Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    211,204
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Nairobi (Caasimada Online) – Fadeexad culus ayaa kasoo shaac baxday dalka Kenya, kadib markii la ogaaday in malaayiin dollar lagu lunsaday darbiga ay dowladda ka dhiseyso xuduudda Soomaaliya. Kenya ayaa horey ku dhawaaqday in ay darbi 700km ah ka dhisi doonto xadka ay la wadaagto Soomaaliya, si ay xuduudda u xirto isla markaana u hakiso dagaallameyaasha Al-Shabaab ee uga soo tallaabaya dhinaca Soomaaliya. Balse markii dhismaha la billaabay sannafkii 2015-kii, darbigii waxaa loo baddalay silig. Baarlamaanka Kenya ayaa hadda hor istaagay in dhaqaale dheeraad ah lagu bixiyo mashruucan, ilaa inta ay dowladdu sharraxaad ka bixineyso qaabka malaayiin lacag ah loo kharash gareeyay ilaa hadda, sida uu qoray warkeyska kasoo baxa Kenya ee The Standard. Lacag dhan Sh3.3 bilyan oo shilinka Kenya ah una dhiganta ku dhawaad 35 milyan oo doolar ayaa lagu dhisay 10km oo ka mid ah siligaas xadka laga sameeyay, sida lagu sheegay warbixin la hor geeyay baarlamaanka Kenya. Marka la isbarbar dhigo lacagta baxday iyo masaafaha siliga ah ee la dhisay, waxay u muuqataa in 1km oo kasta lagu dhisay 300 milyan oo shilinka Kenya ah oo u dhiganta qiyaastii 3 milyan oo doolar. Arrimahan shaaca laga qaaday ayaa ka careysiiyay xildhibaannada baarlamaanka oo dalbaday in sharraxaad buuxda la siiyo. Lacagta ilaa hadda ku baxday dhismaha darbiga siliga ah ee xadka Kenya iyo Soomaaliya, oo 10km kaliya laga hirgaliyay ayaa labalaab ka badan dhaqaalaha ay dowladda Kenya sannadkan u qoondeysay istiraatiijiyaddeeda keydka raashinka. Waxa ay sidoo kale ku dhawaad 1 milyan oo doolar ka badan tahay kharashka uu waddanka ugu talo galay inuu ku baxo adeegyada caafimaadka ee dadweynaha. Intaas waxaa sii dheer in lacagtaas ay saddex laab ka badan tahay dhaqaalaha ay Kenya miisaaniyadda sannadlaha ah ugu qoondeysay dhismaha guryo qarashkooda la awoodi karo. Xubno ka tirsan baarlamaanka Kenya ayaa aaminsan suurtagalnimada in saraakiishu ay ka faa’iideysteen halista la xiriirta Al-Shabaab, si ay u boobaan dhaqaalaha dowladda. Isha: BBC Somali
  2. Sannadkii 2013-ka, waqti galab ah waxaan maqalnay in kooxda al-Shabaab ay qabsatay dhismaha Westgate Mall. Xaalkuna wuxuu ahaa mid gilgilay qalbiyada Kenyaanka. Wuxuu ahaa kii ugu horreeyey oo al-Shabaab ay ku qabsadaan xarun ganacsi oo – Meesha ay ku taallo marka loo fiiriyo – ay adkeyd in laga filasho weerar sidaas oo kale inay kusoo qaadi karaan. Balse waxay dunida u caddeeyeen inay awoodaan. Ku dhawaad 70 qof ayaa ku dhimatay – halka tira kale oo dhaawacyo kala duwan qabana ay ka tageen. Hayeeshe, xusuusta weerarkaas wuxuu ahaa mid maalmo kusii nagaada qalbiyadii la tiiraanyeysaa. Baqa-weerarkii ay dhacdadani sababtay, waxay saadaal aan fiicneyn ku beertay rayidka. In kasta oo cabsi xooggan ay dhacdadani ku dhalisay dhammaan muwaadiniinta Kenyanka ah, haddana looma wada sinneyn xanuunka. Ehellada dadkii ku wax-yeeloobay iyo intii ku dhimatayba, waa kuwa ugu boholyowga darnaa. Balse dad iyo dowladba – siyaasi iyo suxufiba – waxaa loo muujiyay garab istaag. Waxaana si ficil ah loo dareensiiyay inaysan kaligood xanuunsaneyn. Waxaa la hir-geliyay hal-ku-dhag ol’ole ahaan loogu yeeray ‘UnitedByBlood’ #WaxaanNahayIskuDhiig. Saxaafaddu waxay si joogto ah u hir-gelinaysay aragti fog oo ah #KenyaIsOne oo looga gollahaa inaysan ku kala qeybsamin dhacdada. Waxay sidoo kale dirayeen farriin ah inaysan isku dhiibin hal musiibo – iyaga oo xusuusinaya qarannimada iyo nabadda ay ku caanamaalayaan inay kusoo bixiyeen naf iyo maal. Musiibadan oo kalana ay kaga gudbi doonaan hal-adkeysi iyo dhirranaan. Sidaas awgeed, waxay ku guuleysteen inay bulshada ka jeediyaan ka fikirka musiibada – una jeediyaan wax ka qabashadeeda. Waxaana la arkayay muwaadiniin badan oo si mutadawacnimo ah uga qeyb galayaa gurmadka loo sameynayo dhibanayaasha laga soo badbaadinayay weerarka. Waxaana la arkayay muwaadiniin hadba wixii karaankooda ah kaga qeyb noqonaya gurmadka. Qaar ayaa dhiig-bixiyaal noqday si dhaawacyada dhiig baxa u dhiman kara loogu dhiibi tiro. Geesta kale, siyaasiyiinta mucaaradka ah ee dowladda waxay si geesinimo iyo shucuur-qarannimo xanbaarsan uga qeyb galayeen gurmadka. Waxaa qaarkood – oo xilligaas sib ba’an u diidanaa nidaam siyaasadeed ee MD Uhuru ay – si cad meel iskaga dhigeen ku kala duwanaanshahooda mabda’ ahaaneed ee kala dhaxeeya dowladda. Waxaana ay dhinac kala soo jeesteen gurmadka qaran. Qaarkood ayaa Aqalka Harambee ee looga arrimiyo Kenya kula kulmay MD Uhuru si ay dunida iyo dadkoodaba ugu caddeeyaan inay ka midaysan yihiin ficil-weerarka al-Shabaab. ‘Doorasho way timaada waana lagu kala baxaa; laakiin dalkeennu wuu jirayaa waligiis waan ku noolaaneynaa,” ayuu yiri Rail Odinga oo xilligaas hoggaaminayay Xisbiga Orange. Marka aynu ka nimaadno dunida kale jaarkeenna ah, waxaa cad in saxaafaddeenna iyo siyaasigeennuba aysan kaalintii loo baahnaa iyo ereyadii mudnaa in looga fal-celiyo musiibooyinka aysan ka bixinin. Wax caadi ah ayay iska noqotay in saxaafadeennu ay ku sinnaadaan falan-qeynta dhacdada. Mana hir-geliyaan hal-ku-dheg qaran iyo shucuur-waddaniyadeed oo midaysan si loola tacaalo mushkiladda jirta. Intooda badan waxay qododa la xiriira dhacdada iyo musiibada markaas taagan kusoo af-meeraan ma ahan markii ugu horreysay oo ay sidaas iyo sidaas wax noqdaan. Siyaasaddeenna gudaha oo wali ku jirta anba-qaadka hore ee geeddi-socodka maamul-wanaag ee dowladnimadeenna, waxay siyaasiyiinteennu badigood kala garan Karin waqti ay tahay in – dhaliil wax dhisaysa – hawada loo mariyo Xisbiga talada haya iyo waqtiga ay tahay in si midaysan loola dhinac gurmado dowladda marka ay timaado xaalad qarankeenna dhirbaaxo ku ah. In kasta oo aan la saadaalin karin goorta si midaysan mucaaradkeenna – midka hubeysan oo xalka ku baadigoobaya qoriga iyo midka dhawaaqiisu dhinbilaha ka kulul yihiin ay wadajir iskaga kaashan doonaan hal-jiheynta iyo hoga-tusaaleynta habboon – haddana, waxaa muuqata inaysan u bisleyn falsafadda kala-gooreynta iyo inaan dhibaatada taagan laga dhex fiirin dheef. Qaraxii dhawaa ee Makka al-Mukarrama wuxuu u muuqday mid kala saari kara hanka siyaasiyiinteenna qaar. Halka in badan ay gaareen inay safka hore ka galaan u gurmadka iyo u gargaarista dadkii ku wax-yeeloobay qaraxa, in yar oo kamid ah ayaa fursad ka dhex helay buunbuuninta dhacdada kuwaas oo dhaliisha ka dhigtay seef ana ka saawirin hadiyo jeer. Si kastaba, hal aan la isku diidaneyn in dhaliishu lama huraan u tahay umadaha dhismaya, haddana Siyaasiyiinteenna KAN UGU CADCAD, wuxuu ku taagan yahay ‘Qeyladii yeertaba, Qof bay qeyrkiisa ku jirtaa.’ Qore: Zakariya Xasan Maxamed. Kala xiriir: hiraal86@gmail.com Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid
