-
Content Count
212,014 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Baydhabo (PP) ─ Xaaladda magaalada Baydhabo ee Gobolka Baay ayaa maanta kacsan kaddib markii shalay ay ka dhaceen dilal kala duwan oo ay geysteen malleeshiyaad hubaysan, waxaana dadka la dilay ka mid ahaa Cali Aadan Marguus oo ahaa ganacsade lagu dhex-toogtay beertiisa oo ku taalla duleedka Baydhabo. Dilka Cali Marguus kaddib ayaa waxaa Baydhabo lagu dilay afar qof oo kale; waxaana falalkan foosha xun si adag uga hadlay madaxweynaha Koonfur-galbeed, C/casii Xasan Maxamed [Lafa-gareen] oo amray in lasoo qabto kuwii ka dambeeyay dilalkaas. Sidoo kale, Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa qoraal ay soo saartay ku sheegtay inay ka xun tahay dagaallada la xiriira aanooyinka qabiil ee kasoo cusboonaaday deegaanada Maamulka Koonfur-galbeed. Dhanka kale, Xaaladda Baydhabo ayaa lagu soo waramayaa inay tahay mid kacsan, isla markaana la dareemayo xaalad cabsi ah oo ka dhalatay falalkii kala duwanaa ee shalay ka dhacay dulleedka iyo gudaha Baydhabo. Madaxweyaha Koonfur-galbeed ayaa dilka ganacsade Cali Marguus dusha uga tuurtay ciidamada Dowladda Soomaaliya, isagoo maantana amarro culus ku soo rogay ciidamada Dowladda Federaalka ee Baydhabo ku sugan. “Ciidamada millateriga dowladda federaalka ee Baydhabo ku sugna waa inay ka baxaan magaalada, ayna tagaan saldhigyadooda ku yaalla duleedka, lamana arki karo askari hubeysna oo millateri ah oo magaalada dhex-socda,” ayuu yiri Lafta-gareen. Isagoo sii hadlaya ayuu intaas ku daray in saraakiisha ciidamada XDS ee ku sugan Baydhabo ay gacanta kusoo dhigaan askartii ka dambeeyay dilkii loo geystay marxuum Cali Aadan Marguus oo lagu dhex-dilay beertiisa oo aan ka fogeyn Baydhabo. Ugu dambeyn, Cabsida ka taagan Baydhabo ayaa sababtay maanta inaysan maanta furnayn inta badan xarumaha ganacsiga ee magaaladaas, waxaana dadka qaarkood ay sheegayaan in cabsidu ay tahay mid aad u sarreysa, lana filan karo falal-dambiyeedyo kale oo dhaca. PUNTLAND POST The post Xaaladda Baydhabo oo kacsan iyo ciidamada DFS oo lagu amray inay si dhaqso ah uga… appeared first on Puntland Post.
-
Maka (PP) ─ Malaayiin Muslimiin ah oo ka kala yimid caalamka ayaa ku sugan maanta buurta CARAFO dusheeda, kuwaasoo gudana waajibaadka xajka ee sannadkan, waxaana sooman maanta inta baan muslimiinta kale ee aan ku sugnayn CARAFO. Xujeyda ayaa saakay aroortii kasoo dhaqaaqay MINA iyagoo u jiheystay buurta CARAFO, iyadoo in la dul-istaago buurta Carafo uu uu Nebi Muxamed [NNKH] ku tilmaamay inay tahay acmaasha ugu weyn xajka. Sidoo kale, muslimiinta sannadkan xajinaya ayaa tiradooda lagu sheegay inay ka badan yihiin 2-milyan, waxaana ay ka mid noqonaysaa markii ay ugu tirada yaraayeen muslimiinta xajisay sannadihii lasoo dhaafay. Dowladda Sucuudiga ayaa sheegtay in sannadkan ay xaj u yimaadeen dalka Sucuudiga in ka badan 2,096,023 oo xaaji, kuwaasoo maanta dhamaantood ku sugan buurta Carafo oo ah halka ugu barakada badan XAJKA. Guddoomiyaha gobolka ay ku taallo Maka, Khalid al-Faisal oo la hadlayay warbaahinta Sucuudiga ayaa sheegay in sannakan ay balaayiin doollar ku bixiyeen sidii si nabad-galyo ah loogu gudan lahaa acmaasha waajibka ah ee Xajka. Dhanka kale, mas’uulkan ayaa daboolka ka rogay in Maka ay geeyeen in ka badan 350,000 oo askari iyo 4,000 oo shaqaale rayid ah, si ay ugu adeegaan xujeyda sannadkan gudanaya xajka, kuwaasoo ka kala yimid caalamka oo dhan. Gaadiidka ayaa laga mamnuucay inay isticmaalaan waddooyinka masaajida barakaysan ee Xaramka inta u jira qiyaastii 2-km, si loo badbaadiyo nolosha inta badan xujeyda sannadkan oo waddooyinkaas lugta ku maraya. Ugu dmabeyn, shacabka muslimiinta ah ayaa maalinta berri ah isku diyaarinaya u dabaal–degidda maalinta koowaad ee Ciidul-Adxaa oo ka mid ah Ciidaha muslimiintu ay tirsadaan. PUNTLAND POST The post Malaayiin Muslimiin ah oo maanta taagan banka Carafo appeared first on Puntland Post.
