Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    212,826
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Baardheere (Caasimada Online) – Faah-faahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dagaal qaraar oo saaka ka qarxay gudaha degmada Baardheere ee gobolka Gedo, kaas oo u dhexeeyo ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa maamul goboleedka Jubbaland. Wararka ayaa sheegaya in dagaalka oo ah mid xoogan uu ka socdo bartamaha magaalada, gaar ahaan xarunta degmada oo ay isku hayaan labada dhinac. Khasaare kala duwan oo isugu jiro dhimasho iyo dhaawac ayaa jiro, sida ay Caasimada Online u xaqiijiyeen ilo wareedyo xilkas ah. Dadka dhintay waxaa kamid ah Maxamed Ilyaas Caagane oo kamid ahaa mas’uuliyiintii ay dhowaan dowladda Soomaaliya u magacowday maamulka degmada Baardheere, wuxuuna ahaa madaxda arrimaha bulshada ee degmadaasi. Xaaladda ayaa weli kacsan, waxaana dhinacyadu ay helayaan ciidamo gurmadyo ah, taas oo uga sii dareysa xiisadda ka taagan gudaha degmada Baardheere ee gobolka Gedo. Dagaalkan ayaa ka dhashay muran sababay gacan ku haynta degmada oo ay isku hayaan dowladda dhexe iyo Jubbaland oo maamulo iska soo horjeedo u magacaabay Baardheere. Shalay ayay ahayd markii ay Jubbaland sheegtay inay la wareegtay gacan ku heynta xarunta degmada Baardheere, laakiin waxaa saaka dib u qarxay dagaal culus oo dhex-maraya Daraawiishta maamulkaasi iyo ciidamada dowladda ee ku sugan halkaasi.
  2. Ciidamada difaaca Puntland oo sii wada hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ayaa aroornimadii hore ee saaka weerar dhawr jiho ah ku qaaday degaannada ay weli kooxda Daacish kaga harsan yihiin togga Jeceel. Cutubyo ka tirsan ciidamada difaaca dowladda Puntland oo ku qalabaysan hubka culus ayaa saaka ilaa afar jiho ka weeraray mileeshiyaadka Daacish oo ku dhuumanaya dusha sare ee togga Jeceel, kaddib markii shalay ciidamadu ka qabsadeen difaacii adkaa ee Dharin. Dhinaca kale, duqeymo diyaaradeed ayaa xalay laga maqlay dusha sare ee togga Jeceel oo ay ku dhuumanayaan dagaallamayaashii Daacish ee ka firxaday dagaalkii ugu adkaa ee shalay ka dhacay toggaasi, kaasi oo socday tan iyo fiidnimadii xalay, islamarkaana ciidamada dowladdu kula wareegeen dhammaan goobihii lagu dagaallamay. War kooban oo ka soo baxay ciidamada difaaca Puntland, gaar ahaanna hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ayaa lagu sheegay in duqeyntii xalay lagu dilay ilaa 15 xubnood oo ajaanib ah, balse lama xusin cidda fulisay. PUNTLAND POST The post Dagaal culus oo maalintii labaad Ciidamada Puntland iyo kooxda Daacish ku dhexmaraya togga Jeceel appeared first on Puntland Post.
  3. Baardheere (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya gobolka Gedo ayaa sheegaya in saaka dagaal culus oo u dhexeeyo ciidamo kala taabacsan dowladda federaalka Soomaaliya iyo maamul goboleedka Jubbaland uu ka socdo degmada Baardheere ee gobolkaasi. Dagaalka oo ah mid xoogan ayaa goordhow ka qarxay bartamaha magaalada, waxaana labada ciidan ay isku hayaan gacan ku heynta degmadaasi. Ilo dadka deegaanka ah ayaa innoo sheegay in dhawaqa rasaasta si xooggan looga maqlayo magaalada, isla markaana dagaalka uu yahay mid culus oo ay dhinacyo isku adeegsanayaan hubka noocyadiisa kala duwan. Wararka ayaa intaasi kusii daraya inuu jiro khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac oo soo kala gaaray labada ciidan iyo dad kale oo shacab ah oo aan waxba galabsan. Sidoo kale dadka deegaanka ayaa bilaabay inay ka barakacaan guryahooda, si ay uga fogaadaan waxyeelo kasoo gaartay dagaalka ka qarxay halkaasi. Xaaladda ayaa kacsan, waxaana dhinacyo ay helayaan ciidamo gurmadyo ah, taas oo uga sii dareysa xiisadda ka taagan gudaha degmada Baardheere ee gobolka Gedo. Dagaalkan ayaa ka dhashay muran sababay gacan ku haynta degmada oo ay isku hayaan dowladda dhexe iyo Jubbaland oo maamulo iska soo horjeedo u magacaabay Baardheere. Shalay ayay ahayd markii ay Jubbaland sheegtay inay la wareegtay gacan ku heynta xarunta degmada Baardheere, laakiin waxaa saaka dib u qarxay dagaal culus oo dhex-maraya Daraawiishta maamulkaasi iyo ciidamada dowladda ee ku sugan halkaasi.
  4. Washington (Caasimada Online) – Madaxweynaha Mareykanka, Donald Trump, ayaa soo bandhigay soo jeedin aan caadi ahayn oo uu ku sheegay in Mareykanka “la wareegi doono” Marinka Gaza, xilli uu la kulmay Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil, Benjamin Netanyahu, si ay uga wada hadlaan xabbad-joojinta la xiriirta dagaalka Hamas. Trump ayaa sidoo kale ku celiyay baaqiisii ahaa in Falastiiniyiinta laga saaro dhulka ay dagaalladu burburiyeen laguna daadgureeyo waddamada Bariga Dhexe sida Masar iyo Urdun, inkastoo Falastiiniyiinta iyo dowladahaasi si cad u diideen soo jeedintiisa. “Mareykanku wuxuu la wareegi doonaa Marinka Gaza, waana wax aan qaban karno. Waxaan noqon doonnaa milkiileyaasha dhulkan,” ayuu Trump ka sheegay shir jaraa’id oo uu si wadajir ah ula qabtay Netanyahu. Trump wuxuu intaa ku daray in Mareykanku ka saari doono bambooyinka aan qarxin, “dhulka simi doono,” dhismeyaasha burbursanna laga saari doono, iyadoo la abuurayo barnaamij horumarineed oo dhiirigeliya koboca dhaqaale, fursado shaqo iyo hoy badan oo ay helaan dadka deegaanka. Si kastaba ha ahaatee, Trump wuxuu u muuqday inuusan taageersanayn in Falastiiniyiintu dib ugu laabtaan Gaza. “Waa in aanan u oggolaan in Gaza dib loo dhiso oo ay dib ugu noqdaan isla dadkii horey u daganaa, halkaasna nolol adag ku soo qaatay, dagaallamay, ku dhintay, nolol rajo la’aan ahna ku noolaa,” ayuu yiri. Isagoo sii hadlaya, wuxuu soo jeediyay in labada milyan ee qof ee ku nool Gaza ay “tagaan dalal kale oo leh daryeel bini’aadannimo.” Netanyahu wuxuu Trump ku ammaanay inuu yahay “saaxiibka ugu weyn ee Israa’iil abid yeelato.” Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil wuxuu sheegay in qorshaha Trump ee Gaza uu noqon karo mid “taariikhda beddela” oo mudan in fiiro gaar ah loo yeesho. ‘Quwad weyn’ Masar iyo Urdun waxay si cad u diideen qorshaha Trump ee ah in Falastiiniyiinta laga raro Gaza. Danjiraha Falastiiniyiinta ee Qaramada Midoobay wuxuu dhankiisa sheegay in hoggaamiyeyaasha caalamku ay tahay inay “ixtiraamaan” rabitaanka shacabka Falastiin. Shacabka reer Gaza ayaa sidoo kale si weyn u dhaleeceeyay hadallada Trump. “Trump wuxuu u haystaa Gaza inay tahay qashin qub—taasi gabi ahaanba sax ma aha,” ayuu yiri Hatem Azzam, oo 34 jir ah kana soo jeeda magaalada Rafax ee koonfurta Gaza. Trump wuxuu sheegay inuu door weyn ka qaatay wajigii koowaad ee xabbad-joojinta u dhaxeysa Israa’iil iyo Hamas, taasoo bilaabatay kaddib dagaal socday in ka badan 15 bilood. Waala filayay inuu Netanyahu ku cadaadiyo in la galo wajiga labaad ee wada-hadallada si loo gaaro heshiis waara. Markii la weydiiyay sida uu u arko wajiga labaad, Netanyahu wuxuu ku jawaabay: “Waan isku dayi doonnaa.” Wuxuu Netanyahu amaanay “awoodda adag iyo hoggaaminta xooggan” ee Trump, isagoo dhaliilay madaxweynihii hore Joe Biden, oo ay isku khilaafeen khasaaraha ka dhashay duqeymaha Israa’iil ee Gaza. Saacado kahor inta uusan Netanyahu la kulmin Trump, Israa’iil waxay sheegtay inay wafdi u direyso dalka Qadar si ay uga wadahadlaan wajiga labaad ee heshiiska xabbad-joojinta. Dhanka kale, Hamas ayaa xaqiijisay in wadahadalladii wajiga labaad ay bilowdeen, iyadoo afhayeenkeeda, Cabdil-Latif al-Qanuu, uu sheegay in diiradda la saarayo “arrimaha hoyga, gargaarka iyo dib-u-dhiska.” Wajigii koowaad ee xabbad-joojinta ayaa horseeday is-dhaafsiga maxaabiista, iyadoo 18 maxbuus Israa’iili ah lasii daayay, halka Israa’iil ay xabsiyada ka sii deysay in ka badan 600 oo maxbuus Falastiini ah. Dagaalka Gaza wuxuu billowday 7-dii October 2023, markii Hamas ay weerar ku qaadday Israa’iil, taasoo keentay in 251 qof loo kaxeeyo gudaha Gaza. 76 ka mid ah maxaabiistaas ayaa weli lagu hayaa Gaza, waxaana Israa’iil ay sheegtay in 34 ka mid ah ay dhinteen. Ehellada maxaabiista Israa’iiliyiinta ah ayaa dalbanaya in heshiiska xabbad-joojinta la ilaaliyo si dadkooda loosoo daayo. Tan iyo markii xabbad-joojinta Gaza dhaqan-gashay 19-kii Janaayo, Israa’iil waxay weerarro dhimasho badan ah ka geysatay waqooyiga Daanta Galbeed ee la haysto. Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga Falastiiniyiinta, UNRWA, oo haatan laga mamnuucay Israa’iil, waxay ka digtay in xaaladda xerada qaxootiga ee Jenin ay “ku sii socoto jihada masiibada.” Talaadadii, ciidamada Israa’iil waxay sheegeen in nin hubeysan uu dilay labo askari, kahor inta aan la toogan oo la dilin, xilli uu weerar ka geystay koonfurta Jenin. Xabbad-joojinta waxay sidoo kale suurta-gelisay in gargaar ballaaran oo cunto, shidaal, iyo daawooyin la gaarsiiyo Gaza, iyadoo dadka barakacay ay bilaabeen inay dib ugu laabtaan waqooyiga dhulka Falastiiniyiinta. Weerarkii Hamas ee 7-dii October wuxuu sababay dhimashada 1,210 qof oo Israa’iili ah, kuwaasoo intooda badan ahaa dad rayid ah, sida ay sheegeen ilo rasmi ah oo AFP soo xigatay. Dhinaca kale, weerarrada jawaabta ah ee Israa’iil ka geysatay Gaza waxay sababeen dhimashada ugu yaraan 47,518 qof, kuwaasoo badankood ahaayeen dad shacab ah.
