-
Content Count
211,357 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Beledweyne (HOL) — The Director of Somalia's National Intelligence and Security Agency (NISA), Abdullahi Mohamed Ali Sanbaloolshe, urged the Hawadle clan to renew their efforts against Al-Shabaab during a peace and security meeting in the Mahaas district of the Hiiraan region on Sunday. Source: Hiiraan Online
-
VICTORIA, Australia (HOL) - Werribee City's Ismael Mohamed has received his second call-up to the Somali national soccer team, making him a key player in the upcoming FIFA World Cup qualifiers. Mohamed, who plays for the semi-professional Werribee City Football Club in Melbourne's Victoria Premier League 1, is set to join the Somali team for two critical matches. Source: Hiiraan Online
-
At least 528 people had been killed by heavy rains and flash floods that continue to cause damage and displacement across East Africa, the United Nations relief agency said on Friday. Source: Hiiraan Online
-
HARGEISA- Wasiirka Maalashiga iyo Wershadaha Jamhuuriyadda Somaliland, Cabdirisaaq Ibraahim Maxamed, ayaa ugu baaqay maalqabeennada Itoobiya inay ka faa’iidaystaan fursadaha maalgashi ee ka bannaan JSL. Wasiirka Maalgashigu wuxuu sidaas ka sheegay waraysi uu siiyay Wargeyska Ethiopian Herald, oo uu tilmaamay in loo baahan yahay in sare loo qaado iskaashiga ganacsiga iyo maalgashiga Somaliland iyo Itoobiya. Wasiirka Maalgashiga Somaliland wuxuu hoosta ka xariiqay in heshiiska isfaham ee u dhexeeya Somaliland iyo Itoobiya uu labada dal u furi doono fursado badan oo lagu xoojinayo cilaaqaadka dhaqaale ee labada dal ee rafiiqa ah. Wasiir Cabdirisaaq Ibraahim wuxuu ugu baaqay ganacsatada Itoobiya inay maalgashan karaan sibidhka, maadaama oo dekeddii laga dhoofinayeyna ay ku taallo Somaliland oo ah waddan amni ahaan maalgashigu ka tisqaadi karo. Wasiir Cabdirisaaq Ibraahim waxa kaloo uu intaas ku daray in la maalgashan karo kalluumaysiga iyo beeraha, waxaanu caddeeyay inay xukuumadda Somaliland u fududeysay nidaamka maalgashiga maalgashadeyaasha caalamiga ah. Wasiirka Maalgashiga oo la weydiiyay inay jiraan ganacsato Itoobiyaan ah oo ka shaqeysta Somaliland, wuxuu xaqiijiyay inay jiraan dad Itoobiyaan ah oo ku jira ganacsiyada yaryar iyo kuwa dhexe, hase ahaatee uu rajaynayo in shirkadaha waaweyn ee Itoobiya yimaadaan Somaliland. Qaran News
-
Labo duqeymood oo dhanka cirka ah ayaa aroortii hore ee subaxnimadii jamcaha lala beegsaday fariisimo ay Daacish ku lahaayeen deegaannada Afcad iyo Sheebaab oo ka tirsan degmada Qandala ee gobolka Bari. Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa sheegtay in howlgalkaas ay fuliyeen ciidanka qaranka oo garab ka helaya Mareykanka, ayna dib ka faahfaahin doonto khasaaraha loo gaystay kooxda Daacish, sida lagu sheegay bayaan kooban oo lagu baahiyay warbaahinta ku hadasha afka dowladda. Puntland Post ayaa ogaatay in ciidanka Soomaalida ah ee ka qaybqaatay howlgalka ka dhacay buuraha Calmiskaat ee gobolka Bari ay yihiin ciidamada PSF ee fadhigoodu yahay magaalada Boosaaso, iyadoo dowladda Puntland-na aysan weli ka hadlin howlgalkaas. Waa markii labaad oo maalmo gudahood ay dowladda federaalku sheegato howlgal ka dhacay deegaannada Puntland, 26-kii May ayay sheegtay howlgal ay iska kaashadeen ciidanka qaranka iyo saaxiibada caalamka in lagu bar-tilmaameedsaday xero ay Al-shabaab ku la haayeen buuraha Calmadow. PUNTLAND POST The post Dowladda federaalka oo markale sheegatay howlgal ka dhacay Puntland appeared first on Puntland Post.