  3. (SLT-Washington)Aqalka Senatka ee Maraykanka oo xisbiga Jamhuurigu uu aqlabiyad ka yahay ayaa meel mariyay qaraar lagu soo afjaro taageerada Maraykanku siiyo xulafada Sacuudigu hoggaaminayo ee dagaalka ka wada dalka Yemen. Qaraarkan oo labada xisbiga ay isku waafaqeen waxaa taageeray 54 xildhibaan waxaana ka soo horjeedsaday 46, arrintan ayaana dhirbaaxo ku noqonaysa siyaasaddii madaxweyne Trump uu ku taageerayay Sacuudi Carabiya iyo hoggaamiyahooda oo dhawaan xiisad soo wajahday. Madaxweyne Trump ayaa wacad ku maray in uu codka diidmada qayaxan ku hor istaagi doono haddii qaraarkan uu soo dhaafo aqalka uu Dimuqraadigu aqlabiyadda ka yahay. Dagaalka Yemen ayaa billawday sannadkii 2015kii, kumannaan ruux oo reer Yemen ah ayaana ku dhintay, malaayiin kale ayaana macaluul la il daran. Maraykanka ayaa Sacuudiga ka iibiya hubka ay dagaalkaas u adeegsadaan, milatarigooduna wuxuu la garab taagan yahay caawimaad dhanka saadka ah iyo taageerada dhanka sirdoonka si xulafadu ay u qaadaan weerarro loo adeegsanayo diyaaradaha aan duuliyuhu la socon. Qaraarka Senate-ka oo ah isku day aan la filayn oo lagu doonayo in lagu xakameeyo awoodda madaxweynaha ayaa doonayaa in milatariga Maraykanku ay collaada Yemen faraha kala baxaan muddo 30 maalmood gudahood ah. Source
  4. xeerka yaala meelaha garsoorka ee laysku xukumo,Waa mid la qoray xiligii talyaaniga uu ka talinayey. kalidii taliyihii weynaa ee la odhan jiray BENITO MOSALENI. Waxaana xeerka dajiyay oo qoray nin la odhan jira RUKA sidaa darteed waxa xeerka la yidhaah RUKA CODE, Inta badan marka isha la mariyo qawaaniinta ku qeexan 90%waxay si dadban uga hor imanayaan mabaadiida diinta islaamka iyo dhaqanka suuban, tusaale ahaan waxay SINADA uu xeerkaasi u aqoonsanyahay qofkii ah xaas haddii uuna raali ka ahayn ninkeedu Waa sino oo waxa lagu xukumayaa 2sanadood balse haddii uu ninku iska aamuso oo u afkiisa haysto waxba loo raacimaayo SUBXAANA LAAH . Taasi waxay ku tusaysaa halka uu ka taagan yahay diinta islaamka. Sida dadka taariikhda qoraa laga hayo ama ay sheegaan markii laysku daray Labadii dawladood ee somaliland iyo koonfurta soomaaliya waxa lagu taliyey in la sameeyo nidaam garsoor oo u dhaxeeya uuna leeyahay dal,sidaa darteed waxa soomaliland qaynuunkeedi oo ahaa mid ingiriiska dajiyay oo la odhan jiray PANAL CODE laga soo qaatay habka dacwadaha loo diyaariyo kii koonfurta oo talyaanigu lahaa oo la odhan jiray RUKA code, waxa laga soo qaatay sida laysku xukumo waxa in yar lagu sameeyay jafjafid yar oo lagu yar saleynayo dhaqanka soomaliga, walaw aanu kaasina ahayn mid ku filan garsoor. Sababtuna waxa weeye Waa shay ay qoreen dad bini’aadam ahi oo keeni kara isku dhac arrin oo xaga bulshada ah. Waana ta keenta in arrin ama kiis soo jiitamo muddo badan, Waxaana ugu wacan Waa xukunka dhaca oo laga qaato ambiil ama looga qabsado lowyer daadafeeya waxaanad arkaysaa kiisas murugsan oo in badan ku jiray meelaha maxkamadaha oo qaadanaaya waqti faro badan taasina waxay Mararka qaar keenta in dadka kiisku ka dhaxeeyo qaar badani sii wadi kariwaayaan dacwadoodi arrimo xagga dhaqaalaha ama jeedka ah. SHAREECADA ISLAAMKA ” waxaad arkaysaa arrimo badan oo waqti dheer ku jiray maxkamadaha oo marka shareecada loola laabto xageeda si dhaqso ah ku dhamaada cadaalad waynina ka muuqato. Ama qaar cusub oo markiiba dhamaada, Sababtuna waxa weeye waxa laysku xukumayaa Waa kitaabka munasalka ah ee ilaahay soo diray una soo dhiibay xabiibkeeni nebi maxamed (NNKH) oo aan lahayn hirdan afkaareed iyo sharciyo qof qoray oo layskula soo baxayo. In shareecadu si fiican wax u xalisaa waxa ugu wacan Waa kitaabka quraanka ah oo leh mug iyo miisaan wax lagu xaqo ama lagu garsooro 1 kitaabka lowyer looma qabto 2 kitaabka ambiil lagama qaato, oo wax ka seeraya awooda adoomaha. Shay kastoo la sameeyaa waxa uu leeyahay LEAFLETtusaale ahaan dawooyinka waxa la socota warqad cadaynaysa dawada iyo waxa ay qabato. Dawada iyo waxa yareyn kara awoodeeda, dawada iyo haddii lala isticmaalo wax kale sida ay noqonayso digniino badan iyo taxadir badan. Waxa leh leaflet wax kasta oo la sameeyo sida machine kaqalabkasta taas waxaan uga socdaa nolosha iyo aadmiguna waxay leeyihiin leaflet weyn oo qaaliya waana kitaabka ilaahay iyo sunada rasuulka SUAASHU WAXA WEEYE. Maxaa kalifay in Inagoo ku dhawaad ah dawlad ilaa 30 sanadood aan wali isticmaalno xeerarkii la qoray 1933kii ee talyaani qoray? Maxaa loo waayay in kitaabka quraanka ahmiyada lasiiyo oo laysku xukumo. Qawaaniinta Wadan waliba isagaa ayaa qorta kuna saleeya diintiisa iyo dhaqankiisa. Haddaba Inagoo ah islaam lehna aqoonyahano diimeed iyo dhaqan maxaa inoo diidey in aan ka faa’ideysano Inta ay noolyihiin Culumaddeena waaweyn ee ay ka mid yihiin ina Sh Cali Suufi. Ina Sheekh Cali Jawhar. Sh. Dirir, Sh. Mustafe iyo culimo badan oo ilaahay siiyay aqoon iyo cilmi diineed oo facweyn sii looga raysto xeerkan baaliyoobay ee gacanta lagu sameeyay. Si loo helo garsoor xaq ah oo cadaaliya kuna dhisan kitaabka ilaahay iyo sunaha rasuulka oo looga baxo qareenada daliishanaya xeer aadmi sameeyay oo Inta badan ku saleysneyn dhaqanka iyo diinteena suuban. Su’aashaa jawaabteeda waxaan uga tagayaa Inta jecel shareecada ee badan Waxaa Qoray Maxamed Cabdiqaadir Colhaye. Source
  5. Members of Kenyan Parliament have called for investigations into how Sh3.4 billion was spent on a 10-kilometre stretch of barbed wire and chain-link fence on the Kenya-Somalia border. The wall, dubbed the Kenya-Somalia Border Securitisation Project, was mooted in 2015 to secure the country from attacks by Somalia-based Al Shabaab terrorists. Kenya Defence Forces (KDF) engineers had estimated that the entire 700-kilometre length of the border would cost a total of Sh8 billion, but it is now emerging that nearly half of that amount was spent on only a 10-kilometre stretch. “I have no problem with the wall, but you cannot use the threat of insecurity to steal and plunder money. The chair of the committee must bring a recommendation to this report to say that there is no value for money and that Ethics and Anti-Corruption Commission (EACC) and Directorate of Criminal investigations (DCI) must move in” National Assembly’s Leader of Majority Aden Duale said Wednesday. The Defence and Foreign Affairs parliamentary committee, chaired by Kajiado South MP Katoo Ole Metito, says in a report that the project involves border fence installation using chain-link, razor wire, barbed wire, angle bars and concrete posts. It also involves the excavation of a side ditch, upgrading of border posts and construction of border control roads. ‘A fence’ “It is not even a wall, it is a fence. The people who duped the country that there is a wall to be built must be investigated,” said Mr Duale. Minority Leader John Mbadi demanded that the Interior ministry tables details of the Sh3.4 billion expenditure. The project was sanctioned by the National Security Advisory Council (NSAC) chaired by President Uhuru Kenyatta in 2015. It was divided into three with the Northern Sector covering 160 kilometres costing Sh3.5 billion while the Central Sector, the longest covering 445 kilometres, was estimated would