  5. Dood culus oo u dhexaysa Xildhibaanno iyo Senatorro ay kamid tahay Ilhaan Cumar iyo maalqabeenka Elon Musk ayaa si xoog leh u qabsatay shaashadaha Warbaahinta caalamka. Dooddan ayaa curatay ka dib markii Elon Musk uu dhowaan sheegay in madaxweynaha Mareykanka Donald Trump uu oggolaaday in la xiro hay’adda kaalmaynta USAID, taas oo ururrada gargaarka bixiya ee dunida ugu waaweyn. Xildhibaan Ilhaan Cumar oo arrintan ka hadashay ayaa go’aamada maamulka Trump si adag u dhaleecaysay, ayadoo Elon Musk ku tilmaamtay qof aan dadka Mareykanku dooran, sharciyaddana u haysta wax aan asaga khusayn. Xubin kale oo Congress-ka ka tirsan, ayqq asaguna sheegay in USAID ay quudiso carruurta gaajoonaya, sidoo kalena ay gacan ka geysato xoojinta isbahaysiga Maraykanka, sidaa awgeed qorshaha uu Trump hay’addan ku xiranayaahi uu yahay fursad la siinayo kuwa Mareykanka ka soo horjeeda. Elon Musk dhankiisa wuxuu Ilhaan Cumar ku tilmaamay khiyaanoolay, Mareykanka Neceb, warbaahinta ayaa si weyn u tabinaysa doodda kulul ee labada dhinac. Maamulka Trump oo xaafiiska jooga muddo laba todobaad ku siman ayaa qaaday tillaabooyin waaweyn oo dunidoo dhan saamayn ku yeeshay, islamarkaana lagu tilmaamay go’aamo qar iska tuurnimo ah. Source: goobjoog.com
  6. Somaliland and Israel Flags Introduction Israel has been long involved in the African continent since its search for settlement and the colonial era. Perhaps the most remarkable era was Israel as a state, the decolonization era, and the post-colonial process. Israel at that time was looking for potential new states for cooperation and mutual support in the international realm, and the only possible places were the Asian and African decolonizing new emerging states. At the end of the 1960s, Israel had established relations with thirty-three African countries. Although Israel’s relations in Africa have evolved through various stages, notably the beginning and golden era in the late 1950s and 1960s, where Israel had established effective relations with most of the African non-member Arab League nations, and massive cooperation began in various sectors, including technical cooperation, military assistance, economic assistance, trade cooperation, agriculture, infrastructure, education, and vocational skills, and more. But after the Yom Kippur War in 1973, unfortunately, it has gradually led to the deterioration of the Israeli-African relations, where the Arab states had succeeded in their efforts to pressure the Israeli state and push anti-Israeli resolutions in the OAU and other multilateral organizations. In those years, the Arab states had exploited Africa’s majority Muslim populations, where most of the Arab leaders, notably Muammar Qaddafi and Jamal Abdi-Nasser, had launched successive campaigns that aimed to sever the Israeli-African relations, while Qaddafi offered financial rewards to the countries that cut ties to Israel, like Gabon, Uganda, and Niger. Also, King Faisal of Saudi Arabia has led the same efforts to recruit the African Muslim majority nations to sever their ties with Israel. Even at that time, Somalia had become a member of the Arab League in 1972, a Muslim majority country, but it never spoke Arabic or has ever been considered as an Arab state or perhaps Arab people. Thirty African countries severed their diplomatic relations with Israel, except Lesotho, Swaziland, and Malawi. Fortunately, in the early 1980s and late 80s Israeli’s diplomatic relations with Africa had been gradually restored due to several factors including; the new African’s pragmatic attitudes towards Israel like the Camp David peace agreement between Israel and Egypt, the disintegration of the Soviet block and the collapse of radical African regimes, also the regime changes in South Africa and Israeli’s support of UN-sponsored sanctions against South African apartheid regime in 1987, and particularly Africa’s disengagement with radical Islamists supported by Libya, Sudan, and Iran, which has led that some African countries have considered cooperation with Israel could counter this threat as well. But at that time, restoring Israel’s relations on the continent was never like before in the 1950s and 1960s, but with a cautious involvement, particularly in the Horn of Africa. Current Trends in the Horn of Africa The geopolitical landscape of the Middle East and Horn of Africa has overwhelmingly changed, and its increasing tensions from various dimensions, both on state and non-state levels, in particular the Iran’s regional proxies such as the Houthis in Yemen and their growing attacks on the global shipment in the Bab El-Mandab strait, the Saudi-led coalition intervention in Yemen in the late 2010s, and the growing Islamist groups like ISIS-Somalia, ISIS-Arab Peninsula, and al-Shabaab-affiliated Al-Qaeda are what exacerbated the crisis in this volatile region that massively affects the global maritime passage, trade, and transportation. Somaliland is located in the Gulf of Aden, near the entrance of the Bab al-Mandab strait, through which a third of the world’s maritime cargo passes, and currently faces huge devastating attacks from Houthis in Yemen, which led to the hesitation of international shipping companies to pass through the Bab al-Mandab strait and disrupted the global trade. Somaliland has 850 kilometers of coastline along the Gulf of Aden and could play a key role in safeguarding the Bab al-Mandab strait and the Red Sea from any terrorism, piracy, smuggling, trafficking, and other growing possible security threats in the region. Terrorism and the proliferation of weapons in the region have sequentially led to successive destabilizing agendas worth much attention from interested parties, including Somaliland, the U.S., Gulf States, and Israel. There has been an Iranian weapon smuggling to the Houthi rebels in Yemen that exacerbated the tensions in the Horn of Africa and threatened the safe passage of international trade and transportation facilities in the Bab El-Mandab, respectively, from late 2015 up to now. The U.S. and its allies had launched a substantial operation aimed at ensuring freedom of navigation in the Red Sea and the Gulf of Aden in the Indian Ocean called ‘Operation Prosperity Guardian (OPG),’ which is countering the Houthi-led attacks on shipping in the Red Sea in late December 2023. In addition, the increasing competition of global and regional powers in the Horn of Africa, including China, the U.S., and Turkey, is seemingly having remarkable effects in the region. Both China and the U.S. have military bases in Djibouti, while Turkey also has the largest military overseas base in Mogadishu, Somalia. The U.A.E. has also attempted to build a military base in several key areas in the region, notably in Berbera, Somaliland, the most strategic port in the Gulf, and has the longest runways in Africa. So, this region has historically been in the midst of tension and global powers’ competition grounds. Israel, Europe, and the U.S., which have growing national security threats very far away from their borders, need to secure their global maritime passage in the Gulf of Aden and safeguard their national security interests beyond their close borders, notably Israel in the Red Sea. A couple of years ago, some media sources presented joint efforts by Israel and the U.A.E. to establish a military and intelligence base on Socotra Island in the Gulf of Aden. Whether the U.A.E. acts on behalf of Israel in building a military base in Somaliland, or even for itself, Somaliland welcomes Israel and its allies to secure the Gulf