Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    213,405
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Madaxweynaha Dowladda Puntland, Mudane Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa maanta magaalada Boosaaso ku qaabilay wafdi ka socda Dowladda Mareykanka, oo uu hoggaaminayo Safiirka Mareykanka ee Soomaaliya, Ambassador Richard Riley, ayna qeyb ka yihiin Taliyaha Hawlgalka Gaarka ah ee Africa , Major General Claude K. Tudor JR iyo Taliyaha Hawlgalka gaarka ah ee Bariga Africa Col. Benander. Kulanka ayaa looga hadlay xaaladda Soomaaliya gaar ahaan dhinacyada , Amniga, Siyaasadda iyo Horumarinta. Sidoo kale waxaa kulanka looga hadlay la dagaalanka Argagixisada iyadoo Maraykanku ku boggaadiyey Puntland Hawlgalada ciribtirka argagixisada ee ka socda Puntland, gaar ahaan guulaha laga gaaray Hawlgalka Calmiskaad ka socda. Inta ay socotay qaabilaada wafdigu, Saraakiisha hawlgalka gaarka ah ee Maraykanka ee Africa, ayaa kulan doceed la qaatay Saraakiisha Hawlgalka Hillaac ee ka socda buuralayda Calmiskaad, Kaasi oo maraya meel gebogebo ah oo lagu raadjoogo firxadka Argagixisada Daacish ee ku dhuumanaya meelo kooban oo ka mid ah Calmiskaad. Source: goobjoog.com
  2. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Madaxtooyada qaranka ku qaabilay xiddigta Soomaaliyeed ee caalamiga ah Marwo Ramla Cali oo dalkeenna ku matasha ciyaaraha feerka caalamiga ah. Madaxweynuhu ayaa bogaadiyey doorka iyo dedaalka Ramla Cali, iyadoo ku adkaystay una dhabar adaygtay mataaladda qarankeeda, waxa uuna ku tilmaamay astaan dhiirrigelin iyo midnimo oo ay ku faanayaan shacabka Soomaaliyeed. Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa shahaado sharaf guddoonsiiyey Ramla Cali, isaga oo uga mahadceliyey dadaalkeeda, sumcadda ay dalka u soo hoysay iyo kaalinta ay ku leedahay dhiiri-gelinta ciyaaraha Soomaaliyeed. Source: goobjoog.com
  3. Mogadishu (HOL) – Somali President Hassan Sheikh Mohamud on Saturday welcomed Somali boxing champion and UNICEF Goodwill Ambassador Ramla Ali at the Presidential Palace in Mogadishu. Source: Hiiraan Online
  4. Madaxweynaha Dowladda Puntland, Mudane Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa maanta magaalada Boosaaso ku qaabilay wafdi ka socda Dowladda Mareykanka, oo uu hoggaaminayo Safiirka Mareykanka ee Soomaaliya, Ambassador Richard Riley, ayna qeyb ka yihiin Taliyaha Hawlgalka Gaarka ah ee Africa , Major General Claude K. Tudor JR iyo Taliyaha Hawlgalka gaarka ah ee Bariga Africa Col. Benander. Kulanka ayaa looga hadlay xaaladda Soomaaliya gaar ahaan dhinacyada , Amniga, Siyaasadda iyo Horumarinta. Sidoo kale waxaa kulanka looga hadlay la dagaalanka Argagixisada iyadoo Maraykanku ku boggaadiyey Puntland Hawlgalada ciribtirka argagixisada ee ka socda Puntland, gaar ahaan guulaha laga gaaray Hawlgalka Calmiskaad ka socda. Inta ay socotay qaabilaada wafdigu, Saraakiisha hawlgalka gaarka ah ee Maraykanka ee Africa, ayaa kulan doceed la qaatay Saraakiisha Hawlgalka Hillaac ee ka socda buuralayda Calmiskaad, Kaasi oo maraya meel gebogebo ah oo lagu raadjoogo firxadka Argagixisada Daacish ee ku dhuumanaya meelo kooban oo ka mid ah Calmiskaad. PUNTLAND POST The post Madaxweynaha Puntland oo qaabilay Safiirka Maraykanka ee Soomaaliya oo ay weheliyaan Saraakiisha AFRICOM appeared first on Puntland Post.