cost Sh1.9 billion. The Southern Sector covering 105 kilometres was expected to cost Sh2.6 billion when complete. KDF engineers undertook the original estimated cost of the wall, which is classified as a national security project. The Northern Sector covers Mandera and Elwak, Central Sector(Elwak to Libat) while the Southern Sector starts from Libat to Kiunga. Loss of civilians The project was initially implemented by the Interior ministry before the President directed that it be taken over by the Ministry of Defence following escalation of attacks on personnel and equipment especially in the Southern Sector, Lamu, resulting in loss of a number of civilians and security personnel. The National Youth Service (NYS) is the project contractor. “By the time the Ministry of Interior and Co-ordination of National Government handed over the project to the Ministry of Defence, 10 kilometres of wall had already been done from the BP1 past Mlima Fisi. “Further, another seven kilometres of ditch construction had also been done,” states the inquiry report. The wall was expected to ease surveillance of the border, deter incursion byterrorists, reduce porosity along the border, facilitate effective control of movement of persons and goods across the border and ease registration of persons. “The Ministry of Interior handed over the project to the Ministry of Defence, the contractor was NYS. The Ministry of Defence is in a good position to provide the identity of the current contractor,” the committee said in the report. Mr Mbadi questioned why the country undertook the project on its own yet the terrorist threat extends beyond Kenya’s borders. “This is too mechanical. It looks like the Egyptian pyramids. It cannot work in modern Kenya,” said Mr Mbadi. Source: Business Daily Africa
  6. Salamullahi Calaykum dhamaan Shacabweynaha reer Somaliland meel kasta oo aad kala joogtaan waxaan go’aansadey in aan idiin iftiimiyo siyaasada Wasiir Ahmed Moumin Seed iyo doorka uu ku leeyahay gobolka Awdal ee uu ka soo jeedo Wasiirka Wasaaradda Horumarinta Beeraha Mudane Ahmed Moumin Seed. Waxaan is dul taagayaa qof noocee ah ayay reer Somaliland ka aaminsan yihiin Wasiir Seed maxaase lagu xasuusan doonaa marka uu ka dago jagada Wasiirnimo ee uu haatan hayo. Waxan ku eegeynaa qodobadan soo socda: 1- Wasiir Seed waa boog madow oo ku taala qaranka JSL 2- Wasiirku wuxuu ku mashquulsan yahay khilaafka iyo iska horkeenka Beelaha walaalaha ah ee deegaanku mideeyey. 3- Kicinta shacabka iyo Dawlada oo uu mar kasta isku dayo in uu fashiliyo xukuumada ugubka ah ee sanad jirsatey ee JSL. 4- Fashilkii wax soo saarkii iyo balan qaadyadii madaxweyne Biixi wakhtigii ololaha lagu jirey oo ahayd in cuntada dalku iskaga filnaan doono sanadka ugu horeysa 30% balse taasi dhicisowdey iyada oo masuulayadeeda uu leeyahay Wasiir Seed. 5- Qancinta iyo cadaalad u helida Beelaha Habar Cafaan oo uu sii kala kexeeyey maantana maraya heerkii ugu hooseysey abid, waxaana Beesha yimid kala shiki iyo kalsooni daro uu aabo u yahay Wasiir Seed. Hadaba akhriste qodobadaas aan kor ku xusney waxaa ku sifoobey Wasiirkii ugu tamarta daran xukuumada Muuse Biixi Cabdi. Wasiirku waxaa uu markasta ku mashquulsan yahay siduu saaxaafda u marin lahaa hadal iyo wax qabad been abuur ah oo lagu marin habaabinayo Shacab JSL. Mudane Madaxweyne waxaan ka codsanaynaa in aad u hiiliso Wasaraada Horumarinta Beeraha oo ku fashilantay shaqadii aad u igmatey Wasiirku wuxuu ku mashquulsan yahay Shir doceeedyo uu la galo beesha uu ka soo jeedo isaga oo gabi ahaanba dayacey shaqadii Wasaraada. Mudane Madaxweyne waa in aad u soo xushaa Wasaarada Beeraha Shakhsi samata bxin kara Wasaraadda Beeraha una soo celiya sumcadii ay ku lahayd qaranka JSL. Sidoo kale waxaan kula wadaagi doonaa xogaha dhabta ah ee Wasiir Seed qormooyinka kan ku xiga INSHA ALLAH. Qalinkii: Abdirashiid Yoonis Hagar Abdirashiid1982@gmail.com Qormaddii 2aad La soco qeybaha kale Source
  7. Qiyaastii shantii sannadood ee ugu dambeeyey waxa magaalooyinka Soomaalilaan ka bilaabmay in meherada loo leexiyo inay ka dhacaan masaajidada, halkii markii hore laga tegi jiray hudheelada faraha badan ee hoolalka casriga ah u dhistay inay ku soo jiitaan dadka is-calmaday ee meherka diyaarka u ah. Dadka is-mehersanaya iyo eheloodu waxa ay jecel yihiin in goobtan barakaysan ee gurigii Ilaahay ah inay isku mehersadaan oo ay qaataan sahayda ducad si guurkoodu uu u naajixo. Hasayeeshee waxa jira arrimo kale oo haddii dhinaca kale laga istaago weji kale u yeelaya meherada masaajidada, taasi oo ah inay masaajidadii isu-beddeleen hoolalkii dadka laga kireyn jiray ee lacagta laga samayn jiray, maadaamoo masaajidadii iyo hoolalkii isku lacag noqdeen. Qormadan waxa aynu ku dul-istaagi doonaa hababka ay u shaqeeyaan meherada ka dhaca masaajidadu. Lacagta lagu kireeyo Meherada Masaajidada Masuuliyiinka masaajidadu wakhtiyadii hore wax lacag ah kamay qaadi jirin meherada ka dhaca masaajidada, hasayeeshee markii ay bateen meheradii ayey masuuliyiintii soo rogeen inay lacag ka qaadaan, oo waxa ay arkeen inay fursad lacag samayn ahi ku jirto. Lacagta laga qaadayo way ku kala duwan yihiin masaajidadu. Tusaale ahaan masaajidada ku yaalla meelaha badhtamaha magaalada ama suuqa ayaa ah kuwa ugu lacagta badan, halka kuwa ku yaalla xaafadaha ama meela ka fog faras magaalaha ay jaban yihiin ama aan wax lacag ahba laga qaadin. Masaajidada ku yaalla badhtamaha suuqa iyaga laftoodu waxa ku kala duwan yihiin xaddiga lacagta laga qaado dadka. Masaajidada qaarkood waxa laga qaadaan $130 meherkiiba, kaarka meherka lagu geliyo waxa shaanbad tii hudheelada oo kale ah lagaga soo dhuftaa masaajidka, waxaana si gaar ah looga qaadaan $15. Masaajidada qaarkooda waxa ay ka jaban yihiin kuwa sare, oo waxa laga qaadaan inta u dhaxaysa $65 illaa $80. Suuqa meherada masaajidada ku yaalla badhtamaha Hargaysa waa kuwa xaami ah, wuxuu mid ka mid ah shaqaalah masaajidadu ii sheegay inay maalintii ugu yaraan ay ka dhacaan laba meher ama ay ka bataan oo illaa saddex ama afar gaadhaan. Waxa iyana jirta in meherada qaarkood habeenkii ay ka dhacaan masaajidada. Markaa haddii aynu xisaab ahaan u soo qaadanno maalintii masaajidka ugu lacagta yar inay ka dhacaan laba meher, bishii waxa ay noqonaysaa: 30 x $160= $4,800 bishii. Sidoo kale haddii aynu soo qaadano kuwa ugu lacagta badan ee bishii laga qaado $130 waxa ay noqonaysaa : 30 x $260 =$7,800 bishii. Haddii intaasi laga sii kordhiyo lacagtu way ka badanaysaa. Haddaba halka ay fadhido xisaabtu waa kharaskhaasi ay masuuliyiinta masaajidadu ka qaadayaan meherada, maxaa u diidaya in lagu soo rogo canshuur laga qaado lacagtaa faraha badan ee dadka aan qaadi karayn laga qaadayo?, kol haddii ay hudheeladii shaqadii kala wareegeen. Dhawaan ayaan la kulmay nin danyar ah oo doonaya inuu gabadh uu la soo heshiiyey mehersado, hasayeeshee aan haysan lacag uu ku kiraysto hudheel ama masaajid. Markii dambe ayaanu u tagnay sheekh masuul ka ah mid ka mid ah masaajidada