of Aden and its significance in the global maritime passage and to counter any security threats in the region. Starting Point: Somaliland-Israeli Relations Somaliland, since its restoration of independence in 1991, seems to have been interested in the Israeli relations and establishing mutual cooperation and support for the Israeli state and its involvement in the region. It could lead to a gesture of normalizing relations of Israel with the region and successive diplomatic support for all the Horn of African states, most notably the Republic of Somaliland. Although the term ‘normalizing relations’ only concerns the Arab spectrum and its distinction from the non-Arab context, the Abraham Accords in 2020, which aimed at the Arab-Israeli normalization, were a substantial step in breaking the ice and starting a new era of mutual understanding, cooperation, and accepting Israel as a positive contributing state to the Arab world specifically and, in general, to the other Arab-sympathizing states in the Middle East and the Horn of Africa. Somaliland’s interest in the Israeli relations has long been traceable to the mid-1990s, when the former president of Somaliland, Mohamed Haji Ibrahim Egal, wrote a letter to the fifth Israeli prime minister, Yitzhak Rabin. Egal has addressed this letter to the potential opportunities of Somaliland’s government, Cold War impacts, geopolitics in the region, and the possible threats growing from the extremist and Islamic radical groups in the region that both Somaliland and Israel are facing. At that time, it was the beginning of terrorist organizations worldwide, specifically in the Middle East and the Horn of Africa. Notable terrorist groups that were hiding in Yemen later became the Al-Qaeda in the Arabian Peninsula; also, the Itihaad al-Islami in Somalia later became the Al-Shabaab-affiliated Al-Qaeda group in Somalia, and ISIS also emerged in several regions. Egal seems a visionary leader according to the content of that letter and the possible security threats he addressed in it, both affecting the Israeli national security whether it’s close to its borders or far away from it. Somaliland also faces significant security threats from its surroundings in the eastern fragile regions bordering Puntland, where ISIS and al-Shabaab groups have a presence, and in the Gulf of Aden, where there are Houthi rebels in Yemen that threaten and attack the global shipping and passage in the Bab El-Mandab. All these national security threats show what Egal had warned thirty years ago. In 2010, this letter had also been mentioned by the former spokesman of the Ministry of Foreign Affairs of Israel and currently the head of International Affairs of the Jewish Agency for Israel, Yigal Palmor, who restated the letter’s significance and the Egal’s vision concerning the rise of Islamic fundamentalism and the importance of Bab El-Mandab to the geopolitical landscape of the world, and in particular the Red Sea and the Indian Ocean regions. Yigal Palmor stated that both Somaliland and Israel find themselves politically isolated in the midst of a hostile region and that Israel knows better how it feels to be denied your statehood and self-determination. Additionally, Somaliland is a Muslim majority country, but it is not a member of the Arab League, nor even an Arab country; neither does it speak Arabic as its first language. Also, Somaliland is not a member of the Organization of Islamic Cooperation (OIC). Somaliland, since its restoration of independence in 1991, while completely excluded from all the multilateral and international organizations, has a similar historical global marginalization as Israel’s formation in the late 1940s. Somaliland is willing to welcome warmly any opportunity of establishing relations with Israel and to become the first gate that Israel enters in the entire region and to foster sequential wide-range diplomatic cooperation in the continent. Somaliland is a democratic, peaceful, and stable country in the Horn of Africa. The Muslim majority population strongly opposes any radical or extremist ideologies and has practiced their entire history of moderate schools of Islam coupled with democratic self-governance and secular Somali traditional culture. Some historical footprints showed Jewish presence in the Somaliland territory that has intermingled with other Somali minority clans, including ‘The Yibro,’ which literally translates into ‘the Hebrews,’ and still those people are a significant part of the Somaliland population. Somaliland and Israel, since they share common strategic threats in the Gulf of Aden and the Red Sea, could develop a strategic partnership based on various dimensions, including security, defense, military, counterterrorism, and safeguarding freedom of navigation of the Bab El-Mandab strait in the Gulf of Aden in the region. Israel could benefit from Somaliland’s strategic position in the region while countering any malign and other national security threats in order to safeguard its interests far beyond its borders, while on the other side, Somaliland could benefit from Israel’s military and defense capabilities to develop its defense and security sector and also jointly cooperate with Israel on countering the security and maritime threats in the region. In addition, Somaliland-Israeli relations could pave the way for economic and commercial interests; subsequently, Somaliland has huge economic and trade opportunities that crucially need international investment in its oil-rich, mineral, gas, energy, infrastructure, agriculture, sea resources, and other sectors. On the other hand, Israel has a developed industrial sector and multinational companies that could access and benefit from Somaliland’s rich sectors. This could lead to a successive trade and economic cooperation so that both countries could benefit equally and will enhance their relations effectively. Furthermore, Israel and Somaliland may share political interests in the global arena. Israel’s global diplomatic presence could open to more formal or non-formal channels to Somaliland, like states, multilateral organizations, regional bodies, and forums, while simultaneously Somaliland will strengthen its side with the Israeli global interests and jointly contribute to advocating for their mutual interests or oppose and address globally their national security threats, respectively. Conclusion Israel and Somaliland share a common fate, historical ground, pertinent national security challenges, the same circumstances, volatile hostile regions, democratic governance, and values, which need to be addressed effectively on both sides. Somaliland-Israel relations should have been established earlier, but unfortunately, due to misunderstandings, misperceptions, and particularly less cooperative attitudes from Somaliland’s leadership towards Israel, they’ve been postponed. Now, it is time for setting the Israel-Somaliland partnership and putting forward a cooperative attitude, brotherhood, and initiatives for countering the growing security threats in their respective regions. Significantly starting a wide-range cooperation in all sectors of the two countries, including political and diplomatic representation, economic and trade cooperation, support and technical assistance, security and defense cooperation, intelligence information sharing, cultural interaction, infrastructure and energy cooperation, and other related sectors. But the Somaliland-Israel relations, particularly from the side of Somaliland, need courageous, flexible political leadership seeking Somaliland interests exclusively rather than sympathizing or preceding other anti-Israeli and non-Somaliland interests. About the AuthorAbdifatah Hassan Mohamed (Abdifatah Barawani) is a writer, political and security analyst focused in the Horn of Africa, East Africa, Middle East. He has a BA in Political Science, and currenty is pursuing MA in International Cooperation & Humanitarian Aid.Related Topics Qaran News
