Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    213,146
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Markab Raashin ah oo ay soo dirtay dowladda Imaaraatiga Carbeed ayaa maanta ku soo xirtay dekedda magaalada Boosaaso ee xarunta Gobolka Bari. Markabkan oo sida mucaawino ka kooban noocyada kala duwan ee Raashinka ayay dowladda Imaaraatiga u soo wakiilatay hay’adda Bisha Cas ee dalkaas ,taasi oo soo gaarsiisay dekedda magaalada Boosaaso. Mas’uuliyiin ka tirsan Puntland oo lagu wado in ay markabkan Raashinka ah kala wareegaan hay’adda Bisha Cas ee dalka Imaaraadka Carabta ayaa laga soo xigtay in mucaawinada saaran ay ka kooban tahay 220 Ton oo qeybaha kala duwan ee Raashinka ah. Mucaawinadan Raashinka ah ee la keenay Boosaaso ayaa lagu wadaa in mas’uuliyiinta Puntland u qeybiyaan bulshada u baahan ee ku nool degaannada Puntland, gaar ahaanna dadkii uu saameeyay dagaalkii Calmiskaad ee ciribtirka argagixisada Daacish. PUNTLAND POST The post Dowladda Imaaraatiga Carbeed oo markab Raashin ah u soo dirtay Puntland appeared first on Puntland Post.
  2. Charles King has arrived in Mogadishu to assume his role as His Majesty’s Ambassador to the Federal Republic of Somalia. He will lead the British Embassy in Somalia, focusing on strengthening the partnership between the United Kingdom and Somalia across various sectors, including governance, development, security, and humanitarian efforts. Landing in Mogadishu, the new ambassador said: “It is an honour to serve as UK Ambassador to Somalia. I look forward to working closely with Somali partners to support peace, progress, and prosperity. Going far, together. Waad mahadsantihiin- aan horey u soconno wadajir.” The UK remains committed to its longstanding relationship with Somalia, supporting the country’s path towards stability and growth. Source: FCDO, UK The post New UK Ambassador Arrives in Mogadishu appeared first on Puntland Post.
  3. Muqdisho (Caasimada Online) – Jihaadiyaddu waa khatar si joogto ah isu beddesha—mar waa dhibaato maxalli ah, mar kalena waxay noqotaa hanjabaad caalami ah. Soomaaliya waxay ka reeban tahay xaaladdan rogroganta, iyadoo muddo labaatan sano ah ay kooxdu al-Shabaab—farac ka tirsan Al-Qaacida—si joogto ah u beegsatay dhammaan hay’adaha dowladda, xarumaha amniga, iyo hoteellada waaweyn ee Muqdisho. Bishii April, al-Shabaab waxay qabsatay magaalooyin muhiim ah oo qiyaastii 150 mayl u jira caasimadda, halkaas oo weli laga fuliyo weerarro miinooyin dhulka lagu aaso ah iyo hoobiyeyaal. Hawlgalka Midowga Afrika ee Taageerada iyo Xasillinta Soomaaliya (AUSSOM) ayaa dhawaan shaaciyey inuu u baahan yahay 8,000 oo askari oo dheeraad ah si uu u fuliyo waajibaadkiisa. In Soomaaliya ay noqoto meel lagu beero jihaadiyaddu waa masiibo taariikhi ah oo murugo leh. Islaamka Soomaalida wuxuu ka soo jeedaa dhaqan Suufinimo oo ruuxi ah, mana aha diinta laf-dhabarta kala qaybsanaanta bulshada Soomaaliyeed. Tan iyo burburkii dowladdii dhexe ee sagaashamaadkii, dagaalladu waxay ahaayeen kuwo salka ku haya qabiil iyo gobol—ma ahayn kuwo diin ku saleysan. Si kastaba, marka nidaamyadii dowladeed burburaan, jihaadiyaddu waxay isu beddeshaa nidaam degaan u leh kooxaha hubeysan. Sida uu ii sheegay sarkaal sare oo Soomaali ah, al-Shabaab waxay dagaalka uga horreysay dowladda. Kooxda waxaa la aasaasay 2006, halka Ciidanka Xoogga Dalka dib loo dhisay 2008. Jihaadiyaddu waxay dad badan u tahay waddo looga baxo nidaamka qabiilka iyo qaab lagu raadsado aargoosi beeleed. Al-Shabaab waxay ciidamo badan ka heshaa beelaha la takooro, halka dowladda ay weli ku liidato in ay xooggeeda ku muujiso gudaha dalka. Tababarayaal maxalli ah iyo ajaanib, dalaaliin hub, iyo faafiyayaal xagjir ah ayaa si xornimo leh ugu howl gala Soomaaliya. Al-Shabaab ayaa dagaalyahanadeeda siisa fursado ballaaran oo ay ku hantaan awood iyo dhaqaale, taas oo ka badan waxa laga helo dowladda ama hay’ad kale. Hase yeeshee, diintu qayb bay ka tahay colaadda. Waxaan wareystay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud gudaha Villa Somalia, dhisme amni adag leh oo ku yaalla xarunta dowladda. Madaxweynaha oo 69 jir ah, kana badbaaday weerar lagu qaaday kolonyadiisa bishii Maarso, ayaa sheegay in dowladda ay ku jirto “dagaal feker ah.” Wuxuu xusay aayad Qur’aan ah oo muujinaysa in Islaamku ixtiraamo karaamada aadamaha. “Al-Shabaab waa dad hal mar isugu yimaada si ay 1,000 qof u dilaan,” ayuu yiri. Dowladdu waxay bilaabaysaa telefishin cusub oo faafin doona aragtida Islaamka ee aan xagjirnimadu dhaawicin. Waxaana laba jeer la isugu yeeray in ka badan 300 culimo Soomaaliyeed si ay shirar ugu cambaareeyaan al-Shabaab. Madaxweynaha ayaa qiray in kulamadan lagama maarmaan u ahaayeen sidii shacabka loogu qancin lahaa khatarta kooxda. “Marka siyaasi yiraahdo al-Shabaab waa xun tahay, dadku waxay u arkaan olole siyaasadeed… Laakiin marka sheekh weyn fatwo bixiyo oo yiraahdo arrin gaar ah waa diidmo Islaam ah, dadka ma aqbalaan.” Cabdulqaadir Macallin Nuur, siyaasi iyo imaam Suufi ah, ayaa sheegay in arrintaasi aysan ku filnayn. “Suufiyadu way is ururiyeen, fatwana way bixiyeen, laakiin yaa fulinaya? Madaxweynaha wuu dadaalay, laakiin waxaad u baahan tahay xoog.” Cabdulqaadir, oo horey saaxiib ula ahaa madaxweynaha balse hadda siyaasadda kaga soo horjeeda, ayaan xilliga aan la kulmayey wax ilaalo ah la socon. Waxaan kula kulmay masaajid furan oo uu hoggaamiyo, halkaas oo ay joogeen boqolaal arday iyo taageerayaal xiran dhar cad. Wuxuu madax ka yahay xisbi siyaasadeed Suufi ah oo cusub, wuxuuna horey u soo noqday wasiir iyo safiirkii Soomaaliya u fadhiyay Ururka Iskaashiga Islaamka. Xilkaas ayuu iska casilay si uu ugu laabto siyaasadda. “Dabeecad ahaan, waxaan ahay hoggaamiye ruuxi ah, ma ahan siyaasi,” ayuu yiri. Cabdulqaadir, oo ah wiil uu dhalay wadaad caan ah, wuxuu dalka dib ugu soo laabtay 2009 kaddib sanado uu dibadda ku maqnaa. Waqtigaas, al-Shabaab waxay gacanta ku