Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa xilka ugu kala wareejiyey Agaasimaha cusub ee Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka (NISA) Mudane Mahad Maxamed Salaad iyo Agaasimihii hore Mudane Cabdullaahi Maxamed Cali Sanbaloolshe. Munaasabadda xil-wareejinta oo ka ku qabsoontay Xarunta Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka ayaa waxaa ka qayb galay Wasiirka Amniga Gudaha Mudane Cabdullaahi Sheekh Ismaaciil Fartaag, Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna duqa Magaalada Muqdisho Xasan Maxamed Xuseen Muungaab, Taliyaha Guud ee Booliska Soomaaliyeed Ganaraal Asad Cabdullaahi Cismaan iyo mas’uuliyiin ka tirsan hay’adaha amniga. Madaxweynaha oo ku bogaadiyey Agaasimihii Hore ee Hay’adda, doorkii uu ka qaatay horumarinta amniga iyo dagaalka ka dhanka ah argagixisada ayaa tilmaamay sida ay uga go’an tahay Dowladda in la sii adkeeyo amniga, lagana hortago khatarta Shabaab ay ku hayaan nolasha iyo nafta muwaadiniinta Soomaaliyeed. Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa ku adkeeyey Agaasimaha cusub ee NISA Mudane Mahad Maxamed Salaad in uu sii amba-qaado howlgallada la dagaallanka argagixisada, xoojinta wadashaqeynta Hay’adda iyo laamaha kale ee amniga iyo kor u qaadidda xiriirka NISA iyo shacabka Soomaaliyeed, si looga hortago dhagarta argagixisada. Source: goobjoog.com

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimaha cusub ee hay’adda nabad-sugidda iyo sirdoonka qaranka ee NISA Mahad Maxamed Salaad ayaa maanta oo Sabti ah si rasmi ah xilkan ula wareegay kadib markii dhowaan mar kale loo magacaabay agaasimaha hay’adda. Munaasabadda xil wareejinta oo ka dhacday xarunta NISA ayaa waxaa goobjoog ahaa madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud oo xilka u kala wareejiyay Mahad iyo Sanbaloolshe, wuxuuna kula dardaaramay inuu sii wado shaqada hay’adda NISA. La wareegidda kadib Mahad ayaa qaadi doonto tallaabo la xiriirta amniga, waxaana ugu horreyso wax ka beddal la filayo inuu ku sameeyo taliyeyaasha qaybaha ee hay’adda. Mahad Salaad ayaa kowdii bishan markii labaad xilkan loo soo magacaabay, waxaana meel-mariyay golaha wasiirada kadib soo jeedinta wasaaradda amniga gudaha Soomaaliya. Ninkan ayaa mar kale hantay kalsoonida Madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha, kadib markii dib loo qiimeeyay xaaladda amniga oo meel xun gaartay. Sidoo kale Mahad Salaad ayaa sannad ka hor laga qaaday xilka, si uu ugu tartamo xilka Madaxweynaha Galmudug, balse wuu ku guuldareystay, taas oo keentay in Madaxweyne Xasan Sheekh uu muddo kordhin u sameeyo madaxda dowlad-goboleedyada. In Mahad Salaad dib loogu magacaabo xilkaan ayaa muujinaysa in shaqadiisa dib loo qiimeeyay, iyadoo Sambalooshe uu arrintaas ka dhiidhiyay oo u arkay bahdil siyaasadeed. Tan iyo markii Madaxweyne Xasan Sheekh la doortay, oo 15-ka May oo ay haatan u buuxsantay saddex sano, waxa uu beddelay Taliyeyaasha Ciidanka Xoogga Dalka, Booliska, Asluubta iyo Nabad Sugidda Qaranka. Soo celinta Mahad ayaa sidoo kale ka dhigan inuu Madaxweynaha dib usoo celiyay saddex kamid ah afartii Taliye ee uu hore xilka uga qaaday. Si kastab ha’ahaatee, isbeddellada joogtada ah ee Madaxweynaha uu ku sameynayo Wasaaradaha Difaaca, Arrimaha Dibadda, Amniga iyo Talisyada Ciidamada ayaa mar walba hakad gelinaya horumarka dagaalka lagula jiro argagixisada, iyagoo sidoo kale abuura firaaqo shaqo oo ay ka faa’iidaystaan kooxaha argagixisada ah.

Mogadishu (HOL) – A group of traditional elders on Saturday called on opposition leaders to participate in the National Consultation Forum convened by Somali President Hassan Sheikh Mohamud, aimed at addressing the country’s pressing political and security challenges. Source: Hiiraan Online

