Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    211,851
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kulamo toos ah la bilaabay xubnaha mucaaradka ee haatan dhaq-dhaqaaqyada siyaasadeed ka wada magaalada Muqdisho, si loo qaboojiyo xiisadda taagan. Sida ay ogaatay Caasimada Online, madaxweyne Xasan Sheekh ayaa xalay qaabilay ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya, Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaarke oo maalmo kahor kusoo laabtay dalka, kuna biiray dhaq-dhaqaaqyada culus ee ay wadaan mucaaradka. Xasan Sheekh iyo Cumar Cabdirashiid ayaa ka wada-hadlay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan hannaanka doorashooyinka ee uu muranka ka taagan yahay iyo dastuurka. Labada mas’uul ayaa sidoo kale isla soo qaaday khilaafka sii xoogeysanaya ee u dhexeeyo hoggaanka Villa Soomaaliya iyo siyaasiyiinta mucaaradka, kaas oo haatan weji cusub yeeshay, kadib markii markii ay magaalada Muqdisho soo galeen mucaaradkii ugu badnaa. Kulankan ayaa hordhac u ah wada-hadal toos ah oo la filayo inuu dhowaan u bilowdo dowladda federaalka iyo mucaaradka, kaas oo looga hadlayo xaaladda guud ee dalka. Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo indhowaanahan la kulmayay cadaadis gudaha iyo dibadda ayaa haatan soo dabcay isaga oo beddalay mowqifkiisa, si wax looga qabto xiisadda taagan ee ka dhalatay hannaanka doorashada dalka. Warar soo baxaya ayaa sheegaya in madaxweynuhu aqbalay inuu la fariisto saamileyda siyaasadda oo ay ku jiraan hoggaamiyeyaasha mucaaradka, kadib cadaadis xooggan oo uu kala kulmay wakiilada beesha caalamka oo ay ku jiraan Qaramada Midoobay, Midowga Afrika, Urur Goboleedka IGAD iyo waddamada saaxibada la ah Soomaaliya. Ilo wareedyo xilkas ah ayaa sidoo kale innoo sheegay in wakiiladu ay madaxweynaha la wadaageen in aan la aqbali karin hannaan doorasho ama xal siyaasadeed oo aan la isku raacsaneyn, maadaama hadda ay maqan yihiin laba maamul, mucaaradkana ay mar hore diideen qorshaha Villa Soomaaliya ee qof iyo cod. Arrintan ayaa kusoo aadeyso, iyada oo Jimcihii lasoo dhaafay siyaasiyiinta mucaaradka ay isugu tageen Mowlaca Macalin Nuur oo ay ku yeesheen shir siyaasadeed ay ku muujiyeen cududooda, kadibna waxay kulamo gaar gaar ah la bilaaben wakiilada beesha caalamka. Soomaaliya ayaa haatan ku jirto marxalad adag oo siyaasadeed, waxaana la’isku fahmi la’yahay doorashada, iyada oo arrintaas ay sii dheer tahay dagaalka Al-Shabaab ee sii xoogeysanaya, maadaama gobollada Shabeellooyinka ay culeys soo saartay kooxda.
  2. Soomaaliya oo ka soo kabanaysa burbur dowladnimo iyo colaado sokeeye oo muddo dheer socday ayaa weli la daalaa-dhacaysa xasillooni-darro siyaasadeed iyo kala aragti duwanaasho mararka qaar carqalad ku noqda horu-socadka dowladnimo iyo midnimada dalka. Xiisadaha siyaasadeed iyo khilaafyadu inta badan siyaasiyiinta ay dhex maraan, balse dhinacyo kala ayaa mararka qaar ku dhex milma oo xaaladda uga sii dara, kuwaas oo aan howlahooda rasmiga ahi siyaasadda iyo maamul meelna ka soo gelin. Haddaba waa kuwee dhinacyada aan loo baahnayn inay siyaasadda ku dhex milmaan ? • Garsoorka: Garsoorayaasha iyo hay’adaha caddaaladda waa in ay ahaadaan kuwo ka madax bannaan saameyn siyaasadeed si ay si cadaalad ah ugu xukumaan ama ugu khilaafaadka. • Ciidamada qalabka sida: Booliska, milateriga iyo hay’adaha amniga waa in aysan dhinacna u janjeerin si loo ilaaliyo kalsoonida shacabka iyo xasilloonida dalka. • Shaqaalaha rayidka ee dowladda (civil servants): Waa in ay gutaan shaqadooda si hufan oo ay ka fogaadaan ku milanka ololeyaasha siyaasadeed iyo dhexgalka howlaha xilliga kala guurka ku kooban. • Warbaahinta dhexdhexaadka ah : Suxufiyiinta iyo hay’adaha warbaahinta waa in ay ka fogaadaan taageeridda xisbi gaar ah, si ay u gudbiyaan warar dhab ah oo dheelitiran. • Culimada iyo hoggaamiyeyaasha diimeed: Waa in aysan ku milmin siyaasadda si aysan u kala fogeyn bulshada una ilaaliyaan isku duubnida. • Hay’adaha samafalka iyo ururada aan dowliga ahayn (NGOs): Waa in ay ka shaqeeyaan danta guud, kana fogaadaan ku lug lahaanshaha arrimaha xisbiga ama khilaafaadka siyaasadeed. In dhinacyadani ay dhexdhexaad ahaadaani waxay muhiim u tahay in la ilaaliyo kalsoonida bulshada, la xakameeyo kacsanaanta xaaladaha, isla markaana la helo doorashooyin xor iyo xalaal ah ama hannaan kale oo la wada aqbali karo. Source: goobjoog.com
  3. Garowe (HOL) – Security forces in Somalia's semi-autonomous Puntland region have arrested 27 Yemeni fishermen, along with one Somali national, after their vessel was caught illegally fishing in Puntland waters. Source: Hiiraan Online