  7. Garowe (HOL) – At least five Puntland regional state soldiers were killed, and nearly 20 others were injured on Tuesday when two armored vehicles they were traveling in hit roadside bombs in the Al-Miskaat mountains. Source: Hiiraan Online
  8. Rebels in eastern Congo's largest city, Goma, began a ceasefire on Tuesday and people rushed to bury some 2,000 victims of last week's battles for the city as they feared the spread of disease. Source: Hiiraan Online
  9. Azerbaijani Deputy Foreign Minister Yalchin Rafiyev has arrived in Somalia for an official visit. Source: Hiiraan Online
  10. President Donald Trump on Tuesday said the United States “will take over” the Gaza Strip — possibly with the help of American troops — while the Palestinians who live there should leave, a stunning proposal that would dramatically reorient the Middle East and subject a population of more than a million to further displacement. Source: Hiiraan Online
  11. Kenya plans to send Somali elders to Somalia to negotiate the release of four Chiefs and an Assistant Chief who were abducted by Al Shabaab militants in Elwak, Mandera County. Source: Hiiraan Online
  12. Washington (Caasimada Online) – Madaxweyne Donald Trump ayaa bishii hore la wareegay xilka isagoo ku celcelinayay ballanqaadkiisa ku aaddan soo afjaridda dagaallada. “Dhaxalkayga ugu weyn wuxuu noqon doonaa nabad-doonnimo,” ayuu ku yiri khudbaddiisii caleema-saarka. Sanado badan, Trump wuxuu isku muujinayay inuu ka soo horjeedo dagaallada, isagoo marar badan ku faanay dadaalladiisa lagu joojinayo dagaallada “aan dhammaanayn.” Hase yeeshee, Sabtidii la soo dhaafay, Trump wuxuu sare u qaaday dagaalkii ugu dheeraa ee Mareykanka uu ku jiray, isagoo duqeyn ka fuliyay Soomaaliya taas oo lagu dilay tiro aan la cayimin. “Dambiilayaashan, oo aan ka helnay godad ay ku dhuumaaleysanayeen, waxay khatar ku ahaayeen Mareykanka iyo xulafadeena,” ayuu Trump ku qoray baraha bulshada. “Duqeyntu waxay burburisay godadkii ay ku noolaayeen, waxayna dishay argagixisayaal badan, iyada oo aan waxyeello loo gaysan shacabka.” Trump wuxuu intaa ku daray in duqeyntu ay dishay “Sarkaal Sare oo ISIS ah” oo qorsheynayay weerarro, kaasoo maamulka Biden uu ku guuldareystay inuu beegsado inkasta oo ay sannado badan isku dayayeen inay bartilmaameedsadaan. “Fariinta aan u dirayno ISIS iyo dhammaan kuwa doonaya inay weeraraan Mareykanka waa: ‘WAAN IDIN HELI DOONAA, WAANA IDIN DILAYNAA!’” ayuu ku dhawaaqay. AFRICOM iyo dowladda Soomaaliya Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa sheegay in duqeynta lagu fuliyay “isla jaanqaad dowladda federaalka Soomaaliya,” balse sarkaal ka tirsan dowladda Soomaaliya oo la hadlay warbaahinta The Intercept, isagoo codsaday in aan magaciisa la xusin maadaama uusan fasax u haysan la hadalka saxaafadda, ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya si aad u yar looga sii digay weerarka. AFRICOM ma xaqiijin hadalladii Trump ee ku saabsanaa in weerarku uu bartilmaameedsaday godad, in sarkaalkan sare ee ISIS la doonayay muddo dheer, ama in dadka la dilay ay qorsheynayeen weerarro ka dhan ah Mareykanka. “Ma hayno wax xog ah oo dheeraad ah,” ayay tiri afhayeenka AFRICOM, Kelly Cahalan, oo la hadashay The Intercept. Maamulka Trump sidoo kale wuxuu diiday inuu bixiyo faahfaahin dheeraad ah ama faallo rasmi ah. “Ma hayno wax war ah oo aan idin siino marka laga reebo hadalka madaxweynaha (POTUS) iyo war-saxaafadeedka Wasaaradda Difaaca (DOD),” ayaa lagu yiri email uu u diray Aqalka Cad the Intercept. AFRICOM wuxuu sidoo kale ku celiyay hadalkii Trump, isagoo sheegay in “aysan jirin wax dad rayid ah oo lagu waxyeelleeyay” duqeyntii Sabtidii. Duqeymaha Mareykanka ee Soomaaliya Baaritaan uu sameeyay The Intercept sanadkii 2023 ayaa lagu ogaaday in duqeyn uu Mareykanka ka fuliyay Soomaaliya bishii April 2018 ay dishay ugu yaraan saddex qof, waxaana suuragal ah in la dilay illaa shan qof, oo ay ku jirtay Luul Daahir Maxamed oo 22 jir ahayd iyo gabadheeda Maryam Shilow Muse oo afar sano jirtay. Xilligaas, AFRICOM wuxuu ku dhawaaqay inuu dilay “shan argagixiso,” isagoo ku adkeystay in “aysan jirin wax dad rayid ah oo lagu dilay weerarkaasi.” Baaritaanka The Intercept wuxuu muujiyay in weerarka lagu fuliyay xeerar dabacsan oo Wasaaradda Difaaca ay codsatay, islamarkaana Aqalka Cad ee Trump uu ansixiyay, iyadoo aan cidna waligeed loo ciqaabin dilalka dadka rayidka ah. In ka badan lix sano, qoyska Luul iyo Maryam waxay isku dayayeen inay la xiriiraan dowladda Mareykanka, oo ay ku jiraan isku day ay sameeyeen iyagoo adeegsanaya bar internet oo AFRICOM u sameeyay cabashada khasaaraha rayidka, balse wax jawaab ah lagama siinin. Mareykanka wuxuu duqeymo ka waday Soomaaliya tan iyo ugu yaraan 2007, balse weerarradu waxay aad u kordheen xilligii Trump. Intii u dhaxeysay 2007 ilaa 2017, oo ay xilka hayeen George W. Bush iyo Barack Obama, ciidamada Mareykanka waxay fuliyeen 43 duqeyn oo la shaaciyay. Xilligii Trump, AFRICOM waxay ka fulisay Soomaaliya in ka badan 200 duqeyn oo ka dhan ah Al-Shabaab iyo kooxda Daacish. Xilligii Biden, Mareykanka wuxuu fuliyey 39 weerar afar sano gudahood. Kooxda Daacish-ta Soomaaliya waa urur yar oo ka hawlgala buuraha Golis ee gobolka Bari, Puntland. Ma jiro caddeyn muujineysa in kooxdaasi ay awood u leedahay inay weerarto Mareykanka. Arbacadii, Trump wuxuu baraha bulshada ku faafiyay muuqaal laga duubay duqeyntii Sabtidii. Muuqaalkan, oo laga qaaday diyaarado dul maraya goobta la beegsaday, wuxuu muujinayaa bartilmaameed la haysto ka hor inta uusan qarax xooggan dhicin, taasoo keentay in uu samaysmo uuro madow. Mowqifka Trump ee Soomaaliya Inkasta oo uu horey u fuliyay duqeymo badan, Trump wuxuu horey uga dhawaajiyay inuu shaki badan ka qabo joogitaanka Mareykanka ee dagaalka Soomaaliya. Dhamaadkii muddo-xileedkiisii koowaad, Trump wuxuu amar ku bixiyay in ciidamada Mareykanka laga saaro dalka Soomaaliya. Laakiin Wasaaradda Difaaca ayaa si tartiib ah u hirgelisay amarka, waxaana markii dambe la ogaaday in ciidamada Mareykanka aysan si buuxda uga bixin dalka. Xitaa markii la sheegay in la kala qaaday ciidamada, afhayeenka AFRICOM Col. Chris Karns wuxuu qiray in “ciidamo kooban” ay weli sii joogeen Soomaaliya. Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa uga mahadceliyay Mareykanka duqeyntii Sabtidii. “Waxaan u mahadcelinayaa Mareykanka taageeradooda joogtada ah ee la dagaallanka argagixisada,” ayaa lagu yiri bayaan kasoo baxay xafiiskiisa, oo si gaar ah u amaanay Trump. “Hoggaankaaga geesinimada leh, Mudane Madaxweyne, ee dagaalka ka dhanka ah argagixisada, waa mid si weyn loogu mahadcelinayo Soomaaliya.” Mahadcelinta madaxweynaha ee Trump waxay kusoo aadeysaa iyadoo Soomaaliya ay bishii hore heshiis hal sano ah, oo ku kacaya $600,000, la saxiixatay shirkad lobbiga ka shaqeysa oo fadhigeedu yahay Washington D.C., oo lagu magacaabo BGR Group, iyadoo laga cabsi qabo in maamulka Trump uu hoos u dhigo wada-shaqeynta milateri ee uu la leeyahay Soomaaliya. Warqado loo gudbiyay Waaxda Caddaaladda Mareykanka, BGR waxay ku sheegtay in doorkeedu yahay “inay xoojiso xiriirka iyo isgaarsiinta ay la leedahay saraakiisha iyo go’aan-gaareyaasha Mareykanka.”