Garoowe (Caasimada Online) – Maaxweynaha maamul-goboleedka Puntand Mudane Saciid Cabdullahi Deni ayaa maanta jeediyay eedeyn culus oo la xiriirta mashaariicda waawayn ee laga fuliyo gudaha dalka, isaga oo shaaca ka qaaday in lagu cuno Nairobi iyo Muqdisho. Deni oo hadal ka jeediyay munaasabad xariigga looga jaray Buundada cusub ee Garoowe ayaa sheegay in inta badan la masuq-maasuqo mashaariicda loogu talagalay Soomaaliya, wuxuuna eedeymo u jeediyay dowladda dhexe. Madaxweynaha Puntland ayaa hoosta ka xariiqay in mashaariicda gaar loo xiro dad kooban, isla-markaana laga sameeyo dhaqaale fara badan, sida uu hadalka u dhigay. “Waxyaabaha aan ka digeyno waxaa weeye mashaariicda la siyaasadeynayo oo ula jeedada laga leeyahayna ay tahay in dhaqaalo laga raadiyo kuwa dhaqaalaha laga doonay ee dadka gaarka ah lagu naas nuujiyay wajigooda waad argtaan wax ka qabsoomay ma leh” ayuu yiri. Saciid Deni ayaa ku faanay in Puntland ay iyadu wax qabsatay, ayna ku daadashay in sida ay tahay looga faa’iideysto howlaha mashaariicda ee deegaannada maamulkaasi. “Mashaariicdii saxda ahaa ee tartanka loo galay ee shirkadaha lagu kormeeray waa fuleen, waxayna yeesheen muuqaalka aad maanta aragteen”. Dhinaca kale wuxuu soo hadal qaaday dagaalka kooxda Daacish ee ka socda buuraha Calmiskaad, isaga oo sheegay in weli uu socdo, guullo waawayna laga soo hooyay. Waxaa kale oo uu u mahad-celiyay shacabka ku dhaqan magaalada Garoowe ee taageerada u fudiyay ciidamada howlgallada wada ee ku sugan gobolka Bari. “Waxaan rabaa inaan u mahad-naqo reer Garoowe garab istaagii ay u muujiyeen howlgalkii ka socday Calmiskaad, qaybta ay ka qaateen ee taakuleynta” ayuu mar kale yiri. Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo haatan Puntland uu khilaaf xooggan kala dhexeeyo dowladda federaalka oo ay kula tageen arrimaha siyaasadda dalka, waxaana go’an wada shaqeynta labada dhinac.

Israaiil waxay maalintii Jimcihii weerar ku qaaday dalka Iiraan, taasi oo la yaab ku noqotay inta badan dadka ku nool dunida gaar ahaan kuwa dunida saddaxaad. Maxaa xilligan ku soo beegay weerarkan? Israaiil iyo xulufadeeda uu hogaaminayo Mareykanka waxay muddo dheer ka fekerayeen in la weeraro Iiraan. Laakiin, garabka bidixda (liberal) ee siyaasadda reer galbeedka ayaa muddo dheer ka hortaagnaa xulufuda weerarka Iiraan. Taa bedelkeeda, kooxdan waxay aaminsanaayeen in la baabi’iyo awoodda dhaqaale iyo diblomaasiyadeed ee Iiraan gaar ahaan saameynta ay ku leedahay Ciraaq, Lubnaan, Yemen iyo Suuriya. Intaas ka sokow, arrimaha loo arkayo inay soo dedejiyeen weerarkan waxaa kamid ah dilkii hogaankii sare ee Xisbullah, dhaqaale xumida ka jirta dalka Lubnaan, dhiciddii xukunkii reer Asad ee Suuriya, isku xirnaasho la’aanta siyaasadeed ee Shiicada Iiraan iyo Ciraaq, dib u doorashadii Trump iyo sare u kaca saameynta xisbiyada xagjirka ah ee Yurub. Waxaa kale oo jira warar sheegaya in weerarkan ujeedkiisu yahay in madaxda sare ee Israaiil ay doonayaan inay ku fashiliyaan wadahadalkii u socday Mareykanka iyo Iiraan, kaas oo ay suurtagal aheyd in uu kusoo dhammaado isfaham. Dhanka kale, waxaa jira dad aaminsan in madaxda Israaiil ay weerarkan ku mashquulinayaan dadkooda maadaama aysan guul ka gaarin dagaalka ay kula jiraan Falastiin. Sidee ayuu dagaalkan u saameyn karaa dhaqaalaha Soomaaliya? Soomaaliya xiriir ganacsi iyo mid siyaasadeed lama lahan labada dal. Laakiin, dagaalkan wuxuu saameyn muuqata ku yeelan doonaa dhaqaalaha Soomaaliya sidii dhacday bilowgii dagaalkii Ruushka iyo Yukrayn. Hasa yeeshee, saameynta waxay had iyo jeer ku xiran tahay xaddiga ay le eg tahay felcelinta Iiraan, taasi oo ka dhigaysa dagaalkan inuu daba-dheeraado iyo in waddamo kale ay ku soo biiraan dagaalkan, kadibna uu isku bedelo dagaalka saddaxaad ee dunida. Haddaba, saddaxdan arrimood ayey noqon kartaa saameynta dhaqaale. 1. Sare u kaca qiimaha shidaalka iyo gaaska Haddii uu dagaalka daba-dheeraado waxaa dhici doonta in uu aad u kaco qiimaha shidaalka iyo gaas ee Soomaaliya (qiyaasi ahaan boqolkiiba 40-60). Sababta waxaa weeye waxaa suurtagal ah in uu xirmo marinka Hormuz (strait of Hormuz) ee isku xira Gacanka Beershanka (Persian Gulf) iyo Gacanka Cumman (Oman Gulf), kaas oo ay maraan wax ku dhow boqolkiiba 30 shidaalka dunida. Marinkan waxaa aad ugu tiirsan waddamada shidaalka soo saara ee Carbeed. 2.Xiridda marinka Bababul Mandab- Sare u kaca maciishadda ee Soomaaliya Dagaalkan wuxuu keeni karaa in Xuutiyiinta ay qalqal geliyaan marinka Baabul Mandab iyo Gacanka Cadan, kaas oo muhim u ah isku socodka ganacsiga dunida. Taasi waxay keeni kartaa in Soomaalida ay ku adkaato inay soo dejiyaan alaabaha ama ay dhoofiyaan. Taasi waxaa ka dhalan kara sare u kaco caymiska maraakiibta oo sabab u noqon doona sare u kaca maciishadda. 3. Hoos u dhaca dakhliga dawladda, lacagaha xawaaladda iyo mashaariicda hey’adaha caalamiga ah Haddii uu dagaalkan daba-dheeraado wuxuu keeni karaa hoos u dhaca dhaqaalaha dunida. Sidaas darteed, waxaa hoos u dhacaya taageerada dhaqaale ee la siiyo dawladda Soomaaliya (dakhliga dawladda Soomaaliya) iyo lacagaha ay Soomaalida ka soo diraan dibedda (xawaaladda). Sidoo kale, waxaa aad u yaraan doona mashaariicda hey’adaha caalamiga ah sidii dhacday bilowgii dagaalka Ruushka iyo Yukrayn. Maxaa la gudboon Soomaalida? Isbedelka hab fekerka siyaasadeed ee reer Galbeedka wuxuu dunida u leexiyey wadadii geyn laheyd dagaalka saddaxaad ee dunida, taasi oo keeni doonta in lagu kor dagaallamo waddamada tabarta yar gaar ahaan kuwa dhaca meelaha istaraatiijiga ah sida Soomaaliya oo kale ah. Sidaas darteed, waxaa Soomaalida la gudboon: b) Inay la socdaan is-xulufaysiga haatan ka dhismaya dunida oo ay isha ku hayaan BRICS iyo kan gobolka sababta oo ah dagaalkan wuxuu ugu dambeyntii dhexmari doonaa xulufada labada dal. t) In dadka Soomaaliyeed lagu jiheeyo maalgashiga wax soo-saarka gudaha iyo abuuridda keyd dadwayne oo aad u xoogan j) In haldoorka siyaasadda ee Soomaaliya ka heshiiyaan hab maamulka siyaasadda ee dalka gaar ahaan doorashada 2026. Dhaqaaleyahan: Dr Axmed Qadar Cabdi Jaamac. Source: goobjoog.com

