-
Content Count
211,291 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Last month, Somaliland held its 4th peaceful democratic multi-party election since they declared their independence for the second time in 1991. First, they got their independence from Britain in June 1960, and then, for the second time, they unilaterally declared their independence from Somalia in 1991, after their ill-fated union with Somalia in 1960 had failed. This failure resulted in extrajudicial killings of thousands of civilians and the indiscriminate bombing and destruction of its cities by the dictator Siyad Barre’s army and their South African mercenary pilots, hired after most of the pilots in the air force refused to bomb the civilian population, including hero Ahmed Dhere, who dumped and parachuted from his fighter plane, sent to kill and maim civilian populations, off the coast of Djibouti British anthropologist I.M. Lewis, who wrote extensively about Somali people and their culture, is one of the leading academics who shaped the outside world’s understanding of Somali society, culture, and history. In his research and study, he stated that Somali society is best understood through the lens of a segmentary clan system, in which corporate groups conflict, leading to endemic violence and with loyalty to their clan taking precedence over all else. According to his study, this ultimately explains the root causes of the civil war and the subsequent disintegration of the Somali central state in 1991. However, Somaliland has proven again to the world that this is no longer the case, and it is a beacon of democracy and order in a turbulent region where lawlessness and anarchy are the norm. Even though Somaliland is still unrecognized, it has established a democratic track record that only a few countries in Africa can match. All its 4 multiparty elections in the last 2 decades have been described as free and fair by international observers. In this election, the electoral process comprised a considerable logistical and financial effort. In a country of about 5 million people, 1,227,048 were registered to vote across 2,648 polling stations countrywide. It was also reported to have been the first election in which an iris biometric system was deployed, capable of offline checking at 1,068 polling stations. In addition to the international observers, over 13,000 polling officials were recruited, and thousands of security officers were deployed to ensure the safety and security of the voters. Furthermore, the electoral commission partnered with both mainstream and social media in the country for the purpose of accurate reporting and voter guidance and education. A few days after the election, Somaliland’s National Electoral Commission (NEC) officially declared the result. Waddani, the largest opposition party led by Abdulrahman Mohamed Abdilahi (Irro), secured a clear victory with 63.92% of the vote, while the incumbent president of the Kulmiye Party, Muse Bihi Abdi, came second with 34.08% of the vote. Immediately, President Muse Bihi magnanimously conceded defeat, calling for national unity and expressing his willingness to ensure a smooth transfer of power and presidency to the newly elected president, Mr. Abdurahman M. Abdilahi (Irro). Good Governance Africa (gga.org) In its analyis of the election said that the successful conclusion of the electoral process helps to further solidify Somaliland’s democratic credentials, which it has been showcasing to the world in the last 2 decades. And it would further entrench the democratic means of resolving political differences and project itself to the region and beyond as a beacon of peace, stability, and democratic governance in a turbulent region where elections are mired by violence and irregularities, as is currently the case in Mozambique elections ARAB NEWS (www.arabnews.com) stated the fact that Somaliland has consistently demonstrated a more democratic and stable profile than its neighbors. It adds this compelling narrative of stability juxtaposed against regional chaos forms the bedrock on which Somaliland stakes its claim to statehood. Crisis Group (www.crisisgroup.org) stated that Somaliland reinforced its reputation as one of the Horn of Africa’s stronger democracies by staging a successful presidential election and ushering in a peaceful transfer of power. THE INDEPENDENT (independent.co.uk) stated that Somaliland’s recent free and fair election, which the opposition leader, Mr. Abdurahman M. Abdilahi, won, would herald the recognition of Somaliland as an independent state by the new US administration led by President Trump, which will take office in the new year. SOUTH CHINA MORNING POST In its analysis stated that China’s special envoy for the Horn of Africa, Xue Bing, was dispatched to Somalia to assure them of Beijing’s support, amid growing support in Washington for the recognition of Somaliland, following their successful election and subsequent smooth transition of power. It adds that the swearing-in ceremony for the president-elect, Abdurahman M. Abdilahi, was attended by Taiwan’s deputy foreign minister, Wu Chih-Chung, leading to a protest by China. SEMAFOR.COM This US-based news outlet stated that the US Republicans and its supporters have been encouraged by Somaliland’s democratic strides with its one-person, one-vote system, as conflict-ridden Somalia struggles to organize any elections. It adds that Somaliland will be much closer to being recognized by the United States as the world’s newest country when Donald Trump returns to the White House in January 2025. The US congratulated the people of Somaliland on the completion of their election. The US congratulated President-elect, Mr. Abdurahman M. Abdilahi. In a statement, the U.S. Embassy in Somalia praised Somaliland’s impressive record of elections and peaceful transfer of power, describing it as a model for stability and democratic governance not just within the Horn of Africa, but beyond. “Government of the people, by the people, for the people.” In sha Allah. Abdurahman Ibrahim Yusuf Qaran News
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka arrimaha dibadda Soomaaliya Axmed Macalim Fiqi ayaa sheegay inay ka hortagi doonaan deeqaha bini’adaannimo ee la siyaasadeeyo. Wasiirka ayaa shaaciyay in wasaaradda arrimaha dibadda ay qaadan doonto doorkeedii la xisaabtanka hay’addaha caalamiga ah ee deeqaha siiya Soomaaliya Sidoo kale wuxuu si adag uga digay deeqaha la siyaasadeenayo, isagoo tilmaamay in dowladda Soomaaliya ay la socoto kuwa falalkaasi gacanta kula jira. Warka Wasiir Fiqi ayaa ku soo aadaya iyadoo reer Puntland ay maalmahaan muujinayeen cabasho weyn oo ay ka qabaan sida dowladda federaalka ay u qeybiso deeqaha dalku helo. Kiiskii ugu dambeeyey ee Puntland ka carootay wuxuu ahaa qaabka loo qeybiyey gaadiid Cagaf ah oo dowladda Soomaaliya ay siisay dowlad goboleedyada, qeybinta gaadiidkaas ayaa lagu bahdilay Puntland. Wasaaradda Beeraha Soomaaliya ayaa qeybisay 26 Cagaf oo kuwa beeraha fala ah, waxaana dowlad goboleedyada loo siiyey min 5 Cagaf, halka Puntland la siiyey 2 kaliya. Degmooyinka Balcad iyo Afgooye oo Muqdisho u dhow iyo deegaanada ku xeeran ayaa sidoo kale loo qeybiyey 4 Cagaf oo ka dheeri ah kuwa la siiyey dowlad goboleedyada ay ka kala tirsan yihiin, maadaama aad loo maal-gashaday wax soo saarkooda. Wasiirka Warfaafinta Puntland oo warbaahinta la hadlay ayaa wax lala yaabo ku tilmaamay sida qeybinta gaadiidkaas beeraha fala loogu bahdilay Puntland oo diiday inay la shaqeyso dowladda federaalka. Dowladda Soomaaliya ayaa sidoo kale cayimtay deegaanka la gey doono labada Cagaf oo loo qoondeeyey Puntland, horay waxaa deegaanada maamulkaas uga taagnaa cabashooyin kale oo la xiriira mashaariicda dowlad goboleedyada loogu soo dhiibo dowladda Federaalka, sida dhismaha wadooyinka.
