Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    213,708
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Somaliland: President Abdirahman Irro Arrives in Ethiopia on Official State Visit Official Statement October 14th, 2025 The President of the Republic of Somaliland, Dr. Abdirahman Mohamed Abdillahi (Irro), accompanied by a distinguished delegation, has arrived in Addis Ababa, the capital of the Federal Democratic Republic of Ethiopia, on an official visit at the invitation of Prime Minister Abiy Ahmed. Upon arrival at Bole International Airport, His Excellency the President and his delegation were graciously received by H.E. Gedion Timotheos, Minister of Foreign Affairs of Ethiopia, together with senior officials of the Ethiopian government. The welcoming ceremony accorded to President Irro was marked by high-level protocol and warm hospitality, reflecting the close and historic ties between the two nations. Following a brief rest at the VIP lounge of Bole International Airport, the President and his delegation proceeded to their official residence in Addis Ababa, where they will continue their engagements during the visit. All praise and gratitude be to Almighty Allah. Hussein Adan Igeh (Deyr), Spokesperson for the President of the Republic of Somaliland Qaran News
  2. AS Analysis: Ethiopia–Somaliland MoU – The promise unfulfilled and the stakes of President Abdillahi’s visit to Addis Abeba Somaliland’s President Abdirahman Mohamed Abdillahi landed in Addis Abeba-FM-Gedion-welcomed-him Addis Abeba – Somaliland’s President Abdirahman Mohamed Abdillahi landed in Addis Abeba today for his first official visit to Ethiopia since he was elected in November 2024. Somaliland National TV said the visit comes following an “official invitation” from Addis Abeba. The visit is expected to include talks with Prime Minister Abiy Ahmed on bilateral relations, regional cooperation, and deeper Ethiopia-Somaliland ties. President Abdirahman’s visit comes against the backdrop of the fading into the news cycle oblivion of the January 2024 Ethiopia-Somaliland MoU, which to date has delivered little beyond headlines. The MoU was heralded at the time as a transformative agreement – granting Ethiopia access to Somaliland’s coast in exchange for Ethiopia’s (implicit or eventual) recognition of Somaliland’s de facto statehood. In practice, however, the MoU has remained largely dormant: no substantive changes on the ground, no formal recognition, and no clear mechanisms to operationalize the port or naval access. Addis Standard’s continuous coverage has documented how the deal has become emblematic: more a diplomatic signal than a binding transformation. Why has delivery stalled? First, the MoU lacked clarity on legal ratification and enforceability. Legal experts were quick to point out that it was signed as a memorandum of understanding, not a treaty, and the text has never been made fully public, leaving interpretation and implementation contingent on political will. Second, regional and domestic pushback has constrained momentum. Somalia immediately rejected the deal as a violation of its sovereignty, invoking the principle of uti possidetis juris and arguing that Somaliland is an integral part of Somali territory. Egypt and the Arab League also publicly criticized the agreement, warning of Red Sea destabilization if a landlocked state attempts to establish naval presence. In Somaliland itself, dissent emerged: the region’s then defense minister resigned in protest, declaring “Ethiopia remains our number one enemy” over the MoU’s terms. In an interview in December this year, former Somaliland President Muse Bihi Abdi admitted that mounting pressure from the African Union (AU), Arab League, and “major international partners” led to the collapse of the MoU. Speaking in an interview with the Somaliland Chronicle, Bihi claimed both sides had been “poised to transform the MoU into a full-fledged agreement” before the process was halted by coordinated regional and international opposition. “The African Union and the Arab League opposed the deal, and even major powers such as the United States were alarmed,” he said. “Ethiopia was stopped by Africa’s collective voice. At one point, there was even discussion of relocating the AU headquarters if Addis Abeba refused to withdraw.” Third, shifting regional dynamics and diplomatic realignments, especially Ethiopia’s reconciliation with Somalia via the Ankara Declaration, and its indecisive push back against a barrage of global diplomatic backlash against the MoU, have diluted incentives to press forward unilaterally. Several experts have also warned the rift threatened to unravel security cooperation against al-Shabaab. Soon, both Addis Abeba and Mogadishu agreed to restore diplomatic channels and renegotiate contentious issues. This was a confirmation that the MoU has been overshadowed by the necessity to mend ties with Somalia. Given this history, what can be reasonably expected from President Abdillahi’s visit? There is a widespread expectation that at minimum, the visit offers an opportunity to reenergize stalled momentum. Somaliland-president-reception-by-ethiopia-FM-Gedion In an op-ed piece for Addis Standard, Gulaid Yusuf Idaan recently cautioned that without clear legal instruments and binding mechanisms, rhetoric alone will not suffice. He stressed that Ethiopia must convert the MoU’s symbolism into actionable treaties or implementing protocols, else the agreement risks remaining a diplomatic relic. Nonetheless, the visit