Diinsoor (Caasimada Online) – Warar kala duwan ayaa kasoo baxaya dagaal u dhexeeyay ciidamada Itoobiya iyo Al-Shabaab oo xalay ka dhacay duleedka degmada Diinsoor ee gobolka Baay, kaas oo dhaliyay khasaare isugu jiro dhimasho iyo dhaawac. Dagaalka oo ahaa mid culus ayaa yimid, kadib markii xubno ka tirsan kooxda Al-Shabaab ay weerar ku qaadeen saldhig ay ku sugnaayeen ciidamada Itoobiya, waxaana kadib xigay dagaal foolka fool ah oo u dhexeeyay xoogagii weerarka qaaday iyo ciidamada Itoobiya. Ilo wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa innoo sheegay in dagaalka uu qaatay saacado, isla markaana la’isku adeegsaday hub culus, kaas oo dhaliyay khasaare soo kala gaaray labada dhinac. Al-Shabaab oo war kasoo saartay dagaalkan waxa ay sheegtay in dishay askar ka tirsanaa ciidamada Itoobiya, sidoo kalena ay gubtay gaadiid dagaal, sida ay ku baahisay baraha bulshada. Dhankooda ciidamada Itoobiya ayaa adeegsaday madaafiic, iyaga oo duqeeyay goobaha laga soo weeraray, waxaana ay sheegeen inay iska difaaceen maleeshiyada Al-Shabaab. Ciidamada ayaa sidoo kale saaka ka baxay saldhiggooda, iyaga oo kadib howlgallo ka sameeyay aagga degmada Diinsoor ee gobolka Baay. Illaa iyo hadda ma jirto cid xaqiijin karta khasaaraha rasmiga ee dagaalkan, marka laga tego sheegashada labada dhinac ee ku aadan weerarka iyo iska horimaadka xigay. Xaaladda ayaa haatan ah mid aad u kacsan, waxaana goobaha lagu dagaalamay ku sugan ciidamadaItoobiya iyo kuwa Xoogga dalka oo haatan dhaq-dhaqaaqyo ka wada halkaasi. Diinsoor ayaa waxaa muddooyinkii u dambeeyay weeraro ku hayay Al-Shabaab oo todobaadyadii lasoo dhaafay beegsatay saldhigyo ay degmadaas ku leeyihiin ciidanka Itoobiya ee qayta ka ah AUSOOM iyo kuwa dowladda Soomaaliya ee jooga halkaasi. Inta badan gobollo Baay iyo Bakool ayaa waxaa ka dhaca dagaallo iyo weeraro toos ah oo ay gaystaan maleeshiyada Khawaarijta oo go’doomin ku haya degaannada Koonfur Galbeed