xaafadaha ku yaalla ee aan haysan suuqa kirada. Wuu inoo ogolaaday ka dib markii aanu u waayo sheeganay. Illaa hadda lama hubo in lacagtaasi masaajidka nadaafadiisa, dayactirkiisa iyo shaqaalihiisa waxa uu ka soo gaadho iyo inuu sheekha masuulka ahi uu ku wada shubto. Waxa aynu ognahay in inta badan masaajidadka loo ururiyo lacag laga qaado dadka ku tukanaya si dayactir loogu sameeyo. Waxa aan xusuustaa sheeko nin wadaad ah oo masaajid khudbad jimce ka jeedinaayey ayaa wax-bixinta iyo sadaqada ku dheeraaday, dabadeed xaaskiisii oo masaajidka ku tukanaysay ayaa is-kala garan weyday, markaasay dahabkeedii sadaqado u bixisay. Markii ay gurigii isugu tageen ayey ku tidhi” sheekh maanta khudbad qiimo badan ayaad jeedisay oo sadaqada iyo wax-bixinta ka hadlaysay, markaasaan is-kala garan waayey, oo aan dahabkaygii oo dhan sadaqo ula baxay. Markaasuu ku yidhi” isku maynaan ogeyn in aad dahabkaaga bixiso, balse dadka in aynu ka gurno ayeynu isku ogeyn”. Dhacdooyinka Ay Meheradu Sababaan ee Ka dhaca Masaajidada = Askar albaabka taagan: qofka doonaya inuu masaajidka aroortii iska fadhiisto oo uu qur’aan akhristo ama salaad iyo duco u tagaa, ma geli karo. Askari lagu soo ballamiyey inuu joojiyo cid aan kaarka meherka wadan oo aan yeelayn inaad gasho ayaa albaabka ku dhegan. Qofkii markaa danta ayaa ku kalifaysa inuu gurigii Ilaahay ee cibaadada loo tegayey inuu dib uga noqdo. = Cayda iyo Buuqa: waxa masaajidka isugu imanaya dad kala duwan, mid tukada mid aan tukan, mid dharkiisa iyo jidhkiisu aan maydhin iyo mid doodba ka qaban inuu salaad tukado (Cilmaani). Dadkaasi intooda badani markay soo galaan masaajidka waxa salaad ah ma tukadaan toos ayey u fadhiistaan goobta loogu talogalay inuu meherku ka dhaco. Way kaftamayaan, way is-dacaayadaynayaan, way qoslayaan, way is-gujinayaan. Way, Way, Way………………. Markay timaado in lacagta gabbaatiga la kala qaato ayey qoloba dhan u baxaysaa. Tusaale kuwa gabbaatiga la siiyey way ay tagayaan goob gaar ah oo loogu talogalay inay lacagta ku qaybsadaan, kuwaa kale ayaa iyana qaybsanaya wixii dib loogu celiyey ee lacag ahayd. Halkaasi waxa ka dhaca buuq iyo hadal mararka qaarkood cay iyo aflagaado wadata. Meherada qaarkood gacanta ayaa la isku saaraan marka la isku maandhaafo qaabka lacagta loo qaybsanayo. Dadka qaarkood uma dhaadhacsana in meeshu ay tahay gurigii Ilaahay oo ay cayda iyo buuqa ka daayaan, waxa se u muuqato lacagta qayilaada maalintaasi oo iimaankiiba wuu ka maqan yahay. = Ninkii Xagga sare ka soo dhacay: masaajid laba dabaq ah ayuu meher ka socoday dabaqa sare, markii lacagtii la qaybsanayey ayey fowdo dhacday oo la boobay lacagtii goobta taallay. Nin lacag badan la soo baxsaday oo firxad ahaa ayaa siduu u soo ordayey si kedis ah uga soo dhacay goobta daloosha ee dabaqa sare, waxaanu ku dhul dhacay dad hoosta kitaab ku marsanayey. Nasiib wanaag waxba muuqan aan ka ahayn dawakhaad yar iyo xoodhxoodh. = Gacan-ka-hadalka: muranka lacagta ayaa keena in gacanta la isku qaado meelaha qaarkood. Waxaanu muranku dhexmaraa dad doonaya inay lacagta inta badan qaataan iyo kuwa doonaya in wax la is-gaadhsiiyo. Gacan-ka-hadalkan waxa kaalin ah kuma laha askartii kaararka dibada ku guraysay, waxaanay iyaga laftoodu ku jiraan kuwa halganka ugu jira inay helaan qaybtooda lacagta lagu murmayo. Waxa aad arkaysa iyada oo la leeyahay, waar kala qabta, waar waa masaajid, waar waa gurigii Ilaahay, waar ha ku dagaalamina, waar wuxu waa adduunyo IWM. Sidoo kale waxa masaajidka soo gelaya dad aan weligood salaad tukan iyo kuwa takhsiisan ama mirqaansan. Dhinaca kale waa laga yaabaa inuu Ilaahay ku soo hadeeyo soo gelitaanka masaajidka. Waxa jiray nin doonayey inuu gabadh ku mehersado masaajid, ninku weligii salaad muu tukan. Markii uu soo galay masaajidkii ayuu anfariiray oo uu fadhiisan waayey, isaga oo naxsan ayaa dirqi lagu fadhiisiyey. = Nadaafad-darrada: dadku isku wada mid maaha, waxa jira dad nafaadda ka arradan oo aan maydhasho jidh iyo mid hu toodna lahayn, kuwaasi ayaa meheradii ka soo qaybgalaya. Marka masaajidkii laba meher ka dhacaan ee dadkaasina soo galaan ee wakhtigii salaada duhurna ay soo gasho, waxaad ku tukanaysaa uun meel uu mid sharabaado qudhmay ku fadhiistay, markaasaan karaahiyeysanaysaa. Cali Cabdi Coomay Suxufi, qoraa ah. Hargaysa, Soomaalilaan. Calicoomay@hotmail.com Source
  8. In badan ayaa waxaa aynu maqalnaa ka hadalka Saami qaybsi ee dhinaca maskabyada siyaasadeed ee Somaliland hadaba ugu horeyn waa maxay macnaha erey saami? Ereyga Saami waa qayb,qaybin, Iwm taas oo salka ku haysa in shay ama shayo loo qaybiyo si ku saleysan qaab loo wadaagayo shay ka dhexeeya ama dhexyaala cida loo qaybinayo ama qaybasneysa shaygaasi. Hadii aan macnaha guud ee Saami halkaasi ku dhaafo oo aan u soo noqdo mawduuceena,waxaa aad dirada ku saareynaa Somaliland iyo Sami qaybsiga siyaasada oo in badan laga hadlo marka doorashooyinka dhinaca goloyasha dhinaca wakiilada,degaanada ay soo dhawaadaan,taas oo aad moodo in wakhtigaasi uun la soo baraarugo oo aad maqlaysid doodo ku saabsan dhinaca saami qaybsiga goloyaashaasi! Si guud hadii aynu u eegno labadan gole ee kala ah:- Golaha Guurtida (Golaha Sare) oo ah golaha duqeyda, iyo Golaha Wakiilada (Golaha Hoose). Labada gole oo u wada shaqeeya si toos ah ayaa waxay leeyihiin 82 xubnood iyo gudoon u gaar ah mid kasta. Wakhti xaadirkan dowlada Somaliland waxay qorshaynaysaa in doorasho baarlamaan dhacdo snadankan 20019 dabayaaqadiisa taasi oo sida qorshuhu yahay la rabo in lagu bedelo golaha wakiilada hada kuwaasi oo kursiga ku fadhiyay tan ilaa sanadkii 2005ta. Golaha Guurtida Jamhuuriyada Somaliland waa gole ka tirsan Golaha Baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha odoyaasha waa “Golaha Sare” ee wadanka kaasi oo ka kooban 82 oday oo laga soo xulay beelaha Somaliland. Labadan gole waxay ku kala duwan yihiin arimo badan oo dhinaca xilka iyo waajibaadkooda kala ah balse waxaa aan qudha oo hada aan rabaa in aan ka hadlo dhinaca kala duwaanaansha qaabka ay ku yimaadeen goloaha hada joogaa oo kala ah : Golaha Wakiiladu Waxay ku yimaadeen doorasho toos ah oo dadweynuhu(Somaliland) soo doorteen kuwaas oo ku yimi qaab doorasho oo toos ah ,waxaaney wateen magaca xisbiyo siyaadsadeed oo ay matelayeen Goloha Guurtidu waxay ku yimaadeen qaab reernimo oo waxaa ay ku saleysan yihiin qabiilnimo ama reer reer Hadaba sida aan u arko rayigeygu wuxuu ku saleysan yahay in farqiga u dhaxeeya qaabka ay ku dhisan yihiin uu qayb ka yahay muranka saami qaybsiga. Waayo Kol hadii reer reer lagu soo xulay gololaha guurtida waa in Golaha wakiiladana reer reer lagu soo xulaa ayey ahayd oo kaalinta xisbiyada iyo doorashada tooska ahi meesha ay ka baxaan, ama Golaha guurtida loo diyaariyo sida golaha wakiilada in ay isku rogaan iney doorasho toosa ku soo baxan iyo xisbiyo xisaasadeed. Mushaakilka kale ee jiraa waxaa uu yahay dhinaca tirade oo lagu saleeyey wakhtigii ka horeyey 1960 kii ee baarlamaankii ugu horeyey ee ay beelaha Somaliland yeesheen maantana waxaa