  4. Jowhar (Caasimada Online) – Faah-faahinno kala duwan ayaa kasoo baxaya qaraxyo xooggan oo maanta siyaabo kala duwan uga dhacay deegaanno ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe oo ay haatan ka socdaan howlgallo culus oo ka dhan ah Al-Shabaab. Qaraxa koowaad oo ahaa miino ayaa waxaa la geliyay guri uu deegaanka Xawaadley ka dagan yahay sarkaal sare oo ka tirsan ciidamada Macawiisleyda, kaas oo lagu magacaabo Jeylaani Faroole, waxaana ka dhashay khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac. Ugu yaraan hal askari oo kamid ahaa ilaaladiisa ayaa ku dhintay qaraxa, halka ay ku dhaawacmeen 4 kale, sida ay innoo sheegeen ilo dadka deegaanka ah. Sarkaalka la weeraray ayaa lasoo wariyay inuu ka bad-badaaday qaraxa, waana hogaamiyaha ciidamada deegaanka ee la baxay Afjar ee ka howlgala Xawaadley. Sidoo kale, Qaraxa labaad ayaa ka dhacay deegaanka Buurane oo hoostaga degmada Mahadaay, waxaana lala beegsaday ciidamo ka tirsan kuwa Burundi oo ku socdaalayay halkaasi. Wararka ayaa intaasi kusii daraya in qaraxa uu haleeyay mid kamid ah kolonyada ciidamada waxaana jira khasaare gaaray, inkastoo aan la caddeyn karin inta uu gaarsiisan yahay. Xaaladda ayaa hadda deggan, waxaana ciidamadu ay qaraxa kadib sii wateen socdaalkooda, sida ay innoo sheegeen dadka deegaanka ee ku sugan Buurane. Ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay ciidamada la qarxiyay ee Burunti iyo sarkaalka kale ee lagu weeraray gurigiisa. Weeraradan qaraxyada ah ee ka dhacay Shabeellaha Dhexe ayaa kusoo aadaya, xilli haatan gobolkaasi ay ka socdaan dagaallo culus oo ka dhan ah Al-Shabaab oo dhowaan dib u qabsatay deegaanno horay looga xoreeya oo dhaca maamul-goboleedka HirShabelle.
  5. Mogadishu (HOL) – The Somali Police Force has arrested Sharif Mohamed Ahmed, the main suspect in the killing of Abdifatah Abdi Osman (Arab), a staff member of Astaan TV and former national football player who was gunned down on Sunday morning in Mogadishu. Source: Hiiraan Online
  6. Xildhibaan Cabdikhaaliq Maxamed Maxamuud oo ka tirsan Baarlamaanka Puntland ayaa sheegay in aysan magaalada Ceerigaabo mudnayn in colaad danbe lagu wajaho, balse loo baahan yahay in si nabad ah loogu celiyo dadkii uga qaxay dagaalladii hore. Xildhibaan Cabdikhaaliq oo xalay hadalkan ka jeediyay degmada Badhan ee Gobolka Sanaag ayaa sheegay in aysan jirin cid xoog iyo awood ku haysan karta magaalada Ceerigaabo, islamarkaana qabiillada ku dhaqan halkaasi ay u baahan yihiin in ay nabad ku wada joogaan sidii hore loo wada degganaa ka hor inta aysan colaaddii dhawaan dhicin. “Ceerigaabo waxa wada deggan dad ku kala abtirsada Puntland iyo Somaliland marka midna lagama saari karo magaalada si kan kale ugu noolaado, inaguna xoog kuma haysan karno inta reer Somaliland ka saarno sidoo kale Somaliland xoog kuma haysan karto intay dadkii reer Puntland ka saarto marka waajin waxa ah in dadka si nabad ah loogu celiyo” ayuu yiri xildhibaan Cabdikhaaliq Maxamed Maxamuud. Madaxweynaha Puntland Siciid Deni oo horay uga hadlay arrinta Ceerigaabo ayaa sheegay in ay nabad ku wajihi doonaan xaaladda degaankaasi oo aysan marnaba raadinayn in colaad danbe ka dhacdo wixii ka danbeeyay dagaalladii bishii December ee sannadkii tegey 2024 ku dhexmaray Somaliland iyo Khaatumo. PUNTLAND POST The post Xildhibaan ka tirsan Baarlamaanka Puntland oo sheegay in aysan magaalada Ceerigaabo mudnayn colaad danbe appeared first on Puntland Post.
  7. Ethiopia have qualified for the second round of the FIFA U-20 Women’s World Cup qualifiers. Source: Hiiraan Online
  8. TAN TAN, Morocco -- The U.S. military is backing off its usual talk of good governance and countering insurgencies' underlying causes, instead leaning into a message that its fragile allies in Africa must be ready to stand more on their own. Source: Hiiraan Online
  9. Asmara (Caasimada Online) – Madaxweynaha Eritrea Isaias Afwerki ayaa khudbaddii xuska maalinta madaxbannaanida si kulul ugu eedeeyay dowladda Itoobiya inay noqotay “wakiil” u adeega danaha quwadaha reer Galbeedka, isla markaana ay hurinayso colaadaha qowmiyadeed ee gudaha dalkaas. Hadalkan ayaa muujinaya heerkii ugu hooseeyay ee xiriirka sii xumaaday ee u dhexeeya labada dal ee dariska ah ee Geeska Afrika. Afwerki oo ka hadlayay magaalada Asmara xuska 33-sano guurada madaxbannaanida Eritrea, ayaa si toos ah u weeraray xukuumadda Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed, isagoo ku eedeeyay Addis Ababa in ay qaadatay mabda’a federaalka ee ku saleysan qowmiyadaha, taasoo uu ku tilmaamay inay Itoobiya gelisay “jahawareer iyo burbur.” “Kala qaybsanaanta qowmiyadeed ayaa noqotay astaanta lagu garto siyaasadda Itoobiya,” ayuu yiri Afwerki, isagoo si gaar ah u tilmaamay fikradda “Orommuma” — oo ah aragti qaranimo oo lala xiriiriyo qowmiyadda Oromada — isagoo ku tilmaamay mid wiiqaysa xasilloonida dalka. “Ma matalayso shacabka Oromada si dhab ah, balse waxay hurisaa dabka kala qeybsanaanta ee dalka oo dhan.” Madaxweynaha