-
Content Count
211,261 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Brussels (Caasimada Online) – Midowga Yurub ayaa Axaddii wacad ku maray inuu si Midowga Yurub ayaa Axaddii ku adkaystay inuu si adag uga jawaabi doono haddii Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump uu tacriif ama cashuuro ku soo rogo, iyadoo Brussels ay cambaaraysay dagaalka ganacsi ee uu billaabay ee ka dhanka ah Canada, Mexico iyo Shiinaha. Brussels ayaa illaa hadda sheegaysay inay rajaynayso in ay ka fogaato khilaaf ganacsi oo kala dhexeeya Trump, iyadoo loo marayo wada hadal. Laakiin Jimcihii, hoggaamiyaha Maraykanka ayaa xaaladda sii adkeeyay isagoo sheegay inuu “gebi ahaanba” qorshaynayo inuu beegsado Midowga Yurub mustaqbalka, kaddib markii uu marka hore cashuuro saaray dalalka deriska la ah ee Waqooyiga Ameerika iyo Shiinaha. “Midowga Yurub wuxuu ka xun yahay go’aanka Maraykanka ee uu cashuuraha ugu soo rogay Canada, Mexico iyo Shiinaha,” ayuu yiri Afhayeen u hadlay Guddiga Yurub. “Cashuuruhu waxay abuuraan khalkhal dhaqaale oo aan loo baahnayn, waxayna sare u qaadaan sicir-bararka. Waxyeello ayay u gaystaan dhammaan dhinacyada.” Afhayeenku wuxuu sheegay “in Midowga Yurub uu si adag uga jawaabi doono waddan kasta oo ay ganacsi wadaagaan, kaasoo si aan caddaalad ahayn ama si aan loo meel dayin cashuuro ugu soo roga badeecadaha Midowga Yurub”. “Waqtigan xaadirka ah, ma ogin wax cashuuro dheeraad ah oo lagu soo rogay badeecadaha Midowga Yurub,” ayuu raaciyay. Wuxuu sheegay in Midowga Yurub oo ka kooban 27-ka dal ay weli ka go’an tahay cashuuro hooseeya si “kor loogu qaado kobaca iyo xasilloonida dhaqaale ee nidaam ganacsi oo xooggan oo ku dhisan sharci”. Wuxuuna ku celiyay sida ay uga go’an tahay Midowga Yurub xiriirkiisa ganacsi iyo maalgashi ee uu la leeyahay Maraykanka — “ka ugu weyn adduunka”. “Waxaa jira wax badan oo halis ku jira,” ayuu yiri Afhayeenku. “Waa inaan labadeennuba eegnaa sidii loo xoojin lahaa xiriirkan.” Trump ma uusan qarsan cadaawaddiisa ku wajahan Midowga Yurub, isagoo ku eedeeyay inuu Maraykanka “si aad iyo aad u cadaalad-darro ah” ula dhaqmay dhanka ganacsiga. Xiisadaha ayaa sidoo kale sare u kacay ka dib markii uu si joogto ah ugu adkaystay inuu doonayo inuu Greenland ka qaato Denmark, oo xubin ka ah Midowga Yurub. Sannadkii 2018, intii lagu jiray muddo xileedkiisii ugu horreeyay, Trump wuxuu cashuuro saaray dhoofinta birta iyo aluminiumka Yurub — taasoo keentay in Midowga Yurub uu kaga jawaabo cashuuro u gaar ah oo ka sarreeya. Natiijadaas awgeed, Yurub waxay muddo bilo ah dajinaysay qorshayaal kala duwan si loo hubiyo inay diyaar u tahay markan, haddii uu go’aansado inuu bilaabo khilaaf ganacsi oo cusub oo uu la galo ururka. ‘Cidna ma caawin doonto’ – Dibloomaasiyiinta iyo saraakiisha Midowga Yurub ayaa ku adkaysanaya inay midaysan yihiin, ayna haystaan qalab ay kaga jawaabaan tallaabooyinka Trump — laakiin khubarada ayaa sidoo kale tilmaamaya dildillaacyo suurtagal ah haddii uu cadaadiska kordhiyo. Awoodda dhaqaale ee Jarmalka — oo wajahaysa doorasho adag bishan iyo dhaqaale hoos u dhacay — ayaa ka gaabsanaysay arrimaha cashuuraha. Trump waxa kale oo ay u badan tahay inuu isku dayo inuu iska horkeeno danaha dowladaha shakhsi ahaaneed ee Midowga Yurub. Qaar ka mid ah hoggaamiyeyaasha Yurub ayaa horeyba ugu loolamayay inay ku dhowaadaan, iyadoo Giorgia Meloni ee Talyaaniga ay hoggaaminayso. Wasiirka Arrimaha Dibadda Talyaaniga, Antonio Tajani, ayaa Axaddii qoray in “dagaal cashuureed uusan cidna caawinaynin”, isagoo sheegay in Talyaanigu uu hayo fikrado uu ku ilaalinayo shirkadihiisa, isla markaana ay Rome dhex-dhexaadiye ka noqon doonto Washington. Saraakiisha Midowga Yurub ayaa weli rajaynaya inay ka dhaadhicin karaan Trump inuusan sii wadin qorshihiisa cashuuraha. Madaxa Guddiga Yurub, Ursula von der Leyen, ayaa bishii Nofembar soo jeedisay qorshe suurtagal ah oo lagu ilaalinayo taageerada TRUMP: iibsashada gaas dabiici ah (LNG) oo badan oo ka yimaada Maraykanka. Taas ayaa lagu tilmaamay mid labada dhinacba ay ku wada guulaysanayaan, maadaama ay ka caawin doonto ururka inuu iska daayo saadka ka yimaada Ruushka, halka ay sidoo kale qancinayso hoggaamiyaha Maraykanka. Trump laftiisa ayaa dalbaday in Midowga Yurub uu iibsado saliid iyo gaas badan oo Maraykan ah — isagoo sidoo kale ka cabanaya in ururku uusan soo dhoofsan wax ku filan oo ah baabuurta Maraykanka iyo wax-soo-saarka beeraha. Hoggaamiyeyaasha Midowga Yurub ayaa la filayaa inay ka wada hadlaan khatarta cashuuraha ee soo fool leh, ee ka imaanaysa Ttump, magaalada Brussels maanta oo Isniin ah, shir looga golleeyahay in diiradda lagu saaro arrimaha difaaca. Awoodda militari ee Maraykanka ayaa weli aasaas u ah amniga Yurub iyada oo loo marayo NATO. Xulafada Maraykanka oo si xilkasnimo leh isha ugu haya Ruushka ayaa ka baqaya in ka caraysiinta Trump ay khatar gelin karto kaalinta Washington ee ilaalinta qaaraddooda.
-
Mogadishu, Somalia – A prominent Somali senator has publicly rejected the federal government’s proposal for a one-person-one-vote electoral system, intensifying an already heated debate about the country’s political future and raising concerns about potential instability. Senator Abdi Qaybdiid, a former Somali Police Chief and a key figure from the Galmudug regional state declared his opposition to the proposed electoral model slated for implementation in 2026. “Only a nationally agreed-upon election will take place in Galmudug,” Qaybdiid asserted. “The stakeholders of Galmudug will jointly deliberate on this matter.” Qaybdiid’s statement marks the first open challenge by a sitting senator to the controversial one-person-one-vote system, which has become a central point of contention in Somalia’s complex political landscape. The senator also criticized President Hassan Sheikh Mohamud’s frequent international travels, urging the federal parliament to be vigilant of the “wrong path” Somalia was treading. Federal Government defends plan The Federal Government of Somalia (FGS) maintains that the new system will be implemented in parts of the country, excluding the autonomous Puntland state, which was established in 1998 as the first federal member state in Somalia. The government has framed the transition to a one-person-one-vote system as a crucial step towards democratization and a departure from the current clan-based indirect election model. Deputy Prime Minister Salah Ahmed Jama defended the plan, arguing that aligning the country’s political calendar and holding elections at all levels simultaneously is necessary. “The term extension is an essential step to move away from the indirect election system, which is based on the clan system and which we have been using for the past seven years,” Jama told reporters in Mogadishu. The term extension refers to a recent decision by the National Consultative Council, a body comprising federal and regional leaders, to extend the mandates of regional leaders. The government claims this is necessary to facilitate the transition. One-person, one-vote: A contentious proposal The proposed shift to a one-person-one-vote system, also known as universal suffrage, has long been a goal for Somalia as it seeks to establish a stable democracy after decades of civil war and political turmoil. The current system, known as the “4.5 system,” allocates parliamentary seats based on clan affiliation, a process many see as undemocratic and divisive. However, the ambitious 2026 timeline for implementing the new system has drawn criticism. Critics, including opposition politicians and political analysts, express concerns about the feasibility of such a rapid transition given the ongoing security challenges posed by the al-Shabaab insurgency and unresolved political disputes between the federal government and regional states. Fears of renewed conflict Opponents of the government’s plan have voiced strong concerns about the timeline, arguing that the unresolved political disagreements between the federal government and regional states could lead to further delays or even trigger renewed conflict. They point to the lack of a finalized constitution, ongoing disputes over power-sharing and resource allocation, and the volatile security situation as major obstacles to implementing nationwide direct elections. Puntland’s exclusion from the proposed electoral system adds another layer of complexity to the situation. The region has consistently advocated for a greater degree of autonomy and has had a strained relationship with the central government in Mogadishu. Puntland leaders have previously expressed concerns regarding the one-person-one-vote system, fearing it could marginalize their influence. The success or failure of the proposed electoral reform will have far-reaching implications for Somalia’s political stability and its transition to a fully functioning democracy.