Tehran (Caasimada Online) – Kadib weerarradii ballaarnaa ee Israa’iil Jimcihii ku qaaday xarumo nukliyeer iyo bartilmaameedyo ciidan oo Iran leedahay, waxaa dib loo xasuustay hadallo hore oo uu bixiyay madaxweynihii hore ee Iran, Mahmoud Ahmadinejad, kuwaasoo ku saabsaney sirdoonka Mossad oo sida uu sheegay si qoto dheer ugu dhex milmay hay’adaha amniga Iran. Ahmadinejad ayaa bishii Oktoobar 2024, wareysi uu siiyay CNN Türk—kadib markii laga reebay tartanka doorashadii madaxtinnimada ee June 2024—ku sheegay in Iran ay dhistay unug sirdoon oo gaar ah si loogu hortago hawlgallada Mossad gudaha dalka. Si kastaba, wuxuu sheegay in ninkii madaxda u ahaa unuggaasi uu noqday sarkaal u shaqeynayay Mossad. “Waxaan dhisnay unug ka hortaga Israa’iil, laakiin qofkii hoggaaminayay wuxuu noqday sarkaal ka tirsan Mossad,” ayuu yiri Ahmadinejad. Wuxuu intaa ku daray in sarkaalkani uu kormeerayay 20 wakiil oo kale, kuwaasoo lagu eedeeyay in ay mas’uul ka ahaayeen xatooyadii dukumiintiyada barnaamijka nukliyeerka Iran sanadkii 2018 iyo dilal qorshaysan oo lagula kacay saynisyahanno Iranian ah. Sidoo kale, wuxuu sheegay in madaxa waaxda Iran u qaabilsan ka hortagga Mossad lagu aqoonsaday sanadkii 2021 inuu ahaa basaas u shaqeynayay Israa’iil. “Isra’iil waxay gudaha Iran ka fulisay hawlgallo aad u murugsan. Waxay si sahal ah ku heli jireen xog muhiim ah, laakiin ilaa iyo hadda Iran kama aysan hadlin arrintan,” ayuu yiri. Hadalladaas ayaa dib u soo baxay xilli Israa’iil ay Jimcihii billowday weerar milatari oo baaxad leh oo loogu magac daray “Hawlgalka Libaxa Soo Kacaya” (Operation Rising Lion), kaasoo si toos ah ugu wajahnaa barnaamijka nukliyeerka Iran. Weerarradaasi ayaa sababay geerida saraakiil sare oo Iranian ah, waxaana lala beegsaday xarumo muhiim ah oo nukliyeer iyo milatari ah. Iran ayaa ku jawaabtay in weerar boqollaal gantaal oo riddada dheer ah ay ku qaaday gudaha Israa’iil, si ay uga jawaabto weerarro ballaaran oo Israa’iil Jimcihii ku qaaday xarumo nukliyeer oo ku yaalla Tehran. Qaraxyo ayaa laga maqlay Tel Aviv iyo Jerusalem fiidnimadii Jimcaha, iyadoo digniinaha weerarka cirka ay ka yeereen guud ahaan Israel. Hoggaamiyaha sare ee Iran, Ali Khamenei, ayaa ku eedeeyay Israa’iil in ay “bilowday dagaal,” wuxuuna sheegay in aysan jirin wax la yiraahdo weerarro “dhuumaaleysi ah” oo aan laga jawaabin. “Maamulka Sahayuuniga [Isra’iil] kama badbaadi doono cawaaqibka dambiyadiisa. Shacabka Iran waa in loo xaqiijiyaa in jawaabteennu aysan noqon doonin mid nus-qiyaas ah,” ayuu yiri Khamenei, war-saxaafadeed uu soo saaray. Ilaalada Kacaanka Islaamiga ah ee Iran (IRGC) ayaa sheegay in Iran ay “fulisay jawaab xooggan oo sugan oo lagu beegsaday tobannaan bartilmaameed oo ah xarumo ciidan iyo saldhigyo diyaaradeed” gudaha Israa’iil, iyadoo amarka weerarka uu siiyay hoggaamiyaha sare, Khamenei.

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa maanta si rasmi ah guud ahaan dalka uga billowday imtixaanka shahaadiga ah, fasalka 12-aad ee sanad dugsiyeedka 2024/2025, kaas oo ay qaadeyso wasaaradda waxbarashada, waxaana u fariistay ilaa 39,397 arday, iyada oo sanadkan ay fududeeyeen diyaaradaha ciidamada Xoogga oo imtixaanka geeyay gobollada dalka. Imtixaanka ayaa waxaa daah-furay Ra’iisul wasaaraha xukuumadda Soomaaliya, Mudane Xamza Cabdi Bare oo ay wehinayeen mas’uuliyiin ka tirsan wasaaradda waxbarashada Soomaaliya, iyada oo ra’iisul wasaaruhu toos u qayb-biyay imtixaanka shahaadiga ah. Xamza Cabdi Barre ayaa ardayda imtixaanka galaysa, bahda waxbarashada iyo cid kasta oo imtixaanka gacanta ku haysa kula dardaarmay inay u hoggaansamaan shuruucda imtixaanka oo waqti badan la galiyey. Sidoo kale wuxuu guul u rajeeyey dhammaan ardayda Soomaaliyeed, isagoo sheegay in dowladdu ay ku dadaashay in kor loo qaado helitaanka waxbarasho bilaash ah iyo macalimiin ay bixineyso mushaarkooda. Ra’iisul wasaaraha ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday in sanadkan ay imtixaanka door lixaad leh oo muuqdo ka qaateen diyaaradaha ciidamada Xoogga dalka, isaga oo sheegay in ardayda Soomaaliyeed ay ugu geeyeen deegaannada fog fog ee ay ku sugan yihiin. “Waxaa xusid mudan in ay si wayn uga qayb-qaateen markii ugu horreysay diyaaradaha ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed oo iyagana aan u mahadcelinayo inay qaadeen imtixaanadaas oo ardayda Soomaaliyeed ugu geeyeen deegaannada fog-fog” ayuu yiri Ra’iisul wasaare Xamza Cabdi Barre. Sidoo kale waxaa goobta ka hadashay wasiiru dowlaha wasaaradda waxbarashada Xildhibaan Nuura Mustaf Mukhtaar oo sheegtay in imtixaanka lagu galayo 140 goobood oo 64 kamid ah ay ku yaallaan magaalada Muqdisho, waxayna ardayda kula dardaarantay inay ilaaliyaan habsami u socodka imtixaanka “Waxaan u rajeyneynaa dhammaan ardayda Soomaaliyeed ee imtixaanka ka qayb qaadaneysa guul, waxaan kula dardaarmeynaa ilaalinta habsani u socodka imtixaanka ” ayay tiri wasiiru dowlaha wasaaadda waxbarashada Soomaaliya. Imtixaankan ayaa waxaa si wadajir ah looga fariistay maanta gobolka Banaadir iyo shan dowlad goboleed oo kala ah Galmudug, Koonfur Galbeed, Jubaland, Hirshabelle iyo maamulka KMG ah ee SSC-Khaatumo. Dhinaca kale Puntland ayaa qeyb ka aheyn Imtixaanka dowladda, iyadoo si gaar ah u qaada Imtixaanka ardeyda fasalka 12-aadee dugsiyada sare ee ku yaalla maamulkaasi, waxaana jira khilaa guud oo haatan kala dhexeeya dowladda federaalka Soomaaliya.

