Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    211,261
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Kenya plans to send Somali elders to Somalia to negotiate the release of four Chiefs and an Assistant Chief who were abducted by Al Shabaab militants in Elwak, Mandera County. Source: Hiiraan Online
  2. Washington (Caasimada Online) – Madaxweyne Donald Trump ayaa bishii hore la wareegay xilka isagoo ku celcelinayay ballanqaadkiisa ku aaddan soo afjaridda dagaallada. “Dhaxalkayga ugu weyn wuxuu noqon doonaa nabad-doonnimo,” ayuu ku yiri khudbaddiisii caleema-saarka. Sanado badan, Trump wuxuu isku muujinayay inuu ka soo horjeedo dagaallada, isagoo marar badan ku faanay dadaalladiisa lagu joojinayo dagaallada “aan dhammaanayn.” Hase yeeshee, Sabtidii la soo dhaafay, Trump wuxuu sare u qaaday dagaalkii ugu dheeraa ee Mareykanka uu ku jiray, isagoo duqeyn ka fuliyay Soomaaliya taas oo lagu dilay tiro aan la cayimin. “Dambiilayaashan, oo aan ka helnay godad ay ku dhuumaaleysanayeen, waxay khatar ku ahaayeen Mareykanka iyo xulafadeena,” ayuu Trump ku qoray baraha bulshada. “Duqeyntu waxay burburisay godadkii ay ku noolaayeen, waxayna dishay argagixisayaal badan, iyada oo aan waxyeello loo gaysan shacabka.” Trump wuxuu intaa ku daray in duqeyntu ay dishay “Sarkaal Sare oo ISIS ah” oo qorsheynayay weerarro, kaasoo maamulka Biden uu ku guuldareystay inuu beegsado inkasta oo ay sannado badan isku dayayeen inay bartilmaameedsadaan. “Fariinta aan u dirayno ISIS iyo dhammaan kuwa doonaya inay weeraraan Mareykanka waa: ‘WAAN IDIN HELI DOONAA, WAANA IDIN DILAYNAA!’” ayuu ku dhawaaqay. AFRICOM iyo dowladda Soomaaliya Taliska Ciidamada Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa sheegay in duqeynta lagu fuliyay “isla jaanqaad dowladda federaalka Soomaaliya,” balse sarkaal ka tirsan dowladda Soomaaliya oo la hadlay warbaahinta The Intercept, isagoo codsaday in aan magaciisa la xusin maadaama uusan fasax u haysan la hadalka saxaafadda, ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya si aad u yar looga sii digay weerarka. AFRICOM ma xaqiijin hadalladii Trump ee ku saabsanaa in weerarku uu bartilmaameedsaday godad, in sarkaalkan sare ee ISIS la doonayay muddo dheer, ama in dadka la dilay ay qorsheynayeen weerarro ka dhan ah Mareykanka. “Ma hayno wax xog ah oo dheeraad ah,” ayay tiri afhayeenka AFRICOM, Kelly Cahalan, oo la hadashay The Intercept. Maamulka Trump sidoo kale wuxuu diiday inuu bixiyo faahfaahin dheeraad ah ama faallo rasmi ah. “Ma hayno wax war ah oo aan idin siino marka laga reebo hadalka madaxweynaha (POTUS) iyo war-saxaafadeedka Wasaaradda Difaaca (DOD),” ayaa lagu yiri email uu u diray Aqalka Cad the Intercept. AFRICOM wuxuu sidoo kale ku celiyay hadalkii Trump, isagoo sheegay in “aysan jirin wax dad rayid ah oo lagu waxyeelleeyay” duqeyntii Sabtidii. Duqeymaha Mareykanka ee Soomaaliya Baaritaan uu sameeyay The Intercept sanadkii 2023 ayaa lagu ogaaday in duqeyn uu Mareykanka ka fuliyay Soomaaliya bishii April 2018 ay dishay ugu yaraan saddex qof, waxaana suuragal ah in la dilay illaa shan qof, oo ay ku jirtay Luul Daahir Maxamed oo 22 jir ahayd iyo gabadheeda Maryam Shilow Muse oo afar sano jirtay. Xilligaas, AFRICOM wuxuu ku dhawaaqay inuu dilay “shan argagixiso,” isagoo ku adkeystay in “aysan jirin wax dad rayid ah oo lagu dilay weerarkaasi.” Baaritaanka The Intercept wuxuu muujiyay in weerarka lagu fuliyay xeerar dabacsan oo Wasaaradda Difaaca ay codsatay, islamarkaana Aqalka Cad ee Trump uu ansixiyay, iyadoo aan cidna waligeed loo ciqaabin dilalka dadka rayidka ah. In ka badan lix sano, qoyska Luul iyo Maryam waxay isku dayayeen inay la xiriiraan dowladda Mareykanka, oo ay ku jiraan isku day ay sameeyeen iyagoo adeegsanaya bar internet oo AFRICOM u sameeyay cabashada khasaaraha rayidka, balse wax jawaab ah lagama siinin. Mareykanka wuxuu duqeymo ka waday Soomaaliya tan iyo ugu yaraan 2007, balse weerarradu waxay aad u kordheen xilligii Trump. Intii u dhaxeysay 2007 ilaa 2017, oo ay xilka hayeen George W. Bush iyo Barack Obama, ciidamada Mareykanka waxay fuliyeen 43 duqeyn oo la shaaciyay. Xilligii Trump, AFRICOM waxay ka fulisay Soomaaliya in ka badan 200 duqeyn oo ka dhan ah Al-Shabaab iyo kooxda Daacish. Xilligii Biden, Mareykanka wuxuu fuliyey 39 weerar afar sano gudahood. Kooxda Daacish-ta Soomaaliya waa urur yar oo ka hawlgala buuraha Golis ee gobolka Bari, Puntland. Ma jiro caddeyn muujineysa in kooxdaasi ay awood u leedahay inay weerarto Mareykanka. Arbacadii, Trump wuxuu baraha bulshada ku faafiyay muuqaal laga duubay duqeyntii Sabtidii. Muuqaalkan, oo laga qaaday diyaarado dul maraya goobta la beegsaday, wuxuu muujinayaa bartilmaameed la haysto ka hor inta uusan qarax xooggan dhicin, taasoo keentay in uu samaysmo uuro madow. Mowqifka Trump ee Soomaaliya Inkasta oo uu horey u fuliyay duqeymo badan, Trump wuxuu horey uga dhawaajiyay inuu shaki badan ka qabo joogitaanka Mareykanka ee dagaalka Soomaaliya. Dhamaadkii muddo-xileedkiisii koowaad, Trump wuxuu amar ku bixiyay in ciidamada Mareykanka laga saaro dalka Soomaaliya. Laakiin Wasaaradda Difaaca ayaa si tartiib ah u hirgelisay amarka, waxaana markii dambe la ogaaday in ciidamada Mareykanka aysan si buuxda uga bixin dalka. Xitaa markii la sheegay in la kala qaaday ciidamada, afhayeenka AFRICOM Col. Chris Karns wuxuu qiray in “ciidamo kooban” ay weli sii joogeen Soomaaliya. Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa uga mahadceliyay Mareykanka duqeyntii Sabtidii. “Waxaan u mahadcelinayaa Mareykanka taageeradooda joogtada ah ee la dagaallanka argagixisada,” ayaa lagu yiri bayaan kasoo baxay xafiiskiisa, oo si gaar ah u amaanay Trump. “Hoggaankaaga geesinimada leh, Mudane Madaxweyne, ee dagaalka ka dhanka ah argagixisada, waa mid si weyn loogu mahadcelinayo Soomaaliya.” Mahadcelinta madaxweynaha ee Trump waxay kusoo aadeysaa iyadoo Soomaaliya ay bishii hore heshiis hal sano ah, oo ku kacaya $600,000, la saxiixatay shirkad lobbiga ka shaqeysa oo fadhigeedu yahay Washington D.C., oo lagu magacaabo BGR Group, iyadoo laga cabsi qabo in maamulka Trump uu hoos u dhigo wada-shaqeynta milateri ee uu la leeyahay Soomaaliya. Warqado loo gudbiyay Waaxda Caddaaladda Mareykanka, BGR waxay ku sheegtay in doorkeedu yahay “inay xoojiso xiriirka iyo isgaarsiinta ay la leedahay saraakiisha iyo go’aan-gaareyaasha Mareykanka.”