-
https://qarannews.com/wp-content/uploads/2025/02/AQO2j2QmXhtlLcQbfrfETR0bIhKypa8bjsBS2uwb320i59miGQhJQ-3jgAfHA9mzXXykE6LLwI_OUqE-e546gaUD.mp4 Qaran News
-
https://qarannews.com/wp-content/uploads/2025/02/AQNSuhrSY9cODpHd4k-0EMCTJTXcCzEI-YwN-gELFfDKH-vbwt6HWax21Ll1WzG1JZQDpYgLkH_JioPNcVkUYuF.mp4 Qaran News
-
Senator Qeybdiid: I urge the bicameral legislature to pay attention to the wrong path Somalia has taken. Mogadishu (PP News Desk) — Senator Abdi Qeybdiid has rejected the one-person, one-vote electoral model that the Federal Government of Somalia had proposed to be implemented in Somalia in 2026. “Only consensus-based national elections will take place in Galmudug State. Galmudug State stakeholders will put their heads together” Senator Qeybdiid told a journalist. He criticised President Hassan Sheikh Mohamud’s frequent foreign visits. “Visiting one country after another in such a short span of time is not the right way. I urge the bicameral legislature to pay attention to the wrong path Somalia has taken” he added. Senator Qeybdiid, a former Commander of the Somali Police Force, is the first senator to speak out against the controversial electoral model. The Federal Government of Somalia claims it will implement the model in parts of the country, excluding Puntland State, the largest federal member state and the first autonomous administration founded in Somalia in 1998. © Puntland Post, 2025 The post Senator Qeybdiid: Only Consensus-based National Elections Will Take Place in Galmudug appeared first on Puntland Post.
-
Doolow (Caasimada Online) – Wasiirka Amniga ee Maamulka Jubbaland, Jeneraal Yuusuf Dhuumaal ayaa sheegay in maamulkiisu uu diyaar u yahay in la xaliyo khilaafka kala dhaxeeya dowlada federaalka. Wasiir Dhuumaal oo wareysigaan siiyey Idaacadda VOA ayaa sheegay in khilaafkaan uu saameyn weyn ku yeeshay amniga Jubbaland, isla markaana ay lama huraan tahay in la xaliyo. Sidoo kale, Wasiirka ayaa ka hadlay safarkii Axmed Madoobe uu ku tegay Nairobi, isagoo sheegay in halkaas uu kula soo kulmay qaar kamid ah safiirrada caalamka. “Sidoo kale Madaxweynuhu wuxuu lasoo kulmay madaxda dowladda Kenya, maadaama aan wadaagno xuduud dheer, muhiimna ay tahay inaan ka wadashaqeyno amniga, markii barnaamijyadaasi u soo dhamaadeena, wuxuu ku soo noqday Kismaayo,” ayuu yiri Wasiir Dhuumaal. Wasiirka ayaa la weydiiyey waxa ka jira wadahadalo ay yeesheen Jubbaland iyo dowladda federaalka, wuxuuna sheegay in wax wadahadal ah aysan dhicin, “xitaa hadii ay jirto waa wax madaxweynaha gaar u ah,” ayuu yiri. Sidoo kale waxaa la weydiiyey in Axmed Madoobe uu Nairobi u tegay arrimo caafimaad, wuxuuna dafiray hadal-heyntaas, “Qaabilaad iyo shaqo ayuu ku jiray mooyaane, ma jirin arrimo caafimaad oo madaxweynuhu Nairobi u tegay,” ayuu hadalkiisa ku sii daray. Sidoo kale wasiirka amniga Jubbaland ayaa codsaday in khilaafkaan laga wadahadlo, “Madaxweynaha sharafta leh Xasan Sheekh waa madaxweynaheena colaad nagama dhaceyso, waxaan ogolnahay wadahadal, hadii aan qaldanahay waa nala qabsan karaa,” ayuu yiri wasiir Dhuumaal. Wasiirka ayaa quus ka muujiyey xaaladda Jubbaland, isagoo tusaale u soo qaatay in isagoo jooga Doolow uusan tegi karin degmada ugu dhow ee Luuq, “Khalaafkaan saaneyn adag ayuu nagu yeeshay ciidamadii waxaa laga soo jeediyey argagixisadii ay dagaalka kula jireen, waxaan joogaa Doolow oo go’doon ah,” ayuu hadalkiisa ku sii daray. Hoos ka dhageyso wareysiga wasiir Dhuumaal. https://www.caasimada.net/wp-content/uploads/2025/02/409213ec-dd52-4772-a869-b429210157aa_16k.mp3
-
Hargeisa (HOL) — Somaliland has firmly rejected a U.S. Africa Command (AFRICOM) report claiming that recent airstrikes against ISIS militants targeted its Golis Mountains. Officials clarified that the strikes were conducted in the Galgala Mountains, an area within the Puntland region of Somalia, and not on Somaliland soil. Source: Hiiraan Online
-
Jabuuti (Caasimada Online) – Ciidamada ammaanka ee Jamhuuriyadda Jabuuti ayaa fuliyay weerar ay ka gaysteen diyaaradaha aan duuliyaha lahayn (Drones-ka) meel ku dhow xadka ay la wadaagaan dalka Itoobiya, halkaas oo ay ku dileen siddeed xubnood oo ka tirsan koox hubeysan iyo tiro aan la cayimin oo dad rayid ah, sida ay mas’uuliyiintu shaaciyeen Axadda maanta ah. “Weerar ay fuliyeen diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ayaa lala beegsaday koox hubeysan oo ku sugneyd deegaanka Addorta ee dalka Jabuuti, kaas oo qiyaastii lix kiiloomitir (3.7 mayl) u jira xadka Itoobiya,” ayay tiri wasaaradda gaashaandhigga ee Jamhuuriyadda Jabuuti. “Siddeed ka mid ah kooxda hubeysan ayaa lagu dilay weerarkaasi,” ayay wasaaraddu hadalkeeda ku dartay. Waxay kaloo qirtay in “khasaare soo gaaray dad rayid ah oo u dhashay Jabuuti uu jiro, arrintaas oo ah mid aan ka xunahay,” balse ma aysan bixin faahfaahin intaa ka badan. Wasaaradda Gaashaandhigga Jabuuti ayaa shaacisay in baaritaan la furay, iyadoo intaa ku dartay in kooxda hubeysan ee la beegsaday ay wadeen “abaabul colaadeed” oo “khatar ku ahaa saldhigyada ciidamada ee ku yaalla xadka.” La-taliyaha Madaxweynaha Jabuuti, Ismaaciil Cumar Geelle, oo lagu magacaabo Alexis Maxamed, ayaa sheegay mar ay wariyeyaasha AFP wax ka weydiiyeen weerarkan, in kooxda hubeysan ee la beegsaday ay ka tirsanaayeen Jabhadda Hubaysan ee Soo Celinta Midnimada iyo Dimuqraadiyadda (FRUD A), oo Jabuuti u aqoonsan tahay koox argagixiso ah. Jabuuti mise Itoobiya? Wargeyska Addis Standard ee ka soo baxa Itoobiya ayaa sheegay in weerarka diyaaradaha aan duuliyaha lahayn uu ka dhacay gudaha dhulka Itoobiya, balse mas’uuliyiinta Jabuuti ayaa arrinkaas gaashaanka ku dhuftay. Mudane Maxamed ayaa ku celceliyay in weerarku uu ka dhacay gudaha Jamhuuriyadda Jabuuti. Mas’uuliyiinta dowladda Itoobiya ayaan weli si rasmi ah uga jawaabin codsiyada ay wariyeyaasha AFP u direen si ay uga hadlaan dhacdadan. Bishii Oktoobar 2022, toddoba askari ayaa la dilay, lix kalena waa la afduubay, ka dib weerar lagu qaaday xerada ciidankooda ee Garabtiisan, oo dhacda waqooyiga Jabuuti. Mas’uuliyiinta Jabuuti ayaa weerarkaas ku eedeeyay jabhadda FRUD. Askartii la afduubay ayaa dib loo sii daayay dhowr toddobaad ka dib. Jabhadda FRUD oo xubnaheeda laga soo uruuriyo qowmiyadda Cafarta ee ku dhaqan waqooyiga Jabuuti, ayaa sannadkii 1991-kii billowday dhaq-dhaqaaq hubeysan oo ka dhan ah dowladda, iyagoo sheeganayay inay difaacayaan danaha qowmiyadda Cafarta oo ay ka ilaalinayaan qowmiyadda Ciisaha, oo ah qowmiyadda kale ee ugu tirada badan dalka. Kooxdan ayaa markii dambe u kala qeybsantay laba garab. Iyadoo garabka FRUD uu hadda qeyb ka yahay isbahaysi ka kooban afar xisbi siyaasadeed oo taageera Madaxweyne Geelle, haddana garabkeeda hubaysan ee FRUD A ayaa sii wada weerarrada hubeysan. Jabuuti oo ku taalla mid ka mid ah marinnada maraakiibta ee ugu mashquulka badan adduunka, halkaasoo ay isaga darsamaan Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed, ayaa waxaa ku yaalla saldhigyo milatari oo muhiim ah, kuwaas oo ay ku leeyihiin dalalka Mareykanka iyo Faransiiska.