aynu ku jirnaa 2019 wakhtigaana farqiga u dhaxeeya waan garan karaa. Arintan ma aha arin xalkeedu ku iman kara hambaaburka wakhtiga doorashooyinku soo dhawaato balse waa arin u baahan in qoto dheer loo derso oo xal kama dambeysa laga gaadho ma aha arin si fudud xal looga gaadhi karo waayo baaxada ay arintani lee dahay. Waa arin u baahan in laga derso dhinaca degaanada tiro koobka dadka,degmooyinka dhaqaalaha,balse ma aha arin salka looga dhigo qabiil iyo reer reer balse waa arin ku saleysan degaanada,degmooyinka xisbiyada siyaasda tiro koobka dadka muwaadiniinta ah iwm. Qaabkaa hadii loo galo waxaa hadhaya reer reernimada ku saleysan siyaasada Somaliland oo aad moodo in ay ka koriladahay dhinaca siyaasada,dhaqaalaha degaanka iyo wadaniyada, dawladnimo casri ah oo ku dhisan siyasada dhaqaale iyo idealogyada muwaadinimo oo loo siman yahay ayaa lagu heli karaa cadaalad iyo doorasho siyasadeed,balse inta aynu ku warwareegeyno siyaasadii reer guuraga ee 1960 kii wixii ka horeyey oo manta oo aynu joogno 2019 aynu u dhaqmeyno nidaamkii wakhtigaa dhinacna aynu ka abuurney xisbiyo siyaasadeed oo mabda siyaasadeed leh hana aynu reer reer siyasada ku qaybsaneyno ma aha macquul in laga baxo jahawareerka dhinaca saami qaybsiga ee hada laga hadlo.Kolkaa laba mid uun baa la gudboon dadka daneeya arimaha Somaliland ee dhinaca Siyaasada,dhaqaalaha iyo arimaha bulshada kuwaas oo kala ah: Doorashooyin ku saleysan Saami qaybsi oo ah hab siyaasadeed duug ah oo wakhtiyadii hore la isticmaali jirey ilaa hadana la isticmaalo arimo gaara ama wakhtiyo kooban oo lagu xalilayo arimo markaa taagan balse ku meel gaara oo aan joogto ahan tusaale waxaa u soo qaadan karaa Axdi qarameedkii Somaliland ee Burco,Boorame iyo kuwii la mid ka ahaa. Doorashooyin ku saleysan xisbinimo oo lagu tartamo qaab dimoqraadi ah oo ku saleysan xisbinimo oo qof kastaba saddexda xisbi ee hada jira ama kuwo kale oo imandoona lagu soo baxo oo saamigu ku saleysnaado xisbi walba codka uu ka helo doorashada sidaana lagu xalilo oo meesha ay ka baxdo reer reernimo oo loo guuro siyaasad ku saleysan mabda iyo aragti siyaasadeed dhaqaale iyo bulsho oo ah in cidii loo bato ay ka taliso oo jaangooso siyaasada qaranka. labaa arimimood waxaan ahayn uma arko in ay u furan tahay dadka siyaasada Somaliland raba iney hano qaado. Hadii kale khatar badan ayaa ka dhalan karta oo amaanka,siyaasada wada nolaansha dadka somalind halis ku noqon kara waayo dhulka waa lawada degen yahay oo reer qudha loo 100% degmo keligii wada degani ma jiro oo waa labada degen yahay gobolada,degmooyinka iwm waxaa lagu wada noolaan karaa qaab qaranimo oo lagu horumarin karaa dalka guud ahaanba. Mahadsanidin M J Farah hogaanka.org rashiid64@outlook.com Source
  9. Muqdisho (SMN) – Akhristayaasheena ku xiran website-ka waxaan halkaan idin kugu soo gudbineynaa Barnaamijka Qubanaha Wararka Shabelle. Hoos riix si aad u dhageysato https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/03/Bar___-Qubanaha-Wararka-Shabelle-14032019.mp3 View the full article
  10. Muqdisho (SMN) – Gudoomiyaha Gollaha dhaqanka iyo midnimada Beelaha Mogadishu Clan, Xaaji Maxamed Xasan Xaad, ayaa beeniyay warar saacadihii lasoo dhaafay la isla dhex-marayay oo ku saabsan inuu dhaliilay dowlada. Nabadoonka ayaa sheegay in wararkaasi ay baahiyeen dad dano gaar ah leh, kuwaasi oo uu ku tartarsiiyay in ay ka waan-toobaan, isla markaana ay ka qayb-qaataan dib u dhiska wadanka. Halkaan hoose ka dhageyso wareysi uu siiyay Nabadoon Xaaji Maxamed Xasan Xaad siiyey Shabelle oo uu kaga hadlayo arrintaan. https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/03/Wareysi-Dagane-Hadda.mp3 View the full article
  11. New York (Caasimada Online) – Xogahayaha guud ee QM António Guterres ayaa shalay ergey cusub usoo magacaabay Geeska Afrika, kaasi oo ah Parfait Onanga-Anyanga oo u dhashay dalka Gabon. Hase yeeshee magacaabistan ayaa abuurtay shaki weyn iyo su’aalo ku saabsan xiisadda Soomaaliya iyo QM kadib markii dowladda federaalka ay cayrisay wakiilkii QM ee Soomaaliya, Nicholas Haysom. Dhowr qodob oo is-biirsaday ayaa tallabadan u mujineysa mid ay QM uga aargudaneyso dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, oo weli xiriirkooda uusan wanaagsaneyn. 1 – QM ma sheegin shaqada ergeyga cusub Parfait Onanga-Anyanga iyo waxa uu qaban doono, iyo dalalka uu qaabilsanaan doono, hase yeeshee marka laga soo tago Soomaaliya, inta kale dalalka Geeska Afrika waa kuwo dowlado dhisan ay ka jiraan oo QM aysan ergey usoo magacaabin. 2 – Qodobka labaad ee shakiga badan abuuraya ayaa ah in QM aysan hadda ka hore u lahayn ergey gaar ah oo qaabilsan Geeska Afrika, oo tani ay tahay markii koowaad ee ay dhacdo. 3 – Sidoo kale QM weli ergey uma soo magacaabin Soomaaliya, saddex bil kadib markii Soomaaliya ay cayrisay Nicholas Haysom. Way adag tahay in si rasmi ah loo ogaado qorshaha QM, hase yeeshee ergeyga cusub ayay u badan tahay in QM ay u magacowday laba arrin oo labaduba ka dhan ah dowladda Soomaaliya. 1 – QM oo dowladda Soomaaliya u muujineysa in go’aankeeda ciqaabtiisa la marsiinayo, ergeyga cusubna uu yahay mid qaabilsan Soomaaliya iyo Somaliland, oo markii hore uu wada qaabilsanaa ergeyga Soomaaliya, haddana loo muujinayo in si gaar ah loola macaamilayo Somaliland. 2 – QM oo ka hortageysa in dowladda Soomaaliya mar kale ay cayriso ergey ay soo dirsatay. Maadaama ergeygan uusan wadan magaca “Ergeyga Soomaaliya”, dowladda Soomaaliya awood uma lahan inay cayriso ama codsato in laga beddelo. Dowladda Soomaaliya, oo arrintan aan wax ka weydiinay way ka gaabstaay inay ka jawaabto. Hase yeeshee waxa ay dhowaanahan QM wadday tallaabooyin ay ku ciqaabeyso dowladda Soomaaliya. Halkan ka aqri tallaabooyinkaas. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho caasimada@live.com
  12. Garowe (Caasimada Online) – Maamulka Puntland ayaa dalbaday in laga qeyb galiyo gorgorka iyo heshiis walba oo saameynaya dowladdaha xubnaha ka ah dowladda fedraalka ah ee Soomaaliya. Puntland waxey dalbanaysaa iney qeyb ka noqoto Wadahadalada u dhaxeeyada Dowladda Soomaaliya iyo Somaliland, sidaas waxa lagu sheegay warsaxaafadeed ka soo baxay shirka jiheynta siyaasada Puntland oo garoowe lagu soo gabagabeeyay. Sidda ku cad war-murtiyadeedka, Puntland ayaa adkeynaysa midnimada Soomaaliya, nidaamka federaalka, hirgelinta hanaanka xisbiyada badan oo uu wadanku hiigsanayo iyo dhameystirka dastuurka. Xubnaha shirka maanta lagu soo xiray Garowe ka qaybgalay waxay hoosta ka xariiqeen ahmiyada ay leedahay in dowlada iyo maamulada ay xiriir dhow yeeshaan, ayna iska talageliyaan heshiisyada saameynaya degaanadooda. “Sidaasi awgeeda, Puntland waa in ay qayb ka tahay wadahadal walba oo saameynaya degaanadeeda, gaar ahaan wadahadalada u dhaxeeya dowlada federaalka iyo Somaliland,” ayaa lagu yiri bayaanka. Somaliland iyo Puntland oo wadaaga xuduud ayaa waxaa ka dhaxeysa colaad taariikhi ah oo ku saabsan gacan ku haynta gobolada Sool, Sanaag iyo Ceyn, halkaasoo ciidamo ay ka kala joogaan.
