Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    211,204
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Everything posted by Deeq A.

  1. Nairobi (Caasimada Online) – Kenya iyo Soomaaliya ayaa ka wada xaajoonaya heshiis lagu fududeynayo ganacsiga si loo baabi’iyo caqabadaha aan sharciyeysnayn ee ganacsiga ka hor istaaga labada dal ee dariska ah. Soomaaliya waxay bishii December 2023 si rasmi ah ugu biirtay ururka Bulshada Bariga Afrika (EAC), taasoo ka dhigtay xubinta siddeedaad ee ururka gobolka. Si kastaba ha ahaatee, ganacsigeeda Kenya ayaa marar badan wajahaya canshuurro dheeraad ah, isbeddel siyaasadeed, iyo caqabado kale oo aan la xiriirin xeerarka canshuuraha. Sababta ugu weyn ee arrintan keentay ayaa ah in Soomaaliya ay weli hirgelinayso heshiisyada ganacsiga ee muhiimka ah si ay ula jaanqaado xeerarka ganacsiga xorta ah ee dalalka xubnaha ka ah EAC. Shirweynaha Ganacsiga Soomaaliya-Kenya, oo Arbacadii ka furmay magaalada Nairobi, ayaa waxaa ka hadlay Wasiirka Ganacsiga Kenya, Lee Kinyanjui, oo sheegay in heshiiska is-afgaradka (MoU) ee la filayo uu mudnaan siin doono ka saarista caqabadaha ganacsiga ee aan sharciyeysnayn, xoojinta ammaanka xuduudaha, iyo hagaajinta nidaamyada kastamka. “Si loo xoojiyo ganacsiga iyo maalgeshiga, Kenya iyo Soomaaliya waa inay sahmiyaan meelaha muhiimka ah ee iskaashiga. Tallaabada ugu horreysa ee muhiimka ah waa dhameystirka heshiiska is-afgaradka ee kor u qaadaya iskaashiga ganacsiga, kaasoo fududeyn doona xiriirka ganacsi ee labada dal,” ayuu yiri Wasiir Kinyanjui mar uu ka hadlayay BBS Mall ee Eastleigh, Nairobi. Wuxuu intaa ku daray in talooyin muhiim ah la tixgelinayo, kuwaas oo ay ka mid yihiin in la dhiso guddi wadajir ah oo wax ka qabta caqabadaha ganacsiga (NTBs). Shirka waxaa si wadajir ah u soo qabanqaabiyay Nation Media Group PLC iyo Safaaradda Soomaaliya ee Nairobi, waxaana ka qeyb galay Wasiirka Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Soomaaliya, Maxamuud Cabdiraxmaan Sheekh Faarax, iyo Safiirka Soomaaliya ee Kenya, Jibriil Cabdulle. Guddoomiyaha Guddiga Nation Media Group, Wilfred Kiboro, ayaa ku baaqay in la xoojiyo ganacsiga u dhexeeya Kenya iyo Soomaaliya. Soomaaliya oo leh fursado waaweyn oo maalgashi Soomaaliya waxay leedahay dhaqaale kobcaya iyo fursado ballaaran oo maalgashi, gaar ahaan dhinacyada beeraha, kalluumeysiga, wax-soo-saarka, iyo horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha. Warshadaha kalluumeysiga ayaa la rumeysan yahay inuu ku kacayo ilaa 258 bilyan oo shilin ($2 bilyan), iyada oo lagu saleynayo xeebteeda dheer ee 3,000km, taasoo ah tan ugu dheer qaaradda Afrika. Xeebaha Soomaaliya waxay si weyn u furan yihiin kalluumeysi ballaaran iyo ganacsi badeed oo muhiim ah. “Labada dal waa inay mudnaan siiyaan xoojinta ammaanka xuduudaha iyo fududeynta ganacsiga si loo xakameeyo ganacsiga sharci-darrada ah, isla markaa lagu horumariyo ganacsiga sharciyeysan. Tan waxaa lagu gaari karaa iyadoo la casriyeynayo xafiisyada kastamka ee Garissa, Wajeer, iyo Mandheera, lana hagaajinayo hannaanka kastamka,” ayuu yiri Wasiir Kinyanjui. Wuxuu intaa ku daray: “Xoojinta sharciyada ganacsiga iyo hubinta hufnaanta waxay door muhiim ah ka ciyaari doontaa dhiirrigelinta kalsoonida maalgashadayaasha.” Sannadkii 2023, Soomaaliya waxay ahayd suuq muhiim u ah badeecadaha Kenya u dhoofiso dibedda, waxaana la diiwaangeliyay dhoofin gaaraysa 20.2 bilyan oo shilin ($155.2 milyan). Badeecadaha ugu muhiimsan ee Kenya u dhoofiso Soomaaliya waxaa ka mid ah jaadka, caanaha, badarka, daawooyinka, sibirka, biraha, saliidda cuntada, tubaakada, iyo saabuunta. Hase yeeshee, ganacsiga jaadka ayaa mararka qaar la kulmayay canshuurro aan joogto ahayn iyo duulimaadyada oo aan si rasmi ah loogu wargelin hakinta safarrada. Sida laga soo xigtay xogta 2023, Kenya waxay Soomaaliya ka soo dhoofsatay badeecado qiimahoodu gaarayo 45.2 milyan oo shilin ($348,000), oo ay ka mid yihiin kalluunka, xoolaha, sisinta, miraha, xabagta dabiiciga ah, saliidaha lagama maarmaanka ah, iyo biraha dib loo warshadeeyo. Dadaallada xasilinta dhaqaalaha Soomaaliya Inkasta oo ay jiraan caqabado siyaasadeed, haddana dowladda Soomaaliya waxay dadaal ugu jirtaa xasilinta dhaqaalaha iyo soo jiidashada maalgeshiga shisheeye, sida uu sheegay Wasiir Faarax, oo ku baaqay in la sugo sharciyada ganacsiga. “Shirkan ganacsi wuxuu ku soo beegmay xilli muhiim ah, iyadoo Soomaaliya ay gashay waqti cusub oo rajo iyo horumar leh. Wuxuu sare u qaadi doonaa iskaashiga ganacsi iyo maalgeshi ee labada dal, wuxuuna xoojin doonaa xiriirka dhaqaale ee dhinacyo badan oo dan wadaag ah,” ayuu yiri Wasiirka Ganacsiga Soomaaliya. Dr. Kiboro ayaa sheegay in la joojiyo dhoofinta dharka iyo kabaha la isticmaalay, isagoo ku baaqay in badeecadahaas lagu soo saaro gudaha Afrika. “Waa maxay sababta aan weli u soo dhoofsaneyno dhar la isticmaalay halka aan ka soo saari lahayn gudaha Afrika? Waa inaanu joojinaa soo dejinta dhar duug ah oo ka yimaada Shiinaha ama Yurub,” ayuu yiri Dr. Kiboro. Wuxuu xusay: “Afrika waxay leedahay dad gaaraya 1.4 bilyan, kuwaas oo intooda badan ay yihiin dhallinyaro. Horumarka Afrika wuxuu ku xiran yahay in dalalka qaaraddu ay si toos ah isugu ganacsadaan.” Wuxuu sidoo kale carrabka ku adkeeyay in la eego siyaasadaha dowladda ee xaddidaya ganacsiga xorta ah, wuxuuna yiri: “Ma jiro sabab aanan suuf u beeri karin.” “Qiimaha korontada ee Kenya waa mid ka mid ah kuwa ugu sarreeya caalamka. Ma garanayo xaaladda Soomaaliya, balse ma horumari karno warshadaha illaa aan hoos u dhigno qiimaha tamarta,” ayuu yiri Dr. Kiboro. Soomaaliya iyo Kenya oo xoojinaya iskaashiga ganacsiga Safiirka Soomaaliya ee Kenya, Jibriil Ibraahim Cabdulle, ayaa xusay in labada dal ay wadaagaan dano badan oo muhiim u ah kobcinta ganacsiga. “Bandhiggan ganacsi wuxuu muujinayaa xiriirka sii xoogeysanaya ee u dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya, kuwaasoo ay isku xiraan taariikh, dhaqan, iyo ruux ganacsi oo dhiirrigelinaya kobaca gobolka,” ayuu yiri Safiir Jabriil. Si kastaba ha ahaatee, wuxuu ugu baaqay shirkadaha Kenyan-ka ee ka howlgala Muqdisho inay kala duwaan ganacsigooda. “Maadaama ay Soomaaliya tahay dal aan dayn lahayn, waxay hadda haysataa kalsooni caalami ah oo sii xoogeysanaysa, taasoo ay xoojisay siyaasad istiraatiiji ah oo kor u qaadeysa koboca dhaqaalaha. Dalkayagu wuxuu hodan ku yahay kheyraad dabiici ah, oo ay ka mid yihiin saliid, gaas, kalluumeysi, iyo tamarta la cusboonaysiin karo, waxaana barbar socda bulsho da’yar oo firfircoon oo diyaar u ah horumar.” Guddoomiyaha Gobolka Garissa, Nathif Jamah, ayaa cambaareeyay warbixinaha taban ee laga faafiyo Soomaaliya, isagoo warbaahinta ugu baaqay inay gacan ka geysato dhiirrigelinta sawir togan oo ku saabsan dalka. Toddobaadka Ganacsiga Kenya-Soomaaliya 2025 waa sii amba-qaadkii Shirka Maalgashiga Soomaaliya iyo Bandhigga 2024, oo sidoo kale ay si wadajir ah u soo qabanqaabiyeen Nation Media Group iyo Wasaaradda Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Dhaqaalaha Soomaaliya, iyo Xafiiska Horumarinta Maalgashiga Soomaaliya. Shirkaasi wuxuu ka dhacay Muqdisho. Bandhigga ganacsiga ee sanadkan wuxuu soconayaa inta u dhaxaysa 26 ilaa 28 Febraayo, waxaana ka qeyb galaya ugu yaraan 76 shirkadood iyo ganacsato ka kala socda qeybaha kala duwan ee dhaqaalaha Kenya iyo Soomaaliya.