must navigate serious constraints. Mogadishu remains wary, and any overt steps toward naval basing or recognition risk reigniting tensions. In a recent interview with Al Arabiya, President Hassan Sheikh Mohamud has called on Red Sea-bordering nations to pursue dialogue and cooperation while upholding sovereignty and avoiding actions that could fuel regional conflict. But the President also asserted the importance of “peaceful engagement and respect for territorial integrity” in managing tensions around the Red Sea. “No nation should infringe on another’s sovereignty,” he said. Ethiopia, already juggling a multipolar foreign policy and internal crises, will still have to manage pressure from Egypt, the Arab League, and Somalia. Moreover, Somaliland’s own internal politics, including opposition from voices that see the MoU as sacrificing sovereign integrity, pose hurdles to smooth implementation. Strategic inflection In the midst of this, President Abdirahman’s visit may offer a crucial window: not a guarantee, but a strategic inflection point. “If Addis and Hargeisa can agree on tangible road maps, such as a binding agreement, port infrastructure commitments, security guarantees, and legal frameworks, the MoU might finally shift from dormant pact to functioning alliance”, said a closer observer of the Horn of Africa in a comment to Addis Standard. Otherwise, the visit may relegate the MoU to another chapter in symbolic diplomacy. “The onus lies on both sides to turn this moment into operational reality, lest the aspirations of 2024 fade into the annals of unmet promise.” Horn of Africa analyst Rashid Abdi, Research Director at Sahan Research, told Addis Standard that President Abdirahman Mohamed Abdillahi Irro’s visit to Ethiopia marks “a significant diplomatic moment” after months of speculation about strained ties between Hargeisa and Addis Abeba. “It comes over 10 months since he was elected, and the delay fed unhelpful speculations of frictions between Hargeisa and Addis,” Rashid noted. “Now that Irro has made his much-anticipated trip, both sides have an opportunity to dispel anxieties of poor relations, resume strategic dialogue, enhance cooperation, and address whatever differences or misunderstandings that may exist in a sincere and frank way.” According to him, the visit could pave the way for a reset in bilateral relations. “A reset of bilateral ties is what both sides would be hoping for, and I think this is achievable,” he said, emphasizing that Ethiopia remains Somaliland’s key regional ally. “I am confident both sides will capitalize on this moment to improve prospects and deepen their strategic partnership.” Rashid added that President Irro will likely seek “a re-affirmation of the strategic partnership and renewed commitment by Ethiopia to strengthen its security, trade, and economic relations with Somaliland,” pointing out that the port of Berbera will be a “key agenda item of special interest to Hargeisa.” AS Source Addis Standard Qaran News
  3. https://qarannews.com/wp-content/uploads/2025/10/94f9503f07d0f1a48ecc997ecc3e43f1.mp4 Qaran News
  4. SALAADDU WAA FICIL CAJIIB AH OO FAA’IIDOOYIN BADAN OO XAGGA CAAFIMAADKA AH LEH. Salaaddu waa halka qofka muslinka ahi uu ka soo galo diinta islaamka waxay leedahay faa’iidooyin cajiib ah,bal u fiirsada qofka tukadaa wuu ka qurux badanyay dadka kale Waayo waa daahir jidhkiisa iyo dharkiisu ay nadiif yihiin. Salaaddu waxay dawaysaa ama ka hor tagtaa xanuunada ku dhaca maskaxda maqaarka,xubnaha jidhka iwm. Salaaddu addoonka caqliga leh waxay bartaa inuu diciif yahay waxa ka ba’da islla weynida iyo kibirka, waxa tusaale weyna oo ay haboontay in loo fiirsado, ninkaagii gaadhiga qaaliga ah watay ee maalka lahaa ama madaxda ahaa sawdigan wejiga dhulka dhigay ee dabada foorariyay adigiyo kii fiqiirka ahaaba sowdinkan safka ugu sujuuday ilaahay cajiib. Salaaddu waxay huwantay sharaftii uu ilaahay inoogu soo dhiibay nebi maxamad SCW(Axkaamta) oo ah wax cajiiba oo ay haboontay in la raaco. Salaaddu waxay sare u qaaddaa qofka hankiisa wuxuu noqdaa geesi dhawrsoon oo aan la iibsan karin dadnimadiisa muslinmo. Haddaad astaamahaas iska weydid adigoo tukanaya raadkaaga dib u raac oo camalkaaga hagaaji pls. MAHADSANID. CABDI BACAW. GUUL ALLE. LONDON. Qaran News
  5. Dowladda Itoobiya ayaa maqaam sare oo ka duwan sidii hore ee madaxda maamullada Soomaaliya ku soo dhawaysay madaxweynaha Somaliland Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi (Cirro) iyo wafdi uu hogaaminayay oo maanta gaaray Addis Ababa. Madaxweynaha Somaliland waxaa madaarka caalamiga ah ee Bole International Airport ku qaabilay wasiirka arrimaha dibedda Itoobiya Gedion Timotheos iyo mas’uuliyiin kale oo ka tirsan dawladda Itoobiya. Somaliland ayaa sheegtay in booshada Cirro ay la xiriirto arrimaha amniga, dhaqaalaha, ganacsiga iyo arrimaha isu-socodka ee u dhexeeya Somaliland iyo Itoobiya. Madaxweyne Cirro ayaa inta uu ku sagan yahay magaalada Addis Ababa, waxa uu kulamo la yeelan doonaa madax ka tirsan Itoobiya, kuwaasi oo diiradda lagu saari doono xoojinta iskaashiga labada dhinac, kor u qaadidda ganacsiga, isu-socodka ka wada-shaqeynta nabadda iyo xasilloonida Gobolka Geeska Afrika. Madaxweynaha Somaliland waxaa safarka Itoobiya ku wehelinaya wasiirradiisa arrimaha dibedda, madaxtooyada, maaliyadda, hawlaha guud, maalgashiga, taliyaha ciidanka, agaasimaha hay’adda sirdoonka Somaliland iyo hoggaamiyaha xisbiga muxaafidka Xirsi Xaaji Xasan. PUNTLAND POST The post Itoobiya oo maqaam sare ku soo dhawaysay Cirro appeared first on Puntland Post.