-
Somali director Mo Harawe delivers a sensitive ode to family and resilience in his long feature debut ‘The Village Next to Paradise’ (2024) which saw its world premiere at the Un Certain Regard competition in the Cannes Film Festival, making history as the first Somali film to be screened at the prestigious event. Source: Hiiraan Online
-
Ethiopia child beggars in Somalia go in pairs to elicit sympathy from potential helpers. Garowe (PP News Desk) — People in Garowe, the administrative capital of Puntland State of Somalia, have raised concerns about the large number of child beggars roaming major markets such as Suuqa Inji and Suuqa Garoowe and nearby cafeterias. These children are Ethiopian by nationality and show a paper with a telephone number written on it to ask for alms. The phone numbers belong to the adults for whom the children work. Ethiopian refugees who come to Puntland State of Somalia easily acquire a mobile telephone number. It is unclear if locals procure mobile phone numbers for them or if telephone service providers sell phone numbers to Ethiopian refugees in Puntland. “Somalis welcome Ethiopian refugees, but a network of dishonest refugees is clearly taking advantage of the lax security rules in Puntland and sending child beggars to the markets,” said a former Garowe City Council councillor. Senay, a barber and long-time resident of Garowe, told Puntland Post that many of these children had been kidnapped in Ethiopia and trafficked to Somalia and forced to work as beggars. “There are more Ethiopian child beggars in Garowe than Somali beggars. It is an open secret that Ethiopian child beggars serve adults who own the telephones into which kind-hearted people send money as alms when a child claims he or she is an orphan. I urge the Puntland State government to address this problem,” said Senay. Often, child beggars go in pairs to elicit sympathy from potential helpers. “If people realise that phone numbers used by Ethiopian child beggars belong to adults, there could be a backlash. Many children are from Addis Ababa, Gojjam and Gondar. I doubt they are here with their parents. It is unlawful to send children to beg in the streets when they should be going to school,” said S. H. Ademu, an Oromo man who teaches in one of Garowe’s schools. It is unclear how major telecommunications companies in Garowe will respond to allegations that they allow Ethiopian refugees to acquire phone numbers without proper vetting. © Puntland Post, 2024 The post Ethiopian child beggars in Somalia are at risk of exploitation appeared first on Puntland Post.
-
Israeli forces on Friday struck targets across the Gaza Strip, with witnesses reporting air raids around the southern city of Rafah, the latest focus of the nearly eight-month war. Source: Hiiraan Online
-
Ankara (Caasimada Online) – Saraakiil ka tirsan ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa tababar aqoon kororsi ah loogu soo xiray dalka Turkiga. Saraakiishan ayaa muddo halkaasi ku qaadanayay koorsooyin la xariira barashada qibradaha muhiimka u ah ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ee ku jira halganka dalka looga sifaynayo argagixisada. Saraakiishan oo la filayo inay dhawaan dalka ku soo laabtaan ayaa la rajaynayaa in ay gacan wayn ka gaysan doonaan horumarinta howl-galada sifaynta ee ciidanka xoogga dalka wadaan ee ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab iyo dhaman howl shaqeedyada kale ee ciidanka xoogga dalka qaranka. Turkiga ayaa kamid ah dowlahadaha waa weyn ee taageero Soomaaliya, wuxuuna ka qayb qaataa dib u dhis ciidamada qalabka sida ee dalka. Saraakiishan ayaa door muhiim ah ka qaadan doona dagaalka ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab ee ka socda gudaha dalka, kaasi oo heer geba-gebo ah uu marayo wejigiisa koowaad, oo kooxda looga xoreeyay deegaano iyo degmooyin muhiim ah oo sanado dhowr ah ku jiray gacantooda. Maalmo kahor unbey aheyd markii magaalada Muqdisho tababar isticmaalka hubka culus ah saraakiil iyo saraakiil xigeeno ka tirsan ciidanka dhulka xoogga dalka Soomaaliyeed. Saraakiishan oo laga soo xulay guutooyinka iyo qeybaha ciidanka dhulka xoogga dalka Soomaaliyeed, ayaa muddo la barayay isticmaalka hubka culus oo Llagama maar-maan u ah dagaalka ka dhanka ah kooxaha argagixisada, xilli uu meel xasaasi ah marayo dagaalka Shabaab. The post Xogta saraakiil uu Turkiga u tababaray Soomaaliya oo kusoo wajahan dalka appeared first on Caasimada Online.
-