  3. Tehran (Caasimada Online) – Warbixin sirdoon oo dhawaan la soo saaray ayaa saraakiisha Maraykanka ku abuurtay aaminaad ah in koox qarsoodi ah oo ka tirsan saynisyahannada Iran ay raadinayaan waddo deg deg badan, balse aan aad u horumarsanayn, oo lagu samaynayo hub nukliyeer ah, sida uu qoray wargeyska The New York Times Isniintii. Xogta sirdoon, oo la sheegay in la ururiyay bilihii ugu dambeeyay ee maamulka Biden, isla markaana lala wadaagay maamulka Trump intii lagu guda jiray xilliga kala-guurka, ayaa tilmaamaysa in Iran ay doonayso waddo toos ah oo ay ku beddesho kaydkeeda sii kordhaya ee uranium-ka la hodmiyey, si ay uga dhigto hub shaqeynaya dhowr bilood gudahood, halkii ay ka qaadan lahayd sannad ama ka badan, sida ku cad warbixinta. Hase yeeshee, saraakiisha Maraykanku waxay ku adkaysanayaan in hoggaamiyaha sare ee Iran, Ayatollah Ali Khamenei, uusan weli gaarin go’aan kama dambays ah oo uu ku doonayo inuu sameeyo bam nukliyeer ah, sida uu sheegay wargeyska The New York Times. Qiimaynta sirdoonku waxay soo baxaysaa xilli saamaynta gobol ee Iran lagu sheegay inay taagan tahay meeshii ugu liidatay muddo sanado ah, sida ay warbixintu xustay. Saraakiisha Maraykanka iyo Israa’iil waxay aaminsan yihiin in ciidamada wakiilka ah ee muhiimka u ah Iran, sida Xamaas iyo Xizbullah, ay la kulmeen dib-u-dhacyo la taaban karo, halka Madaxweynaha Suuriya Bashar al-Assad uu u cararay magaalada Moscow, taasoo xaddidaysa awoodda Iran ee ay hubka ku dhex marin karto Suuriya. Intaa waxaa dheer, weerar Israa’iil ay fulisay bishii Oktoobar ayaa bartilmaameedsaday nidaamyada difaaca gantaallada Iran iyo qeybo ka mid ah kaabeyaasha aan rasmiga ahayn ee barnaamijkeeda nukliyeerka, taasoo saameyn weyn ku yeelatay awoodda milatari ee dalkaasi. Qaar ka mid ah saraakiisha Maraykanka ayaa hadda aaminsan in Iran ay u arki karto awoodda nukliyeerka mid lagama maarmaan u ah ka hortagga tallaabo ciidan oo suurtagal ah oo uga timaada Maraykanka ama Israa’iil, sida ay warbixintu sheegtay. In kasta oo Iran ay urursatay uranium la hodmiyey oo ku filan dhismaha hub badan oo nukliyeer ah, haddana samaynta madax-gantaal shaqaynaya ayaa ah hawl weli u baahan waqti iyo khayraad dheeraad ah. Saamaynta kulanka Netanyahu-Trump Arrintan ayaa la filayaa inay udub dhexaad u eheyd kulankii Talaadada dhexmaray Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu iyo Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump. Dhinaca kale, madaxweynaha cusub ee la doortay ee Iran, Masoud Pezeshkian, ayaa muujiyay xiisaha uu u qabo wadahadal lala yeesho Washington. Si kastaba ha ahaatee, khubarada ay soo xigatay The New York Times ayaa tilmaamaya in Pezeshkian iyo wasaaradda arrimaha dibadda ee Iran laga yaabo inay aqoon kooban u leeyihiin hawlaha nukliyeerka ee dalka, maadaama inta badan barnaamijka ay kormeeraan Ciidanka Ilaalada Kacaanka Islaamiga ah (IRGC). Habka Maraykanka: Diblomaasiyad mise tallaabo ciidan? Iyadoo ay jiraan walaacyada laga qabo horumarka nukliyeerka ee Iran, Trump ayaa horay u caddeeyay inuu doorbidayo diblomaasiyadda, isagoo yiri, “Waxaan rajeynayaa, in arrintaas lagu xallin karo annagoon ka welwelin. Runtii way wanaagsanaan lahayd haddii taas lagu soo afjari karo iyadoo aan loo baahnayn in la qaado tallaabadaas xigta.” In kasta oo qiimeynta sirdoonku ay muujinayso in Iran ay leedahay awood farsamo oo ay ku dhisi karto qalab nukliyeer oo cayriin ah, haddana hubka noocaas ah ma noqon doono mid casri ah oo ku filan in lagu gano gantaal, taasoo ka dhigaysa mid ka hortag istaraatiijiyadeed ah halkii ay ka ahaan lahayd khatar weerar oo degdeg ah, sida ay warbixintu sheegtay. Iran ayaa muddo dheer beenineysay inay raadinayso hub nukliyeer, iyadoo ku adkaysanaysa in barnaamijkeeda nukliyeerka uu yahay mid leh ujeeddooyin rayid ah oo keliya. Hase yeeshee, sirdoonka reer galbeed ayaa shaki weyn geliyey sheegashooyinkan.
  4. Aagga Dalalka Geeska Afrika (DGA) waa kan ugu kooneeya qaaradda Afrika, dhinaca bari. Waxa uu ka kooban yahay dalalka Soomaaliya, Itoobiya, Jabuuti, iyo Eritrea. Waa aag xasaasi ah oo xasarado badan ay ka jireen qarniyo badan, tan iyo waagii hore. Ma degi karaa? Yaa isku haysta? Ma jiraa wax gobolka u gaar ah? Marka hore, ogow in uu ku fooraro, koonfurta ka xigo Badda Cas, Gacanka Cadmeed, iyo Badweynta Hindiya. Waa marin badeed ay maraan boqolkiiba laba iyo toban (12%) ganacsiga adduunka, oo ay ku jiraan shidaalka laga keeno Gacanka Carbeed ama Faarisiga, kolba sida aad u qaadato. Sidaas darteed, indhaha dalal badan ayaa kusoo jeeda, kuwaas oo ay ka mid yihiin dowladaha waaweyn, kuwa dhexdhexaadka ah, iyo kuwa gobollada kale. Dhibaatooyinka iyo faa’iidooyinka ka jira aagga waa kuwo isku xidhan. Waxaa ka mid ah: gaajo, harraad, nabadgelyada badda, siyaasado cakiran, iyo tartanka loogu jiro gacan ku haynta gobolka. Waxaa sidoo kale meesha soo gala loollanka Masar iyo Itoobiya, oo had iyo jeer isku haysta biyaha Webiga Niilka Buluuga. Xaaladda hadda taagan waxay salka ku haysaa biyo-xidheenka ay Itoobiya dhisatay, oo ay ugu magac dartay Biyo-xidheenka Dib-u-curashada Itoobiya (BDI). Xidhiidhka labada dal wuu sii xumaaday, iyadoo BDI uu qayb weyn ka yahay muranka. Itoobiya waxay filaysaa in BDI uu kobcin doono dhaqaalahooda, balse saamayntiisu waxay gaadhaysaa ammaanka gobolka. Arrintan waxay si gaar ah u taabanaysaa Soomaaliya, oo xiriir taariikhi ah la leh Masar, Eritrea, Jabuuti, iyo weliba Suudaan, oo Galbeedka ka xigta Itoobiya. Dhibaatada ay dhalisay ayaa saameyn ku yeelatay xasiloonida gobolka oo dhan, iyadoo Masar iyo Itoobiya ay si isdabajoog ah u loollamayaan. Itoobiya waxay isku aragtaa, ama waligeedba ku hammiday, inay tahay awoodda ugu weyn ee gobolka DGA. Ciidamo badan iyo hub badan ayay haysataa, hase yeeshee, dalalka kale ee gobolku si rasmi ah uma aqoonsana awoodeeda. Dhanka kale, Masar waxay xiriir la leedahay dalalka kale ee gobolka sida Soomaaliya, Eritrea, Jabuuti, iyo Suudaan. Itoobiya waxay ku guul-darraysatay inay xidhiidh wanaagsan la yeelato dalalkan, inkasta oo ay isku dayday. Hadda, hanjabaadaha Masar ayaa kaga xoog badan dedaallada Itoobiya. Itoobiya waxay mar walba sheegtaa inay bad u baahan tahay, taasina waxay keentay in dalal kale, sida Turkiga, ay si dhow ula macaamilaan Soomaaliya si ay uga caawiyaan ilaalinta badda. Haddaba, awoodda Masar, oo mar islahayd Geeska Afrika adigaa ugu awood badan, hadda wuu yaraaday. Culays badan ayaa yimid markii Turkigu heshiis dhex dhigay Soomaaliya iyo Itoobiya. Taasi waxay si toos ah u beddeshay miisaanka awoodaha gobolka, iyadoo ciyaartoy kale ay soo galeen xisaabta. Xundhurta heshiiska lama oga, balse waxaa la xaqiijiyay in uu salka ku hayo arrimaha amniga, kobcinta ganacsiga, iyo iskaashiga lagu xoojinayo la dagaallanka kooxaha argagixisada ee gobolka ku nagaaday tobannaan sano. Turkigu hadda wuxuu u muuqdaa in uu