  5. Taliska Booliska Galmudug ayaa xiray labo dhalinyaro ah oo caan ka ahaa baraha bulshada, gaar ahaan TikTok, kadib markii lagu eedeeyay in ay aflagaado iyo hadallo anshax xumo ah u jeediyeen Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud. Booliska ayaa sheegay in Cabdullahi Candulqadir Ciise iyo Falis Cabdullahi Cali loo soo qabtay kadib markii muuqaallo ay kusoo bandhigeen TikTok ay ka careysiyeen hay’adaha ammaanka iyo taageerayaasha dowladda. Labada eedeysane ayaa lagu soo bandhigay saldhigga booliska magaalada Dhuusamareeb, halkaas oo lagu sheegay dacwadaha loo haysto. Kiiskan ma aha midkii ugu horreeyay ee dhalinyaro Soomaaliyeed oo TikTok ku hadla ama muuqaallo ku sameeya lagu xirto eedeymo aflagaado madaxda qaranka ah. Horay ayay booliska ugu xireen Muqdisho iyo deegaanka Gaddoon dhalinyaro kale oo iyaguna loo haystay eedeymo la mid ah, taas oo muujinaysa in dowladda Federaalka iyo maamul-goboleedyadu ay si dhow ula socdaan dhaqanka dhalinyarada baraha bulshada. Xiritaanka dhalinyaradan ayaa abuuray dood xooggan oo ku saabsan xorriyadda hadalka iyo xadka uu leeyahay isticmaalka baraha bulshada, iyadoo qaar bulshada ka mid ah ay u arkaan in loo baahan yahay edeb iyo ilaalinta sharciga, halka kuwa kalena ay ku doodaan in la caburinayo xorriyadda muwaadiniinta. Source: goobjoog.com
  6. Ciidanka Booliska Puntland, gaar ahaan Laanta Ilaalada Waddooyinka, ayaa dadweynaha ku wargeliyay khataraha safarka waddooyinka waaweyn xilligan oo uu bilowday roobka Dayrta. Laanta Ilaalada Waddooyinka ee Booliska Puntland Waxay si gaar ah uga digtay meelaha ay ku yaallaan togagga, biyo-mareennada iyo buundooyinka, maadaama biyaha roobku halis ku yihiin darawallada, rakaabka iyo hantida. “Shacabka waxaa lagu boorinayaa in darawalladu ka taxadaraan ka gudubka togagga iyo buundooyinka ay biyuhu ka buuxaan. In dadka degan meelaha ku dhow togagga iyo biyo-mareennada ay muujiyaan taxaddar dheeraad ah, isla markaana ilaaliyaan waayeelka, carruurta iyo xoolaha.” Waxay kale oo ku wargeliyeen dhammaan shacabku in ay raacaan tilmaamaha ciidamada booliska ee ku sugan waddooyinka, waxaana gigniintan qayb ka tahay dadaallada Booliska Puntland ee lagu xaqiijinayo badbaadada bulshada iyo ilaalinta hantida. PUNTLAND POST The post Puntland oo digniin ka soo saartay Safarka waddooyinka wakhti uu Roobkii bilowday appeared first on Puntland Post.
  7. Dowladda Mareykanka ayaa xidhay nin Soomaali ah oo ay xeer ilaalinta Minnesota ku eedeeysay inuu doonayay inuu ku biiro ururka Daacish. Abdisatar Axmed Xasan, oo 23-jir ah, ayaa loo xiray markii hay’adaha ammaanku ogaadeen inuu baraha bulshada ku amaanay ururka ISIS, labo jeerna uu isku dayay inuu u safro Soomaaliya si uu ugu biiro, Daacish, isla markaana muujiyey rabitaan uu Maraykanka wax ugu dhimi lahaa. Xeer-ilaaliyaha ku-xigeenka Mareykanka, Joe Thompson, ayaa yiri: “Cabdi Sataar wuxuu duubay calanka ISIS, una dabaaldegay weerarro lagu qaaday dalkiisa. Ma oggolaan doonno in Minnesota ay noqoto hoy ama meel aamin ah oo loo aado argagixiso doonaya inay fal galaan.” Intii dacwaddu socotay, ninkan ayaa qirtay dambigiisa. Xukunkiisa ayaa la go’aamin doonaa dhowaan. Wakiilka Gaarka ah ee FBI ee xafiiska Minnesota, Alvin M. Winston Sr., ayaa yiri: “Qiyaasta xukunka maanta waxaa ka dambeeyey saacado badan oo shaqo adag ah oo ay fuliyeen wakiillada iyo falanqeeyayaasha FBI. Minnesota in laga ilaaliyo taageerayaasha ururada argagixisada ee dibadda loo calaamadeeyey sida ISIS iyo Al-Shabaab waa mudnaanta koowaad ee FBI. ISIS iyo Al-Shabaab waxay halis cad u yihiin dhammaan Mareykanka.” Qoraallada Xasan ee baraha bulshada waxaa ka mid ahaa amaan loo jeediyey ISIS iyo weerarro argagixiso oo ay ku jirto weerarkii Janaayo 1, 2025, ee New Orleans, kaas oo lagu dilay 14 qof, isaga oo qofka weerarkaas fuliyay ku tilmaamay “halyeey.” Bishii Febraayo, Xasan wuxuu baraha bulshada ku soo dhigay muuqaal muujinaya isagoo haysta calanka madow ee ISIS oo gurigiisa lagu sameeyey. Baadhayaashu waxay qabteen taleefoonnadiisa gacanta waxayna heleen isweydaarsiyo qoraal ah oo uu la yeeshay qof u muuqday weriye, iyo faylal PDF ah oo qaar Faransiis/Carabi ku qornaa, kuwaas oo tilmaamaya sida loo sameeyo qaraxyada. Source