  13. Muqdisho (SMN) – Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya qarax miino oo caawa ka dhacay isgoyska suuqa bakaaraha ee magaaladda Muqdisho. Qaraxa ayaa la sheegay in uu ka dhacay fariisin ay leeyihiin ciidamo ka tirsan booliska Soomaaliya, balse ma aysan ku sugneed xiliga uu qaraxu dhacayey. Ma jiro wax khasaaro ah oo illaa iyo haatan lasoo wariyay oo uu geystay qaraxaasi oo jugtiisa laga maqlay qaar kamid ah degmooyinka gobolka Banaadir. Laamaha amaanka oo meesha ay wax ka dhaceen tegay ayaa nan illaa iyo haatan fahfaahin ka bixin dhacdadaasi. View the full article
  14. Hordhac/Gogol-Dhig Allaah ayey mahad oo idili usugnaatay. Nabadgalyo iyo naxariisina nabigeena Muxammad ah korkiisa Allaha yeelo. Intaa kabacdi, Xil.Sadiiq Warfaa wuxuu ka mid ahaa dadkii gobolka Minnesota, ee cariga Mareeykanka katagay, iyagoo xil-doon ah. Waxeey qaraabo ahaayeen marxuum ex-wasiir Cabdiraxmaan Xoosh Jibriil, oo loo yaqaanay: Cabdi Xoosh, balse waxeey ku kala duwanaayeen dhanka aqoonta, khibrada, iyo waliba aftahannimo. Xilligii MD Xasan Sheekh waqtigiisa sii dhamaanayey, ee kuraaska xubnaha baarlamaanka lootartamayey, ayaa madaxweeynaha, oo ay aad isugu kacsanaayeen Cabdi Xoosh (AUN), ayaa wuxuu dhaqaale iyo awood siyaasadeedba kubixiyey, inuusan kursiga xildhibaannimo kusoo noqon Cabdi Xoosh, si arintaasi uhirgashana, wuxuu Sadiiq Warfaa faraqa ugu wadashubay, lacag lagu sheegay: $250,000, si uu Xildhibaan ugu noqdo, lacagtaa oo aheyd hantidii ummada, ee shaqaalihii doowlada iyo ciidankaba 8-bilood ka gaajeeysnaayeen. Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sidoo kale wuxuu, kala hadlay Dr.Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, oo markaa hogaaminayey maamulka Puntland, si uu wax ugu farsameeyo, una soosaaro Sadiiq.Warfaa. Dabcan waxaa la ogaa miisaanka iyo magaca Cabdi Xoosh (AUN). Sida uu Cabdi Xoosh Facebook-giisa kusooqoray xilligaa, maalintii natiijada doorashada, booskaa xildhibaannimo looga dhawaaqay Puntland inuu Sadiiq Warfaa kusoobaxay, ayaa Cabdi Xoosh (AUN), wuxuu Facebook-giisa kusooqoray, in loosheegay in doorashada dib loodhigay, maalin heblaayana dhicidoonto, nasiibdarose doorashadii xilligii lagu ballamay, xilli aan aheyn ayaa laqabtay, qaab kushubasho ahna loogu dhawaaqay In Sadiiq Warfaa kusoobaxay.(Fiiri qoraalkiisii Facebook-ga). Cabdi Xoosh wuxuu ka dharagsanaaa, in Madaxweeynaha dalka awoodii dhaqaale, iyo tii siyaasadeedba isugu geeyey inuusan soobixin. Nasiibdaro! Waxaaa kasii hiiliyey Dr.Cabdiweli Gaas. Ugu dambeyn wuxuu yiri xalaal-Caleyk, wuuna isaga sabray kursigaa laga bililiqeystay. Waxaa taa mid la mid ah lagu sameeyey Xil. Cabdullaahi Goodax Barre, oo eey sidaa si la mid ah MD Xasan Sheekh isku kacsanaayeen, balse wuxuu taageero ka heeystey Ugaaskiisa, madaxweynihii horee Hirshabeellana: Cali Cabdullaahi Cosoble, wuu iska diiday inuu ka hiiliyo. Akhristoow waxaa lagaaray xilligii doorashada Madaxweeynenimada. Sadiiq Warfaa wuxuu kamid ahaa xildhibaannadii MD Xasan Sheekh kuraaska xildhibaannimo ugu boobay hantidii ummada, sidaa daraadeed wuu ka hiiliyey mudane Farmaajo, wuxuuna sida lasheegay codkiisii siiyey MD Xasan Sheekh. Nasiibwanaag! Waxaa madaxtinimadii dalka kusoobaxay mudane Maxamed Cabdullaahi Maxamed (Farmaajo). Islamarkii uu Sadiiq Warfaa xaqiiqsaday in Madaxweyne Xasan Sheekh laga guuleestay, wuxuu go’aansaday inuu sugto, raysalwasaaraha uu madaxweeyne Farmaajo soomagacaabi doono, maadaama raysalwasaaruhu soo dhisidoono golaha wasiirada, badanaana xildhibaanada kuraas badan ka helaan. Markii raysalwasaare mudane Xasan Cali Kheeyre lamagacaabay, sikasta iyo waxkasta wuu usameeyey Sadiiq Warfaa, si golaha wasiirada loogudaro,oo xitaa looga dhigo Wasiir-kuxigeen. Raysalwasaaraha oo tixgalinayey aqoonta sare, khibrada, kartida iyo hoowshii uu kasooqabtay arimaha dastuurka dalka, ayaa Cabdi Xoosh (AUN), oo eey qaraabo ahaayeen, umagacaabay wasiirkii dastuurka. Sadiiq Warfaa maalintaa waxeey u aheyd, maalin naxdin weyn, oo murugo badan. Wuuna ogaa inta Cabdi Xoosh noolyahay, siyaasadana kujiro, inuu xilka reerka kusoo aada markasta ka mudnaanayo, oo uu qaadanayo. Wuxuu markale dagay qorshe ah bal inuu aado dhanka Nabad iyo Nolol, gaar ahaan raysalwasaare Kheeyre, markuu fursad uhelana idaacadaha iyo TV-yadana ka amaano, si lacalla hadii xilka lagaqaado Cabdi Xoosh (AUN), uu xilka wasiirnimee tolka isaga uhelo. Siduu raysalwasaare Kheeyre isugu sahayey, wuxuu uguyaraan kuguuleystay, in dhowr safar uu raysalwaasaaraha hore usiiraaco, laakiin dhanka xilka wasiirnimo waxaa wali noolaa wasiir Cabdi Xoosh, wadashaqeyn wacanina kala dhaxeeysey raysalwasaare Kheyre, golaha wasiirada, iyo guud ahaan dhamaan xubnaha dowlada. GABAGABO IYO GUNAAD Su’aashu waxeey tahay raysalwasaare Kheeyre ma wxuu umagacaabidoonaa wasaaradaa uusan laheyn aqoonteeda, khibradeeda, iyo waliba kartideeda intaba? Mise shaqsi uqalma ayuu kubadalidoonaa booskii uu ka dhintay marxuum Cabdi Xoosh Allaha unaxariistee? Mahadsanidiin. Qoraa: C/Qaadir Maxamed Cismaan (Cabdiboqor) Dhaqaaleyahan, qoraa, iyo falanqeeye siyaasadeed. abdulkadirphd@hotmail.com. Minnesota-USA. Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid
  15. Muqdisho (SMN) – Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Wafdigiisa ayaa galabta dalka dib ugu soo laabtay, kadib markii ay ka soo qeyb-galeen Shir Madaxeedka Africa Now ee shalay lagu soo gaba-gabeeyay magaalada Kampala ee caasimada Uganda. Shirka Afrika Now ayaa diiradda lagu saaray arrimaha nabadgelyada, isdhexgalka iyo koboca dhaqaalaha ee Qaaradda Afrika,iyadoo Madaxweynaha Jamhuuriyadda uu ka jeediyay shirkaas Khudabad. Mudane Farmaajo ayaa inta uu joogay Magaalada Kampala waxa uu kormaaray askar ka tirsan Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed oo tababar Layli Sarkaal ah ku qaadanaya Dugsiga Tababarka Militariga. Kabamba ee dalka Uganda. View the full article
  16. Muqdisho (SMN) – Milkiilayaasha dhul ku yaalla duleedka magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya ayaa ka cabanay dhul boob lagu hayo dhul ay leeyihiin. Waxay shacabka Soomaaliyeed uga digeen in ay hanti ay iska geliyaan dhulkaasi oo ay tibaaxeen in ay iyagu u haystaan sharciyad. Hoos ka dhageyso warka oo cod ah https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/03/Dhul-boob.mp3 View the full article
  17. (SLT-Nairobi)-Wasaaradda Gaadiidka ee dalkaasi ayaa shaacisay in aanu Wasiirka Duulista Hawada ee Soomaaliya, Maxamed C/llaahi Salaad “Oomaar” wax door ah ku lahayn Qandaraaska loogu tartamayey Wakiilka Guud ee Iibinta ee Xafiiska Shirkadda Diyaaradaha Kenya Aiweys u jooga dalka Soomaaliya. Shirkadda Kenya Airways waxay bishii November ee sannadkii hore soo bandhigtay Qandaraas ay kaga codsatay ciddii danaynaysa inay u tartami karaan jagada Wakiilka Guud ee Iibinta ee Shirkadda ee gudaha Xuduudka Soomaaliya. Sarkaal sare oo ka tirsan Wasaaradda Gaadiidka ee Kenya ayaa sheegay inay Kenya Airways iyo Saraakiisha iyo Wasaaradiisa ahaayeen kuwii go’aanka ka gaadhay xulashadda qofka Madaxda ka noqon doona Xafiiska Iibinta Kenya Airways ee suuqa cusub ee Soomaaliya. Codsiga Ogeysiiska ee Qandaraaskaasi ayaa ku beegnayd isla bishii ay Shirkadda Kenya Airways bilowday Duullimaadka Tooska ee Garoonka Caalamiga ee Jomo Kenyatta ee Nairobi iyo Garoonka Caalamiga ee Aadan Cadde ee Muqdisho. Agaasimaha Fulinta ee Kenya Airways, Sebastayn Mikoz ayaa sheegay in Khadka cusub ee Muqdisho qeyb ka yahay qorshaha ay ku doonayaan inay ku kordhiyaan Duullimaadyadda Kenya Airways, wuxuuna hoosta ka xariiqay in muhiimadda la siinayo Macaamiisha Shirkadda ee isugu jira Maalgashadayaasha, Ganacsatadda iyo Dalxiisayaasha ee ka shaqeysta ama maalgashada Soomaaliya. Source