noqday awoodda shisheeye ee ugu firfircoon ee gobolka ka shaqaynaysa, isagoo dhaqaale ahaan danihiisa kobcinaya. Isbeddel weyn ayaa ku dhacay qaab-dhismeedkii gobolka, oo si ka duwan sidii hore loo wajahayo awoodaha. Inkasta oo la leeyahay waxbay u taraysaa Soomaaliya, haddana weli lama arko isbeddel muuqda oo ku yimid amnigeeda ama dhaqaalaha. Dhibaatada iyo hoogu sidii bay u taagan yihiin; siyaasadda qasan sidii bay u qasan tahay; argagixisadu sidii bay u goolibaadhaysaa. Shacabkuna uma muuqdaan kuwo si buuxda u ogol heshiiska ay Itoobiya la galeen. Waxaa kale oo jira walaac ay qabaan dalalka jaarka sida Kenya iyo Jabuuti, kuwaas oo aan si sax ah u fahamsanayn sida ay wax u socdaan. Waxaana cabsi hor leh keeni kara kororka dhaqaale ee Soomaaliya, gaar ahaan haddii shidaalka laga filayo baddeeda la soo saaro tobannaan sano ee soo socda. Danaha reer Galbeedka kama maqna xisaabta gobolka DGA, gaar ahaan Maraykanka, Shiinaha, iyo Ruushka, oo si firfircoon uga dhex muuqda Itoobiya, Jabuuti, iyo Eritrea. Hindiya ayaa iyaduna dadaal ugu jirta in ay saamayn ku yeelato gobolka. Waddamada Gacanka Carabtuna waxay saameyn ku leeyihiin gobolka, gaar ahaan Imaaraadka, oo si weyn ugu lug leh siyaasadda iyo dhaqaalaha Geeska Afrika. Soomaaliya iyo Itoobiya labaduba waxay xiriir dhow la leeyihiin Imaaraadka, hase yeeshee, lama oga halka ay wax u dambayn doonaan. Haddaba, waxa muhiim ah in dadka gobolka ay fahmaan in danahooda ay gacantooda ku jiraan. Shisheeyuhu danahooda ayuu ka shaqaynayaa. Marka maxaa diidaya in Soomaalida gaar ahaan ay ka shaqeeyaan danahooda, isku tanaasulaan, wax wadaagaan, oo ay isku darsadaan halkii ay sii kala fogaaan lahaayeen, iyagoo moodaya inay danaysanayo, balse dhab ahaantii cadowgooda xoojinaya? Waa su’aal da’ weyn. Dr. Suleyman Axmad Walhad
  5. Qurbo-joogta — oo ah dadkii ka haajiray dalalkooda hooyo—waxay door weyn ka ciyaaraan kobcinta dhaqaalaha ee wadamada ay ka yimaadeen iyo kuwa ay degeen. Inkastoo dad badan oo qurbo-joog ah ay si weyn uga qayb qaataan horumarinta dalkooda hooyo iyaga oo xawilaad lacageed, ganacsi, iyo tabarucaad samaynaya, haddana waxaa sii kordhaya tirada dadka doorbidaya inay maalgashadaan dalalka shisheeye halkii ay dalkooda hooyo ka maalgashan lahaayeen. Isbeddelkan wuxuu leeyahay saameyn weyn oo dhinacyo badan leh, oo ay ka mid yihiin horumarka dhaqaale, barwaaqada bulshada, iyo xoojinta aqoonsiga Qaran. 1. Saamaynta Dhaqaale ee Dalkooda Hooyo Marka qurbo-joogtu ay doortaan inay maalgashadaan dalal kale, taasi waxay dhalinaysaa dhibaatooyin dhaqaale oo badan: • Kobaca Dhaqaale oo Gaabis Ah: Wadamada soo koraya waxay si weyn ugu tiirsan yihiin maalgashiga qurbo-joogta si ay u horumariyaan kaabayaasha dhaqaalaha, u abuuraan shaqooyin, oo ay u xoojiyaan ganacsiyada. Marka lacagahooda loo weeciyo dalal kale, dalkooda hooyo wuxuu waayaa fursado dhaqaale oo muhiim ah. • Fursado Ganacsi Oo Laga Faa’iidaysan Waayo: Dalal badan oo ay qurbo-joogtu kasoo jeedaan waxay leeyihiin suuqyo furan oo ay ka heli karaan faa’iido badan, laakiin maalgashiga oo la waayo waxay sababtaa in ganacsiyo badani aanay kobcin. • Ku Tiirsanaanta Kaalmada Dibadda: Haddii maalgashi toos ah oo badan laga waayo qurbo-joogta, dalalkooda hooyo waxay sii ahaanayaan kuwo u baahan deeqo iyo deymo dibadeed, taasoo mararka qaar la timaada shuruudo adag oo aan waxtar u lahayn horumarka dalkooda. 2. Abuurista Shaqooyin iyo Saamaynta Shaqo La’aanta Maalgashiga qurbo-joogta ee dalkooda hooyo wuxuu abuuri karaa shaqooyin badan, gaar ahaan dhinacyada warshadaha, dhismaha, beeraha, kaluumaysiga, waxbarashada, caafimaadka iyo waxsoosaarka kale. Haddii maalgashigaas la waayo, waxay keentaa: • Kordhinta Shaqo La’aanta: Wadamada ay dhalinyaradu aad u badan yihiin waxay la kulmaan shaqo la’aan ba’an, taasoo sabab u noqota dhaqaalaha oo taagnaada, dembiya oo kordha, iyo xasillooni darro bulsho. • Maskax Bax (Brain Drain): Markii maalgashi la waayo, xirfadlayaal badan ayaa doorbida inay shaqo u raadsadaan dalal kale, taasoo ka dhigan in wadankooda hooyo uu waayo shaqaale karti sare leh. • Kobaca Ganacsiyada Oo Yaraada: Ganacsiyada yar yar iyo kuwa dhexe (SMEs) waa laf-dhabarka dhaqaale ee dalal badan. Haddii qurbo-joogtu aysan bixin maalgashi, ganacsiyadan waxay la kulmaan caqabado dhaqaale oo weyn. 3. Saamaynta Bulsho iyo Dareenka Muwaadinnimada Ka sokow dhaqaalaha, marka qurbo-joogtu doortaan inay maalgashadaan dalal kale, waxay wax u dhimaysaa xidhiidhka dalkooda hooyo: • Xiriir Daciif Ah oo Laga Dhexlayo Dalkooda Hooyo: Markay qurbo-joogtu maal-gashadaan dal kale, waxay si xooggan ula jaanqaadaan dhaqaalaha iyo bulshada dalkaasi, taasoo keeni karta in jiilalka dambe ay lumiyaan xidhiidhka ay la leeyihiin dalkooda hooyo. • Dadkii Gudaha Oo Ka Xanaaqa Qurbo-Joogta: Shacabka ku nool dalkooda hooyo waxay dareemi karaan in qurbo-joogtu ay iska indha tireen, taasoo keenta dareen xumaan iyo caro leh. • Tabarucaadka Bulshada Oo Hoos U Dhaca: Qurbo-joog badan waxay caawiyaan horumarinta dugsiyada, isbitaalada, iyo mashaariicda bulshada. Haddii maalgashiga loo wareejiyo dalal kale, taasi waxay yareynaysaa horumarka dalka hooyo. 4. Faa’iidooyinka Maalgashiga Qurbo-Joogta ee Dalkooda Hooyo Waxaa jirta faa’iido badan oo laga helayo haddii qurbo-joogtu ay doortaan inay maalgashadaan dalkooda hooyo: • Kobac Dhaqaale Oo Waara: Maalgashiga tooska ah wuxuu abuurayaa dhaqaale adag oo aan ku tiirsanayn lacagaha xawilaadda. • Shaqo Abuuris iyo Yaraynta Saboolnimada: Haddii la maalgeliyo ganacsiyada maxalliga ah, shaqooyin badan ayaa abuurmaya, taasoo sare u qaadaysa nolosha dad badan. • Xoojinta Saamaynta Caalamiga Ah: Wadan horumarsan wuxuu helaa kalsooni iyo awood uu kula xaajoodo wadamada kale. • Ilaalinta Dhaqanka iyo Aqoonsiga Qaranka: Haddii qurbo-joogtu maalgashato dhaqanka, dalxiiska, iyo barnaamijyada dhaxal-galka ah, jiilalka mustaqbalku waxay sii wadi doonaan xidhiidhka ay la leeyihiin dalkooda hooyo. Gunaanad Inkastoo qurbo-joogtu ay xor u yihiin in ay maalgashadaan halka ay doonaan, haddana waxaa lama huraan ah in mudnaan gaar ah la siiyo horumarinta dalkooda hooyo. Dowladaha waa inay abuuraan jawi fududeynaya maalgashiga, sida canshuur dhimis, fududeynta shuruudaha ganacsiga, iyo horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha. Haddii isbeddelkan sii socdo oo qurbo-joogtu sii doorbidaan inay maalgashadaan dalal kale, dalalkooda hooyo waxay wajihi doonaan caqabado dhaqaale iyo kuwo bulsho. Laakiin haddii la dhiirrigeliyo maalgashiga dalkooda hooyo, waddanku wuxuu ka faa’iidaysan karaa awoodda iyo xirfadda dadkiisa si loo dhiso mustaqbal ifaya. W/Q: Hussein Yusuf Huhule
