Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    213,146
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Hoggaamiye fiiro-dheer lahaa: Madaxweyne Cabdirashiid Cali Sharmaarke wuu ka hortagay in Ra’iisal Wasaare Cigaal uu maamullo deegaan-doorashooyinka beelaha Hartiga Waqooyi doorashadii 1969kii. Muqdisho (Faallo ) — Sanadkii 1969kii ka hor intaysan ciidammadu afgambinin dowladdii rayidka, waxaa Soomaaliya ka dhacday doorasho. Doorashadaas waxaa lagu maamulayay hab uu xisbigii SYL dejiyay. Gobollada Hartiga Waqooyi dego waxaa maamulayay Yaasiin Nuur Xasan Bidde (oo ahaa Wasiirkii Arrimmaha Gudaha) iyo Madaxweyne Cabdirashiid Cali Sharmaake. Waxay labadooduba kula heshiiyeen Ra’iisal Wasaare Maxamed Ibraahim Cigaal inuu maamusho gobollada beesha Isaaq degaan si uu uga soo saaro xildhibaanno (deputati) meteli doona xisbigii SYL oo talada hayay waqtigaas. Cigaal kuma doodin inay jireen xuduudo uu Biritishku ka tagay oo u bannaynayay inuu maamulo doorashooyinka ka dhacay seejooyinka Hartiga Waqooyi. Ma jirin sabab uu ugu doodi karay sidaas. Jaamac Maxamed Qaalib, oo dhowr sano ka hor geeriyooday, ayaa xogtan ku qoray buuggiisa The Cost of Dictatorship: The Somali Experience, oo soo baxay sanadkii 1994kii. Madaxweyne Cabdirashiid Cali Sharmaake wuxuu ogaa in siyaasiyiintii Waqooyigu ku yimadeen koonfurta hab beelo ah oo aysan sida koonfurta lahayn xisbiyo sidii SYL iyo xisbiyadii u janjeeray Talyaaniga oo awoodda siyaasadda kaalin macne leh ku yeelan waayay markii Soomaaliya ay dal noqotay Luulyo 1960kii. I. M. Lewis, wuxuu ku qoray buuggiisa Modern History of the Somali: Nation and State in the Horn of Africa siyaasiyiinta Daaroodka dhulka Biritishku xukumi jiray ay yimaadeen Koonfurta oo tolkood ay awood siyaasadeed ku lahaayeen. Saleebaan Maxamuud Aadan oo, hadda ah Guddoomiyaga Guurtida maamulka goosasho-doonka ee Somaliland, ayaa 1965kii majaladdii Dalka ku gorfeeyey daabacaddii kowaad ee buugga Lewis. Saleebaan wuxuu dhaliilay wax uu arkay in Lewis waxba uusan ka soo qaadin halgammadii gumeysigii Biritishka lagaga horyimid aan ahayn kii uu hoggaaminayay Sayid Maxamed Cabdille Xasan. Madaxwyne Cabdirashiid Cali Sharmaarke oo aragti siyaasadeed oo dheer lahaa, wuxuu ahaa siyaasiga keliya oo ka hortagay inay soo baxdo dood goosasho-doon ah oo ku salaysan xudduudo Biritishkii ka tagay ka sokow in Biritishku jebiyay dhammaan heshiisyadii uu laga galay beelaha Soomaaliyeed oo qaarkood uu dib u hoos geeyey waxa Soomaalidu u taqaanno gumeysiga madow ee Xabashida. Siyaasiyiinta koonfurta Soomaaliya xilligii dowladdii rayidka way ogaayeen in dareen goosasho-doon ah oo beelaha waqooyiga qaarkood ay wadeen. Majaladdii Dalka, uu Yuusuf Jaamac Dhuxul lahaa, waxay u bixisay kooxdaas goosasho-doonka ah “katangists”, oo waxay ugu magacdartay kooxdii gobolkii Katanga ee Kongo ka jirtay oo goosasho-doon ahayd lixdamaadkii qarnigii hore. 1957 Xaaji Muuse Boqor Cusmaan wuxuu kala hadlay Qunsulkii Maraykanka u fadhiyay Muqdisho in Itoobiya ay doonayso inay soo weerarto dhul Soomaaliyeed. Dhulkii Talyaanigu u xilsaarnaaa inuu gobannimada gaarsiiyo (The Trust Territory of Somaliland) ma ahayn dhulka halista ku jiray; wuxuu ahaa dhulkii Biritishku Ilaalin Jiray ee Soomaalida (British Somaliland Protectorate) oo dadka ku nool ay cabsi joogto ah la soo daristay kaddib markii Biritishku dhulka Haud & Reserve ku daray Itoobiya isaga oo jebiyay heshiiskii beelaha Soomaaliyeed uu kula galay inuu ilaaliyo dhulkooda. Ra’iisal Wasaare Cigaal oo London 1968kii booqanayay ayaa ku eedeeyay Biritishka inuu siray Soomaalida oo dhulkooda