haysay qiyaastii 80% Muqdisho. Cabdulqaadir wuxuu abaabulay malleeshiyaad Suufi ah oo la dagaallama al-Shabaab. Kooxdiisa waxay waayeen in ka badan 200 dagaalyahan intii lagu jiray dagaalladaas, waxayna ku guuleysteen in ay kooxaha ku riixaan miyiga. Wixii intaa ka dambeeyay, al-Shabaab waxay dishay wiil uu dhalay iyo walaashiis. “Kahor dagaalkii sokeeye, hal qof oo jihaadi ah xitaa dalka kuma nooleyn,” ayuu yiri. “Suufinimo ayaa dalka hoggaaminaysay.” Tan iyo markaas, dhammaan hay’adihii dowladda iyo ilihii awoodda ee dalka ayaa burburay. Inta weli muuqata waxay salka ku haysaa diin ama qabiil. Haddii jihaadiyaddu tahay wax dibadda laga keenay, waxay u muuqan kartaa mid ay dadku u arkaan xal, maadaama dalku uu ka arradan yahay nidaam shaqeynaya. Fikirka xagjirka ah ee Islaamiyiintu wuxuu bixiyaa aragti cad, adag, isla markaana leh himilo caalami ah. Al-Shabaab waa urur jiritaankiisu dheer yahay, kana xooggan hay’adaha dowladda ee ay la dirirto. Dowladda weli ma awoodo inay si waara u keento beddel lagu kalsoonaan karo oo meesha ka saara argagixisada. Si kastaba, waxa laga yaabaa in asalka dibadda ee jihaadiyaddu uu sidoo kale yahay meel ay ka jilicsan tahay. Soomaaliya waxay xambaarsan tahay dareen qaranimo oo xooggan, xitaa iyadoo dagaallo sokeeye ay wiiqeen muddo dheer. Cabdulqaadir Macallin Nuur, oo fadhiyay roog maqaar ah oo si farshaxanimo leh loo sameeyay, wuxuu ii soo dhigay bun ku dhex jirta saliid kulul oo sisin ah, kuna jirta weel qoryo ah oo la xardhay—cunno dhaqameed lagu marti geliyo xafladaha ruuxiga ah ee Suufiyada. Waxaa laga yaabaa in jawaabta al-Shabaab lagu xallin karo Soomaalinimadaas gaarka ah—soo celinta aqoonsiga qaran iyo mid diineed oo awood u leh inuu maalin maalmaha ka mid ah ku darsado xataa kuwa hadda xagjirka ah. “Haddii al-Shabaab ay diyaar u yihiin inay aqoonsadaan Soomaaliya inay tahay dal leh xuduudo iyo calan buluug ah, waxaan ku martiqaadi lahaa halkan. Waa dadkeennii,” ayuu yiri Cabdulqaadir. “Haddii ay doonayaan awood, ha yimaadaan oo aan wada hadalno. Laakiin haddii ay rabaan in Soomaaliya laga tirtiro khariidadda adduunka, annagu maya baan leenahay.” Qalinkii: Armin Rosen, The Wall Street Journal
  4. For decades, the international community has held fast to the aspiration of a unified Somalia. Yet that vision—however noble—no longer corresponds with realities on the ground. Somalia today is not a single, functioning nation but a fragmented territory composed of three distinct political entities: Somaliland, Puntland, and South/Central Somalia. Each region has its governance structure, security apparatus, and political trajectory. Rather than continuing to pursue an outdated dream of centralized unity, this article proposes a pragmatic alternative: a three-state solution. This model does not advocate fragmentation for its own sake—it reflects the lived reality of millions of Somalis and offers a sustainable path to peace, cooperation, and regional development. Somalia’s disunity is deeply rooted in history. It began with the flawed 1960 union between British Somaliland and Italian Somalia—a merger riddled with inequality and imbalance. The northern region, which contributed an estimated 62% of national revenue, was granted just 22% of parliamentary seats. Political marginalization and authoritarian repression under Siad Barre’s regime further fueled tensions, particularly in the north. These grievances sparked the 1988 civil war and ultimately led to the collapse of Somalia’s central government in 1991. Since then, the country has operated as a de facto tripartite system, with no genuine reunification. Somaliland: A de facto state with functioning institutions Since declaring independence in 1991, Somaliland has become one of the most stable and democratic nations in Africa. Key signs of this progress include regular multiparty elections, a credible judicial system, no terrorist incidents in 2024, and control over its own currency (the Somaliland shilling), passports, and armed forces. Somaliland also meets all the main criteria for statehood under international law. These include clearly defined borders—those of the former British Protectorate—a permanent population, and a functioning government that maintains effective control. Despite this, Somaliland remains unrecognized by the international community—denying it access to multilateral institutions, international lending, and diplomatic recognition. Puntland: Autonomous and proactive in security Established in 1998, Puntland, widely regarded as an autonomous territory within Somalia, has pursued autonomy within a federal framework rather than complete secession. The region has maintained a degree of political stability while asserting its prerogatives concerning natural resources and territorial boundaries. In 2024, Puntland launched Operation Hilaac, a major military campaign targeting ISIS and Al-Shabaab strongholds in the Cal Miskaad Mountains. Backed by U.S. air support, the operation successfully disrupted insurgent networks. Despite such achievements, Puntland continues to clash with Mogadishu over federal powers and remains an indispensable partner in counterterrorism efforts across the Horn of Africa. South/Central Somalia: A region in perpetual crisis Despite years of international engagement and billions in aid, South/Central Somalia remains mired in conflict and fragile governance. In 2025, Al-Shabaab’s “Operation Ramadan” saw the group recapture at least 15 towns—including Bal’ad and Bacadweyne—across the Shabelle and Hiran regions. Government forces and AU troops are overstretched and underfunded, while extremist influence remains strong. However, civil society groups persist in their efforts to deliver basic services and justice, often filling the void left by the state. This region demands more than temporary aid. It requires internationally guided stabilization, long-term capacity