Tel Aviv (Caasimada Online) – Gantaallada riddda dheer ee Iran ayaa si toos ah u beegsaday xarunta dhexe ee ciidanka Israel, oo loo yaqaan Kiryat—taasoo ah dhisme u dhigma Pentagon-ka Mareykanka ee wasaaradda gaashaandhigga. “Tani waa Pentagon-ka Israel – Kiryat. Dhismaha ku yaalla xaruntan ayaa si toos ah loo garaacay,” ayuu yiri Trey Yingst, wariyaha arrimaha dibadda ee Fox News, oo si toos ah uga soo warramayay magaalada Tel Aviv. “Waxyeello weyn ayaa ka dhalatay weerarka.” Gantaalkan wuxuu qayb ka ahaa weerar ballaaran oo ay Iran uga jawaabaysay duqeymihii Israel ku qaaday xarumaha nukliyeerka iyo hoggaanka sare ee IRGC. “Iran waxay xalay oo dhan ku garaacaysay dalkan ku dhawaad 150 gantaal oo riddo dheer ah,” ayuu yiri Yingst. “Waxay beegsanayeen kaliya ma ahayn goobaha rayidka, balse sidoo kale saldhigyada milatari.” Wariyeyaasha Fox News ayaa goob-joog ka ahaa burburka ka dhacay meelo dhowr ah oo la weeraray. “Waddo dhan ayaa gabi ahaanba la burburiyay, khariidaddana laga tirtiray,” ayuu yiri Yingst. “Kooxo samatabbixin ah ayaa qodayay burburka, iyagoo isku dayaya inay raadiyaan raad diirimaad oo muujin kara jirka dad ku hoos jira.” Yingst iyo kooxdiisa ayaa lagu khasbay inay dhisme hoos u galaan si ay uga badbaadaan gantaallada. “Waxaan ku cararnay dhisme dabaq ah… Mid ka mid ah qaraxyada ayaa aad u xooganaa, dhismihii aan ku jirnay ayuu gilgilay.” Inkasta oo ay jiraan nidaamyo difaac oo casri ah oo ay adeegsanayaan Israel iyo Mareykanka, sida Iron Dome, David’s Sling, Arrow, Patriot, iyo THAAD, haddana gantaallo ayaa wali gudaha u gudbay. “Nidaamyadani kuma filna inay joojiyaan gantaalladan soo dhacaya,” ayuu yiri Yingst. “Waxaan aragnay gantaallo dhulka ku dhacayey, waxyeello culusna geystay, ugu yaraan hal qofna waa lagu dilay.” Wuxuu sii raaciyay, “Gantaalladan riddo dheer waxay ka dhigayaan kuwa laga soo rido Gaza kuwo carruurtu ku ciyaarto uun.” Mas’uuliyiinta Israel ayaa sheegay in weerarro kale oo dheeraad ah la filayo. “Dalkan wuxuu weli ku jiraa heegan buuxa iyo xaalad degdeg ah,” ayuu yiri Yingst. “Tani waa kaliya billowga dagaal si xowli ah u fidaya oo u dhexeeya Israel iyo Iran.” Ilaalada Kacaanka Iran ayaa sheegay in ay weerarro ka fuliyeen tobannaan bartilmaameed oo gudaha Israel ah. Hoggaamiyaha sare ee Iran, Ayatollah Ali Khamenei, ayaa qoraal uu soo saaray ku sheegay in Israel ay billowday dagaal, isla markaana aan loo oggolaan doonin in ay fuliso weerarro “guul-darro la’aan ah” iyadoo aan la kulmin cawaaqib xun oo daran. “Nidaamka Sahayuuniyadda ma ka badbaadi doono cawaaqibta dembigiisa. Shacabka Iran waa in loo damaanad qaadaa in jawaabteena aysan noqon doonin mid nus-dhiman,” ayuu yiri Khamenei.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa si rasmi ah u daahfuray imtixaanka shahaadiga ah ee fasalka 12-aad oo ay sanadkii 10-aad qaadayso dowladda Soomaaliya. Imtixaanka ayaa sanadkan waxaa u fariistay 39,397 Arday oo wiilal iyo gabdho isugu jira sida ay shaacisay Wasaaradda Waxbarashada XFS. Imtixaanka ayaa ka dhacaya deegaanada dalka oo dhan markii laga reebo Puntland, Somaliland, iyo meelaha ay gacanta ku hayso kooxda Al-Shabaab, waxaana sanadkan markii ugu horreysay warqadaha Imtixaanka lagu daabulay diyaaradaha ciidanka cirka si loo gaarsiiyo deegaanada fog fog . Source: goobjoog.com

Mogadishu (HOL) – Nearly 40,000 students across Somalia began sitting for the 12th Grade Certificate Examination for the 2024–2025 academic year on Saturday, marking a major milestone in the country’s education calendar. Source: Hiiraan Online

