-
Content Count
211,813 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Ciidamada difaaca Puntland oo hawlgal ka sameeyay togga Baallade ayaa firxadkii mileeshiyaadka Daacish ka furtay hubka noocyadiisa kala duwan, Rasaas, daroonis qarxa iyo agabyo ciidan. Warbixin uu soo saaray Taliska Ciidamada difaaca Puntland ayuu ku sheegay in firxadkii mileeshiyaadka Daacish laga furtay hubka noocyadiisa kala duwan, Rasaas, daroonis qarxa iyo agabyo ciidan” Mar-kale Ciidamada Difaaca Puntland ayaa Argagixisada Daacish ka furtay Hubka noocyadiisa kala duwan, Rasaas, Daroonnada Qarxa iyo agabyo kale oo ciiidan.” Ciidamada difaaca Puntland ayaa sidoo kale argagixisada ka saaray degaannada Buurta Buurgaal, ceelka Dacar, ceelka Sadow iyo dhariinya garooba, kuwaas oo dhammaantood ku teedsan togga Baallade “Sidoo kale ciidamada ayaa khawaariijtaasi kala wareegey deegaannada Buurta Buurgaal, ceelka Dacar, ceelka Sadow iyo dhariinya garooba, kuwaas oo dhammaantood ku teedsan togga Baallade.” PUNTLAND POST The post Ciidamada difaaca Puntland oo firxadkii Daacish ka furtay hub iyo Rasaas badan appeared first on Puntland Post.
-
ARXANDARRO KU HABSATAY BEELIHII HARTI GALBEED GAAR AHAAN Waqtigan oo dadaal nabadeed iyo mid nololeed oo ay tacab badan gelisay dawladda s/Land loogu jiro ayaa waxa isasoo taraya in colaad cusub oo ay qotadeedu dheertay laga hurinayo meelo ka mida sanaag. Waxa lagu soo uruuriyay tuulada fiqiga ciidan uruuris ah oo laga keenay Buuhoodlle iyo laascaanood kaas oo ay dabada ka riixayso dawladda xamar oo adeegsanaysa firdhiye iyo garaaddada harti inay dagaal ka ridaan carrigaas. Waa ARXANDARRO ku habsatay harti galbeed gaar ahaan Sool clan waa wax laga arggagaxo masuuliyiin shicibkoodii kala dagaallamaya inay nabad helaan si ay danahooda ugu fushadaan, dadkaasi maanta dagaal ma xamilli karaan, dalkuna uma baahna ee waa in dadkoodii ay u gurmadaan. Waxa nasiib darro ah beenta iyo indho adaygga warbaahinta ay la soo fadhiyaan masuuliyiintii fashilmay sida Mr. ATAASH, KHALIIF, GARAADDADII IWM ee dhibaatadan maarayn lahaa waanu qalddanay ayaa ceeb noqotay. MAHADSANID. CABDI BACAW. GUUL ALLE. LONDON. Dhamaan maqaaladda ku soo baxa shabakadani ma aha qaar ay shabakadani leedahay ama matalaaya habsami u socodka shabakadani. Fikradani waxa ay ku koobantahay akhristaha ku xusan maqaalka yaalaaba Qaran News
-
Qaar ka mid ah darawallada gaadiidka dadweynaha ee u kala goosha Addis Ababa iyo Goojaam islamarkaana isticmaala waddada Feche ilaa Goha Tsion ayaa ka dayrinaya isticmaalka waddadaasi. Waxa ka mid ah darawal magiciisa ku sheegay Taariqen oo goobtan ku sifeeyay ‘aagga dhimashada’. Waxa uu sheegay markii loo xilsaaray in uu waddadaas isticmaalo in wixii uu ka fikiryay uu ahaa kala doorashada nolol u dhaxaysa geeri iyo in ay qoyskiisu tuugsadaan. Waxa jira weerarro isdaba joog ah oo laga diiwaan geliyay deegaanka Oromiya, gaar ahaan Ali Doro, Gerbe Guracha iyo Goha Zion. Wadayaasha gaadiidka dadweynaha ee waddadan isticmaala ayaa ka cabanaya jidgooyo iyo kooxo hubaysan oo dhexda u gala gaadiidka. Intaa waxaa dheer, kooxaha weerarka geysanaya ayaa la sheegay in ay mararka qaar lacago baad ah oo fara badan ay ka qaataan dadka si ay u sii daayaan ama ugu oggolaadaan in ay sii safraan.Qaar ka mid ah oo ay BBC-du la hadashay waxa ay sheegayaan in weerarrada iyo dilalku ay yihiin kuwo soo noqnoqda. Dawladda ayaa falalkan ku eedaysay kooxda hubaysan ee ONLF-Shene. Source bbcsomali Qaran News
-
Wasiirka arrimaha dibadda ee Somaliland oo ka warbixiyey…..