  8. Mogadishu (HOL) – Somali President Hassan Sheikh Mohamud has formally requested the leadership of Parliament to delay the opening of the 7th session of the Federal Parliament, which had been scheduled for Saturday. The session will now open on September 29, according to a notice sent to members of both houses. Source: Hiiraan Online
  9. https://qarannews.com/wp-content/uploads/2025/09/a6b754dc23e931cae801b2d68834a977.mp4 Qaran News
  10. Roobkii deyrta oo ka curtay degaanno ka tirsan Gobolka Bari ayaa togagga qaarkood ku fatahay daadad xooggan, kuwaasi oo saamayn ku yeeshay dhaq dhaqaaqa isu socodka gaadiidka ee laamiga Boosaaso. Wararka ayaa sheegaya in daad xooggan oo xalay ku soo dhacay togga Buraan ee degmada Carmo ee gobolka Bari uu hakad geliyay dhaq dhaqaaqa isu socodka gaadiidka laamiga dheer, islamarkaana laga soo badbaadiyay dad ku xannibmay togga. Sidoo kale, Roobabkan mahiiggaanka ah ayaa ka da’ay degaannada ku teedsan buuraha Calmiskaad ee Gobolka Bari, gaar ahaanna dhulkii laga saaray mileeshiyaadkii Daacish oo dhaca togga Jeceel, halkaasi oo dadkii hore uga bara-kacay dib ugu guryo noqdeen xorayn kadib. PUNTLAND POST The post Daadad ka dhashay Roobabkii deyrta oo ka curtay degaanno ka tirsan Gobolka Bari appeared first on Puntland Post.
  11. Beijing (HOL) – Chinese Defense Minister Admiral Dong Jun met with Somali Defense Minister Ahmed Moallin Fiqi in Beijing on Friday on the sidelines of the Xiangshan International Defense Forum, marking the first ministerial-level meeting between the two countries in nearly 40 years. Source: Hiiraan Online
  12. Pastoralists in central Somalia’s Mudug region, who were on the brink of giving up on livestock due to devastating drought, have regained hope since joining a milk trading cooperative that keeps camels on urban-based ranches. Source: Hiiraan Online
  13. Kenya Police FC are confident and fully prepared ahead of their CAF Champions League preliminary round clash against Somalia’s Mogadishu City FC, set for this Saturday at Nyayo Stadium in Nairobi. Source: Hiiraan Online
  14. Once known for its security challenges, Somalia is now turning into a new center of attraction for locals and tourists alike, thanks to growing stability. Source: Hiiraan Online
  15. A roadside bomb in Gaza's Rafah killed four IDF soldiers and wounded three. Investigations are ongoing. A separate attack at a West Bank checkpoint killed two more soldiers. Source: Hiiraan Online
  16. Soomaaliya iyo Shiinaha ayaa dib u soo nooleeyay xiriirkoodii difaac ee taariikhiga ahaa, taas oo timid 40 sano ka dib markii ugu dambeysay ee labada dal ay yeeshaan iskaashi noocan oo kale ah. Kulanka istiraatiijiga ah ee heshiiska lagu kala saxiixday waxaa ka qayb-galay Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Axmed Macallin(Fiqi) iyo dhiggiisa Shiinaha, Admiral Dong Jun. Labada dal ayaa isku raacay in la xoojiyo wada-shaqeynta milatari, iyadoo la diiradda saarayo dhowr qodob oo muhiim u ah amniga Soomaaliya iyo gobolka Geeska Afrika: Xoojinta xasilloonida gobolka: Shiinaha ayaa ballanqaaday in uu ka qayb qaadan doono dadaallada lagu xasilinayo gobolka, taas oo ay ku jirto taageerada qorshayaasha nabad-ilaalinta iyo dib-u-heshiisiinta. Taageerada Howlgalka AUSSOM: Labada dal ayaa isku raacay in Shiinaha uu taageero farsamo iyo tababarro siiyo howlgalka Midowga Afrika ee AUSSOM, si loo hubiyo in ciidamada Soomaalidu ay si buuxda ula wareegaan amniga marka ciidamada caalamiga ah baxaan. Tayaynta Ciidanka Xoogga Dalka: Heshiiskan ayaa lagu ballan qaaday in Shiinuhu ka caawin doono Soomaaliya tababar, qalabayn iyo dhisidda awood ciidan oo casri ah. Saamaynta Istiraatiijiga ah Falanqeeyayaal ayaa sheegaya in heshiiskan uu qayb ka yahay kaalinta sii kordhaysa ee Shiinaha uu ku leeyahay arrimaha amniga Afrika, maadaama Shiinuhu uu hore ugu lahaa saldhig milatari oo muhiim ah dalka Jabuuti. Iskaashigan cusub ayaa Soomaaliya siinaya fursad ay ku hesho taageero ka baxsan tan reer Galbeedka, taas oo yareyn karta ku tiirsanaanta hal dhinac. Sidoo kale, heshiiskan ayaa loo arkaa mid muhiim u ah dagaalka Soomaaliya kula jirto Al-Shabaab, maadaama tababarka iyo qalabaynta casriga ah ay sare u qaadi karto awoodda ciidamada qaranka. Faa’iidooyinka iyo Caqabadaha Faa’iidooyinka: Soomaaliya waxay heli doontaa taageero farsamo, hub iyo tababarro ka caawin kara dhismaha ciidan qaran