-
The annals of history teach us that no society, regardless of its cultural distinctiveness or historical trajectory, can endure the forces of chaos without institutions. Institutions, after all, are humanity’s response to the universal need for order, direction, and shared purpose. They are the sinews that bind the social contract, channeling individual energy into collective progress. Source: Hiiraan Online
-
Shirweynihii Xisbiga Barwaaqo oo maalmihii u dambeeyey ka socday Addis Ababa, ayaa Guddoomiyaha Xisbigaas loogu doortay Raysal Wasaare Abiy Axmed. Sidoo kale, Guddoomiye Kuxigeennada Xisbiga Barwaaqo ayaa loo doortay Tamesgen Tiruneh iyo Mudane Aadan Faarax. Source
-
Madaxweyne Donald Trump ayaa Sabtidii ku dhawaaqay tacriif ama canshuuro baaxad leh oo lagu soo rogayo Canada, Mexico iyo Shiinaha, isaga oo adeegsanaya awoodaha degdegga ah ee dhaqaalaha, wuxuuna sabab uga dhigay “khatarta weyn” ee ka imanaysa tahriibka sharci-darrada ah iyo daroogooyinka. Badeecadaha laga soo dhoofiyo Canada iyo Mexico ee Mareykanka ayaa la saari doonaa canshuur dhan 25 boqolkiiba, inkasta oo kheyraadka tamarta ee Canada uu yeelan doono canshuur hoose oo ah 10 boqolkiiba, iyada oo laga billaabayo Talaadada. Alaabaha ka imaanaya Shiinaha, oo horey u wajahaya heerar kala duwan oo canshuuro ah, ayaa lagu dari doonaa 10 boqolkiiba oo dheeraad ah, sida uu Trump sheegay. Trump ayaa adeegsanaya Xeerka Awoodaha Dhaqaale ee Xilliga Degdegga ah si uu u meel mariyo canshuurahan, iyada oo Aqalka Cad uu sheegay in “halista daran ee ay keeneen dadka muhaajiriinta ah ee sharci-darrada ah iyo daroogooyinka, oo ay ku jirto fentanyl halis ah, ay xadgudub ku tahay ammaanka qaranka.” Ujeeddada ayaa ah in saddexda waddan lagu cadaadiyo “inay u hoggaansamaan ballamahooda ah inay joojinayaan tahriibka sharci-darrada ah iyo in la xakameeyo fentanyl iyo daroogooyinka kale ee sunta ah,” sida uu Aqalka Cad yiri. Washington ayaa sidoo kale eedeyn culus u jeedisay dowladda Mexico, iyada oo ku tilmaantay inay “xiriir aan la aqbali karin” la leedahay kooxaha ka ganacsada daroogooyinka. Saameynta ganacsiga iyo digniinta khubarada – Go’aankan ayaa halis gelinaya silsiladaha sahayda ganacsiga, laga soo billaabo tamarta illaa baabuurta iyo cuntooyinka. Trump ayaa marar badan muujiyay taageerada uu u hayo canshuuraha ganacsiga, wuxuuna muujiyay in tallaabadan ay tahay bilowga is-mariwaaga ganacsiga ee mustaqbalka. Toddobaadkan, wuxuu ballanqaaday inuu canshuuro saari doono Midowga Yurub mustaqbalka dhow. Wuxuu sidoo kale sheegay inuu canshuur dheeraad ah ku soo rogayo qalabka elektarooniga, biraha sida birta iyo aluminium-ka, iyo sidoo kale saliidda iyo gaaska. “Canshuuraha waa aalad awood leh oo la isku halleyn karo si loo ilaaliyo danaha qaranka,” ayuu Aqalka Cad sheegay. Trump, oo ku sugnaa Florida dhammaadka toddobaadka, ayaa baraha bulshada ku qoray: “Waa waajib i saaran in aan ilaaliyo dadka Mareykanka, waana xilkeyga Madaxweyne ahaan in aan sugo nabadgelyada muwaadiniinta.” – ‘Dagaalka Ganacsiga oo Xoogeysanaya’ – Wendy Cutler, oo ah Madaxweyne ku xigeenka Machadka Siyaasadda ee Asia Society, isla markaana horey uga mid ahayd kooxda gorgortanka ganacsiga ee Mareykanka, ayaa sheegtay in go’aanka la shaaciyay Sabtidii uu si cad u muujinayo in saaxiibada ganacsiga ee Mareykanka, deriskiisa iyo wadamada heshiiska ganacsiga xorriyadda la leh, ay wajahayaan khatar weyn. “Tallaabadan maanta la qaaday waa bilowga dagaal canshuureed oo cusub,” ayay u sheegtay wakaaladda wararka AFP. Waxay intaa ku dartay in Canada iyo Mexico ay wajihi doonaan cadaadis gudaha ah oo ku saabsan in ay ka jawaabaan go’aanka Mareykanka. Iyadoo saddexda dal ay wadaagaan heshiis ganacsi, canshuuraha cusub ayaa “saameyn degdeg ah oo xoog leh” ku leh dhammaan dhinacyada, sida ay sheegtay. Canshuuraha ballaaran ee la saaray saddexda dal ee ugu waaweyn ganacsiga Mareykanka waxay halis ku yihiin Trump, kaas oo ku guuleystay doorashadii bishii November ayada oo ay dad badan ka cawdeen xaaladda dhaqaale. Kharashyada sare ee soo-dhoofinta waxay sababi karaan in macaamiishu yareeyaan wax iibsiga iyo ganacsigu hoos u dhaco, sida uu sheegay Gregory Daco, oo ah khabiirka dhaqaalaha ee shirkadda EY. Wuxuu saadaaliyay in sicir-bararka uu sare u kici doono 0.7 boqolkiiba rubuci koowaad ee sanadkan ka dibna tartiib u yaraan doono. “Shaki badan oo ku saabsan siyaasadda ganacsiga waxay keeni doontaa jahwareer suuqyada maaliyadeed iyo cadaadis la saaro ganacsatada, inkasta oo maamulka uu sheegayo inuu u janjeero dhinaca ganacsiga,” ayuu yidhi. Khubarada dhaqaalaha ayaa sidoo kale filaya in kororka canshuuraha uu dhaawacayo koboca dhaqaalaha. Dhanka kale, taageerayaasha Trump ayaa yareeyay cabsi laga qabo in canshuuraha ay sare u qaadi doonaan sicir-bararka, iyaga oo ku dooday in qorshihiisa dhimis canshuuraha iyo fududeynta xeerarka ganacsiga ay dhiirrigelin doonto kobaca dhaqaalaha. – Jawaabaha Canada iyo Mexico – Ra’iisul Wasaaraha Canada, Justin Trudeau, ayaa Jimcihii sheegay in Ottawa ay diyaar u tahay “jawaab adag oo si gaar ah looga baaraan degay.” Ra’iisul Wasaaraha gobolka Ontario, Doug Ford, oo ah xarunta dhaqaalaha Canada, ayaa ka digay anshuuraha ay sababi karaan shaqo la’aan iyo hoos u dhac ku yimaada dhaqaalaha. “Waxaan u istaagaynaa waxa saxda ah,” ayuu yidhi. Madaxweynaha Mexico, Claudia Sheinbaum, ayaa ka dib shaacinta canshuuraha sheegtay in aysan ka welwelsaneyn arrinta, maadaama ay aaminsan tahay in “dhaqaalaha Mexico uu yahay mid adag.” Wasiirka dhaqaalaha Mexico, Marcelo Ebrard, ayaa Sabtidii sheegay in shirkadaha gaarka ah ee dalkaasi ay mideysan yihiin si ay uga falceliyaan “tallaabooyinka ganacsi ee loo arko kuwo sharci-darro ah.” Hogaamiyaha xisbiga Dimoqraadiga ee Senet-ka Mareykanka, Chuck Schumer, ayaa ka digay in canshuuraha cusub ay “kordhin doonaan qiimaha badeecadaha ay dadka Mareykanka iibsadaan.” Canada iyo Mexico waa sahay-bixiyeyaasha waaweyn ee badeecadaha Mareykanka, gaar ahaan dhanka wax soo saarka beeraha. Sidoo kale, canshuuraha la saaray waxay si weyn u saameyn doonaan warshadaha baabuurta, iyada oo soo saarayaasha baabuurta iyo qeybaha ay ka kooban yihiin ay ku baahsan yihiin saddexda waddan. Khubarada dhaqaalaha ayaa ka digaya in kordhinta cashuuraha dhoofinta saliidda cayriin ee dalal ay ka mid yihiin Canada iyo Mexico ay khatar gelin doonto qiimaha tamarta ee Mareykanka. Warbixin ay soo saartay Congressional Research Service ayaa muujisay in ku dhawaad 60 boqolkiiba saliidda cayriin ee Mareykanka uu soo dhoofiyo ay ka timaado Canada. Source