Eritrea ayaa sidoo kale cambaareeyay waxa uu ku sheegay “dagaal maskaxeed” oo lagu xakameynayo runta, lagu faafinayo warar been abuur ah, isla markaana lagu kicinayo colaado bulshooyinka dhexdooda ah. Wuxuu sheegay in xeeladahaan la adeegsanayo gudaha Itoobiya iyo sidoo kale lagu wajaho dowladda Eritrea. “Falkii qarsoonaa iyo kuwa cad ee lagu waxyeellaynayo shacabka iyo dowladda Eritrea waa arrin si wanaagsan loo ogyahay,” ayuu yiri, inkasta oo uusan bixin faahfaahin. Afwerki wuxuu si cad u muujiyay niyad-jab weyn oo ka dhashay burburka rajooyinkii ka dhashay heshiiskii taariikhiga ahaa ee nabadda ee Itoobiya lala galay sanadkii 2018 — heshiiskii soo afjaray labaatankii sano ee colaadda, kaasoo abaalmarinta Nabadda ee Nobel u suurtageliyay Abiy. Wuxuu sheegay in is-afgaradkaasi “si tartiib ah u libdhay” iyadoo ay sabab u yihiin isbeddelada siyaasadeed ee gudaha Itoobiya iyo xiriirka cusub ee dowladdaasi la sameysay quwado shisheeye. “Shacabka Eritrea ka ma qoomamaynayaan taageeradii daacadda ahayd ee ay siiyeen isbeddelkii la filayay,” ayuu yiri, “inkasta oo dhacdooyinka ay u leexdeen jiho aan laga filaynin oo laga xumaado.” Wuxuu sheegay in dad tiro badan oo Itoobiyaan ah ay hadda bilaabeen inay ka horyimaadaan dowladdooda, taasoo muujinaysa kacdoon bulsho iyo xaalad siyaasadeed oo kacsan oo ka jirta xadka labada dal. Xifaaltan soo jireen ah oo salka ku haya dagaal iyo kalsooni-darro Eritrea iyo Itoobiya waxay leeyihiin taariikh adag oo colaadeed. Eritrea waxay madax-bannaani ka qaadatay Itoobiya sanadkii 1993 kadib dagaal soddon sano socday. Shan sano kadib, labada dal ayaa galay dagaal xuduudeed oo ba’an intii u dhaxeysay 1998 ilaa 2000, kaasoo sababay dhimashada tobannaan kun oo qof, isla markaana hakiyay xiriirka diblomaasiyadeed muddo ku dhow labaatan sano. Heshiiskii nabadeed ee 2018 — oo markii hore loo arkayay isbeddel weyn — wuxuu dhaliyay waqti gaaban oo dib-u-heshiin ah. Si kastaba ha ahaatee, wada-shaqeyntii waxay burburtay kadib markii Itoobiya ay gashay qalalaaso gudaha ah, oo uu ugu darnaa dagaalkii Tigray ee u dhexeeyay 2020–2022, kaasoo ciidamada Eritrea ay la garab dagaalameen kuwa dowladda federaalka Itoobiya. Inkasta oo labada dowladood ay si ku-meel-gaar ah isugu soo dhowaadeen xilligaas, haddana xiisado ayaa markale soo ifbaxay, iyadoo ay muuqato kala fogaansho sii kordhaysa oo ka dhex taagan saaxiibadii hore ee dagaalka. Hadalka ugu dambeeyay ee Afwerki wuxuu xoojinayaa kalsooni-darrada sii kordhaysa, wuxuuna muujinayaa in uu bilow u noqon karo wejigii cusub ee xiisad siyaasadeed iyo colaadeed ee mid ka mid ah gobollada ugu kacsan Afrika.
  10. Ethiopia has confirmed its first mpox cases, involving a 21-day-old infant and the child’s mother in the southern border town of Moyale, health authorities said on Sunday. Source: Hiiraan Online
  11. Extreme weather fuelled by the climate crisis has cost some of the world’s poorest countries $156bn (£116bn) across the past two decades, The Independent can reveal. Source: Hiiraan Online
  12. Liverpool’s players have finally got their hands on the Premier League trophy — and Jurgen Klopp was back at Anfield to enjoy the celebrations. Source: Hiiraan Online
  13. Aston Villa and Nottingham Forest missed out on European football's top competition after losing to Manchester United and Chelsea, respectively, on a chaotic final day. Source: Hiiraan Online
  14. Marka dowladuhu ka cabsadaan guuldarro siyaasadeed, isbeddel ma raadiyaan ee waxay adeegsadaan xeelado kale oo dareenka bulshada lagu jeediyo. Arrintan ayaa hadda ka taagan Muqdisho, halkaas oo madax sare oo ka tirsan dowladda Federaalka Soomaaliya, oo uu kamid yahay Ra’iisul Wasaare Xamse Cabdi Barre, ay mucaaradka ku eedeeyeen inay wadaan qorshe siyaasadeed oo ay maalgeliso dowlad shisheeye. Eedaymahan waxaa si gaar ah loogu jihaynayaa Imaaraadka Carabta, oo horay u ahaa saaxiib muhiim ah balse hadda loo sawirayo inuu yahay cadow siyaasadeed oo dowladda hadda jirta ka soo horjeeda. Si kastaba ha ahaatee, lama soo bandhigin wax caddeyn ah oo muujinaysa jiritaanka arrintan—ma jiro dokumenti la soo bandhigay, ma jirto lacag la xaqiijiyay in la bixiyay, sidoo kale xiriir toos ah oo lagu kalsoonaan karo lama hayo. Waxa jira oo keliya waa tuhun abuurid, hadallo siyaasadeed oo aan xaqiiqo lahayn iyo eedaymo loo adeegsaday dano siyaasadeed oo gaar ah. Dowlad sheeganaysa inay ilaalinayso madaxbannaanida Soomaaliya, marka ay adeegsato eedaymo aan caddaymo lahayn, waxay muujinaysaa cabsi iyo tabardarro ay ka qabto mucaaradka. Arrimahani ma aha digniino mabda’ ku salaysan balse waa xeelado siyaasadeed oo lagu weecinayo dareenka bulshada. Arrintan ma ahan faragelin shisheeye balse waa cadaadis siyaasadeed oo gudaha ka imanaya. Hoggaamiyeyaasha mucaaradka, oo ay ku jiraan siyaasiyiin