  2. Mogadishu (HOL) – Somali National Army (SNA) forces repelled an Al-Shabab attack on military bases on the outskirts of Bal'ad district in the Middle Shabelle region early Thursday morning, military officials reported. Source: Hiiraan Online
  3. Liverpool tightened their grip on this season's Premier League title with a 2-0 win at home to Newcastle United on Wednesday night. Source: Hiiraan Online
  4. President Donald Trump on Tuesday announced plans to sell U.S. residence permits for $5 million — the latest example of what experts call “residence by investment” programs, a popular tool of global mobility for the world’s wealthy elite. Source: Hiiraan Online
  5. Libya and Somalia vowed to strengthen economic and security ties on Tuesday during a visit by Somali President Hassan Sheikh Mohamud to Libya’s capital, Tripoli. Mohamed al-Menfi, chairman of the Libyan Presidential Council, said his country reaffirmed its “support for Somalia until it regains stability,” while welcoming Somali support for stability in Libya. Source: Hiiraan Online
  6. Tehran (Caasimada Online) – Iran ayaa si weyn u kordhisay kaydkeeda uranium-ka ee sida sare loo bacrimiyey bilihii la soo dhaafay, sida lagu sheegay warbixin sir ah oo ay wakaaladda wararka ee AFP heshay Arbacadii, taasoo ka timid Hay’adda Caalamiga ah ee Tamarta Nukliyeerka (IAEA). Xiisadaha u dhexeeya Iran iyo hay’adda kormeerka nukliyeerka ee Qaramada Midoobay ayaa si isdaba joog ah u qarxay tan iyo markii uu burburay heshiiskii 2015, kaasoo xaddidayay barnaamijka nukliyeerka ee Tehran iyada oo looga beddelayo in laga khafiifiyo cunaqabataynta saarneyd. IAEA ayaa ku sheegtay warbixinteeda saddex-biloodle in ay “walaac weyn” ka qabto xaqiiqda ah in Iran ay leedahay 274.8 kg (605 rodol) oo uranium ah oo lagu hodmiyay ilaa heerka 60 boqolkiiba, sida lagu sheegay warbixinta 8-dii Febraayo. Kani waa koror dhan 92.5 kiiloogaraam tan iyo warbixintii hore ee bishii Nofeembar. Heerkaas hodmintan ayaa si aad ah ugu dhow 90 boqolkiiba, taasoo ah heerka looga baahan yahay in lagu farsameeyo hub nukliyeer ah. Bishii December, Tehran ayaa ku dhawaaqday in ay kordhin doonto wax-soo-saarka uranium-ka sida sare loo hodmiyey ee 60 boqolkiiba, taasoo ay uga jawaabayso go’aankii guddiga IAEA uu Iran ugu canaantay iskaashi la’aanteeda. Iran ayaa sidoo kale shaacisay inay hawlgelin doonto centrifuges cusub oo horumarsan. Tehran waxay ku adkeysatay xaqa ay u leedahay adeegsiga tamarta nukliyeerka hab nabadeed, iyadoo beenisay in ay qorsheyneyso horumarinta hub nukliyeer ah. Si kastaba ha ahaatee, sida laga soo xigtay IAEA, Iran waa waddanka kaliya ee aan haysan hub nukliyeer ah balse uranium u hodmiyay heer sare oo gaaraya 60 boqolkiiba, taasoo aad uga badan inta looga baahan yahay in lagu soo saaro tamarta nukliyeerka. “Wadarta guud ee wax-soo-saarka iyo kaydka uranium-ka sida sare loo hodmiyey ee Iran, oo ah waddanka kaliya ee aan hub nukliyeer haysan ee soo saara agabkan, waa arrin walaac weyn leh,” ayaa lagu yiri warbixinta sirta ah ee IAEA. Sida ay AFP u xaqiijiyeen ilo diblomaasi ah, xawaaraha wax-soo-saarka uranium-ka sida sare loo hodmiyey ee Iran ayaa si aad ah kor ugu kacay, wuxuuna hadda gaaray inta u dhaxaysa 35 ilaa 40 kiiloogaraam bishii, marka la barbar dhigo qiyaastii 6 kg oo hore loogu soo saari jiray. Qiimeyn Dhamaystiran Sanadihii la soo dhaafay, Tehran waxay si tartiib tartiib ah u dhimaysay wada-shaqeynta ay la lahayd IAEA, iyadoo hakisay qalabka kormeerka lagama maarmaanka u ah dabagalka barnaamijkeeda nukliyeerka, sidoo kalena ay mamnuucday gelitaanka kormeerayaasha Qaramada Midoobay. Madaxa IAEA, Rafael Grossi, ayaa warbixin kale ku sheegay in uu soo saari doono “qiimeyn dhamaystiran oo la cusbooneysiiyay” oo la xiriirta barnaamijka nukliyeerka Iran, taasoo dabooli doonta “joogitaanka iyo adeegsiga walxo nukliyeer ah oo aan la shaacin,” xilli ay jiraan arrimo taagan oo weli aan xal laga gaarin. Bishii Febraayo horraanteedii, kaydka guud ee uranium-ka Iran ee heerarka kala duwan ee hodmintan ayaa lagu qiyaasay 8,294.4 kg, taasoo ah koror dhan 1,690 kg ah marka loo eego warbixintii saddex-biloodle ee hore. Tiradaasi waxay in ka badan 40 jeer ka badan tahay xadka lagu dejiyay heshiiskii 2015 ee Iran lagula galay quwadaha caalamka. Labadan warbixin ayaa la soo saaray xilli la filayo inuu furmo shir ay yeelanayaan guddiga maamulka IAEA. Dadaallada lagu doonayo in lagu soo nooleeyo heshiiskii taariikhiga ahaa ee 2015 – kaasoo Maraykanka dib ugu soo celinaya wadahadalka, Iran-na dib ugu soo celinaya u hoggaansamida shuruucda – ilaa hadda wax miro dhal ah ma keenin. Toddobaadkan horaantiisii, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Iran, Abbas Araghchi, ayaa meesha ka saaray suurtagalnimada wadahadalo toos ah oo lala yeesho Maraykanka oo ku saabsan barnaamijkooda nukliyeerka, kaddib markii Washington ay ku dhawaaqday cunaqabatayno cusub oo ka dhan ah Tehran. Falanqeeyaha Crisis Group, Ali Vaez, ayaa yiri: “Iran kama wadahadli doonto arrimaha nukliyeerka iyadoo qori madaxa looga hayo.” Madaxweynaha Maraykanka, Donald Trump, ayaa si iskiis ah uga baxay heshiiskii 2015 ee Tehran intii uu xukunka hayay. Heshiiskaasi wuxuu Iran u oggolaanayay in laga qaado cunaqabataynta, iyada oo laga xakameynayo barnaamijkeeda nukliyeerka.