  6. Dooxada Dharoor oo hoostaga degmada Iskushuban ee gobolka Bari, kana mid ah dooxooyinka ugu caansan Soomaaliya ayaa waxaa ka dillaacay boholo biyo mareen ah iyo geedka loo yaqaan garan-waaga. Odaaysha ku dhaqan deegaanka Dharoor ayaa arrintan la wadaagay oo tusay guddi ka tirsan baarlamaanka Puntland oo maalmahan safar shaqo ku marayay gobolada Bari iyo Raascasayr. Guddiga ayaa sheegay in ay warbixinta dhibaatooyinkan gaarsiin doonaan cid kasta oo ay quseyso, ayna ka jeedin doonaan kalfdhiga soo socda ee Baarlamaanka Puntland. Boholaha dillaaca iyo geedka garan-waaga ayaa dhibaato weyn ku haya deegaanno badan oo ka tirsan Puntland, kuwaas oo saameeyay dhul-daaqsimeedyo iyo dhul-beereedyo caan ah. PUNTLAND POST The post Dhibaatooyin ka jira dooxada Dharoor ee gobolka Bari appeared first on Puntland Post.
  7. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Dr Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi (Cirro) iyo weftigii uu hogaaminayey ayaa gaadhay magaalada Addis Ababa ee Caasimada dalka Itoobiya, kaddib markii uu marti-qaad rasmi ah ka helay Ra’iisal Wasaaraha Jamhuuriyadda Federaalka Itoobiya, Mudane Abiy Axmed. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland waxa Madaarka Caalamiga ah ee Bole International Airport ku qaabilay Wasiirka Arrimaha Dibedda ee Dalka Itoobiya Gedion Timotheos iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan Dawladda Jamhuuriyadda Federaalka Itoobiya. Soo dhawaynta Madaxweynaha Somaliland ayaa ahayd mid uu hab-maamuuskeedu sarreeyo, waxa ay qaddar nasasho ah ku qaateen qolka VIP-da ee Garoonka Diyaaradaha Addis Ababa, kaddibna waxa loo galbiyey goobta ay degi doonaan magaalada Addis Ababa. 𝐀𝐋𝐋𝐀𝐀 𝐌𝐀𝐇𝐀𝐃 𝐋𝐄𝐇 𝐗𝐮𝐬𝐞𝐞𝐧 𝐀𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐂𝐢𝐠𝐞 (𝐃𝐞𝐲𝐫), 𝐀𝐟𝐡𝐚𝐲𝐞𝐞𝐧𝐤𝐚 𝐌𝐚𝐝𝐚𝐱𝐰𝐞𝐲𝐧𝐚𝐡𝐚 𝐉𝐚𝐦𝐡𝐮𝐮𝐫𝐢𝐲𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐒𝐨𝐦𝐚𝐥𝐢𝐥𝐚𝐧𝐝 Qaran News
  8. Madaxtooyada Somaliland ayaa ka hadashay booqasho uu maanta madaxweynaha Somaliland Cabdiraxmaan Cirro ku tagay magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya. Qaraal ka baxay madaxtooyada Somaliland ayaa lagu sheegay in booshada Cirro ay la xiriirto arrimaha amniga, dhaqaalaha, ganacsiga iyo arrimaha isu-socodka ee u dhexeeya Somaliland iyo Itoobiya. “Safarkan ayaa ah mid xambaarsan ujeeddooyin diblomaasiyadeed oo miisaan leh, kaasi oo lagu xoojinayo xidhiidhka taariikhiga ah, iskaashiga istiraatiijiga ah iyo danaha muhiimka ah ee ka dhexeeya labada dhinac, gaar ahaan dhinacyada amniga, dhaqaalaha, ganacsiga iyo arrimaha isu-socodka” ayaa lagu qoraalka. Madaxweyne Cirro ayaa inta uu ku sagan yahay magaalada Addis Ababa, waxa uu kulamo la yeelan doonaa madax ka tirsan Itoobiya, kuwaasi oo diiradda lagu saari doono xoojinta iskaashiga labada dhinac, kor u qaadidda ganacsiga, isu-socodka ka wada-shaqeynta nabadda iyo xasilloonida Gobolka Geeska Afrika. Madaxweyne Cirro waxaa safarka Itoobiya ku wehelinaya wasiirradiisa arrimaha dibedda, madaxtooyada, maaliyadda, hawlaha guud, maalgashiga, taliyaha ciidanka iyo agaasimaha hay’adda sirdoonka Somaliland. PUNTLAND POST The post Somaliland oo ka hadashay booqashada Cirro ee Addis Ababa appeared first on Puntland Post.