Boosaaso (Caasimada Online) – Faah-faahinno dheeraad ah ayaa kasoo baxaya howlgal qorsheysan oo si wadajir u fuliyeen Jimcihii ciidamada Puntand iyo diyaaradaha dagaalka Mareykanka, kaas oo lagu beegsaday maleeshiyaad ka tirsanaa kooxda Daacish. Howlgalka oo ahaa cir iyo dhul ayaa si gaar ah loogu bartilmaameedsanay goobo ay ku dhuumaaleysanayeen maleeshiyaadka Daacish oo ku aadan deegaanka Cadayle ee togga Baallade, sida ay xaqiijiyeen saraakiil ka tirsan ciidanka difaaca ee maamulka Puntland. Inta la xaqiijiyay ugu yaraan 15 xubnood oo Soomaali ah, kana tirsanaa Daacish ayaa lagu khaarijiyay weerarkan, iyada oo dhaawac intaas ka badana loo gaystay argagixisada. Sidoo kale, inta uu socday howlgalka waxaa lagu burburiyay difaacyadii firxadka kooxda Daacish ee degaanka Cadayle, kuwaasi oo horay uga soo cararay godka Sadow, kaddib hawlgalkii hore ee ciidamadu kula wareegeen Sadow iyo Dacarre. Xaaladda ayaa haatan mid kacsan, waxaana ciidamada ay kusii siqayaan buuraha hoostooda, si looga saaro maleeshiyaadka kooxda Daacish. Puntland waxa ay sheegtay in dib ka shaacin doonto khasaaraha rasmiga ah iyo natiijada laga gaaray howlgalka cirka iyo dhulka ah ee lagu qaaday maleeshiyaadka Daacish. Dhanka kale, ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo kasoo baxay Mareykanka oo ku aadan duqeynta uu ka fuliyay gobolka Bari, waxaase inta badan uu faah-faahinta dib kasoo sheegaa marka uu fuliyo weerarka kadib, waana tan dahaareysa in xog dhammeystiran laga helo sida khasaaraha ka dhashay weerarkaas inta uu gaarsiisan yahay, cidda sida rasmiga ah loo beegsaday iyo haddii dad rayid ah wax gaareen. Mareykanka ayaa kamid ah dowladaha waa weyn ee ka qayb-qaadanaya dagaalka Puntland ee ka dhanka ah kooxda Daacish, si looga saaro dhulka buuraleyda ah ee Bari. Waxaa sidoo kale dagaalkan ku jira Isu Tegga Imaaraadka Carabta, oo isna duqeymo ku taageeraya ciidamada Puntland ee sii koraya buuraha ay ku dhuumaaleysanayaan xubnaha Daacish. Si kastaba ha ahaatee, Madaxweynaha Dowlad-Goboleedka Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa horay albaabada u furay cid walba oo gacan ka geysaneysa howlgallada ka dhanka ah Daacish ee maalmaha badan ka socda dhulka buuraleyda ah ee gobolka Bari.

Two Kenyan men who had crossed into Somalia and enlisted in the Somali National Army were on Thursday arrested in an operation in Elwak, Mandera County. Source: Hiiraan Online

A community youth group in Dadaab has been shining a spotlight on the growing use of harmful substances among Somali refugees in the camps in northern Kenya, especially jobless young men. Source: Hiiraan Online

In their latest weather advisory, the Kenya Meteorological Department has warned of strong winds and large waves that could lead to massive damage and marine disruption over the next six days. Source: Hiiraan Online

A Kenyan police officer has been arrested in connection with the death of Albert Ojwang, a political blogger who died in police custody, in a case that has reignited anger over police abuse and triggered street protests in Nairobi. Source: Hiiraan Online

Iran and Israel targeted each other with missiles and airstrikes early on Saturday after Israel launched its biggest-ever air offensive against its longtime foe in a bid to prevent it from developing a nuclear weapon. Source: Hiiraan Online

Xilli dhulka ay Israa’iil maamusho saacadihii la soo dhaafay ay ku socdeen duqeymo xooggan oo ay Iran kaga jawaabayso weerar ay dhowaan Xukuumadda Netanyahu ku qaaday dalkeeda oo khasaare badan dhaliyay ayaa Mareykanku wuxuu sheegay in Israa’iil ay xaaladda halis ah gashay gantaallada Tehran awgood. Safiirka Maraykanka ee Israa’iil, Mike Huckabee ayaa sheegay in xalay ay ahayd habeen aad u adag gudaha Israa’iil, asagoo intaas ku daray in ilaa 5 jeer uu ku qasbanaaday inuu u cararo goobo gabaad ah oo gantaallada looga dhuunto. Duqeymaha Iran oo isugu jira boqolaal gantaal iyo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ayaa ka socda goob kasta oo kamid ah Israa’iil, waxaana jira khasaare dhimasho, burbur iyo hakad ku yimid adeeg walba oo nolosha muhiim u ah. Source: goobjoog.com

Dowladda Iran ayaa saacado ka hor weerar adag oo jawaab ah ku qaaday gudaha maamulka Israa’iil, ayadoo adeegsatay 150 gantaal oo balaastig ah iyo in ka badan 100 diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ah. Hannaanka difaaca hawada Israa’iil iyo Mareykanka oo garab siinaya ayaa qabtay qaar kamid ah gantaallada Iran, balse waxaa jira kuwo ku dhacay bartilmaameedyo ku yaalla Talaabiib iyo meelo kale, waxayna Israa’iil qiratay in dhimashada ah qof iyo dhaawaca todobaatameeyo kale. Sidoo kale sawirro iyo muuqaallo baraha bulshada la soo geliyay ayaa muujinaya burbur baaxad leh oo gantaallada Iran ay geysteen, halka inta badan dadka reer Israa’iil ay ku jiraan goobo gabaad ah, weerarka iranna uu weli socdo. Dhinaca kale Iran ayaa sheegtay in duullaankii Israa’iil ku qaaday dalkeeda ay uga dhinteen 78 qof oo saraakiil ciidan iyo saynisyahanno u badan, halka qiyaastii 320 kalena ku dhaawacmeen sida u sheegay Danjiraha Tehran u fadhiya Qaramada Midoobay. Si kastaba ha ahaatee xaaladda gobolka Bariga dhexe ayaa weli kacsan, Mareykankuna wuxuu sheegay in weerarrada Israa’iil iyo Iran ay qaadan karaan muddo hal todobaad ah. Source: goobjoog.com