hore xilal muhiim ah u soo qabtay, shaqaale dowladeed hore, iyo dhaqdhaqaaqayaal bulsho, ayaa hadda Muqdisho isugu yimid inay mideeyaan mowqifkooda. Waqtiga ay soo baxeen mucaaradka Muqdisho ma aha mid ku yimid si kedis ah. Xukuumadda Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud waxay hadda dhaaftay kala-barkii muddo-xileedkeeda, iyadoo dadweynaha Soomaaliyed uu sii yaraanayo dulqaadkii ay u hayeen xukuumadda. Mucaaradku ma dalbanayaan kacdoon. Waxa ay dalbanayaan waa ka-qaybgal siyaasadeed, hufnaan maamul iyo qorshe cad oo lagu kalsoonaan karo oo lagu qabanayo doorashooyinka 2026-ka—arrimahan ayaanan ilaa hadda ka soo bixin dhanka dowladda Villa Somalia. Halkii ay dowladda ka soo jawaabi lahayd baaqyada mucaaradka, waxay dooratay inay adeegsato xeelad soo jireen ah oo ah inay mucaaradka ku tilmaanto wakiillo shisheeye, cabsi abuurto, iyadoo adeegsanaysa dareenka waddaninimada. Balse xeeladahaas oo dhan way fashilmeen mar haddii aysan jirin wax xaqiiqo ah oo lagu tiirsan yahay. Imaaraadka: Bartilmaameed sahlan Xiriirka diblomaasiyadeed ee Soomaaliya iyo Imaaraadka ayaa sii xumaanayay muddo ka badan sannad, gaar ahaan xilli dowladda Muqdisho ay si aad ah ugu sii tiirsanaanayso Turkiga iyo Qatar. Imaaraadka, oo mar ahaa xulufo muhiim ah, ayaa hadda dowladda Muqdisho u muujisay sidii cadow faragelinaya arrimaha gudaha, inkasta oo uu weli sii wado taageerada bani’aadannimo iyo horumarinta dalka. Xaqiiqdu waxay tahay in dhammaan dowladihii Soomaaliya soo maray, oo uu ku jiro maamulka Madaxweyne Xasan Sheekh, ay ku tiirsanaayeen taageero dibadeed. Taageero ciidan, mid dhaqaale iyo mid diblomaasiyadeedba waxay ka yimaadaan dalalka kale, oo uu kamid yahay Imaaraadka Carabta. Sababta taageerada shisheeye u noqoto mid dhib leh kaliya marka aysan soo marin Villa Soomaaliya, waxay caddaynaysaa inaysan arrintu ku xirnayn madaxbannaanida dalka ee ay tahay arrin la xiriirta awoodda siyaasadeed. Xaqiiqada mucaaradka Ka duwan waxa ay dowladdu sheegto, mucaaradkan hadda soo kordhaya ma aha mid shisheeye gadaal ka riixayo balse waa mid ay bulshada Soomaaliyeed taageero u tahay. Mucaaradku wuxuu matalayaa dareenka shacabka Soomaaliyeed ee ka daalay riwaayadaha siyaasadeed, kuwaas oo doonaya isla xisaabtan dhab ah, maamul daadejin dhab ah, caddeyn ku saabsan nidaamka federaalka, iyo doorasho xor ah oo xalaal ah. In dalabaadkan lagu tilmaamo kuwo shisheeye ay gadaal ka riixayaan, waxay ahayd mid been abuur ah oo halis ku ah nidaamka dimuqraadiyadda. Waxay dhaawacaysaa kalsoonida dadweynaha waxayna fariin cabsi leh u diraysaa shacabka: qof kasta oo mucaarad ah waa qaran dumis. Si kastaba, shacabka Soomaaliyeed waa kuwo waayo-arag ah, waxayna soo mareen sannado badan oo lagu soo maamulay marin-habaabin iyo colaad. Waxay si fudud u fahmi karaan dacaayadaha siyaasadeed marka ay arkaan. Dowlad luminaysa kalsoonida dadweynaha Marka dowladda federaalku ay mucaaradkeeda ku eedayso wax aan caddeyn loo hayn, waxay luminaysaa kalsoonida shacabka waxayna dhaawacaysaa sumcadda hay’adaha dowladda. Dimuqraadiyad lama dhisi karo iyadoo mucaaradka la aamusinayo, cabsi la abuuro, qof kasta oo dhaliil keenaana lagu tilmaamayo inuu qaran dumis yahay. Haddii xukuumaddu rumaysan tahay inay taageero dadweyne haysato, waa inay soo dhaweeysaa tartanka siyaasadeed, ee ma aha inay ka dhigto dambi. Haddii ay dowladda ka cabsanayso mucaaradka, waa inay isweydiiso sababta. Marka aad eedayso dad aan waxba galabsan, shacabka ayaa isweydiin doona waxaad qarinayso. Gunaanad: Mustaqbalka Soomaaliya Arrintan hadda taagan waa mid ka weyn siyaasadda kooxeed ama xisbiyo. Waa doorasho ay Soomaaliya ku kala dooranayso waddada dimoqraadiyadda furan iyo mid awood lagu haysto oo xiran. Ololaha dacaayadda dowladda waa calaamad muujinaysa daciifnimo, ma aha mid awood lagu muujinayo. Dowladda way ogtahay inaysan guuleysan karin haddii loo tartamo waxqabad dhab ah, sidaa darteed ayay u adeegsanaysaa xeelado khaldan. Mucaaradka waa inuu adkaystaa, shacabka Soomaaliyeedna waa inay feejignaadaan. Doorashada 2026 waxay noqon doontaa tijaabo dhab ah oo muujinaysa sida Villa Somalia u diyaar tahay inay dadweynaha fursad siiso inay go’aamiyaan mustaqbalkooda. Mucaaradka waa inuu mar walba ka shaqeeyaa danta qaranka, waxaana hubaal ah in dacaayadaha dowladda aysan waxba ka beddeli karin xaqiiqada. Haddii mucaaradku midaysan yahay, shacabka Soomaaliduna feejigan yihiin, Soomaaliya waxay arki kartaa isbeddel dhab ah oo dimuqraadiyadeed. Waqtigu wuu socda, hadallada marin-habaabinta ahina kama hortagi doonaan xaqiiqada soo socota. Cabdiraxmaan Jeylaani Maxamed waa wariye ahna Agaasimaha Shabakadda Warbaahinta Arlaadi. Waxaad kala xiriiri kartaa barta X (Twitter): @JaylaaniJr. AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada admin@caasimada.net Mahadsanid.