-
Shirkii labaad oo ku saabsan Xallinta colaad Beeleedda ka taagan Galbeedka Gobolka Mudug ayaa Maanta lagu qabtay magaalada Gaalkacyo ee Xarunta Gobolka Mudug. Wasiirka Arrimaha Gudaha Puntland, Cabdi Faarax Siciid Juxa iyo Wasiirka Amniga Galmudug, Maxamed Cabdi Aaden (Gaboobe) ayaa si wada jir ah u shir Gudoomiyey shirka labaad ee guddiga Wasiirada Labada dhinac ee Puntland iyo Galmudug oo ah guddiga Labada Madaxweyne u xilsaareen xal u helidda colaadda Galbeedka Gobolka Mudug. Labada dhinac ayaa si wadajir ah u sheegay in Shirkaan oo ah kii labaad ee Guddiga Wasiirada labada Dawladood ee Puntland iyo Galmudug uu Maanta ku saabsanaa dhegeysiga guddiga farsamada labada beelood ee hawsha nabadaynta ku soo jiray muddo 3 bilood ah. Guddiga farsamada ayaa soo jeediyey Warbixinta guud ee colaadda Galbeedka Gobolka Mudug, wixii u qabsoomay iyo caqabaha taagan ee aan weli xal loo helin iyo taladooda maanta ee ah sidii colaaddaan loo soo afjari lahaa. Intaas kadib, wada hal dheer iyo niqaash ku saabsan habka ugu haboon ee loo heli karo xalka nabadda waxaa la isla qaatay in berri dib loo balamo iyada oo la isla qaadanayo in la gaaro go’aamo wax ku ool ah. PUNTLAND POST The post Puntland iyo Galmudug oo Maanta Gaalkacyo ku yeeshay Shirkii Labaad ee Xallinta Colaadda Galbeedka Mudug appeared first on Puntland Post.
-
Boosaaso (Caasimada Online) – Taliska Ciidanka Puntland Marine Police Force oo ka hadlay howlgallada ka socda gobolka Bari ayaa shaaciyay go’aan culus oo ka dhan ah kooxda Daacish oo haatan dagaal xooggan kula jirta Puntland. Sarkaal sare oo u hadlay ciidanka PMPF ayaa ku dhowaaqay in haatan wixii ka dambeeya uunu wax cafis ah la siin doonin xubnaha ajaaniibta ee ka barbar dagaalama kooxda Daacish, kuna dhuumaaleysanaya dhulka buuraleyda ee gobolkaasi. Waxa uu tilmaamay in ay yihiin rag soo duulay oo cadow ah, kana socda dalal shisheeye oo kala duwan, balse ay ka hortagi doonaan qorshahooda. “Argagixisada ajaanibta ah ee ka timid dalal kala duwan looma fidin doono wax cafis ah,” ayuu yiri General Cabdiraxman oo ka tirsan saraakiisha ciidanka PMPF (Puntland Marine Police Force). Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray in fursaddii ugu dambeysayay ay siiyeen xubnaha Soomaalida ah ee Daacish ka tirsan, si ay isu soo dhiibaan kahor inta aan la weerarin. Go’aankan ayaa kuso aaday, kaddib markii dhawaan 12 xubnood oo ajaanib ah oo ka tirsan Daacish ay weerar ka geysteen deegaanka Dharjaalle ee gobolka Bari, halkaas oo uu khasaare kasoo gaaray ciidamo ka tirsan kuwa Puntland oo loo diyaariyay howlgalka. Ciidamada Puntland ayaa hadda isku fuliyay aagga buuraha Calmiskaas, halkaas oo ay ka wadaan guluf dagaal oo ka dhan ah Daacish oo halkaas ku leh fariisimo waa wayn.