  9. Madaxweynaha Somaliland mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi Cirro ayaa maanta u socdaalay dalka Itoobiya halkaasi oo uu marti qaad rasmi ah ka helay Raysal wasaaraha Itoobiya Dr Abiy Ahmed. Madaxweyne Cirro waa kolkii u horaysay ee uu booqasho ku tago dalka Itoobiya waxana la filiyaa in si xoogan Madaxweyne Cirro loogu qaabilo dalkaasi uu booqanaayo oo aynu wadaagno xuduud dheer oo amaan ah. Qaran News
  10. Guddoomiyaha Guddiga Midowga Afrika, Maxamuud Cali Yuusuf ayaa shalay xilka ku soo dhaweeyay ergayga gaarka ah ee Midowga Afrika u fadhiya Koonfurta Suudaan iyo madaxa xafiiska xiriirka Midowga Afrika ee Jubba, Dr. Cabdiweli Maxamed Cali (Gaas). Guddoomiye Maxamuud Cali ayaa sheegay in khibrada dublamaasiyadeed iyo mida hoggaamineed ee Cabdiweli Gaas ay wax weyn ka tari doonto xaaladda dalka Koonfurta Suudaan oo muddooyinkii u dambeeyay uu khilaaf siyaasadeed ka dhex taagnaa dhinacyada kala duwan. Dhanka kale Ra’iisul Wasaare hore Soomaaliya iyo Madaxweyne hore Puntland, Cabdiwelli Cali ayaa muujiyay in ay ka go’an tahay in si dhexdhexaadnimo ah oo wax ku ool ah uu ula shaqeynayo dhammaan daneeyayaasha Koonfurta Suudaan iyo saaxiibada gobolka si loo helo nabad iyo xasilooni waarta oo ka dhalata Koonfurta Suudaan. Dr Gaas oo bishii Juun ee sannadkan la magacaabay ayaa hoggaamin doona xiriirka diblomaasiyadeed iyo siyaasadeed ee Midowga Africa ee Koonfurta Suudan, isku xirka urur goboleedka IGAD, Qaramada Midoobey, iyo hay’adaha kale ee gobolka iyo kuwa caalamiga ah, wuxuuna taageeri doonaa hirgelinta heshiiskii 2018 ee xalinta colaadaha Koonfurta Suudaan. Dalka Koonfurta Suudaan ayaa ah waddanka ugu da’da yar Qaaradda Afrika, wuxuu xorriyadda ka qaatay Suudaan sannadki 2011-ki, taas oo ka dhigtay dalka 54-aad ee waddamada madaxa-bannaan ee xubnaha ka ah Midowga Afrika. PUNTLAND POST The post Cabdiweli Gaas oo lagu soo dhaweeyay Midowga Afrika appeared first on Puntland Post.
  11. Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump iyo hoggaamiyeyaasha Masar, Qadar iyo Turkiga ayaa saxiixay baaq nabadeed oo ku saabsan sidii Qasa loogu soo dabaali lahaa nabad kadib shir madaxeed ka dhacay magaalada Sharm el-Sheikh ee dalka Masar. “Maalin cusub oo qurux badan ayaa soo kacaysa, haddana dib-u-dhiska ayaa bilaabmaya,” ayuu yiri Trump, isaga oo ammaanay hoggaamiyeyaasha gobolka ee gacan ka geystay xabbad-joojintii Israa’iil iyo Xamaas. Mar sii horreysay, khudbad uu u jeediyay baarlamaanka Israa’iil, ee Knesset, ayuu madaxweynuhu u sheegay sharci-dejiyayaasha farxadda u muujinaya in “Riyadii dheeraa ee xanuunka badnayd ay ugu dambayntii dhammaatay”. Israa’iil ayaa sii deynaysa 250 maxaabiis Falastiiniyiin ah iyo in ka badan 1,700 oo kale oo Falastiiniyiin ah oo lagu xiray hawlgalladii milatari ee labadii sano ee la soo dhaafay ka socday Qasa, taas oo ay ku beddelatay 20kii u dambeeyay ee Israa’iil la hayste ah oo ay haysteen Xamaas. Isweydaarsiga, oo ah wajigii ugu horreeyay ee qorshaha nabadda ee Trump, ayaa sidoo kale lagu wadaa in lagu daro soo celinta meydadka 28 la haystayaasha Israa’iil ah. Xigashada Sawirka,Reuters Qoraalka sawirka,Trump waa “saaxiibkii ugu weynaa” ee Israa’iil ay ku yeelato Aqalka Cad, Netanyahu ayaa yiri Isgaoo Trump kusoo dhoweynayay baarlamaanka, Netanyahu wuxuu ku tilmaamay madaxweynaha Mareykanka “saaxiibkii ugu weynaa” ee Israa’iil ay ku yeelato Aqalka Cad. “Wax walba way is beddeleen” hab-dhaqanka Maraykanka ee ololihii milatari ee Israa’iil ee Qasa markii Trump mar labaad loo doortay madaxweynaha Maraykanka sannadkii hore, ayuu yiri. Ra’iisul wasaaraha Israa’iil ayaa uga mahad-celiyay Trump “caawintiisa aan kala go’a lahayn” ee lagu xaqiijinayo soo celinta la haystayaashii haray – qayb ka mid ah koox ka kooban 251 qof oo lagu qabtay weerarradii 7-dii Oktoobar 2023 ee koonfurta Israa’iil ee Xamaas. Trump oo hadalkiisa sii wata ayaa u mahad celiyay dhiggiisa isaga oo yiri: “Ma ahan qofka ugu fudud ee uu lala macaamili karo, laakiin taasi waa waxa ka dhigaya nin weyn”. Bbcsomali Qaran News