The sharing of lethal drone technology with al-Shabaab and IS Somalia could recast the conflict in the Horn and beyond. Source: Hiiraan Online

Shan urur siyaasadeed oo dhowaan iska diiwaangeliyay Guddiga Madaxabannaan ee Doorashooyinka Qaranka, kuwaasoo kamid ahaa ururradii lagu casuumay gogosha uu fidiyay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, ayaa si wadajir ah u soo saaray war-saxaafadeed ay kaga hadlayaan mowqifkooda ku aaddan gogoshaas. Ururradan siyaasadeed oo kala ah Xaqsoor, Samadoon, DPC, Ramaas iyo Dhulka Hooyo, ayaa sheegay in ay si taxaddar leh u soo dhoweynayaan gogosha Madaxweynaha, iyagoo tilmaamay in gogoshu noqon karto fursad lagu gaari karo natiijo wanaagsan oo dalka ka saarta xaaladda cakiran ee siyaasadeed – haddii la waafajiyo qodobo muhiim ah. Ururradu waxay soo jeediyeen saddex qodob oo ay u arkaan laf-dhabarka guusha gogosha: Caddeynta Ujeeddada Gogosha: In Madaxweynaha si rasmi ah u bayaamiyo in gogoshani tahay madal wada-xaajood siyaasadeed oo rasmi ah, u dhaxeysa dowladda iyo ururrada mucaaradka, laguna doonaayo xal looga baxo ismari-waaga ku xeeran dastuurka iyo doorashooyinka dalka. Dhisidda Guddiga Farsamo: In la dhiso guddi farsamo oo isku dhaf ah oo ka kooban dowladda iyo ururrada mucaaradka, isla markaana diyaariya ajandaha, muddada, habraaca iyo ka qaybgalayaasha gogosha. Kala Saaridda Qodobbada Muranka leh iyo kuwa Midaysan: In Madaxweynaha kala saaro arrimaha ay muranka siyaasadeed ka taagan yahay (sida doorashooyinka iyo dastuurka) iyo kuwa la isku waafaqsan yahay (sida la dagaallanka argagixisada iyo ilaalinta midnimada dalka), si looga fogaado jahwareerinta geedi-socodka. Ururradani waxay ku booriyeen Madaxweynaha inuu yeesho kalsooni iyo ku-dhacyo ku aaddan hoggaaminta gogosha, taasoo ay sheegeen inay ku iman karto haddii la turxaan bixiyo habraaca iyo maaraynta gogosha. Mowqifka Doorashooyinka Ururradu waxay si cad u muujiyeen inay diyaar u yihiin ka qaybgalka doorasho dalka ka dhacda, balse ay tahay in doorashadaasi: Waafaqsan tahay dastuurka iyo xeerarka dalka, Noqoto mid xor ah, xalaal ah, oo daahfuran, Lagu qabto waqtigii loogu tala galay ee dastuurku tilmaamay, Ay maamulaan hay’ado lagu kalsoonaan karo, Lagu galo iyadoo loo marayo xisbiyo siyaasadeed, Si isku mid ah uga dhacdo guud ahaan dalka, Laga heshiiyay dhammaan xeerarkeeda iyo habraacyadeeda. Shantaan urur siyaasadeed waxay muujiyeen diyaar u ahaanshahooda wadahadal lala galo dowladda, si loo helo hannaan doorasho oo xor iyo xalaal ah. Waxay ku nuuxnuuxsadeen inay hayaan aragti hal-abuur leh oo lagu gaari karo doorasho dimoqraadi ah oo loo wada siman yahay, haddii daacadnimo iyo isu tanaasul ay geedi-socodka ka muuqdaan. Source: goobjoog.com

Qaar kamid ah dalalka Carabta oo ay ugu horreeyaan Sucuudiga iyo Qatar ayaa si adag u cambaareeyay Weerarkii ay saacado ka hor Israa’iil ku qaaday gudaha dalka Iran, kaas oo ay ku dhinteen hoggaamiyaashii ugu sarreeyay ciidanka dalkaas, saynisyahanno dhanka Nuclear-ka ah iyo masuuliyiin kale. Dalalkan ayaa sheegay in weerarkaasi uu xadgudub ku yahay xeerarka caalamiga ah iyo madax-bannaanida Iran, balse ma sheegin wax tillaabo ah oo ay qaadayaan haddii xaaladdu faraha ka sii baxdo. Dhanka kale Mareykanka iyo Uk ayaa ka hortagey boqolaal diyaaradood oo ay Iran doonaysay inay ku weerarto Israa’iil, ayadoo sheegay in Tel-aviv ay is difaacdo. Si kastaba ha ahaatee Israa’iil oo weerar khasaare baaxad leh sababay ku ekaysay Iran, islamarkaana si weyn u naafaysay wax soo saarkii Nuclear-ka iyo hay’adihii militariga dalkaas ayaa hadda garab istaag xooggan ka helaysa reer galbeedka, halka Iran ay ku jirto xaalad jahwareer ah. Source: goobjoog.com