-
Kismaayo (Caasimada Online) – Qaar kamid ah xildhibaannada labada Gole ee baarlamaanka Soomaaliya, lagana soo doorto Jubbaland ayaa war culus oo xasaasi ah kasoo saaray xiisadda kasii dareyso ee u dhexeyso Axmed Madoobe iyo dowladda dhexe. Xildhibaannadan oo gaaraya illaa 35 Mudane ayaa shaaca ka qaaday inay la socdaan dhaq-dhaqaaqyo ay sheegeen in dowladdu ka bilowday xadka u dhexeeya dalalka Soomaaliya iyo Kenya, kuwaas oo ay tilmaameen in qalalaase looga abuurayo deegaannada Jubbaland. Bayaankan ayaa waxaa digniin loogu diray xafiisyada madaxweynaha iyo ra’iisul wasaaraha oo ay xildhibaannadu ku eedeeyeen inay mas’uul ka yihiin qorshaha ka socda halkaasi. Xubnaha soo saaray warsaxaafadeedka ayaa sidoo kale sheegay in ciidamo maleeshiyaad ah iyo hub lagu diyaarinayo xadka labada dal, si qalalaase loo geliyo Jubbaland, iyaga oo xusay in wixii ka yimaada ay qaadi dooto dowladda federaalka ah ee Soomaaliya. Waxaa kale oo ay intaasi ku dareen in hoggaanka dowladda federaalka ay uga digayaan in ay ka waantoobaan qorshahaas, isla markaana ay dib usoo celiyaan shakhsiyaadka ay hore u geeyeen deegaanada xuduudka ku teedsan. Dhanka kale, waxa ay farriin u direen Jubbaland iyo Kenya oo ay ugu baaqeen inay ka feejignaadaan abaabulka ciidan ee ka socda deegaannada u dhow xuduuda. Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo weli halkeeda tahay xiisadda u dhexeyso Kismaayo iyo Muqdisho ee ka dhalatay dib u doorashadii Axmed Madoobe, taas oo isku rogtay gacan ka hadal, kadib markii ay labada dhinac ku dagaalameen Raaskamboobi iyo Doolow
-
Xildhibaan Mukhtaar Maydhane oo laga soo doorto gobolka Awdal ayaa raali galin ka bixiyay hadal maalintii shalay ahayd ka soo yeedhay xildhibaan Maxamed Abiib oo aybisku gobol ka soo jeedaan. Xildhibaan Maxamed Abiib ayaa shalay sheegay in aanu Burco tagi karin oo ciidan beeleedyo joogaan, arinkaasi oo aan xaqiiq ahayn. Magaaladda Burco waxa ka taliya xukuumadda Somaliland ee uu xildhibaanka ka yahay. Xukuumadda hada ee Somaliland ayaa ololahz hore ugu gashay in wixii ciidan beeleed ah lanqaramayn doono sidoo kale wasiirka gashaan dhiga Somaliland ayaa isna danoolka ka qaaday in dhamaan wixii ciidan beeleed ah la qaramayn doono Qaran News
-
Garoowe (Caasimada Online) – Wasiirka arrimaha gudaha Puntland, Cabdi Faarax Saciid (Juxa) oo maanta war kooban soo saaray ayaa qaaday tallaabo culus, isaga oo ka horyimid xilka qaadis lagu sameeyay guddoomiyihii iyo ku xigeenkii degmada Saaxo ee gobolka Mudug. Arrintan ayaa timid, kadib markii golaha deegaanka degmadaasi oo kulan yeeshay ay sheegeen in xilka ay ka qaadeen maamulka degmada, taas oo uu farogeliyay wasiirka. Juxa ayaa waxba kama jiraan ku tilmaamay xil ka qaadistan ay sameeyeen golaha deegaanka degmada Saaxo, waxa uuna tilmaamay in weli ay aqoonsan yihiin guddoomiyaha iyo ku xigeenkisia, taas oo ka dhigan inay sii shaqeyn doonaan. “Wasiirka wasaaradda arrimaha gudaha dowladda Puntland Cabdi Faarax Juxaa wuxuu go’aamiyey in aysan waxba ka jirin xilka qaadistii la sheegay in xilkii laga qaaday guddoomiyaha iyo guddoomiye Ku xigeenka degmada Saaxo ee gobolka Mudug” ayaa lagu yiri qoraalka wasaaradda. Dhanka kale, qaar kamid ah golaha deegaanka oo la hadlay warbaahinta ayaa ku dooday inay kalsoonida kala noqdeen xubinihii maamulka oo ay u jeediyeen eedeymo culus. Si kastaba, tallaabada deg-degga ah ee uu qaaday wasiir Juxa ayaa meesha ka saareyso go’aanka golaha, maadaama wasaaradda arrimaha ay iyada u xilsaaran tahaya arrimaha dowladaha hoose.
-
Wasiirka Arrimaha Dibadda, Danjire Axmed Macallin Fiqi, oo uu wehliyo Xoghayaha Joogtada ah ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga, Mudane Xamza Haadow, ayaa si diirran loogu soo dhaweeyay Kampala, Uganda, iyadoo ay ku soo dhoweysay Danjiraha Soomaaliya ee Uganda, Fardowso Kanyare. Wafdiga Soomaaliya ayaa ka qeybgalaya Shir Madaxeedka Gaar ah ee Midowga Afrika ee looga hadlayo Barnaamijka Horumarinta Beeraha ee Qorshaha Guud ee Afrika (CAADP). Shirkan heerka sare ah ayaa isu keenaya hoggaamiyeyaasha Afrika si ay uga wada hadlaan istiraatiijiyado wax ku ool ah oo lagu horumarinayo beeraha, loo xoojiyo amniga cuntada, loogana dhigo kobaca dhaqaale mid waara dhammaan qaaradda. Ka qeybgalka firfircoon ee Soomaaliya waxa uu muujinayaa go’naanta aan leexashada lahayn ee ay u leedahay iskaashiga gobolka iyo go’aankeeda ah inay kaalin ku yeelato dadaallada wadajirka ah ee Afrika ee lagu gaarayo isku filnaanta cuntada iyo adkeysiga. Source: goobjoog.com
-