-
Ciidamada Culimaa’uddiinka Ahlu-sunna waljamaaca ee ku sugan magaalada Dhuusamareeb ee xarunta gobolka Galgaduud ayaa saaka la soo sheegaya in ay halkaasi ka wadaan dhaqdhaqaaqyo ciidan oo ay ku doonayaan in ay dib u qabsadaan garoonka diyaaradaha iyo guud ahaan magaalada Dhuusamareeb oo dhowaan lagu wareejiyay ciidamo ka socda dowladda Federaalka Soomaaliya. Dhaqdhaqaaqyadan ay wadaan ciidamada Culimaa’udiinka Ahu-sunna ayaa bilowday kadib markii uu soo baxay shaki iyo walaac ay hoggaanka sare ee Ahlu-sunna ka qabaan fulinta heshiiskii ay la gashay xukuumadda Federaalka Soomaaliya. Dadka degaanka ayaa laga soo xigtay in ay Sabtida saaka arkayan ciidamo aad u hubeysan oo ka tirsan Ahlu-sunna kuwaasi oo gaaf wareegaya xaafadaha magaalada Dhuusamareeb waxaana dadka deegaanka ay cabsi ka qabaan in dhaq dhaqaaqan cusub uu dhaliyo isku dhac hubeysan oo u dhexeeya ciidanka DANAB ee dowladda Federaalka Soomaaliya iyo kuwa Ahlu-sunna. Sugidda Amniga magaalada Dhuusamareeb gaar ahaanna garoonka diyaaradaha ayaa dhowaan lagu wareejiyay Ciidanka DANAB ee dowladda Federaalka Soomaaliya iyadoo dowladdu ay todobaadkii hore shaacisay in ay la wareegtay mas’uuliyadda amniga garoonka. PUNTLAND POST The post Magaalada Dhuusamareeb oo laga cabsi qabo in dagaal ka qarxo appeared first on Puntland Post.
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Wararka naga soo gaaraya magaalada Dhuusarameeb ee xarunta dowlad goboleedka Galmudug ayaa sheegaya in saacadihii la soo dhaafay Ahlu-Sunna Waljamaaca dhaq dhaqaaq ciidan ay ka bilowday gudaha magaaladaasi. Dhaq dhaqaaqyada oo ah kuwa ballaaran ayaa lagu soo warramayaa in ay wadaan ciidamada Ahlu-Sunna, iyadoona la sheegay inay qorsheneyso in haatan ay ka baxdo heshiiskii ay dhowaan la gashay Ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka Soomaaliya. Ciidamadan oo aad u hubeysan, islamarkaana wata gaadiidka dagaalka ayaa saaka lagu arkayaa xaafadaha magaalada Dhuusamareeb ee xarunta gobolka Galgaduud. Ahlu-Sunna ayaa dooneysa in ay dib ula wareegto garoonka diyaaradaha Dhuusamareeb, sida ay Caasimada Online u xaqiijiyeen ilo lagu kalsoon yahay. Amniga garoonkaasi ayaa dhowaan lagu wareejiyey ciidamada dowladda, gaar ahaan kuwa Danab ee Xoogga Soomaaliyeed. Xaaladda ayaa haatan kasan, waxaana dadka deegaanku ay walaac ka muujinayaan dhaq dhaqaaqa cusub ee ka bilowday halkaasi. Shantii bishan August ayey aheyd markii Ahlu-Sunna ay shaki gelisay heshiiskii ay xukuumada kula gashay Dhuusamareeb, kadib warqad uu saaray Sheekh Maxamed Shaakir Cali Xasan, kaas oo walaac ka muujiyey dhaq dhaqaaqyo ka baxsan heshiiska oo uu sheegay in dowladdu ay ka wado magaaladaasi. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho caasimada@live.com
-
Sawirka: magaalada Qardho ee xarunta gobolka Karkaar Mid kamid ah beelaha Puntland oo shir uga socday tuulada GERI-HEL oo ka tirsan degmada Qardho ee gobolka Karkaar ayaa shirkaasi kaga dhawaaqday hirgelinta xukunka Shareecada Islaamka. War-murtiyeed ka soo baxay shirka oo ay ku saxiixan yihiin 18 oday oo samadoonno cuqaal iyo nabaddoono ka kooban ayaa lagu sheegay in beeshu ay qaadatay hirgelinta ku dhaqanka shareecada Islaamka ee beesha dhexdeeda iyo wixii kala gala dadka ay ood-wadaagta yihiin labadaba. Sidoo kale beeshu waxay war-murtiyeedka ku sheegtay in ay dhistay laba guddi oo kala ah guddiga dhowrista iyo ilaalinta degaanka oo ka shaqeyn doona ka hortagga xaalufinta iyo adkaynta nabadgelyada degaanka beesha iyo sidoo kale guddiga dhaqaalaha gudaha iyo debadda ee beesha. Hoos ka akhriso war-murtiyeedka shirka PUNTLAND POST The post Mid kamid ah beelaha Puntland oo ku dhawaaqday hirgelinta xukunka Shareecada Islaamka appeared first on Puntland Post.