ku daray Itoobiya. Birtishku wuu diiday in qareen Micheal Mariano cuskado Common Law (Sharciga Guud) waayo xukummaddii Biritishka waxay ku doodday in Soomaalida lagu dhaqayay xeer Soomaali (customary law) oo aan ka shaqaynin maxkamadaha Biritishka. Maanta Biritayn ma oggola in laga hadlo heshiiskii beelaha Soomaaliyeed la galeen Imbaradooriyaddii Biritishka. Magdhaw ama raalli gelin midkood inay Biritayn bixiso ayaa qasab noqonaysa. Shirkii Soomali Weyn (Greater Somalia Conference) ka dhacay Muqdisho 1959kii wuxuu halyay Cabdullaahi Ciise ka sheegay in dhulka Soomaalidu leedahay ku dhow yahay duleedka Addis Ababa. Hadalkaas hurdo la’aan ayuu ku riday Xayle Salaase oo markii dambe joojiyay hanjabaaddii dadbanayd uu ku hayay Waqooyiga Soomaaliya. Soomaalida oo aan lahayn dowlad aqoonsi buuxda leh ayaa waagaas danaheeda difaacanaysay. Soomaalida oo qaran ah, leh far qoran ma aha dal sidii la doono laga yeeli karo. Maxamuud Ciise (Trunji) wuxuu ku qoray buugiisa Somalia: The Untold History 1941-1969, in Talyaanigu ka leexday xisbiyadii ka horjeeday SYL, oo uu u leexday xisbiga u taagan himilada dadka Soomaaliyeed. Mar kasta dadka qarannimada Soomaaliya ka horjeeda ama yaraysta dhib siyaasadeed ayaa soo gaarta waayo qofka dalkiisa iyo dadkiisa jecel laguma soo degdego, laakiin qofka dalkiisa neceb oo dal shisheeye inuu u daneeyo isku daya maalin uun baa lagu danaystaa kaddibna la iska tuuraa, sida haashka sigaarka. Dib uma shidmi karo xitaa haashkaas. Aadan M. S. Xuseen waa bare taariikhda ka dhiga jaamcad ku taalla Muqdisho. © Puntland Post, 2025 The post Sida Madaxweyne Cabdirashiid Cali Sharmaarke Uga Hortagay Kala Goynta Soomaaliya appeared first on Puntland Post.
  2. Shirweynaha Guddoomiyaasha Baarlamaanada Carabta oo maalintii labaad ka socda Magaaladda Algiers ee caasimadda wadanka Algeria ayaa waxaa ka qeybgalay Guddoomiyaha Baarlamaanka Soomaaliya, waxaana sanadkan shirka looga hadlay arrimaha guud ahaan wadamada carabta gaar ahaan xaaladda Falastiin. Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, Aadan Maxamed Nuur (Madoobe) oo Soomaaliya shirka ku matalaya ayaa maanta Shirka ka jeediyay khudbad dhinacyo badan taabaneysa, waxaana uu ugu horeyn u mahadcelyay Guddoomiyaha Baarlamaanka wadanka Algeria Ibrahim Boughali oo sidoo kale ah Guddoomiyaha Baarlamaanadda carabta, guddoomiyaasha baarlamaanadda Carabta ee shirka ka qeyb galay, dowladda Algeria oo shirka sanadkan martigelineysa iyo guud ahaan shacabka wadankaasi soo dhoweynta qiimaha leh ee ay u sameeyeen isaga iyo wefdigiisa. Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Baarlamaanka Soomaaliya ayaa ku dheeraaday qadiyadda Falastiin iyo muhiimadda ay xiligan leedahay in si dhab ah oo ka go’naansho ah looga hadlo loona wajaho, waxa uuna tilmaamay in Soomaaliya ay taageersantahay in garab istaag buuxa loo muujiyo Falastiin iyo in la helo dowlad rasmi ah oo Falastiiniyiintu leeyihiin caasimadeedana tahay Qudus. Ugu dambeyn, Guddoomiye Aadan Madoobe ayaa khudbadiisa kusoo gaba gabeeyay muhiimada ay leedahay xoojinta iyo adkeynta iskaashiga wadamada Carabta dhexdooda ah gaar ahaan baarlamaanada Carabta oo uu sheegay in wadajir iyo midnimo lagu gaari karo dhamaan ujeedooyinka iyo sidoo kale hadafyada horumarin dhinac walba lagu gaarsiin karo dalalka Carabta iyo shucuubtooda. Sidoo kalena waxa uu ku booriyay guddoomiyaasha kale ee shirka ka qeyb galaya in la dhaqan geliyo qodobada shirka ka soo baxa. PUNTLAND POST The post Guddoomiye Aadan Madoobe: Falastiin waa in ay heshaa dowlad Rasmi ah oo Caasimadeedu tahay Qudus appeared first on Puntland Post.