HARGEISA — Somaliland seeks increased Ethiopian investments in the fishery, agriculture, and logistics sectors as Hargeisa craves boosted trade ties with its gigantic neighbor. Having a strategic location, easy access to the sea and untapped natural resources, Somaliland expects more Ethiopian FDI following the recent sea deal between the two sides. “We also need to unlock the big opportunities to cement investment links with our gigantic yet landlocked neighbor. I encourage Ethiopian investors to utilize Somaliland’s strategic location, easy access to the sea, security and resources which are not utilized properly,” said Investment Minister Abdirizak Ibrahim speaking exclusively to The Ethiopian Herald. Somaliland has vast potential for fishery development and can export fish products to Ethiopia and the latter’s investors can tap this business opportunities as well, he said adding his country can offer easy business entry to foreign investors. In Somaliland, foreigners and locals are provided with equal investment opportunities, we lease land and offer licenses and tax exemptions. Somaliland is seeking potential investors from Ethiopia and African nations. “Currently, lots of Ethiopian investors have been engaged in various small and medium businesses, but we hope that big companies will arrive and invest in the future.” Somaliland expects more investors from Agribusiness as Ethiopia’s agricultural sector is going through rapid positive changes, the minister added. The MoU is expected to bring lofty benefits not only to both sides but also to the region at large. Once the deal is effectuated, trade will flourish and business will boom, the minister expressed his optimism. Signaling the ongoing collaboration among Ethiopia, Somaliland and DP World in Berbera Port development, the Minister stressed the need for regional cooperation to facilitate investment and trade in the area. Ethiopia is also a country with large fishery resources and the production is mostly concentrated in Lake Tana and Great Rift Valley Lakes Ethiopian Herald Qaran News
-
Wasiirka Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada XFS 𝗫𝗶𝗹𝗱𝗵𝗶𝗯𝗮𝗮𝗻 𝗠𝗮𝘅𝗮𝗺𝗲𝗱 𝗔𝗮𝗱𝗮𝗻 𝗠𝗮𝗰𝗮𝗹𝗶𝗻 𝗖𝗮𝗹𝗶 (𝗦𝗼𝗼𝗺𝗮𝗮𝗹𝗶) oo maalmahaan ku sugnaa Magaalada Geneva ayaa u kictimay Magaalada Berne ee wadanka Switzerland si uu kulan gaar ah ula yeeshay Mr. Masahiko Metoki Agaasimaha Guud ee Midowga Boostada Adduunka (UPU) oo halkaas xaruntooda ah. Socdaalka Wasiirka uu ahaa in Soomaaliya laga cafiyo deynta lagu lahaa oo ku dhow 2 milyan oo doolarka Mareykanka ah oo isugu jirta qaaraanka xubinimada oo dhan Hal Milyan doolar iyo dulsaar aruurey ayaa ka soo billaabatay Sebtember 1982-kii illaa 2018-kii. Agaasimaha Guud ee UPU, Mr. Masahiko Metoki ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay in Soomaaliya laga Cafiyey Deyntii lagu lahaa maadaama ay buuxisay Shuruudihii laga rabay. Deyn Cafinta kadib Soomaaliya waxa ay si rasmi u noqotay Xubin buuxda oo ka tirsan Midowga Boostada Adduunka (UPU) iyadoo laga qaaday xannibaadii saarneyd. 𝗪𝗮𝘀𝗶𝗶𝗿𝗸𝗮 Isgaarsiinta 𝗫𝗶𝗹𝗱𝗵𝗶𝗯𝗮𝗮𝗻 𝗠𝗮𝘅𝗮𝗺𝗲𝗱 𝗦𝗼𝗼𝗺𝗮𝗮𝗹𝗶 oo sharraxayay qorshaha ay Wasaaraddu u dajisay soo-nooleynta Boostada ayaa sheegay in hawlo badan laga qaban doono dajinta siyaasadihii iyo qorshayaashii lagu hagi lahaa boostada dalka, tababarka iyo tayeynta shaqaalaha boostada, helitaanka agabkii lagu shaqeyn lahaa iyo dib-dhiska xarumihii boostada ee magaalooyinka waaweyn ee dalka. 𝗨𝗴𝘂 𝗱𝗮𝗻𝗯𝗲𝘆𝗻 𝗪𝗮𝘀𝗶𝗶𝗿𝗸𝗮 ayaa uga mahadceliyay UPU taageeradii kala duwaneyd ee ay siisay Soomaaliya sanadihii la soo dhaafay, kuwaa oo ay ka mid ahayd inay fududeysay in boostadu ay dalka timaaddo, inkasta oo ay xayiraad dalkeena ka saaran tahay inaan dalka dibeddiisa wax u dirno iyadoo Wasaaraddu ku hoolantahay in la dhameestiro Qorshahaas. Source: goobjoog.com
-
Berne (Caasimada Online) – Soomaaliya ayaa maanta laga cafiyay deyntii ururka Midowga Boostada Adduunka (UPU), kadib wada-hadallo ka dhacay magaalada Berne ee waddanka Switzerland. Wasiirka Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada XFS Xildhibaan Maxamed Aadan Macalin Cali (Soomaali) ayaa Berne kulan gaar ah kula yeeshay Mr.Masahiko Metoki Agaasimaha Guud ee Midowga Boostada Adduunka (UPU) oo halkaas xaruntooda ah. Socdaalka Wasiirka ayaa ahaa in Soomaaliya laga cafiyo deynta lagu lahaa oo ku dhow 2 milyan oo doolarka Mareykanka ah oo isugu jirta qaaraanka xubinimada oo dhan Hal Milyan doolar iyo dulsaar aruurey ayaa ka soo billaabatay Sebtember 1982-kii illaa 2018-kii. Agaasimaha Guud ee UPU, Mr. Masahiko Metoki ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay in Soomaaliya laga cafiyey deyntii lagu lahaa maadaama ay buuxisay Shuruudihii laga rabay. Deyn-cafinta kadib Soomaaliya waxay si rasmi u noqotay Xubin buuxda oo ka tirsan Midowga Boostada Adduunka (UPU) iyadoo laga qaaday xannibaadii saarneyd. Wasiirka Isgaarsiinta Xildhibaan Maxamed Soomaali oo sharraxayay qorshaha ay Wasaaraddu u dajisay soo-nooleynta Boostada ayaa sheegay in hawlo badan laga qaban doono dajinta siyaasadihii iyo qorshayaashii lagu hagi lahaa boostada dalka, tababarka iyo tayeynta shaqaalaha boostada, helitaanka agabkii lagu shaqeyn lahaa iyo dib-dhiska xarumihii boostada ee magaalooyinka waaweyn ee dalka. Ugu dambeyntiina wasiirka ayaa uga mahad-celiyay UPU taageeradii kala duwaneyd ee ay siisay Soomaaliya sanadihii la soo dhaafay, kuwaas oo ay ka mid ahayd inay fududeysay in boostadu ay dalka timaaddo. Inkasta oo ay xayiraad dalkeena ka saaran tahay in aan dalka dibeddiisa wax u dirno iyadoo wasaaraddu ku hoolantahay in la dhameestiro Qorshahaas. The post Soomaaliya oo laga cafiyay deyn sano lagu lahaa + Sawirro appeared first on Caasimada Online.