  7. Soo dhoweynta Ra’iisul Wasaaraha dalka Itoobiya Abii Axmed oo la filayo inuu saacadaha soo aaddan dalka booqasho rasmi ah ku yimaado ayaa si weyn looga dareemayaa magaalada caasimadda ah ee muqdisho. Jidadka waaweyn ee caasimadda gaar ahaan kuwo ku yaalla agagaarka gegiga diyaaradaha Aadan cadde iyo madaxtooyada Qaranka ayaa lagu dhajiyay boorar ay ku xardhanyihiin calamada Soomaaliya iyo Itoobiya, sidoo kalena ay ku sawiranyihiin hoggaamiyaasha labada dal. Waxaa sidoo kale la filayaa in waddooyinka qaarkood ay maamta xirnaan doonaan inta uu soo degayo wefdiga Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, ayadoo dhanka kale la xadiday duulimaadyadii ka baxayay iyo kuwii imaan lahaa garoonka Aadan Cadde. Booqashada Ra’iisul Wasaare Abii Axmed ayaa ah tii ugu horreysay ee uu Soomaaliya ku imaanayo taniyo markii ay labada dal dhex martay xiisad dublumaasiyadeed oo meeshii ugu sarraysay gaartay, balse ugu dambeyn lagu xalliyay heshiis ka dhacay magaalada Ankara. Source: goobjoog.com
  8. A new “personalised” online tool that predicts the most effective medication for individual patients with type 2 diabetes could benefit millions of people with the condition, researchers have suggested. It comes as a study found that fewer than one in five people with the condition in England are on the best medication for them to manage blood sugars. Designed by researchers at the University of Exeter, the tool allows doctors to go online and input clinical data that is routinely collected on patients with diabetes. This includes body mass index (BMI), cholesterol, and HbA1c, a blood test that measures average blood sugar levels over the previous two to three months The platform then recommends the most effective medication to lower blood sugar for that individual patient. Researchers said their model is the first to their knowledge that gives a choice between five major drug classes, including DPP-4 inhibitors, GLP-1R agonists, sulfonylureas, SGLT2 inhibitors, and thiazolidinediones. READ MORE: People with diabetes told to eat one popular fruit at certain time to lower blood sugar Qaran News
  9. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si buuxda ula wareegtay hoggaaminta howlgalka cusub ee AUSSOM, kaas oo kaalintiisa lagu sheegay mid ku kooban taageero farsamo oo ay siin doonaan Ciidanka xoogga dalka iyo kuwa daraawiishta dowlad goboleedyada. War saxaafadeed ay soo saartay wasaaradda gaashaandhigga xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa loogu mahadceliyay Midowga Afrika oo horay u lahaa awoodda hoggaaminta iyo siyaasadda lagu maamulo ciidanka nabad ilaalinta. War saxaafadeedka ay wasaaraddu soo saartay ayaa lagu yiri “Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya waxay u mahadcelineysaa Guddiga Midowga Afrika – Waaxda Arrimaha Siyaasadda, Nabadda & Amniga ee isugu yeertay Guddiga Xiriirinta Howlgallada Soomaaliya. Shirkaan muhiimka ah oo ay isugu yimaadeen Taliyeyaasha Ciidamada, Taliyeyaasha Booliska, iyo Wasiirada Gaashaandhigga ayaa looga hadlay baabiinta ATIMS iyo dhameystirka dhismaha howlgalka AUSSOM. Kulanka ayaa hoosta ka xarriiqay in DFS ay awood u leedahay go’aaminta dhismaha iyo dhismaha AUSSOM. Sida kor ku xusan, qaab-dhismeedka ciidamada DFS ayaa la ansixiyay, waxaana uu noqon doonaa qaab-dhismeedka aasaasiga ah ee hawlgelinta AUSSOM. Kulanka ayaa la isla gartay sida ay uga go’an tahay dhammaan bah-wadaagta taageeridda geeddi-socodka nabadda Soomaaliya. Kulanka ayaa waxaa lagu sheegay in Midowga Afrika uu la shaqeyn doono dhammaan dalalka ay ciidamada ka joogaan Soomaaliya iyo dalalka ay ciidamada ka joogaan Soomaaliya si loo soo celiyo shaqaalaha iyo qalabka aan ka mid noqon doonin AUSSOM. Kulanka ayaa la isku afgartay in daba-gal uu jiro kulanka khubarada farsamada si loo dhameystiro qorshaha dirista iyadoo laga duulayo qaab dhismeedka howlgallada ee lasoo bandhigay. Kulanka ayaa waxaa uu ku nuux nuuxsaday in loo baahan yahay in si wada jir ah loo abaabulo agabka AUSSOM, waxaana la mahadiyay naf huridkii balaarnaa ee T/PCC 17-kii sano ee la soo dhaafay, waxaana la mahadiyay dadkii u soo dhabar adaygay gudashada waajibaadkooda shaqo”. Source: goobjoog.com
  10. Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Cabdirashiid Xiddig oo ka tirsan Golaha Shacabka, kana soo jeeda Jubbaland, ayaa si adag uga hadlay xildhibaannadii laga soo celiyey garoonka Aadan Cadde, isagoo shaaciyey cawaaqibka ay ka dhaxli doonto xukuumadda uu hoggaamiyo Xamsa. Xiddig ayaa sheegay in qorshahooda uu yahay in safarkii laga hor istaagay xildhibaannadii u socday Kismaayo loo ciqaabo, xilkana looga qaado raggii ka dambeeyey, isagoo u hanjabay xukuumadda. “Dad badan oo masuuliyado kala duwan haya ayaa xilkooda ku waayi doona wixii shalay ka dhacay garoonka. In xildhibaan la hor istaago waxay u dhigantaa in Baarlamaanka dhan la hor istaagay,” ayuu yiri. Xildhibaan Cabdirashiid Xiddig ayaa sheegay in go’aankii shalay safarka looga baajiyey xildhibaannada uu noqon doono kii ugu dambeeyey ee xildhibaan looga hor istaago safarkiisa. “Xayiraadda saaran Jubbaland waxaan ku soo afjari doonaa mooshinkan, waana uga mahadcelineynaa guddoomiyaha in ajendaha uu noogu daray mooshinkan. Is-hortaagii shalay wuxuu noqon doonaa kii ugu dambeeyey ee qof reer