  3. Tel Aviv (Caasimada Online) – Gantaal Axadda maanta ah ku dhacay gudaha garoonka diyaaradaha ugu weyn Israel, Ben Gurion, ayaa sababay dhaawaca lix qof, hakiyay duulimaadyadii, isla markaana sameeyay god ballaaran — weerar ay sheegteen fallaagada Xuutiyiinta Yemen ee ay taageerto Iran. Milatariga Israel ayaa sheegay in la sameeyay “isku dayo dhowr ah” oo lagu doonayay in hawada lagu qabto gantaalka laga soo riday Yemen — weerar naadir ah oo fallaagada Xuutiyiintu ku suurtagaleen inay ka gudbaan difaacyada cirka ee Israel. Muuqaal uu baahiyay booliiska Israel ayaa muujinaya saraakiil taagan agagaarka god qoto dheer oo gadaal ay ka muuqata taallada kantaroolka. Ma jirto wax khasaare ah oo la soo wariyay oo gaaray dhismayaasha ama jidadka diyaaradaha ee garoonka. Booliisku waxay xaqiijiyeen in “gantaal uu ku dhacay” garoonka Ben Gurion, oo ah xarunta ugu weyn ee duulimaadyada caalamiga ah ee Israel. Weriye ka tirsan AFP oo goobta joogay ayaa sheegay in gantaalku ku dhacay meel u dhow baarkinka Terminal 3 — qeybta ugu weyn ee garoonka — iyadoo godka uu ka sameeyay uusan ka fogayn hal kiiloomitir (0.6 mayl) dhanka dhabbaha diyaaradaha. “Tusaale ahaan, waxaad arkeysaa goobtan gadaal naga xigta: godkan balaaran ayaa halkan ka sameysmay, wuxuuna gaarayaa tobanaan mitir ballac iyo qoto ah,” ayuu yiri taliyaha booliska bartamaha Israel, Yair Hezroni, oo ka muuqday muuqaal ay baahiyeen ciidamadiisa. Weli lama caddeyn in saameynta uu sababay gantaalka la riday ama mid difaac ah oo lagu qabtay. Weerarka waxaa sheegtay Xuutiyiinta Yemen, kuwaasoo ku andacoonaya inay taageerayaan shacabka Falastiin ee ku hooban dagaalka Gaza. “Guutada gantaalka ee ciidamada Yemen waxay fuliyeen howlgal milatari oo lagu beegsaday garoonka Ben Gurion, waxaana loo adeegsaday gantaal xawaare sare leh,” ayaa lagu yiri bayaan ay Xuutiyiintu soo saareen. Hay’adda gurmadka degdegga ah ee Magen David Adom ee Israel ayaa sheegtay inay daweysay ugu yaraan lix qof oo qaba dhaawacyo fudud ilaa kuwo dhexdhexaad ah. Weriye AFP ah oo ku sugnaa gudaha garoonka xilligii weerarka ayaa sheegay inuu maqlay “dhawaq aad u culus” abbaaro 9:35 subaxnimo (0635 GMT), isagoo xusay in “gilgilashada ay ahayd mid aad u xooggan.” “Saraakiisha ammaanka ayaa isla markiiba amray boqolaal rakaab ah in ay galaan meelaha gabbaadka, kuwa qaarna waxay u hoydeen godad dhulka hoostiisa ah,” ayuu intaas ku daray. “Rakaab badan ayaa hadda sugaaya duulimaadyo, halka kuwo kale ay raadinayaan diyaarado kale oo ay ka dhoofaan.” Duulimaad Air India ah oo soo socday ayaa loo weeciyay Abu Dhabi, sida uu AFP u sheegay sarkaal garoonka ka tirsan. Qof rakaab ah ayaa sheegay in weerarku, oo dhacay wax yar kadib markii qaybo ka mid ah dalka laga maqlay digniin duqeyn, uu sababay argagax. “Waa wax laga xumaado in la yiraahdo tan iyo 7-dii Oktoobar waan la qabsannay arrimahan,” ayuu yiri rakaabkaasi oo codsaday in aan la magacaabin, isagoo xusaya weerarkii Xamaas ee 2023 oo sababay dagaalka Gaza. “Gantaal kasta wuu iman karaa mar kasta, noloshana si ku meel gaar ah ayay u istaagtaa. Maanta garoonka waxaa ka dhacay argagax, anigana waan baqay, maxaa yeelay qaraxu aad buu u xooganaa.” – Ballanqaad aargoosi – Maamulka garoomada Israel ayaa sheegay in “duulimaadyadii dib u bilaabmeen” garoonka Ben Gurion wax yar kadib markii ay hakad galeen. “Garoonku wuu furan yahay wuuna shaqeynayaa,” ayaa lagu yiri bayaan kasoo baxay hay’adda duulista hawada Israel. Wasiirka difaaca Israel, Israel Katz, ayaa hanjabay in ay jawaab adag ka bixin doonaan weerarka: “Qof kasta oo na weerara, annaguna toddoba laab ayaan ugu jawaabi doonaa.” Kooxda Xuutiyiinta Yemen ee ay taageerto Iran, kuwaas oo maamula qaybo badan oo dalkaas ka mid ah, ayaa gantaallo iyo diyaarado aan duuliye lahayn ku weeraray Israel iyo maraakiibta maraysa Badda Cas tan iyo markii uu billowday dagaalka Gaza, iyagoo sheegay in weeraradoodu yihiin mid ay ugu hiilinayaan shacabka Falastiin. Sabtidii, Xuutiyiintu waxay sheegeen inay fuliyeen weerarkoodii saddexaad oo gantaal ah laba maalmood gudahood. Inta badan gantaallada ay Xuutiyiintu rideen tan iyo bilowgii dagaalka Gaza waxaa qabtay difaacyada cirka ee Israel. Xuutiyiinta ayaa hakiyay weerarradoodii intii lagu jiray xabbad-joojintii laba bilood ahayd ee dhawaan laga gaaray Gaza. Hase yeeshee bishii Maarso ayay ku hanjabeen inay dib u bilaabi doonaan weerarrada ka dhanka ah maraakiibta caalamiga ah, iyagoo ku sababeeyay xannibaadda Israel ay ku hayso gargaarka bini’aadantinimo ee Gaza. Arrintaasi waxay keentay in milateriga Mareykanka uu bilaabo weerarro joogto ah oo la beegsado fallaagada Yemen laga bilaabo 15-kii Maarso, si loo joojiyo khatarta ay ku hayaan gaadiidka badda ee Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed. Duqeymaha Mareykanka ee ka dhanka ah Xuutiyiinta waxay bilaabmeen xilligii madaxweyne Joe Biden, balse si aad ah ayay u kordheen markii Donald Trump xilka la wareegay. Tan iyo bishii Maarso, Mareykanka ayaa sheegay inuu beegsaday in ka badan 1,000 bartilmaameed oo ku yaalla gudaha Yemen.