-
Baydhabo (Caasimada Online) – Madaxweynaha Koonfur Galbeed Soomaaliya, Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed (Lafta Gareen) ayaa si kulul uga hadlay dilkii shalay loo geystay allaha u naxariistee Marxuum Cali Aadan Marguus oo ahaa nin ganacsade ah. Lafta Gareen ayaa ugu horreyn ka tacsiyeeyey geerida Marxuumka, wuxuuna sheegay inuu ka mid ahaa dadka hal doorka ee ku dhaqan deegaanada Koonfur Galbeed. Sidoo kale wuxuu shaaciyey in la garanayo kooxihii ka dambeeyey dilkiisa, islamarkaana ay ku raad joogaan ciidamada ammaanka, sida uu hadalka u dhigay. Dilka Cali Marguus iyo dad kale oo la socday ayaa sababay in dagaal beeleed uu ka bilowdo duleedka magaalada Baydhabo, kaas oo isla shalay lagu dilay illaa 2 qof. Marguus oo si weyn looga yaqaanay Koonfur Galbeed ayaa hore u ahaa siyaasi, wuxuuna soo noqday wasiir iyo xildhibaan, inkastoo markii dambe uu isaga baxay siyaasadda. Dilkiisa oo salka ku hayo arrimo la xariira dhul ayaa ka dhacay beer uu ku lahaa halka loo yaqaano Maanya-fuulka oo u dhow magaalada Baydhabo ee gobolka Baay. Caasimada Online Xafiiska Baydhabo caasimada@live.com
-
Dowladda Puntland ayaa shaacisay in ay hakisay bixinta waraaqaha aqoonsiga Nabaddoonimada ee ay siin jirtay odayaasha loo aqoonsanyahay Nabaddoonada sharciga ah ee beelaha. Qoraal ka soo baxay wasaaradda Arrimaha gudaha dowladda Puntland oo la ogaysiiyay xafsiiska madaxweynaha ayaa dhammaan guddoomiyaasha gobollada iyo degmooyinka Puntland lagu amray in ay hakiyaan waraaqaha aqoonsiga Nabaddoonimada ilaa iyo amar dambe. Qoraalka waxaa lagu sheegay in wasaaraddu ay dhammaystirayso habraaca waraaqaha aqoonsiga Nabaddoonimada kadibna ay dib ka fasixi doonto bixinta aqoonsiga Nabaddoonimada Hoos ka eeg qoraalka PUNTLAND POST The post Dowladda Puntland oo hakisay bixinta waraaqaha aqoonsiga Nabaddoonada appeared first on Puntland Post.