Jubbaland ah lagu dhaco,” ayuu yiri Xiddig. Xildhibaan Cabdirashiid Xiddig ayaa sidoo kale ku goodiyey in kulamada Baarlamaanka aan looga hadli doonin wax kale ilaa kiiskan laga xaliyo oo cid mas’uuliyadda dusha laga saaro. “Waxaan la tacaalaynaa nidaam qowleysato ah oo fashilmay, kuwaas oo doonaya inay dadka ku ciqaabaan aragtidooda yar ee doorasho qof iyo cod ah, iyagoo dadkii ay codka ka doonayeen haddana ciqaabaya,” ayuu yiri. Cabdirashiid Xiddig ayaa si toos ah u sheegay in qorshaha raggani – oo uu ula jeedo xukuumadda – aysan u shaqeyn doonin doonistooda qabashada doorasho qof iyo cod ah. “Waan fashilin doonaa kooxdaan,” ayuu yiri. Hadalkaan Xildhibaan Cabdirashiid Xiddig wuxuu ka sheegay shir jaraa’id oo afaafka hore ee xarunta Golaha Shacabka uu ku qabtay, kadib markii uu maanta kooram la’aan u baaqday kulankii Golaha oo mooshin la geeyey. Mooshinka ayay xildhibaannadan ku dalbadeen faahfaahin ku saabsan sababta labo xildhibaan looga soo celiyey garoonka, iyadoo loo diiday safar ay doonayeen inay ku tagaan Kismaayo, oo cunaqabatayn ay saartay dowladda federaalka. Hoos ka daawo
  11. Aadan Yabaal (Caasimada Online) – Hoggaamiyihii Macawiisleyda deegaanka Ceel Cali Axmed ee gobolka Shabeellaha Dhexe ee muuqaalkiisu baraha bulshada qabsaday isagoo sharaxa sidii Khawaarijta ay isaga difaaceen, uguna laayeen deegaanka, iyagoo saaran Masjidka ayaa isku dhiibay kooxda.! Ninkaan waxaa lagu magacaabaa Cabdi Maxamuud Suubiye (Cabdi Wabiir) wuxuu ahaa oday geesi ah oo laga yaqaan deegaankaas, waxaa laga dhigay hoggaamiyaha macawiisleyda deegaanka Cali Axmed, waxaana halkaas uga warqabtay dowladda oo lacag iyo rasaas-ba sii jirtay. Khawaarijta ayaa maanta baahisay muuqaal laga duubay Cabdi Wabiir oo gacanta ku haysta marada madow ee calanka u ah argagixisada, isagoo sheegaya in Al-Shabaab uu isku dhiibay, uguna baaqaya saaxiibadiis inay argagixisada isku dhiibaan, wuxuu noqday muuqaal aad loola yaabay. Rag kale oo ka mid ah macawiisleydii uu Cabdi Wabiir hoggaaminayey ayaa laga dhex arkay muuqaalka, balse Cabdi Maxamuud Suubiye (Cabdi Wabiir) hadda wuxuu ku jiraa gacanta dowladda, wuxuuna ku xiran yahay Godka Jilicow ee Muqdisho. Hadaba sidee Cabdi Wabiir iyo kooxdiisa ay ugu gacan galeen Khawaarijta, kadibna ugu soo noqdeen gacanta dowladda oo ugu dambeyn Muqdisho ku soo xirtay? Sida ay ogaatay Caasimada Online, Ninkaan wiilkiisa ayaa ku jira horjoogayaasha Khawaarijta, maalin ka hor howlgalkii Al-Kowsar iyo Cali Axmed ee lagu laayey Al-Shabaab, inta uusan bilaabay waaberigii hore ayuu aadan sahan ay duurka uga raadsanayaan kooxda, isagoo wata rag kale oo tiradooda lagu sheegay 5 ilaa 6. Balse waxay toos ugu tageen Al-Shabaab oo jooga dhulka howdka ah ee gobollada Galgaduud iyo Sh/Dhexe ay ku kala rogmadaan, halkaas ayaa looga duubay muuqaalka, isla maalinkaas waxaa dhacay weerarkii kooxda lagu laayey ee Al-Kowsar ay ku soo qaadeen, isagana waxaa loo maleynayey in la qabtay ama la dilay, laakiin hadda waxaa cadaatay in toos uu isugu dhiibay kooxda. Markii laga duubay muuqaalka, waxaa laga qaaday qoriyihii isaga iyo saaxiibadiis, kadibna waxaa loo diray raggii kale ee macawiisleyda kala tirsanaa, wicitaano badan kadib waxay ku guul dareysteen in macawiisleydii kale ay ku qanciyaan qorshaha ku biirista Khawaarijta, waxaana sidaas ku fashilmay oo dadka deegaanadaas ogaadeen in Cabdi Wabiir iyo ragga la maqan ay Shabaab jiraan. Intaas kadib, wiil uu dhalay Cabdi Wabiir oo horjoogayaasha Shabaab ku jira ayaa odaga la soo hadlay, wuxuuna u sheegay in la siray oo waxaba aysan ka fuli doonin balan-qaadyada loo sameeyey, raggii uu Ceel Cali Axmed ku laayana aan loo cafi doonin, markii lagu daneystana la gowrici doono, isagoo kula taliyey in meesha uu isaga tago oo dowladda isku dhiibo. Cabdi Wabiir oo talo ku xuntahay qorigiisiina uu Shabaab u gacan galay, balantii lagu soo xera-geliyana looga baxay, ayaa mar kale maanta ka soo dhuuntay Khawaarijta, wuxuuna soo galay degmada Aadan-Yabaal isagoo cararaya oo faro-maran, markii la wareystana waxba waa sheegi diiday. Intii la joogay Aadan Yabaal oo xogta laga raadinaayey ninkaan waxaa soo dhacay muuqaalkii ay Shabaab ka duubeen, waxayna dowladdu qaadatay go’aan deg deg ah, waxaana lagu soo xiray Godka Jilicow ee Muqdisho, si baaritaan ugu bilowdo. Kiiskaan oo kale wuxuu dhowr bilood ka hor ka dhacay Xarardheere, halkaas oo nin oday ah oo qori Seban ah wata lagu soo bandhigay, kaas oo ka tirsanaa macawiisleyda, una muuqday nin uu daacad ka yahay dagaalka Khawaarijta, ilaa uu gaaray heer la isku qabsaday reerka uu yahay oo baraha bulshada aad loogu faafiyey. Maalmo kadib waxaa soo yeertay in odagaas uu u goostay Khawaarijta, weerarro badan oo uu soo hoggaamiyey kadib, isagoo rafaadsan oo juwaano kuwata qaraxyo ayaa lagu qabtay duleedka Xarardheere, waana la xiray. Labadaan kiis oo isku eg, waxaa laga baran karaa in kooxaha Khawaarijta ah ay xiriirkooda raadiyaan, juhdina ku bixiyaan, soo helidooda ragga halyeeyada ah ee kasoo dhalaala dagaalka, ee dadku buun-buuniyaan, si loo han-jebiyo bulshadii ku faraxday kartidiisa, waana fikrado ay adeegsato argagixisadu oo u dhamaanaya cabsi gelin, natiijo badana aan laheyn. Hoos ka eeg sawirrada markii uu Cabdi Wabiir la dagaalamay Al-Shabaab, markii uu isku dhiibay iyo maanta oo lasoo qabtay.