oo awood leh. Sidoo kale, heshiiskan wuxuu sare u qaadi karaa xiriirka diblomaasiyadeed ee labada dal, isagoo gacan ka geysan kara maalgashiyo cusub oo ka yimaada Shiinaha. Caqabadaha: Waxaa jira walaac laga qabo in iskaashigan uu keeni karo loollan cusub oo awoodaha caalamka ah ka dhex dhaca gobolka, gaar ahaan haddii uu saameyn ku yeesho xiriirka Soomaaliya iyo dalalka reer Galbeedka. Waxaa sidoo kale muhiim ah in la hubiyo in taageerada Shiinuhu ay si toos ah u gaarto ciidamada iyo bulshada Soomaaliyeed, halkii ay ku ekaan lahayd kaliya heshiisyo siyaasadeed. Si kastaba ha ahaatee heshiiska difaac ee Soomaaliya iyo Shiinuhu waa tallaabo cusub oo dhanka diblomaasiyadda iyo amniga ah, taas oo ka tarjumeysa rabitaanka Soomaaliya ee ah in ay hesho taageero caalami ah oo ballaaran, haddii si wanaagsan loo hirgeliyona, heshiiskani wuxuu noqon karaa mid wax weyn ka beddela awoodda difaaca ee dalka iyo xasilinta guud ee gobolka Geeska Afrika. Source: goobjoog.com
  17. NAIROBI, Kenya – Kenyan opposition politician Farah Maalim has urged Eritrea, Somalia, Djibouti, and Sudan to form a mutual defence pact to counter what he described as Ethiopia’s “expansionist ambitions,” as Prime Minister Abiy Ahmed stepped up calls for maritime access that have rattled the Horn of Africa. In a series of posts on X, formerly Twitter, Maalim accused Ethiopian leaders of pursuing “arrogant adventurism” underpinned by “fake history and unfettered Western support.” He warned that Abiy risked accelerating the “disintegration” of Ethiopia through “careless expansionism.” “Ethiopia is landlocked, but so are Uganda, Rwanda, Burundi, and South Sudan,” Maalim wrote. “Landlocked countries don’t seek outlets to the sea by territorial acquisition. Negotiate with neighbours for outlets.” He recalled historic clashes in the region, from Somalia’s 1978 defeat in the Ogaden war against Soviet-backed Ethiopian forces to Addis Ababa’s 2006 intervention in Mogadishu, which he said ended with heavy Ethiopian losses. “No Ethiopian leader in his right mind will attack Somalia,” he declared. Maalim’s warning came as Abiy, speaking in Addis Ababa on Tuesday at the launch of his latest book Medemer, dismissed suggestions that Ethiopia was destined to remain a “geographic prisoner” without sea access. “If there is any Ethiopian who believes that Ethiopia will forever remain a geographic prisoner, that person is a dead one,” he said, blaming “shuttered doors and isolation” for the country’s poverty. While stressing that “conflict and war” were not solutions, Abiy insisted it was “not wise to assume that a country as large as Ethiopia should be handed to our children while encapsulated.” Earlier this month, Abiy declared it was “only a matter of time” before Ethiopia regained access to Eritrea’s Red Sea port of Assab, describing the loss of a coastline in 1993 as a “historic mistake” that must be corrected. Eritrea swiftly condemned the remarks as “reckless saber-rattling,” warning that they threatened to unravel the 2018 peace accord that ended decades of hostility between the two neighbours and earned Abiy the Nobel Peace Prize. Senior Ethiopian officials have backed Abiy’s position. State Minister of Finance Eyob Tekalign stated that Ethiopia was “ready to stand strong against anyone who opposes” its national interests, while military officers described Red Sea access as a matter of “historical right” and “national survival,” emphasizing diplomacy as the preferred path. Eritrea has rejected such claims outright, defending the 1993 independence referendum as an “inalienable” decision. Tensions have also flared with Somalia since Addis Ababa signed a controversial 2024 memorandum of understanding with Somaliland, the breakaway region that Mogadishu insists remains part of its territory. The deal offered Ethiopia a lease on coastal land in exchange for recognising Somaliland’s independence, prompting a sharp backlash from Somalia’s government. Turkish mediation led to the Ankara Declaration in December 2024, but relations remain strained. Analysts warn that Abiy’s increasingly vocal rhetoric on Eritrean ports, combined with Ethiopia’s overtures to Somaliland, risks destabilising a region already beset by conflict, climate shocks, and economic hardship.