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
Qaran News -
Somalia’s Immigration and Citizenship Agency (ICA) has announced a raft of sweeping reforms and milestones achieved in its mid-year performance report, signaling a transformative leap in how the country manages migration, border control, and public services. Source: Hiiraan Online
-
Madaxweynaha Puntland, Siciid Deni ayaa lagu wadaa in munaasabadda Iidda ee maalinta berri ah jeediyo khudbad dhinacyo badan taabanaysa oo ku saabsan Arrimaha Amniga iyo Siyaasadda. Madaxweyne Deni oo berri ku iidaya magaalada Boosaaso ayaa la filayaa in uu khudbaddiisa ku soo qaato qodoba dhawr ah, oo ay ku jiraan ku dhawaaqidda dhammaadka wejigii saddexaad ee Hawlgalka Calmiskaad iyo U-diyaar garowga bilowga Hawlgalka Calmadow. Warar lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in Madaxweyne Deni uu ku dhawaaqi doono in si buuxda loo jebiyay mileeshiyaadka Daacish, islamarkaana uu dhammaaday wejigii saddexaad ee Hawlgalka Calmiskaad, taasi oo ka dhigan in uu guulaystay Hawlgalkaasi. Waxa uu sidoo kale sheegi doonaa in loo diyaar-garoobo bilowga Hawlgalka Calmadow ee Argagixisada AS looga sifaynayo buuraha Calmadow, kaasi oo sida dowladdu sheegtay la magac baxay Hawlgalka ONKOD. Dhinaca kale, Madaxweyne Deni waxa la filaya in uu ka hadlo Arrimaha Siyaasadda Soomaaliya, gaar ahaanna Khilaafka siyaasadeed ee ka taagan dalka iyo Shirka uu ku dhawaaqay Madaxweyne Xasan Sheekh, si uu u caddeeyo mowqifka Puntland ee Shirkaasi. PUNTLAND POST The post Madaxweynaha Puntland oo maalinta berri ah ku dhawaaqaya in si buuxda loo jebiyay mileeshiyaadka Daacish appeared first on Puntland Post.