Waxa aan dhegeystay laba waraysi oo midna lala yeeshay Suldaan Cismaan Suldaan Cali iyo waraysi kale oo lala yeeshay Caaqil Rashiid Jaanbiir. Suldaan Cismaan oo waraysigiisu uu daba socday shir ka dhacay deegaanka Awaare ee is maamulka Somaalida Itoobiya, shirkaasi oo lagaga hadlay nabada deegaankaasi iyo wada noolaanshaha dadka halkaasi wada dega sida reer Isaaq oo Ogaadeen ah iyo beelaha Baha West Burco Clan oo xad dheer wadaaga laga soo bilaabo Awaare iyo dekada Laba Qudhac oo aanay cidi u dhaxaynin oo deegaan wadaag leh. Hadaba hadalka ama waraysiga Suldaan Cismaan suldaan Cali oo ka mid ah salaadiinta Habaryoonis waxa uu daadafeeyay jiritaanka beelaha ahao West Burco Clan oo ahaa kuwo soo jireen ahaa oo qarniyo badan soo taxnaa, oo ay cid waliba ogayd Gaal iyo Islaamba dadka deegaankuna ay sidaasi kula macaamili jireen. Saldanada Cismaan waxa uu u muuqdaa in aanu wax badan kala socon beelaha Baho West Burco Clan iyo Habaryoonis galbeed toona. Waxa arimaha baho West Burco Clan aad ula socday suldaan Maxamed Xirsi Qani iyo salaadiintii uu ka soo farcamay ee reer Xirsi Qani. Beelaha Baho West Burco Clan waxa la isku yidhaahdaa Beelaha Ciidagale iyo Isaxaaq, hadaba aniga oo ah ama ka soo jeeda beesha Isaxaaq waxa aan taageersanahay hadalkii caaqil Rashiid Jaanbir, kuna taageersanahay in beelaha Baho West Burco Clan ay yihiin dad jira sida aanan u diidanayn in aan ahay Isaxaaq Care ayaan u aaminsanahay in aan ahay Baho West Burco Clan. Meeshana wax kale kuma jiraan ee ha la is fahmo oo ha la sii laban laabo walaaltinimada guud iyo wada shaqaynta danta guud ee qaranka iyo ta Garxajisba si loo helo dal nabdoon iyo daris wanaag. Maxamed Cismaan Qaran News
-
1977 issue of Himilo, the journal of Somali Women Democratic Organisation. Mogadishu (PP News Desk) — Batulo Sheikh Ahmed Gabballe, the former Chairwoman of the Somali Women’s Organisation, yesterday denounced a plan by the Federal Government of Somalia to hand over the headquarters of the organisation to businesses. Before 1991, the building known as Sarta Hooyooyinka (The Mothers’ Building), which is opposite the National Theatre, housed offices, bars, retail units, and a cinema. “I was working for the Somali Women Democratic Organisation when the headquarters was built. Somali women across the country requested a dedicated headquarters and raised money through artistic troupes, football matches, and personal contributions for the construction of the building,” Batulo said. Batulo Sheikh Ahmed Gabballe: ”Somali women united to fund and build the headquarters through artistic troupes, football matches and personal contributions.” Batulo stated that the attempt to take over the women’s association headquarters began after the appointment of Bashir Mohamed Jama (Bashi Goobbe) as the Minister of Families. “Bashir, who knows a thing or two about how to disinherit people, is partly responsible for this because he had an agenda. He knew the Somali Women’s Organisation is an unarmed entity, so he decided to push it aside and treat it as if it has no history. He will not achieve that goal. Somali women and their organisation do not deserve to be marginalised,” added Batulo. Bashir Mohamed Jama: “I decided that the Women’s Organisation building should become the headquarters of the Ministry of Family and Human Rights.” The Mothers’ Building is located in the heart of central Mogadishu, in the Hamarweyne district. Businessmen close to President Hassan Sheikh Mohamud are alleged to be interested in purchasing the three-storey building. On 5 January, Bashir, now the Minister of Environment and Climate Change, handed over ministerial responsibilities to Khadija Al Makhzumi. “I decided that the Women’s Organisation building should become the headquarters of the Ministry of Family and Human Rights,” he said. © Puntland Post, 2025 The post Batulo Gabballe Criticises Government Plan to Repurpose Somali Women’s Organisation HQ appeared first on Puntland Post.
-
Beledweyne (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa maanta ku dhawaaqday in lasoo afjaray khilaafkii muddada dheer ka taagnaa gobolka Hiiraan oo horay looga dhowaaqay maamul kasoo horjeeda HirShabelle oo la magac baxay ‘Hiiraan State’. Taliyaha Hay’adda Nabad-sugidda,Mudane Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe) oo indhowaanahan ku sugnaa Beledweyne ayaa heshiis la gaaray Cabdullaahi Cabdiraxmaan Ganey oo horay u sheegtay inuu yahay madaxweynaha maamulka ‘Hiiraan State’, isaga oo dhaq-dhaqaaqyo ka waday gobolka, kadibna markii dambe aaday dhinaca dalka Itoobiya. Sanbloolshe oo shir jaraa’id u qabtay warbaahinta ayaa shaaca ka qaaday inuu soo dhammaaday khilaafkii, wada-hadalkoodana uu guul kusoo idlaaday. “Muddo ayuu wada-hadal noo soo socday oo aan isku ognahay wadadalkaas illaa madaxda ugu sarreysa dowladda waa ku faraxsanahay in odayaasho ay wadahadalkaas ajiibeen, Soomaali ayaa nahay walaalow iyo walaalow ayaa ina deeqda” ayuu yiri Sanbaloolshe. Sidoo kale wuxuu sii raaciyay “Waxaan rabnaa in dib loo midoobo mad madowga jiro meesha laga saaro ammaankii gacanta lagu soo celiyo wadajirkii iyo walaalnimadii dadka ka dhexeysay dib loo soo celiyo”. Dhinaca kale taliyaha ayaa hoosta ka xariiqay in wax dacwo ah aan loo haysan doonin Cabdullaahi Ganey, isla markaana uu meesha ka saari doono waaran soo qabasho ah oo ay dhowaan u jartay dowladda Soomaaliya. “Waarankaas aniga ayaa Xamar tegi doono si loo hakiyo, nimankaana xeyndaabkii ayay dib ugu soo noqdeen wada-hadalkiina nabad ayuu ku soo dhammaaday” ayiuu mar kale yiri. Arrintan ayaa ah guul wayn oo laga gaaray khilaafkii Hiiraan oo dib u dhigay HirShabelle, maadaama maamulka uu wajahay xaalad culus oo siyaasadeed.