  6. Bosaso, Somalia – Puntland’s security forces have killed more than 40 Islamic State (ISIS) militants in a large-scale military operation in the Cal Miskaad mountains of Somalia’s Bari region, officials said. The offensive, which targeted key militant strongholds, also led to the capture of strategic locations previously controlled by the extremist group. The operation, launched in the early hours and lasting throughout the day, resulted in the deaths of dozens of ISIS fighters, including many foreign combatants, according to Puntland military sources. Several other militants were wounded in the fighting. Puntland forces released images showing the bodies of slain militants, along with weapons and other equipment seized during the assault. Officials confirmed that their troops had controlled all areas targeted in the operation. ISIS strongholds captured Key areas stretching from Qurac to Dhashaan, long held by ISIS, were recaptured. One of the fiercest battles took place in Togga Jeceel, where Puntland forces overran a militant base, seizing heavy weaponry and encountering wounded fighters left behind by retreating militants. A specialized ISIS unit of 12 operatives—trained for long-range sniper attacks and planting improvised explosive devices (IEDs)—was also eliminated during the assault, officials said. Puntland military commanders vowed to continue pursuing ISIS remnants fleeing the battlefield. “Our forces are chasing down the remaining terrorists who managed to escape,” one senior officer told local media. Authorities also reported disruptions to militant communications, as operations targeted areas where ISIS had been using telecommunication networks to coordinate activities. The Islamic State in Somalia ISIS has maintained a presence in Somalia since 2015, mainly through defectors from the al-Qaeda-linked al-Shabaab group. The militants have established bases in the mountainous terrain of the Bari region, where they have engaged in extortion, smuggling, and sporadic attacks on security forces and civilians. The Cal Miskaad mountain range, part of the larger Golis mountains, has long been a key hideout for ISIS operatives due to its remote and rugged landscape, making military operations in the area particularly challenging. Recent U.S. airstrikes The Puntland offensive comes shortly after U.S. airstrikes targeted ISIS fighters in the same region. On February 1, 2025, the U.S. military launched strikes on militant hideouts in the Golis mountains, reportedly killing multiple ISIS operatives, including a senior planner. The Pentagon stated that the strikes were part of ongoing counterterrorism efforts to weaken ISIS’s operational capabilities in Somalia. Officials described the area as a vital hub for the group’s recruitment and logistics. The Bari region’s proximity to the Gulf of Aden and the port city of Bosaso makes it a critical area for both Puntland authorities and international security efforts. Controlling these mountainous areas is crucial to preventing ISIS from using them as a base for attacks or illicit activities such as arms trafficking and human smuggling. The Puntland administration has reaffirmed its commitment to eradicating ISIS from its territories, with continued operations expected in the coming weeks. Puntland’s forces have received backing from international partners, including intelligence-sharing agreements aimed at tracking militant movements and disrupting their operations.
  7. Puntland troops have taken control of most of ISIS hideouts since the counterterrorism operations began one month ago. Boosaaso (PP News Desk) — An intense battle took place today in Jeceel Valley in the Calmiskaad mountain range after Puntland Defence Forces advanced on ISIS hideouts. A spokesman for the Puntland Defence Forces stated that Puntland troops “have fully taken control of all areas targeted for counterterrorism operations today.” The spokesman added that more than 40 ISIS terrorists were killed in today’s battle, while many others were wounded. “Our troops are still pursuing fleeing ISIS terrorists” the spokesman said. The battle at Jeceel Valley resulted in the highest number of ISIS casualties to date, after the proscribed group attempted to hold out in hideouts at Dharin and Haraaryo. Graphic photos shared on social media indicate that most of the ISIS terrorists killed in the battle “were foreigners.” Meanwhile, a top ISIS official, Abdirahman Shirwa Aw Saeed, yesterday surrendered to Puntland Defence Forces yesterday. In 2022 a Puntland martial court sentenced Abdirahman to execution by firing squad for masterminding the murder of Somali citizens through a network of terrorists affiliated with ISIS and Al-Shabaab. © Puntland Post, 2025 The post Over 40 ISIS Terrorists Killed as Puntland Troops Advance appeared first on Puntland Post.
  8. Warbixin Rasmi ah oo uu soo saaray Taliska Ciidamada difaaca dowladda Puntland ayuu ku faahfaahiyay khasaaraha ka dhashay dagaalkii ugu adkaa oo maanta ciidamada iyo mileeshiyaadka kooxda Daacish ku dhexmaray degaannada saaran togga Jeceel ee buuraha Cal-miskaad. Warbixinta Ciidamada, oo ay ku lifaaqan yihiin sawirro muujinaya meydadka ajaanib lagu dilay dagaalkii maanta ayay ciidamada Puntland ku sheegeen in ay si buuxda ula wareegeen dhammaan degaannadii uu saaka ka bilowday wejiga kowaad ee Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada Daacish. Taliska Ciidamada difaaca Puntland ayaa sidoo kale sheegay in ay dagaalkii maanta ku dileen in ka badan 40 dagaallame oo ka tirsan Argagixisada Daacish, halka tiro intaasi ka badana ay ku dhaawaceen, islamarkaana weli ay daba joogaan firxadkii ISIS, balse dhanka ciidamada uu soo gaaray khasaare dhimasho oo kooban iyo dhaawacyo fudud. “Ciidanka Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada ee Puntland oo Daacish ka sifeynaya buuralayda Cal-miskaad ayaa maanta dagaal xooggan ku qaaday Kooxda Argagixisada Daacish, waxaana la dilay in ka badan 40 Argagixiso Ajaaniib u badan iyado ka badana laga dhaawacay , firxadkoodana la daba joogo, isla markaaasina lala wareegay dhammaan deegaanadii ay ku sugnaayeen Argagixisadu.” “Ciidanka Howlgalka dhinacooda waxaa jira dhimasho kooban iyo dhaawac fudud, Geesiyaasha Ciidanka Dowladda Puntland waxaa ka go’an in ay Argagixisada ka sifeeyaan dhammaan dhulka Puntland .Qaar ka mid ah Sawirada hordhaca ah ayaan Halkan idinkula wadaagnay” ayaa lagu yiri Warbixinta Ciidamada Puntland oo ay ku lifaaqan yihiin sawirro muujinaya meydadka rag ajaanib ah oo ISIS looga dilay dagaalkii maanta. Dagaallamayaasha Daacish ayaa sida la sheegayo maanta awoodda dhan isugu geeyay in ay si adag ugu dagaallamaan difaacyadii togga Jeceel, oo ay ugu muhiimsan yihiin Talisyadii Dharin iyo Haraaryo1, kuwaasi oo ay ugu danbayn ciidamada difaaca Puntland ka qabsadeen sidoo kalena ajaanib badan kaga dileen. PUNTLAND POST The post Ciidamada Puntland oo so bandhigay meydadka ajaanib Daacish ah oo ay ku dileen dagaalkii maanta appeared first on Puntland Post.