  12. Mogadishu (HOL) — Faadumo was only seven when a medical error left her partially paralyzed, altering the course of her life. Decades later, her battle is not just with physical limitations but with a society that views disability as a mark of shame. Source: Hiiraan Online
  13. Mogadishu (HOL) — Burundi has officially begun withdrawing its troops from Somalia, ending an 18-year deployment under the African Union's peacekeeping missions. Source: Hiiraan Online
  14. Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Cabdirashiid Jire Qalinle ayaa maanta sheegay in mooshin ka dhan ah safarkii shalay laga baajiyey ee Kismaayo ay ku tegi lahaayeen ay ka gudbeen xukuumadda. Banaanka hore ee xarunta golaha shacabka ayuu shirkaan jaraa’id ku qabtay Cabdirashiid Jire oo ay garbihiisa taagnaayeen inta badan xildibaanada mucaaradka ah oo Xildhibaan Cabdirashiid Xiddig oo isna hadlay uu kamid yahay. “Xukuumadda hadda jirta hal-abuur malaha, yaysan marin wadadii Farmaajo uu ku fashilmay ee hal abuur kale oo dalka ay ku maamusho hala timaado, waxaan ka xunahay maanta in Kooramkii ay baajiyeen golaha wasiirrada oo 40 xildhibaan ku kalaa golaha,” ayuu yiri Xildhibaan Cabdirashiid Jire Qalinle. Sidoo kale, Xildhibaanka ayaa nasiib darro ku tilmaamay in xildhibaanadii wasiirrada ahaa lagu amray in kulankii maanta aysan imaan, si kooramku u yaraado oo kulanku u baaqdo. “Kulanka maanta hadii uu furmi lahaa waxaa la is weydiin lahaa wixii shalay dhacay, sidii ay wax u dhaceen ayaa laga doodi lahaa, laakiin cabsi jirta darteed ayaa loo baajiyey kulankii, war la imaada hal abuur cusub oo dadka aad ku caburisaan,” ayuu yiri Xildhibaan Cabdirashiid Jire. Xildhibaanka ayaa Sabtiga ay mar kale golaha horgey doonaan mooshinka ay wadaan, “Waxaan canbaareyneynaa cunaqabateynta Jubbaland muddo 6-bilood ah, sabtiga waxaan rajeynayaa in baarlamaanku ka soo saaro qaraar cunaqabateynta looga qaadayo Jubbaland,” ayuu yiri Cabdirashiid Jire. Xildhibaanka ayaa xildhibaanada kale ugu baaqay in safarkii shalay laga hor istaagay uu lamid yahay, iyadoo garoonka laga soo celiyey 275-ta xildhibaan oo goluhu ka kooban yahay, sida uu hadalkiisa u dhigay. Hoos ka daawo
  15. Ra’iisul Wasaaraha dalka Ethiopia Abiy Ahmed ayaa maalinta berri ah booqasho rasmi ah ku imaanaya magaalada Muqdisho, taasi oo jawaab u ah safarkii Madaxweyne Xasan Sheekh uu horraantii sannadkan 2025 ku tegaley Addis Ababa, kaddib Baaqii Ankara oo dowladda Turkiga garwadeenka aheyd, laguna xaliyay khilaafkii diblomaasiyadeed ee labada dal. Wafdi heer sare ah oo uu hoggaaminayo Ra’iisul Wasaare Abiy ayaa berri ka soo dagaya garoonka diyaaraddaha Aadan Cadde ee Muqdisho, waxaana si weyn loo adkeeyay Ammaanka Muqdisho, qeybo ka mid ah duulimaadyada gudaha iyo kuwa dibadda la hakiyay, inta aan ka aheyn duulimaadyada Turkish Airlines iyo Ethiopian Airlines. Sawirada Abiy Ahmed ayaa lagu dhejiyay wadada dheer ee garoonka Diyaaradaha illaa Madaxtooyada, waa booqashadii labaad rasmi ah oo Ra’iisul Wasaare Abiy ku imaan doono Muqdisho, kaddib safarkiisii u horreeyay sanadkii 2019. Kaddib safarka Abiy ayaa la filayaa inuu todobaadyo kaddib uu Soomaaliya iyo Ethiopia booqasho Madaxweynaha Turkiga Erdogan oo isku mari doona Muqdisho iyo Addis Ababa. PUNTLAND POST The post Ra’iisul wasaaraha Ethiopia oo lagu wado in uu maalinta berri ah booqasho ku yimaado Soomaaliya appeared first on Puntland Post.
  16. Mogadishu (HOL) — Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed is reportedly set to arrive in Somalia on Thursday for discussions with President Hassan Sheikh Mohamud, according to sources within Villa Somalia. The visit marks a critical juncture in the uneasy truce between the two Horn of Africa neighbours, whose relations have been tested by Addis Ababa’s contested maritime ambitions and longstanding military presence in Somalia. Source: Hiiraan Online
  17. Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka Sheekh Aadan Madoobe ayaa maanta wajahay eedeyn toos ah oo uga timid xildhibaano mooshin ka gudbiyey xukuumadda, kaasi oo lagu dalbanayo faahfaahinta waxa sababay go’aankii safarka looga hor istaagay xildhibaano doonayey inay tagaan magaalada Kismaayo. Xildhibaan Caana-Nuug oo kamid ah xubnaha mucaaradka ah ayaa guddoomiye Aadan Madoobe si toos ah ugu eedeeyey in isagu uu wax ka ogyahay qorshaha lagu baajiyey kulanka golaha oo Kooram la’aan u baaqday. Xildhibaan Caana-nuug ayaa guddoomiye Aadan Madoobe toos ugu eedeeyey in Xasan Sheekh uu kala shaqeeyo cuuryaaminta golaha, iyadoo intaas kadib uu buuq iyo sawaxan is qabsaday kulanka. Guddoomiye Aaadan Madoobe oo ka kululaaday doodda adag ee Xildhibaan Caana-Nuug ayaa si caro leh uga dalbaday xildhibaan in uu aamuso isagoo ku xushmeynaya xilka uu hayo ee guddoomiyaha golaha. “Markii guddoomiyuhu hadlaayo xildhibaanku inuu aamuso ayaa waajib ah, qeylo looma baahna, anigaa hadalka wata, guddoomiyihii goalahaan ahay, maxaad iiga daba-qeylinee walaal? Sharcigu kuuma ogola, anigoo hadlaya ma hadli kartid Xildhibaan,” ayuu sic aro leh u yiri Guddoomiye Sheekh Aaadan Madoobe. Intaas kadib waxaa iska aamusay xildhibaan Caana-nuug oo toos ula doodayey guddoomiya, waxaana bilowday hadal uu Aadan Madoobe ugu goodiyey xildhibaanada ka maqnaaday kulankii maanta baaqday. “Walaalayaal waxaan looma dul-qaada karo, Mooshin ayaan hayaa oo lasoo gudbiyey, sidoo kale shaqadii Baarlamaanka ayaan dib u bilaabeynaa, Sabtiga laga bilaabo xildhibaankii maqnaada magaciisa ayaan halkaan ka yeeri doonaa, waxaana marsii doonaa xeer hoosaadka golaha,” ayuu yiri Sheekh Aadan Madoobe. Guddoomiyaha oo farriin culus u diray xildhibaanada ka maqnaada kulamada golaha ayaa yiri, “Walaalayaal waxaad u dhaarateen shaqadaan, waajibaad cad oo dastuuri ah ayaa gudasho inkaga baahan, in mar kale aan Sabtiga Kooram weyno ceyb ayey nagu tahay.” Guddoomiyaha ayaa xildhibaanada dalka ka maqan ka dalbaday inay yimaadaan, “maanta warkeygu waa baaq, laakiin kulamada dambe waxaan bilaabi doonaa in la is tiriyo oo magacyadooda la yeeriyo,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Aadan Madoobe. Hoos ka daawo
  18. MOGADISHU, Somalia - The Somali government and UN aid agencies warned on Wednesday that 4.4 million people could go hungry by April 2025 due to worsening drought, conflict, and rising food prices in the Horn of Africa nation. Source: Hiiraan Online