building, and institutional reform. Pragmatism over romanticism Holding onto the idea of Somali unity through centralization ignores more than three decades of disintegration. A better, peaceful path would be to recognize Somaliland as an independent republic, honoring its strong democratic governance; Puntland as an autonomous state linked to a future Somali federation, much like Puerto Rico’s relationship with the United States; and South/Central Somalia as a UN-supervised trusteeship, allowing time for peacebuilding and political reform. Holding onto the idea of Somali unity through centralization ignores more than three decades of disintegration.” This approach has historical support. Successful splits have worked before, such as Czechoslovakia’s division into two independent states, the Czech Republic and Slovakia, in 1993; Eritrea’s independence from Ethiopia that same year; and South Sudan’s internationally supervised secession in 2011. These examples demonstrate that state reconfiguration can be peaceful and internationally supported. Facing challenges with resolve Adopting a three-state solution will not be easy. The first challenge is nationalist sentiment—many still hold onto the dream of a single Somali state. Second is international reluctance, fueled by concerns that recognizing new states could encourage secessionist movements elsewhere. Third are legal and technical hurdles, such as dividing resources, setting borders, and protecting minority rights. Still, these challenges are far smaller than the cost of continuing with business as usual: ongoing instability, extremism, and human suffering. A managed transition—supported by the United Nations, the African Union, and regional partners—can offer the structure needed for a peaceful and lasting realignment. To support a peaceful transformation, the international community should take several key steps. First, it must acknowledge the political reality on the ground. This means opening formal dialogues with Somaliland, Puntland, and South/Central Somalia as separate entities. Second, it should establish legal mechanisms for separation. This includes supporting frameworks for peaceful disengagement—such as resource-sharing agreements, border commissions, and protections for minority groups. Third, investment must be tailored to each region’s needs. In Somaliland, focus on infrastructure like the Port of Berbera, digital governance, and education. In Puntland, support energy development and security services. In South/Central Somalia, prioritize humanitarian aid and peacebuilding efforts led by the United Nations. Finally, launch a UN trusteeship in South/Central Somalia. This should be a time-limited mission aimed at stabilizing governance, overseeing elections, and helping build strong local institutions. Conclusion Somalia is no longer a unified state—it has become three distinct political entities. Somaliland is a functioning democracy, yet still lacks international recognition. Puntland is a stable, autonomous region that plays a key role in regional security and counterterrorism. South/Central Somalia is a territory in urgent need of international support and oversight. It’s time for the international community to stop romanticizing unity and the idea of a unified Somalia and begin supporting the realities on the ground. This is not a call for division—it’s a call for realism, dignity, and lasting peace. AS Editor’s Note: Adam Daud Ahmed, a Horn of Africa political and security analyst in Hargeisa, Somaliland, specializes in geopolitics, counterterrorism, and democratization. He holds a master’s degree in international relations and can be reached at keysar28@gmail.com. Qaran News
  5. Muqdisho (Caasimada Online) – Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa ku dhawaaqay in uu joojinayo shaacinta macluumaadka la xiriira khasaaraha ka dhasha duqeymaha ay ka fuliyaan gudaha Soomaaliya. Tallaabadan ayaa imaneysa iyadoo maamulka cusub ee Madaxweyne Donald Trump uu wali dejinayo siyaasaddiisa amni iyo militari ee gobolka. Tan iyo markii Trump xafiiska la wareegay, Mareykanka ayaa fuliyay ugu yaraan 24 duqeyn oo ka dhacay Soomaaliya, kuwaasoo lagu beegsaday xubno ka tirsan ururka Al-Shabaab iyo kooxda Daacish ee ka howl-gasha Puntland. Weeraradan ayaa qeyb ka ah dagaalka Mareykanka uu ku taageerayo dowladda Soomaaliya ee la tacaaleysa kooxaha xagjirka ah. AFRICOM ayaa horay si joogto ah u shaacin jirtay khasaaraha weeraradaas, iyadoo war-saxaafadeedkii 12-ka April lagu sheegay in hal xubnood oo ka tirsan Daacish lagu dilay duqeyn. Si kastaba, bayaanka dambe ayaa laga reebay tirooyinka khasaaraha iyo waxyeellada shacabka. Taliska AFRICOM ayaa sabab uga dhigay go’aankan in la ilaaliyo amniga howl-galada, iyagoo sheegay in aysan shaacin doonin faah-faahinta gaarka ah ee cutubyada iyo qalabka militari ee la adeegsanayo. Afhayeenka AFRICOM, Lt. Col. Doug Halleaux, ayaa sheegay in ay go’aansadeen in si ku-meel-gaar ah loo joojiyo shaacinta khasaaraha, maadaama maamulka cusub uu weli dejinayo siyaasadiisa. Col. Halleaux wuxuu intaas ku daray in AFRICOM ay sii wadi doonto daabacaadda warbixino saddexdii biloodba mar ah oo ay ku faahfaahin doonaan haddii uu jiro khasaare soo gaaray shacabka. Wuxuu tilmaamay in duqeymihii u dambeeyay aysan jirin wax khasaare ah oo soo gaaray shacabka Soomaaliyeed. Go’aankan ayaa imaanaya xilli Mareykanka uu sidoo kale hoos u dhigay daah-furnaanta weerarada uu ka fuliyo dalka Yemen. Taliska CENTCOM oo ka mas’uul ah gobolkaas ayaa muddo ku dhow lix toddobaad aan wax xog ah ka bixin khasaaraha shacabka, iyadoo Yemen Data Project ay sheegtay in duqeymahaas ay sababeen dhimashada in ka badan 200 oo qof oo shacab ah. Tallaabadan AFRICOM ayaa dhalisay su’aalo la xiriira hufnaanta iyo isla xisaabtanka ku aaddan howl-gallada Mareykanka ee dibadda, gaar ahaan marka ay saameeyaan shacabka rayidka ah.