  4. Israa’iil ayaa dawladda Qadar ku dhalleecaysay doorka laba geesoodka ah ee ay ka ciyaarayso dhexdhaadinta Xamaas iyo Israa’iil iyo dadaallada xabbd-joojinta. Ra’iisul wasaaraha Israa’iil ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa X ku sheegay in la gaadhay xilligii Qadar ay joojin lahayd hadalkeeda laba wajiilaynta ah. Waxaana uu intaasi ku daray in Qadar ay la gudboon tahay in ay la safato “ilbaxnimada”, haddii kale ay doorato “waxashnimada Xamaas”. Majed Al-Ansari oo ah afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Qadar ayaa gaashaanka u daruuray eedaymaha dawladdiisa ka dhanka ah, waxaana uu xusay in warka ka soo baxay xafiiska raysal wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu uu yahay mid anshaxa ka madhan, sidoo kalana uu ka dhigan yahay heerka ugu hooseeya ee mas’uuliyadda siyaasadeed. Qoraalkiisa ayuu si aad ah ugu duray sheegashada Israa’iil ee ku aaddan difaacidda ilbaxnimada isaga oo ku eedeeyay in gradarrada ka dhanka ah Qasa iyo gaboodfallada dadka ratidka ah ay xasuusinayso sheegashooyin noocooda ah oo taariikhda hore u galay. Afhayeenka oo la garnaqsanaya Israa’iil ayaa hadalkiisa raaciyay weydiintan “ugu yaraan 138 la haystayaal ma waxa lagu sii daayay awood ciidan mise waxa ay ku timid dhexdexaadin la sameeyay?” Al-Ansaari waxa uu carrabka ku adkeeyay in siyaasadda arrimaha dibadda ee Qatar oo ku salaysan mabaadi’ aan u oggolaanayn in ay ka hor yimaaddaan doorkooda dhexdhexaadinta oo sida uu sheegay ku dhisan “daacadnimo oo la isku halleyn karo”. Waxaana uu sheegay in dacaayadaha raqiiska ah aanay ka hor istaagayn ilaalinta xuquuqda dadka iyo qaynuunka caalamiga ah. Hadalka Netanyahu ayaa yimid kaddib markii Qadar ay Jimcihii ay maxkamadda caalamiga ah ee Hague ka hor sheegtay in Israa’iil ay xasuuq ku hayso Falastiiniyiinta ku nool Marinka Qasa. Hawlgal ballaadhan oo ka socda Qasa Xigashada Sawirka,Reuters Dhinaca kale, warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay in milatarigeedu ay soo saareen amarro ay ugu yeedhayaan kumannaan askari oo kayd ah si ay u taageeraan duullaanka ay ka wadaan Qasa, kaddib markii uu raysal wasaaraha Israa’iil ku dhawaaqay in uu dib u dhigay booqashadiisa soo socota ee Asarbayjaan. Sida laga soo xigtay Yedioth Ahronoth, askarta kaydka ah ayaa la geyn doonaa xadka Israa’iil ay la wadaagto Lubnaan iyo Daanta Galbeed ee la haysto, iyagoo beddelaya askar joogta ah oo hoggaamin weerar hor leh oo ku wajahan Qasa, sida uu wargayskaasi sheegay. Ma jiro weli wax war ah oo ka soo baxay dhinaca millateriga, balse wakaaladda wararka ee France Press ayaa sheegtay in ehellada warfidyeenkeedu ay ka mid ahaayeen dadka la siiyay amarrada abaabulka Sida laga soo xigtay maamulka warbaahinta Israa’iil, golaha amniga Israa’iil ayaa lagu wadaa in ay kulmaan maanta si ay u ansixiyaan duullaanka millitari oo intii hore ka ballaadhan. Xafiiska Raysal wasaaraha Israa’iil ayaa hore u shaaciyay in Benjamin Netanyahu uu dib u dhigi doono booqashadiisa Azerbaijan, oo la qorsheeyay 7-11-ka bishan May, isaga oo ku sababeeyay dhacdooyinkii ugu dambeeyay ee Gaza iyo Suuriya. Xafiiskiisa ayaa sidoo kale laga soo xigtay “Jadwal diblomaasiyadeed iyo mid amni” oo aan la shaacin wakhtigooda rasmiga ah laakiin la filayo in ay la xidhiidhaan kulanka Netanyahu iyo Madaxweyne Ilham Aliyev. Warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay Jimcihii in golaheeda amnigu ay ansixiyeen qorshayaasha hawlgal ballaadhan oo laga fulinayo marinka Qasa. Maxaan ka ognahay xaalka lahaystayaasha? Xigashada Sawirka,ABIR SULTAN/EPA-EFE/REX/Shutterstock Mid ka mid ah lahaystayaasha oo haysta dhalashada Ruushka iyo Israa’iil oo dhaawacmay ayaa dhaawaciisa ku sababeeyay duqaymaha cirka ee Israa’iil, sida laga arkay muuqaal cusub oo ay soo saareen guutada Izzad-Din al-Qassam, oo ah garabka millateri ee Xamaas. Muuqaalkan oo la sii daayay Sabtidii, ayaa waxa ka muuqday nin jiifa oo dhaawacan, oo faashado dhiig ahi kaga xidhan yihiin madaxa iyo gacanta bidix. Kaddibna waxa la arkay muuqaal kale oo ay ku jiraan rag Xamaas ka tirsan oo qodaya burburka si ay u soo badbaadiyaan, ka hor inta aanu muuqaalka ka soo bixin lahayste kale oo lagu magacaabo “Bar.” La haystaha dhaawaca ah ayaa ku hadlay luqadda Cibriga oo ay ka muuqato lahjad Ruush ah, isagoo sheegtay in uu yahay “Maxbuus lanbar. 