  9. Boosaaso (Caasimada Online) – Ciidamada Daraawiishta Dowlad Goboleedka Puntland oo howlgallo culus saacadihii la soo dhaafay ka fuliyey buuraha Calmiskaad ee gobolka Bari ayaa dilay in ka badan 40 ka mid ah Khawaarijta Daacish. Saraakiisha howlgalka hogaaminaysa ayaa warbaahinta u sheegay in maleeshiyaadka ay howlgalkaas ku dileen ay u badnaayeen ajaanib, isla markaana ay jiraan dhaawac badan oo soo gaaray argagixisada. Waxaa lasoo bandhigay sawirrada meydadka Khawaarijtii lagu dilay howlgalka, iyadoo Ciidamadu ay la wareegeen gacan ku heynta dhammaan goobihii howlgalkaas ay ka fuliyeen. Saraakiisha Ciidamada Puntland ayaa sheegay in Ciidamada geesiyaasha ah ay sii baacsanayaan firxadka Khawaarijta naf la caariga ah. Dagaalkaan ayaa bilowday aroornimadii hore ee saakay, makhribnimadiina galabta ayuu soo gaaray, waxayna ciidamadu xoreeyeen deegaano muhiim ah. Deegaanada Qurac ilaa Dhashaan ayaa dagaalkii maanta looga xoreeyey Daacish, saldhigyada rasmiga ahaa ee madaxda Daacish ay joogeen ayaa gudaha loo galay. Dagaalka ugu culus wuxuu maanta ka dhacay Togga Jeceel, waxaa la sheegay in kooxda laga furtay hub culus, sidoo kale dhaawacyo nool ayaa loogu tegay goobaha qaar. Koox ka kooban 12 oo ay ugu talogaleen Toogasho fog iyo Qarxinta Miinooyinka ayaa iyana la dilay, cimilada oo qalafsan iyo Telfoonada oo dhan ayaa hawada ka baxay, maadaama loo dagay aag Togga Jaceel maanta.
  10. MINNEAPOLIS (HOL) — A federal jury has been seated to hear the case against Aimee Bock, the founder and former executive director of Feeding Our Future, who is accused of orchestrating what prosecutors call one of the largest pandemic-related fraud schemes in the country. Bock and her sole remaining co-defendant, former Minneapolis restaurant owner Salim Said, face charges of conspiracy, wire fraud, and bribery for allegedly diverting millions of dollars intended to provide meals to low-income children during the COVID-19 pandemic. Source: Hiiraan Online
  11. Orebro (Caasimada Online) – Ugu yaraan 10 qof ayaa Talaadada maanta ah lagu dilay weerar toogasho oo ka dhacay xarun waxbarasho oo ku taalla Sweden, oo uu ka mid yahay ninka looga shakisan yahay weerarka, sida ay boolisku sheegeen. Weerarkan ayaa ka mid ah weerarrada dhifka ku ah xarumaha waxbarasho ee dalkaas. Mas’uuliyiintu markii hore waxay sheegeen in dhowr qof ay ku dhaawacmeen rabshadaha ka dhacay Campus Risbergska, oo ah dugsi sare oo loogu talagalay dhallinyarada waaweyn kuna yaalla magaalada Orebro, balse ma aysan xaqiijin dhimasho. In kasta oo weerarrada ka dhaca dugsiyada ay ku yar yihiin Sweden, haddana dalka wuxuu wajahaya xasarado la xiriira rabshadaha kooxaha burcadda ah, kuwaas oo sannad kasta galaafta nolosha tobannaan qof. “Ugu yaraan 10 qof ayaa maanta lagu dilay weerarka,” ayuu warfidiyeenada u sheegay Roberto Eid Forest, taliyaha booliska Orebro, isagoo xusay in aysan si sax ah u caddeyn karin tirada dhimashada. “Qofka weerarka geystay ma ahayn qof horey booliska ugu diiwaan-gashanaa,” ayuu raaciyay, isagoo intaas ku daray in aan weli la ogayn sababta keentay falkaan. Isbitaallada oo la geeyay dhaawacyo Taliye Forest ayaa sheegay in booliska ay warbixinadii ugu horreeyay heleen 12:33 duhurnimo (1133 GMT), balse aysan weli si sax ah u xaqiijin karin in weerarku ka dhacay gudaha ama dibadda dugsiga. Labo macallin oo ka tirsan Campus Risbergska, Miriam Jarlevall iyo Patrik Soderman, ayaa wargeyska Dagens Nyheter u sheegay inay maqleen rasaas ka dhacaysa jaranjarada dugsiga. “Ardaydu waxay nagu soo ordeen iyagoo leh qof ayaa toogtay. Markaas kaddib, waxaan maqalnay rasaas kale oo ka dhacaysa jaranjarada. Dibadda uma bixin, waxaan isku qarinay xafiisyada,” ayay yiraahdeen. “Markii hore rasaasta aad bay u badnayd, kaddib muddo nus saac ah waxba ma dhicin, balse mar kale ayay bilowday. Waxaan isku qarinay miisaska hoostooda, cabsi darteed.” Goobjoogeyaal qaar ayaa warbaahinta Sweden u sheegay inay maqleen rasaas u eg mid si toos ah loo riday. Boolisku waxay rumeysan yihiin in ninka weerarka geystay uu kaligiis ka dambeeyay falkaan. Telefishinka TV4 ayaa weriyay in boolisku Talaadadii galabkii baaris ku sameeyeen guriga tuhmanaha ee ku yaalla Orebro. Warbixintu waxay sheegtay in tuhmanaha uu da’diisu ku dhowdahay 35 jir, uu haystay shatiga hubka, isla markaana uusan horey u lahayn diiwaan dambiyeed, balse faahfaahin dheeraad ah lagama bixin aqoonsigiisa. Boolisku ma aysan xaqiijin macluumaadkaas. Booliska ayaa sheegay inay baarayaan kiis la xiriira “isku day dil, dab qabadsiin, iyo fal dambiyeed hub oo culus.” Waxay dadweynaha ugu baaqeen inay ka fogaadaan goobta ama ay guryahooda ku nagaadaan. Dugsiyada oo la xiray Ardayda dhowr dugsi oo ku yaalla agagaarka goobta, iyo dugsiga la weerarayba, ayaa saacado badan gudaha lagu hayay “sababo amni dartood,” ka hor inta aan si tartiib tartiib ah loo fasixin, sida ay boolisku sheegeen. “Maanta waa maalin aad u xanuun badan dhammaan Sweden,” ayuu bartiisa X ku qoray Ra’iisul Wasaare Ulf Kristersson. “Xusuusteydu waxay la jirtaa dhammaan kuwa maalintii waxbarasho ee caadiga ahayd loogu beddelay argagax. In qof uu fasalka ku xayirmo isagoo noloshiisa ka baqaya waa riyo xun oo aanay cidna la kulmin.” Wuxuu xusay in xukuumaddu si dhow ula socoto xaaladda. Hooyo wiilkeedu uu saacado badan ku xayirnaa mid ka mid ah dugsiyada agagaarka ku yaalla ayaa AFP u sheegtay inay dareemayso “naxdin iyo caro.” “Wiilkeygu wuxuu ku jiraa dugsigan naga dambeeya, iyagana waa la xiray. Waa inay is qariyaan, sidaas darteed waxaan sugayaa in la daad gureeyo,” ayay tiri Cia Sandell, oo 42 jir ah. “Arrintani waa waalli, si layaab leh ayeyna u dhacday. Aad baan u caraysanahay, aadna waan u naxay. Tani waa wax aan dhici lahayn,” ayay sii raacisay. Inkasta oo weerarrada tooska ah ee dugsiyada aysan Sweden ku badnayn, haddana rabshado kale oo ka dhacay sannadihii u dambeeyay ayaa cabsi geliyay bulshada. Bishii Maarso 2022, arday 18 jir ah ayaa laba macallin ku dilay dugsi sare oo ku yaalla magaalada Malmo. Labo bil kahor, wiil 16 jir ah ayaa mindi ku dhaawacay arday kale iyo macallin dugsi ku yaalla magaalada yar ee Kristianstad. Bishii Oktoobar 2015, saddex qof ayaa lagu dilay weerar cunsuriyad salka ku haya oo ka dhacay dugsi ku yaalla magaalada Trollhattan, weerarkaasi oo uu fuliyay qof seef watay, kaasoo markii dambe boolisku dileen.