  6. NAIROBI, Kenya (HOL) — Ethiopia’s Somali State President, Mustafa Mohammed Omar 'Cagjar', has urged Somalis living abroad to return home and help rebuild the region, calling on professionals and entrepreneurs in Kenya to invest in local development as the state embraces newfound autonomy and peace. Source: Hiiraan Online
  7. Mogadishu (HOL) — The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the Government of Canada have partnered on a new climate and gender-focused initiative aimed at boosting food security and empowering women farmers across Somalia. Source: Hiiraan Online
  8. Mogadishu (HOL) — Soaring food prices driven by worsening climate shocks are pushing millions of Somali families deeper into crisis, experts warn, as erratic weather devastates crops, kills livestock, and threatens to overwhelm already fragile livelihoods. Source: Hiiraan Online
  9. Jabuuti (Caasimada Online) – Dowladda Jabuuti ayaa si rasmi ah u bilowday tallaabooyin adag oo ay ku masaafurinayso muwaadiniin u dhashay dalal ay kamid tahay Soomaaliya. Muwaadiniinta la musaafurinayo ayaa sidoo kale kasoo jeeda dalalka Yemen iyo Itoobiya, kuwaas oo lagu eedeeyay in ay ku xad-gudbeen shuruucda degenaanshaha iyo shaqada ee dalkaas, iyadoo dadka la bartilmaameedsaday lagu helay inay si sharci darro ah u joogeen dalka ama u shaqeynayay. Tallaabadan ayaa imaanaysa iyadoo dalalka dadkaas laga soo masaafurinayo ay ka taagan yihiin xaalado amni darro iyo dhaqaale oo aad u liita. Warbixinnada qaar ayaa muujinaya in dadkaasi horey uga soo carareen colaado iyo xaalado nololeed oo adag, taasoo walaac xooggan ku abuurtay hay’adaha caalamiga ah iyo ururada u dooda xuquuqda aadanaha. Jabuuti, oo ah dal istaraatiiji ah ku yaalla Geeska Afrika, ayaa sanadihii la soo dhaafay martigelinayay qaxooti fara badan, gaar ahaan Yemeniyiinta oo dagaal sokeeye uu dalkooda ka socday tan iyo 2015-kii. Dadkaasi ayaa dalka Jabuuti u arkay meel nabdoon oo ay kaga nabad galaan colaadda. Tirada dadka Yemeniyiinta ah ee ku sugan Jabuuti ayaa lagu qiyaasaa tobanaan kun, iyadoo ay wehliyaan qaxooti kale oo ka yimid dalal ay ka jiraan colaado iyo dhibaatooyin nololeed sida Soomaaliya, Itoobiya iyo Ereteriya. Xarumaha ay qaxootigu deggan yihiin ayaa u badan kuwo aan rasmi ahayn, taasoo sii murjisay xaaladooda nololeed. Wararka laga helayo ilo maxalli ah ayaa sheegay in howl-gallada lagu qabtay boqolaal qof ay ka dhaceen xeryo iyo deegaanno barakacayaal si ku meel gaar ah ugu noolaayeen. Dowladda Jabuuti ayaa la sheegay inay diyaarinayso in dadkaas lagu celiyo dalalkii ay ka yimaadeen, iyadoo aysan caddayn meelaha saxda ah ee loo musaafurinayo. Hay’adaha samafalka iyo kuwa xuquuqda aadanaha ayaa si adag uga digay khatarta ay tallaabadan leedahay, gaar ahaan marka la eego haweenka, carruurta iyo dadka da’da ah ee barakacayaasha ah. Waxay sheegeen in ku laabashada meelaha colaadaha ka jiraan ay si toos ah khatar ugu tahay nolosha dadkaasi. Ururadaasi ayaa ugu baaqay Dowladda Jabuuti iyo beesha caalamka in la xaqiijiyo ilaalinta xuquuqda aas-aasiga ah ee dadka qaxootiga ah. Sidoo kale, waxay codsadeen in aan la masaafurin dadka ku sugan xaalado nugul ilaa la helo xal waara oo ammaan ah oo lagu badbaadin karo noloshooda.
  10. Mogadishu (HOL) — Somali Prime Minister Hamza Abdi Barre on Monday accused opposition politicians of promoting the interests of foreign governments seeking to destabilize the country, as political tensions mount ahead of national elections and in the wake of the controversial launch of a new ruling party. Source: Hiiraan Online
  11. Mogadishu (HOL) — Ma’awisley militia forces from Somalia’s Hiiraan region are advancing toward the Al-Shabaab-held district of Aadan Yabaal in Middle Shabelle. Source: Hiiraan Online
  12. NAIROBI, Kenya (HOL) — Across Africa and the Middle East, aviation is entering a defining decade. Passenger demand is rising, new safety mandates are coming into force, and maintenance bottlenecks are driving up operational risks. For airlines and operators working in high-growth but resource-stretched environments, the margin for error is narrowing. Source: Hiiraan Online
  13. Madaxweyne Ku-xigeenka JSL oo kullan is xog-warreysi ah la yeeshay Madax dhaqmeedka iyo Haldoorka Gobolka Awdal. Madaxweyne Kuxigeenka JSL Mudane Maxamed Cali Aw Cabdi iyo Waftigii u hogaaminayey ee socdaalka shaqo ku joogay xarunta Gobolka Awdal ee Magaalada Boorama ayaa qaabiley ,isla markaana kullan is xog-warreysi ah la yeeshay Madax-dhaqameedka,wax-garadka iyo Wayeelka Gobolka Awdal. Kulankaas oo ahaa mid xaal wareysi guud ah,ayaa lagu gorfeeyey arrimo la xidhiidhay nabadda iyo horrumarinta dalka sidii ay doorkooda uga qaadan lahayeen Madax-dhaqameedku,waxaana xusid muddan in madaxdhaqmeedka halkaasi hadalka iska daba qaatay ay ku dheeraadeen baahiyaha gobolka ka jira iyo sidii wax looga qaban lahaa. Ugu dambayntii waxa halkaasi ka hadlay madaxweyne ku-xigeenka JSL Mudane Maxamed Cali Aw Cabdi ayaa ugu horayntii u mahadnaqay madax-dhaqmeedka gobolka Gobolka Awdal iyo wax-garadka ,waxaanu xusay in Xukuumadda wada jir iyo wax-qabad ay Gobolka Awdal hirgelinayso mashariic horrumarineed oo lagu diirsan doonno, isla markaana ay oofinayso ballan-qaad-yadii la sameeyey xiligii ololaha doorashada.”Shacabka Gobolka Awdal waxaan ugu bishaaraynaayaa in xukumada cusub ee Wadajir iyo Wax-qabad ay diyaar u tahay fullinta ballanqaadyadii wakhtigii ololaha doorashada. Madaxweyne ku-xigeenka JSL ayaa sheegay in xukuumadda oo wada jir ay bilowday jidka mihiimka ah isku xidha Boorama iyo Baki, waxaanu xusay inuu dhammaan doonno jidkaasi dhawaan “Sidaad ka war qabtaan Wadadi Borama iyo Baki xukumaddu waxay bilawday 100 maalmood ee u horreeyey muddo xilleedkeeda dhawaana way dhamaan doontaa.” Madaxweyne ku-xigeenka ayaa ugu busheereyey bulshada reer Awdal iyo guud ahaan-ba reer Somaliland dhismaha dekadda casriga ah ee Lughayaha,taas oo dhawaan la dhaggax dhiggi doonno, isla markaana la bilaabi doono “Dhawaan waxa si rasmiya loo bilaabi doona dhismaha Dekedda lughaya oo noqonayn dhaggax dhi, balse markiiba hawsheeda ay xukuumaddu bilaabi doonto,Waanu