24.” Waxa uu sharraxay duqaymaha Israa’iil ay halkaasi ka gaysanayso iyo sida ay u saameeyeen. Warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay in la haystahaasi uu yahay Maxim Herkin, oo 37 jirsaday dhammaadka bishan. Qoyskiisa ayaa soo saaray bayaan ay ka ga codsanayaan warbaahinta aanay baahin muuqaalka Xamaas. Dilka siddeed qof oo isku qoys ah Xigashada Sawirka,Reuters Afhayeenka difaaca madaniga ah ee Gaza, Maxamuud Basal ayaa u sheegay wakaalada wararka ee AFP in 11 falastiiniyiin ah lagu dilay Sabtidii duqaymo ay diyaaradaha Israa’iil ku qaadeen guriga qoyska al-Bayram oo ku yaalla deegaanka al-Hawouz ee badhtamaha Khan Yuunis ee koonfurta marinka Qasa. Waxa uu xusay in siddeeda qof ee dhintay oo dhammaantood hal qoys ka soo jeeday ay ku jireen gabar iyo wiil hal sano jir ah iyo sidoo kale ilmo hal bil jir ah. Sida laga soo xigtay muuqaal uu baahiyay Difaaca Madaniga ah, samata-bixiyayaal iyo dad rayid ah adeegsanaya toosh si ay uga baadhaan dadka laga yaabo in ay ku hoos jiraan burburka ayaa soo bixiyay ilmo carruur ah. Milateriga Israa’iil ayaa xaqiijiyay duqeynta, iyagoo sheegay in ay bartilmaameedsadeen waxa ay ugu yeedheen “argagixisada Xamaas ah”, bal se ma ay bixin faahfaahin dheeraad ah. Difaaca madaniga ah ayaa intaa ku daray in shaqaalahoodu ay meydad iyo dhaawac ka soo saareen bartilmaameedka guriga qoyska Zarab ee ku yaala deegaanka Batn al-Sameen, ee koonfurta Khan Yuunis. Qaran News
  5. Laascaanood (Caasimada Online) – Maamulka SSC-Khaatumo ayaa si rasmi ah uga jawaabtay hadal dhawaan kasoo yeeray Madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni, kaasoo muujiyay in Puntland ay ka xun tahay xiriirka dhow ee u dhexeeya SSC-Khaatumo iyo dowladda Federaalka Soomaaliya. Maamulka SSC ayaa si cad u sheegay in mowqifkooda siyaasadeed uusan ku xirnayn ra’yiga Puntland. Wasiirka Warfaafinta ee SSC-Khaatumo, Najiib Barkhadle Warsame, ayaa carabka ku dhuftay in maamulka SSC aanu u baahnayn in uu Puntland kala tashado xiriirka uu la leeyahay dowladda dhexe. Waxa uu xusay in labada dhinacba ay si madax-bannaan ula macaamili karaan dowladda Federaalka, taas oo aan waxba ka beddelayn sharcinimada iyo madax-bannaanida go’aannadooda. Najiib Barkhadle ayaa si adag u dhaliilay Puntland isagoo xusay in aysan wax wadatashi ah la samayn SSC markii ay xiriir la sameysay maamul gooni u goosad ah, oo ula jeedo Somaliland. Sidoo kale wuxuu su’aal geliyay sababta SSC looga filan karo inay Puntland kala tashato xiriirka ay la leedahay dowladda federaalka, iyadoo Puntland lafteedu tallaabooyin aan lala oggolayn qaaday. Wasiirku waxa uu sidoo kale shaaca ka qaaday in maamulka SSC-Khaatumo uu marar badan isku dayay inuu wada-hadal iyo xiriir la yeesho Puntland, hase yeeshee aysan wax jawaab ah ka helin dhanka maamulkaas, gaar ahaan Madaxweynaha Puntland. Isagoo arrinta sii faah-faahinaya, Wasiir Najiib ayaa sheegay in SSC aysan cidna uga baahnayn oggolaansho marka ay tahay difaaca danahooda siyaasadeed. Waxa uu xusay in SSC si cad u fahamsan tahay in taladooda u taallo iyaga, ayna tahay mid aan lala sugin go’aamada maamul kale. Sidoo kale, Wasiirka Warfaafintu waxa uu sheegay in SSC ay dantooda siyaasadeed iyo tan dadkooda ku arkeen in ay xiriir toos ah la yeeshaan dowladda federaalka. Tani waxay qeyb ka tahay dadaallada SSC ee ay ku doonayaan in codkooda laga maqlo heerka qaranka, lagana qayb-geliyo arrimaha siyaasadda dalka. Wasiirka ayaa ugu dambeyntiina adkeeyay in SSC ay ku howlan tahay sidii kuraasta deegaanadooda loogu soo dooran lahaa gudaha maamulaan, halkii laga geysan lahaa gobollo kale. Tallaabadan ayaa ah mid ay maamulka SSC ku doonayaan in ay xaqiijiyaan matalaad dhab ah oo salka ku haysa rabitaanka shacabka deegaanka.