-
NAIROBI (Reuters) - Ethiopia’s ruling coalition said on Friday it will hold a national election next year, defying worries over security and displacement in the Horn of Africa country that had led some to speculate the election might be postponed. Source: Hiiraan Online
-
Lack of resources limits the potential of Kismayo fishermen
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
Fishermen in the town of Kismayo, in the lower Juba region of southern Somalia, are suffering from insufficient resources and still use traditional fishing gear and old fishing boats. Source: Hiiraan Online -
Muqdisho (Caasimada Online) – Qaramada Midoobey iyo saaxiibada Soomaaliya ee beesha caalamka ayaa ka digay in doorashadda Jubaland ay u dhacdo qaab daah-furnaan la’aan ah, iyagoo ugu baaqey maamulka Madaxweyne Axmed Madoobe iyo gudiga doorashooyinka inay hab-raac waafi ah u dejiyaan tartanka doorashada. Warqad loo diray Gudiga doorashooyinka Jubaland August 8, 2018, ayuu wakiilka cusub ee Qaramada Midoobey, James Swan ku sheegay in ay su’aallo ka qabaan habka loo maareynayo soo xulista xildhibaanada iyo doorashada Madaxweynaha. “Sidee Gudiga doorashooyinka u xaqiijin karaa in dhaman musharixiinta si siman uga wada qeybgali karaan tartanta,” ayaa lagu yiri warqadda. Waxay sheegeen wakiiladda beesha caalamka ayaa ku baaqay doorasho nabdoon, oo xor iyo xalaal ah, sidoo kalena ku saleysan hanraac hufan ay ka dhacdo Jubaland bishan August. Warqada James Swan ayaa la filayaa inay abuurto dood ku aadan kalsoonida lagu qabo gudiga doorashada Jubaland iyo inay Kismaayo ka dhaco doorasho natiijadeeda lagu wada qanci karo. Dowladda Federaalka Soomaaliya, gaar ahaan Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa soo saartey war qoraal ah oo ay ku sheegtay inaysan aqoonsan doonin natiijada doorashadda Jubaland, hadii aan la raacin nidaamkii ay iyada u dejisay. Waxay sheegtay Wasaaradda in odayaasha soo xulaya Xildhibaanada cusub inay noqdaan kuwa iyada diiwaan-gelisay, sidoo kalena baarlamaanka la dooranayo looga qaaban yahay markii uu gudoonkiisa doorto kadib inuu dhiso gudi ka shaqeeya qabsoomida doorashada Madaxweynaha Jubaland. Si kastaba, Jubaland ayaa horey u diiday baaqa dowladda Federaalka Soomaaliya, waxaana ay sheegtay in arrimaha doorashooyinka ay yihiin kuwa u gaar ah maamulkan, oo isaga kaliya go’aamin kara. Madaxweyne Axmed Madoobe oo Jubaland soo hogaaminayay tan iyo aas-aaskeeda 2013-kii, ayaa hadda kamid ah musharixiinta, isagoo raadinaya in mar 3aad xilka loo doorto. Hoos ka aqriso warqadda Xigasho: Garowe Online
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee Galmudug Axmed Ducaale Geele Xaaf oo ku sugan Magaalada Muqdisho ayaa sheegay in uu ka tanaasulay in uu u tartamo xilka madaxweynaha Galmudug. Xaaf waxa uu sheegay in dhibaatada ugu badan ee maamulkiisa ragaadisay ay tahay ka dib markii dadka kasoo jeeda deegaanka ay cagaha ku dhigeen. ‘’Waxaan cadeynayaa in aan ka tanaasulay doorashada madaxtinimada Galmudug, ciddii ay doonaan ha doorteen, laakiin waxaan kula dardaarmayaa in qofka la doorto lala shaqeeyo’’ ayuu yidhi madaxweyne Xaaf. Xaaf ayaa laba bil ka hor heshiis rasmi ah la gaaray dowladda federaalka ah ee Soomaaliya kadib loolan adag iyo dagaal ay dowladda u gashay inay xilka ka tuurto. Heshiiska Xaaf uu la galay dowladda ayaa la rumeysan yahay inay qeyb ka ahayd shixnad dhaqaale oo uu helay, isaga oo taa beddelkeeda xaqiijiyey inuusan dib ugu tartamin xilka, sida aan xogta ku helnay. Doorashada Galmudug ayaa la filayaa inuu kusoo baxo musharax ay dowladda wadato, si ay mar kale u xaqiijiso inay gacanta ku dhigto maamul goboleed kale, kadib doorashadii Koonfur Galbeed. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho caasimada@live.com
-