ognahay mihiimada dekedda Lughaya ay u leedahay shacabka ka xukumad ahaan waxa naga go’an in dalka aan ka hirgelino kaabayaasha dhaqaalaha.” Dhanka Kalena Madaxweyne ku-xigeenka JSL ayaa ka hadlay hawsha dhismaha jidka mihiimka ah ee isku xidhay Magaalooyinka Boorama iyo Lawyacaddo,waxaanu xusay inay dhawaan bilaabi dooonnaan “Waxa iyadu meel fiican maraysa hawsha dhismaha Wadada Borama iyo lawyacado oo iyadna qiimaynteedii wey soo dhammaatay isla markaana hawsheedu waxay u bilaabmi doontaa sida ugu dhakhsiyaha badan” Ugu dambeyntii Madaxweyne ku-xigenka ayaa kula dar-daarmay Madax-dhaqameedka iyo haldoorka Gobolka Awdal inay xukuumadda wada jir iyo wax-qabad kale shaqeeyaan arrimaha la xidhiidhay horrumarka dalka 𝐀𝐋𝐋𝐀𝐀 𝐌𝐀𝐇𝐀𝐃 𝐋𝐄𝐇 𝐗𝐮𝐬𝐞𝐞𝐧 𝐀𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐂𝐢𝐠𝐞 (𝐃𝐞𝐲𝐫) 𝐀𝐟𝐡𝐚𝐲𝐞𝐞𝐧𝐤𝐚 𝐌𝐚𝐝𝐚𝐱𝐰𝐞𝐲𝐧𝐚𝐡𝐚 𝐉𝐚𝐦𝐡𝐮𝐮𝐫𝐢𝐲𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐒𝐨𝐦𝐚𝐥𝐢𝐥𝐚𝐧𝐝 Qaran News
  14. Muqdisho (Caasimada Online) – Dalalka Masar, Qatar iyo Isutagga Imaaraadka Carabta (UAE) ayaa si adag u cambaareeyay weerarkii is-miidaaminta ee Axaddii ka dhacay agagaarka saldhigga milatari ee Damaanyo ee magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya. Bayaanka Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Masar ayaa si cad u cambaareeyay weerarka, iyadoo ku tilmaantay “mid si buuxda loo naqdiyay,” isla markaana muujisay garab istaag buuxa oo ay siineyso dowladda iyo shacabka Soomaaliyeed. Masar waxay sidoo kale tacsi u dirtay qoysaska dadkii ku dhintay weerarka, shacabka Soomaaliyeedna waxay u rajeysay samir iyo adkaysi, halka dadka dhaawacmayna ay u rajeysay caafimaad degdeg ah. Dowladda Qatar ayaa sidoo kale si rasmi ah u cambaareysay weerarka, iyadoo Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Doha ay hoosta ka xarriiqday sida ay uga go’an tahay la-dagaallanka dhammaan noocyada rabshadaha iyo argagixisada. Imaaraadka Carabta ayaa dhankiisa bayaan la mid ah ku muujiyay tacsi uu u dirayo dowladda Soomaaliya, shacabka Soomaaliyeed, iyo qoysaska dadkii ku geeriyooday qaraxa. Wararka laga helayo ilo amni ayaa sheegaya in qofka is-miidaamiyay uu isku qarxiyay xilli uu la jiray dhalinyaro is-diiwaan gelinayay si ay ugu biiraan Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, kuwaas oo saf ugu jiray agagaarka saldhigga Damaanyo. Kaamiro goobta ku xireed ayaa duubtay muuqaalka nin ka soo degaya Mooto Bajaaj, kadibna soo dhex aaday dhallinyarada oo saf ku jira wadada dhinaceeda, kuna qarxay. Waxaa muuqaalka laga arkayaa Holac ama Dab xoog leh oo goobta is qabsaday iyo dhallinyaradii dhankaas xigtay oo dhulka ku daadaneysa, kadibna uuro ayaa goobta is qabsatay, intaas ayuu ku egyahay muuqaalka la helay. Qiyaastii 20 dhallinyaro ah ayaa halkaas ku geeriyootay, halka ku dhowaad 30 kalena ay ku dhaawacmeen, sida laga soo xigtay goobaha caafimaadka ee Muqdisho. Khasaaraha qaraxaas kuma ekaanin dhalinyaradii feylka ku jirtay ee waxaa ku dhintay, kuna dhaawacmay dad kale oo shacab ah oo saarnaa gaadiidkii goobtaas maraayey, waxaa muuqaalada lasoo duubay laga arkay gaari Caasi ah/Home ay dhimasho iyo dhaawac noqdeen dadkii saaraa iyo dhowr Bajaaj. Dowladda Soomaaliya oo ka hadashay qaraxaas ayaa ka gabasatay inay sheegto khasaaraha, waxayna ku soo koobtay inay baaritaan ku wado, balse waxay xaqiijisay inuu is qarxiyey qof naftiisa haligay oo ka tirsanaa Al-Shabaab. Ciidamada ammaanka ayaa kor u qaaday heeganka guud ee magaalada, iyadoo baaritaan rasmi ah oo lagu ogaanayo faahfaahinta weerarka uu haatan socdo.
  15. Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa xafiiskiisa ku qaabilay Danjiraha Jamhuuriyadda Yemen u fadhiya Soomaaliya, Mudane Fadli Ali Ahmed Labada masuul ayaa ka wada hadlay xoojinta xiriirka iyo iskaashiga u dhaxeeya labada dal, xaaladda qaxootiga iyo jaaliyadda Yemen oo ay Soomaaliya keeneen daruufaha ka jira dalkooda. Soomaaliya iyo Yemen waxaa ka dhaxeeya xiriir soo jireen ah oo taariikhi ah oo ku suntan dhinacyada dhaqanka, bulshada iyo ganacsiga kaas oo saldhig adag u ah kor u qaadidda iskaashi ku dhisan danaha wadaagga ah ee labada shacab ee walaalaha ah. Source: goobjoog.com
  16. Mogadishu (HOL) – Wadajir Party leader and MP Abdirahman Abdishakur Warsame has called on the Federal Government of Somalia to provide urgent military assistance, weapons, and supplies to local fighters confronting the Al-Shabaab militant group in the Hiiraan region. Source: Hiiraan Online
  17. Wasiirka Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Puntland, Ubax Cabdirashiid Maxamed Xirsi ayaa shaqa-joojin saddex bilood ah ku samaysay Agaasimihii Maamulka iyo Maaliyadda Wasaaraddaasi, Cabdicasiis Cali Axmed. Warqad shaqa-joojin ah oo ka soo baxday Xafiiska Wasiirka, Ubax Cabdirashiid Maxamed ayay mudda saddex bilood ah shaqada kaga joojiyay Agaasimihii Maamulka iyo Maaliyadda Wasaarada Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Puntland, Cabdicasiis Cali Axmed. Wasiir Ubax Cabdirashiid, waxay ku sababaysay Warqadda Shaqa-joojinta xil gudasho la’aan iyo amar-diido uu sameeyay Agaasime Cabdicasiis Cali Axmed, taasi oo ay dheertahay in uu si qaldan u adeegsaday awooddiisa, islamarkaana is hor-taag iyo carqaladayn ku sameeyay Shaqadii Wasaaradda, siday sheegtay Wasiir Ubax. “Ka dib markaan arkay inuusan soo xaadirin shaqada si joogto ah uusana fasax ku maqnayn, shaqadiina dayac ka yimid.Waxaan go’aamiyay maanta oo taariikhdu tahay 18/May/2025 inaan mudo kooban shaqada ka joojiyay Cabdicasiis Cali Axmed agaasimihii Maamulka iyo maaliyada ee Wasaarada Gargaarka” ayay Wasiir Ubax ku qortay warqadda shaqa-joojinta. “Hadaba, si wasaaraddu u dardar geliso waajibaadkeeda shaqo ay u hayso bulshada, laga bilaabo maanta oo taariikhdu tahay 18/May/2025, waxaan si ku meelgaar ah ugu igmaday (magacaabay) shaqada agaasimaha maamulka iyo maaliyada ee Wasaaradda Gargaarka iyo Maaraynta Masiibooyinka uu sii ahaado Abdimalik Mohamed Abdullahi” ayay sii raacisay qoraalkeeda. PUNTLAND POST The post Agaasimihii Maamulka iyo Maaliyadda Wasaaradda Gargaarka iyo Maaraynta Musiibooyinka Puntland oo shaqa joojin lagu sameeyay appeared first on Puntland Post.