  13. Tehran (Caasimada Online) – Warbixin sirdoon oo dhawaan la soo saaray ayaa saraakiisha Maraykanka ku abuurtay aaminaad ah in koox qarsoodi ah oo ka tirsan saynisyahannada Iran ay raadinayaan waddo deg deg badan, balse aan aad u horumarsanayn, oo lagu samaynayo hub nukliyeer ah, sida uu qoray wargeyska The New York Times Isniintii. Xogta sirdoon, oo la sheegay in la ururiyay bilihii ugu dambeeyay ee maamulka Biden, isla markaana lala wadaagay maamulka Trump intii lagu guda jiray xilliga kala-guurka, ayaa tilmaamaysa in Iran ay doonayso waddo toos ah oo ay ku beddesho kaydkeeda sii kordhaya ee uranium-ka la hodmiyey, si ay uga dhigto hub shaqeynaya dhowr bilood gudahood, halkii ay ka qaadan lahayd sannad ama ka badan, sida ku cad warbixinta. Hase yeeshee, saraakiisha Maraykanku waxay ku adkaysanayaan in hoggaamiyaha sare ee Iran, Ayatollah Ali Khamenei, uusan weli gaarin go’aan kama dambays ah oo uu ku doonayo inuu sameeyo bam nukliyeer ah, sida uu sheegay wargeyska The New York Times. Qiimaynta sirdoonku waxay soo baxaysaa xilli saamaynta gobol ee Iran lagu sheegay inay taagan tahay meeshii ugu liidatay muddo sanado ah, sida ay warbixintu xustay. Saraakiisha Maraykanka iyo Israa’iil waxay aaminsan yihiin in ciidamada wakiilka ah ee muhiimka u ah Iran, sida Xamaas iyo Xizbullah, ay la kulmeen dib-u-dhacyo la taaban karo, halka Madaxweynaha Suuriya Bashar al-Assad uu u cararay magaalada Moscow, taasoo xaddidaysa awoodda Iran ee ay hubka ku dhex marin karto Suuriya. Intaa waxaa dheer, weerar Israa’iil ay fulisay bishii Oktoobar ayaa bartilmaameedsaday nidaamyada difaaca gantaallada Iran iyo qeybo ka mid ah kaabeyaasha aan rasmiga ahayn ee barnaamijkeeda nukliyeerka, taasoo saameyn weyn ku yeelatay awoodda milatari ee dalkaasi. Qaar ka mid ah saraakiisha Maraykanka ayaa hadda aaminsan in Iran ay u arki karto awoodda nukliyeerka mid lagama maarmaan u ah ka hortagga tallaabo ciidan oo suurtagal ah oo uga timaada Maraykanka ama Israa’iil, sida ay warbixintu sheegtay. In kasta oo Iran ay urursatay uranium la hodmiyey oo ku filan dhismaha hub badan oo nukliyeer ah, haddana samaynta madax-gantaal shaqaynaya ayaa ah hawl weli u baahan waqti iyo khayraad dheeraad ah. Saamaynta kulanka Netanyahu-Trump Arrintan ayaa la filayaa inay udub dhexaad u eheyd kulankii Talaadada dhexmaray Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu iyo Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump. Dhinaca kale, madaxweynaha cusub ee la doortay ee Iran, Masoud Pezeshkian, ayaa muujiyay xiisaha uu u qabo wadahadal lala yeesho Washington. Si kastaba ha ahaatee, khubarada ay soo xigatay The New York Times ayaa tilmaamaya in Pezeshkian iyo wasaaradda arrimaha dibadda ee Iran laga yaabo inay aqoon kooban u leeyihiin hawlaha nukliyeerka ee dalka, maadaama inta badan barnaamijka ay kormeeraan Ciidanka Ilaalada Kacaanka Islaamiga ah (IRGC). Habka Maraykanka: Diblomaasiyad mise tallaabo ciidan? Iyadoo ay jiraan walaacyada laga qabo horumarka nukliyeerka ee Iran, Trump ayaa horay u caddeeyay inuu doorbidayo diblomaasiyadda, isagoo yiri, “Waxaan rajeynayaa, in arrintaas lagu xallin karo annagoon ka welwelin. Runtii way wanaagsanaan lahayd haddii taas lagu soo afjari karo iyadoo aan loo baahnayn in la qaado tallaabadaas xigta.” In kasta oo qiimeynta sirdoonku ay muujinayso in Iran ay leedahay awood farsamo oo ay ku dhisi karto qalab nukliyeer oo cayriin ah, haddana hubka noocaas ah ma noqon doono mid casri ah oo ku filan in lagu gano gantaal, taasoo ka dhigaysa mid ka hortag istaraatiijiyadeed ah halkii ay ka ahaan lahayd khatar weerar oo degdeg ah, sida ay warbixintu sheegtay. Iran ayaa muddo dheer beenineysay inay raadinayso hub nukliyeer, iyadoo ku adkaysanaysa in barnaamijkeeda nukliyeerka uu yahay mid leh ujeeddooyin rayid ah oo keliya. Hase yeeshee, sirdoonka reer galbeed ayaa shaki weyn geliyey sheegashooyinkan.
  14. Aagga Dalalka Geeska Afrika (DGA) waa kan ugu kooneeya qaaradda Afrika, dhinaca bari. Waxa uu ka kooban yahay dalalka Soomaaliya, Itoobiya, Jabuuti, iyo Eritrea. Waa aag xasaasi ah oo xasarado badan ay ka jireen qarniyo badan, tan iyo waagii hore. Ma degi karaa? Yaa isku haysta? Ma jiraa wax gobolka u gaar ah? Marka hore, ogow in uu ku fooraro, koonfurta ka xigo Badda Cas, Gacanka Cadmeed, iyo Badweynta Hindiya. Waa marin badeed ay maraan boqolkiiba laba iyo toban (12%) ganacsiga adduunka, oo ay ku jiraan shidaalka laga keeno Gacanka Carbeed ama Faarisiga, kolba sida aad u qaadato. Sidaas darteed, indhaha dalal badan ayaa kusoo jeeda, kuwaas oo ay ka mid yihiin dowladaha waaweyn, kuwa dhexdhexaadka ah, iyo kuwa gobollada kale. Dhibaatooyinka iyo faa’iidooyinka ka jira aagga waa kuwo isku xidhan. Waxaa ka mid ah: gaajo, harraad, nabadgelyada badda, siyaasado cakiran, iyo tartanka loogu jiro gacan ku haynta gobolka. Waxaa sidoo kale meesha soo gala loollanka Masar iyo Itoobiya, oo had iyo jeer isku haysta biyaha Webiga Niilka Buluuga. Xaaladda hadda taagan waxay salka ku haysaa biyo-xidheenka ay Itoobiya dhisatay, oo ay ugu magac dartay Biyo-xidheenka Dib-u-curashada Itoobiya (BDI). Xidhiidhka labada dal wuu sii xumaaday, iyadoo BDI uu qayb weyn ka yahay muranka. Itoobiya waxay filaysaa in BDI uu kobcin doono dhaqaalahooda, balse saamayntiisu waxay gaadhaysaa ammaanka gobolka. Arrintan waxay si gaar ah u taabanaysaa Soomaaliya, oo xiriir taariikhi ah la leh Masar, Eritrea, Jabuuti, iyo weliba Suudaan, oo Galbeedka ka xigta Itoobiya. Dhibaatada ay dhalisay ayaa saameyn ku yeelatay xasiloonida gobolka oo dhan, iyadoo Masar iyo Itoobiya ay si isdabajoog ah u loollamayaan. Itoobiya waxay isku aragtaa, ama waligeedba ku hammiday, inay tahay awoodda ugu weyn ee gobolka DGA. Ciidamo badan iyo hub badan ayay haysataa, hase yeeshee, dalalka kale ee gobolku si rasmi ah uma aqoonsana awoodeeda. Dhanka kale, Masar waxay xiriir la leedahay dalalka kale ee gobolka sida Soomaaliya, Eritrea, Jabuuti, iyo Suudaan. Itoobiya waxay ku guul-darraysatay inay xidhiidh wanaagsan la yeelato dalalkan, inkasta oo ay isku dayday. Hadda, hanjabaadaha Masar ayaa kaga xoog badan dedaallada Itoobiya. Itoobiya waxay mar walba sheegtaa inay bad u baahan tahay, taasina waxay keentay in dalal kale, sida Turkiga, ay si dhow ula macaamilaan Soomaaliya si ay uga caawiyaan ilaalinta badda. Haddaba, awoodda Masar, oo mar islahayd Geeska Afrika adigaa ugu awood badan, hadda wuu yaraaday. Culays badan ayaa yimid markii Turkigu heshiis dhex dhigay Soomaaliya iyo Itoobiya. Taasi waxay si toos ah u beddeshay miisaanka awoodaha gobolka, iyadoo ciyaartoy kale ay soo galeen xisaabta. Xundhurta heshiiska lama oga, balse waxaa la xaqiijiyay in uu salka ku hayo arrimaha amniga, kobcinta ganacsiga, iyo iskaashiga lagu xoojinayo la dagaallanka kooxaha argagixisada ee gobolka ku nagaaday tobannaan sano. Turkigu hadda wuxuu u muuqdaa in uu noqday awoodda shisheeye ee ugu firfircoon ee gobolka ka shaqaynaysa, isagoo dhaqaale ahaan danihiisa kobcinaya. Isbeddel weyn ayaa ku dhacay qaab-dhismeedkii gobolka, oo si ka duwan sidii hore loo wajahayo awoodaha. Inkasta oo la leeyahay waxbay u taraysaa Soomaaliya, haddana weli lama arko isbeddel muuqda oo ku yimid amnigeeda ama dhaqaalaha. Dhibaatada iyo hoogu sidii bay u taagan yihiin; siyaasadda qasan sidii bay u qasan tahay; argagixisadu sidii bay u goolibaadhaysaa. Shacabkuna uma muuqdaan kuwo si buuxda u ogol heshiiska ay Itoobiya la galeen. Waxaa kale oo jira walaac ay qabaan dalalka jaarka sida Kenya iyo Jabuuti, kuwaas oo aan si sax ah u fahamsanayn sida ay wax u socdaan. Waxaana cabsi hor leh keeni kara kororka dhaqaale ee Soomaaliya, gaar ahaan haddii shidaalka laga filayo baddeeda la soo saaro tobannaan sano ee soo socda. Danaha reer Galbeedka kama maqna xisaabta gobolka DGA, gaar ahaan Maraykanka, Shiinaha, iyo Ruushka, oo si firfircoon uga dhex muuqda Itoobiya, Jabuuti, iyo Eritrea. Hindiya ayaa iyaduna dadaal ugu jirta in ay saamayn ku yeelato gobolka. Waddamada Gacanka Carabtuna waxay saameyn ku leeyihiin gobolka, gaar ahaan Imaaraadka, oo si weyn ugu lug leh siyaasadda iyo dhaqaalaha Geeska Afrika. Soomaaliya iyo Itoobiya labaduba waxay xiriir dhow la leeyihiin Imaaraadka, hase yeeshee, lama oga halka ay wax u dambayn doonaan. Haddaba, waxa muhiim ah in dadka gobolka ay fahmaan in danahooda ay gacantooda ku jiraan. Shisheeyuhu danahooda ayuu ka shaqaynayaa. Marka maxaa diidaya in Soomaalida gaar ahaan ay ka shaqeeyaan danahooda, isku tanaasulaan, wax wadaagaan, oo ay isku darsadaan halkii ay sii kala fogaaan lahaayeen, iyagoo moodaya inay danaysanayo, balse dhab ahaantii cadowgooda xoojinaya? Waa su’aal da’ weyn. Dr. Suleyman Axmad Walhad