-
Waynaanta baaxada deegaanada Garxaajis ayaa u sababa magacyada badan, sida Garxaajis bari, Garxaajis galbeed iyo Baha Garxaajis. Sidaa awgeed Garxaajis waxay mudan yihiin in lagu tex geliyo miisaanka ay ku leeyihiin geeska Africa. Taariikhdu waxay ina bartay in uu Garxaajis ka mid yahay beelaha uugu nabada jecel geeska Africa, taas waxaa markhaati ka sida ay mar kasta u daneeyaan nabad ku wada noolaanshaha beelaha kale ee ay deegaan ahaan isa soo gaadhaan. Dhamaan mudanta iyo haldoorka Garxaajis waxaa la gudboon in uu mid kasta oo ka midi xidhiidh la sameeyo mudanta kale ee Garxaajis ka hor intaanu arin wada khuseeya kaga hadal war baahinta, taasi waxay meesha ka saaraysaa in ay mudanta Garxaajis soo bandhigaan erayo aan is waafaqsanayn. Ma jirto cid uu Garxaajis weerar ku yahay ama cadaawad gaara uu u qabaa, waxaanu nabad uugu baaqayaa cid kasta oo ay xurgufi xagooda ka jirto, hase ahaatee Garxaajis mar kasta wuxuu diyaar u yahay difaaca deegaanadiisa iyo bulshadiisa. Dhamaan bulshada Garxaajis ee ka midka a dalwaynaha Ethiopia waxay u hogaansanyihiin qawaaniinta iyo shuruucda wadankooda Ethiopia. Sidoo kale Dhamaan bulshada Garxaajis ee reer Somaliland waxay mar kasta oo ay colaadi timaado naf iyo maalba u hurayaan wadankooda iyo dadkooda Somaliland. Waxaan ku talin lahaa in la fahmo in uu Garxaajis yahay rukun ka mida rukunada ay Somaliland ku taagantahay sidaa awgeed laga daayo qorjo qorjaynta. By Cabdilqadir Ismaaciil Geelle oo ka mida aqoonyahanka iyo indheer garadka ummada. Qaran News
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa soo gaaray wafdi ka socda safaaradda dalka Hindiya ee Kenya. Wafdigan ayaa dalka u yimid sahminta qaabka ugu fudud ee muwaadiniinta Soomaaliyeed ee u socdaalaya dalkaas ay Visaha uga qaadan karaan magaalada Muqdisho. Wafdigan ka socda Hindiya ayaa waxaaa xafiiskiisa ku qaabilay wasiirka arrimaha dibadda Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi po ay ka wada-hadleen arrintaan oo muhiim u ah bulshada Soomaaliyeed ee inta badan arrimaha caafimaad u aada dalkaasi. Shaqadan oo dowladda Soomaaliya ay ku mashquulsanayd lixdii bilood ee u dambaysay ayaa la rajaynaynaa in ay mar dhow miradhal noqon doonto. Tan ayaa ka dhigan in laga maarmi doono in bulshada Soomaaliyeed ee ku dhaqan dalka, gaar ahaan kuwa xanuunsan ay dalal kale u safraan si ay Visa-ha halkaas uga helaan. Soomaalida ayaa ku jirta dadka ugu badan dunida ee arrimaha caafimaadka u taga dalka Hindiya, balse safaarad iyo qunsliyad toona kuma lahan Soomaaliya, taasi oo qofka Soomaaliga ah ku kaliftay in wadan kale uu dal ku galka Hindiya kasii qaato. Dadka Soomaaliyeed ee caafimaadka u aadaya Hindiya ayaa badankood Visa-ha ka dalban jireen Addis Ababa, maadaama Soomaalida ay dalka Itoobiya ku tegi karto fiisa la’aan, halka Kenya qofka Soomaaliga ah laga doonayo inuu fiise ku galo.
-
Ciidamada difaaca dowladda Puntland ayaa jiho kasta ka go’doomiyay buuraleyda Calmiskaad ee gobolka Bari oo ay dhuumaalaysanayaan Argagixisada Daacish. Warbixin kooban oo ka soo baxday Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ee dowladda Puntland ayaa lagu sheegay in ciidamadu isku fidiyeen islamarkaana jiho kasta kaga yimaadeen buuraleyda Calmiskaad oo ay ku dhuumaalaysanayaan kooxaha Daacish. “Ciidamada ayaa isku fidiyey deegaannada ku teedsan buuralayda Calmiskaad, iyagoo jiho kasta kaga yimi bartilmaameedka ay ku dhuumaalaysanayaan Argagixisada Daacish” ayaa lagu yiri Warbixinta ka soo baxday Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ee dowladda Puntland. “Ciidanka Difaaca Puntland ee Daraawiishta oo ku guda jira Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ayaa hadda hawlgalo Amni kawada deegaanka Xamure iyo deegaannada ku hareeraysan ee gobolka Bari” ayuu sii raaciyay Qoraalka. Saraakiisha hoggaaminaya Hawlgalkaasi ayaa kulamo wacyigelin ah oo ku saabsan wadashaqeynta Ciidanka iyo Shacabka la yeeshay dadka degaannadaasi, waxayna la wadaageen digniinta ah in wixii dadka degaanka ah ay haystaan fursadii ugu danbeysay ee ay kaga soo bixi karaan Argagixisada. PUNTLAND POST The post Ciidamada difaaca Puntland oo jiho kasta ka go’doomiyay Argagixisada Daacish appeared first on Puntland Post.