-
Donald Trump ayaa saxiixay go’aan uu ku mamnuucayo in ay u safraan Mareykanka muwaadiniinta 12 wadan, sababo la xiriira khataraha amniga qaranka, sida uu sheegay Aqalka Cad. Waddamadan ayaa kala ah Afghanistan, Myanmar, Chad, Jamhuuriyadda Dimuqradaiga ee Congo, Equatorial Guinea, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan, iyo Yemen. Maamulka Trump ayaa sidoo kale xayiraado qayb ahaan ah ku soo rogay muwaadiniinta toddoba dal oo kale kuwaas oo kala ah, Burundi, Cuba, Laos, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan, iyo Venezuela. Dadka u safraya Mareykanka waxay la kulmi doonaan baaritaanno amni oo adag ama waxaa laga yaabaa in gebi ahaanba loo diido gelitaanka Mareykanka, marka laga reebo xaalado gaar ah oo xaddidan. Sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay Aqalka Cad, go’aanka cusub wuxuu si rasmi ah u dhaqan geli doonaa maalinta Isniinta ah ee 9-ka bishaan June. Afhayeenka Aqalka Cad Abigail Jackson ayaa tiri xalay iyada oo ka jawaabaysa soo saarista xayiraadahaas, “Madaxweyne Trump waxa uu oofiyay ballan-qaadkiisii ahaa in uu Maraykanka ka ilaalinayo wakiilada ajnabiga ah iyo kuwa dalkan soo gala si ay noo dhibaateeyaan.” Aqalka Cad ayaa sheegay in go’ankani “uu ka ilaalin doono Maraykankawax uu ku sheegay canaasiirta shisheeye ee khatarta ah”. Muuqaalka uu ku shaacinayay xayiraadda cusub ee socdaalka, Trump waxa uu ku sheegay in ay dhaceen “Weeraro Argagixiso oo midba midka kale ka dambeeyay” oo ay fuliyeen “dad haysta dal-ku-galka Mareykanka oo ka yimid meelo khatar ah”. Wuxuu ku eedeeyay Biden “siyaasadaha albaabka furan” waxa uu ugu yeeray “malaayiin sharci-darro ah” gudaha Mareykanka. Madaxweynaha ayaa sheegay in Maraykanku aanu ka yeelan karin “soo galooiti furan waddan kasta oo aannaan hubin karin ammaanka kuwa doonaya inay galaan”. Go’aankan ayaa daba socda amar ka soo baxay Trump mudda xileedkiisii hore ee 2017-kii, markaasi oo uu ku dhawaaqay mamnuucida socdaalka 7 wadan oo Muslimiin u badanaa inay soo galaan Mareykanka. Arrintaan dad badan la yaab kuma noqon sababtoo ah horey ayuuba u sameyay mid la mid ah tallaabadaan uu dalkiisa uga mamnuucayo dad uu ku sheegay in ay ka soo jeedaan dalal khataro badan ka jiraan. Go’aankan ayaa yimid kadib weerar lagu qaaday isu soo bax lagu taageerayay Israa’iil oo ka dhacay magaalada Boulder ee gobolka Colorado Axadii lasoo dhaafay. Mas’uuliyiinta Mareykanka ayaa ku eedeeyay nin lagu magacaabo Maxamed Sabry Suleiman inuu weerary dad ku sugnaa xaflad ay dhiganayeen dadka Yahuudda ah. Sida laga soo xigtay waaxda amniga gudaha, Suleymaan waxa uu dalka Maraykanka ku galay fiisaha dalxiiska sannadkii 2022-kii, ka dibna waxa uu dalbaday magan-gelyo, balse waxa uu dalka ku sugnaa isaga oo uu fiisihiisii dhacay. Bbcsomali Qaran News
-
Cutubyo ka tirsan ciidanka Daraawiishta Puntland oo ka gadoodsan mushaar la’aan ayaa saaka laamiga dheer ka xirtay inta u dhexaysa degaannada Karin iyo Laag ee gobolka Bari. Ciidamadan oo fadhigoodu ahaa Taliska Balli-Khadar ee buuraha Galgala ayaa ka cabanaya in ka badan lix bilood oo mushaar la’aan ah, sidan ka xiganay saraakiil hoggaaminaya ciidankaasi gadoodsan oo xannibay isu socodka gaadiidka iyo dadweynaha ee laamiga dheer. Saraakiisha hoggaaminaya ciidankan gadoodsan ayaa sheegay in aysan bannayn doonin jidka laamiga ah oo ay ku xannibeen gaadiidkii dadweynaha ilaa laga siinayo xuquuqda iyo mushaarka ka maqan in ka badan lix bilood, taasi oo keentay gadoodkooda. PUNTLAND POST The post Puntland: Ciidamo ka gadoodsan mushaar la’aan oo xirtay laamiga dheer ee Boosaaso appeared first on Puntland Post.