  19. Laascaanood (Caasimada Online) – Hoggaamiyaha SSC Khaatumo, Cabdiqadir Aw Cali Firdhiye, ayaa ugu baaqay taageerayaashiisa inay xoojiyaan dagaalka ka dhanka ah Somaliland si ay dib ugu hantaan dhulka lagu muransan yahay ee gobollada Sool iyo Sanaag. Isagoo ka hadlayay isu soo bax ka dhacay magaalada Boocame, Firdhiye ayaa eedeeyay Somaliland in ay barakicisay dadka deegaanka, wuxuuna ballanqaaday in dagaalka uu sii socon doono ilaa SSC Khaatumo ay si buuxda ula wareegto dhulka muranku ka taagan yahay. “Halgan keenii wuu socdaa. Laga bilaabo Heedhadhanka ilaa Ceerigaabo, qiiqii dagaalka wuu sii kacsan yahay. Dadkeenna waa la barakiciyay, guryahoodii waa laga saaray. Xataa dhulkan aan hadda taaganahay Somaliland waa ay hanjabaysaa,” ayuu yiri Firdhiye isagoo la hadlayay dadkii isu soo baxay. SSC Khaatumo, oo sanadkii hore Somaliland ka saartay Laascaanood una badan gacan ku haynta Sool, ayaa hadda diiradda saartay Ceerigaabo, caasimadda Sanaag. Horraantii 2025, dagaalyahannada SSC Khaatumo ayaa muddo kooban galay Ceerigaabo balse waxay dib uga baxeen maalmo kaddib. Tan iyo markaas, Somaliland ayaa xoojisay joogitaankeeda milatari ee magaalada, iyada oo ka cabsi qabta weerarro kale. Si looga hortago xiisado hor leh, maamulka Somaliland ayaa bilaabay dadaallo dib u heshiisiin ah oo lagu yareynayo colaadaha beelaha si gobolka loo xasiliyo. Xiisadda qarameynta maleeshiyaadka beelaha Xiisado ayaa ka taagan Ceerigaabo kaddib markii Somaliland ay bilowday qorshe ay ku doonayso in ay ciidamada qaranka ku darto maleeshiyaadka beelaha, gaar ahaan cutubyada SSB (Somaliland Special Battalion) iyo G36. SSB iyo G36 waa kooxo sida militariga u tababaran oo si gaar ah ugu xooggan gobollada Sanaag iyo qaybo ka mid ah Sool. SSB markii hore waxaa loo aasaasay inay noqoto ciidan amni oo maxalli ah, xubnaheedana waxaa laga keenay maleeshiyaad beeleed ka soo jeeda gobollada Sanaag iyo Togdheer. Ciidankani wuxuu door ka ciyaaray howlgallada ka dhanka ah kooxaha kasoo horjeeda Somaliland, oo ay ka mid yihiin dagaalyahannada SSC Khaatumo. G36, oo magaceedu ka yimid qoriga Heckler & Koch G36, ayaa markii hore loo dhisay inuu noqdo ciidan beeleed oo difaaca dhulka lagu muransan yahay ee Sanaag. Marka la barbardhigo SSB, G36 wuxuu si madax-bannaan u shaqeeyaa, badanaa isagoo ah ciidan iska caabin ah oo beelaha deegaanka u adeega. Dowladda Somaliland ayaa isku dayaysa inay SSB iyo G36 ku darto ciidamada qaranka, balse qorshahan ayaa la kulmay iska caabin xooggan. Dad badan ayaa ka cabsi qaba in la wiiqo awoodda maleeshiyaadka deegaanka ee sugidda amniga, loona maro habab ay uga dhacaan saamaynta milatari ee gobolladooda. Dibadbaxyo ka dhacay Ceerigaabo ayaa si weyn looga hor yimid qorshahan, iyadoo dadkii mudaharaadayay ay sheegeen in tani ay daciifin karto difaaca magaalada, taasoo dhalin karta in la weeraro. “Weli xasillooni buuxda ma hayno, haddii la qarameeyo ciidamada maxalliga ahna waxay Ceerigaabo uga dhigeysaa bartilmaameed weerarro cusub,” ayuu yiri mid ka mid ah dadka dibadbaxa dhigayay. “SSB iyo G36 waa la qarameynayaa, balse haddii SSC lafteeda ciidanka lagu daro, miyaanay weli noqon doonin ciidan beeleed? Anaguna waa bulsho, maxay kaga duwan yihiin? SSB iyo G36 horey ayay u joogaan safka hore,” ayay tiri haweeney ka qeyb gashay dibadbaxa. Guddoomiyaha Sanaag, Axmed Cabdi Muuse, ayaa xaqiijiyay in wada-hadallo ay socdaan oo dhexmaraya odayaasha deegaanka iyo dowladda Somaliland, wuxuuna sheegay in horumar laga sameynayo sidii loo gaari lahaa xasillooni. Wuxuu uga digay kooxaha diidan dadaallada xasillinta inay la kulmi doonaan tallaabo ay qaadi doonto dowladda. Wefti uu hoggaaminayo madaxweyne ku-xigeenka Somaliland, Maxamed Cali Aw Cabdi, ayaa haatan ku sugan Ceerigaabo si uu ula socdo geeddi-socodka qarameynta maleeshiyaadka, isla markaana uu fududeeyo wada-hadallada dib u heshiisiinta beelaha magaalada. Iyadoo xiisadaha ay sii kordhayaan, Somaliland ayaa xaddidaysay isticmaalka hubka ee Ceerigaabo, taasoo ay ku amartay in hubka ay haystaan oo kaliya ciidamada rasmiga ah, halka sidoo kale ay ku dhiirrigelisay dadka barakacay in ay dib ugu laabtaan guryahooda.
  20. Telesom Group ayaa $250,000 (Laba boqol iyo konton kun oo dollar) ugu deeqday dadkii khasaaruhu ka soo gaadhay dabkii suuqa Idaacadda Hargeysa JSL oo ka mid ah suuqyada ugu dhaqdhaqaaqa badan guud ahaan caasimada Hargeysa. Maaha markii koowaad ee ay Telesom Group ka qaybgasho musiibooyin dalka iyo dadka ku habsatay, dhawaan ayuun bay ahayd markii aannu gacan weyn ka gaysanay musiibadii Suuqa Waaheen Hargeysa, Wajaale iyo khasaaraha dabka suuqii Taywaan ee magaalada Jigjiga. Qaran News
  21. Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump ayaa sheegay inuu damacsanyahay in Maraykanku uu bixiyo nooc cusub oo degenaansho ah oo lagu magacaabo “Trump Golden Card”, kaas oo lagu qaadanayo lacag dhan 5 milyan oo doolar. noocan degenaanshiyaha ah ee uu bixin doono maamulka Trump ayaa maalgashadayaasha fursad u siinaya Fiisaha dalka ku galka Mareykanka loogu badelo warqado dhalasho oo aan ka dhacayn muddo 35 sano ah. Hannaanka ayaa muuqda mid loogu talo-galay dhaqaale abuur, islamarkaana maalgashadayaasha jeebkoodu buuranyahay lagu soo jiidanayo, balse lama oga sida ay bahda garsoorka Mareykanku u oggolaan doonaan hindisahan. Source: goobjoog.com
  22. Mogadishu, Somalia – Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed is set to arrive in Mogadishu on Thursday for crucial discussions with Somali President Hassan Sheikh Mohamud, according to official sources. The visit comes as both nations work to strengthen ties following a landmark agreement brokered by Turkey late last year. The upcoming talks will build on the Ankara Declaration, signed in December 2024, which aimed to ease tensions between Ethiopia and Somalia. The agreement addressed sensitive issues, including Ethiopia’s push for access to a maritime trade route and Somalia’s concerns over sovereignty. Both nations pledged to respect each other’s territorial integrity and enhance economic and security cooperation. In preparation for Abiy’s visit, an advance Ethiopian delegation arrived in Mogadishu earlier this week to finalize logistics and agenda points. According to Somali government sources, discussions will focus on implementing the Ankara agreement, emphasizing Ethiopia’s bid to secure port access under Somali jurisdiction. Security cooperation at the forefront Regional security is expected to be a key topic in the talks, as Ethiopia remains a crucial player in Somalia’s fight against the al-Shabaab insurgency. The visit follows a meeting on February 22 between Ethiopian military officials and Somali counterparts, where they discussed troop deployments under the African Union Support and Stabilization Mission in Somalia (AUSSOM). The new AU mission, launched in January 2025, replaces ATMIS (African Union Transition Mission in Somalia) and focuses on bolstering Somali forces as they assume greater responsibility for national security. Ethiopia’s continued participation highlights the growing military collaboration between the two neighbors. Ethiopia’s interest in maritime access Abiy Ahmed’s visit also underscores Ethiopia’s long-standing ambition to secure access to a port along the Red Sea or Indian Ocean. Ethiopia has been landlocked since Eritrea gained independence in 1993, making access to maritime trade a strategic priority. A controversial memorandum of understanding signed in January 2024 between Ethiopia and the self-declared republic of Somaliland proposed granting Ethiopia port access in Berbera in exchange for recognizing Somaliland’s independence. This deal sparked outrage in Mogadishu, which sees Somaliland as part of Somalia’s territory. The Ankara Declaration, mediated by Turkey, helped de-escalate tensions by shifting discussions toward a negotiated framework that respects Somali sovereignty while addressing Ethiopia’s economic needs. The latest round of talks in Mogadishu will clarify Ethiopia’s approach to securing trade routes while maintaining regional stability. Abiy Ahmed’s visit marks another step toward solidifying Ethiopian-Somali cooperation. The discussions could pave the way for new economic agreements and security coordination. Securing a reliable trade corridor is a pressing economic necessity for Ethiopia. How both leaders navigate these priorities in the coming days could shape the future of relations in the Horn of Africa.