  12. Mogadishu (HOL) — Authorities in Mogadishu have launched a sweeping crackdown on businesses failing to pay advertising taxes, targeting those with unregistered billboards and signs. The Banadir Regional Administration says the move is necessary to address widespread tax evasion and visual clutter on the city’s main roads. Source: Hiiraan Online
  13. Guddoomiyaha Maxkamadda sare ee dalka, Mudane Baashe Yuusuf Axmed, ayaa Xafiiskiisa ku qaabilay wafdi sare oo ka socday Wasaaradda Caddaaladda iyo Garsoorka Masar, iyagoo ka wada hadlay sidii ay labada dal iskaashi uga yeelan lahaayeen dhinacyada tababarada,isdhaafsiga khibradaha iyo hannaanka casriyeynta garsoorka. Kulanka ayaa waxaa ku wehliyay guddoomiyaha Maxkamadda Rafcaanka gobolka Banaadir, guddoomiyaha Maxkamadda gobolka Banaadir iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan Hey’adaha Garsoorka dalka. Guddoomiye Baashe, ayaa tilmaamay in Soomaaliya iyo Masar uu ka dhaxeeyo xidhiidh qotodheer iyo iskaashi soo jireena ah, sidaa awgeed ay ka go’antahay sidii ay iskaga-kaashan lahaayeen horumarinta iyo nidaamka danabaysan ee garsoorka labada dhinac, iyadoo si joogto ah isku dhaafsan doonno tababarada iyo khibradaha. Dhankooda Saraakiisha Hay’adaha Garsoorka Masar ka socday, ayaa ka mahadnaqay soo dhawaynta qiimaha badan ee loo sameeyey intii ay dalka ku sugnaayeen, iyagoo qiray in hay’adaha garsoorka Soomaaliya ay sameeyeen horumar la taaban karo, islamarkaana ay dhankooda diyaar u yihiin in si dhaw laba dhinac uga wada shaqeeyaan horumarinta iyo casriyeynta caddaaladda iyo garsoorka labada dal. Source: goobjoog.com
  14. Garowe (HOL) — A senior figure in the Islamic State (ISIS) insurgency has surrendered to Puntland's security forces, marking a major setback for the group as Somali regional authorities intensify efforts to dismantle its operational networks. Source: Hiiraan Online
  15. Muqdisho (Caasimada Online) –Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa saxiixay sharciga Xeerka Shaqada Soomaaliya oo ay soo gudbisay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, kaas oo horey ay usoo ansixiyeen labada Golle ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya. Xeerkani wuxuu muhiim u yahay in la xaqiijiyo xuquuqda shaqaalaha iyo in loo abuuro jawi shaqo oo cadaalad ah, kaas oo ku saleysan mabda’a sinnaanta iyo xorriyadda shaqaalaha. Waxaa sidoo kale diiradda lagu saarayaa in shaqaalaha Soomaaliyeed ay helaan xuquuqda ay ku leeyihiin goobaha shaqada, iyadoo la ilaalinayo danta guud iyo horumarka dhaqaalaha dalka. Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS Yuusuf Maxamed Aadan ayaa uga mahadceliyay Madaxweynaha JFS saxiixa sharciga xeerka shaqada Soomaaliya. Sharcigaan ayaa markii ugu horreysay 52 sano kadib wax ka beddel iyo casriyeyn lagu sameeyay. Sidoo kale sharcigaan wuxuu la jaan qaadayaa hannaanka dawlad-dhiska, ganacsiga xorta ah ee dalka ka hanaqaaday iyo xaqsiinta shaqaalaha, si waafaqsan Diinteena suubban iyo xeerarka caalamiga ah ee shaqaalaha. Dowladda Soomaaliya meelaha ay ka liidato waxaa kamid ah xuquuq siinta shaqaalaha, taasi oo loo sababeeyo dhaqaale yari, balse waxaa u dheer tixgelin la’aan iyo madaxda qaranka oo wax masuuliyad ah aan iska saarin. Wasaaradaha Dowladda Soomaaliya waxaa jooga shaqaale aan 5 sano 4 sano 3 sano iyo labo sano aan wax mushaar ah qaadan, taasi oo la filayo in sharcigaan uu Xasan Sheekh saxiixay uu wax weyn ka bedelo, maadaama madaxda qaranka aysan waxba ka qaban sanadihii lasoo dhisayey dowladaan.
  16. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi (Cirro) (oo ay wehelinayaan Wasiirka Arrimaha Dibedda, Wasiirka Madaxtooyada, La-taliyaha Siyaasadda Arrimaha Dibedda, Afhayeenka iyo Xoghayaha Madaxweynaha) ayaa maanta (04.02.2025) Qasriga Madaxtooyada JSL kulan muhiim ah kula yeeshay Wefti sare oo ka kala socday Guddida Caalamiga ah ee Laanqayrta Cas (ICRC) iyo Ururka Bisha Cas qaybtiisa Somaliland (SRCS). Wafdiga ICRC-da waxa hoggaaminayay Mudane Antoine Grand, Madaxa ICRC Somaliland/Somalia, Madaxa Xafiiska ICRC-da qaybta Somaliland Mudane Jimcaale Cali Nuur iyo Mudane Axmed Cabdi Bakal oo ah Agaasimaha Fulinta ee Ururka Bisha Cas (SRCS) qaybtiisa Somaliland. Madaxweynaha Jamhuuriyada Somaliland ayaa Weftiga ka socdey Laanqeyrta Cas iyo Ururka Bisha Cas uga mahad naqay booqashadooda isla markaana ku bogaadiyey shaqada fiican ee bani’aadantinimo ee Hay’adahani ay ka hayaan Somaliland. Madaxweynaha JSL ayaa wuxuu qiray kaalinta wayn ee ay Hy’adahani ka qaataan ka jawaabidda baahiyaha bani’aadamnimo gaar ahaan kuwa caafimaadka, xabsiyada, qeybta naafada iyo dib u soo celinta xidhiidhka qoysaska. Madaxweynaha ayaa mar kale xaqiijiyay sida ay Xukuumadiisa uga go’an tahay iyo ahmiyada ay siinayso Nabadda iyo Xasilloonida gobolka, isaga oo sheegay in dedaallada Nabadda, xasiloonida iyo dib-u-heshiisiinta iyo u-samo-falka bulshada Somaliland ay tahay muhimadda iyo mudnaanta koowaad ee Xukuumada WADAJIR iyo WAX-QABAD ee uu Gadh-wadeenka ka yahay. Mudane Antoine Grand, Madaxa ICRC Somaliland /Somalia ayaa Madaxweynaha ku hambalyeeyey guushii doorashadii Madaxtooyada isagoo Somaliland ku ammaanay hannaanka Dimuqraadiyada qaan-gaadhka ah ee Somaliland ka hirgalay. Masuulkan ayaa Madaxweynaha JSL ka siiyey war bixin guud oo ku saabsan taariikhdii iyo howlihii ay Hay’adda ICRC-da ka qabato Somaliland. Waxana uu si gaar ah u tibaaxay taageerada ay Hay’addani siiso Somaliland gaar ahaan xagga Xabsiyada iyo Caafimaadka iyo Daawooyinka. Mudane Grand waxa kale oo uu hoosta ka xariiqay taageerada ay ICRC-du siiso Ururka Bisha Cas qaybtiisa Somaliland ee Goobaha muhiimka ah sida qeybta naafada (PRP), caafimaadka iyo soo celinta xidhiidhka qoysaska ay colaaduhu kala kexeeyeen. Mudane Antoine Grand waxa uu Xukuumadda Somaliland uga mahadceliyey sida ay ula shaqaynayaan Hay’adiisa, iyo taabo gelinta hawlaha ka socda Somaliland. Agaasimaha Fulinta ee SRCS qaybta Somaliland Mudane Axmed Cabdi Bakal ayaa isagu dhinaciisa Madaxweynaha JSL war bixin qoto dheer ka siiyey hawlaha ballaadhan ee Hay’adda Ururka Bisha Cas ka fuliso guud ahaanba lixda Gobol ee Somaliland. Wuxuu sidoo kale sheegay iskaashiga adag ee ay la leedahay ICRC (Ururka Caalamiga ah ee Laanqayrta Cas) iyo Ururada Bisha Cas, iyo sidoo kale taageerada ay ka heleen Laanqayraha Cas ee Ingiriiska, Canada, Denmark, Finland, Germany iyo Norway. Kulankan ayaa ku soo gebageboobey is-af-garad iyo in la sii xoojiyo wada shaqeynta iyo iskaashiga ka dhaxeeya ICRC-da, SRCS iyo Xukuumadda Somaliland si wax looga qabto baahiyaha bani’aadanimo ee haatan ka jira. Source