  18. Muqdisho (Caasimada Online) — Agaasimaha Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad Sugidda Qaranka ee NISA, Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe) oo ay wehliyaan Xildhibaan Maxamed Cabdullaahi Buraale iyo mas’uuliyiin kale ayaa maanta gaaray degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan. Socdaalka Sanbaloolshe ayaa u daaran dardar-gelinta dagaalka yo inay ciiidamada qaranka iyo kuwa xaq u dirirka deegaanka ay ku dhiiri-geliyaan dagaalka naf-hurka ah ee kula jiraan kooxda Al-Shabaab. Labadii maalmood ee lasoo dhaafay waxaa inta u dhaxeysa deegaanka Mabaax ee gobolka Hiiraan iyo degmada Aadan Yabaal lagu dilay in ka badan 70 Shabaab ah oo horjoogayaal ay ku jiraan, sida ay sheegtay dowladda federaalka Soomaaliya. Ciidamada dowladda iyo kuwa deegaanka ayaa maanta kaabiga ku haya degmada Aadan Yabaal ee gobolka Shabeellaha Dhexe, halkaas oo kooxda Al-Shabaab lagu jabiyay, waxaana weli aaggaas ka socda howl-gallo culus. Dhinaca kale, socdaalka Sanbaloolshe iyo ma’suuliyiinta kale ee dowladda ayaa kusoo aadaya xilli qaar kamid ah siyaasiyiinta mucaaradka ay ugu baaqeen madaxda dowladda inay gurmad deg-deg oo isugu jira ciidan saad iyo hub la gaarto dadka deegaanka, si loo wiiqo awooda kooxda Al-Shabaab. Xildhibaan Cabdiraxmaam Cabdishakuur oo kamid ah siyaasiyiinta baaqan diray ayaa tilmaamay in shacabka Soomaaliyeed ay indhaha ku hayaan sida ay madaxda dowladdu masuuliyad isaga saaraan gurmadka iyo garab istaagga dagaalka ay beesha Xawaadle kula jirto kooxda Al-Shabaab. “Waa dagaal jiritaan, argagexisadu waxay doonayaan in ay jebiyaan adkaysiga iyo ruuxda dagaal ee beesha, iyagoo kaga aargudanaya in horay uu jebiyeen haybadda iyo burjiga dagaal ee argagexisada. Dowladdu waa in ay gurmad ciidan, oo degdeg ah, saad iyo saanad la garab istaagtaa dagaalka,” ayuu yiri Xildhibaam Cabdiraxmaan Cabdishakuur. Waxa uu intaas kusii daray “Waxaan ugu baaqayaa degaanada iyo beelaha deriska la ah in ay walaalahood u gurmadaan, difaaca dalka iyo degaanka waajib ayaa idinka saaran, ha suginana inta cadawgu guryihiina idinku imaanayo.”
  19. Warbixin uu qoray Wargeyska Washington Examiner, oo si weyn loogu lafo guray dedaallada Aqoonsi raadin ee Jamhuuriyadda Somaliland. Wakiilka Somaliland u jooga mareykanka Bashir Good ayaa u sheegay Washington Examiner in Jamhuuriyadda Somaliland Mareykanka ka doonayso aqoonsi ku dhisan iskaashi iyo maal gelin, balse aanay doonayn gargaar iyo dhaqaale la siiyo. .Jamhuuriyadda Somaliland, waxay u dabaal degtay 34 sanno oo nabad gelyo, dimuqraadiyad iyo horumar ay ku naaloonaysay. Marka loo eego Soomaaliya, oo la daalaa dhacaysay kacdoon, argagixiso, iyo budhcad-badeednimo muddo tobannaan sano ah, iyada oo muujisay in ay guul gaadhi karto taageero la’aan iyo maal gelin shisheeye. MMTV Qaran News
  20. Xildhibaan hore Cabdibarre Yuusuf Jibriil oo ka soo jeeda degaannada Puntland ayaa ku eedeeyay Villa Somalia in ay colaad sokeeye ka abaabulayso magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug. Siyaasi Cabdibarre Jibriil oo wareysi bixiyay ayaa sheegay in mas’uuliyiin u dhashay Puntland oo xilal ka haya dowladda Xasan Shiikh ay Gaalkacyo ka abaabulayaan mileeshiyaad hubaysan, si ay qalalaase amni uga sameeyaan magaalada kaddib markii Villa Somalia u xilsaartay qorshahaasi. ” Xasan Shiikh awood uu Puntland ama Gaalkacyo ku soo weeraro ma hayo, laakiin wuxu adeegsanaya shakhsiyaad calooshood u shaqaystayaal ah oo qanjir ku noqday Puntland kuwaasi oo lacago lagu soo siiyay barakicinta dadkooda iyo burburinta magaaladooda Gaalkacyo, waana kuwa u dhashay Puntland ee xilalka u haya Villa Somalia” ayuu yiri Xildhibaan hore Cabdibarre Yuusuf Jibriil. Wuxuu sidoo kale sheegay in abaabulka colaadda Gaalkacyo lagu doonayo fashilinta dagaalka Calmiskaad ee dowladda Puntland kula jirto kooxaha argagixisada ah ee Daacish oo weli firxadkoodii ciidamadu baacsanayaan. PUNTLAND POST The post Puntland: Villa Somalia oo lagu eedeeyay in ay colaad iyo qalalase ka hurinayso magaalada Gaalkacyo appeared first on Puntland Post.