  15. Qurbo-joogta — oo ah dadkii ka haajiray dalalkooda hooyo—waxay door weyn ka ciyaaraan kobcinta dhaqaalaha ee wadamada ay ka yimaadeen iyo kuwa ay degeen. Inkastoo dad badan oo qurbo-joog ah ay si weyn uga qayb qaataan horumarinta dalkooda hooyo iyaga oo xawilaad lacageed, ganacsi, iyo tabarucaad samaynaya, haddana waxaa sii kordhaya tirada dadka doorbidaya inay maalgashadaan dalalka shisheeye halkii ay dalkooda hooyo ka maalgashan lahaayeen. Isbeddelkan wuxuu leeyahay saameyn weyn oo dhinacyo badan leh, oo ay ka mid yihiin horumarka dhaqaale, barwaaqada bulshada, iyo xoojinta aqoonsiga Qaran. 1. Saamaynta Dhaqaale ee Dalkooda Hooyo Marka qurbo-joogtu ay doortaan inay maalgashadaan dalal kale, taasi waxay dhalinaysaa dhibaatooyin dhaqaale oo badan: • Kobaca Dhaqaale oo Gaabis Ah: Wadamada soo koraya waxay si weyn ugu tiirsan yihiin maalgashiga qurbo-joogta si ay u horumariyaan kaabayaasha dhaqaalaha, u abuuraan shaqooyin, oo ay u xoojiyaan ganacsiyada. Marka lacagahooda loo weeciyo dalal kale, dalkooda hooyo wuxuu waayaa fursado dhaqaale oo muhiim ah. • Fursado Ganacsi Oo Laga Faa’iidaysan Waayo: Dalal badan oo ay qurbo-joogtu kasoo jeedaan waxay leeyihiin suuqyo furan oo ay ka heli karaan faa’iido badan, laakiin maalgashiga oo la waayo waxay sababtaa in ganacsiyo badani aanay kobcin. • Ku Tiirsanaanta Kaalmada Dibadda: Haddii maalgashi toos ah oo badan laga waayo qurbo-joogta, dalalkooda hooyo waxay sii ahaanayaan kuwo u baahan deeqo iyo deymo dibadeed, taasoo mararka qaar la timaada shuruudo adag oo aan waxtar u lahayn horumarka dalkooda. 2. Abuurista Shaqooyin iyo Saamaynta Shaqo La’aanta Maalgashiga qurbo-joogta ee dalkooda hooyo wuxuu abuuri karaa shaqooyin badan, gaar ahaan dhinacyada warshadaha, dhismaha, beeraha, kaluumaysiga, waxbarashada, caafimaadka iyo waxsoosaarka kale. Haddii maalgashigaas la waayo, waxay keentaa: • Kordhinta Shaqo La’aanta: Wadamada ay dhalinyaradu aad u badan yihiin waxay la kulmaan shaqo la’aan ba’an, taasoo sabab u noqota dhaqaalaha oo taagnaada, dembiya oo kordha, iyo xasillooni darro bulsho. • Maskax Bax (Brain Drain): Markii maalgashi la waayo, xirfadlayaal badan ayaa doorbida inay shaqo u raadsadaan dalal kale, taasoo ka dhigan in wadankooda hooyo uu waayo shaqaale karti sare leh. • Kobaca Ganacsiyada Oo Yaraada: Ganacsiyada yar yar iyo kuwa dhexe (SMEs) waa laf-dhabarka dhaqaale ee dalal badan. Haddii qurbo-joogtu aysan bixin maalgashi, ganacsiyadan waxay la kulmaan caqabado dhaqaale oo weyn. 3. Saamaynta Bulsho iyo Dareenka Muwaadinnimada Ka sokow dhaqaalaha, marka qurbo-joogtu doortaan inay maalgashadaan dalal kale, waxay wax u dhimaysaa xidhiidhka dalkooda hooyo: • Xiriir Daciif Ah oo Laga Dhexlayo Dalkooda Hooyo: Markay qurbo-joogtu maal-gashadaan dal kale, waxay si xooggan ula jaanqaadaan dhaqaalaha iyo bulshada dalkaasi, taasoo keeni karta in jiilalka dambe ay lumiyaan xidhiidhka ay la leeyihiin dalkooda hooyo. • Dadkii Gudaha Oo Ka Xanaaqa Qurbo-Joogta: Shacabka ku nool dalkooda hooyo waxay dareemi karaan in qurbo-joogtu ay iska indha tireen, taasoo keenta dareen xumaan iyo caro leh. • Tabarucaadka Bulshada Oo Hoos U Dhaca: Qurbo-joog badan waxay caawiyaan horumarinta dugsiyada, isbitaalada, iyo mashaariicda bulshada. Haddii maalgashiga loo wareejiyo dalal kale, taasi waxay yareynaysaa horumarka dalka hooyo. 4. Faa’iidooyinka Maalgashiga Qurbo-Joogta ee Dalkooda Hooyo Waxaa jirta faa’iido badan oo laga helayo haddii qurbo-joogtu ay doortaan inay maalgashadaan dalkooda hooyo: • Kobac Dhaqaale Oo Waara: Maalgashiga tooska ah wuxuu abuurayaa dhaqaale adag oo aan ku tiirsanayn lacagaha xawilaadda. • Shaqo Abuuris iyo Yaraynta Saboolnimada: Haddii la maalgeliyo ganacsiyada maxalliga ah, shaqooyin badan ayaa abuurmaya, taasoo sare u qaadaysa nolosha dad badan. • Xoojinta Saamaynta Caalamiga Ah: Wadan horumarsan wuxuu helaa kalsooni iyo awood uu kula xaajoodo wadamada kale. • Ilaalinta Dhaqanka iyo Aqoonsiga Qaranka: Haddii qurbo-joogtu maalgashato dhaqanka, dalxiiska, iyo barnaamijyada dhaxal-galka ah, jiilalka mustaqbalku waxay sii wadi doonaan xidhiidhka ay la leeyihiin dalkooda hooyo. Gunaanad Inkastoo qurbo-joogtu ay xor u yihiin in ay maalgashadaan halka ay doonaan, haddana waxaa lama huraan ah in mudnaan gaar ah la siiyo horumarinta dalkooda hooyo. Dowladaha waa inay abuuraan jawi fududeynaya maalgashiga, sida canshuur dhimis, fududeynta shuruudaha ganacsiga, iyo horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha. Haddii isbeddelkan sii socdo oo qurbo-joogtu sii doorbidaan inay maalgashadaan dalal kale, dalalkooda hooyo waxay wajihi doonaan caqabado dhaqaale iyo kuwo bulsho. Laakiin haddii la dhiirrigeliyo maalgashiga dalkooda hooyo, waddanku wuxuu ka faa’iidaysan karaa awoodda iyo xirfadda dadkiisa si loo dhiso mustaqbal ifaya. W/Q: Hussein Yusuf Huhule
  16. Bosaso, Somalia – Puntland’s security forces have killed more than 40 Islamic State (ISIS) militants in a large-scale military operation in the Cal Miskaad mountains of Somalia’s Bari region, officials said. The offensive, which targeted key militant strongholds, also led to the capture of strategic locations previously controlled by the extremist group. The operation, launched in the early hours and lasting throughout the day, resulted in the deaths of dozens of ISIS fighters, including many foreign combatants, according to Puntland military sources. Several other militants were wounded in the fighting. Puntland forces released images showing the bodies of slain militants, along with weapons and other equipment seized during the assault. Officials confirmed that their troops had controlled all areas targeted in the operation. ISIS strongholds captured Key areas stretching from Qurac to Dhashaan, long held by ISIS, were recaptured. One of the fiercest battles took place in Togga Jeceel, where Puntland forces overran a militant base, seizing heavy weaponry and encountering wounded fighters left behind by retreating militants. A specialized ISIS unit of 12 operatives—trained for long-range sniper attacks and planting improvised explosive devices (IEDs)—was also eliminated during the assault, officials said. Puntland military commanders vowed to continue pursuing ISIS remnants fleeing the battlefield. “Our forces are chasing down the remaining terrorists who managed to escape,” one senior officer told local media. Authorities also reported disruptions to militant communications, as operations targeted areas where ISIS had been using telecommunication networks to coordinate activities. The Islamic State in Somalia ISIS has maintained a presence in Somalia since 2015, mainly through defectors from the al-Qaeda-linked al-Shabaab group. The militants have established bases in the mountainous terrain of the Bari region, where they have engaged in extortion, smuggling, and sporadic attacks on security forces and civilians. The Cal Miskaad mountain range, part of the larger Golis mountains, has long been a key hideout for ISIS operatives due to its remote and rugged landscape, making military operations in the area particularly challenging. Recent U.S. airstrikes The Puntland offensive comes shortly after U.S. airstrikes targeted ISIS fighters in the same region. On February 1, 2025, the U.S. military launched strikes on militant hideouts in the Golis mountains, reportedly killing multiple ISIS operatives, including a senior planner. The Pentagon stated that the strikes were part of ongoing counterterrorism efforts to weaken ISIS’s operational capabilities in Somalia. Officials described the area as a vital hub for the group’s recruitment and logistics. The Bari region’s proximity to the Gulf of Aden and the port city of Bosaso makes it a critical area for both Puntland authorities and international security efforts. Controlling these mountainous areas is crucial to preventing ISIS from using them as a base for attacks or illicit activities such as arms trafficking and human smuggling. The Puntland administration has reaffirmed its commitment to eradicating ISIS from its territories, with continued operations expected in the coming weeks. Puntland’s forces have received backing from international partners, including intelligence-sharing agreements aimed at tracking militant movements and disrupting their operations.