-
The Institute of Foreign Affairs (IFA) convened the 2nd Red Sea Dialogue in Addis Abeba on 30 May, 2024. The forum, themed “The Need for Regional Cooperation at a Time of Geopolitical Shifts,” assembled scholars, officials, and experts to discuss maritime security and economic prospects in the strategic Red Sea region. In his welcoming remarks, IFA Executive Director Jafar Bedru highlighted the vast potential the Red Sea offers the surrounding nations for economic growth, trade, and natural resources. He emphasized the geopolitical significance of the region due to the presence of major international shipping routes like the Bab el-Mandeb Strait and the Suez Canal. Jafar stated the dialogue would address four key areas: the evolving security landscape’s impact, access to seaports and port-sharing, gaps in the existing regional security framework, and models of successful regional maritime cooperation. Several panelists and distinguished guests from Ethiopia, the region, and abroad attended the high-level dialogue to share their insights and expertise. Ambassador Eshete Tilahun, Chief of Staff at Ethiopia’s Ministry of Foreign Affairs, stressed the crucial need for cooperation among neighboring countries to maintain peace and security in the Red Sea area. He highlighted Ethiopia’s strategic importance and active involvement in regional initiatives. The forum discussions underscored Ethiopia’s vital role in safeguarding Red Sea security as an indispensable actor in peace efforts, given its historical ties to the region. Participants emphasized the importance of continuous dialogue and collaborative initiatives. The previous year’s conference, titled “Red Sea Security Dynamics: The Need for Dialogue and Cooperation at a Time of Geopolitical Entanglements,” was held in September 2023 in Addis Abeba at the Sheraton Hotel. The conference examined regional cooperation for mutual benefit from the Red Sea’s role in global trade. Discussions among Ethiopian academics, diplomats and politicians on topics of Ethiopia’s access to sea and Red Sea security dynamics picked momentum in Ethiopia shortly after Prime Minister Abiy Ahmed’s administration publicized its stance on Ethiopia’s need to get sovereign access to sea outlet. “The Red Sea and the Nile will determine Ethiopia. They are interlinked with Ethiopia and will be the fundamentals that will either bring in Ethiopia’s development or bring about its demise,” PM Abiy said in one of his much publicized official comments. Since then several discussions and seminars are happening in Ethiopia expanding on the topic. One such discussion among academicians took place in December last year when academics from across Ethiopia convened at Semera University in the capital of the Afar regional state to deliberate on the country’s urgent need for fair access to seaports in the East African region. The forum, a collaborative effort by Semera University and its counterparts in Addis Abeba, Mekelle, Dire Dawa and Jigjiga universities highlighted the crucial role of higher education institutions in leveraging diplomacy to secure Ethiopia’s access to the Red Sea. AS Qaran News
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga sare ee hay’adda lacagta adduunka ee IMF ayaa soo gaba-gabeeyay dib-u-eegistii 1-aad ee dhaqaalaha Soomaaliya, kadib hannaankii deyn-cafinta. Guddiga sare ee IMF ayaa Soomaaliya u fasaxay, una ogolaaday in Soomaaliya si deg-deg ah loo siiyo lacag dhan 10 milyan oo doolar, si ay ugu taageeraan siyaasadda dhaqaale ee Soomaaliya. Go’aanka gaba-gabada ah ee guddigu soo saaray ayaa lagu fasaxay lacagtaan cusub oo taageero u ah horumarinta siyaasadda dhaqaalaha iyo qorsheyaasha dib-u-habaynta maaliyadda dalka. Kadib, shirar isdaba joog ahaa oo ay wada qaateen madaxda dowladda Soomaaliya iyo kuwa hay’adda IMF, kulamadaas oo soo socday tan iyo December 2023-kii markii ay dowladda Soomaaliya gaartay bar dhamaadka deyn cafinta, ayay hada si rami ah ugu dhawaaqeen gudda sare ee IMF “in dowladda Soomaaliya ay ku socoto dhabbaha saxda ah ee horumarinta dhaqaalaha.” Hay’adda IMF ayaa saadaalin wanaagsan ka bixisay hiigsiga 2024-ka halka lafilayo in uu gaaro dhaqaala Soomaaliya (GDB) oo ah 3.7 boqolkiiba, marka loo eego halkii uu taagnaa sanadkii tagay ee 2023-ka oo uu ahaa 2.8. boqolkiiba. “Soomaaliya waxay sii waday in ay horumariso barnaamijyadeeda dib-u-habeynta Maaliyadda oo u ahaa ajande xoogan oo mudnaan gaar ah lasiiyay, sidoo kale, waxaa xooga la saaray joogteynta qorshayaasha horumarinta dakhliga iyo maamul wanaaga maaliyadda,” ayaa lagu yiri warbixinta IMF. Taageerada $10-ka Milyan ee dollar ayey sheegtay IMF in la marin doono miisaaniyadda dowladda Soomaaliya, taasi oo ka dhigaysa wadarta guud ee taageerada maaliyadeed ee IMF ee Soomaaliya $50 milyan . Sidoo kale waxay sheegtay hay’adda IMF in taageeradan ay waafaqsan tahay qorshaha horumarinta qaranka Soomaaliya iyo hiigsiga fog ee dowladda ee ku aaddan ilaalinta xasilloonida dhaqaalaha, xoojinta dakhliga iyo maamulka maaliyadda. 13-kii December ayey aheyd markii Soomaaliya si rasmi ah looga cafiyay guud ahaan deyntii uu caalamka ku lahaa, tan iyo markaas Soomaaliya ayaa haysatay fursad wanaagsan oo ay ku heli karto deeqo caalami ah iyo maalgashi ballaaran. The post IMF oo maanta Soomaaliya u fasaxday malaayiin dollar – Maxay tahay lacagtan cusub? appeared first on Caasimada Online.