  23. Muqdisho (Caasimada Online) – Maxkamadda Gobolka Banaadir ayaa maanta bilowday dhageysiga dacwad loo heysto shabakad ka koobna 7 qof oo ku eedeysan inay ku lug lahaayeen dambiyo la xiriira tahriibinta iyo ka ganacsiga dadka. Raggan ayaa si gaar ah loogu eedeeyay inay kamid ahaayeen dadkii ka dambeeyay tahriibinta dhallinyaro ku geeriyootay Badweynta Hindiya dhammaadkii sannadkii hore 2024, tiradooduna gaareysay 28 ruux, kaddib markii ay la degtay doontii ay saarnaayeen. Maxkamadda ayaa diiday is-hortaagga qareenada difaacaya labo ka mid ah eedeysanayaasha maanta maxkamadda la horgeeyay, waxaana dacwadda raggaas ay sii wadi doontaa Maxkamadda Gobolka Banaadir. Xafiiska Xeer-ilaaliyaha Guud ee Qaranka ayaa soo bandhigay xog ku saabsan shabakaddan ka shaqeyneysay tahriibinta dadka, iyada oo sidaas lagu soo xiray laguna horgeeyay maxkamadda. Xeer-ilaaliyaha ayaa maxkamadda Gobolka Banaadir horgeeyay caddeymo ay ku xoojinayaan eedaymaha u jeediyay shabakadda, oo mid khatar ah, sida uu sheegay xafiiska. Soomaaliya waxaa si weyn ugu badan tahriibka, gaar ahaan dhalinyarada, waxaana ka faa’iideysta kooxo magafayaal ah, kuwaas oo dadka u gacan geliya shabakado qarsoon oo cadow ah. Dhaqaale badan ayaa qofka la dul dhigaa, waxaana muuqaalo ehelkiisa loo diro laga duubaa iyadoo la jir-dilayo. Dadka qaar waxay ku dhintaan jid-dilka ay u geystaan kooxaha madax-furashada u heysta. Kooxaha tahriibka ka shaqeeya ayaa la shaqeeya dad u jooga magaalooyin kala duwan, kuwaas oo lacagaha madax-furashada ah ka qaada ehelka dadka tahriibka, iyaga oo la wadaaga xogtooda iyo xaaladdooda.
  24. Mogadishu (HOL) – Somali intelligence forces destroyed a convoy of explosives-laden vehicles belonging to the Al-Shabab militant group in an air and ground operation in the Middle Shabelle region, authorities said Tuesday. Source: Hiiraan Online
  25. 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱: 𝗔 𝗗𝗲𝗺𝗼𝗰𝗿𝗮𝘁𝗶𝗰 𝗕𝗲𝗮𝗰𝗼𝗻 𝗗𝗲𝘀𝗲𝗿𝘃𝗶𝗻𝗴 𝗔𝗳𝗿𝗶𝗰𝗮𝗻 𝗨𝗻𝗶𝗼𝗻 𝗢𝗯𝘀𝗲𝗿𝘃𝗲𝗿 𝗦𝘁𝗮𝘁𝘂𝘀 𝗜𝗻𝘁𝗿𝗼𝗱𝘂𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻 The African Union (AU) was founded on the principles of self-determination, peace, unity, and regional stability. Yet, it finds itself at a crossroads when it comes to Somaliland—a de facto state that has spent over three decades building a stable democracy, upholding the rule of law, and maintaining peace in a region marked by turmoil. Despite its remarkable achievements, Somaliland remains excluded from AU discussions, development initiatives, and regional decision-making. Recognizing Somaliland through 𝗢𝗯𝘀𝗲𝗿𝘃𝗲𝗿 𝗦𝘁𝗮𝘁𝘂𝘀 is not just a matter of political diplomacy—it is a moral imperative and a strategic necessity. Somaliland represents the very ideals the AU seeks to promote: democracy, stability, and self-reliance. By granting Somaliland a seat at the table, the AU would send a powerful message that African nations that prioritize good governance, security, and economic development will not be ignored. This article makes the legal, historical, and political case for Somaliland’s inclusion in the AU, explores how this move would benefit the African continent, and outlines concrete steps for African and global leaders to support this long-overdue decision. 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱’𝘀 𝗝𝗼𝘂𝗿𝗻𝗲𝘆: 𝗙𝗿𝗼𝗺 𝗜𝗻𝗱𝗲𝗽𝗲𝗻𝗱𝗲𝗻𝗰𝗲 𝘁𝗼 𝗥𝗲𝘀𝗶𝗹𝗶𝗲𝗻𝗰𝗲 𝗔 𝗡𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗧𝗵𝗮𝘁 𝗪𝗮𝘀 𝗢𝗻𝗰𝗲 𝗥𝗲𝗰𝗼𝗴𝗻𝗶𝘇𝗲𝗱 Somaliland’s case for Observer Status is not about secession—it is about reclaiming a sovereignty that was once acknowledged by the international community. June 26, 1960 – The British Somaliland Protectorate gained full independence, recognized by more than 30 UN member states, including the United Kingdom and Egypt. July 1, 1960 – Just five days later, Somaliland voluntarily united with Italian Somalia to form the Somali Republic—a political experiment that lacked a formal legal framework and quickly proved to be an unequal partnership. 1991 – After enduring decades of marginalization and a devastating civil war, Somaliland peacefully reclaimed its independence, rebuilding its institutions from the ground up. 