  17. Puntland troops have taken control of most of ISIS hideouts since the counterterrorism operations began one month ago. Boosaaso (PP News Desk) — An intense battle took place today in Jeceel Valley in the Calmiskaad mountain range after Puntland Defence Forces advanced on ISIS hideouts. A spokesman for the Puntland Defence Forces stated that Puntland troops “have fully taken control of all areas targeted for counterterrorism operations today.” The spokesman added that more than 40 ISIS terrorists were killed in today’s battle, while many others were wounded. “Our troops are still pursuing fleeing ISIS terrorists” the spokesman said. The battle at Jeceel Valley resulted in the highest number of ISIS casualties to date, after the proscribed group attempted to hold out in hideouts at Dharin and Haraaryo. Graphic photos shared on social media indicate that most of the ISIS terrorists killed in the battle “were foreigners.” Meanwhile, a top ISIS official, Abdirahman Shirwa Aw Saeed, yesterday surrendered to Puntland Defence Forces yesterday. In 2022 a Puntland martial court sentenced Abdirahman to execution by firing squad for masterminding the murder of Somali citizens through a network of terrorists affiliated with ISIS and Al-Shabaab. © Puntland Post, 2025 The post Over 40 ISIS Terrorists Killed as Puntland Troops Advance appeared first on Puntland Post.
  18. Warbixin Rasmi ah oo uu soo saaray Taliska Ciidamada difaaca dowladda Puntland ayuu ku faahfaahiyay khasaaraha ka dhashay dagaalkii ugu adkaa oo maanta ciidamada iyo mileeshiyaadka kooxda Daacish ku dhexmaray degaannada saaran togga Jeceel ee buuraha Cal-miskaad. Warbixinta Ciidamada, oo ay ku lifaaqan yihiin sawirro muujinaya meydadka ajaanib lagu dilay dagaalkii maanta ayay ciidamada Puntland ku sheegeen in ay si buuxda ula wareegeen dhammaan degaannadii uu saaka ka bilowday wejiga kowaad ee Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada Daacish. Taliska Ciidamada difaaca Puntland ayaa sidoo kale sheegay in ay dagaalkii maanta ku dileen in ka badan 40 dagaallame oo ka tirsan Argagixisada Daacish, halka tiro intaasi ka badana ay ku dhaawaceen, islamarkaana weli ay daba joogaan firxadkii ISIS, balse dhanka ciidamada uu soo gaaray khasaare dhimasho oo kooban iyo dhaawacyo fudud. “Ciidanka Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ee Puntland oo Daacish ka sifeynaya buuralayda Cal-miskaad ayaa maanta dagaal xooggan ku qaaday Kooxda Argagixisada Daacish, waxaana la dilay in ka badan 40 Argagixiso Ajaaniib u badan iyado ka badana laga dhaawacay , firxadkoodana la daba joogo, isla markaaasina lala wareegay dhammaan deegaanadii ay ku sugnaayeen Argagixisadu.” “Ciidanka Howlgalka dhinacooda waxaa jira dhimasho kooban iyo dhaawac fudud, Geesiyaasha Ciidanka Dowladda Puntland waxaa ka go’an in ay Argagixisada ka sifeeyaan dhammaan dhulka Puntland .Qaar ka mid ah Sawirada hordhaca ah ayaan Halkan idinkula wadaagnay” ayaa lagu yiri Warbixinta Ciidamada Puntland oo ay ku lifaaqan yihiin sawirro muujinaya meydadka rag ajaanib ah oo ISIS looga dilay dagaalkii maanta. Dagaallamayaasha Daacish ayaa sida la sheegayo maanta awoodda dhan isugu geeyay in ay si adag ugu dagaallamaan difaacyadii togga Jeceel, oo ay ugu muhiimsan yihiin Talisyadii Dharin iyo Haraaryo1, kuwaasi oo ay ugu danbayn ciidamada difaaca Puntland ka qabsadeen sidoo kalena ajaanib badan kaga dileen. PUNTLAND POST The post Ciidamada Puntland oo so bandhigay meydadka ajaanib Daacish ah oo ay ku dileen dagaalkii maanta appeared first on Puntland Post.
  19. Boosaaso (Caasimada Online) – Ciidamada Daraawiishta Dowlad Goboleedka Puntland oo howlgallo culus saacadihii la soo dhaafay ka fuliyey buuraha Calmiskaad ee gobolka Bari ayaa dilay in ka badan 40 ka mid ah Khawaarijta Daacish. Saraakiisha howlgalka hogaaminaysa ayaa warbaahinta u sheegay in maleeshiyaadka ay howlgalkaas ku dileen ay u badnaayeen ajaanib, isla markaana ay jiraan dhaawac badan oo soo gaaray argagixisada. Waxaa lasoo bandhigay sawirrada meydadka Khawaarijtii lagu dilay howlgalka, iyadoo Ciidamadu ay la wareegeen gacan ku heynta dhammaan goobihii howlgalkaas ay ka fuliyeen. Saraakiisha Ciidamada Puntland ayaa sheegay in Ciidamada geesiyaasha ah ay sii baacsanayaan firxadka Khawaarijta naf la caariga ah. Dagaalkaan ayaa bilowday aroornimadii hore ee saakay, makhribnimadiina galabta ayuu soo gaaray, waxayna ciidamadu xoreeyeen deegaano muhiim ah. Deegaanada Qurac ilaa Dhashaan ayaa dagaalkii maanta looga xoreeyey Daacish, saldhigyada rasmiga ahaa ee madaxda Daacish ay joogeen ayaa gudaha loo galay. Dagaalka ugu culus wuxuu maanta ka dhacay Togga Jeceel, waxaa la sheegay in kooxda laga furtay hub culus, sidoo kale dhaawacyo nool ayaa loogu tegay goobaha qaar. Koox ka kooban 12 oo ay ugu talogaleen Toogasho fog iyo Qarxinta Miinooyinka ayaa iyana la dilay, cimilada oo qalafsan iyo Telfoonada oo dhan ayaa hawada ka baxay, maadaama loo dagay aag Togga Jaceel maanta.