-
Beledweyne (Caasimada Online) – Gobolka Hiiraan ayaa waxaa si weyn h ragaadiyay dhibaatooyinka saameynta yeeshay ee laga dhaxlay Isbaarooyinka iyo amni darrada, sida uu sheegay wasiirka batroolka iyo macdanta Soomaaliya. Wasiir Daahir Shire oo arrimahan dib u dhigay gobolka ka qeyliyay ayaa la hadlay odoyaasha dhaqanka gobolka Hiiraan, isagok ku wargeliyay in loo baahan yahay in xal waara laga gaaro arrimahaan. Wasiirka ayaa sidoo kale la kulmay qaar kamid ah ganacsatada ugu weyn ee gobolka, oo uu sheegay inay hoos u dhac weyn uu ku yimid badeecadihii iyo xoolihii ay iib geyn jireen sababo la xiriira lacagaha looga qaato isbaarooyinka. “Waddadaan dheer dadka ayaa lagu dhibaa, taasna looma dulqaadan karo,” ayuu yiri wasiirka batroolka iyo macdanta XFS Daahir Shire. Waxa uu intaas kusii daray “Halkaan waxaa igu yimid nin walaal ah oo ehelka ah, ahna dadka ugu horreeya ee qaaranka la weydiisto, waa gacmo deystay ayuu idhahay, waxa uu ii sheegay in uusan 8 bil neef rarin sabab la xiriirta in ammaan darrada iyo jidkaas lagu jiro.” Wasiirka ayaa tilmaamay in haddii la rabo horumar iyo barwaaqo la gaarsiiyo gobolka in meel adag laga istaago dadka ka shaqeynaya dib u dhaca ee ku howlan amni darrada iyo isbaarooyinka. Ugu dambeyntiina wuxuu dib ugu celiyay odayaasha dhaqanka ka fal-celinta arrintaan, maadaama qof kamid ah dadkaas burcadda ah haddii uu dhib geysto iyaga dib loogu soo celiyo, waxa uuna soo jeediyay in inta aysan daba dheeraan ama tallaabo kale qaadin laga hortagi arrintaasi.
-
Taliyaha Hay’adda Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya, Mudane Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe), oo uu wehliyo Xildhibaan Maxamed Cabdullaahi Buraale, ayaa ku guuleystay dhexdhexaadin miro-dhal ah oo lagu soo afjaray mad-madow siyaasadeed oo muddo ka dhex jiray Siyaasi Cabdullaahi Cabdiraxmaan Aadan Cabdullaahi (Ganeey) iyo dowladda dhexe ee Soomaaliya. Siyaasi Cabdullaahi Cabdiraxmaan Aadan Cabdullaahi (Ganeey) ayaa si hufan uga garaabay qaladkii hore ee dhacay, isagoo ballan qaaday in uu taageero buuxda siin doono dowladda dhexe ee Soomaaliya. Ninkaan ayaa horay loogu eedeeyay in uu dowladda Itoobiya taageero u muujiyay. Wuxuu caddeeyey in uu ku garab istaagi doono dowladda dadaallada ku saabsan ilaalinta midnimada, madaxbannaanida dhuleed, iyo badeed ee qaranka Soomaaliyeed, si loo xaqiijiyo masiir-wadareedka guud ee dalka. Taliyaha iyo Xildhibaanka ayaa ku adkeeyey muhiimadda ay leedahay iskaashiga iyo wadajirka siyaasadeed ee u dhexeeya madaxda iyo shacabka si loo gaaro himilooyinka qaranka. Source: goobjoog.com
-
Last month, Somaliland held its 4th peaceful democratic multi-party election since they declared their independence for the second time in 1991. First, they got their independence from Britain in June 1960, and then, for the second time, they unilaterally declared their independence from Somalia in 1991, after their ill-fated union with Somalia in 1960 had failed. This failure resulted in extrajudicial killings of thousands of civilians and the indiscriminate bombing and destruction of its cities by the dictator Siyad Barre’s army and their South African mercenary pilots, hired after most of the pilots in the air force refused to bomb the civilian population, including hero Ahmed Dhere, who dumped and parachuted from his fighter plane, sent to kill and maim civilian populations, off the coast of Djibouti. Source: Hiiraan Online
-
Afhayeen u hadlay Xuutiyiinta Yemen, Yaxya Saree, ayaa Isniintii sheegay in kooxda hubeysan ay weerar ku qaadeen bartilmaameedyo ay leeyihiin Mareykanka iyo Israa’iil. Saree waxa uu sharaxay in Xuuthiyiinta ay beegsadeen markabka xambaara diyaaradaha Maraykanka ee “USS Harry Truman” oo siday laba gantaal oo nooca Cruise-ka ah iyo 4 diyaaradood oo aan duuliye lahayn, kaasoo sugnaa waqooyiga Badda Cas, isagoo xusay in Maraykanku uu qorsheynayay inuu weeraro Yemen, isla markaana ay “ fashiliyeen isku daygoodii. ” Waxa uu intaa ku daray in Xuutiyiintu ay weerarro loo adeegsaday diyaarado aan duuliye lahayn ku qaadeen bartilmaameedyo ciidan oo ku yaalla Jaffa iyo Ashkelon oo ku yaalla bartamaha Israa’iil, halka wargeyska Times of Israa’iil lag aleeyahay uu sheegay in ciidammada Israa’iil aanay soo sheegin wax xog ah oo la xiriirta in Israa’iil weerar looga soo qaaday dhanka Yemen. Sidoo kale, afhayeen u hadlay ergayga Qaramada Midoobay u qaabilsan Yemen, Hans Grundberg, ayaa sheegay in uu caasimadda Yemen u tagay dadaal lagu doonayo in lagu dejiyo xiisadda sii xumaanaysa, waana booqashadiisii ugu horreysay ee muddo laba sano ah ku dhow. Qaran News