-
Empowering the Future of Trade in Africa African American worker driving forklift © African American worker (30s) driving forklift in factory. African American worker driving forklift © African American worker (30s) driving forklift in factory. Africa stands on the brink of a logistics transformation—and DP World is proud to be at its heart. Through our integrated logistics infrastructure, we are not only making trade flow but also creating value, empowering communities, driving economic growth, and connecting Africa to global markets while boosting intra-African trade. Our mission goes beyond logistics—we are building the trade ecosystems that will power the continent’s sustainable development. DP World is a leading global ports and logistics business and its operations in sub-Saharan Africa span 48 countries supported by a workforce of more than 28,000 employees, and a presence that reaches over 460,000 points of sale., From ports and terminals to contract logistics, economic zones, marine services, and market access, we are laying the foundation for a more connected, competitive and resilient Africa. DP World is committed to the development of Africa. We have already invested $3 billion across Africa over the past three years, and we are planning an additional $3 billion in expansions over the next three years to accelerate trade, improve infrastructure, and support economic integration. A Full-Service Logistics Ecosystem What sets DP World apart is our holistic approach. We don’t just move containers—we build trade hubs that stimulate local economies and enable intra-African and international commerce. Our supply chain services across sub-Saharan Africa cover every link: Ports and Terminals: With a regional handling capacity of 2 million TEU (twenty-foot equivalent units), our modern and efficient port operations are central to Africa’s trade flows. Contract Logistics and Warehousing: Our network of c.210 strategically located warehouses, supported by a fleet of c.6,300 vehicles, ensures reliable storage, last-mile delivery, and regional distribution—helping products move efficiently from port to shelf. Market Access: Our expansive retail footprint, reaching over 460 000 points of sale, helps get products directly into the hands of consumers across urban and rural markets, supporting businesses of all sizes. Economic Zones: We create vibrant trade and industrial hubs that attract investment, generate employment, and foster innovation. A key example is the Berbera Economic Zone in Somaliland—an integrated maritime, logistics, and industrial platform designed to serve the Horn of Africa and the Ethiopian markets. Marine Services: Our integrated maritime solutions support vessel efficiency and enhance port performance. Inland Logistics: In Rwanda, our dry port in Kigali is saving businesses up to $50 million a year in logistics costs, improving access to regional and international markets for landlocked economies. Through this ecosystem, African businesses—small and large—are accessing new markets faster, reducing logistics costs, and scaling in a sustainable and inclusive manner. Strategic Investments, Transformative Projects At DP World, our infrastructure projects are designed not only to improve logistics efficiency but to unlock the economic potential of entire regions—serving as catalysts for industrialisation, integration and growth. In Senegal, we are developing the Port of Ndayane, one of West Africa’s largest and most advanced deep-water ports. This $1.2 billion investment will significantly increase Senegal’s trade capacity, reduce congestion in Dakar, and drive industrial development through its adjoining economic zone. In the Democratic