  18. Somaliland lacks Good Quality Education focused to the Knowledge and skills that matter its needs. We-the elders in Somaliland know that the type of education existed before 50 years (before the Military Coup) was different from the education system existed within the period of the Military rule of Somalia; and the education existed in Somalia before it felt apart (before 28 years) was different from the education of today. The same is true, as technology progresses at a rapid rate, the shape of the education in the future will look very different to the one that we are now practicing and educating our children. Schools around the world that are effectively educating for the future were focused to things that matter the wellbeing of their country. Our country now needs a good quality education which is an education that provides all learners with capabilities they require to become economically productive, develop sustainable livelihoods, contribute to peaceful and democratic societies and enhance individual well-being; it also needs future oriented education system which is an education focused to the knowledge and skills that matter the needs of our country. Many students across Somaliland cannot say very few correct sentences in English language; despite of having graduations from what they call universities; because they lacked Good Quality Education that can provide positive outcomes needed for individuals as graduates and positive outcomes for our society to prosper. Abdurrahman Ibrahim Abdillahi in his article titled (what are the agricultural skills this country needs) published by Oodweynenews on 2nd March 2019 said “the key constraints faced the Ministry of Agriculture is inadequate skilled man power or lack of qualified technical personnel to provide expertise in aspects of agricultural development”; yes it is true that all our Ministries in the economic development sector like fisheries, Livestock, Minerals, Industries, Investment etc, face the same constraints. This unavailability of expertise is because of our education system; which is not focused to the knowledge and skills that matter the needs of our country. The countries who practiced the strategy of future-oriented education system over came the obstacles of the future and developed the livelihoods of their people; because the students in their schools were not just being taught only to deal with the facts on the ground, but were educated to be the technical instruments of that country’s future development programs relevant with the international operating systems in the world. They also taught their students to think and thrive in the complex interconnected world, and explore what it means to be contributing as global citizens.. Currently, there are three kinds of educational systems existing in Somaliland, which are the Madrassa system that teaches Qur’an, the private schools and the public schools. Unfortunately each Qur’an Madrasa operates with its own different system; with no common standard set to comply with and to be monitored with. Then it is true that we don’t know what type of religious ideologies our young children were taught besides reciting Qur’an. Likewise, the other two types of schools mentioned above have different ways of teaching, different school dresses, different syllabuses, different teaching languages, different periods per subject per week per class, different periods per teacher per week, different School term starting dates, different School term closing dates, different salaries for the teachers, different number of students per class (40 or less to 80 or 90 students in a class), different educational knowledge and qualifications of the teachers, different rates of student fees (limit less teaching fee of the private schools) and different education quality between public schools and private schools. There is no conditions and basic criteria for who is being a teacher; no criteria and requirements for establishing private schools and universities; no control of the appropriateness of the academic structure of the private schools; no assessment of the suitability of the sites for establishing private education institutions; no national education system uniformity aiming to bring equal opportunity among the nation’s children (existence of rich and poor classes based education); no government interventions of the greedy profit seeking business like private schools; no teachers training centers in all over the country; no government initiative to provide free and compulsory education to the children in the IDP camps and poor residential areas of the cities; no quality and market oriented education plan; and no technical or skills development education. We want to genuinely catalyze a shift to our country’s future teaching needs. In other words, we need our students be experts in agriculture to support our farmers practice the best techniques and produce the most essential items; we need our students be experts in geology especially the mineral and energy resources available in our country; we need our students be experts in marine fishery management, to set the fishing international standards, the catching limits and the protection required for the sustainability of its national economic values; we need our students be doctors arranged to fill all key areas of specialization in public health and surgeries that our people suffer on their search of such treatments in a far away foreign countries; we need our students be experts in veterinary, to change the primitive livestock herding system to more valuable and advanced dairying system and develop other ways to commerce our only export commodity. We need our students be experts in the most advanced technology, which is progressing in a very swift rapid rate, to enable our country cope with the technologies practiced throughout the interconnected world; we need our students be experts in all military specialization fields, to build an advanced National Army Forces (NAF) capable of defending the country with vigilant watch, sharp and ready answers to any security threats; we need our students be qualified engineers who are experts in the constructions of all infrastructures (airports, seaports, bridges, roads, heavy industries etc); we need our students be capable of producing new inventions; we need our students be economists who can make essential and meaningful contributions to Somaliland economic development strategy, and can nurture the national monetary policy; we need our students be patriots who love their country and work for it not work from it; we need our students be good visionary leaders who can coup with those in the developed world in the future. I read from the African Exponent that Rwanda launched a satellite to provide internet that will help the rural schools learning system. But in Somaliland our governments are even not aware that the rural children need education. To educate the rural children is not in the short and long national education plan. Somaliland’s urban schools education also became out of the government control; they became businesses like to earn much profit in a short period of time resulting very poor education for our young children. In order to put education system back under the control and guidance of the government, in order to upgrade our education and establish Good Quality Education, in order to redirect our national agenda of educating our young generations in line with that of the future –oriented teaching system; we need to be ready to equip our national education policy with a complete educational reform that I can mention herewith some essential steps. Education experts should be assigned to assess and introduce the future –oriented teaching system and materials we need to educate our young generations; and the existing curriculum must be revised to give the answer of the types of educators we need to produce in the future. the profit –seeking-businesses-like-schools, operated by the private institutions should face strict and urgent interventions to correct their undesirable education systems; and must be imposed with restrictions, criteria and requirements to meet and procedures to follow when establishing a private school; in order to put education management back in to the government control and guidance. We need to redesign our national education plan in to a turn of introducing vocational schools or career schools that our country mostly in need. It is a fact that we can’t establish all in one time. But the government can assess and decide which is mostly in need to establish first; then which is second in need and so on. These vocational schools should be attended by the students who completed their grade eight education successfully (with certificate); and will be aimed to provide secondary level technical skills required to perform the tasks needed in the fields of Agriculture, Industries, mineral resources, veterinary, fisheries and marine science environment, polytechnic institutions, nursing institutions etc. If we Change our Mindset, we can change our life. The mind is the most powerful tool that humans possess, it can be used to see the good in every situation and help us attain success in our plans. instead of buying very expensive 4WD vehicles with prices between $80’000 up to $180’000 for every government title holding person ranging from Ministers down to Directors of Departments; and spending them with hundreds of thousands of dollars yearly; the government can buy vehicles with prices between $10’000 and $20’000; and can allocate the remaining 80% or 90% of the money to build one technical Vocational school yearly. On the other hand there are millions of dollars of “funds for education”, provided by some UN and International Agencies annually. But misappropriation and mismanagement of these funds is a major reason for the deteriorating quality and lack of improvement of the education. We need to prevent these funds from fraud, waste, abuse, and misuse activities. If these funds be allocated officially for some particular use within the education improvement programs. This is one option enabling to build technical vocational schools. The Ministry should arrange faculties related to the specializations of these vocational schools