-
Ankara (Caasimada Online) – Madaxweynaha Turkiye Recep Tayyip Erdogan ayaa Isniintii sheegay in uu amri doono faragelin si looga hortago in Suuriya ay kala qeybsanto, digniintan oo si gaar ah ugu socota ciidamada Kurdiyiinta ee dalkaas. “Ma aqbali karno qiil kasta oo Suuriya ay ku kala qaybsanto, haddii aan ogaanno khatarta ugu yar waxaan qaadi doonnaa tallaabooyinka lagama maarmaanka ah,” ayuu yiri Erdogan isagoo intaas ku daray “waxaan leenahay awoodda”. Digniinta Erdogan ayaa ah tii ugu dambeysay ee ku wajahan Xoogaga Dimoqraadiga Suuriya ee Kurdiyiinta ay u badan yihiin iyo Mareykanka oo taageeray duullaanka SDF ee ka dhanka ah Daacish. Isaga oo sheegay in Suuriya aysan meelna uga banaanayn “argagixiso”, Erdogan wuxuu yiri “hadii ay khatartu soo baxdo, waxaan faragelin karnaa hal habeen”. Ugu yaraan 100 qof ayaa ku dhintay dagaal dhamaadkii todobaadka dhex maray kooxaha taageersan Turkiga iyo kuwa Kurdiyiinta ay u badan yihiin ee YPG, oo ah laf dhabarta SDF. Ankara ayaa kooxda YPG u aragta garab ka mid ah xisbiga shaqaalaha Kurdistan ee PKK oo tan iyo 1980-meeyadii dagaal hubaysan kula jiray dowladda Turkiga, islamarkaana Turkiga iyo xulafadiisa reer galbeedka ay u aqoonsan yihiin dhaq-dhaqaaq argagixiso. Wasiirka arrimaha dibadda Turkiga Hakan Fidan ayaa sheegay in “ciribtirka PKK/YPG ay waqti un naga xigto” isagoo sare u qaaday suurta-galnimada in kooxda ay ku biirto dowladda Suuriya oo ay hubka iska dhigto. Hase yeeshee waxa uu ka digay in wadamada reer galbeedku aysan u isticmaalin khatarta Daacish “marmarsiiyo lagu xoojiyo PKK”.
-
Beijing (Caasimada Online) – Caabuqa sii kordhaya ee fayraska neefmareenka ee loo yaqaanno metanemovirus (HMPV) ee Shiinaha ayaa walaac ku abuuray dad badan iyo waddamo badan, taas oo ay ugu wacan tahay isku ekaanshaha calaamadaha caabuqa faafa iyo hargabka caadiga ah. Fayraskani waxa uu dadka soo xasuusiyay xanuunkii Corona ee mar saameeyay dunida oo dhan, kaas oo ka bilowday Shiinaha. Marka laga hadlayo soo ifbaxa cusub ee fayriska ee Shiinaha, tani waxay muujinaysaa kor u kaca la socodka kiisaska, sida uu sheegay Dr. Dirar Al-Balaawi, oo ah bare sare iyo lataliyaha daaweynta cudurrada faafa. Al-Balaawi oo u warramayay BBC-da laanteeda Carabiga ayaa sheegay in feyraskaan markii ugu horreysay laga helay dalka Holland sannadkii 2001-dii, balse waxa ay dadku aaminsan yihiin in uu muddo dheer ka hor jiray, inkasta oo uu cusub yahay daahfurkiisa. Waxa uu intaa ku daray in fayraska loo tixgeliyo sababta labaad ee ugu badan ee cudurrada ku dhaca neefmareenka kuwaas oo si daran dadka u saameeya, cuduradaan ayaa aad u waxyeeleeyay carruurta da’doodu ay ka yar tahay shanta sano ee ku jira rugaha bukaan socodka ee Maraykanka, ka dib fayraskii syncytial breath (RSV), kaas oo ka tirsan isla qoyska. Cilmibaarisyo la sameeyey ayaa tilmaamaya in caabuqa uu fido xilliyada gu’ga iyo jiilaalka, sida uu sheegay Dr. Al-Balaawi. Dadka aadka ugu nugul caabuqa Dr. Al-Balaawi waxa uu ku macneeyay in fayrasku uu ku dhaco da’ kasta, balse uu khatar weyn ku hayo carruurta yaryar, dadka da’da ah, dadka difaaca jirkoodu daciifka yahay iyo dadka qaba xanuunnada neefmareenka sida neefta, sida uu sheegay. Waxa uu sheegay in qofka uu ku dhaco caabuqaan lagu arkayo calaamado fudud oo la mid ah hargabka, sida diif, qufac, cune xanuun iyo qandho, isaga oo intaa ku daray in mararka qaar uu cuduro halis ah ku keeno neefmareenka, sida oof-wareenka iyo burukiitada, oo u baahan kara, isbitaal, gaar ahaan kuwa ugu nugul. Qaababka gudbinta iyo xawaaraha faafinta Human metanemovirus (HMPV) waxaa lagu kala qaadaa, sida uu qabo Al-Balawi, iyada oo la soo marsiiyo dhibcaha neefsiga ee ka dhasha qufaca ama hindhisada, ama taabashada tooska ah ee meelaha fayraska wasakhaysan. Waxa uu tilmaamay in xawaaraha faafitaanka fayraska aan si sax ah loo ogeyn, maadaama hadda la sameynayo daraasado si wanaagsan loogu fahmayo nooca gudbintiisa. Siyaabaha looga hortagi karo Waxa uu sheegay in fayrasku uusan hadda u muuqan mid leh khatar wayn oo caalami ah, balse ka warqabka astaamihiisa iyo siyaabaha looga hortagi karo ay muhiim u tahay in la xaddido fiditaankiisa iyo ilaalinta kooxaha halista ugu jira. Waxa uu xusay in hababka looga hortagayo fayraska ay la mid yihiin kuwa loo isticmaalo ka hortagga caabuqyada iyo hargabka, oo ay kamid yihiin kuwaan; Gacmaha si fiican ugu dhaq saabuun iyo biyo ugu yaraan 20 ilbiriqsi Ka fogow inaad ku