-
Wasaaradda Gaashaandhiga ee Somaliland ayaa beenisay in uu Maraykanku wax duqaymo ah ka geystay Buuralayda Somaliland. Wasaaradda ayaa sheegtay in duqaynta uu Maraykanku la eegtay kooxaha xagjirka ah ay ka dhacday Buurlayda Galgala ee dhinaca Putland balse aanay ka dhicin Buurlayda Golis ee Somaliland, iyada oo Wasaaraddu intaa sii raacisay in hadalka Xoghayaha Gaashaandhiga ee Maraykanku uu ku koobnaa dhinaca Putland oo keliya. Somaliland aya xustay in ay tahay saaxiib dhow oo beesha Caalamka kala shaqeeya la dagaallanka argagaxisada iyo xagjirnimada isla markaana uu dhulkeedu ka nadiif yahay kooxaha argagaxisada ah. Hadalka Xoghayaha Gaashaandhiga ayaa ah mid muujinayey in ay duqaymo ka geysteen buuraha Golis oo Somaliland qayb ka tahay isaga oo aan si gaara u carrabaabin goobta ay Golis ka tahay taas oo keentay in ay Somaliland dhinaceeda caddayso. Duqaymaha dhacay 24 kii saacaodod ee la soo dhaafay ayaa laga fuliyey buuraha Calmiskeed ee gobolka Bari sida uu sheegay Taliyaha Ciidanka Daraawish Putland Aadan Cabdi Xaashi. Waxana amarka bixiyey madaxweynaha Maraykanka Donald Trump. Source
-
Shantii eedaysane ee loo haystay dilka Salwan Momika, kaasoo sannadkii 2023-kii marar badan gubay nuqullo ka mid ah kitaabka Qur’aanka Kariimka, ayaa dhammaantood la sii daayay, sida uu sheegay xeer-ilaaliye kiiskan gacanta ku hayay. “Shakigii markii hore jiray hadda wuu daciifay, mana jirto sabab aan hadda dadkan ugu sii hayno xabsiga falkii dilka ahaa ee Arbacadii dhacay,” ayuu yiri xeer-ilaaliye Rasmus Oman oo war-saxaafadeed soo saaray, isagoo raaciyay in baadhitaanku uu weli socdo. Momika, oo 38 jir ahaa, ayaa Arbacadii lagu toogtay guri dabaq ah oo ku yaalla magaalada Sodertalje, oo dhinaca koonfureed kaga toosan caasimadda Stockholm, halkaas oo uu deggenaa. Waxaa la xaqiijiyay in uu isbitaalka ku geeriyooday wax yar kaddib markii la toogtay. Shanta qof ee loo xidhay kiiskan ayaa la qabtay habeenimadii Arbacada, saacado kooban uun kaddib markii toogashadu dhacday. Maxkamad ku taalla Stockholm ayaa la filayay inay Khamiistii go’aan ka gaarto in Momika, oo ahaa Kirishtaan asal ahaan ka soo jeeda Ciraaq, uu ku kacay kicinta naceyb qowmiyadeed, laakiin waxay shaacisay inay dib u dhigtay go’aankeeda illaa 3-da Febraayo, sababo la xiriira geeridiisa awgeed. “Si buuxda ayuu ula socday in khatar aad u weyn ay naftiisa ku soo fool lahayd,” ayay qareenkiisa Anna Roth u sheegtay wakaaladda wararka TT ee dalka Sweden. Dowlad shisheeye oo la tuhmayo Ra’iisul Wasaaraha Sweden Ulf Kristersson ayaa sheegay in laga yaabo in dowlad shisheeye ay ku lug lahayd dilka toogashada ah ee ninkii ka soo horjeeday diinta Islaamka. “Waxaan idin xaqiijin karaa in hay’adaha amnigu ay si qoto dheer ugu lug leeyihiin baaritaanka kiiskan, maxaa yeelay waxaa jirta khatar muuqata oo ah in falkan uu xiriir la leeyahay quwad shisheeye,” ayuu yiri. Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka, Ebba Busch, ayaa iyaduna si kulul u cambaaraysay falka dilka ah. “Waa weerar lagu qaaday dimoqraadiyaddeena xorta ah. Waa in lagu wajaho awoodda buuxda ee bulshadeenna,” ayay ku soo qortay barteeda X (oo markii hore loo aqoon jiray Twitter). Sannadkii tegay, hay’addu waxay shaaca ka qaadday in dawladda Iiraan ay adeegsanaysay shabakado dambiilayaal ah oo ka howlgala gudaha Sweden si ay u fuliyaan falal rabshado wata oo ka dhan ah dowlad, kooxo iyo shakhsiyaad gaar ah. Source
-
Dowladaha ugu awoodda badan dalalka Carabta ayaa Sabtidi shalay gaashaanka u daruuray soo jeedinti madaxweynaha Mareykanka Donald Trump, ee aheyd in Falastiiniyiinta Gaza loo raro dalalka Masar iyo Urdun. Bayaan ay si wada jir ah u soo saareen Masar, Urdun, Sacuud Carabiya, Qatar iyo Isutagga Imaaraadka Carabta, Maamulka Falastiiniyiinta iyo Jaamacadda Carabta ayaa lagu sheegay, in Carabtu diideen qorshe kasta oo Falastiiniyiinta looga rarayo dhulkooda Gaza iyo Daanta Galbeed. Trump ayaa bishi hore sheegay in uu ku boorrinayo hogaamiyaasha Masar iyo Urdun qaadashada shacabka reer Gaza, si buu yiri loo nadiifiyo burburka baaxadda leh ee soo gaaray Gaza. Wuxuu kaloo sheegay in qorshaha raritaanka dadka Gaza uu noqon karo mid ku meel gaar ah ama mid waqti dheer. Hadalka madaxweyne Trump ayaa waafaqaya soo jeedinti hogaamiyaasha Isra’il ee billowga dagaalka Gaza, kuwaas oo ku baaqay in shacabka Gaza loo raro meel kale. Dowladaha Carabta ayaa ku sheegay qorshayaasha nuucaasi oo kale ah in ay khatar gelinayaan xasilloonida mandiqadda, sii hurinta colaadaha iyo wiiqidda nabadda iyo wada noolaasha dadka gobolka. Bayaankan ayaa kasoo baxay shir ay magaalada Qahira ku yeesheen diblamaasiyiin sare oo ka kala socday Sacuudiga, Masar, Imaaraadka Carabta, Urdun, Qatar, Maamulka Falastiiniyiinta iyo guddoomiyaha Jaamacadda Carabya. Source
-