  6. Caasimadda Israa’iil ayaa wajahday weerar culus kadib markii Xuutiyiinta Yemen ay ku tuureen gantaallo iyo madaafiic la beegsaday garoonka diyaaradaha Ben Gurion ee magaalada Tel Aviv. Warar cusub ayaa sheegaya in qeybo kamid ah madaafiicdaasi si toos ah ugu dhaceen garoonka, taas oo sababtay waxyeello iyo hakad ku yimid dhammaan duullimaadyadii garoonka. Afhayeen u hadlay ciidamada milatariga Xuutiyiinta ayaa si cad u sheegay in ay mas’uul ka yihiin weerarka, isagoo yiri: “Waxaan fulinay howlgal milatari oo aan ku beegsanay madaarka Ben Gurion. Waxaan uga digeynaa dhammaan shirkadaha duulimaadyada caalamiga ah in ay isku dayaan in ay isticmaalaan garoonkaas, waayo hadda waa meel aan aamin ahayn.” Qalabka difaaca cirka ee Israa’iil, gaar ahaan nidaamka Iron Dome, ayaa la sheegay inuu ku guuldareystay inuu qabto dhammaan gantaallada, taasoo sababtay cabsi weyn iyo kala carar ka dhashay gudaha magaalada. Ilo caafimaad ayaa xaqiijiyay in ay jiraan dad rayid ah oo ku dhaawacmay weerarka, inkasta oo tirada saxda ah aan wali si rasmi ah loo shaacin. Maamulka garoonka Ben Gurion ayaa si degdeg ah u xiray garoonka, iyadoo dhammaan duullimaadyadii gudaha iyo kuwa caalamiga ah la joojiyay illaa amar dambe. Source: goobjoog.com
  7. Mogadishu (HOL) — The SSC-Khaatumo administration has dismissed recent criticism from Puntland, saying it is under no obligation to consult the Puntland regional government about its relationship with Somalia’s Federal Government. Source: Hiiraan Online
  8. Mogadishu (HOL) — Somali government forces, in collaboration with local community fighters, killed at least 50 Al-Shabaab militants in heavy fighting on Saturday along the border between the Hiiraan and Middle Shabelle regions, according to the Ministry of Defense. Source: Hiiraan Online
  9. Mogadishu (HOL) — The leader of the SSC-Khatumo Regional State, Abdulqadir Ahmed Aw Ali Firdhiye, arrived in Mogadishu on Saturday ahead of the upcoming National Consultative Council (NCC) meeting set to open on Monday. Source: Hiiraan Online
  10. Mogadishu (HOL) — Somalia’s Defense Minister Ahmed Moallim Fiqi said Saturday that the federal government’s recent decision to ban Taiwan-issued passports was triggered by a planned visit of senior Taiwanese officials to Somaliland, which he described as a violation of Somalia’s sovereignty. Source: Hiiraan Online
  11. Somalia’s Minister of Petroleum and Mineral Resources, Dahir Shire Mohamed, has hailed the country’s new hydrocarbon partnership with Türkiye as a “timely boost” to unlock its vast but underdeveloped natural resources. Source: Hiiraan Online
  12. More than 45,000 people have been affected by flash floods in Somalia since mid-April, the United Nations said, with at least four people killed in the rapidly rising waters. Source: Hiiraan Online
  13. Arsenal paid the price for looking ahead to next week's Champions League semifinal return leg away to Paris Saint Germain on Saturday when Mikel Arteta's side was stunned by a 2-1 defeat at home to Bournemouth. Source: Hiiraan Online
  14. The recent killing of five Special Operations Group (SOG) members and injuries suffered by eight officers have renewed fears over the resurgence of terror attacks in the country. Source: Hiiraan Online
  15. Sudan’s paramilitary Rapid Support Forces (RSF) carried out a drone attack on a military air base and other facilities in the vicinity of Port Sudan Airport, a Sudanese army spokesperson said on Sunday, in the first RSF attack to reach the eastern port city. Source: Hiiraan Online
  16. FC Barcelona survived a difficult night away to bottom of the table and already relegated Valladolid to open a seven-point lead over Real Madrid at the top of La Liga ahead of Madrid's game at home to Celta Vigo on Sunday. Source: Hiiraan Online
  17. Dabley hubaysan oo aan weli la aqoonsan ayaa xalay abbaare 2:00am ee gelinkii danbe laba nin ku dilay bannaaanka hore ee hotel Baashe ee bartamaha Garoowe. Labada marxuum oo midkood waardiye ahaa ayaa u geeriyooday rasaas ay ku fureen dabley hubaysan oo goobta isaga baxsaday, kaddib markii ay dilka geysteen, islamarkaana baaritaan ayaa ku socda dhacdadaasi, siday sheegayaan saraakiisha Booliska gobolka Nugaal. Saraakiil ka tirsan ciidanka Booliska Nugaal ayaa noo sheegay in dilkaasi oo dhacay abbaare 2:00am ee gelinkii danbe ee xalay ay baaritaan ku wadaan, balse aysan wakhti xaadirkan bixin karin faahfaahin intaasi ka baxsan ilaa laga dhammaystiro baaritaanka. Marka laga soo tago saraakiisha aan sida gaarka ah xiriirka ula samaynay ma jirto warbixin ku saabsan dilkaasi oo si rasmi ah uga ka soo baxday laamaha Ammaanka Puntland gaar ahaanna ciidanka Booliska oo baaritaan ku wada dhacdadaasi. PUNTLAND POST The post Dabley hubaysan oo xalay laba nin ku dilay magaalada Garoowe appeared first on Puntland Post.