  12. Dr. Abdirahman Mohamed Abdullahi (Cirro) is the 6th and current President of Somaliland, having assumed office on 12 December 2024. Born in 1955, in Hargeisa, he pursued early education across Somaliland and later earned degrees and diplomas in Business Administration, African Studies, and Conflict Resolution from institutions in the U.S., Russia, and Ethiopia. Dr. Irro began his career in diplomacy, serving at Somalia’s Ministry of Foreign Affairs from 1981 to 1996, including as acting Ambassador to Moscow. Returning to Somaliland in 1999, he co-founded the UCID party and became a key figure in Somaliland’s democratization. He was elected to Parliament in 2005 and served as Speaker for 12 years, during which he championed peaceful political transitions and inclusive governance. In 2012, he founded the WADDANI party and led it to significant electoral success in 2021. He was elected President in 2024 with nearly 64% of the vote. Known for his diplomatic style and multilingual fluency (Somali, English, Arabic, Russian, and Finnish), Dr. Irro is widely respected for his commitment to dialogue and peace, especially as Somaliland seeks international recognition amid evolving regional dynami Qaran News
  13. Mogadishu (HOL) — Somali President Hassan Sheikh Mohamud arrived in Ethiopia’s capital, Addis Ababa, on Sunday for a high-level visit aimed at strengthening bilateral ties amid renewed efforts to stabilize relations between the two Horn of Africa neighbors. Source: Hiiraan Online
  14. Garowe (HOL) — Political parties in Puntland have cancelled their central council meetings after the regional government halted monthly financial support, which threatens to derail the state’s fragile democratic experiment. Source: Hiiraan Online
  15. Mogadishu (HOL) — Somalia’s Immigration and Citizenship Agency (ICA) has announced the launch of an international tender to produce a new third-generation passport as part of efforts to modernize national identification systems and meet global travel security standards. Source: Hiiraan Online
  16. Mogadishu (HOL) — Somali senators have sharply criticized the Upper House for failing to fulfill its constitutional responsibilities, accusing the chamber of becoming largely inactive and detached from the country’s federal system. Source: Hiiraan Online
  17. Mogadishu (HOL) — Somali National Army (SNA) forces have arrested two suspected Al-Shabaab members accused of plotting attacks in the capital, Mogadishu, the Ministry of Defence announced on Sunday. Source: Hiiraan Online
  18. Bosaso (HOL) — A military base operated by the United Arab Emirates in the Somali port city of Bosaso is being used as a transit point for Colombian mercenaries fighting in Sudan’s civil war, according to a joint investigation by The Guardian and Colombian outlet La Silla Vacía. Source: Hiiraan Online
  19. Muqdisho, Soomaaliya – 12ka Oktoobar 2025 – Wasaaradda Isgaarsiinta & Teknolojiyada , oo kaashanaysa Midowga Isgaarsiinta Caalamiga ah (ITU), ayaa maanta furtay Watashi Qaran oo socon doona muddo laba maalmood ah si looga hadlo Istaraatiijiyadda Isbeddelka Dhijitaalka ee Soomaaliya (2025-2030). Kulankan ayaa isugu keenay wakiillo ka kala socda wasaaradaha iyo hay’adaha dowladda, iyo sidoo kale shirkadaha isgaarsiinta, si ay dib u eegis iyo turxaan bixin u sameeyaan khariidadda dhijitaalka ah ee dalka oo lagu horumarinayo koboc loo dhan yahay, hal-abuurnimo iyo adeegyo casri ah. Mudane Mustafa Almahdi, oo ah Sarkaalka Barnaamijyada ee Xafiiska Carabta ee ITU, oo ka hadlay furitaanka, ayaa xaqiijiyay taageerada ITU ee aragtida dhijitaalka ah ee Soomaaliya, wuxuuna sidoo kale ka hadlay muhiimadda ay leedahay in la iska kaashado horumarinta qaranka iyadoo loo marayo teknoolajiyadda. Maareeyaha Guud ee Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka, mudane Mustafa Yaasiin Sheekh, oo ka hadlay furitaanka Wadatashiga, ayaa sheegay in istaraatiijiyadda ay tahay calaamad muujinaysa tallaabo muhiim ah oo lagu gaarayo horumar dhijitaal oo waara, taasoo muujinaysa sida dalkeennu uga go’an tahay dhismaha nidaam dhijitaal ah oo adkeysi leh oo loo dhan yahay. Wuxuu sidoo kale xoojiyay muhiimadda iskaashi xooggan oo dhex-mara dowladda, shirkadaha gaarka loo leeyahay, iyo bah-wadaagta horumarka si