-
Nairobi (Caasimada Online) – Madaxweynaha Kenya William Ruto ayaa markii u horeysay ka hadlay muranka ka dhashay lacagta ku baxday diyaarad khaas ah oo uu u isticmaalay safarkii uu ku tegay Mareykanka toddobaadkii tegay. Ruto ayaa sheegay in kharashka ku baxay diyaaraddaasi ay aheyd $76,000, oo aysan aheyn $1.2 milyan, sida ay weriyeen warbaahinta Kenya. Ruto ayaa sheegay in dal saaxiib la ah Kenya uu u yaboohay diyaarad raqiis ah kadib markii uu raadin sameeyey islamarkaana uu ka fakaray inuu isticmaalo diyaaradda dalka ee Kenya Airways. Madaxweynaha ayaa toddobaadkii tegay Mareykanka ku tegay booqasho qaadatay afar maalin, halkaasi oo madaxweynaha Mareykanka ee marti-qaaday Joe Biden oo ku ammaanay “hoggaankiisa geesinimada leh.” Wafdiga Ruto oo ka koobnaa ilaa 30 qof, oo ay ku jireen fannaaniin, jilayaal iyo majaajiliiste, ayaa ka caraysiiyay shacabka Kenya, sababo la xiriira qiimaha ku baxay, xilli uu isaga ku baaqay in la xakameeyo kharaashaadka. Madaxweynaha ayaa Khamiistii sheegay inuu aad u ahaa “hoggaamiye mas’uul ah.” Ruto ayaa goor sii horeysay sheegay inuu isticmaalka diyaarad khaas ah uu ka kharash yaraa inuu ku duulo diyaaradda Kenya Airways, isaga oo aan bixin caddeymo. Ruto ayaa ku baaqayay in la dhimo kharashaadka ku baxa dowladda tan iyo markii shacabka ay ku cambaareeyeen maamulkiisa inuu kordhiyey canshuurta iyadoo aan la dhimin kharashaadka. Dawladda ayaa kordhinaysaa cashuuraha badeecadaha aas-aasiga ah sannad maaliyadeedka soo socda iyadoo raadinaysa inay hesho $2.3 bilyan oo dheeraad ah si loo maalgeliyo miisaaniyadda. Horaantii May, Ruto waxa uu difaacay canshuuraha cusub isagoo yiri: “Ma doonayo in aan madax ka noqdo dal ay ka jirto dhibaato deyn ah. Waa inaan dhimnaa kharashaadkeena.” The post Ruto oo xog cusub ka bixiyay arrin muran dhalisay oo la xiriirta safarkiisi Mareykanka appeared first on Caasimada Online.
-
Maareeye ku-xigeenka hay’adda duulista iyo madaarada Jamhuuriyadda Somaliland Sharmaake Ismaaciil Idiris, ayaa tababar u soo xidhay madax-qaybeedyada madaarka diyaaradaha magaalada Hargeysa ee Cigaal International Airport. Saraakiishan ka tirsan garoonka diyaaradaha ee magaalada Hargeysa, ayaa lagu tababaray hoggaaminta iyo maareynta hawlaha iyo shaqada madaarada. Tababarkaas oo socday muddo laba cisho ah ayaa ujeedadiisu ahayd kobcinta iyo kor u qaadidda shaqo ee looga baahan yahay saraakiisha Madaarka, si loo gaadho hufnaan iyo halbeeg sugan oo lagu muuneeyo shaqada had ba taagan. Maareeye ku xigeenka hay’adda duulista ayaa kula dardaarmay ka qayb-galyaasha inay weeleyaan aqoonta, sidoo kalena waxa uu boggaadiyay dadaalada madaxda garoonku ay kor u qaadayaan xirfada shaqaalaha. Maareeye ku-xigeenka hay’adda duulista Somaliland ayaa sheegay in tababarkani faa’iido weyn u leeyahay madax-qaybeedyada ka soo qayb-galay, waxaanu xusay in uu yahay mid kor loogu qaadayo khibradooda iyo aqoontooda, waxaanu ku boorriyay inay weeleeyaan casharadii ay siinayeen khubaradii tababarka bixinaysay, si ay ugu dabaqaan shaqada ay qaranka u hayaan. Gaba-gabadii madax-qaybeedyadii tababarkani dhammeystay ayuu Maareeye ku xigeenku guddoonsiiyay shahaadooyinkii lagu siiyay tababarkii loo qabtay. Qaran News
-