  18. Yousuf Mohammad's journey from playing for Somalia's national team to coaching boys and girls at south Belfast's Rosario FC is one of violence, extortion and the human will to survive. Source: Hiiraan Online
  19. Washington, D.C., Sept. 19, 2025 — The United States House Committee on Foreign Affairs has approved a sweeping bipartisan package to reauthorize and restructure the U.S. Department of State, with landmark provisions aimed at strengthening U.S. engagement with the democratic nation of Somaliland. The comprehensive Department of State Policy Provisions Act (H.R.5300) is part of a broader nine-bill reauthorization package, the product of nine months of bipartisan work incorporating more than 2,300 member priorities. The legislation seeks to modernize U.S. diplomatic operations, enhance public diplomacy, and establish new accountability mechanisms to ensure American foreign policy delivers results. A key section of H.R. 5300 — titled “Ensuring Smooth Travel and Investment in Somaliland” — directs the U.S. Secretary of State to review and ease restrictions on travel and business engagement with Somaliland. The measure could pave the way for a U.S. diplomatic office in Hargeisa and updated travel guidance that highlights Somaliland’s outstanding record of stability, security, and democratic governance. Somaliland’s foreign minister, Abdirahman Dahir Aden, hailed the committee’s decision as a historic milestone. “I welcome the passage of H.R. 5300 by the U.S. House Foreign Affairs Committee, led by Chairman Brian Mast. The bill opens the door to a U.S. office in Hargeisa, stronger trade ties, and acknowledgment of Somaliland’s stability, while also advancing the path toward formal recognition,” he said on X, formerly known as Twitter. The committee’s vote underscores growing bipartisan support for deeper ties with Somaliland, widely seen as a democratic success story in the Horn of Africa. Supporters argue that building stronger U.S.–Somaliland relations would bolster regional security, enhance trade, and counter rising geopolitical competition in the area. The bill now heads to the full United States House of Representatives for debate and a vote. If passed, it would then move to the United States Senate for consideration in the coming weeks. Horndiplomat Qaran News
  20. Addis Ababa (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa sheegay in dalkiisu uu ka bixi doono “albaabada xiran iyo go’doonka” uu ku eedeeyay saboolnimada, isaga oo meesha ka saaray aragtida sheegaysa in dalka ku yaalla Geeska Afrika uu weligiis ahaan doono “maxbuus juqraafiyeed.” Isagoo ka hadlayay xafladda daahfurka buuggiisa cusub ee Medemer fiidnimadii Talaadada, Abiy ayaa ku dhawaaqay: “Haddii uu jiro qof Itoobiyaan ah oo aaminsan in Itoobiya weligeed ahaan doonto maxbuus juqraafiyeed, qofkaasi waa mid dhintay.” Wuxuu intaas ku daray in “aanay xikmad ahayn in dal sida Itoobiya oo kale u weyn lagu wareejiyo carruurteena isagoo weli ku dhex jira go’doon,” balse uu ku adkaystay in “colaad iyo dagaal aanay ahayn xal.” Itoobiya ayaa xeeb la’aan ahayd tan iyo 1993, markii Eritrea ay madaxbannaani qaadatay, waxaana Abiy marar badan ku dooday in go’doonka badda uu caqabad ku noqday kobaca dhaqaalaha dalka. Arrintan ayaa mar kale muhiimad weyn yeelatay xilliga maamulkiisa, iyadoo Addis Ababa ay si joogto ah u raadineyso marin badeed ku yaalla Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed. Xiisadda Eritrea Hadalladiisii ugu dambeeyay ayaa daba socda xiisad weyn oo cirka isku shareertay horraantii bishan, markii uu Abiy ku dhawaaqay inay tahay “arrin waqti uun naga xigo” in Itoobiya ay dib u hesho marinka dekedda Assab ee Badda Cas. Wuxuu ku tilmaamay luminta xeebtii Itoobiya soddon sano ka hor inay ahayd “khalad taariikhi ah” oo la sixi doono, isagoo helitaanka badda u muujiyay arrin ku xiran badqabka qaranka. Eritrea ayaa si degdeg ah u cambaaraysay hadalladaas, iyadoo ku tilmaantay “dagaal-hurin aan laga fiirsan” iyo “leexin quursi leh” oo lagu sameeyay taariikhda. Is-weydaarsiga hadallada kulul ayaa halis geliyay inuu burburiyo heshiiskii nabadeed ee jilicsanaa ee 2018-kii, kaasoo soo afjaray