loo hirgeliyo loona sii wado waaritaankiisa. Dhankiisa, Mudane Maxamed Aadan Macalin Cali (Soomaali), Wasiirka Wasaaradda Isgaarsiinta iyo Teknolojiyadda, ayaa tilmaamay in Istaraatiijiyadda Isbeddelka Dhijitaalka ay noqon doonto hagaha guud ee mideynaya dhammaan hindisayaasha la xiriira ICT-da ee ka socda qaybaha kala duwan ee dalka. Wuxuu sidoo kale xusay sida ay dowladdu uga go’an tahay isku-duwidda siyaasadaha, maalgelinta kaabayaasha dhijitaalka ah, iyo horumarinta awoodda shaqaalaha si loo dardargeliyo adeeg bixinta iyo kobaca dhaqaalaha. Inta lagu guda jiro labada maalmood ee wada-tashigu socdo, ka-qaybgalayaashu waxay ka doodi doonaan aragtida dhijitaalka ee Soomaaliya, tiirarka istaraatiijiyadda, iyo qorshaha hirgelinta, iyagoo xoogga saaraya qaab-dhismeedka maamul, hababka maalgelinta, iyo waafaqsanaanta istaraatiijiyadeed ee Ururka Midowga Afrika (AU) iyo Bulshada Bariga Afrika (EAC). Wada-tashigan ayaa qayb ka ah dadaallada socda ee Soomaaliya ay ku xoojinayso maamulka dhijitaalka ah iyo dardar-gelinta horumarka dhijitaal ee loo dhan yahay. Source: goobjoog.com
  20. Muqdisho (Caasimada Online) – Mucaaradka Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si adag u cambaareeyay xariga agaasimayaal warbaahineed oo maanta lagu xiray magaalada Muqdisho. Madaxweynihii hore ee dalka, Shariif Sheekh Axmed oo sheegay sida uu uga xun yahay xarigaan ayaa dalbaday in si deg-deg ah loo sii daayo Agaasimaha Himilo TV, Axmed Maxamed Aaden iyo Agaasime Ku-xigeenkiisa, Khadar Cabdiraxiin Ibraahim. “Waxaan aad uga xumahay tacadiyada joogtada ah ee lagu hayo warbaahinta gudaha kuwaas oo maalin walba la diiwaangeliyo iyadoo la isku dayayo in la aamusiyo Suxufiyiinta Soomaaliyeed ee ka howlgala Magaalada Muqdisho,” ayuu yiri Shariif Sheekh Axmed. Waxa uu intaas kusii daray “Waxaan codkayga ku biirinayaa baaqyada lagu dalbanayo in si deg-deg ah loogu sii daayo Agaasimaha Himilo TV iyo Agaasime Ku-xigeenkiisa oo maanta si sharci darro ah loo xiray.” Shariifka ayaa madaxda dowladda ugu baaqay ilaalinta dastuurka, oo uu sheegay inuu si buuxda u dammaanad qaadayo warbaahinta xorta ah. “Madaxda dowladda iyo Hay’addaha amniga waxaa saaran waajib qaran, maadama dastuurka dalkeenu uu si buuxda u dammaanad qaadayo warbaahinta xorta ah iyo badqabka Suxufiyiinta,” ayuu yiri. Sidoo kale, Xisbiga Himilo Qaran ayaa faafin rasmi oo uu soo saaray si adag ugu cambaareyay xariga iyo handadaad uu sheegay in lagula kacay agaasimeyaasha warbaahineed ee la xiray, kuwaas oo gudanayay waajibaadkooda shaqo ee saxaafadeed. “Xisbigu wuxuu ugu baaqayaa hay’adaha amniga iyo masuuliyiinta xukuumadda inay joojiyaan cabburinta warbaahinta xorta ah iyo xariga sharci darrada ah ee loo gaysanayo weriyeyaasaha Soomaaliyeed,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed kasoo baxay xisbiga Himilo Qaran Hoos ka aqriso war-saxaafadeedka oo dhameystiran: Xisbiga Himilo Qaran waxa uu si adag u cambaareynayaa xariga iyo handadaadda lagu kacay agaasimaha telefishinka Himilo TV Axmed Maxamed Aaden & agaasime ku-xigeenkiisa Khader Cabdiraxiin Ibraahim, kuwaas oo gudanayay waajibaadkooda shaqo ee saxaafadeed. Falkaan wuxuu qayb ka yahay ku xadgudubka xorriyadda hadalka iyo warbaahinta xorta ah ee ay caddeysatay xukuumadda Federaalka ah oo si qaldan u adeegsanaysa ciidamada amniga iyo awoodda dowladda. Xisbiga Himilo Qaran wuxuu aaminsan yahay in Saxaafaddu ay tahay codka bulshada waana tiir muhiim u ah dimuqraadiyada, dowladnimo ku dhisan cadaalad, isla-xisaabtan iyo hufnaan waxaana dowladda saaran waajibaad cad si loo ilaaliyo badqabka suxufiyiinta. Xisbigu wuxuu ugu baaqayaa hay’adaha amniga iyo masuuliyiinta xukuumadda inay joojiyaan cabburinta warbaahinta xorta ah iyo xariga sharci darrada ah ee loo gaysanayo weriyeyaasaha Soomaaliyeed. Ugu dambayn, waa in si deg-deg ah xorriyadooda loogu siiyo weriyeyaasaha la xiray wuxuuna xisbigu mar kale xusuusinayaa madaxda xukuumadda Federaalka ah inay ilaaliyaan sharciga iyo dastuurka oo dammaanad qaadanaya xorriyatul qowlka & madax-bannaanida warbaahinta. The post Mucaaradka DF oo dalab deg-deg ah kasoo saaray agaasimeyaal la xiray appeared first on Caasimada Online.