Republic of Congo, we are constructing the country’s first deep-sea port at Banana—a vital link that will give the DRC access to global markets and support regional trade integration in Central Africa. In Mozambique, we are investing $165 million in the expansion of the Port of Maputo, increasing its capacity from 255,000 TEU to 530,000 TEU. This major upgrade reinforces Maputo’s role as a strategic gateway for Southern Africa, opening up new opportunities for regional and cross-border commerce. In Tanzania, we are expanding and adding capacity to the Port of Dar es Salaam to further enhance its role as a vital gateway for East Africa. These projects go far beyond infrastructure—they are game-changers that will shape the future of African trade for generations and create thousands of direct and indirect jobs, empowering local communities and strengthening economies. Creating Jobs, Empowering Communities In 2024 alone, we invested $4.2 million in community programmes across the continent, focusing on health, access to clean water, education, road safety, and women’s empowerment. Our commitment to creating lasting socio-economic value, including supporting a just energy transition on the continent, is embedded in everything we do. Across Africa, we are hiring and training local talent, supporting women in logistics and leadership, and partnering with governments on national development priorities. The impact is tangible. For example, in just two years (FY22 and FY23), DP World contributed $6.74 billion to Nigeria’s economy and $6.24 billion to South Africa—through job creation, local procurement, SME support, and skills development. These are just two examples of how our operations are transforming economies and uplifting communities wherever we operate. The Time Is Now Africa’s population is expected to double by 2050. Its markets are growing, its cities expanding and its economy booming. But realising this potential requires integrated, resilient logistics systems that connect African businesses to each other—and to the world. DP World brings global expertise, deep local understanding, and a long-term commitment to partnership. We are working with governments, the private sector and communities to help make the movement of goods smarter, faster, and greener—unlocking trade as a force for inclusive prosperity. The challenge is great. But so is the opportunity. Join us in reimagining logistics and supply chains in Africa—and shaping a future of shared prosperity. Qaran News
-
Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa Arbacadii si rasmi ah u shaaciyey in muwaadiniinta ka soo jeeda 12 waddan laga mamnuucay in ay soo galaan Mareykanka, isagoo sheegay in tallaabadan lagu doonayo in laga hortago khataraha argagixisada iyo amniga qaranka. Dalalka si buuxda loo mamnuucay ayaa kala ah: Afghanistan, Myanmar, Chad, Congo, Equatorial Guinea, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan, iyo Yemen. Sidoo kale, muwaadiniinta ka imanaya 7 dal oo kale waxaa lagu soo rogay xayiraado xaddidan: Burundi, Cuba, Laos, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan iyo Venezuela. Trump ayaa muuqaal uu soo dhigay baraha bulshada (X/Twitter) ku yiri: “Ma ogolaan doonno in dad doonaya in ay na waxyeeleeyaan ay soo galaan dalkeenna.” Sida uu sheegay, liiska dalalka la mamnuucay waa mid isbedbeddeli kara, iyadoo la filayo in la cusbooneysiiyo marba haddii loo baahdo. Xeerkan cusub ee Madaxweyne Trump uu saxiixay wuxuu dhaqan galayaa Juun 9, 2025, saacaddu marka ay tahay 12:01 subaxnimo EDT. Si kastaba ha ahaatee, fiisayaasha la bixiyey ka hor taariikhdaas lama baabi’in doono, sida lagu xusay qoraalka rasmiga ah. Intii uu xilka hayay Muddo xileedkii hore Trump wuxuu hore u soo rogay mamnuucid tan la mid ah oo saameysay todoba dal Muslimiin u badan – taasoo maxkamadda sare ay ugu dambeyntii ansixisay sannadkii 2018. Madaxweynihii xigay, Joe Biden, ayaa mamnuucidaasi laalay sanadkii 2021, isagoo ku tilmaamay “meel ka dhac ku ah damiirka qaranka.” Source: goobjoog.com