  15. Washington (Caasimada Online) – Duulimaad siday siddeed muhaajiriin ah oo toddobaadkan ka baxay gobolka Texas, laguna sheegay inuu ku wajahnaa dalka Koonfur Suudaan, ayaa hadda laba toddobaad hakad ku noqon doona dalka Jabuuti, si loo waafajiyo amar maxkamadeed, sida ay sheegtay afhayeenka Aqalka Cad Karoline Leavitt Khamiistii. Intii lagu guda jiray shir jaraa’id oo ay qabatay, Leavitt waxay eedda dusha uga tuurtay Garsooraha Maxkamadda Federaalka ee Massachusetts, Brian Murphy, kaddib dhageysi ka dhacay maxkamadda Arbacadii, oo ku saabsanaa siddeed muwaadin oo ka kala yimid Myanmar, Laos, Vietnam, Cuba, Mexico iyo Koonfur Suudaan, kuwaas oo loo tarxiilay waddan saddexaad. Qareennada difaacayay ayaa sheegay in diyaaradda lagu waday in ay tagto Koonfur Suudaan, hase yeeshee Waaxda Amniga Gudaha Mareykanka (DHS) ayaa diiday inay xaqiijiso halka ay ku socotay. Garsoore Murphy ayaa sheegay intii uu socday dhageysiga in maamulka Trump uu jebiyay amar hore oo maxkamadeed, kaas oo mamnuucayay in muwaadiniinta loo tarxiilo waddamo aan dalkooda ahayn iyaga oo aan la siin fursad ay ku muujiyaan cabsi ay ka qabaan jirdil ama silac, ama iyada oo aan si sax ah hore loogu wargelin. Murphy wuxuu amar ku bixiyay in dadkaasi la siiyo qareen sharci ah iyo fursad ay ku muujiyaan cabashadooda. Waxa kale oo uu faray in la siiyo ugu yaraan 15 maalmood si ay dib ugu furaan dacwadooda socdaalka, ayna fursad ugu helaan inay ka hortagaan tarxiil kale haddii dowladda weli qorshaynayso inay u dirto waddan saddexaad. Leavitt ayaa sheegtay in amarka Murphy uu yahay “isku day lagu doonayo in dambiilayaal sharci darro ah dib loogu soo celiyo gudaha Mareykanka.” “Garsoore Murphy hadda wuxuu khasbayaa saraakiil federaal ah inay ku sugnaadaan Jabuuti muddo ka badan laba toddobaad, taasoo khatar ku ah xiriirka diblomaasiyadeed ee Mareykanka la leeyahay dalal badan oo caalamka ah, isla markaana khatar gelinaysa nolosha saraakiisha oo lagu khasbayo inay la joogaan dambiilayaal sharci darro ah – dilayaal, tuugo iyo kufsadeyaal,” ayay tiri Leavitt. Leavitt, oo shaacisay magacyada iyo taariikhda dambiyada ee siddeedda qof ee duulimaadka saaran, ayaa amarka maxkamadda ku tilmaantay “faragelin ballaaran oo xadgudub ku ah awoodaha garsoorka.” “Wuxuu doonayaa inuu maamulo siyaasadda arrimaha dibadda iyo amniga qaranka Mareykanka, taasoo ah mid aan caqli gal ahayn,” ayay tiri. Garsoore Murphy ayaa sharaxay sida dhacdadani u dhacday, kadib fadhigii maxkamadeed ee xiran ee Arbaco la qabtay. Wuxuu sheegay in muhaajiriinta lagu wargeliyay halka loo waday fiidnimadii Isniinta, saacadaha shaqada ka dib. Subaxnimadii Talaadada, 9:35 subaxnimo waqtiga bartamaha Mareykanka (CT), ayay ka ambabaxeen xarunta ICE si loogu geeyo garoon diyaaradeed oo u dhow. Murphy wuxuu sheegay in ay suurtagal noqon weyday in muwaadiniintaasi helaan waqti ay ku la xiriiraan qareen ama qoyskooda si ay uga hortagaan tarxiilka, maadaama wargelinta ay timid waqti aan macquul ahayn. “Tallaabooyinka ay qaaday waaxda,” ayuu yiri Murphy, “si aan muran ku jirin ayay u jebinayaan amarka maxkamaddan.”