Xildhibaan Ilhaan Cumar oo laga soo doorto gobolka Minnesota ee dalka Mareykanka ayaa soo dhoweysay hadalka madaxweynaha dalkaa, Donald Trump, ee ah inuu amray duqeynta cirka ee loo geystay Daacishta Soomaaliya. Qoraal ay xalay soo dhigtay barteeda X ayay ku sheegtay inay rajeyneyso in kooxda laga guuleysto. “Haa, waa sida ay tahay inaan sameyno. Waa rajadeyda daacadda ah in Isis iyo Alshabab laga guuleysan doono dadka Soomaaliyana ay arki doonaan dhammaadka argagixisada.” Ayay ku tiri qoraalkeeda. Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa sheegay in uu bixiyay amarka cirka looga duqeeyay sarkaal weerarada qorsheeya iyo kuwa kale oo ka tirsan kooxda IS ee Soomaaliya. “Kuwan dadka dila, ee aan ka helnay godad ay isku qarinayeen, waxay khatar ku ahaayeen Mareykanka iyo isbahaysigiisa”, ayuu yiri Madaxweyne Trump oo qoraal soo dhigay baraha bulshada. “Weerarka waxaa lagu burburiyay gododkii ay ku noolaayeen, waxaana la dilay argagixiso badan kuwaas oo aan marna dhibaateyn doonin shacabka.” Source
-
Maamulka Falastiin, ee ay hoggaamiso kooxda Fatax ayaa u sheegay dowladda Mareykanka in ay diyaar u yihiin inay “la-dagaalamaan” Xamaas haddii ay taasi tahay qiimaha looga baahan yahay si ay ula wareegaan gacan ku haynta Marinka Gaza, xilli ay arrintaas u bandhigayeen ergeyga arrimaha Bariga Dhexe ee madaxweynaha Mareykanka Donald Trump, sida uu ogaaday wargeyska Middle East Eye (MEE). Qorshahan ayaa salaasadii lasoo dhaafay loo soo bandhigay Steve Witkoff intii lagu guda jiray kulan ka dhacay magaalada Riyadh, waxaana soo bandhigay Xuseen Al-Sheikh, oo ah sarkaal sare oo Falastiini ah, laguna tilmaamo inuu noqon karo beddelka madaxweynaha da’da ah ee Falastiin, Maxamuud Cabbaas, sida uu Middle East Eye u sheegay ilo-wareed lagu kalsoon yahay oo Falastiini ah. Qorshaha Maamulka Falastiin ayaa saadaalinaya in Marinka Gaza ay maamusho guddi ay aqlabiyaddoodu ka baxsan tahay Marinka. Kulanka dhexmaray ergayga xallinta khilaafaadka Bariga Dhexe ee Trump iyo Sheikh ayaa waxaa fududeysay Boqortooyada Sacuudi Carabiya, kaddib codsi uga yimid Maamulka Falastiin, markii uu Witkoff diiday codsiyadoodii ahaa inay ku kulmaan magaalada Ramallah ee Daanta Galbeed ee la haysto, sida uu sheegay ilo-wareedku. Witkoff ayaa markii dambe u safray Israa’iil si uu ula kulmo Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu. Waxaa xusid mudan, inuusan wax walaac ah ka muujinin inuu safar ku tago Gaza, isagoo noqday Arbacadii lasoo dhaafay sarkaalkii ugu horreeyay ee Mareykan ah oo booqda Gaza muddo 15 sano ah. Sacuudi Carabiya ayaa dhex-dhexaadisay kulanka u dhexeeyay Mareykanka iyo Maamulka Falastiin, laakiin ma aysan dib u eegin qorshaha ka hor inta aysan Maamulka Falastiin u bandhigin Witkoff, ayuu yiri ilo-wareedku. Waa ayo Ziyaad Abu Camar – Ninka maamulka Falastiin u qaabilsan Gaza? Ziyaad Abu Camar, oo ka mid ah la-taliyeyaasha muddo dheer u shaqeynayay Madaxweynaha Falastiin Maxamuud Cabbaas, ayaa la filayaa inuu noqdo hoggaamiyaha rasmiga ah ee Marinka Gaza, isagoo hoggaamin doona guddiga. Waxaa loo magacaabi doonaa ku xigeenka Ra’iisul Wasaaraha Falastiin Maxamed Mustafa, iyadoo la siin doono awoodo cusub oo aad u ballaaran. Abu Camar wuxuu ku dhashay Marinka Gaza sannadkii 1950-kii. Waxaa laga yaaba inuu noqdo mid uu aqbali karo maamulka Trump, maadaama uu isaguna yahay muwaadin Mareykan ah. Wuxuu shahaadada PhD ka qaatay Jaamacadda Georgetown, wuxuuna soo noqday Ra’iisul Wasaare ku xigeenka Falastiin intii u dhexeysay 2013-kii illaa 2024-kii. Abu Camar ayaa si firfircoon uga shaqeynayay sidii loo soo celin lahaa awoodda Maamulka Falastiin ee kooxda Fatah ee Gaza. Wuxuu horey uga soo horjeestay maalgelinta dib-u-dhiska marinka la go’doomiyay kaddib dagaalkii 2014-kii. “Marka ay dadku ka hadlayaan dib-u-dhiska, waxay ka hadlayaan ku soo noqoshada [Maamulka Falastiin] ee Gaza iyo in Gaza ay maamusho dowlad midnimo qaran ah… Uma maleynayo in dib-u-dhisku uu dhici lahaa haddii kale,” ayuu u sheegay wargeyska Wall Street Journal waqtigaas. Mareykanka oo shaki Ka muujiyay awoodda maamulka Falastiin Dhiirrigelintii Maamulka Falastiin ay siiyeen maamulka Trump, ee aheyd in ay diyaar u yihiin inay la dagaallamaan Xamaas, ayaa waxaa meesha ka saaray sarkaal sare oo ka tirsan difaaca Mareykanka, oo u sheegay Middle East Eye in ay u egtahay “riyo maalmeed”, isagoo intaa ku daray in ay u baahan doonaan taageero ciidan iyo laga yaabo in ay u baahdaan ciidamo ka socda dowladaha kale ee Carabta ama qandaraaslayaal gaar ah. Maamulka Falastiin waxaa awood badan ku leh xisbiga cilmaaniga ah ee Falastiin, ee Fatax. Sannadkii 2007, waxaa dagaal dhex maray Fatax iyo Xamaas oo Islaami ah kaddib markii ay Xamaas ku guuleysatay doorashooyinkii baarlamaanka Falastiin ee sannadkii ka horreeyay. Ugu dambeyntii, Xamaas ayaa xoojisay awooddeeda Gaza, halka Fatax ay xoojisay awooddeeda Daanta Galbeed ee la haysto. Dadaalladii lagu heshiisiin lahaa labada dhinac ayaa fashilmay. Xamaas ayaa ceebeysay Israa’iil iyo Maamulka Falastiin iyagoo muujiyay taageeradooda ballaaran ee shacabka Gaza iyo abaabulkooda ciidan intii lagu guda jiray maxaabiis is-weydaarsi heer sare ah oo dhacay toddobaadyadii la soo dhaafay. Cutubyada ciidanka Xamaas ayaa si xor ah uga dhaqaaqay gudaha Gaza, waxayna sugeen is-weydaarsi maxaabiis oo si wanaagsan loo soo agaasimay oo ay goob-joog ka ahaayeen dadweyne Falastiini ah oo aad u faraxsanaa. Israa’iil waxay sheegtay in ujeeddada dagaalkeedu ay tahay in gebi ahaanba la ciribtiro Xamaas. Bandhigyadaas ayaa cadaadis lixaad leh saaray Maamulka Falastiin, oo horayba loogu tixgelin jiray mid musuqmaasuq ah oo la shaqeeya Israa’iil, indhaha inta badan shacabka Falastiin ee ku nool Daanta Galbeed ee la haysto. Hadda, Maamulka Falastiin ayaa si quus ah ugu dagaallamaya in aan gebi ahaanba dhinac loo dhigin tan iyo markii madaxweyne Trump uu ku soo laabtay Aqalka Cad. Tan iyo horraantii bishii December, waxay go’doomin ku hayeen xerada qaxootiga ee Jiniin, iyagoo weerarayay dagaalyahannada iska caabbinta Falastiin. Tahani Mustafa, oo ah falanqeeyaha sare ee arrimaha Falastiin ee Kooxda Xasaradaha Caalamiga ah (International Crisis Group), ayaa weerarka ku tilmaamtay “mid ismiidaamin ah” iyo isku daygii ugu dambeeyay ee lagu muujinayo in Maamulka Falastiin uu weli leeyahay awood ciidan. “Maamulka Falastiin wuxuu ka walaacsan yahay haddii maamul cusub uu ka dhasho