War-saxaafadeed ka soo baxay madaxtooyadda “Villa Somalia,” ayaa ku soo kordhiyay siyaasadda qaranka dood xiiso leh, haddana timid waqtigii ku haboona. Warku wuxuu ahaa, in Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu si rasmi ah u celiyay jinsiyaddiisii labaad ee dalka Maraykanka. Halka laga filayay inay doodda saldhigeedu noqdo, siyaasi ku fadhiya xafiiska ugu sareyo qaranka, haysashadiisa Jinsiyad labaad maxaa dan ah ee dalka ugu jira amase ku seegi karaa, ayaa dooddii noqotay mid fadhi-ku-dirir, taasoo indhaha muwaadiniinta ka leexinaysa inay daawo u hellaan tuhumadda ay ka qabaan labo jinsiyad laha, ama labo shaati laha! Haddii dib loogu noqdo taariikhda tixanaha ah ee Soomaaliya, maanta waa markii ugu badneed oo muwaadiniinteedu ay haystaan jinsiyad labaad. Waxaa si fiican looga dheregsan yahay in seddax meelood labo meel xildhibaanadda labada aqal iyo golaha wasiiradda dalka ay haystaan jinsiyad labaad, haddana xaaladaas, waagii baryaba wey sii badan doontaa! Shaki kuma jiro, in dalka uu ka faa’iiday dadkiisa labada jinsiyadeed leh dhaqaale, cilmi iyo waayo aragnimaba. Hase yeeshee, su’aashu waxay tahay, waa maxay xuquuqda uu u leeyahay qof inuu loo doorto xafiiska ugu sareya qaranka, amase uu qabto jagooyinka u baahan in loo magacaabo qof la hubo daacadnimadiisa? Jawaabtu waxay igula muuqataa, in qabashada (doorashada) xafiis sare ay tahay mudnaan gaar ah (privilage), oo aan ku xiraneyn u dhalashada dalka oo keliya. Si aan taas u caddeyo, haddaba su’aasha taa xigtaa waxay tahay, miyeysan jinsiyad labaad u horseedi karin amase sababi karin khilaaf dan xafiis (conflict of interest)? In muddo ah, siyaasiinta Soomaaliyeed waxay u arkayeen in jisiyadda labaad ay u sahleyso safaradda dibedda, una ilaalineyso xuquuqda (caafimaadka, waxbarashada, iwm) reerahooda (afada iyo caruuta) dibedda ku nool. Hase yeeshee, taas lafteedu waxay dad badan u arkaan inay qayb ka tahay aafadda haysato dalka. Dadka sidaas ku dooddaya, waxay ku eedeynayaan siyaasiyiinta haysta jansiyadaha badan, inay dan ka lahayn amase carqaladeeyaan xasiloonida dalka (amni, siyaasiyad, horumarinta adeega bulshada iwm). Haddaba su’aasha waxay tahay, maxaa siyaasigu uu uga baahan yahay inuu haysto jinsiyad labaad asagoo u tartamaya inuu qabto xafiiska ugu sareeya dalka, ama loo dhiibo jagooyinka amniga iyo dublamaasiyadda ee xasaasiga ah? Walow, dastuurka ku meel gaarka ah uu oggol yahay haysashada jinsiyad labaad, haddana su’aasha waxay tahay, miyaan hoggaamiyaha dalka looga baahneyn inuu meesha ka saaro shaki ku saabsan halka ay daacadnimadiisu u jiifto (janjeertaa). Marka meel la iska dhigo, in haysashada jinsiyadda Soomaaliga keliya keeni karto kalsoonida dadku ku qabaan hoggaankooda, haddana dhanka kale, faa’iidadda dalka ay u leedahay waxaa ka mid ah, kalsoonidda madaxda ay ku qabi karaan ama dowldaha kale ee heshiisyada la gelaya Soomaaliya. “Tusaale, haddii masuul ka socda Soomaaliya haysto jinsiyada labaad heshiis la gelayo dal ay is hayaan dalka uu ka haysto jinsiyadda labaad, waxay u badan tahay in dowladdahaas uu la gorgortamayo u arkaan, qofka matalaya Soomaaliya ee haysta jinsiyadda dal kale mid aan sir lala wadaagi karin, waxna lala qabsan karin. Halkaas waxaa Soomaaliya ku seegaya wax badan!” sida uu yiri diblomaasi hawlgab ah oo magaciisa ka gaabsaday. Haysashada madaxada sare jinsiyadda Soomaaliga oo keliya waxay u gacan banaanaynaysaa qaadashada go’aamo dalka iyo dadka wax tar u noqon kara! Doodda waa noo furan tahay….. By: Tifaftiraha Jamhuriyadda AFEEF: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan, kamana tarjumeyso tan Caasimada Online. Caasimada Online, waa mareeg u furan qof kasta inuu ku gudbiyo ra’yigiisa saliimka ah. Kusoo dir qoraaladaada caasimada@live.com Mahadsanid
-
MOGADISHU, Somalia—Ahmed Salah Hassan walked across Africa and Latin America to get to the United States. He traversed nearly 20 national borders, hiked the Darién Gap—a 60-mile patch of untamable jungle and swamp—and braved the checks at the U.S. southern border. Source: Hiiraan Online
-