  16. Booliska Soomaaliya ayaa gacanta ku soo dhigay nin loo haysto dilkii Cayaaryahan Cabdifitaax Cabdi Cismaan oo horay uga tirsanaa xulka qaranka ee kubadda cagta, kaas oo saacado ka hor lagu toogtay magaalada Muqdisho. Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa Saldhigga Booliska degmada Hodan ee gobolka Banaadir ku soo xiray, Shariif Maxamed Axmed oo ku eedeysan inuu dilay Marxuumka oo ku shaqeysanayay mootada loo yaqaanno Fikonta. Taliyaha qeybta guud ee Booliska Gobolka Banaadir Korneyl Mahdi Cumar Muumin oo shaaciyey soo qabashada eedeysana ayaa balan-qaaday in la horgeyn doono Maxakamadda awooda u leh. Si kastaba ha ahaatee ilaa hadda faahfaahin lagama hayo sababta loo diley Cabdifitaax Cabdi Cismaan, balse eedeysanaha ayaa kamid ahaa ilaalada xarun gaar loo leeyahay oo ku taalla caasimadda. Source: goobjoog.com
  17. Jowhar (Caasimada Online) – Wasaaradda Gargaarka Bani’aadannimo iyo Maareynta Masiibooyinka ee HirShabeelle ayaa si rasmi ah u shaacisay inay hakisay dhammaan wada-shaqeyntii ay la lahayd Hay’adda Maareynta Masiibooyinka Qaranka (SODMA), iyadoo ku eedeysay in hay’addu ay si isdaba joog ah ugu guuldarreysatay gaarsiinta gargaarka iyo inay ka maqan tahay daahfurnaan ku filan. Qoraal ay wasaaraddu soo saartay Axaddii ayay ku sheegtay in SODMA si khaldan u maamushay agabkii gargaarka, iyadoo tusaale ahaan u soo qaadatay dhacdo ka dhacday degmada Moqokori, halkaas oo la geeyay oo keliya kartoonno yar-yar oo dawo ah, inkasta oo hawlgalkaasi loogu talagalay inuu noqdo gargaar bani’aadannimo oo muhiim ah. “Go’aankan waxa uu salka ku hayaa is-faham la’aan joogto ah, maamul-xumo ku saabsan gargaarka loogu talagalay shacabka HirShabeelle, iyo daahfurnaan la’aan ka jirta hannaanka maareynta gargaarka,” ayaa lagu yiri bayaanka wasaaradda. Tallaabadan ayaa daba socota dhaleeceyn kulul oo uu horay u jeediyay guddoomiyaha gobolka Hiiraan, Muuse Salaad Wehliye, kaas oo hay’adda SODMA ku eedeeyay inay si liidata oo ceeb ah u gaarsiisay gargaar ciidamada xoogga dalka iyo maleeshiyada deegaanka ee Macawiisley ee dagaalka kula jira Al-Shabaab. Guddoomiye Muuse ayaa horraantii ku dhaliilay SODMA inay u dirtay “dhowr kartoon oo raashin ah” laba diyaaradood oo gaaray furimaha dagaalka — arrin uu ku tilmaamay mid meel-ka-dhac ku ah naf-hurnimada iyo dadaalka ciidamada deegaanka. Inkasta oo cabashooyinku isa soo tarayaan, haddana SODMA weli si rasmi ah ugama aysan jawaabin hadallada kasoo yeeray guddoomiyaha Hiiraan iyo go’aanka wasaaradda Hirshabeelle. Hakinta wada-shaqeynta ayaa iminka dhalisay su’aalo hor leh oo ku saabsan sida ay iskula jaanqaadayaan hay’adaha masiibooyinka ee heer federaal iyo heer gobol, xilli ciidamada deegaanka ay sii wadaan dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab ee ka socda gobollada Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe.
  18. ASMARA, Eritrea — In a fiery Independence Day address, Eritrean President Isaias Afwerki accused Ethiopia’s government of acting as a “surrogate” for Western powers and fueling ethnic conflict at home, marking a new low point in the increasingly fraught relations between the Horn of Africa neighbors. Speaking in Asmara on the 33rd anniversary of Eritrea’s independence, Afwerki delivered a blistering critique of Prime Minister Abiy Ahmed’s administration, claiming that Addis Ababa has embraced an ideology of ethnic federalism that has plunged Ethiopia into “turmoil and destruction.” “Ethnic polarization has become the defining feature of Ethiopian politics,” Afwerki declared, pointing to the ideology of “Orommuma” — a nationalist current associated with the Oromo ethnic group — as a destabilizing force. “It does not truly represent the Oromo people, but rather fans the flames of division across the country.” The Eritrean president also condemned what he called a campaign of “psychological warfare” being used to suppress truth, spread misinformation, and incite inter-communal grievances. He alleged that these tactics were being wielded not only inside Ethiopia but also against the Eritrean state. “Overt and covert acts of subversion against the people and government of Eritrea are well known to all,” he said, without providing specifics. Afwerki expressed deep disappointment over the collapse of optimism that followed the historic 2018 peace agreement with Ethiopia — a deal that ended two decades of hostilities and helped earn Abiy the Nobel Peace Prize. That reconciliation, he said, has “dissipated” in the face of Ethiopia’s shifting internal politics and renewed alignment with external powers. “The people of Eritrea do not regret the unwavering support they extended in hopes of reform,” he said, “even as events took an unexpected and unfortunate turn.” Afwerki suggested that growing numbers of Ethiopians are now turning against their government, signaling internal dissent and a potentially volatile political climate across the border. A rivalry rooted in war and mistrust Eritrea and Ethiopia share a long and bitter history. Eritrea gained independence from Ethiopia in 1993 after a three-decade war. Five years later, the two nations fought a brutal border conflict from 1998 to 2000, which left tens of thousands dead and froze diplomatic relations for nearly 20 years. The 2018 peace agreement — once hailed as a turning point — brought a brief period of rapprochement. However, that cooperation unraveled amid Ethiopia’s escalating internal conflicts, including the devastating war in Tigray (2020–2022), during which Eritrean troops fought alongside Ethiopian federal forces. Although the two governments were briefly aligned during that conflict, tensions have resurfaced, with growing signs of estrangement between the former wartime allies. Afwerki’s latest remarks underscore the deepening mistrust and point to a renewed chapter of hostility in one of Africa’s most volatile regions.