  21. Kabul (Caasimada Online) – Tobannaan dagaallame ayaa ku dhintay iska hor imaad xuduudeed oo habeenimadii dhexmaray Pakistan iyo Afghanistan, sida ay labada dhinacba sheegeen Axadda maanta ah. Waa dagaalkii ugu cuslaa ee dhexmara labada dal ee deriska ah tan iyo markii Taalibaan ay la wareegtay awoodda Kabul. Ciidanka millateriga Pakistan waxay sheegeen in 23 askari oo ka tirsan looga dilay iskahorimaadka. Halka Taalibaan ay sheegtay in sagaal qof oo dhankooda ah ay dhinteen. Xiisadda ayaa sii korortay kaddib markii Islamabad ay ka dalbatay Taalibaan inay tallaabo ka qaaddo maleeshiyaadka kordhiyay weerarrada ay ka geystaan gudaha Pakistan, iyadoo sheegtay inay ka soo howl galaan saldhigyo ay ku leeyihiin Afghanistan. Maamulka Taalibaan, oo awoodda la wareegay 2021-kii, ayaa beeniyay in maleeshiyaad u dhashay Pakistan ay ku sugan yihiin dhulkooda. Dhinac walba wuxuu sheegtay inuu khasaare aad uga badan gaarsiiyay dhinaca kale, iyagoo aan soo bandhigin wax caddeyn ah. Pakistan waxay sheegtay inay dishay in ka badan 200 oo dagaallameyaal Taalibaan iyo xulafadooda ah, halka Afghanistan ay sheegtay inay dishay 58 askari oo Pakistani ah. Si madax bannaan looma xaqiijin karo tirakoobyadaas. Duqeymaha Pakistan oo sababay weerarro jawaab celin ah Khamiistii, Pakistan waxay duqeymo cirka ah ka fulisay Kabul iyo suuq ku yaalla bariga Afghanistan, sida ay sheegeen saraakiisha amniga Pakistan iyo Taalibaan, taasoo horseedday weerarro aargoosi ah oo ay qaadday Taalibaan. Pakistan si rasmi ah uma aysan qiran duqeymahaas cirka ah. Ciidamada Afghanistan ayaa Sabtidii xilli dambe rasaas ku furay fariisimo xuduudeed oo ay leedahay Pakistan. Pakistan waxay sheegtay inay kaga jawaabtay rasaas iyo madaafiic. Labada dalba waxay sheegteen inay burburiyeen fariisimo xuduudeed oo uu lahaa dhinaca kale. Saraakiisha amniga ee Pakistan ayaa baahiyay muuqaal ay sheegeen inuu muujinayo fariisimaha Afghanistan oo la beegsanayo. Iska horimaadku wuxuu inta badan istaagay subaxnimadii Axadda, sida ay sheegeen saraakiisha amniga ee Pakistan. Laakiin deegaanka Kurram ee dalka Pakistan, rasaas goos goos ah ayaa weli socotay, sida ay sheegeen mas’uuliyiinta deegaanka iyo dadka deggan. Wasaaradda gaashaandhigga ee Afghanistan ayaa horay u sheegtay in howlgalkoodu uu dhammaaday saqdii dhexe ee xilliga dalkaas. Kabul waxay Axaddii sheegtay inay joojisay weerarrada kaddib codsi uga yimid Qatar iyo Sacuudi Carabiya. Labada dal ee Khaliijka Carbeed ayaa soo saaray bayaan ay walaac kaga muujinayaan iska horimaadyada. “Ma jirto wax khatar ah oo ka taagan meel ka mid ah dhulka Afghanistan,” ayuu yiri afhayeenka maamulka Taalibaan, Zabihullah Mujahid, Axaddii. “Imaarada Islaamiga ah iyo shacabka Afghanistan waxay difaaci doonaan dhulkooda, waxayna ku adkeysanayaan difaacaas.” Mujahid wuxuu sheegay in dagaalku uu weli ka socdo meelaha qaar. Isgoysyada xuduudda oo la xiray Saraakiisha Pakistan ayaa Axaddii sheegay in Pakistan ay xirtay goobaha looga gudbo xuduudda dhererkeedu yahay 2,600 km (1,600 mayl) ee ay la wadaagto Afghanistan, xuduuddaas oo ah mid lagu muransan yahay oo xilligii gumeysiga loo bixiyay Khadka Durand, taasoo uu jeexay gumeystihii Ingiriiska sannadkii 1893-kii. Labada isgoys ee waaweyn ee xuduudda Afghanistan, ee Torkham iyo Chaman, iyo ugu yaraan saddex isgoys oo kale oo yaryar, oo kala ah Kharlachi, Angoor Adda iyo Ghulam Khan, ayaa la xiray Axaddii, sida ay sheegeen mas’uuliyiinta deegaanka. Duqeymaha cirka ee Pakistan waxay ku soo beegmeen booqasho naadir ah oo uu hoggaamiye ka tirsan Taalibaan, Wasiirka Arrimaha Dibadda Amir Khan Muttaqi, uu ku tagay dalka India, taasoo keentay in India ay Jimcihii ku dhawaaqdo inay sare u qaadayso xiriirka. India waa dal ay Pakistan is hayaan muddo dheer, waxaana socdaalkaasi uu walaac ka dhaliyay Islamabad. The post DAGAAL ka dhex qarxay Afghanistan iyo Pakistan iyo boqolaal qof oo ku dhintay appeared first on Caasimada Online.