Somaliland: The Current National Elections Commission Must RESIGN! For over two years, the people of Somaliland have been wondering whether this current elections commission are sincere to the democratic process. Yesterday, we got the answer. In a press conference devoid of shame or any self-respect, they stood in front of the people of Somaliland and said “there is not enough time to hold free and fair parliamentary and local elections!” Are they serious? This discredited commission blamed everyone except themselves. “We told the government in January, 2018 that there could be significant hurdles” “We are here by law and shall leave by law” ” We are not to blame, the blame lies with the political parties, the Houses of Parliament, the administration, the donors, the stakeholders, the old lady who sells tea near our offices!”. GET OUT! If one has any self-respect and finds that no one is willing to work with you or you are unable to do the job, then have some dignity and resign. Allah will provide, as always. Allahu Baraka Fii. Do they need the job that badly? Five years they have been drawing good wages, and you can see how much fatter and elegant they have became, and in all those five years, they had held a solitary election! Most of the preparatory work of that election was done by the previous commission. For five years, they sat at their table, fiddling the expenses and other donations from our friends, ( and we know exactly what these friends think of Somaliland now), and drinking tea, eating at the most salubrious hotels and restaurants, travelling here and there, and what have they got to show for it. NOTHING. ZERO. GET OUT! We in Somaliland seem to be going around in circles, politically. We have a House of Representative who mandate expired nine years ago and has been sitting for 14 years! We have a House of Elders who have been sitting for three decades. We have an administration and judiciary that are not being held accountable. We have community elders running amok, raising militia, interfering in government business. We have renegade Colonels hiding in the mountains. We have our heroic armed forces being hunted down with impunity. We have friends and supporters across the globe reaching exasperation point. What is going on! If as these hopeless commission members state, “that they are here by law” and will not resign for the sake of the nation and for their own self respect, then the people of Somaliland will have to take action. Peaceful and democratic action. Wa Bilaahi Towfiiq Ali Mohamed Abokor ruraledcomm@yahoo.co.uk. Qaran News
-
Fikrada Guban: Somaliland la-hayste u noqon mayso xildhibaano saaqiday Maalmahan dambe waxaa maqlayaa hanjabaadyo iyo hadalo badan oo ka imaanaya odayaal, siyaasiin iyo xildhibaano matalaya beelo saluugsan tirada xildhibaanada ay ku leeyihiin baarlamaanka. Waxayna ku hanjabayaan inay qaadacayaan doorashada baarlamaanka ee 2019. Shalay shir uu baarlamaanka ku ansixinayey heshiishkii saddexda xisbi ee doorashooyinka 2019 waxaa qaadacay xildhibaano xilligoodii uu dhacay oo ka socday gobolada Awdal, Sool iyo Bariga Sanaag. “Ma ogolin heshiiskii xisbiyada; haddaan saami-qaybsiga si cadaalad ah loo helin. Ama maxkamad geeya ama f— aabaheed geeya. Ma galayno. Haddaan dadka la diiwaangelin, oo “census” la sameyn, oo cadaalad wax lagu qaybsan, saami qaybsiga la Saxin, ma galayno. Saasna shacabkeenna wakiil kaga nahay “, waxa yidhi, Xildhibaan Cali Barre (Dhahar). Ninkaas afka xun ee saaqidka ah, ay qabyaaladu googoosay,oo ‘Isxambaar’ ku yimid; weligiis doorasho ma gelin; dad soo doortay ma jiraan. Ku dhawaad 15 sano ayuu ahaa xildhibaan matala degmada Dhahar, Sanaag. Mudadii uu ka tirsanaa baarlamaanka weligiis kama uusan hadlin saami-qaybsi iyo wax la mid ah. Waxa uu ka mid yahay koox xildhibaano ah oo laalush qaatayaal ah. Maamuladii Riyaale iyo Silanyo laalush bay ku maareyn jireen baarlamaan ku sheega. Laakiin, Biixi, oo xakameeyey musumaasuqii waa inuu la yimaadaa xeelad uu ku fuliyo heshiiska saddex xisbi ama waa in uu kala diraa baarlamaankan fashilmay. Maanta arrinta waxay tagtay qabiil qaawan iyo isu boodo. Xildhibaanadan way cadaysteen waxa ay doonayaan: In doorasho baarlamanka 2019 aysan dhicin. Waxay arkeen in Somaliland ay ku jirto is qab qabsi siyaasadeed oo ka dhalatay doorashadii madaxtinimada 2017. Taas bay u arkeen fursad siyaasadeed oo ay ka faaidaysan karaan. Saami-qaybsi, tiro koob, iyo diiwaangelin , waa sawaxan iyo buuq, waxa ay