-
Golaha ammaan qaramada Midoobay ayaa ku guuldarraystay meelmarinta qaraar lagu doonayay in lagu joojiyo dagaalka Qasa ka dib markii Mareykanku uu codka diidmada qayaxan u adeegsaday. Qaraarkan oo ay isku raaceen dhammaan xubnaha kale ee golaha ammaanka ayaa ku baaqayay xabbad-joojin degdeg ah oo shuruud la’aan ah, iyo heshiis waar oo u dhexeeya Israa’iil iyo Xamaas, si loo yareeyo dhibaatada bani’aadantinimo ee ka jirta Qaza. Qaraarku sidoo kale wuxuu dalbanayay in la siidaayo dhammaan la haystayaasha iyo in la oggolaado gargaar bani’aadantinimo oo aan xannibnayn., waxaana u codeeyay 14 ka mid ah 15-ka xubnood ee Golaha Ammaanka, balse Mareykanka ayaa adeegsaday awoodda diidmada qayaxan (veto) si uu u hor istaago ansixinta qaraarkan. Haweenay u hadashay Mareykanka ayaa sheegtay inaysan taageerayn tillaabo kasta oo aan xamaas si cad loogu cambaaraynayn, islamarkaana looga dalbanayn inay hubka dhigaan ama Qasa isaga baxaan. Maamulka Israa’iil ayaa si weyn u soo dhoweeyay tillaabada uu qaaday Mareykanku, ayadoo xoghayaha arrimaha dibadda Mareykanka Marco Rubio uu asna sheegay in sababta ay qaraarkani u diideeni tahay inuu yahay mid u adeegaya wax uu ku tilmaamay argagixiso. Source: goobjoog.com
-
CLICK HERE TO READ MORE ABOUT THIS Qaran News
-
On May 4, 2025, the Somalia National Bureau of Statistics (SNBS) achieved a historic milestone by launching a modernized Consumer Price Index (CPI). This was the first nationally representative CPI. A few weeks later, on May 22nd, the Bureau released the first quarterly CPI report under this new framework. The report provided rich information and analysis about price dynamics across the country. This achievement represents an imperative shift from a CPI that focused only on Mogadishu (Banadir region) to a comprehensive national and state-level price monitoring system. Puntland and Somaliland previously conducted CPI separately, though with outdated methodologies. The move towards integrated national CPI will lead to enhanced data quality, transparency, and relevance in national planning and policymaking. Source: Hiiraan Online
-
Somaliland’s quest for international recognition has made significant strides over the years, with moments where major diplomatic breakthroughs appeared within reach. In 2003, South Africa was reportedly close to recognizing Somaliland following an official visit by President Dahir Rayale Kahin. However, the public reporting and celebration of this diplomatic engagement exposed South Africa to intense pressure from the African Union and regional actors, ultimately forcing Pretoria to backtrack from what could have been a historic step forward (Somaliland FM reported the case through the BBC). A similar scenario unfolded in 2024, when Somaliland signed a Memorandum of Understanding with Ethiopia. While the agreement represented a bold step in regional cooperation, its premature disclosure triggered immediate backlash from neighboring states and international partners, stalling momentum before the MoU could be implemented effectively. Most recently, the public announcement of the Somaliland President’s visit to Kenya once again drew diplomatic pressure. Following Somaliland’s declaration of the visit, Kenyan authorities faced regional backlash and responded by distancing themselves from the engagement and initiating actions against Somaliland’s diplomatic presence in Nairobi. Another illustrative example is President Muse Bihi Abdi’s successful visit to the United States — a landmark diplomatic engagement that resulted in several positive developments, including planned joint U.S.