Gaza oo aan iyagu ahayn, in dhammaan maalgelintooda loo weecin doono meel kale. Cabsideeda ugu weyn ayaa ah in culeyska siyaasadeed uu ka guuro Daanta Galbeed una guuro Gaza, kana tago iyaga oo gacma maran oo cidlo ah,” ayay Mustafa horey ugu sheegtay Middle East Eye. Hoggaanka da’da ah ee Ramallah ayaa ahaa udub-dhexaadka qorshaha maamulkii Biden ee ku aaddan maamulka Gaza ee dagaalka kaddib, laakiin madaxweyne Trump wax yar ayuu ka soo hadal qaaday Maamulka Falastiin. Xaqiiqdii, wax dan toos ah kama uusan muujin Gaza, oo uu ku tilmaamay “goob haatan uun burbursan.” Wuxuu ugu baaqay Urdun iyo Masar inay aqbalaan Falastiiniyiinta ka imaanaya Gaza, isagoo yiri, “Waxaan u baahannahay inaan goobtaas gebi ahaanba ka sifeyno wixii dhib ku ah.” Maamulka Falastiin oo ku dhax jira Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka Carabta Intii lagu guda jiray xilligiisii koowaad ee xafiiska, madaxweyne Trump wuxuu hoos u dhigay xiriirkii diblomaasiyadeed ee Maamulka Falastiin isagoo xiray qunsuliyadda Mareykanka ee Falastiiniyiinta ee Qudus, sidoo kale wuxuu xiray xafiiskii Ururka Xoreynta Falastiin (PLO) ee Washington DC. PLO waa isbahaysi ka kooban kooxaha Falastiiniyiinta oo uu hoggaamiyo Maamulka Falastiin. Wiilka uu soddogga u yahay ahna la-taliyihiisa, Jared Kushner, ayaa aad u necbaa Maamulka Falastiin, wuxuuna isku dayay inuu carqaladeeyo iskaashi kasta oo dhexmara Mareykanka iyo Maamulka. Xiisadahaas ayaa gaaray heerkii ugu sarreeyay markii Trump uu gooyay kaalmadii uu siin jiray Maamulka Falastiin. Kushner wuxuu soo jeediyay bishii Maarso 2024 qorshe ah in Falastiiniyiinta si qasab ah looga barakiciyo Marinka Gaza. Sarkaal sare oo hore oo Mareykan ah ayaa horey ugu sheegay Middle East Eye in Maamulka Falastiin ay u badan tahay in ay wajihi doonaan caqabad adag sidii ay taageero uga heli lahaayeen maamulka Trump. Gaza waxay fursad u siisay dhaliilaha ugu weyn ee Maamulka Falastiin ee Khaliijka Carabta, Imaaraadka Carabta, si ay ugu riixaan isbeddel hoggaamineed oo Falastiini ah. Imaaraadka Carabta waxay sheegeen in ay diyaar u yihiin in ay ciidamo nabad-ilaalin ah u diraan Gaza haddii Maamulka Falastiin dib-u-habeyn lagu sameeyo iyadoo Cabbaas uusan qeyb ka aheyn. Sarkaal Masri ah ayaa horey ugu sheegay Middle East Eye in Cabbaas uu “aad uga carooday” soo jeedintaas. Waxaa jira khilaaf u dhexeeya Cabbaas, oo Daanta Galbeed xukumayay doorasho la’aan tan iyo 2006-dii, iyo ninkii xoogga badnaa ee Fatax ee Gaza, Maxamed Dahlan, oo ka tirsan culumada cilmaaniga ah ee Falastiin. Dahlan wuxuu degan yahay Imaaraadka Carabta, waxaana ergey u ah qoyska xukuma Imaaraadka Carabta ee Al-Nahyan. Dahlan waa laga saaray Fatax, laakiin wuxuu ku haystay taageero gudaha Gaza iyo Daanta Galbeed ee la haysto isagoo adeegsanaya Isbaheysiga Fatax-Dimuqraadiyadda Isbeddel-doonka. Sacuudi Carabiya waxay noqon kartaa udub-dhexaadka mustaqbalka Marinka Gaza. Ka sokow haysashada dhaqaale lagu dib-u-dhisayo marinka, waxay u janjeertaa dhexdhexaadnimo dheeraad ah oo ku aaddan la macaamilka kooxaha kala duwan ee Falastiiniyiinta, marka loo eego Imaaraadka Carabta. Inkastoo ay Sacuudi Carabiya, Imaaraadka Carabta, iyo Baxreyn ay u muujiyeen cadaawad Xamaas intii lagu jiray kacdoonkii Carabta, haddana tan iyo markaas waxay noqdeen kuwo aad uga dabacsan Xamaas. Dhaxal-sugaha Sacuudi Carabiya, Maxamed Bin Salmaan, ayaa si cad u sheegay in Israa’iil ay xasuuq ka geysatay Marinka Gaza, halka Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Imaaraadka Carabta uu si fagaare ah u marti-qaaday dhiggiisa Israa’iil. Ka hor 7-dii Oktoobar 2023, Riyadh waxay marti-gelisay booqasho uu ku yimid hoggaamiyaha Xamaas Ismaaciil Haniyeh, oo ay Israa’iil dishay bishii Luulyo 2024. Source
-
Xamaas ayaa sii deysay saddex nin oo Israa’iiliyiin ah oo ay haysteen, iyadoo taa beddelkeedana Israel ay sii deysay tobanaan maxaabiis Falastiiniyiin ah, taasi oo qeyb ka ah heshiiskii xabbad joojinta ee lagu doonayo in lagu soo afjaro dagaalka 15-ka bilood ah ka socday Gaza. Ofer Kalderon, oo haysta dhalashooyinka Faransiiska iyo Israa’iil, iyo Yarden Bibas ayaa lagu wareejiyay saraakiisha Laanqayrta Cas ee magaalada Khan Yuunis oo ku taalla koonfurta Gaza ka hor inta aan loo sii gudbin Israel. Keith Siegel oo u dhashay Israa’iil iyo Mareykanka ayaa isna lagu sii daayay oo Laanqeyrta Cas lagu wareejiyay dekedda Magaalada Gaza. Saacado ka dib, ayaa 183 maxaabiis Falastiiniyiin ah la sii daayay iyagoo bas lagu geeyay magaalada Ramallah ee Daanta Galbeed ee dhulka la haysto, halkaasi oo ay ku soo dhaweeyeen dadweyne aad u tiro badan oo sugayay soo deyntooda. Marinka dhowaan dib loo furay ee Rafax ee ku yaalla xudduudda koonfureed, bukaannadii ugu horreeyay ee Falastiiniyiin ah ee loo oggolaaday in ay ka baxaan Gaza, oo ay ku jiraan carruur la ildaran kansarka iyo cudurrada wadnaha, ayaa la filayaa in ay Masar ugu gudbaan bas ay keentay Hay’adda Caafimaadka Adduunka ee WHO. Sii deyntan ayaa 18 ka dhigeysa tirada guud ee la haystayaasha ilaa hadda la sii daayay, waxaana ku jira shan qof oo u dhashay Thailand, oo ka mid ahaa dadkii lagu sii daayay si aan horey u sii qorsheysneyn Khamiistii. Ilaa maanta, Israa’iil ayaa dhankeeda sii deysay 583 maxaabiis Falastiiniyiin ah, oo ay ku jiraan maleeshiyaad xabsi daa’im ugu xukunnaa weeraro dad lagu dilay iyo sidoo kale qaar lagu xiray dagaalka balse aan dacwad lagu soo oogin. Gudaha Israa’iil, dad badan ayaa isugu soo baxay goob ku taalla magaalada Tel Aviv oo loo yaqaanno Hostage Square si ay sii deynta uga daawadaan shaashadaha, iyadoo farxad iyo sacab ay isla dhex qaadeen markii ay saddexda nin ka soo muuqdeen shaashadda. Iyadoo uu joogsaday dagaalku, waxaa xoogeystay dadaalka diblumaasiyadeed ee lagu doonayo in heshiiska la ballaariyo. Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu ayaa la filayaa in uu Talaadada la kulmo madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayna ka hadlaan xabbad joojinta Gaza, iyo suurtagalnimada in la caadiyeeyo xiriirka Sucuudiga iyo Israa’iil oo qayb ka ah heshiis ay u badan tahay in xoogga la saaro dagaal ka dib. Wajiga koowaad ee xabbad joojinta ayaa lagu heshiiyay in la sii daayo 33 carruur ah, haween iyo rag waayeel ah, iyo sidoo kale dadka xanuunsan iyo kuwa dhaawacyada, iyadoo in ka badan 60 nin oo da’da militariga ah loo dhaafay sii deyntooda in looga wada hadlo wajiga labaad. Wada xaajoodyada ayaa lagu wadaa in ay bilowdaan maalinta Talaadada ah, waxayna ku saabsan yihiin heshiisyada lagu sii deynayo la haystayaasha haray iyo ka bixitaanka ciidamada Israa’iil ee Gaza kaasi oo noqonaya wejiga labaad ee heshiiska lagu doonayo in lagu soo afjaro dagaalka Gaza. Xabbad-joojinta muddada lixda toddobaad ah ee ay garwadeenka ka ahaayeen dhexdhexaadiyayaasha Masar, Qatar iyo Mareykanka ayaa ilaa hadda ku socotta wadadii saxda ahayd inkasta oo ay dhaceen dhawr dhacdo oo sababay in labada dhinac uu midba kan kale ku eedeeyo in uu jabiyey heshiiska. Source
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa difaacday go’aankeeda ku aaddan kordhinta muddo xileedka hoggaamiyeyaasha dowlad-goboleedyada, iyadoo ku tilmaamtay tallaabo lagama maarmaan u ah horumarinta dib-u-habeynta doorashooyinka iyo u-gudbidda nidaamka “hal qof, hal cod”. Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka xukuumadda, Saalax Axmed Jaamac, ayaa sheegay in muddo kordhintan, oo lagu soo afmeeray shirkii ugu dambeeyay ee Golaha Wadatashiga Qaranka, ay qeyb ka tahay qorshaha dowladda federaalka ee isku aaddinta jadwalka siyaasadeed ee dalka, si doorashooyinka dhammaan heerarkooda kala duwan hal mar loogu wada qabto. “Muddo kordhintu waa tallaabo lama huraan ah oo looga weecanaayo hannaanka doorasho ee dadban, kaas oo ku saleysan nidaamka beelaha, isla markaana aan ku dhaqmeyney muddo haatan laga joogo toddobo sano,” ayuu Mudane Jaamac hadalkan u sheegay wariyeyaasha ka howlgala magaalada Muqdisho. ‘Qorshaha doorasho toos ah oo socda’ “Waxaa naga go’an in aan muwaadiniinta Soomaaliyeed u suurta galinno in ay si toos ah u soo doortaan hoggaamiyeyaashooda — laga soo bilaabo mas’uuliyiinta heer deegaan, illaa heer gobol, iyo weliba kuwa dowlad-goboleed.” Saalax ayaa sidoo kale sheegay in guddiga doorashooyinka qaranka ee dhawaan la asaasay uu haatanba bilaabay howlaha la xiriira diyaar-garowga coddeynta, iyadoo saraakiil ka tirsan guddigu ay kormeer ku kala bixin doonaan gobollada muhiimka ah ee dhammaan dowlad-goboleedyada dalka. Guddiga ayaa qorsheynaya inuu korjoogteeyo geeddi-socodka xilliga kala-guurka ah, sidoo kalena xaqiijiyo in daneeyeyaasha kala duwan ee heer deegaan ay qeyb ka noqdaan howlaha doorashooyinka. Guddiga Doorashooyinka Qaranka ayaa shaaciyay in bisha Juun 2025 ay tahay waqtiga loo qorsheeyay qabashada doorashooyinka golayaasha degaanka, taasoo haddii ay hirgasho astaan weyn u noqon doonta geeddi-socodka dib-u-habeynta hannaanka doorashooyinka. Si kastaba ha ahaatee, qorshahan ayaa dhaleeceyn xooggan kala kulmay qaar ka mid ah siyaasiyiinta mucaaradka, kuwaasoo ku doodaya in hannaanka lagu fulinaayo aanu lahayn hufnaan ku filan, isla markaana uu sii xoojin karo awoodda maamulka talada haya. Siyaasiyiinta ka soo horjeeda hannaanka dowladda ayaa weliba walaac xooggan ka muujiyay waqtiga loo qabtay, iyagoo ku adkeystay in khilaafaadyada siyaasadeed ee u dhexeeya dowladda federaalka iyo maamul-goboleedyada, kuwaas oo aan xal rasmi ah laga gaarin ay sababi karaan dib-u-dhac kale ama xitaa inay hurin karaan colaad hor leh. Caqabadaha doorasho qof iyo cod ah Dhinaca kale, caqabad weyn ayaa weli ka taagan dhanka ammaanka. Iyadoo kooxda Al-Shabaab ay weli ku xooggan tahay deegaannada baadiyaha ah, ayna weerarro joogta ah ka geysato gudaha dalka, hubinta in dhammaan muwaadiniintu ay si nabad ah uga qeyb-qaadan karaan doorashooyinka ayaa weli ah arrin walaac weyn laga qabo. Soomaaliya ayaa tan iyo horraantii qarnigan 21-aad ku tiirsaneyd hannaanka doorasho ee dadban, halkaasoo odayaasha dhaqanka ay soo xulaan xubnaha Baarlamaanka, kuwaasoo markooda doorta Madaxweynaha. Hannaankan, oo saldhig u ah qaab-dhismeedka awood qeybsiga beelaha ee 4.5, ayaa ahaa xal wax-ku-ool ah oo lagu xaqiijinaayay metelaadda siyaasadeed ee waddan kasoo kabanaayay colaad sokeeye, laakiin waxa uu muddooyinkii u dambeeyay dhaleeceyn kala kulmayay inuu kordhiyey musuqmaasuqa, isla markaana xaddiday ka qayb-galka siyaasadeed ee shacabka. Maamulladii hore ee dalka ayaa isku dayay inay hirgeliyaan doorasho qof iyo cod ah, hase yeeshee isku dayadaas ayaa la kulmay caqabado laxaad leh. Tusaale ahaan, sannadkii 2020, dowladdii hore ayaa qorsheysay inay dalka ka hirgeliso nidaamka “hal qof, hal cod”. Hase yeeshee, khilaafaadyadii siyaasadeed ee soo noqnoqday iyo caqabadaha dhanka ammaanka ayaa sababay in dib loo dhigo qorshayaashaas. Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, oo ay xildhibaannadu ku doorteen doorasho dadban bishii Maajo 2022, muddo xileed afar sano ah, ayaa mudnaanta koowaad siiyey in dalka laga hirgeliyo doorasho toos ah, taasoo uu sheegay inay tahay ujeeddooyinka ugu muhiimsan ee maamulkiisa. Xildhibaannada ayaa tan iyo markaas soo jeediyay in muddo xileedka Madaxweynaha laga dhigo shan sano, inkastoo wax-ka-beddelkaas aan weli la ansixin. Dowladda Federaalka ayaa sheegtay in qorshaheeda hadda uu abuuri doono nidaam siyaasadeed oo loo dhan yahay, hufan, isla markaana xaqiijinaaya metelaadda shacabka. Saalax Axmed Jaamac ayaa markale ku celiyay in dowladda ay u furan tahay wadahadal lala yeesho kooxaha mucaaradka si wax looga qabto walaacyada ay qabaan, balse waxa uu ka digay in dib-u-dhacyo hor leh ay khatar gelin karaan jadwalka dib-u-habeynta. “Waxaan heynaa qorshe cad oo aan ku dhaqaaqeyno,” ayuu yiri Mudane Jaamac. “Ma awoodno inaan iska lumino fursaddan taariikhiga ah ee dib-u-habeynta siyaasadeed ee dalka.”