Dowladda Iran ayaa si rasmi ah u shaacisay in Taliyihii Guud ee Ciidanka Qalabka Sida ee dalka, Jenaraal Mohammad Bagheri, lagu dilay weerarro ballaaran oo saakay waaberigii ay Israa’iil ka fulisay caasimadda Tehran. Warbaahinta rasmiga ah ee dalka ayaa xaqiijisay in weerarradaasi ay si gaar ah u beegsadeen hoggaanka sare ee ciidamada, taasoo keentay dhimashada laba ka mid ah saraakiishii ugu awoodda badnayd ee militari ee Iran. Geerida taliyahan ayaa si degdeg ah waxaa uga jawaabay Hoggaamiyaha sare ee Iran, Ayatollah Ali Khamenei, oo isla saaka magacaabay taliyeyaal cusub. Jenaraal Xabibollah Sayyari, oo horey uga u ahaa abaanduulaha guud ee ciidamada tan iyo 2017, ayaa loo magacaabay Taliyaha Cusub ee Ciidanka Qalabka Sida. Dhanka kale, Jenaraal Ahmad Vahidi ayaa loo magacaabay Taliyaha cusub ee Ciidanka Ilaalada Kacaanka (IRGC), xilkan oo ah mid aad u xasaasi ah marka la eego doorarka militari iyo siyaasadeed ee ciidankaasi ku leeyahay dalka iyo gobolka. Weerarradan ayaa ah kuwo sii hurin doonnaa xiisadda ka taagan Bariga Dhexe, iyadoo xiriirka Iran iyo Israa’iil uu marayo heerkii ugu xumaa. Dowladda Iran ayaa ku tilmaantay weerarkaasi mid cadowtinimo ah, waxaana ay ballan qaaday in ay jawaab adag ka bixin doonto. Source: goobjoog.com

Israa’iil ayaa weerar ku qaaday caasimadda dalka Iiraan ee Tehran aroornimadii hore ee Jimcaha maanta ah, iyadoo qaraxyo xooggan laga maqlay magaalada, waxayna Israa’iil sheegtay inay bartilmaameedsatay goobaha nukliyeerka iyo kuwa milateriga. Weerarkan wuxuu yimid xilli xiisad xooggan ay ka taagan tahay barnaamijka nukliyeerka Iiraan oo si xowli ah u socday, islamarkaana wada-hadallo dhowaan dhex maray Iran iyo Mareykanka aanay wax weyni ka soo bixin. Guddiga Fulinta ee Hay’adda Caalamiga ah ee Tamarta Atomiga (IAEA) ayaa Khamiistii markii ugu horreysay 20 sano gudahood cambaareeyay Iiraan kadib markii ay diiday inay la shaqeyso kormeerayaasheeda. Iiraan isla markiiba waxay ku dhawaaqday inay dhiseyso xarun saddexaad oo lagu nadiifiyo uranium-ka, isla markaana ay beddeli doonto qaar ka mid ah mashiinnada centrifuge-yada, iyadoo ka dhigaysa kuwo horumarsan. Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil, Benjamin Netanyahu, ayaa khudbad uu jeediyay ku sheegay in weerarradu sii socon doonaan inta laga takhalusayo waxa uu ku tilmaamay halis, waxaana duqeyntii ugu dambeysay la sheegayaa inay ku dhinteen saraakiil sar sare oo ka tirsan militariga Iran. Dhanka kale Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Mareykanka, Marco Rubio ayaa sheegay in Israa’iil ay qaaday tallaabo ay keligeed ku tahay oo ka dhan ah Iiraan, isagoo xusay in Israa’iil ay la socodsiisay Mareykanka in weerarradu yihiin kuwo ay isku difaacayso. “Annagu kuma lug lihin weerarrada lagu qaaday Iiraan, mudnaantayaduna waa ilaalinta ciidamada Mareykanka ee gobolka,” ayuu yiri Rubio, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay Aqalka Cad. Si kastaba weerarkan oo xogtii horay loo sii helay ayaa sababay khasaare baaxad leh, waxaana la filayaa inay Iran saacadaha soo socda qaaddo weerarro xooggan oo aargoosi ah, ayadoo Israa’iil ay heeggan sare ku jirto. Source: goobjoog.com

Madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni oo ku sugan dalka Itoobiya ayaa lagu wadaa in uu maanta oo Jimce ah dib ugu laabto caasimadda Garoowe. Madaxweyne Siciid Deni oo dhawaanahan safar ku joogay magaalada Addis Ababa ayaa sida wararku sheegayaan halkaasi kula kulmay mas’uuliyiin ka tirsan dowladda Itoobiya, oo ay ka wada-hadleen qodoba ay ku jiraan iskaashiga dhinaca Ammaanka iyo La-dagaallanka Argagixisada. Markii uu Garoowe dib ugu laabto waxaa la filayaa in uu xarigga ka jaro buundo weyn oo dowladdu ka hirgelisay caasimadda, halka sidoo kale uu furi doono Kal-fadhiga 56aad ee Baarlamaanka Puntland, isagoo ka jeedin doona khudbaddiisa dastuuriga ah, taasi oo sida caadada ah uu kaga hadlo waxqabadkii xukuumadda ee intii u dhexaysa labada Kal-fadhi iyo arrimaha markaasi taagan. PUNTLAND POST The post Madaxweyne Deni oo ku maqan dalka Itoobiya ayaa lagu wadaa in uu maanta dib ugu laabto Garoowe appeared first on Puntland Post.