  21. Wasaaradda arrimaha gudaha Sacuudiga ayaa ku dhawaaqday qodobbada Xajka ee laga doonayo xujeyda. Ujeedka qodobbadan ayey wasaaraddu ku sheegtay in ay tahay badqabka xujeyda iyo in ay si fudud oo deggan u gutaan waajiboodkooda Xajka. Wakaaladda wararka Sacuudiga ayaa sharraxday qodobbada iyadoo sheegtay in ay ka kooban yihiin ilaa iyo shan qodob: Qodobka koowaad waa soo galitaanka Sacuudiga. Dadka fiisaha cumarada haysta ayaa ugu dambeyn loo ogol yahay in ay dalka soo galaan 13kii April. Qodobka labaad ayaa ahaa in dadka fiisaha cumarada haysta ay wadanka uga baxaan ugu dambeyn 29-ka April. Labada qodob waxay muujinayaan in dadka fiisooyinka cumrada haysta ay dalka ku soo galaan ugana baxaan bisha April inta aysan dhammaan. Qodobka saddexaada ayaa ka hadlayay dadka haysta deganaashaha dalka. Wixii ka dambeeyay 23kii bishii April dadkaas iskama gali karaan magaalada Makkah. Hadii aysan haysan ogolaashaha lagama maarmaanka ah waa loo diidayaa in ay galaan iyadoo lagu celinayo halkii ay markii hore ka yimaadeen. Balse waxaa jira in dadka qaar qodobkan fasaxyo. Dadka ka reeban qodobka saddexaad waxaa ka mid ah dadka haysta aqoonsiga deganaashaha magaalada Makkah, kuwa haysta ogolaashaha shaqo ee goobaha barakeysan iyo dadka soo qaata fiisaha xajka. Qodobka afaraad ayaa qeexaya fiisooyinka cumrada ay soo saarto ‘Nusuk’ in la joojiyay 29-kii April ilaa iyo 10-ka June ee sanadkan. Qodobkan xitaa wuxuu quseeya muwaadiniinta Sacuudiga, kuwa deganaashaha haysta, muwaadiniinta dalalka kale ee Khaliijka iyo cid kasta oo haysata fiiso kale. Qodobka shannaad ee ugu dambeeya ayaa ka hadlay sida lagu galayo Makkah. Shaqsiyaadka haysta fiisooyinka xajka ayaa loo ogol yahay in ay galaan magaalda Makkah. Wasaarada waxay ku adkeysay dhammaan dadka in ay si buuxda u raacaan qeynuunadan Xajka si loo xaqiijiyo badqabka iyo ammaanka xujeyda. Cidii jabisa qeynuunadan waxay la kulmeysaa ciqaab dhinaca sharciga ah. Xigashada Sawirka,EPA Wasaaradda Xajka iyo Cumrada ee dalka Sacuudi Carabiya ayaa sidoo kal xujeyda sandkan u dirtay fariin diginin ah oo la xiriirta arrimaha been abuurka. Waxay sidoo kale ka digtay khiyaanada iyo been abuurka ku lugta leh barnaamijyada xajka ee been abuurka ah, kuwaas oo loogu sameeyo dacaayado xayaysiisyada marin habaabinta ah ee baraha bulshada ee bixiya hoyga iyo gaadiidka gudaha goobaha barakeysan. Wasaaraddu waxay ku boorrisay dadweynaha in ay soo sheegaan xadgudubyadan oo kale iyagoo wacaya 911 ee gobollada Makka, Riyaad, iyo Gobolka Bari, ama 999 ee meelaha kale ee Boqortooyada Sacuudi Carabiya. Qaran News
  22. Aadan Yabaal (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya in duqeymo xooggan oo shalay iyo xalay ka dhacay gobolkaasi ay waxyeelo kasoo gaartay ciidanka xaq-u-dirirka deegaanka ee Macawiisleyda, kuwaas oo dagaal kula jiray Al-Shabaab. Korneel Khaliif Idiris Cismaan oo kamid ah saraakiishii hore ee milatariga Soomaaliya, haatana qaabilsan isku xirka ciidamada Xoogga dalka iyo Macawiisleyda ayaa xaqiijiyey in dhacdadan ay ka dhacday aagga degmada Aadan Yabaal, laguna beegsaday ciidan Macawiisley ah. Khaliif oo wareysi siiyay Radio Kulmiye ayaa shaaca ka qaaday in duqeynta ay haleeshay ciidamada oo rabay inay gadaal uga yimaadaan Al-Shabaab, si ay dhabarjabin ugu sameeyaan, basle ay la kulmeen weerar dhanka cirka ah oo si lama filaan ah u qabsaday. “Meesha la yiraahdo Mabaax ku aadka degmada Aadan Yabaal horta shalay waxaa ka dhacay dagaal la’isku riiqmay, laakiin annaga diyaarad ayaa dhalinyaradii kuweenna ahaa dhabarjabin ku sameysay ciidan gadaal kasoo wareegay oo labaatameeyo ah oo rabay nimankan inay dhabarka ka saaraan ayay diyaaradihii rusheeyeen” ayuu yiri Korneelka. Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in duqeyntaasi lagu dilay 12 nin oo Macawiisley ah, laguna dhaawacay kuwa kale, wuxuuna ku baaqay in lala xisaabtamo ciddii ka dambeysay falkaas. “Waxaa meeshaas ku dhintay 12 nin, taas diyaaradaha ayaan u haysanaa iyo cidda amarkeeda bixisay, waana daba taaganahay” ayuu mar kale yiri Khaliif Idiris Cismaan. Duqeymaha oo daba socday dagaallo qaraar oo shalay ka dhacay xadka Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe ayaa sidoo kale lagu beegsaday xubno ka tirsan Al-Shabaab oo kasoo baxay dhinaca deegaanka Ceel Cali Axmed, kuna soo jeeday degmada Aadan Yabaal. Wararka ayaa sheegaya in laba gantaal lala helay kolonyada Al-Shabaab ee kasoo baxay Ceel Cali Axmed, waxaana gadiidka qaar saarnaa rasaas, kuwaas oo gebi ahaan goota ku basbeelay. Xaaladda ayaa kacsan, waxaana lasoo warinayaa in Al-Shabaab ay haatan dareemayaan culeyskii ugu xooganaa, mana jiro wax hadal ah oo kasoo baxay dowladda Soomaaliya iyo saaxibada caalamiga ah oo ku aadan duqeymaha ka dhacay deegaannada HirShabeelle.
  23. Djibouti (HOL) – The Djiboutian government has launched a wide-scale crackdown on undocumented migrants and refugees, arresting and deporting Yemeni, Somali, and Ethiopian nationals over violations of residency and work permit regulations. Source: Hiiraan Online
  24. Galkacyo (Caasimada Online) – Maamulka Puntland ayaa si kulul uga digay in uu adeegsan doono taankiyo iyo madaafiic si uu u joojiyo howlgallada ciidamada Puntland Security Force (PSF) ay ka wadaan magaalada Galkacyo, isaga oo ku eedeeyay in ay si sharci-darro ah u fuliyaan hawlgallo aan fasax ka haysan dowladda hoose. Hanjabadda waxaa jeediyay guddoomiyaha gobolka Mudug, Faysal Sheekh Cali (Jifo Jabsade), kaddib markii PSF ay habeenno dhowr ah ka fuliyeen howlgallo magaalada gudaheeda. Guddoomiyaha ayaa sheegay in PSF aysan si rasmi ah ugu diiwaangashaneyn hay’adaha amniga ee Puntland, wuxuuna uga digay in wax kasta oo dhaq-dhaqaaq ciidan ah oo kale loo aqoonsan doono fal dambiyeed. “Haddii aad mar kale saldhigga ka baxdaan, magaalada waxay isu rogi doontaa goob dagaal,” ayuu yiri Jifo Jabsade. “Waad arkaysaan taankiyada iyo madaafiicda idinku hareeraysan. Galkacyo ma ahan meel lagu ciyaaro.” PSF oo la aas-aasay 