  17. Wasiirkii hore ee Arrimaha Gudaha dalka Suuriya Maxamed Shaacir ayaa isu soo dhiibay ciiddamada la wareegay talada Suuriya. Ninkan oo ka tirsanaa taliskii dhacay ee Bishaar Al-Asad isla markaana xilka wasiirka Arrimaha gudaha hayey intii u dhaxaysay 2011-kii ilaa 2018-kii ayaa ka mid ahaa dadka loo haysto in ay ka qayb qaateen xasuuqii lagula kacay dadkii reer Suuriya. Dhowaan sidoo kale waxay ciiddamada Suuriya ayaa gacanta ku soo dhigay Cadaf Najiib oo ay imaadeer ahaayeen Bishaar Al-Asad kaas oo ka mid ahaa shakhsiyaadkii bilaabay in la ciqaabo dadweynihii kacdoonka sameeyey ee reer Suuriya. Madaxdii dembiyada ka gashay dalka Suuriya ayaa noqday kuwo dalkaaas ka cararay, kuwo la qabtay iyo kuwo dhuumanaya oo lagu raad joogo. Source
  18. Mogadishu (HOL) — Somalia’s Ministry of Finance has suspended health card fees imposed on travellers entering and leaving the country, describing them as unlawful and poorly implemented. Source: Hiiraan Online
  19. Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi (Cirro) (oo ay weheliyaan Wasiirka Madaxtooyada, Afhayeenka iyo Xoghayaha Madaxweynaha) ayaa maanta Qasriga Madaxtooyada kulan muhiim ah kula yeeshay Guddida Nabadda Jamhuuriyadda Somaliland ee uu Madaxweynuhu dhawaan magacaabay. Madaxweynuhu waxa uu Guddida Nabadda ee JSL u sheegay in ujeedada iyaga loo aasaasay ay tahay in ay abuuraan jawi nabadayn ah oo ku saleysan wada-xaajood, isfaham, iyo ka qeyb-gal bulsho si Qaranka Jamhuuriyadda Somaliland dhammaan Gobollada dalka uu u hanto nabad iyo xasillooni waarta. Madaxweynuhu waxa uu Xubnaha Guddida Nabadda u sheegay in ay leeyihiin Shaqsiyad Qaanuuni ah oo u xil saaran horumarinta nabadda, xasiloonida iyo ilaalinta midnimada Jamhuuriyadda Somaliland. Dhinaca kale, Madaxweynuhu waxa uu Xubnaha Guddida Nabadda u sheegay in samayntii Guddida Nabaddu ay yeelatay saamayn weyn oo heer Caalami ah, maadaama ay yihiin Odayaal Qaran oo magac iyo maamuusba ku leh bulshada Somaliland. Madaxweynuhu wuxuu Guddida Nabadda u sheegay in ay yihiin kuwa laga sugayo in ay hormmood ka noqdaan dedaalada ay Xukuumadda JSL ugu jirto nabadynta, xallinta khilaafaadka iyo dib-u-heshiisiinta bulshadeena, gaar ahaan degaanada ay ka jiraan shaqaaqooyinku. Madaxweynuhu wuxuu Guddida Nabadda u sheegay in Xukuumadiisu arrin iyo adduunba aanay Guddida waxba ka hagran doonin si ay awood buuxda ugu yeeshaan fududeynta wada-hadallada nabadda iyo abuuridda fagaarayaal iyo jawi wada xaajood si loo xoojiyo nabadda iyo xasilloonida bulshada loogana hortago khilaafyada iyo colaadaha deegaannada Jamhuuriyadda Somaliland; Guddida Nabadda Jamhuuriyadda Somaliland iyaguna dhinacooda waxay Madaxweynaha uga xog warameen dedaalladii iyo tallaabooyinkii ugu dambeeyey ee ay Guddi ahaan qaadeen si loo bilaabo gogol xaadhka wada-hadallada nabadda dhinacyada ay khusayso, gaar ahaan hoggaannada dhaqanka ka soo jeeda degaanada ay ka jiraan shaqaaqooyinku. Guddida Nabadda JSL waxay Madaxweynaha u xaqiijiyeen in ay Guddi ahaan sii labanlaabi doonaan gudashada xilka culus ee uu Madaxweynuhu u igmadey, gaar ahaan qabashada, fududeynta iyo ka-midho-dhalinta shirarka nabadaynta iyo wada xaajooodyada bulshooyinka ay colaaduhu saameeyeen. Source
  20. Shiinaha ayaa salaasada maanta ah shaaciyay in uu canshuur 15 boqolkiiba ku soo rogi doono dhuxusha iyo gaaska dabiiciga ah ee dareeraha ah ee uu kala soo dego dalka Maraykanka, kaddib markii Washington ay canshuur 10 boqolkiiba oo dheeraad ah saartay badeecooyin Shiinaha laga soo dhoofiyo. Wasaaradda Maaliyadda ee Beijing ayaa sidoo kale shaaca ka qaadday in 10 boqolkiiba canshuur ay dul dhigi doonto shidaalka cayriin, mishiinnada beeraha, baabuurta xamuulka fudud (pickup trucks), iyo gawaarida waaweyn sida kuwa isboortiga, ee uu dalka Shiinaha ka soo degsado Maraykanka. Canshuuraha cusub ayaa jawaab u ah “tallaabada canshuur kordhinta ee dhinac kaliya ah” ee uu Maraykanku qaaday dhammaadkii toddobaadkii hore, ayey tidhi Beijing. Tallaabadaasi, ayey ku dartay, “waxay si bareer ah u jebineysaa xeerarka Ururka Ganacsiga Adduunka, waxna kama tareyso xallinta dhibaatooyinka u gaarka ah Maraykanka, waxayna carqaladeyneysaa iskaashiga caadiga ah ee dhinaca dhaqaalaha iyo ganacsiga ee ka dhexeeya Shiinaha iyo Maraykanka.” Canshuuraha ay soo rogtay Beijing ayaa dhaqan galaya Isniinta soo socota, ayey tidhi Wasaaradda Maaliyadda. Maraykanka ayaa Sabtidii ku dhawaaqay tallaabooyin ballaadhan oo ka dhan ah dalalka waaweyn ee ay ganacsiga wadaagaan, iyadoo badeecooyinka Shiinaha laga doonayo 10 boqolkiiba canshuur dheeri ah oo lagu daray tii horay u saarnayd. Trump ayaa sheegay in tallaabooyinkani ay yihiin kuwo looga dan leeyahay in lagu ciqaabo dalalka ku guul darraystay inay joojiyaan qulqulka muhaajiriinta sharci-darrada ah iyo daroogada, oo ay ka mid tahay fentanyl, ee soo gelaya gudaha Maraykanka. Source
  21. Hargeisa (HOL) — Protests erupted at Hargeisa University on Monday as students clashed with police over reports of increased tuition fees and newly introduced service charges. The demonstrations, which lasted several hours, resulted in damage to university property and heightened tensions on campus. Source: Hiiraan Online