within the government managing universities in the regions with all their best standards. Uniform education management system should be imposed to all public and private schools (same syllabuses and curriculum, same language for teaching, one uniform for all elementary schools, one uniform for all intermediate schools, one uniform for all secondary schools, same number of students per class, same number of periods per class per subject per week, same number of periods per primary teacher per week, same number of periods per secondary teacher per week, same qualifications required from both primary and secondary school teachers, same wages for the primary teachers, same wages for the secondary teachers, same schedule of the dates that schools take their leaves as well as the dates to be opened). The Ministry of Education has to empower its inspectorate system by assigning well qualified inspect ors for all the regions of the country working with written responsibilities of school inspection; allocating enough budget with the purpose to ensure that high standards of teaching are maintained and that there is continuing development of the educational system. Teachers training centers for the teachers of the primary schools must be established; to enable our teachers to practice and promote internationally accepted teaching formats on a daily basis. All primary education teachers in general should be trained in the Teachers Training Center/s with all the knowledge of the educational psychology, which is the study of how humans learn and retain emotional, social, and cognitive learning knowledge, primarily in educational settings and classroom presentations; Teacher’s training should be one that refer to the policies, procedures, and provision designed to equip prospective teachers with the knowledge, attitudes, behaviors, and skills they require to perform their tasks effectively in the classroom, school, and wider community. Besides giving lessons, teachers are the ones we need to build human beings; so they must have the knowledge that they can psychologically explain and direct their students the ways to overcome the challenges ahead of them and become successful persons in life; teaching them how to better their future life and their responsibilities towards their country as educated citizens, Faculties of education for the Secondary school teachers should be arranged with in the government managing universities; and if they exist should be improved to meet the needed standards. Then only a teacher graduated from a faculty of education, specialized with one of the subjects taught in the secondary schools with the required GPA should be a secondary school teacher (now teachers with only secondary education teach in some secondary schools which is out of rule and is a true negligence). Another inspiring step to get quality education is to increase the wages of both primary education teachers and secondary education teachers; private and public school teachers getting the same wages; in order to avoid “good teachers for the rich children in the private schools and low level in quality teachers for the poor children in the public schools” which now exists. They should earn wages enabling them to cover their monthly essential living. This would be a basic crucial improvement step that our children can get quality education for all not for the rich only. Because low quality education in the public schools and very high school fee prices of the private schools discourage so many poor students to continue their education. Adam Ali Younis E-mail: aayonis@hotmail.com Qaran News
  19. Galdogob (SMN) – Ugu yaraan labo ruux ayaa ku dhaawacantay markii qarax Miino uu ka dhacay tuulada Taloole oo ku dhow degmada Galdogob ee gobolka Mudug, waqoyga Soomaaliya. Qaraxa oo la sheegay in uu ka dhashay Miino ayaa waxaa la tilmaamay in ay la kacday gaari xamuul ah oo halkaasi marayay, sida ay idaacadda Shabelle u xaqiijiyeen dadka degaanka. Dadka dhaawacmay ayaa loola cararay isbitaal ku yaalla gudaha degmadaasi si halkaasi baxbaano caafimaad loogu sameeyo. Wali ma jiro wax war ah oo ku saabsan dhacdadaan oo kasoo baxay mas’uuliyiinta degmada iyo gobolka, oo hoosta maamul goboleedka Puntland. View the full article
  20. Kismaayo (Caasimadda Online) – Kulan xasaasi ah oo alabaabada u xirnaa ayaa xalay wuxuu magaalada Kismaayo ee Xarunta Maamulka Jubbaland ku dhex maray Axmed Madoobe, Fahad Yaasiin iyo Ra’isul wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre. Kulanka oo ahaa mid aad u kulul ayaa sida aan xogta ku helnay waxaa markii hore si gaar ah u bilaabay Axmed Madoobe iyo Fahad Yaasiin, inkastoo markii dambe lagama maarmaan ay noqotay in lagu soo daro Xasan Cali Kheyre. Sida ay Caasimadda Online u xaqiijiyeen illo wareedyo ka tirsan Jubbaland , labada dhinac ayaa qodobada ay ka wada hadleyn isku fahmay dhammaan marka laga reebo sida ay noqon doonto doorashada soo socoto taasoo la filayo inay noqoto mid qof iyo cod ah. Haddaba halkaan hoose ka akhriso liiska Qodobada hordhaca ah oo ay heshay Caasimadda Online: 1) In Axmed Madoobe laga tala-geliyo magaacbista dowladda ee xilalka, islamarkaana uu xusho qeybta uga soo aadeyso Jubbaland. 2) Axmed Madoobe ayaa Dowladda Soomaaliya ka codsaday inay faragelinta ka deyso maamulka Galmudug, si heshiis buuxa looga gaaro khilaafka dowladda iyo maamul goboleedyada, waxayna labada mas’uul sheegeen inay arrintaas aqbaleyn. 3) Labada dhinac ayaa saacado badan isla lafa gurayey ajandaha shirweynaha la filayo inuu dhammaadka bishaan ka dhaco magaalada Garoowe, labada dhinac ayaa isku soo qaaday in wada tashiyo arrintaas lagala sameeyo madaxda kale ee maamulada maadaama qaar ka tirsan maamulada ay gacanta ku heyso dowladda federaalka Soomaaliya. 4) Axmed Madoobe ayaa ku adkeystay inuusan marnaba ka tanaasuli doonin difaaca kursigiisa, wuxuuna dalbaday inaysan dowladda Federaalka faragelin la mid ah middii Koonfur Galbeed ku sameynin tan la filayo inay ka dhacdo Kismaayo. 5) Qodobada laga wada hadlay waxaa ku jiray sida ay noqoneyso Doorashada ka dhici doonto dalka oo la doonayo inay ahaato qof iyo cod, wuxuuna qodobkaas noqday mid aan gebi ahaanba la isku fahmin maadaama uu yahay mid ay adag tahay in go’aan deg deg ah laga qaato. 6) Waxaa jiro qodobo kale oo loo ballamay in wada xaajood kale laga yeesho maadaama aan hal kulan lagu soo wada dhameyn karin qodobada ay isku hayeen dowladda iyo maamul goboleedyada, waxaana suurta-gal ah in Axmed Madoobe uu yimaado Muqdisho. Caasimada Online Xafiiska Kismaayo Caasimada@live.com
  21. Garowe (SMN) – Madaxweynaha Dowladda Puntland Mudane Siciid Cabdullaahi Deni ayaa soo xirey Shirka Jihaynta Siyaasadda Xukuumadda Cusub ee Dowladda Puntland oo sadexdii maalmood ee ugu dambeysey ka socdey xarunta Wasaardda Qorsheynta, Horumarinta Dhaqaalaha iyo Iskaashiga Caalamiga Ah ee Magaalada Garoowe. Shirka Jihaynta Siyaasadda Xukuumadda Cusub ee Dowladda Puntland waxaa ku wehelinayey Madaxweynaha Madaxweyne ku-xigeenka Puntland Mudane Axmed Cilmi Cismaan Karaash iyo dhammaan Golaha Xukuumadda. Madaxweyne Deni oo soo xiray shirka ayaa ka jeediyey khudbad taariikhi ah, waxa uu Madaxweynuhu Mahad ballaadhan u jeediyey masuul walba oo ka qayb qaatay hirgelinta shirka. “Dhammaantiin waa mahadsantihiin qof walba oo ka qayb galay barnaamijkii quruxda badnaa ee sadexdii maalmood ee ugu dambeysey socdey oo ay ugu muhiimsaneed in la joogteeyo hawlihii halkaan ka socdey, qof walibana ka qayb qaato runtii, waxay noo tahay guul in maalmihii aan ugu tala galnay ay ku dhammaadaan, “Waxaan Alle ka sokow guulihii aan gaarnay uga mahadnaqaynaa ciidamada qalabka sida ee Puntland oo maalmaha aan halkan joogney ammaanka si habsami leh u sugayey, wan ku faraxsannahay runtii shirkaan agaasinkiisii, socod siintiisii iyo natiijadii ka dhalatay intaba ay ahaayeen kuwo ay taariikhdu xusi doonto” Ayuu yiri Madaxweynaha Puntland. Madaxweyne Ku-xigeenka dawladda Puntland ayaa dhankiisa bogaadiyey qaabka wanaagsan ee uu usoo dhammaaday shirku, waxaana uu xoojiyey qorshaha Madaxweynaha Puntland ku hirgeliyey yoolaalkii uu ku galay doorashada, taasi oo bud-dhig u ah dhammaystirka Jihaynta siyaasadda Xukuumadda Cusub ee dawladda Puntland. Ugu dambeyn, Madaxweyanaha Dowladda Puntland Mudane Siciid Cabdullaahi Deni ayaa shaahaado sharaf guddoonsiiyey qaar ka mid ah shaqaalaha iyo masuuliyiinta Wasaaradda Qorsheynta, Horumarinta Dhaqaalaha iyo Iskaashiga Caalamiga Ah oo marti galisey shirkan iyo hay’adda Sidra oo shirka qayb muhiim ah ka qaadatay. View the full article
  22. Muqdisho (SMN) – Akhristayaasheena ku xiran website-ka waxaan halkaan idin kugu soo gudineynaa warka Habeen. Hoos riix si aad u dhageysato https://www.radioshabelle.com/wp-content/uploads/2019/03/Warka-Habeen-14032019.mp3 View the full article
  23. (SLT-Hargeysa)-Ciidanka Millatariga Somaliland Oo Gaadhay Deegaanka Yubbe Ee Gobolka Sanaah Oo Kornayl Caarre Fad-qalalo Ka Sameeyay Iyo Xildhibaan Cabdiqaadir Oo Digniin Diray, Halkan hoose ka DAAWO Source