  18. Dabley hubeysan ayaa habeenimadii xalay laba nin ku dilay gudaha hotel ku yaalla bartamaha magaalada Garoowe, caasimadda Puntland. Falkan naxdinta leh ayaa dhacay xilli fiid ah, iyadoo wararka hordhaca ah sheegayaan in mid ka mid ah ragga la dilay uu ahaa waardiye ka howlgalayay hotelka. Ciidanka ammaanka ee Garoowe ayaa si degdeg ah uga falceliyay dhacdada, waxayna sheegeen in ay bilaabeen baaritaanno lagu daba joogo kooxdii weerarka fulisay. Sida ay sheegeen saraakiisha booliiska, dableydu waxay ka baxsadeen goobta markii ay geysteen dilka, iyagoo aan weli la aqoonsan. Dilka ayaa cabsi hor leh ku abuuray dadka deegaanka, iyadoo shacabka qaar ay muujiyeen walaac ballaaran oo la xiriira ammaanka magaalada, gaar ahaan bartamaha Garoowe oo ah goob muhiim ah oo ay ku yaallaan xarumo ganacsi iyo hoteello badan. Source: goobjoog.com
  19. Xilli ay sii kordhayso xiisadda u dhexaysa dalalka Hindiya iyo Pakistan ayaa militariga Pakistan wuxuu Tijaabiyay gantaal Casri ah oo masaafo fog gaari kara. Milateriga Pakistan ayaa bayaan uu soo saaray ku sheegay in gantaalkan oo gaaraya 450 kilomitir (279 miles) loo ganay si loo xaqiijiyo diyaargarowga howlgallada ciidamada Daahfurka gantaalkan ayaa timid kadib markii Pakistan ay sameysay dhoolatusyo militari oo xariir taniyo markii ay dib u qaraxday xiisadda kala dhexaysa dalka deriska ah ee Hindiya. War saxaafadeedka uu soo saaray militariga Pakistan ayaa lagu sheegay in Madaxweynaha Pakistan, Ra’iisul Wasaaraha iyo taliyayaasha ciidamadu ay ugu hambalyeeyeen ciidanka sida wanaagsan ee loo soo bandhigay tijaabada gantaalkan casriga ah. Pakistan ayaa horay u sameysatay dhawr gantaal oo casri ah, kuwaas oo ay ugu caansanyihiin gantaalka Shaheen oo gaari kara masaafo dhan 2,750 kilometer, lana soo bandhigay sanadkii 2015-kii, iyo gantaalka ridada gaaban ee Nasr, kaas oo tijaabadiisu guulaysatay 2011-kii, islamarkaana gaari gara 70 kilometer. Source: goobjoog.com
  20. The Somali government is battling a decades-long independence movement in Somaliland, a breakaway territory in the country’s north that in recent years has deepened its ties with Taiwan, causing outrage in both Somalia and China. Somaliland declared independence from Somalia in 1991 after the collapse of the central government in Mogadishu, but it is not recognized by any government. In a memo, a copy of which was obtained by The New York Times, Somali authorities cited compliance with United Nations Resolution 2758, a measure passed in 1971 recognizing the People’s Republic of China as the only global Chinese authority. The resolution does not mention Taiwan’s sovereignty status, but Beijing has long said the resolution gives it full control over the island. The memo, dated April 22, also called the “unauthorized establishment” of Taiwan’s representative office in Hargeisa, the capital of Somaliland, a “clear violation of Somalia’s sovereignty.” The decision to ban Taiwanese passport holders came five days before Taiwan’s foreign minister was scheduled to visit the territory, said a senior Somaliland official speaking on the condition of anonymity to discuss sensitive matters. Last week, Taiwan’s foreign minister, Lin Chia-lung, visited Eswatini, the tiny southern African kingdom that is the only country on the continent that formally recognizes the island. Taiwan’s foreign ministry called on Somalia to reverse the travel ban “immediately” and urged its nationals not to travel to Somalia or Somaliland until it had. Somaliland’s foreign minister, Abdirahman Dahir Adam, called the ban “unfortunate” and “alarming.” “Air-traffic control should not be politicized in any way,” he said in a phone interview with The Times. China welcomed Somalia’s decision. It was a “legitimate measure” to safeguard the country’s “sovereignty and territorial integrity,” Guo Jiakun, a spokesman for China’s Foreign Ministry, said at a news conference on Wednesday. Mr. Guo added that Taiwan was an “inalienable” part of China. Somalia’s civil aviation authority did not immediately respond to a request for comment. The announcement on Wednesday was not the first time Somalia had imposed similar travel restrictions. Last year, the authorities in Mogadishu refused entry to a plane carrying Ethiopian officials amid tensions over a port deal between Somaliland and Ethiopia. Beijing continues to expand its influence in Africa and isolate Taiwan in the process. Across the continent, China has leveraged its political and economic power to push governments to sever ties with Taipei. Somaliland has recently moved to court the Trump administration after years of developing ties with Republican lawmakers and conservative think tanks. Advertisement SKIP ADVERTISEMENT In 2020, Taiwan opened an office in Hargeisa and appointed an ambassador. Somaliland also sent a representative to Taiwan. A worker at a Taiwanese-funded agricultural program near Hargeisa. Taiwan has provided economic and military support to Somaliland in recent years.Credit…Joao Silva/The New York Times Taiwan subsequently backed Somaliland’s push for recognition, trained its military, provided scholarships to students, supplied medical equipment and funded roads. Senior Taiwanese officials have also visited Somaliland, including the deputy foreign minister, who attended