-Somaliland military exercises in Berbera. However, the premature exposure of the trip, particularly ahead of President Bihi’s arrival, provided pressure groups and hostile actors the opportunity to organize themselves. This contributed to increased internal tensions and is widely believed to have played a role in the eruption of the Las Anod conflict. These repeated experiences highlight a critical strategic lesson: while transparency and public diplomacy are important, timing and discretion are equally vital. Premature publicity surrounding sensitive diplomatic engagements has repeatedly undermined Somaliland’s opportunities for international recognition, regional cooperation, and internal stability. Going forward, Somaliland must adopt a more disciplined and strategic approach to foreign policy — one that balances openness with confidentiality to protect and advance our national interests. Abdirashid Ibrahim Abdirahman Qaran News
-
𝐖𝐚𝐫𝐛𝐢𝐱𝐢𝐧𝐭𝐚 𝐗𝐚𝐚𝐥𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐃𝐡𝐚𝐪𝐚𝐚𝐥𝐚𝐡𝐚 𝐃𝐚𝐥𝐤𝐚 Somaliland. Wasiirka Wasaaradda Maaliyada iyo Horumarinta Dhaqaalaha ayaa Golaha Wasiirrada warbixin guud oo la xidhiidha xaaladaha dhaqaalaha dalka iyo hab-sami-u-socodka ururinta cashuuraha Berriga, gaar ahaan Cashuurta loo yaqaan GST. Wasiirku waxa uu sheegay in dhammaan Shirkadaha Isgaadhsiinta ee dalku laga bilaabo 01.07.2025 ay hirgelin doonaan in Cashuurta GTS-ta ee ku waajibtay ay si toos ah ugu dhacdo nidaamka Maaliyadda iyo Khasnadda dalka. Wasiirku waxa kale oo uu Golaha u sheegay in Guddida Horumarinta Dhaqaalaha Qaranka (Xubno Golaha Wasiirrada ah iyo Guddoomiyaha Baanka Somaliland) ay dhammaadka bisha 6-aad Golaha Wasiirrada u soo gudbin doonaan daraasaad aqooneed oo khuseeya hababka ugu habboon ee loo kobcin karo dhaqaalaha. Qaran News
-
Dowladda Soomaaliya ayaa Turkiga kala wareegtay seddax diyaaradood oo ah nooca loo yaqaanno T129 ATAK, ayadoo dalalka Afrika aysan horey u soo gaarin diyaaradaha noocaas ahi. Diyaaradda T129 oo uu soo saaro Turkigu waa nooc kamid Helicopter-da weerarrada fuliya ee ugu tayada wanaagsan dunidu, ayadoo loo adeegsado weerarada, howlgallada sirdoon, iyo ilaalinta ciidamada lugta ah. Diyaaraddan waxaa ku rakiban hubka loo yaqaanno M197 3-barrel rotary cannon), iyo gantaallada lidka taangiyada ee ATGM iyo UMTAS, waxay sidoo kale xambaarsantahay Gantaallada hawada sare wax ka toogta ee (air-to-air missiles) sida ,Stinger AAM, rasaasta 70mm Hydra rockets, iyo Qalab sirdoon oo casri ah, kaas oo raadeerro ay ku jiraan. Dhanka xawaaraha diyaaradda T129 ATAK waxay saacaddii jari kartaa masaafo dhan 281 km, ayadoo qaadi karta laba duuliye, iyo agab culayskiisu dhanyahay 5 tan, kaas oo ay sii dheertahay Qiyaastii 1,200 kg oo miisaanka hubka ku rakiban ah. Diyaaraddan waxaa ku xiran qalab casri ah oo u suurta-gelinaya inay haweenkii howlgallo qorshaysan fulin karto, balse dhaliisheeda ayaa ah inaysan qaadi karin ciidan ka baxsan labada duuliye ee kaxaynaya. Dalalka ciidankooda ku qalabeeyay diyaaradan waxaa kamid ah Turkey-ga ,Philippines, Pakistan, sidoo kale Azerbaijan, Qatar, iyo Bangladesh ayaa hadda dedaal ugu jira inay iibsadaan, waxaana diyaaraddan Turkigu uu horey ugu adeegsaday kooxda mucaaradka ah ee PKK. Source: goobjoog.com
-