  22. Laascaanood (Caasimada Online) – Maamulka Woqooyi Bari Soomaaliya ayaa shaaciyay in maanta ay heshiis cusub wada gaareen dowlad deegaanka Soomaalida ee Itoobiya. Sida uu shaaciyay telefishanka maamulka Waqooyi Bari, heshiiskan ayaa ku qotoma iskaashi amni oo labada dhinac yeelanayaan, kaasi oo la gaaray kadib kulamo ay yeesheen mas’uuliyiin ka socotay labada dhinac. “Kulan lagaga tashanayo iskaashiga amniga labada dawladood aya dhex maray masuuliyiinta Dawladda Waqooyi Bari iyo wefti sare oo ka socda Dawlad Deegaanka Soomaalida. Masuuliyiinta labada dhinac ayaa isku raacay muhiimada ay leedahay kor u qaadista amniga iyo ilaalinta nabadda mandiqadda,” ayaa lagu yiri qoraal ay baahisay warbaahinta maamulka. Mas’uuliyiinta labada dhinaca ayaa isla qaatay iskaashi amni oo ku qotoma ilaalinta danaha amni iyo nabad-galyo ee labada dowladelood, iyadoo la gaaray illaa 6 qodob oo muhiim ah. Qodobada la gaaray ayaa waxay kala yihiin: Iskaashi buuxa oo ku aaddan sugidda amniga xuduudda dheer ee ay wadaagan labada dowladood Iskaashi dhex mara hay’ahada amniga labada dowladood Isweydaarsiga xogaha iyo wadaaga macluumadka amni Ka hortagga tahriibka iyo tahriibinta Ka hortagga denbiyada abaabulan Joogtaynta kulamada amni ee masuuliyiinta labada dhinac Ugu damebyntiina, Masuuliyiinta dowlad deegaanka ayaa bogaadiyey maamulka cusub ee Waqooyi Bari, dhankooda mas’uuliyiinta dowladda Waqooyi Bari ayaa ka mahad-celiyey iskaashiga amni, ganacsi ee dowladda deegaanku la leedahay Waqooyi Bari. Iskaashigan cusub ayaa imanaya xilli ay dhawaan maamullada Somaliland iyo Puntland ay magaalada Nairobi ku gaareen heshiis ku qotoma iskaashi amni, kaasi oo loo fasiray “mid labada maamul ugu midoobayaan diidmada maamulka cusub ee Waqooyi Bari”. Heshiiska Nairobi ayaa lagu tilmaamay mid taariikhi ah oo ay gaaraan maamullada Puntland iyo Somaliland. Labada maamul ayaa ku heshiiyey inay xoojiyaan iskaashiga amniga, nabadda iyo horumarinta bulshada. Shirkan oo ay ka qayb-galeen wasiirro iyo saraakiil sare oo ka kala socday labada dhinac ayaa lagu falanqeeyay xaaladda amni, dhaqaale iyo siyaasadeed ee guud ahaan Geeska Afrika, gaar ahaan sida loo xoojin karo wada-shaqeynta hay’adaha amniga iyo iskaashiga dhinacyada la-dagaalanka argagixisada. Bayaanka ayaa sidoo kale xusay in labada dhinac ay isla qaateen in la xoojiyo iskaashiga amniga badda, iyadoo diiradda la saarayo la-dagaalanka dambiyada badda iyo tahriibka. Waxaa lagu heshiiyey in la dhiso guddiyo amni oo wadajir ah si loo xaqiijiyo bad-qabashada iyo isu-socodka maraakiibta ganacsiga ee dhex-marta xeebaha labada maamul. Maamullada Puntland iyo Somaliland ayaa si weyn iskugu soo dhawaaday kadib markii ay dowladda federaalka u dhaqaaqday dhismaha maamulka Waqooyi Bari, oo ay u aragto maamul ay uga adkaan karto maamulka uu hoggaamiyo Saciid Deni, oo muddo uu ka dhaxeeyay khilaaf siyaasadeed xooggan. Heshiiska Nairobi ayaa haatan xoojinaya cilaaqaadka Somaliland iyo Puntland, iyadoo labada maamul ay isla qaateen muhiimadda ay leedahay in si buuxda loo soo afjaro colaadihii ka dhacay Ceerigaabo iyo deegaannada hoos yimaada, lana fududeeyo dib-u-celinta dadka barakacay, iyadoo dadka deegaanka loogu baaqay ka qeyb qaadashada dadaallada lagu xoojinayo deganaanshaha. Mas’uuliyiinta labada dhinac ayaa sidoo kale ku heshiiyey in la xoojiyo isu-socodka bulshada iyo ganacsiga, lana hirgeliyo kaabayaal dhaqaale oo kor u qaada xiriirka ganacsi ee labada dhinac. The post Kadib heshiiskii Nairobi, Waqooyi Bari oo shaacisay heshiis iskaashi oo ay la gashay… appeared first on Caasimada Online.
  23. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo gaaray magaalada Addis Ababa ee caasimadda dalka Itoobiya ayaa kulan la qaatay Ra’iisul Wasaaraha dalkaasi Mudane Abiy Ahmed. Madaxweynaha Jamhuuriyadda iyo Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya ayaa ka wada hadlay xoojinta xiriirka laba geesoodka ah ee ka dhexeeya labada dal, iyadoo la dhiirri-gelinayo iskaashiga horumarineed ee ku salaysan daris-wanaagga iyo is-ixtiraamka, si waafaqsan danaha wadajirka ah ee labada dal, madaxbannaanida iyo midnimada dal kasta. Madaxweynaha ayaa soo bandhigay muhiimadda ay leedahay xasilloonida Gobolka iyo mideynta dadaallada lagu cirib-tirayo argagixisada, waxa uuna sheegay in Soomaaliya ay ka go’an tahay xaqiijinta iskaashiga heer gobol ee ku aaddan nabadda, daris-wanaagga iyo adkaynta xasilloonida. Source: goobjoog.com