doonayaan in la wiiqo Somaliland.Dadka nabada dhistay in la kala qaybiyo oo fitno laga abuuro. Kama maqna dad u adeegaya dano kooxo laga soo abuubulay: Ankara, Doha ama Mogadishu. Baarlamaanka Somaliland waxa lagu saleeyey lix gobol. Gobol walba tiro go’an ayaa loo qoondeeyey. Inkastoo aan la tixgelin tirada dadka ku nool gobolada. Somaliland markay xoriyada qaadatay waxay Ka koobnayd labo gobol. Dawladdii Faqashta ayaa wareegto ku kordhisay saddex gobol oo kale. Goboladaas qaarkood habka loo sameeyey waxay ahayd mid ku salaysan qabiil, si lagu kala qaybiyo dadweynaha Somaliland. Madaxweyne Cigaal waxa uu ku diray gobolka Saaxiil uu ka soo jaray Waqooyi Galbeed. Inkastoo dadka qarkiis ay u arkeen in Cigaal gobolka Saaxil uu ku naasnuujiyo reerkisa. Baarlamaan xor ah oo ansixiyey xuduuda iyo inay sharci ku salaysan gobolada dalka ma jiro. Xuduudada goboladan weli muran ayaa ka taagan: Degaano ka mid ah xeebta Guban ayaa laga codayn. Habka lagu soo doorto baarlamaanka waa fawdo iyo qas. Si loo helo maamul hagaagsan iyo baarlamaan cadaalad iyo xaq lagu soo doorto, waa in si dhakhsi leh wax looga bedelaa habka loo soo doorto baarlamaanka. Doorashadii baarlamaanka 2005, waxaa dhacay in xildhibaanada qaarkood lagu soo doortay tiro ka yar 2,000; xildhibaanno kalena iyagoo helay cod ka badan 5,000, aysan Ka mid noqon baarlamaanka. Taasi waa arrin khaldan, mana aha hab lagu doorto baarlamaan. Kumaankun dad ayaa codadkooda waxba laga soo qaadin. Tusaale ahaan, guddoomiyahii hore ee baarlamaanka, Cirro, ayaa Ka mid ahaa xildhibaanadii laga soo doortay gobolka Saaxil cod ka yar 1,800. Waxa cadaalad oo xaq ah in 82 xildhibaan lagu soo doorto cod isku mid ah gobolada oo idil. Xildhibaan walba waa inuu leeyahay dad iyo deegaan oo cayiman (constituency) ee uu wakiil ka yahay. Baarlamaanku waa inuu ka kooban yahay 82 deeganno(Constituencies). Hadda tiro koob qaran lama hayo daruufo dhaqaale darteed. Waxaase jira tirada codbixiyayaasha ee doorashooyinka barlamaanka iyo madaxtinimada Somaliland: 2005,670,328; 2010,538246; iyo 2017, 565,617. Si lo helo tiro codka ee xildhibaanku u baahan yahay inuu kaga mid noqdo golaha baarlamaaka, waa in la qaataa “average” ka codbixiyayaasha loona qaybiyaa 82, tirada xildhibaanada. Tirada soo baxdo oo ku dhow 6,000-7,000, waa tirada xildhibaan lagu noqon karo ama tirada codbixiyayaasha uu xildhibaanku wakiil ka yahay. Laakiin, waxa jira deegaano ay dawlada Somaliland maamulkeedu si fiican ugu fidin sida Dhahar, Badhan iyo Buuhoodle.Deegaanadaas wakiiladooda waa in si gaar ah loo xulaa inta ay ka dhacayso doorasho xor ah. Waa inuu caqliga shaqeeyaa oo caadifada qaabiilka qaawan laga saaraa arrinta saami- qaybsiga baarlamaanka. Odayaasha macawislayassha ah oo aanan aqoon u lahayn sharciyada doorashooyinka, habka ay dawlada u shaqayso, dhaqanka, iyo diintaba, waa inay joojiyaan caadifada ay wadaan—-ogaadaanna in gobolka Awdal aysan hal beel oo keliya deganayn. Dad badan oo reer Awdal ah oo anigu ka mid ahay ayaan ku raacsanayn fawda ay wadaan odayaashan/siyaasiinta iyo xildhibaanadan saaqiday. Odayaashan/siyaasiin iyo xildhibaanadan fashilmay ayaa doonayo in Somaliland ay ka baxi waydo is-qab-qabsi mar walba taagan. Is-qab qabsigaas oo hortaagan in Somaliland noqoto qaran hore u socda. Somaliland arrimaheedaeeda waxa ay ku dhammaysan jirtay wada hadal iyo wada tashi. Taasna ayayna ku caana maashay.Arrintan saami-qaybsigana waa la xalin karaa,waa haddii dadku ay isku dan, fikir, iyo mowqif yihiin .Siyaasigii ama xildhibaankii aan aaminsanayn mowqifka iyo himilada dadka reer Somaliland waxa habboon inuu fawdada ka daayo dadkan aayahooda ka tashaday.Hadduusan ku qanacsanyan Somaliland, xor buu u yahay inuu tago Mogadishu. Xildhibaanadan, wakhtigoodu dhammaaday, waxay ka soo bixi waayeen shaqadii loo igmaday. Waxay danta ku jirtaa inay ansixiyaan heshiishyada saddexda xisbi ee xuurta ku haysta siyaasada Somaliland, si ay doorashada baarlamaanka 2019 oo wakhti yari ka harsan tahay, ay u qabsoonto. Somaliland waxyaabo badan ayaa qabiyo ka ah: In la dhammaytiro heshiiskii Khaatumo iyo Somaliland, saami-qabsiga