  19. Dowladda goboleedka Hirshabelle ayaa War-saxaafadeed ay soo saartay ku sheegtay inay xariirka u jartay Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka ee SoDMA oo ay ku eedaysay wax is daba-marin. War-saxaafadeedka ayaa lagu yiri ” waxa aan si rasmi ugu cadeeyna cidksta oo ay quseeyo in aan joojinay xiriirkii wadashaqeyneed Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka, Mudane Mohamud Mo’alim. Cabashadayadu waxay ku saleysan tahay: 1. Wada-shaqeyn xumo baahsan oo si joogto ah uga dhex jirtay Hay adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka iyo Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka ee Dowladda Hirshabelle. 2. Ku tagrifal gargaarka loogu talagalay shacabka Soomaaliyeed, gaar ahaan bulshada ku dhaqan deegaannada Hirshabelle, taas oo keentay in la baalmaro baahiyaha dhabta ah iyo mudnaanta deegaanka. 3. Hufnaan la’aan iyo maamul xumo ka jirta habraaca maareynta gargaarka dowladda dhexe ugu talagashay shacabka Hirshabelle iyadoo tusaale cad u tahay dhacdadii ugu dambeysay ee ka dhacday degmada Moqokori, taariikhdu markay ahayd 24-kii May 2025, ee uu ku geeyay, afar (4) kartoon oo dawo ah, taasoo ah arrin aan la aqbali karin, una muuqata hab-dhaqan aan u qalmin mas’uul qaran, kana hor imanaysa nidaamka dowliga ah Sidaas darteed, Wasaaraddu Waxey cadeyneysa in aysan jirin wax xiriir wada-shaqeyn ah oo hadda u dhexeeya Wasaaradda Gargaarka Hirshabelle iyo Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka. Waxa kale oo aan si rasmi ah u muujineynaa in aanu kalsooni ku qabin in uu matalo danaha iyo baahiyaha shacabka Hirshabelle, gaar ahaan marka laga hadlayo arrimaha la xiriira gargaarka iyo maaraynta musiibooyinka. Waxaan ugu dambeyn qoraalkan u diraynaa cid kasta oo ay khusayso in ay ogaadaan mowqifka rasmiga ah ee Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Hirshabelle ee ku aaddan dowladda Hirshabelle”. Source: goobjoog.com
  20. Boosaaso (Commentary) — Your editorial on the Puntland Constitution touches on several aspects of the political apathy that characterises Puntland as a sub-national entity in Somalia. It is deplorable that the administration of President Said Abdullahi Deni rarely seeks input from legal scholars and constitutional experts in Puntland when challenging the policies of the Federal Government of Somalia. There are no provisions in the draft federal constitution that confer upon Puntland’s constitution the power to override articles in the national constitution. Understanding this basic legal fact could have prevented Puntland from advancing arguments that, paradoxically, strengthen the position of the Federal Government of Somalia. No other Federal Member State argues that it has the authority to grant powers to the Federal Government. The draft federal constitution contains no provisions that grant Puntland’s constitution the authority to override articles in the national constitution. In Puntland, a political gentleman’s agreement functions as a gag order on almost all opposition politicians who are wary of holding President Deni’s administration accountable for decisions that have left the state politically isolated and economically disadvantaged. The President does not tolerate challenges to his policies. Puntland faces a severe economic disadvantage in accessing World Bank assistance, which is disbursed through the Ministry of Finance of the Federal Government of Somalia. The state is obligated to honour its commitments to fiscal transparency. The Financial Governance Committee (FGC) has urged Puntland to harmonise its fishing licensing regime with that of other Federal Member States. As a founding member of the federal system of Somalia, Puntland has been issuing fishing licences since 1998. If Puntland fails to disclose revenues from these licences, the FGC will likely conclude that the state has surpassed the income threshold to qualify for budgetary support, making it ineligible. This would be a double blow: the people of Puntland would neither benefit from the fishing licence revenues nor receive development aid and budgetary assistance from donor countries that require public financial transparency. It remains unclear whether President Deni has granted the Puntland Office of the Auditor General the independence it needs to investigate government agencies and ensure accountability for revenues generated from fishing licences. A candid discussion about the state of political leadership in Puntland is long overdue. A. D. Mohamud is a retired econometrician in Boosaaso. © Puntland Post, 2025 The post Lack of Transparency Plagues Puntland State of Somalia appeared first on Puntland Post.
  21. Muqdisho – Alle ha u naxariistee, Cabdifataax Carab, oo ka mid ahaa ciyaartoydii hore ee xulka qaranka kubadda cagta Soomaaliya, ayaa maanta lagu dilay magaalada Muqdisho. Cabdifataax oo muddooyinkii u dambeeyay ku shaqeysanayay mootada loo yaqaan “Faykon” ayaa waxaa si arxan darro ah u toogtay nin ilaalo ka ahaa goob ganacsi oo ku taalla magaalada Muqdisho. Dilka ayaa ka dhacay agagaarka xarunta Safaari Apartment, halkaas oo la sheegay in ninka dilka geystay uu ka tirsanaa shaqaalaha amniga ee xaruntaas. Sida wararku sheegayaan, Cabdifataax Carab ayaa sidoo kale ka mid ahaa shaqaalaha Astaan TV, taas oo muujineysa inuu lahaa xirfado badan oo uu noloshiisa ku maareynayay. Geeridiisa ayaa si weyn looga dareemay bulshada ciyaaraha iyo warbaahinta Soomaaliyeed, waxaana baraha bulshada ku baahay tacsi iyo murugo ay muujinayaan dadka garanayay iyo kuwii taageeri jiray. Ilaa hadda lama oga sababta rasmiga ah ee ka dambeysay toogashada, mana jirto wax war ah oo kasoo baxay laamaha ammaanka ama maamulka goobta uu dilku ka dhacay. Cabdifataax Carab ayaa lagu xusuustaa kaalintii uu ka qaatay ciyaaraha dalka, isagoo door weyn ku lahaa horumarka kubadda cagta Soomaaliya. Source: goobjoog.com