-
MOGADISHU, Somalia – Somalia’s federal government has defended its decision to extend the terms of regional leaders, calling it a necessary step towards electoral reforms and a transition to a “one person, one vote” system. The extension, finalized during the latest National Consultative Council meeting, is part of the federal government’s plan to synchronize the country’s political calendar, Deputy Prime Minister Salah Ahmed Jama said. “The term extension is a necessary step to move away from the indirect election system, which is based on a clan system and has been practiced for seven years,” Jama told reporters in Mogadishu. ‘Direct election plan underway’ “We are committed to enabling Somali citizens to elect their leaders directly – from the local to the regional and state levels,” he added. Jama said the recently established National Electoral Commission has already begun preparations for the polls, with officials set to visit key regions in all federal member states. The commission will oversee the transition process and ensure the participation of local stakeholders. The National Electoral Commission announced that local council elections are scheduled for June 2025, marking a significant milestone in the electoral reform process if it goes ahead. However, the plan has drawn criticism from some opposition politicians, who argue that the process lacks transparency and could further consolidate the current administration’s power. Opposition politicians have also expressed concerns about the timeline, arguing that unresolved political disputes between the federal government and regional administrations could cause further delays or ignite new conflicts. Challenges to implementing universal suffrage Security remains a major challenge. With Al-Shabaab militants still controlling parts of the countryside and carrying out frequent attacks, ensuring that all citizens can participate safely in the elections remains a major concern. Somalia has relied on an indirect election system since the early 2000s, where clan elders select members of parliament, who then elect the president. This system, which is the basis of the 4.5 clan power-sharing formula, was initially seen as a pragmatic solution to ensure political representation in a country recovering from civil war. However, it has increasingly been criticized for fostering corruption and limiting political participation. Previous administrations attempted to implement universal suffrage, but these efforts faced significant obstacles. For example, in 2020, the previous government planned to implement a “one person, one vote” system. However, recurring political disputes and security challenges caused these plans to be postponed. President Hassan Sheikh Mohamud, whom lawmakers elected in an indirect election in May 2022 for a four-year term, has prioritized direct elections as a key objective of his administration. Lawmakers have since proposed extending the presidential term to five years, although this amendment has not yet been approved. The federal government maintains that its current plan will create a more inclusive and transparent political system that ensures public representation. Jama reiterated that the government is open to dialogue with opposition groups to address their concerns but warned that further delays could jeopardize the reform schedule. “We have a clear plan that we are moving forward with,” Jama said. “We cannot afford to miss this historic opportunity for political reform in the country.”
-
DJIBOUTI CITY, Djibouti – Djibouti’s military launched a drone strike targeting a rebel group near the Ethiopian border, killing eight militants and an unspecified number of civilians, authorities said Sunday, raising tensions in the volatile Horn of Africa region. The strike, which took place in Addorta, a Djiboutian locality approximately six kilometers (3.7 miles) from the Ethiopian border, targeted members of the Armed Front for the Restoration of Unity and Democracy (FRUD A), according to the Djibouti Defense Ministry. “Eight terrorists were neutralized,” the ministry said in a statement, adding that “collateral damage was unfortunately reported among Djiboutian civilians.” The statement did not specify the number of civilian casualties. Dispute over location of strike While Djibouti maintains the strike occurred within its territory, the Ethiopian daily Addis Standard reported the attack took place in the Siyaru Kebele, Elidar district of Ethiopia’s Afar region, citing local sources. A resident, speaking to Addis Standard on condition of anonymity, claimed the attack happened “multiple times during the night” and resulted in “the deaths of more than eight people,” including a pregnant woman and two brothers. The resident added that at least four others were seriously injured. Alexis Mohamed, an advisor to Djibouti President Ismael Omar Guelleh, confirmed to AFP that the targets were FRUD A members but insisted the strike occurred on Djiboutian territory. Ethiopian authorities have not yet commented on the incident. Djibouti’s Defense Ministry said the targeted rebels had been engaged in “hostile actions” that constituted “a potential threat to our advanced posts.” The government has opened an investigation into the incident. The FRUD A, which Djibouti considers a terrorist organization, has been active in the country’s north since the early 1990s. Recruited primarily from the Afar ethnic group, the group launched a rebellion in 1991, claiming to defend Afar interests against the Issa, the country’s other main ethnic community. FRUD: A history of conflict and division The FRUD, the movement’s political wing, signed a peace accord with the government in 1994, officially ending the civil war. This agreement led to the group’s integration into the ruling coalition. The FRUD currently supports President Guelleh. However, a splinter group, the FRUD A, rejected the peace deal and continued its armed struggle. This faction has been implicated in several attacks in recent years, including a 2022 raid on a military barracks in Garabtisan, northern Djibouti, which resulted in the deaths of seven soldiers. Six kidnapped soldiers were released a few weeks later. Djibouti, a small nation of under one million people, holds strategic importance due to its location on the Bab el-Mandeb Strait, a crucial chokepoint for global shipping connecting the Red Sea to the Gulf of Aden. This strategic location has attracted major world powers. The country hosts a significant US military base, Camp Lemonnier, which serves as a hub for counterterrorism operations in the region. T he former colonial power, France, also maintains a large military presence in Djibouti. China, Japan, and Italy have all recently established military bases there. The drone strike comes amid a period of heightened tension and instability in the Horn of Africa. Ethiopia, Djibouti’s larger neighbor, has been grappling with internal conflicts, including a devastating civil war in the Tigray region that ended in November 2022. It currently faces other internal conflicts, such as in the Amhara region. The region is also affected by the ongoing conflict in Somalia and the recent war in Sudan.
-
Dhammaan xisbiyada siyaasadda Puntland oo warsaxaafadeed wadajir ah soo saaray ayaa mucaarid iyo muxaafidba taageeray dagaalka Argagixisada looga saarayo buuraha Cal-miskaad. Warsaxaafadeedka Xisbiyada siyaasadda Puntland ee kala ah; Mideeye, Sincad, Kaah, Mustaqbal, Horseed, Ifiye, Shaqaalaha iyo Runcad ayaa lagu taageeray hawlgalka Ciribtirka Argagixisada Daacish (ISIS) ee ku dhuumalaysanaysa buuralayda Calmiskaad ee Gobolka Bari. Xisbiyada Siyaasadda ayaa sidoo kale bogaadiyay ciidamada Puntland ee guulaha waaweyn ka gaaray dagaalka Argagixisada, islamarkaana ka saaray saldhiyo badan oo ku yaalla buuraha Cal-miskaad, halkaasi oo weli ciidamadu ku raad-joogaan firxadka mileeshiyaadka Daacish. Xisbiyaddu waxay sidoo kale u mahad celiyeen saaxiibada Caalamiga ah ee Puntland ka caawinaya hawlgalka, gaar ahaan dowladaha Mareykanka iyo Imaaraadka oo ka qeyb qaatay duqeymaha xagga cirka ah ee lagu bartilmaameedsaday Argagixisada Daacish. Waxay sidoo kale ugu baaqeen shacabka Puntland iyo taageerayaashooda in ay garab istaagaan ciidanka iyo dowlada Puntland, si loo dhammaystiro guusha laga gaaray kooxaha Daacish oo weli ku dhuumanaya buuraha, inkastoo laga saaray saldhigyo muhiim ah. Hoos ka akhriso Warsaxaafadeedka PUNTLAND POST The post Xisbiyada Puntland oo si wadajir ah u taageeray Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ee Cal-miskaad appeared first on Puntland Post.