baarlamaanka—oo ku salaysan tiro cod oo isku mid gobollada oo idil– dastuurka oo dib loo eego, iyo in xisbiyada la furo. Si ay noogu hergilaan waxyaabahaas oo idil, waa in marka hore la doorto baarlamaanka 2019, oo ka shaqeeya horumarinta dhaqaalaha, abuuris shaqo, iyo Somaliland oo mideysan, xor ah, oo barwaaqo ah. Soomaliland la-hayste u noqon mayso xildhibaano saaqiday, oo dano shisheeye fulinaya. Hanjabaad, laalush, iyo is qab qabsi dambe socon mayso.WAANU GALAYNAA DOORASHOOYINKA BARLAMAANKA EE 2019. Ali-Guban Mohamed Editor, Gubanmedia.com Covering the Horn of Africa aliadm18@gmail.com Qaran News
-
Qaran News
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Hoggaamiyaha xisbiga mucaaradka ah ee Wadajir, Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame, ayaa dhaliilay go’aankii ay dowladda Soomaaliya tacsi iyo baroordiiq ugu sameysay guddoomiyihii hore ee gobolka Banaadir, allaha u naxariisteen Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan Injineer Yariisow. Qoraal uu soo dhigay bartiisa facebook oo arrintan ku saabsan ayuu Cabdiraxmaan u dhigay sidan:- Tacsi baroordiiq waxaa loo sameeyaa ruuxii si dabiici ah u geeriyooda. Allaha u naxariistee Eng Yarisow cadow ayaa dilay ee si dabiici ah uma dhiman. Waxay ahayd in aan muujino in cadow uu haldoorkeedii laayey. Diinteena Islaamka ahi ma dhiirogeliso tacsi, janaaso iyo baroordiiq loo sameeyo dadka gacanta cadawga ku shahiida. sababtuna waa in cadawga loo muujin catow iyo dabacsanaan, dadkana aan dhiiga shuhadada wax iska caadi ah looga dhigin. Waxay ahayd in Eng Yarisow iyo saaxibadii kale ee lala dilay loo aargudo, maantana ay noqoto maalin dhiilo iyo abaabul. Waxay ahayad in Eng Yarisow guutooyinka ciidanka difaaca ku jira loogu magac daro, hogaanka dawladana uu furimaha dagaalka joogo, waxay ahayd in cadaalada la horkeeno kuwii abaabulay fududeeyey, falkana gaystay, laakiin midkood na ma dhicin. Weli waa nala hodayaa, cadawga ayaana na loo garba duubayaa inta dilka Eng Yarisow geeri dabiici ah loo ekeysiinayo. Allaha u naxariisto Eng Yarisow iyo intii kale weerarkaas ku shahiiday. Aamiin Caasimada Online Xafiiska Muqdisho caasiada@live.com
-
By Abdi Sheikh MOGADISHU (Reuters) – The suicide bomber who killed the mayor of Mogadishu and six other people last month was a blind, female employee of the municipal government who was assisted by a fellow worker, Somalia’s internal security ministry said on Friday. The al Qaeda-linked Islamist militant group al Shabaab, which aims to topple Somalia’s U.N.-backed government, claimed responsibility for the July 24 attack in the Somali capital. Mayor Abdirahman Omar Osman, who previously served for a spell as a Labour Party councillor in London, died of his wounds a week later in Qatar where he was hospitalised. “Preliminary findings show a female who worked in the local government blew herself up herself with the help of another female, who… also worked at the local government,” the security ministry said in a statement carried on the state news agency. It was al Shabaab’s first known use of a disabled person as a suicide bomber and the statement suggested the bomber used her blindness to get past security and reach the mayor’s offices. The whereabouts of the blind woman’s co-worker, who the ministry said was also a woman and helped her carry out the attack, was not known. A month before the bombing, the two women took leaves of absence from work, the ministry statement said, and visited an area of Somalia controlled by al Shabaab. “The female bomber was disabled (blind). She misused the opportunity and acted with enmity against the bosses and the people she worked with,” the ministry statement said. Osman fled as a refugee to Britain after civil war erupted in Somalia in 1991, earned a master’s degree, became a naturalised citizen and worked in the housing department in the London borough of Ealing. He subsequently returned to Somalia to help rebuild his war-torn, homeland in the Horn of Africa. (Writing by George Obulutsa; Editing by Hereward Holland and Mark Heinrich) Source: Reuters