colaad tobannaan sano soo jirtay oo labada dal u dhaxaysay, kuna muteystay Abiy Abaalmarinta Nabadda ee Nobel. Waraysi uu siiyay telefishinka dawladda ee EBC, ayuu Abiy ku dooday in “Badda Cas ay ka tirsanayd Itoobiya soddon sano ka hor,” isagoo la’aanta xeebta la xiriiriyay wax uu ugu yeeray “caqabado yaryar” oo joogto ah oo haysta qaranka ka kooban 120-ka milyan ee qof. Saraakiil sare ayaa ku celiyay farriintiisa, iyadoo Wasiiru Dawlaha Maaliyadda, Eyob Tekalign, uu ka digay in Itoobiya ay “diyaar u tahay inay si adag uga hortagto cid kasta oo ka soo horjeesata” danaha qarankeeda. Saraakiisha ciidanka ayaa sidoo kale ku tilmaamay helitaanka Assab inay tahay arrin “xaq taariikhi ah” iyo “badqab qaran,” inkastoo ay ku nuuxnuuxsadeen in diblomaasiyaddu ay tahay waddada la doorbidayo. Si kastaba ha ahaatee, Eritrea ayaa gebi ahaanba iska diidday sheegashooyinkaas. Wasiirka Warfaafinta, Yemane Gebremeskel, ayaa difaacay aftidii madaxbannaanida ee 1993-kii, isagoo ku tilmaamay “awood siyaasadeed oo qaran oo aan laga qaadi karin lana wadaagi karin,” wuxuuna meesha ka saaray doodaha taariikheed ee Itoobiya, isagoo ku sifeeyay “hadal siyaasadeed aan sal lahayn.” Xiisadda Soomaaliya Xiriirka Soomaaliya ayaa sidoo kale xumaaday kadib heshiis is-afgarad muran dhaliyay oo sannadkii 2024 dhexmaray Itoobiya iyo Somaliland, oo ah gobolka gooni-u-goosadka ah ee Muqdisho ku adkaysanayso inuu weli ka tirsan yahay madax-bannaanideeda. Heshiiskan, oo Itoobiya siinayay marin ay ku gaarto Badda Cas isagoo beddelkeeda Itoobiya ku aqoonsanaysay madax-bannaanida Somaliland, wuxuu kiciyay carro xooggan oo ka timid dawladda Soomaaliya, wuxuuna sii xumeeyay xasilooni darrida gobolka. Ankara ayaa soo faragelisay si ay u dhex-dhexaadiso, taasoo keentay Baaqii Ankara ee December 2024; si kastaba ha ahaatee, xiisaduhu weli waa taagan yihiin oo lama xallin. Falanqeeyayaashu waxay ka digayaan in sheegashooyinka Abiy ee codka dheer ee ku aaddan dekedaha Eritrea, oo ay weheliso isusoo dhoweynta Addis Ababa ee Somaliland, ay halis gelinayaan inay sii xumeeyaan xasilooni darrida Geeska Afrika, halkaasoo ay markii horeba ka jiraan caqabado adag oo ay sababeen colaadaha, isbeddelka cimilada, iyo dhibaatooyinka dhaqaale. In kasta oo Abiy uu si isdaba joog ah u sheegay in diblomaasiyaddu ay tahay waddada xalka, haddana hadalkiisa cusboonaaday ee ku saabsan helitaanka Badda Cas wuxuu keenay in dalalka deriska ah iyo saaxiibbada caalamku ay isku diyaariyaan waji cusub oo halis ah oo ku yimaada xiriirka Itoobiya ay la leedahay Eritrea iyo Soomaaliya.
  21. Muqdisho (Caasimada Online) – Baasaboorka Soomaaliya ayaa haatan waxaa haysata in ka badan 10 milyan oo qof, sida uu shaaciyay Madaxweynaha Soomaaliya. Dadkan ayay dowladdu ku bilaabi doonta baaris, iyadoo la waafajin doono hanaanka cusub ee dhawaan la dhaqan-geliyay Xasan Sheekh ayaa sheegay in dadkaan aan la ogayn qaabkii ay u heleen baasaboorka, sidaas darteedna ay dowladdu saxayso habka baasaboorada lagu bixiyo. Madaxweynaha ayaa dhawaan ku dhawaaqay dhaqan-galka qaadashada kaarka aqoonsiga ee NIRA, iyadoo la faray hay’adaha dowladda iyo shirkadaha sida gaarka ah loo leeyahay in aysan u adeegin qof aan wadan kaarka NIRA. Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadaha Soomaaliya ayaa hadda kadib aqoonsiga qaranka ku xiri doonta qofka doonayo inuu qaato baasaboorka Soomaaliga, taas oo qeyb ka ah dib u habeynta hanaanka qaadashada baasaboorka iyo sugnaanshaha xogta. “Hay’ad dowladeed ama ganacsi, qofkii fududeeya in aanu dhaqan-galin kaarka aqoonsiga qaranka, ha ogaado waa dambiile qaran. Argagixisada ayuu waddo u fududeeyay, tuugada ayuu waddo u fududeeyay, ajaanib sharci darro ku jooga dalka ayuu u sahlay joogitaankooda,” ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sheekh. Go’aankan oo dhaqan-galkiisa ay dhowr jeer dib u dhigtay dowladdu ayaa haatan si rasmi ah u dhaqan-galaya, sida uu ku dhawaaqay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Tallaabadan ayey dowladdu ku sheegtay mid qayb ka ah dadaal qaran ee lagu doonayo in lagu casriyeeyo maamulka guud, laguna tayeynayo adeegyada bulshada, iyadoo lagu xoojinayo amniga, laguna xaqiijinayo in Soomaali