  20. MINNEAPOLIS (HOL) — A federal jury has been seated to hear the case against Aimee Bock, the founder and former executive director of Feeding Our Future, who is accused of orchestrating what prosecutors call one of the largest pandemic-related fraud schemes in the country. Bock and her sole remaining co-defendant, former Minneapolis restaurant owner Salim Said, face charges of conspiracy, wire fraud, and bribery for allegedly diverting millions of dollars intended to provide meals to low-income children during the COVID-19 pandemic. Source: Hiiraan Online
  21. Orebro (Caasimada Online) – Ugu yaraan 10 qof ayaa Talaadada maanta ah lagu dilay weerar toogasho oo ka dhacay xarun waxbarasho oo ku taalla Sweden, oo uu ka mid yahay ninka looga shakisan yahay weerarka, sida ay boolisku sheegeen. Weerarkan ayaa ka mid ah weerarrada dhifka ku ah xarumaha waxbarasho ee dalkaas. Mas’uuliyiintu markii hore waxay sheegeen in dhowr qof ay ku dhaawacmeen rabshadaha ka dhacay Campus Risbergska, oo ah dugsi sare oo loogu talagalay dhallinyarada waaweyn kuna yaalla magaalada Orebro, balse ma aysan xaqiijin dhimasho. In kasta oo weerarrada ka dhaca dugsiyada ay ku yar yihiin Sweden, haddana dalka wuxuu wajahaya xasarado la xiriira rabshadaha kooxaha burcadda ah, kuwaas oo sannad kasta galaafta nolosha tobannaan qof. “Ugu yaraan 10 qof ayaa maanta lagu dilay weerarka,” ayuu warfidiyeenada u sheegay Roberto Eid Forest, taliyaha booliska Orebro, isagoo xusay in aysan si sax ah u caddeyn karin tirada dhimashada. “Qofka weerarka geystay ma ahayn qof horey booliska ugu diiwaan-gashanaa,” ayuu raaciyay, isagoo intaas ku daray in aan weli la ogayn sababta keentay falkaan. Isbitaallada oo la geeyay dhaawacyo Taliye Forest ayaa sheegay in booliska ay warbixinadii ugu horreeyay heleen 12:33 duhurnimo (1133 GMT), balse aysan weli si sax ah u xaqiijin karin in weerarku ka dhacay gudaha ama dibadda dugsiga. Labo macallin oo ka tirsan Campus Risbergska, Miriam Jarlevall iyo Patrik Soderman, ayaa wargeyska Dagens Nyheter u sheegay inay maqleen rasaas ka dhacaysa jaranjarada dugsiga. “Ardaydu waxay nagu soo ordeen iyagoo leh qof ayaa toogtay. Markaas kaddib, waxaan maqalnay rasaas kale oo ka dhacaysa jaranjarada. Dibadda uma bixin, waxaan isku qarinay xafiisyada,” ayay yiraahdeen. “Markii hore rasaasta aad bay u badnayd, kaddib muddo nus saac ah waxba ma dhicin, balse mar kale ayay bilowday. Waxaan isku qarinay miisaska hoostooda, cabsi darteed.” Goobjoogeyaal qaar ayaa warbaahinta Sweden u sheegay inay maqleen rasaas u eg mid si toos ah loo riday. Boolisku waxay rumeysan yihiin in ninka weerarka geystay uu kaligiis ka dambeeyay falkaan. Telefishinka TV4 ayaa weriyay in boolisku Talaadadii galabkii baaris ku sameeyeen guriga tuhmanaha ee ku yaalla Orebro. Warbixintu waxay sheegtay in tuhmanaha uu da’diisu ku dhowdahay 35 jir, uu haystay shatiga hubka, isla markaana uusan horey u lahayn diiwaan dambiyeed, balse faahfaahin dheeraad ah lagama bixin aqoonsigiisa. Boolisku ma aysan xaqiijin macluumaadkaas. Booliska ayaa sheegay inay baarayaan kiis la xiriira “isku day dil, dab qabadsiin, iyo fal dambiyeed hub oo culus.” Waxay dadweynaha ugu baaqeen inay ka fogaadaan goobta ama ay guryahooda ku nagaadaan. Dugsiyada oo la xiray Ardayda dhowr dugsi oo ku yaalla agagaarka goobta, iyo dugsiga la weerarayba, ayaa saacado badan gudaha lagu hayay “sababo amni dartood,” ka hor inta aan si tartiib tartiib ah loo fasixin, sida ay boolisku sheegeen. “Maanta waa maalin aad u xanuun badan dhammaan Sweden,” ayuu bartiisa X ku qoray Ra’iisul Wasaare Ulf Kristersson. “Xusuusteydu waxay la jirtaa dhammaan kuwa maalintii waxbarasho ee caadiga ahayd loogu beddelay argagax. In qof uu fasalka ku xayirmo isagoo noloshiisa ka baqaya waa riyo xun oo aanay cidna la kulmin.” Wuxuu xusay in xukuumaddu si dhow ula socoto xaaladda. Hooyo wiilkeedu uu saacado badan ku xayirnaa mid ka mid ah dugsiyada agagaarka ku yaalla ayaa AFP u sheegtay inay dareemayso “naxdin iyo caro.” “Wiilkeygu wuxuu ku jiraa dugsigan naga dambeeya, iyagana waa la xiray. Waa inay is qariyaan, sidaas darteed waxaan sugayaa in la daad gureeyo,” ayay tiri Cia Sandell, oo 42 jir ah. “Arrintani waa waalli, si layaab leh ayeyna u dhacday. Aad baan u caraysanahay, aadna waan u naxay. Tani waa wax aan dhici lahayn,” ayay sii raacisay. Inkasta oo weerarrada tooska ah ee dugsiyada aysan Sweden ku badnayn, haddana rabshado kale oo ka dhacay sannadihii u dambeeyay ayaa cabsi geliyay bulshada. Bishii Maarso 2022, arday 18 jir ah ayaa laba macallin ku dilay dugsi sare oo ku yaalla magaalada Malmo. Labo bil kahor, wiil 16 jir ah ayaa mindi ku dhaawacay arday kale iyo macallin dugsi ku yaalla magaalada yar ee Kristianstad. Bishii Oktoobar 2015, saddex qof ayaa lagu dilay weerar cunsuriyad salka ku haya oo ka dhacay dugsi ku yaalla magaalada Trollhattan, weerarkaasi oo uu fuliyay qof seef watay, kaasoo markii dambe boolisku dileen.
  22. Mogadishu (HOL) — Authorities in Mogadishu have launched a sweeping crackdown on businesses failing to pay advertising taxes, targeting those with unregistered billboards and signs. The Banadir Regional Administration says the move is necessary to address widespread tax evasion and visual clutter on the city’s main roads. Source: Hiiraan Online
  23. Guddoomiyaha Maxkamadda sare ee dalka, Mudane Baashe Yuusuf Axmed, ayaa Xafiiskiisa ku qaabilay wafdi sare oo ka socday Wasaaradda Caddaaladda iyo Garsoorka Masar, iyagoo ka wada hadlay sidii ay labada dal iskaashi uga yeelan lahaayeen dhinacyada tababarada,isdhaafsiga khibradaha iyo hannaanka casriyeynta garsoorka. Kulanka ayaa waxaa ku wehliyay guddoomiyaha Maxkamadda Rafcaanka gobolka Banaadir, guddoomiyaha Maxkamadda gobolka Banaadir iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan Hey’adaha Garsoorka dalka. Guddoomiye Baashe, ayaa tilmaamay in Soomaaliya iyo Masar uu ka dhaxeeyo xidhiidh qotodheer iyo iskaashi soo jireena ah, sidaa awgeed ay ka go’antahay sidii ay iskaga-kaashan lahaayeen horumarinta iyo nidaamka danabaysan ee garsoorka labada dhinac, iyadoo si joogto ah isku dhaafsan doonno tababarada iyo khibradaha. Dhankooda Saraakiisha Hay’adaha Garsoorka Masar ka socday, ayaa ka mahadnaqay soo dhawaynta qiimaha badan ee loo sameeyey intii ay dalka ku sugnaayeen, iyagoo qiray in hay’adaha garsoorka Soomaaliya ay sameeyeen horumar la taaban karo, islamarkaana ay dhankooda diyaar u yihiin in si dhaw laba dhinac uga wada shaqeeyaan horumarinta iyo casriyeynta caddaaladda iyo garsoorka labada dal. Source: goobjoog.com
  24. Garowe (HOL) — A senior figure in the Islamic State (ISIS) insurgency has surrendered to Puntland's security forces, marking a major setback for the group as Somali regional authorities intensify efforts to dismantle its operational networks. Source: Hiiraan Online
  25. Muqdisho (Caasimada Online) –Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa saxiixay sharciga Xeerka Shaqada Soomaaliya oo ay soo gudbisay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, kaas oo horey ay usoo ansixiyeen labada Golle ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya. Xeerkani wuxuu muhiim u yahay in la xaqiijiyo xuquuqda shaqaalaha iyo in loo abuuro jawi shaqo oo cadaalad ah, kaas oo ku saleysan mabda’a sinnaanta iyo xorriyadda shaqaalaha. Waxaa sidoo kale diiradda lagu saarayaa in shaqaalaha Soomaaliyeed ay helaan xuquuqda ay ku leeyihiin goobaha shaqada, iyadoo la ilaalinayo danta guud iyo horumarka dhaqaalaha dalka. Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS Yuusuf Maxamed Aadan ayaa uga mahadceliyay Madaxweynaha JFS saxiixa sharciga xeerka shaqada Soomaaliya. Sharcigaan ayaa markii ugu horreysay 52 sano kadib wax ka beddel iyo casriyeyn lagu sameeyay. Sidoo kale sharcigaan wuxuu la jaan qaadayaa hannaanka dawlad-dhiska, ganacsiga xorta ah ee dalka ka hanaqaaday iyo xaqsiinta shaqaalaha, si waafaqsan Diinteena suubban iyo xeerarka caalamiga ah ee shaqaalaha. Dowladda Soomaaliya meelaha ay ka liidato waxaa kamid ah xuquuq siinta shaqaalaha, taasi oo loo sababeeyo dhaqaale yari, balse waxaa u dheer tixgelin la’aan iyo madaxda qaranka oo wax masuuliyad ah aan iska saarin. Wasaaradaha Dowladda Soomaaliya waxaa jooga shaqaale aan 5 sano 4 sano 3 sano iyo labo sano aan wax mushaar ah qaadan, taasi oo la filayo in sharcigaan uu Xasan Sheekh saxiixay uu wax weyn ka bedelo, maadaama madaxda qaranka aysan waxba ka qaban sanadihii lasoo dhisayey dowladaan.