  22. Mareykanka ayaa la sheegay inuu u adeegsaday xiisadda biyaha Masar si uu cadaadis ugu saaro Qaahira inay ogolaato qorshaha barakicinta khasabka ah ee Falastiiniyiinta Gaza, sida uu werinayo wrageyska Al-Arabi Al-Jadeed. Intii lagu guda jiray booqasho uu toddobaadkii hore ku tagay Qaahira, sarkaal sare oo ka tirsan maamulka Trump ayaa kulamo gooni-gooni ah la yeeshay Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Masar Badar Abdelatty iyo Madaxa Sirdoonka Guud Hassan Rashad. Wadahadallada ayaa diiradda lagu saaray qorshaha muranka badan dhaliyay ee barakicinta dadka reer Gaza iyo xiisadda ka taagan biyo-xireenka Grand Renaissance ee Itoobiya. Ilo xog ogaal ah ayaa sheegay in danjiraha Mareykanka uu soo jeediyay in taageerada Mareykanka ee xallinta xiisadda biyo-xireenka Itoobiya ay ku xirnaan karto sida ay Masar uga shaqeyso qorshaha lagu barakicinayo shacabka Gaza, looguna wareejinayo gudaha Masar iyo Urdun. Si kastaba ha ahaatee, mas’uuliyiinta Masar ayaa si adag u diiday soo jeedinta Madaxweyne Donald Trump, oo ku baaqay in Gaza la “nadiifiyo” isla markaana dadka halkaas ku haray oo tiradoodu gaareyso 2.3 milyan lagu wareejiyo dalalka deriska la ah. Mas’uuliyiinta Masar ayaa walaac xoogan ka muujiyay qorshaha, iyagoo ka digay caqabadaha iyo cawaaqibka ka dhalan kara, kuna adkeystay in hirgelintiisu ay aad u adag tahay. Danjiraha Mareykanka ayaa sidoo kale la kulmay shakhsiyaad caan ah iyo laba hoggaamiye xisbi oo siyaasadeed si uu u qiimeeyo mowqifka Masar ee ku aaddan qorshaha barakicinta. Wadahadallada ayaa lagu gorfeeyay in dibadbaxyada ka dhan ah qorshahan ay ka tarjumayaan dareen ballaaran oo ka dhan ah Mareykanka, ama haddii ay si gaar ah ula xiriiraan diidmada qorshaha barakicinta. Sida laga soo xigtay Al-Arabi Al-Jadeed, danjiraha Mareykanka ayaa si furan uga hadlay bannaanbaxyada, isagoo sheegay in ay si toos ah uga falcelinayeen qorshaha ay wadaan Mareykanka. Sarkaal sare oo ka tirsan diblomaasiyadda Masar oo xog ogaal u ah kulammadaasi ayaa sheegay in ay adkaan doonto in Qaahira iska caabiso qorshaha Trump haddii aysan helin taageero ballaaran oo ka timaadda dalalka Carabta. Trump oo ku dheggan qorshihiisa Sarkaalka ayaa xusay in Trump uu si adag ugu taagan yahay dhaqaajinta qorshahan, inkasta oo Masar si cad uga hortimid. Mas’uuliyiinta Masar ayaa ku celiyay inay diyaar u yihiin sahminta xalal kale oo xaqiijin kara ammaanka Israa’iil iyada oo aan si khasab ah loo barakicin shacabka Falastiin. Labo ilo xog ogaal ah – mid diblomaasi ah iyo mid siyaasadeed – ayaa sheegay in booqashada danjiraha Mareykanka ay u badan tahay inay tahay kulankii Trump uu todobaadkii hore sheegay xilli uu la hadlayay saxafiyiinta isaga oo saarnaa diyaaradda Air Force One. Trump ayaa sheegay inuu qorshaha barakicinta kala hadlay Madaxweynaha Masar Abdel Fattah el-Sisi, hase yeeshee sarkaal sare oo Masri ah ayaa xilligaas beeniyay in wadahadal noocaas ah uu dhacay. Sabtidii, madaxtooyada Masar ayaa war rasmi ah ku xaqiijisay in Madaxweyne Sisi uu habeenkii hore taleefoon ka helay Trump. Afhayeenka Madaxtooyada Masar Mohamed El-Shenawy ayaa sheegay in labada hoggaamiye ay “wadahadal togan” ka yeesheen hirgelinta wejiyada koowaad iyo labaad ee heshiiska xabbad-joojinta Gaza, kaas oo ay garwadeen ka ahaayeen Masar, Qadar, iyo Mareykanka. Sidoo kale, waxay hoosta ka xariiqeen muhiimadda ay leedahay dedejinta gurmadka bani’aadantinimo ee loo dirayo Gaza. El-Shenawy ayaa intaa ku daray in Madaxweyne Sisi uu markale ku celiyay baahida loo qabo in la gaaro nabad waarta oo gobolka laga hirgeliyo. Wuxuu sidoo kale xusay in beesha caalamka ay Trump u aragto qof muhiim ah oo door ka ciyaari kara xalinta khilaafka muddada dheer taagnaa, isagoo soo xiganaya sheegashada Trump ee ah inuu “u heelan yahay nabadda”. Source
  23. Puntland ayaa sheegtay in ay ciidamadeeda ka dagaalamaya buuraleyda gobolka bari dagaalka maanta dhacay ku dileen in ka badan 24 xubnood oo ka tirsanaa kooxda Daacish, dhammaantoodna ajaanib ahaa. Afhayeenka Ciidanka Puntland Janaraal Maxamuud Faadhigo oo warbahinta la hadlay ayaa sheegay dagaal Ciidanka difaaaca iyo kooxda Daacish ku dhex maray buuraleyda Calmiskaad lagu diley xubnahaas, asagoo intaa ku daray inay jiraan dhaawacyo soo gaaray askartooda. Puntland ayaa wadda howlgal xooggan oo ka dhan ah kooxda Daacish ee ku sugan buuraleyda gobolka Bari, waxayna saraakiisha gulufkaas hoggaaminaysaahi sheegeen in guulo waaweyn ay gaareen ciidamadu, islamarkaana ay cagta mariyeen goobo badan oo dagaalamayaasha Daacish ay ku sugnaayeen. Source: goobjoog.com
  24. Mogadishu (HOL) — A 102-year-old elder was killed by an armed clan militia in Halfooley village, located in Somalia’s Hiiraan region, in what authorities and residents describe as a revenge attack linked to clan grievances. Source: Hiiraan Online
  25. Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa Isniintii hakiyay canshuur-kodhinti uu saaray badeecadaha ay Canada iyo Mexico u soo dhoofiyaan Mareykanka, canshuurtaas oo gaareysay 25%. Go’aanka madaxweynaha Mareykanka ayaa yimid kaddib marki uu khadka telefoonka kula hadlay madaxweynaha Mexico haweeneyda lagu magacaabo Claudia Sheinbaum iyo Ra’iisul wasaaraha Canada Justin Trudeau. Qoraal uu soo dhigay baraha ay ku xiriirto bulshada ayuu Trump ku sheegay, “in u uku faraxsanyahay natiijada horudhaca ah ee arrintan kasoo baxday, isla markaana muddo 30 maalin ah la hakiyay tacriifta si uu u arko in la gaari karo heshiis dhaqaale oo kama danbeys ah oo uu la galo Canada. Ra’iisul wasaaraha Canada Trudeau ayaa isna dhankiisa sheegay, in Canada ay geyn doonto xadka ay la wadaagto Mareykanka ciidan iyo qalab cusub oo tiknolooji ah ah, si loo joojiyo qul qulka daroogada fentanyl. Wuxuu sheegay in uu khadka telefoonka kula hadlay madaxweyne Trump,” “Canshuurta lasoo jeediyay waxaa la hakiyay muddo 30 cisho ah, halka aan sii wadeyno wada shaqeynteenna.” Ayuu yidhi. Madaxweynaha Mexico Claudia Sheinbaum ayaa sheegtay in ay xadka Mexico uu la wadaago Mareykanka u direyso ilaa 10,000 oo askari oo ka tirsan millatariga, si ay u xakameeyaan daroogada nuuceeda dilaaga ah ee loo yaqaanno fentanyl, taas oo Mareykanka kasoo gasha dhanka Mexico. Waxay kaloo sheegtay in dowladda Mareykanka ay u ballan qaadday in ay wax ka qaban doonto joojinta hubka awoodda badan ee loo dusiyo dhinaca Mexico. Waxay intaasi ku dartay in madaxda labada waddan ay sii wadi doonaan wada hadalladooda ku aaddan dhinacyada ammaanka iyo ganacsiga, isla markaana arrinta canshuurta muddo bil ah la hakinayo. Inkasta oo la hakiyay tacriifti uu madaxweyne Trump saaray Mexico iyo Canada, haddana waxaanan wali waxba laga baddalin canshuurti uu saaray Trump badeecadaha uu Shiinaha u soo dhoofsho Mareykanka. Source