the presidential inauguration in December. “Our histories and our aspirations have tied us hand in hand,” Ambassador Allen C. Lou of Taiwan said in an interview with The Times in Hargeisa last month. Somalia views the growing relationship between Taiwan and Somaliland as a challenge to its territorial integrity. This month, Somalia’s prime minister made a landmark visit to Las Anod, a city in a disputed region in southeastern Somaliland. Since 2023, Somaliland has been fighting local armed militias for control of the city, leading to widespread displacement and hundreds of deaths and injuries, according to rights groups, aid workers and doctors. Amnesty International has accused Somaliland’s security forces of indiscriminately shelling, killing and injuring civilians in Las Anod. The government has denied deliberately harming civilians. China has provided aid to the disputed region through Somalia, a decision that Taiwanese officials and some experts say is aimed at unsettling Somaliland and weakening its political standing. Beijing has also ratcheted up its messaging against Hargeisa; its ambassador in Mogadishu has met regularly with senior Somali officials. Experts said that Somalia’s decision to block Taiwanese passport holders signals more trouble ahead. “The ban gives one of the Horn of Africa’s most complicated and unresolved issues, that of Somalia and Somaliland, a global geopolitical element,” said Moustafa Ahmad, a researcher on China and Taiwan relations with countries in the Horn of Africa region. Amy Chang Chien contributed reporting from Taipei, Taiwan. Abdi Latif Dahir is the East Africa correspondent for The Times, based in Nairobi, Kenya. He covers a broad range of issues including geopolitics, business, society and arts. A version of this article appears in print on May 1, 2025, Section A, Page 6 of the New York edition with the headline: Somalia Bars Entry for Any With Passport From Taiwan. Order Reprints | Today’s Paper | Subscribe Qaran News
  21. President Hassan Sheikh Mohamud and President Xi Jinping in Beijing last year. Mogadishu (PP News Desk) — The decision by the Federal Government of Somalia to bar holders of Taiwanese passports from entering Somalia has come into effect. Several years ago, Taiwan established an office in Hargeisa, the capital of Somaliland — a self-declared secessionist administration that claims to have unilaterally separated from Somalia in 1991. Under the new policy, airlines flying to Somalia have been instructed not to allow Taiwanese passport holders to board planes bound for Somalia, citing Taiwan’s support for separatist movements within Somalia. Somalia subscribes to the One China Policy and regards Taiwan as an integral part of the People’s Republic of China (PRC). “By rejecting Taiwanese travel documents, Somalia’s government bows to China’s unreasonable demands and claims sovereignty over Somaliland,” misleadingly tweeted Senator Jim Risch, Chairman of the U.S. Senate Foreign Relations Committee. He shared a link to a New York Times report on the new policy concerning Taiwanese passport holders attempting to travel to the Federal Republic of Somalia. The United States of America recognises the political unity and territorial integrity of the Federal Republic of Somalia. © Puntland Post, 2025 The post Somalia Bars Taiwanese Passport Holders, Citing One China Policy appeared first on Puntland Post.
  22. Ra’iisul wasaaraha dawladda caalamka aqoonsanyahay ee Yemen , Axmed Cawad Bin Mubaarak ayaa maanta ku dhawaaqay inuu xilkaa iska casilay, isagoo is casilaadiisa ku sababeeyay inuu ka wajahay maamulka inuusan awoodin isticmaalka awoodiisa dastuuriga ah oo uu ku gaari karo go’aamo uu dib u habeyn ku sameeyo maamulka oo ay ugu horreyso isku shaandheynta hay’adaha dawladda, iyadoo hadda is casilaadan iyo khilaafka uu soo baxay xilli Mareykanka iyo xulafada Carabta ee taageerta maamulkan ay isku dayayeen inay ballaariyaan awoodda maamulkan si ay u qaadaan weerarro ay dib ugu qabsanayaan dhulka ay Xuutiyiinta maamullaan ee Yemen. Source
  23. Saraakiisha sare ee Iran , ayaa u sheegay wakaaladda wararka ee Reuters, inay la socdaan qorshaha Israa’iil ay ku doonayso inay ku weerarto Iran, haddii xataa heshiis la xiriira barnaamijka nukliyeerka ay gaaran Mareykanka iyo Iran. Source
  24. Kooxda Xuutiyiinta Yemen, ayaa dhowr gantaal ku weerarray bartilmaameedyo kala duwan oo ku yaalla gudaha Israa’iil, iyadoo ciidanka Israa’iil ay ku andacoonayaan in dhammaan laga hortagay gantaallada Xuutiga. Source
  25. Wasiirka arrimaha dibadda Cumaan, Badr Hamad Al Busaidi ayaa shaaca ka qaaday inuu baaqday wareegga saddexaad ee wadahadallada Iran iyo Mareykanka oo lagu ballansanaa in la qabto 3 bishan May, isagoo sheegay inaysan wali dhinacyado isla qaadan qabsoomida waqtiga uu dhacayo wada-hadallada ay Cumaan dhex dhexaadinayso. Labadii wareeg ee hore ma jirin, wax natiijo ah oo lagu gaaray, wuxuu Mareykanku ku adkaysanayaa burburinta xarumaha nukliyeerka, halka ay Iran doonaysa kaliya inay hoos u dhigto horumarinta nukliyeerka! Burbur kasta oo ku yimaada wada-hadalkan waxaa sugaya Netanyahu oo horey Trump uga heysta ballanqaad la xiriira haddii waddada diblomaasiyadeed ay burburto inay si wadajir ah u weerarri doonaan xarumaha nukliyeerka Iran. Source