Matabaan (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad-goboleedka HirShabelle Cali Cabdullaahi Xuseen (Guudlaawe) ayaa xalay ka qeyb-galay munaasabad ay soo qaban-qaabiyeen maamulka degmada Matabaan, taas oo ka dhacday xarunta degmada. Shacabka degmada Matabaan ayaa ka mahad-celiyay taariikhda uu u sameeyay Madaxweynaha dowlad-goboleedka HirShabelle Cali Guudlaawe. “Waxaad na tusteen heer aan qiyaas laheyn oo la xariira dowladnimada Hirshabeelle. Waxaan hambalyo leeyahay bulshada Geri-jir oo ay u ansixiyeen golaha wasiirrada dowladda HirShabelle degmanimo,” ayuu yiri nadaxweynaha HirShabelle. Ugu dambeyn madaxweynaha ayaa guul iyo barwaaqo u rajeeyay shacabka uu xalay kula kulmay degmada Matabaan ee gobolka Hiiraan. Golaha Wasiirrada dowlad-goboleedka HirShabelle ayaa shalay ansixiyay degmanimada Geri-jir, kadib shir aan caadi aheyn oo golaha ku yeeshay degmada Matabaan ee gobolka Hiiraan. Wasiirka arrimaha gudaha maamulka ayaa golaha geeyay hindise degmo loogu aqoonsanayo Geri-jir oo soo buuxisay shuruudihii degmo-nimo, iyadoo golaha xukuumada ay cod aqlabiyad ah ku ansixiyeen in Gerijir ay kamid noqoto degmooyinka maamulka HirShabelle. Madaxweyne Cali Guudlaawe ayaa ugu dambeyntiina bogaadiyay maamulka iyo bulshada reer Matabaan ee muujiyay midnimo iyo wadajir kana faa’iideysatay mashaariicda waxtarka u leh bulshada deegaanka. The post Cali Guudlaawe oo taariikh cusub qoray – Muxuu sameeyay? appeared first on Caasimada Online.
-
Dowladda Federaalka Soomaliya (DFS) ee Madaxweyne Xassan Sheikh Maxamud oo 2 sano jirsatay waxaa dul hoganaya mowjado siyasadeed, dhaqaale, iyo nabadgelyo oo khatar ku ah geedisocodka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya (JFS). Tilmaamaha mowjadahaas waxaa ka mid ah: 1- Hakadka iyo Walaaca Xoogan ee laga qabo Gulufka Ciribtirka Al-Shabab wejigii kowaad ee Hirshabelle iyo Galmudug. Qiimeynno ku saabsan natiijada gulufkaas oo caalamka lala wadaagay waxay taageeren saadaashii guuldarro ee ay Hay’adda Xasaradaha Adduunka (International Crisis Group) shaacisay ka hor bilowga gulufka Ciribtirka Al Shabab. Hay’adda waxay saadaalisay in DFS iyo Dowlad Goboleedyada (DG) aysan ka guuleysan karin Al Shabab sababo ay soo bandhigtay. Is barbardhig Ciidammada Soomaliya iyo Al Shabab ee uu sameyay Professor Paul D. Williams ( The Somali National Army Versus Al Shabab – A Net Assessment) bishii Abrile 2024 wuxuu sheegay in libintu raaceyso Al Shabab. Waa dib u dhac laga tabaabushan karay. 2- Waxtar Yarida Dowladnimada Soomaaliya. 12 sano kaddib, waxtarka dowladnimada Soomaaliya beesha caalaamka taagerayay weli waa liita. Waxaa la saluugsan yahay shaqo fulinta iyo adeeg bixinta Dowladda heer federal, dowlad gobol, iyo dowlad hoose iyo kala lahaanshaha iyo kala sarreynta awoodaha sharci dejinta, fulinta, iyo garsoorka. Waxaa laga cabanaya ku takrifalka awoodda Dowladda. Inkastoo la cuskanayo nidaamka federaalka, maalin kasta waxaa kordhaya caqabadaha iyo dareenka wiiqaya rajada hirgelinta nidaamka federaalka oo u baahan qeexid degdeg ah. 3- Bixitaanka Ciidammada Afrika ee Nabad Ilaalinta (ATMIS) iyo Kalsooni yarida lagu qabo hogaaminta, kartida, iyo dishibiilinka Ciidammada DFS ee u xilsaaran Amniga iyo difaaca dadka iyo dalka. Dalalka Deriska waxay caalamka u sheegeen inay cabsi weyn ka qabaan khataraha ka imaanaya Soomaaliya haddii ciidammada Afrikaanka ah baxaan, taaso qiil u siineysa faragelinta Soomaaliya si ay isaga badbaadiyaan khatarahaas. Dowladda Mareykanka waxay ku tilmaantay heerka khatarka Soomaaliya 4 ayadoo khatarka ugu sarreysa tahay 5. Daraasad ka soo baxday Machadka Siyaasadda ee Imaraadka bishaan Maajo 24, 2024, ciinwaankeedu yahay “Expansion of the Islamic State in Puntland: A New Round of Jihadist Infighting in Somalia” waxay dhigeysa in Soomaaliya tahay goob ay ku dagaalamayaan labada garab ee Argagixisada caalamka ee ku kala abtirsada Al Qaacida iyo Dowladda Islaamka iyo in Dowladda Federaalka iyo Dowlad Goboleedka Puntland kala goosteen xiriirka, isla markaana ay taag daaran yihiin. Arrimahaas waxay cudurdaar u yihiin adeegsiga Cutubka VII ee Axdiga QM. 4- Dhaqaale xumo ka dhalatay arrimo isbiirsaday oo ay ka mid yihiin qalalaasaha adduunka ka taagan oo dhaliyay sicir barar, gulufka Ciribtirka Al Shabab, dhibaatooyinka isbeddelka cimilada, dagaallo sokeeye, khilaafaadka siyaasadda, burcad badeedka, deeq bixiyayaasha oo ka daalay (fatigue) taageridda Soomaaliya, natiijada deyn cafinta oo macnaheedu yahay cun deyntii laguu cafiyay, iyo cunaqabateyn ka timada maamulxumada deeqaha dibedda. Dowladda waxaa laga sugayay dhismaha ciidan iyo maamul hanta nabadgelyada oo kharaj farabadan u baahan. 