  22. Si ay sheegtay warbaahinta ka howlgasha Tel Aviv dadweynaha Israa’iil, gaar ahaan qoysaska la-haystetaasha Marinka Qasa ayaa wajahaya xaalado cabsi iyo argagax ah, ka markii ay soo gaareen farriimo muujinaya dhibaatada ay ku jiraan maxaabiistoodu. Xaaladdan argagax leh ayaa ku fiday guud Israa’iiliyiinta, ka dib markii tiro ka mid ahi ay xaqiijiyeen in laga soo wacay taleefoonno aan la garanayn, islamarkaana lala wadaagay cajalado ay ku duubanyihiin codadka maxaabiista oo qeylinaya. Sida laga soo xigtay wargeyska Yedioth Ahronoth, qaar ka mid ah dadkaas ayaa sheegay in wicitaanada ay ku jiraan codad murugo leh, seeriga ama faranbiga digniinta, iyo qaraxyo dhacaya oo xiga. Qoysaska ayaa horay uga quustay in codsiyadooda uu tixgeliyo Ra’iisul Wasaare Netanyahu, islamarkaana oo si dhab ah u fuliyo heshiisyada xabbad-joojin ah si loo dhammaystiro is dhaafsiga maxaabiista, loona soo afjaro Xasuuqa Qasa ka socda. Source: goobjoog.com
  23. Madaxweynaha Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle ayaa si weyn u dhaleeceeyay saameynta dowladda Imaaraadka Carabta ee gobolka Geeska Afrika, isagoo ku eedeeyay UAE inay balaayiin doollar oo maalgalin ah ku bixiso Afrika, balse ay dhaqaalahaas ka leedahay dano milateri iyo istiraatiijiyado gaar ah. Wareysi uu dhawaan siiyay Radio-ga France Internationale, Madaxweyne Geelle waxa uu ku sifeeyay ololaha maalgashiga Imaaraadka ee 110-ka bilyan ee doolar ee qaaradda oo dhan inuu yahay xeelad istaraatiiji ah oo lagu ballaarinayo dhaqdhaqaaqa ciidamadiisa, iyadoo lagu hoos qarinayo horumar dhaqaale. “Imaaraadku waxay si qoto dheer u carqaladeynayaan xasilloonida gobolka,” ayuu yiri, wuxuuna hadalkiisu ku soo beegmayaa xilli Abu Dhabi ay si weyn ugu lugleedahay xaaladda cakiran ee dalka Suudaan, xasillooni-darrada siyaasadeed iyo qalalaasaha Soomaaliya, iyo colaadaha ka holcaya dalka Yemen. Source: goobjoog.com
  24. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay digniin culus oo ku saabsan is badelka cimilada, gaar ahaan kicitaanta badda oo saameyn xooggan ku yeelan kara kalluumeysatada iyo doomaha safarka. Wasaaradda kalluumeysiga iyo dhaqaalaha Buluugga ah ayaa wargalisay dhammaan kalluumeysatada iyo guud ahaan dadweynaha Soomaaliyeed in lagu jiro xilli badda ay si weyn u kacsan tahay, taasoo keeni karta xaalado khatar ah oo halis gelin kara bedqabka doomaha iyo dadka ku sugan badda. Wasaaradda ayaa sheegtay in si gaar ah xilligaan baddu kacsantahay ay u saameyn karto doomaha yaryar ee ku jira badda, kuwaas oo ku hawlan kalluumaysiga iyo howlaha kale, waxayna dadweynaha ugu baaqday inay ka fogaadaan ku dabaalashada badda si aan mowjada xooggan iyo dabaylaha dhacayaahi u waxyeelayn. Kalluumeysatada Soomaaliyeed ayaa dhibaatooyin kala duwan kala kulma xilliyada ay baddu kacsantahay, kuwaas oo ay kamid yihiin halis nafeed, khasaare hantiyeed, iyo ambasho. Source: goobjoog.com
  25. Seated, from left: Ahmed Awad, former Foreign Minister; Hassan Ali Khaire, former Prime Minister; Abdirahman Abdishakur, former Presidential Candidate; Omar Abdirashid Ali Sharmarke, former Prime Minister; Sharif Hassan Sheikh Adan, former Speaker of Parliament; and Sharif Sheikh Ahmed, former President of the Federal Republic of Somalia. Mogadishu (PP News Desk) — In a small mosque in south Mogadishu, a group of politicians opposing Somalia’s incumbent President, Hassan Sheikh Mohamud, today convened quietly. Among them are a former President, two former Prime Ministers, a former Speaker of the Federal Parliament and a former Foreign Minister, figures with considerable political experience but currently without significant institutional backing. Puntland State and Jubaland State have not backed this emergent opposition one year ahead of the end of President Mohamud’s term. The group lacks a strong political base typically associated with leadership of a Federal Member State. Puntland’s President, Said Abdullahi Deni, is observing the movement from a distance, hedging his bets. While he supports efforts to organise political opposition to President Mohamud, he appears reluctant to invest significant political capital or resources into a campaign akin to his active involvement in Mogadishu during the 2022 elections. Deni had been considered a front-runner in the 2022 presidential race, largely due to his successful push for an electoral model granting Federal Member States considerable authority in selecting members of the bicameral legislature. His prospects collapsed on election day during voting, when Jubaland President Ahmed Mohamed Islam made a last-minute deal with Mohamud, who, at the time, ranked low in public opinion polls on the X platform (formerly Twitter). Puntland’s President, Said Abdullahi Deni, appears hesitant to commit substantial political capital or resources to a campaign similar to his active engagement in Mogadishu during the 2022 elections. Jubaland had backed Hamza Abdi Barre, a Jubaland Federal MP, who was later appointed Prime Minister by President Mohamud. This unforeseen political twist prompted Puntland to sever ties with the Federal Government of Somalia. Deni’s derogatory comment referring to Hamza as a mere “secretary” further strained relations. Last week, President Deni announced his intention to host a “conference to save Somalia”, stating that Jubaland would be invited to participate. His proposal underscores a shift in his approach, as he no longer places faith in so-called gentleman’s agreements—informal political understandings that, in his view, have failed to deliver. While the opposition group is united in its desire to unseat President Mohamud, it lacks a coherent political programme or roadmap for governance. Meanwhile, the Federal Government remains committed to implementing one person, one vote elections in 2026. The upcoming local government elections in Mogadishu will serve as a litmus test for the viability of this proposed universal suffrage model. © Puntland Post, 2025 The post Mogadishu Mosque Meeting Signals Fragmented Opposition to President Mohamud appeared first on Puntland Post.