kasta si sax ah loo aqoonsado loona diiwaan-geliyo. Puntland iyo qaar ka mid ah dowlad-goboleedyada kale ayaa ka horyimid barnaamijkan ay waddo dowladda dhexe, iyagoo ku eedeeyay Muqdisho inay awoodda isku koobayso iyadoo adeegsanaysa kaabayaasha aqoonsiga. Dhinacyadan ayaa waxay ku doodeen in NIRA ay ka tallaabsanayso hay’adaha heer gobol ayna wiiqayso nidaamka federaalka. Loollankan siyaasadeed ee jira, dowladda federaalku waxay ku adkaysanaysaa in barnaamijka aqoonsigu yahay mid aan siyaasad ku dhisnayn oo looga gol leeyahay in lagu casriyeeyo hab-maamulka dalka. Inkastoo hoggaanka NIRA uu beeniyay eedeymaha sheegaya in nidaamka aqoonsigu uu xiriir la leeyahay doorashooyinka soo socda, haddana ujeedka u weyn ayaa lagu sheegay in la xaqiijiyo in si siman loo helo adeegyada dowladda. Si kastaba, dowladda Soomaaliya ayaa qorsheynaysa in bilaha soo aadan ay lacag ka dhigto kaarka aqoonsiga qaranka ee ay bixiso hay’adda NIRA, kaas oo haatan lagu xirayo adeegyo badan oo dowli ah.
  22. Ethiopia’s expansionist rhetoric cannot brush aside Eritrea’s sovereignty Abiy Ahmed’s expansionist rhetoric cannot brush aside Eritrea’s sovereignty. Boosaaso (Commentary) — Where is Asmaron Legesse when Ethiopia needs him most to lecture Abiy Ahmed about the Gadaa system? Professor Legesse wrote a path-breaking study on the Gadaa, an Oromo traditional system he described as peace-enhancing. Legesse contrasted Gadaa with what he viewed as the hierarchical cultures of Northern Ethiopia’s Semitic ethnicities, the Amhara and the Tigray. Oromummaa, a very anti-Semitic ideology, has replaced Gadaa. And the man fuelling this ideology is Leenco Lata, the former Oromo Liberation Front leader, who several years ago wrote a book in which he envisioned ways people could co-exist in the Horn of Africa. Lata supported the illegal maritime Memorandum of Understanding that Abiy Ahmed, the Prime Minister of Ethiopia, signed with the former President of the Somaliland Administration, Muse Bihi Abdi, on 1 January 2024. On the X platform (formerly Twitter), anti-sovereignty and pro-expansionist supporters of the Prime Minister of Ethiopia, Abiy Ahmed, aim to distort history to claim ownership of Assab Port of Eritrea. One anti-sovereignty die-hard even tweeted a photo of a postage stamp showing the portrait of Emperor Haile Selassie. An Eritrean citizen replied to the misleading tweet with a photo of two postage stamps dating to 1910 entitled Colonia Eritrea. Ethiopia annexed Eritrea in 1962 after Emperor Haile Selassie rescinded the federal system that had been put in place after Western countries, particularly Britain, decided to have Eritrea incorporated into Ethiopia. Britain also allowed Ethiopia to annex Somali-inhabited territories it was supposed to protect under the Protectorate Agreements the British Empire had signed with Somali “tribes”. No wonder the former UK Foreign Secretary David Lammy reminded Ethiopia of its obligation to seek access to the sea peacefully and with respect for the sovereignty of neighbouring countries. Ethiopia (even when it was known as Abyssinia) had the benefit of gaining membership of the League of Nations and becoming a founding member of the United Nations. Emperor Haile Selassie used his experience to persuade African countries to adopt the principle of the inviolability of colonial borders, in order to retain Somali and Eritrean territories. The prevailing post–World War II order helped him to attain those goals. Mengistu Haile Mariam put those principles aside when he attempted to annex two of Somalia’s districts in 1982, and he rejected appeals from the former Soviet Union to resolve Ethiopia’s ethno-nationalist question by holding talks with the OLF, EPLF and TPLF. Abiy Ahmed will repeat Mengistu’s mistake if he does not refrain from making statements that imply aggression against Eritrea. Neither Oromummaa cultnor Medemer will save Abiy Ahmed from the fate of an expansionist simultaneously imitating and insulting former European colonial administrations in the Horn of Africa. © Puntland Post, 2025 The post Why Abiy Ahmed Cannot Rewrite Eritrea’s Past appeared first on Puntland Post.