5- Dagaalka Laas Canood iyo Hargeisa oo saameyn xoog leh ku mustaqbalka dowladnimada Soomaaliya. Waxaa kaloo dagaalkaas ku lammaan nooca xiriirka dowladnimo ee Muqdisho-Laas Caanood- Garowe-Hargeisa- ayadoo la fiirinayo qodobbada 1 (JFS), 7(dhulka JFS) , 8 (shacabka Soomaaliyeed), 9 (Magaala Madaxda JFS), 48 (qaab dhismeedka DFS), 49 (Tirada DG) , iyo 50 ( Mabaadi’da ee JFS) ee dastuurka kmg. Hirgelinta Nidaamka Federaalka waa inay taagerta midnimada JFS. 6- Khilaafka ka taagan dhammeystirka dastuurka kmg iyo diyaarinta doorasho xor iyo xalaal ah. Dhammeystirka dastuurka kmg waa arrin lel mudnaanta kowaad, hase yeeshe waa howl u baahan dadaal, daacadnimo, daahfuran, degdegsiimo, aqoon dhinacyo badan ku saleysan. Dal kama jiri karaan labo dastuur ama dastuur 4 cutub ah iyo dastuur 15 cutub ah. Dastuurka waa hal dokumenti, hal sharci. 7- Khilaafka la xiriira Madaxweynayaal (hogaamiyayaal) DG oo muddo xileedkoodii dhammaday, welina xukunka haysta. Muddo kororsi waa bilowga fowdo. 8- Saameynta Siyaasiin Soomaaliyed oo marti u ah Dowlado shisheeye ee ka mid ah taagerayaasha Beesha Caalamka ee DFS. Arrintaas waxay saameyneysa Madaxbannanida siyaasadda Soomaaliya, gaar ahaan 9- Madax Soomaaliyeed oo dano siyasadeed, dhaqaale, iyo amni ku leh dalalka deriska la ah Soomaaliya, dalalkaasoo Soomaaliya ka leh dano qaran, taaso wiiqeysa ilaalinta danaha qaranka Soomaaliya. 10- Heshiiska Is afgaradka dhexmaray Hargeisa (Somaliland) iyo Ethiopia ee ku saabsan dhul, saldhig ciidan badeed, iyo deked Ethiopia ku qaadaneyso dhulka JFS si Ethiopia ugu aqoonsato Hargeisa dowlad gooni u goosad ah ee ka madaxbannaan Soomaaliya. Heshiiska waa waxba kama jiraan. Haseyeeshe, dowladda Ethiopia waxay ku mashquulsan tahay hirgelinta danaheeda ayadoo aaminsan in Soomaaliya aysan ka jirin dowlad qaran ee ay ka jirto dowlad qof ama qabiil. Wasiiru Dowladaha DFS wuxuu sheegay in dowladaha reer Galbeed u guuxayaan in Ethiopia hesho dhul iyo bad ka mid ah dhulka iyo badda Soomaaliya, qaab sulux ah. Waxaa xusid mudan in Dowladda Kenya oo heshiis difaac la gashay Soomaaliya aysan aqoonsan go’aankii Maxkamadda Caalamiga ee Cadaaladda (ICJ) ee badda Soomaaliya, taaso ah arrin welwelkeeda leh. Warar ayaa sheegaya in dowladda Mareykanka ka shaqeyneyso in Soomaliya ka tanaasusho qayb ka mid ah dhulka iyo baddaa loo xukumay. 11- Khilaafaadka iyo is qabqabsiga ka dhex aloosan Madaxda DFS dhinac ah iyo DFS iyo Dowlad Goboleedyada oo dhinac ah, taaso dhaawacday kalsoonida iyo karaamada DFS. Dad badan waxay aaminsan yihiin in khilaafka u dhexeeya Madaxda DFS yahay mid raalli laga yahay. Madax ka mid ah DFS waxay ka shaqeeyan kooxeysi iyo fidno qabiil. 12- Khilaafaadka laga dhex huriyay beelaha Gobolka Benadir, kaaso qabsaday baraha bulshada, kana soo horjeeda nidaamka dowliga ah. Waxaa muuqda walaac iyo niyad xumo ayadoo bulshada isweydiineyso ujeedada laga leeyahay kala isku dirka, kala fogeynta, iyo colaadda sokeeye ee bulshada Soomaaliyeed. 