2002, iyadoo taageero ka helaysa Mareykanka si loogu hortago argagixisada iyo burcad-badeedda, ayaa si tartiib tartiib ah u noqotay cutub ciidan oo si heer sare ah u tababaran, u hubeysan, uguna takhasusay la-dagaalanka argagixisada iyo sirdoonka. Inkasta oo si rasmi ah ay uga tirsan tahay maamulka Puntland, haddana PSF ayaa sanadihii dambe u dhaqmeysay si madax-bannaan, taasoo keentay khilaaf joogto ah oo kala dhaxeeya dowladda deegaanka. Xiisadda ayaa cirka isku sii shareertay kadib markii Puntland ay si toos ah ugu eedeysay taliyaha Booliska Federaalka Soomaaliya, Jeneraal Asad Cismaan Cabdullaahi Diyaano—oo qoys ahaan si dhaw ula xiriira hoggaanka PSF— inuu ka dambeeyo abaabul ciidan oo sharci-darro ah oo ka socda gudaha Puntland. Diyaano, oo horey u ahaa taliyaha PSF, haatana ah taliyaha Booliska Federaalka, ayaa lagu tuhunsan yahay inuu gacan ka helayo cutubyo si gaar ah ugu xiran dowladda dhexe. Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa uga jawaabay arrintan isagoo Galkacyo u diray saraakiil sare iyo ciidamo dheeraad ah si ay uga hortagaan waxa uu ku tilmaamay “isku day lagu wiiqayo amarada maamulka Puntland.” Sidoo kale, guddoomiye Jifo Jabsade ayaa amar ku bixiyay in la burburiyo baraha hubeysan ee sharci-darrada ah isla markaana la xiro cid kasta oo lagu helo inay carqaladeynayso amniga magaalada. Is-mariwaaga ka taagan Galkacyo wuxuu noqday wejigii ugu dambeeyay ee khilaaf muddo dheer soo jiitamayay oo u dhexeeya hoggaanka PSF—oo ay xukumaan xubno ka tirsan qoyska awoodda badan ee Diyaano—iyo maamulka Puntland. Xiisadda ayaa markii ugu kululeyd bishii December 2021, markii madaxweyne Deni uu isku dayay inuu xilka ka qaado taliyaha PSF, Maxamuud Cismaan Diyaano. Taliye Maxamuud ayaa diiday in uu xilka wareejiyo, taasoo keentay dagaallo u dhexeeyay PSF iyo ciidanka Puntland ee magaalada Boosaaso, halkaas oo ay ku dhinteen ugu yaraan toddobo qof. Tan iyo markaas, xiriirka labada dhinac ma uusan hagaagin. Sannadkii 2024, PSF ayaa si madax-bannaan u xirtay garoonka diyaaradaha Boosaaso, kadib eedeymo la xiriiray in halkaas ay ka soo degeen hub sharci-darro ah. Puntland ayaa tallaabadaas ku tilmaantay mid wiiqeysa awoodda dowladda iyo xukunka rayidka. Khilaafka hadda taagan wuxuu leeyahay saameyn federaal ah. Mas’uuliyiin ka tirsan Puntland ayaa ku eedeeyay Jeneraal Asad Diyaano—walaalka Maxamuud Diyaano— inuu wado hawlgallo sharci-darro ah oo ka socda gobolka Mudug isagoo isticmaalaya magaca dowladda dhexe. Warar soo baxaya ayaa sidoo kale muujinaya in cutubyo ka tirsan PSF ee Galkacyo ay haatan si toos ah uga diiwaangashan yihiin dowladda federaalka, taasoo Puntland u aragto hanjabaad toos ah oo ka dhan ah madax-bannaanideeda. Madaxweyne Deni ayaa la sheegay inuu amar ku bixiyay in ciidamo dheeraad ah loo diro Galkacyo, iyo in saraakiil sare loo xilsaaro sidii loo joojin lahaa waxa uu ku tilmaamay “isku day la doonayo in lagu kala dhantaalo nidaamka amniga Puntland iyadoo la adeegsanayo taageero federaal ah.” Saldhigga PSF ee Galkacyo—oo mararka qaar martigeliya diyaaradaha AFRICOM ee Mareykanka—ayaa weli ah xarun istiraatiiji ah oo muhiim u ah la-dagaalanka argagixisada. Hase yeeshee, khilaafka isa soo taraya ee u dhexeeya PSF iyo hoggaanka Puntland wuxuu kicinayaa walaac weyn oo ku saabsan kala-go’ iyo is-aamin la’aan ka dhex abuuranta hay’adaha amniga dalka Soomaaliya.
  25. Nairobi (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamul-goboleedka Jubbaland, Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) oo Axadii gaaray magaalada Nairobi ee caasimada dalka Kenya ayaa halkaasi ka bilaabay qorshe culus iyo abaabul ka dhan ah dowladda dhexe. Axmed Madoobe ayaa haatan wada kulamo xasaasi ah oo uu la qaadanayo dhinacyo kala duwan oo ay kamid yihiin saraakiil ka tirsan dowladda Kenya iyo kuwa kale oo ka socda dalka Itoobiya, isagoo kala hadlayo iskaashiga Jubaland kala dhexeeya Nairobi iyo Addis Ababa. Sidoo kale kulamadan waxaa qayb ka ah Wakiilada beesha caalamka, xildhibaannada mucaaradka iyo siyaasiyiinta ku sugan gudaha magaaladaasi, isaga oo kala hadlayo xaaladaha kasoo kordhay dalka. Ujeedka ugu wayn ee Axmed Madoobe ayaa ah sidii uga hortagi lahaa damaca dowladda ee ku aadan, sidii isaga meesha looga saari lahaa, maadaama weli xiisaddu halkeedii tahay. Xubnaha uu la kulmay madaxweynaha Jubaland waxaa kamid ah Xildhibaan Cabdiladiif Muuse Nuur (Sanyare) oo ka tirsan Golaha Shacabka, kaas oo kamid ah xubnaha sida wayn u macaarada xukuumadda Soomaaliya, iyaga oo ka wada-hadaly arrimo dhowr ah, gaar ahaan xiisadda sii kululaaneyso ee u dhexeyso dowladda federaalka iyo Jubbaland. “Caawa waxaan ku kulanay magaalada Nairobi, madaxweynaha jubbaland Sayid Ahmed Mohamed Islaan, oo lagu yaqaan markuu dagaalka kujiro inuu farxad iyo qurux kaqaado,” ayuu ku yiri qoraal kooban oo uu soo saaray Xildhibaan Cabdiladiif Muuse Nuur (Sanyare). Dhaq-dhaqaaqa uu Axmed Madoobe ka wada Kenya ayaa kusoo aadaya, iyada oo haatan khilaafka u dhexeeya Kismaayo iyo Muqdisho uu yeeshay waji cusub, waxaana hadda si wayn looga dareemayaa gobolka Gedo oo ay dhaq-dhaqaaqyo ka bilaabeen labada dhinac. Gedo ayaa waxaa haatan ku gacan sarreysa dowladda dhexe, waxayna isku fidisay inta badan degmooyinka gobolkaas, marka laga reebo Doolow, waxaana ka howl-gala ciidanka xoogga dalka. Dowladda Soomaaliya ayaa wadda qorshe ay maamul ugu dhiseyso Jubaland, arrintaas oo sii xoogeystay kadib shirkii Golaha Wadatashiga Qaran oo lagu soo qaaday xiisadda taagan, waxaana lagu go’aamiyay in loo baahan yahay in sharci loo wajaho xaaladda Jubbaland. Sidoo kale arrinka Jubaland ayaa waxaa loo xil-saaray inay ka soo tala-bixso Wasaaradda Arrimaha Gudaha Dowladda Federaalka Soomaaliya. “Golaha Wadatashiga Qaranka, wuxuu isku raacay in wasaaradda arrimaha gudaha federaalka ay talo iyo soo jeedin ka keento xaaladda dowlad goboleedka Jubbaland, si waafaqsan dastuurka dalka, si loo helo nidaam dowlad goboleed oo sharci ah,” ayaa lagu yiri qodobkaas.