  23. Beijing (Caasimada Online) – Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi ayaa magaalada Beijing kulan taariikhi ah kula yeeshay Wasiirka Difaaca Jamhuuriyadda Dallka Shiinaha, Admiral Dong Jun, xilli uu ka qayb-galay Madasha Caalamiga ah ee Difaaca ee Xiangshan. Kulankan ayaa ahaa kii ugu horreeyay ee heer wasiir dhexmara labada dal muddo ku dhow 40 sano, taas oo calaamad u ah bog cusub oo ku saabsan xiriirka istiraatiijiga ah ee Soomaaliya iyo Shiinaha. Wasiir Fiqi ayaa kulanka uag waramay horumarka muuqda ee ay Soomaaliya ka gaartay dhinacyada amniga iyo difaaca, dalka, gaar ahaan dagaalka ka dhanka ah kocoaha argagixisada. Sidoo kale wuxuu xusay in ciidamada Soomaaliyeed ay xoreeyeen dhul badan oo ay hore ugu sugnaayeen kooxaha argagixisada, isla markaana lagu tallaabsaday xasillinta deegaanno muhiim ah oo dalka ka mid ah. Dhankiisa, Wasiirka Difaaca Shiinaha, Admiral Dong Jun ayaa bogaadiyay horumarka iyo jihada wanaagsan ee ay Soomaaliya ku socoto, isagoo ku tilmaamay “tallaabo rajo iyo xasillooni horseedaysa” dadaallada socda ee dib-u-dhiska amniga iyo adkeynta hay’adaha difaaca. Labada dhinac ayaa isla qaatay in la sii xoojiyo iskaashiga iyo wada-shaqeynta, iyada oo diiradda la saarayo xasilloonida gobolka, la-dagaallanka argagixisada, taageerada howl-galka AUSSOM. Sidoo kale waxay isla qaateen muhiimadda tayaynta Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, si loo xaqiijiyo nabad iyo amni waara oo ka hirgala Soomaaliya iyo guud ahaan Geeska Afrika.
  24. Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka Batroolka iyo Macdanta Soomaaliya, Daahir Shire Maxamed ayaa faahfaahin ka bixiyay halka uu marayo barnaamijka qodista shidaalka ee dalka, isagoo xusay in dowladdu ay dejisay siyaasad cad oo ku aaddan arrintan. Wareysi uu siiyay warbaahinta qaranka ayuu Wasiirku ku sheegay in nidaamka lagu wajahayo qodista shidaalka uu ku saleysan yahay shuruuc iyo heshiisyo rasmi ah oo Soomaaliya iyo Turkiga ay wada gaareen, isla markaana aysan jirin khasaare dowladda uga imaanaya howlaha socda. Sidoo kale, Wasiir Daahir ayaa sheegay in la soo geba-gebeeyay wajigii ugu horreeyay ee sahminta shidaalka, taas oo lagu sameeyay dhul ballaaran oo badda ku yaal, kuna fidsan masaafo dhan 4,460. “Waxaan horumar weyn ka sameynay sahminta shidaalka dalka oo aan bilaha soo socda si rasmi ah u soo bandhigi doono natiijada laga gaaray,” ayuu yiri Wasiirka Daahir Shire Maxamed. Isaga oo hadalkiisa sii wata ayuu caddeeyay in dhowrka bilood ee soo socda lagu dhawaaqi doono natiijooyinka rasmiga ah ee sahminta, ayna bilaaban doonto marxaladda soo saarista shidaalka. Wasiirku wuxuu sheegay in shacabka Soomaaliyeed la wadaagi doono war farxad leh oo la xiriira guulaha laga gaaray dadaallada muddada dheer socday ee sahminta shidaalka. Ugu dambeyntiina, Wasiirka Batroolka iyo Macdanta ayaa carrabka ku adkeeyay in qodista shidaalka ay u horseedi doonto faa’iido weyn shacabka, isaga oo bulshada ugu baaqay in aysan aaminin warar marin-habaabin ah oo caqabad ku noqon kara horumarka dalka. Natiijada baaritaanka shidaalka ayaa la filayaa inay wax weyn ka beddesho xaaladda Soomaaliya iyo xiriirka iskaashiga Turkiga, iyadoo Madaxweynaha Soomaaliya uu hore ugu tilmaamay “guul taariikhi ah.” “Tani waa guul muhiim ah oo xoojinaysa yoolkeenna ah in Soomaaliya ay si buuxda uga faa’iideysato kheyraadkeeda, una beddesho fursado dhaqaale iyo horumar bulsho,” ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Wasaaradda Batroolka iyo Khayraadka Macdanta ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa xaqiijisay in khayraadka looga faa’iidaysan doono si hufan, cadaalad ah, waxtarna u leh koboca dhaqaalaha dalka iyo bararaha nololeed ee shacabka Soomaaliyeed. Tan ayaa qayb ka ah dadaalka dowladda ee lagu kobcinayo dhaqaalaha dalka, iyadoo loo marayo ka faa’iidaysiga kheyraadka dabiiciga ah ee hodanka ay ku tahay Soomaaliya, kuwaas oo dabooli kara duruufaha ka jira dalka.