13- Xiritaanka Xafiska UNSOM oo loo asaasay inuu Soomaaliya ka taagero, kalana taliyo dib u heshiisiinta iyo dhismaha nabadda iyo dowladnimada Soomaaliya. Xafiiska wuxuu tiir dhexaad u yahay helitaanka dhaqaale xoog leh si DFS iyo DG u gaaran heer Soomaaliya uga gudubto xaaladda burburka dowladeed ee kalliftay adeegsiga Cutubka VII ee Axdiga QM. Waxaa isweydin mudan in “Soomaaliya ka gudubtay xaaladda nabadgelyo xumo iyo burbur dowladeed ee ku xusan cutubka VII?” Wax ka qabashada mowjadaha dul hoganaya DFS waxay u baahan tahay: (1) hogaamin geed fadhi ah, dareensan mowjadaha ku meegarsan Soomaaliya iyo danaha caalamka ee is diidaya, aaminsan dastuurka kmg iyo habraaca dejinta siyaasadda dowladda, ku dheggan danta guud, iyo (2) adeegsiga maamul guud oo karti leh, u xilsaaran qorsheynta iyo fulinta wax qabadka dowladda, ku xisaaabtamaya la xisaabtan dhab ah, ilaalinaya sharciga iyo danta guud. Haybadda dowladnimada Soomaaliya waxay ku xiran tahay hab dhaqanka wanaagsan ee Madaxda astaanta u ah. Madaxweynaha dalka Kenya wuxuu ku celcelinaya inaan loo dooran inuu ka shaqeeyo dib u doorashadiisa ee loo doortay horumarinta dadkiisa iyo dalkiisa. Waa tusaale Wanaagsan oo mudan ku dayasho iyo ku camalfal. Dr. Maxamud M Culusow Mohamuduluso@gmail.com AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada admin@caasimada.net Mahadsanid. The post Mowjadaha halista ah ee dul hoganaya DF ee madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud appeared first on Caasimada Online.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Booliska Soomaaliya ayaa maanta soo xiray Faadumo Sahal Shariif oo caan ka ah baraha bulshada, taasi oo loo haysto falal anshax xumo ah. Booliska ayaa sheegay in Gabadhaan la horgeyn doono maxkamadda awoodda u leh sida ugu dhaqsaha badan, sida lagu cadeeyey qoraal ka soo baxay Taliska qeybta guud ee booliska gobolka Banaadir. “Ciidanka booliska gobolka Banaadir gaar ahaan Saldhigga Booliska Hodan ayaa soo xiray eedeysane Fadumo Sahal Shariif 19 jir kuna eedeysan in ay ku kacday falal anshax-xumo ah,” ayaa lagu yiri qoraalka Booliska. Sidoo kale waxaa lagu yrii “Muwaadin hadii aad la kulanto ama ay kusoo gaarto falal amaanka liddi ku ah la soo xiriir xafiiska Gurmad ee ciidanka booliska Soomaaliyeed.” Xalay ayey aheyd markii uu booliska soo xiray eedeysane lagu magacaabo Yaxye Xasan Maxamed, kaasi oo isna ku eedeysan in uu ku kacay falal anshax xumo ah. Wiilkaas uu baraha bulshada ku faafiyey muuqaallo kasoo horjeeda Diinteena suuban ee Islaamka iyo dhaqanka wanaagsan ee umadda Soomaaliyeed,” sida uu sheegay booliska. Ninkan ayaa bartiisa TikTok ku baahiyey muuqaalo muujinaya dhaqan xumo weyn, isagoo qaadan jiray makarafoon, wuxuuna gabadhaha jidka maraya dhihi jiray “Waan rabaa, xagasha ii laab, waan kuu baahanahay” iyo kelmado kale oo xasaasi ah, muddo dheer ayey dadka reer Muqdisho farta ugu fiiqayeen booliska si ay u soo qabtaan, balse ugu dambeyn caawa ayaa lasoo xiray. Sidaan oo kale booliska ayaa habeen hore u soo xiray Asmar Daahir Faarax oo isna ku eedeysan falal anshax-darro ah oo baraha bulshada u uku faafiyey, waxaa xabsiga la isugu geeyey dhalinyaradii baraha bulshada ku faafi jirtay muuqaalo mararka qaar dhaqan xumo toos ah muujinaya. Intooda badan dhalinta lasoo xiray waxay caan ka ahaayeen barta TikTok, waxayna maalmo badan ku jiraan xabsiga, booliska ayaa sheegay in la horgeynayo maxkamad, si loogu soo oogo dacwado la xiriira eedeymaha loo heysto. Muddo dheer ayaa laga digayey in baraha bulshada ay ku fasahaadiyaan dhalinyaro badan, hadda booliska Soomaaliya wuxuu fahmay shaqadiisa, maadaama uu yahay ilaaliyaha sharciga, waxaana bilowday howl-gal lagu soo afjarayo baahinta anshax-xumada oo dhalinyarada qaar ay caadeysteen. The post Booliska oo maanta soo xiray Gabar kale oo caan ah oo loo haysto anshax xumo appeared first on Caasimada Online.