taabato indhaha, sanka, iyo afka gacmo aan la dhaqin Dabool afka iyo sanka adiga oo isticmaalaya maro ama shay nadiif ah marka aad qufacayso ama hindhisayso, ka dibna isla markiiba iska tuur Nadiifi oo jeermiska ka qaad sheeyaasha inta badan la taabto Guriga joog markaad jirran tahay si aad uga fogaato inaad dadka kale qaadsiiso. Sida uu khatar u yahay iyo sida loo daweeyo Mar la weydiiyay sida ay lagama maarmaanka u tahay in la qaado tillaabooyin looga hortagayo faafitaankiisa, si la mid ah tillaabooyinka Corona, Al-Balaawi waxa uu sheegay in xilligan la joogo, aysan jirin cadeymo dhammaystiran oo muujinaya in ay lagama maarmaan tahay in la qaado tallaabooyin adag, heerka socdaalka caalamiga ah. Al-Balaawi waxa uu sheegay in aanay jirin dawo gaar ah oo lagu daweyn karo Metanemovirus-ka bini’aadamka, balse daawayntaasi ay inta badan ku xiran tahay in la yareeyo calaamadaha. Dhakhtarku waxa uu ku taliyay in la nasto oo la cabo dareere badan, waxaa dheer in la isticmaalo dawooyinka aan farmashiyaha laga qorin si loo yareeyo xumadda iyo xanuunka. Xaaladaha infekshanka daran, wuxuu aaminsan yahay in isbitaal dhigista laga yaabo inay lagama maarmaan noqoto, halkaas oo laga helayo daryeel, sida ogsijiinta. Guud ahaan, khubaradu waxay carrabka ku adkeeyaan muhiimadda ay leedahay la socodka xaaladda iyo in si joogto ah loo cusboonaysiiyo macluumaadka iyada oo la samaynayo cilmibaaris ku saabsan horumarka metanemovirus (HMPV) ee aadanaha, sida uu qabo Al-Balawi. Shiinuhu muxuu leeyahay? Shir jaraa’id oo ay qabatay afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda Shiinaha Mao Ning ayaa wax looga waydiiyay su’aalo ku saabsan mowduucan. Waxa ay sheegtay in kiisas badan oo caabuqyada neefmareenka ah laga soo sheegay qaybta waqooyi inta lagu jiro jiilaalka. Waxay xustay in “Xarumaha Qaranka ee Xakamaynta Cudurrada Shiinaha ay dhawaan qabteen shir jaraa’id si ay ugu dhawaaqaan tallaabooyin lagu xakameynayo cudurrada neefmareenka ee Shiinaha inta lagu jiro xilliga qaboobaha.” Waxay intaas ku dartay, “Marka la barbardhigo sannadkii hore, cudurradani waxay noqdeen kuwo khatar yar oo aan fidin sannadkan, waxaan rabaa inaan kuu xaqiijiyo inay ammaan tahay inaad u safarto Shiinaha.” Walaaca dalalka dariska la’ah Shiinaha Waddamada deriska la ah Shiinaha ayaa si walaac leh ula socda xaaladda, iyadoo wasaaradda caafimaadka Indonesia ay maalmo ka hor soo saartay bayaan, iyadoo sheegtay in Indonesia ay “la soconayso gudbinta HMPV ee Shiinaha, iyo meelaha laga soo galo waddanka, waxaana ka mid ah tallaabooyinka sida karantiilinta rakaabka ka imanaya dibadda ee ay ka muuqdaan calaamadaha hargabka oo kale. Wakaaladda wararka ee Indonesia ee Antara ayaa sheegtay in afhayeenka wasaaradda caafimaadka Vidya Vathi ay ku amartay dadka deegaanka in ay ka taxadaraan isticmaalka wajixirka iyo in gacmaha lagu dhaqo saabuun. Si ka duwan Indonesia, Dr. Atul Goyal, oo ah agaasimaha guud ee Adeegyada Caafimaadka Hindiya, ayaa sheegay in aan loo baahnayn in laga walwalo. Bayaan uu soo saaray Jimcihii, Goyal wuxuu ku sheegay inaysan jirin kiisas badan oo fayraska gudaha Hindiya. Waxa uu intaa ku daray, “Waxaan si joogto ah ula soconaa xaaladda, sannadkii hore, ma jirin koror tirada cudurrada bishii December.” Xarunta Shiinaha ee Xakamaynta iyo Kahortagga cudurrada ayaa daabacday xog muujinaysa koror muuqda oo caabuqyada neefmareenka intii lagu jiray Disembar gaar ahaan taariikhdu marka ay ahayd 16 ilaa 22, sanadkii hore ee 2024. Isha: BBC
-
Madaxweynaha dowladda Puntland, Siciid Deni ayaa cafis u fidiyay shakhsiyaad ka soo jeeda gobolka Bari oo lagu eedeeyay in ay xiriir la lee yihiin mileeshiyaadka Daacish. Warar lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in Madaxweyne Deni uu cafis u fidiyay shakhsiyaad ka soo jeeda degaannada gobolka Bari, kuwaasi oo ku eedaysan in ay si uun xiriir ula lee yihiin kooxaha Argagixisada ah ee Daacish. Madaxweyne Siciid Deni ayaa amar ku bixiyay in xabsiyada laga sii daayo eedaysanayaashaasi oo aysan si toos ah ugu caddayn in ay ka tirsanaayeen kooxaha Daacish, balse lagu eedeeyay in uu macaamil dhexmaray ama xiriir. Dhinaca kale, warar madaxa-bannaan ayaa sheegaya in ay jiraan shakhsiyaad kale oo maalmihii la soo dhaafay ka soo goostay mileeshiyaadka Daacish, kuwaasi oo dhammaantood ka soo jeeda degaannada gobolka Bari, inkastoo aan wax muuqaal ah laga duubin. PUNTLAND POST The post Madaxweyne Deni oo cafis u fidiyay Shakhsiyaad u xirnaa in ay xiriir la lee yihiin Daacish appeared first on Puntland Post.