Soomaaliya waa dal leh taariikh siyaasadeed, hase yeeshee waxaa lagu tilmaamaa mid mar walba la kulma khilaaf ku saabsan hanaanka doorashada. Inkastoo shacabka Soomaaliyeed yihiin dad daneynaya horumar iyo xasilooni siyaasadeed, haddana su’aasha isweydiinta mudan waxay tahay: maxaa keenaya in mar kasta la isku qabto qaabka loo marayo doorashada dalka? Dib u Milicsi Taariikheed Tan iyo xornimadii 1960-kii, Soomaaliya waxay yeelatay doorashadii ugu horreysay ee dimuqraadi ah, taasoo lagu tartamay xisbiyo badan. Doorashadan waxay ahayd tii ugu dambeysay ee si buuxda xisbiyo badan ugu tartamaan. Sanadkii 1969-kii, dilkii madaxweyne Cabdirashiid Cali Sharmaarke kaddib, waxaa dhacay afgambi uu horkacayay Maxamed Siyaad Barre. Muddo 21 sano ah, dalka wuxuu galay nidaam kali-talis ah oo meesha ka saaray nidaamkii doorashada ee tooska ahaa. Markii uu dhacay xukunkii Siyaad Barre 1991, Soomaaliya waxay gashay fowdo siyaasadeed iyo dagaalo sokeeye. Wixii markaas ka dambeeyay, dhismaha dowladnimo wuxuu noqday mid adag oo khilaaf badan dhaliyay, gaar ahaan marka la gaaro doorasho. Khilaafka Hanaanka Doorsho – Maxaa Sababa? 1. Danta iyo Saamaynta Beelaha: Qaabka 4.5 ee lagu saleeyay awood qaybsiga beelaha wuxuu abuuray in beeluhu yeeshaan saameyn siyaasadeed oo toos ah. Sidaas darteed, marka la gaaro doorasho, beel kastaa waxay rabtaa inay hesho kursi sare ama xil muhiim ah, taasoo dhalisa murano la xariira awood qaybsiga. 2. Madax bannaanida Maamul Goboleedyada: Tan iyo markii la qaatay nidaamka Federaalka, Dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada mar walba kuma heshiin habka ay doorashadu u dhaceyso, gaar ahaan cidda qabaneysa, meesha ay ka dhaceyso iyo cidda xaqa u leh inay ka qeyb gasho. Tusaale, sanadihii 2016 iyo 2021, muran xoogan ayaa ka dhashay doorashada dadban ee ay maamul goboleedyadu qayb weyn ku lahaayeen. 3. Kalsooni Darro Siyaasadeed: Qabiil, xulufo siyaasadeed iyo dano gaar ah ayaa keena in madaxda la isku aammini waayo. Mid kastaa wuxuu eedeeyaa kan kale, iyadoo lagu andacoodo in la doonayo in doorashada la boobo ama la sii haysto kursiga si awawoodda. 4. Sharci aan Qaan-gaarin: Dastuurka KMG ah weli laguma dhameystirin sharci doorasho oo cad. Taasi waxay keentaa fursad uu qof walba u adeegsado si uu danihiisa ugu meel mariyo. Nidaamka doorasho ma aha mid lagu heshiiyey dhammaan hay’adaha siyaasadda. Tusaalooyin Dhacdooyin Khilaaf Dhaliay: 2016: Waxaa la isku mari waayay in la qabto doorasho toos ah ama dadban. Ugu dambeyntii waxaa lagu heshiiyay hannaan dadban oo ay ku lug leeyihiin ergooyin beeleed. 2021: Doorashadii ayaa dib u dhacday muddo sanad ah. Madaxda dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada ayaa isku mari waayay guddiga doorashada, amniga goobaha doorashada iyo waqtiga la qabanayo. Waxaa dhacay banaanbaxyo, dagaallo iyo halis in dalka halis u galay qalalaase weyn. 2024-2025: Waxaa la isku maandhaafay qorshaha madaxweyne Xasan Sheekh ee ah in dalka laga qabto doorasho qof iyo cod ah sannadka 2026. Maamul goboleedyo qaarkood iyo mucaaradka ayaa ku tilmaamay mid aan waaqici ahayn, iyagoo shaki ka muujiyay ujeedada ka dambeysa. Waana dood ka dhalatay doorashadda oo ilaa hadda taagan. Maxuu yahay xalka Doorashadda? Sharci Doorasho oo La Isla Ogyahay: Waxaa lama huraan ah in la helo sharci doorasho oo cad, oo qeexaya qaabka, waqtiga, iyo cidda qabaneysa. Wadahadal iyo Is-Afgarad Siyaasadeed: Madaxda waa inay ka fekeraan maslaxadda qaranka kana tanaasulaan dano gaar ah. Dib-u-habeyn lagu sameeyo 4.5: Si loo helo nidaam caddaalad ah, waxaa muhiim ah in la baddalo nidaamka 4.5 loona gudbo nidaam matalaad dhaba ah oo ku saleysan tirada dadka. Ugu dambayn, Soomaaliya waxay u baahan tahay hannaan doorasho oo mideeya shacabka, taageera nabadda, una horseeda horumar. Sidaas darteed, ma aha in mar walba la isku qabsado doorashooyinkii la sugaayey inay keenaaan isbeddel, balse waa in la dhisaa kalsooni iyo sharci la wada aqbalo. W/D: Mohamed Farah Ali Source: goobjoog.com