ee Soomaalida u furay masaa’ibtii ay soo martay sodonkii sano ee u dambaysay. Lasoco qaybta 8aad Mohamed Ahmed Elmi The post Taariikhdooda baro inta aadan la midoobin, taxanaha Itoobiya seddex kun oo sano – Qaybtii 7aad appeared first on Puntland Post.
  24. Muqdisho (PP) ─ Maxkamada Ciidamada Qalabka Sida ee Somalia, ayaa Maanta xukun ku riday dad lagu eedeeyey inay ka tirsan yihiin Kooxda Al-shabaab oo ay ku jirto haweeney. Eedeysanayaasha ay maxkamaddu xukunnada ku ridday ayaa tiradoodu waxay ahayd afar qof oo isugu jiray saddex rag ah iyo qof haweeney, iyadoo soo qabashada saddex ka mid ah eedeysanayaashan uu fududeeyay mid ka mid ah eedeysanayaasha oo ay ciidamadu qabteen bishii Afraad ee 2018-ka. Afarta eedeysane ee la xukumay ayaa waxay magacyadoodu kala yihiin; Maxamed C/llaahi Maxamed Caddoow, Waris Maxamed Cumar, Xasan Cali Maxamuud iyo Aadan Muuse Caddaawe. Xeer-ilaalinta maxkamadda ciidamada ayaa waxay sheegay in dhammaan eedeysanayashan ay xiriir la leeyihiin Al-shabaab, iyadoo mid ka mid ah uu sheegay inuu kooxdan ku biiray sannadkii 2015-kii. Eedeysanaha ka dambeeyay in saddex kale ay gacanta maxkamadda soo galaan oo lagu magacabao Maxamed C/llaahi Maxamed Caddoow, ayaa la sheegay inuu ka mid ahaa 1000 dhallinyaro ah oo dhawaan shaqeeleysiiyay maamulka gobolka Banaadir, uuna xogta u gudbin jiray Al-shabaab. Sidoo kale, Xogta uu gudin jiray eedeysanahan ayaa la sheegay inay ka mid ahaayeen liiska ganacsatada bixiya lacagaha canshuuraha ee Dowladdu ay ka doonayso iyo magacyada shaqaalaha maamulka gobolka Banaadir, taasoo dhalisay in Al-shabaab ay beegsato. Isaguna uu qirtay inuu jaajuus u ahaa Al-shabaab. Waris Maxamed Cumar ayaa iyadana loo heysta in ay ahayd ruuxa hubka kala duwan u haya Al-shabaab sida bam-booyinka gacanta laga tuuro, waxay sidoo kale caddeysay in Al-shabaab ay ku biirrtay 2011-kii oo hubka gaar ahaan bambooyinka ay isaga gudbin jirtay ceelasha iyo Muqdisho. Xasan Cali Maxamuud iyo Aadan Muuse Cadaawe ayaa iyagana loo haystaa ka mid ahaansiyada Al-shabaab, sidoo kale waxaa lagu eedeeyay inay u soo dagaallameen kooxda, iyagoo ahaa guutada weerarrada dhabbo-galka ah. Intaas kaddib, Maxkamadda Ciidanka Qalabka Sida ayaa eedeysanayaashan ku xukuntay xabsiyo kala duwan, waxaana Maxame Cabdullaahi Maxamed Caddoow ayaa lagu xukumay 15- sano oo xabsi ah, halka Waris Maxamed Cumar lagu xukumay lix sano oo xabsi ah, Xasan Cali Maxamuud iyo Aadan Muuse Caddaawe ayaa iyagana midkiiba lagu xukumay min hal sano oo xabsi ciidan ah. Ugu dambeyn, Guddoomiye Col. Xasan C/raxmaan Aadan (Wabiyow) ayaa sheegay in eedeysanayaashan ay haystaan fursad ay xukunkan kaga dalban karaan rafcaan muddo soddo maalmood gudahooda ah. PUNTLAND POST The post Maxkamadda Ciidamada DFS oo Xukunno ku ridday xubno ka tisran Ururka Al-shabaab appeared first on Puntland Post.
  25. Kismaayo[Puntland Post]-Sida uu qorshaha yahay maanta ayaa lagu wadaa in uu magaalada Kismaayo ka furmaya shir ay yeelanayaan madaxda maamul goboleedyada, kaasi oo ah mid xasaasi ah. Madaxweynayaasha maamulada Puntland, Galmudug iyo Hirshabeelle ayaa ku wada sugan magaalada Kismaayo, kadib markii shalay uu halkaasi ku soo dhaweeyay Madaxweynaha martida loo yahay ee Jubbaland. Gelinka hore ee maanta sidoo kale waxaa la filayaa inay magaalada Kismaayo gaaraan Madaxweynaha Koonfur Galbeed iyo wafdi uu hoggaaminayo oo shalay uu baaqday safarkooda. Shirkan ayaa waxaa horey u iclaamiyay Gudoomiyaha Madaxweynayaasha dowlad goboleedyada ahna Madaxweynaha maamulka Puntland C/wali Maxamed Cali Gaas. Shirkan ayaa looga hadlayaa qeybsiga kheyraadka, xaalada guud ee dalka iyo sidii looga dhabeyn lahaa heshiisyo ay horey u kala gaareen dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada. Ammaanka Magaalada Kismaayo ayaa si wayn loo adkeeyay, iyada oo ciidan badan laga soo saaray xerooyinkooda, kuwaasi oo ku sugan wadooyinka magaalada iyo xarunta uu shirka ka dhacayo. Shirkan ayaa wuxuu noqonayaa shrikii Saddexaad oo ay isugu yimaadaan madaxda dowlad goboleedyada, sidoo kale waa kii labaad oo madaxdan ay yeeshaan magaalada Kismaayo. Cabdiqani Boos Puntland Post The post Magaalada Kismaayo oo uu maanta ka furmayo Shirka Madaxda M/goboleedyada appeared first on Puntland Post.