𝗕𝘂𝗶𝗹𝗱𝗶𝗻𝗴 𝗣𝗲𝗮𝗰𝗲 𝗮𝗻𝗱 𝗮 𝗙𝘂𝗻𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻𝗶𝗻𝗴 𝗗𝗲𝗺𝗼𝗰𝗿𝗮𝗰𝘆 Unlike many post-conflict states, Somaliland’s stability was not imposed by foreign intervention but carefully crafted through locally driven reconciliation efforts. After withdrawing from the failed union with Somalia, Somaliland’s leaders prioritized peacebuilding, democratic governance, and economic development rather than falling into political fragmentation. ✔ 𝟭𝟵𝟵𝟯 𝗕𝗼𝗿𝗮𝗺𝗮 𝗖𝗼𝗻𝗳𝗲𝗿𝗲𝗻𝗰𝗲 – Clan elders, politicians, and civil society representatives came together to draft Somaliland’s constitution, creating a hybrid governance model that blends traditional leadership (guurti) with modern democratic institutions. ✔ 𝗦𝗲𝘃𝗲𝗻 𝗽𝗲𝗮𝗰𝗲𝗳𝘂𝗹 𝗲𝗹𝗲𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻𝘀 𝘀𝗶𝗻𝗰𝗲 𝟮𝟬𝟬𝟯 – Somaliland has successfully held multiple presidential, parliamentary, and local elections, with power transitions occurring peacefully—a rare achievement in the region. ✔ 𝗦𝘁𝗿𝗼𝗻𝗴 𝘃𝗼𝘁𝗲𝗿 𝗲𝗻𝗴𝗮𝗴𝗲𝗺𝗲𝗻𝘁 – The 2021 parliamentary elections saw a 70% voter turnout, reflecting high public trust in the system. At a time when many AU member states struggle with political instability, coups, and authoritarianism, Somaliland stands out as a success story—a nation that has proven its commitment to democracy, stability, and governance despite lacking international recognition. 𝗧𝗵𝗲 𝗟𝗲𝗴𝗮𝗹 𝗮𝗻𝗱 𝗣𝗼𝗹𝗶𝘁𝗶𝗰𝗮𝗹 𝗖𝗮𝘀𝗲 𝗳𝗼𝗿 𝗢𝗯𝘀𝗲𝗿𝘃𝗲𝗿 𝗦𝘁𝗮𝘁𝘂𝘀 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 𝗠𝗲𝗲𝘁𝘀 𝗔𝗹𝗹 𝗖𝗿𝗶𝘁𝗲𝗿𝗶𝗮 𝗳𝗼𝗿 𝗦𝘁𝗮𝘁𝗲𝗵𝗼𝗼𝗱 Under the 1933 Montevideo Convention on the Rights and Duties of States, Somaliland fully satisfies the legal requirements for statehood: 𝟭. 𝗔 𝗣𝗲𝗿𝗺𝗮𝗻𝗲𝗻𝘁 𝗣𝗼𝗽𝘂𝗹𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻 – More than 5.7 million people who share a national identity, language, and governance structure. 𝟮. 𝗗𝗲𝗳𝗶𝗻𝗲𝗱 𝗕𝗼𝗿𝗱𝗲𝗿𝘀 – Somaliland’s territory corresponds to the former British Somaliland Protectorate (1884–1960), borders that were internationally recognized before the union with Somalia. 𝟯. 𝗔 𝗙𝘂𝗻𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻𝗮𝗹 𝗚𝗼𝘃𝗲𝗿𝗻𝗺𝗲𝗻𝘁 – Somaliland has a working executive, legislature, and judiciary, operating independently. 𝟰. 𝗖𝗮𝗽𝗮𝗰𝗶𝘁𝘆 𝗳𝗼𝗿 𝗜𝗻𝘁𝗲𝗿𝗻𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻𝗮𝗹 𝗥𝗲𝗹𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻𝘀 – Somaliland maintains trade agreements, security cooperation, and diplomatic missions in over 15 countries. These factors clearly distinguish Somaliland from separatist movements elsewhere in Africa—it is not seeking to redraw borders but rather to restore a sovereignty that existed before the union with Somalia. 𝗔𝗨 𝗣𝗿𝗲𝗰𝗲𝗱𝗲𝗻𝘁: 𝗧𝗵𝗲 𝗦𝗮𝗵𝗿𝗮𝘄𝗶 𝗔𝗿𝗮𝗯 𝗗𝗲𝗺𝗼𝗰𝗿𝗮𝘁𝗶𝗰 𝗥𝗲𝗽𝘂𝗯𝗹𝗶𝗰 (𝗦𝗔𝗗𝗥) The AU has already set a precedent by recognizing the Sahrawi Arab Democratic Republic (SADR) in 1982, despite its contested status. ✔ 𝗦𝗔𝗗𝗥 𝗮𝗻𝗱 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 𝘀𝗵𝗮𝗿𝗲 𝘀𝗶𝗺𝗶𝗹𝗮𝗿 𝗰𝗼𝗹𝗼𝗻𝗶𝗮𝗹 𝗵𝗶𝘀𝘁𝗼𝗿𝗶𝗲𝘀 – Both were former protectorates that later sought independence. ✔ 𝗧𝗵𝗲 𝗔𝗨 𝗮𝗰𝗰𝗲𝗽𝘁𝗲𝗱 𝗦𝗔𝗗𝗥 𝘄𝗶𝘁𝗵𝗼𝘂𝘁 𝗨𝗡 𝗿𝗲𝗰𝗼𝗴𝗻𝗶𝘁𝗶𝗼𝗻 – Demonstrating that the AU can act independently of the United Nations. ✔ 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 𝗶𝘀 𝗿𝗲𝗾𝘂𝗲𝘀𝘁𝗶𝗻𝗴 𝗮 𝗹𝗲𝘀𝘀𝗲𝗿 𝘀𝘁𝗮𝘁𝘂𝘀 – Unlike SADR, which holds full AU membership, Somaliland only seeks Observer Status, making this an even less controversial decision. If the AU can accommodate SADR, why continue excluding Somaliland—a nation that outperforms many AU states in governance, security, and democracy? 𝗪𝗵𝘆 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱’𝘀 𝗜𝗻𝗰𝗹𝘂𝘀𝗶𝗼𝗻 𝗕𝗲𝗻𝗲𝗳𝗶𝘁𝘀 𝘁𝗵𝗲 𝗔𝗨 𝟭. 𝗦𝘁𝗿𝗲𝗻𝗴𝘁𝗵𝗲𝗻𝗶𝗻𝗴 𝗗𝗲𝗺𝗼𝗰𝗿𝗮𝗰𝘆 𝗶𝗻 𝗔𝗳𝗿𝗶𝗰𝗮 Many African nations have struggled with democratic backsliding, political instability, and military coups. ✔ Somaliland offers a rare African success story, demonstrating that democracy can thrive without international intervention. ✔ Its free and fair elections put it ahead of many AU member states in terms of governance and accountability. ✔ Including Somaliland in AU discussions would set an example for other African nations, proving that democracy can and will be rewarded. 𝟮. 𝗘𝗻𝗵𝗮𝗻𝗰𝗶𝗻𝗴 𝗥𝗲𝗴𝗶𝗼𝗻𝗮𝗹 𝗦𝗲𝗰𝘂𝗿𝗶𝘁𝘆 Somaliland’s location along the Gulf of Aden makes it a key player in regional security: ✔ 𝗠𝗮𝗿𝗶𝘁𝗶𝗺𝗲 𝘀𝗲𝗰𝘂𝗿𝗶𝘁𝘆 𝗹𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀𝗵𝗶𝗽 – Somaliland’s coastguard has reduced piracy in the Gulf of Aden by 90% since 2012, ensuring safe trade routes. ✔ 𝗖𝗼𝘂𝗻𝘁𝗲𝗿𝘁𝗲𝗿𝗿𝗼𝗿𝗶𝘀𝗺 𝗽𝗮𝗿𝘁𝗻𝗲𝗿 – Somaliland has remained free from Al-Shabaab attacks for over a decade, making it a valuable security ally for Africa and global powers. ✔ 𝗔 𝘀𝘁𝗿𝗮𝘁𝗲𝗴𝗶𝗰 𝗯𝘂𝗳𝗳𝗲𝗿 𝗮𝗴𝗮𝗶𝗻𝘀𝘁 𝗶𝗻𝘀𝘁𝗮𝗯𝗶𝗹𝗶𝘁𝘆 – Somaliland’s stability helps prevent the spread of terrorism and conflict in the Horn of Africa. 𝟯. 𝗘𝘅𝗽𝗮𝗻𝗱𝗶𝗻𝗴 𝗘𝗰𝗼𝗻𝗼𝗺𝗶𝗰 𝗢𝗽𝗽𝗼𝗿𝘁𝘂𝗻𝗶𝘁𝗶𝗲𝘀 𝗳𝗼𝗿 𝗔𝗳𝗿𝗶𝗰𝗮 Somaliland is an emerging economic hub, with major infrastructure projects that could benefit the entire African continent: ✔ 𝗕𝗲𝗿𝗯𝗲𝗿𝗮 𝗣𝗼𝗿𝘁 𝗘𝘅𝗽𝗮𝗻𝘀𝗶𝗼𝗻 – A $442 million project (funded by DP World and the UAE) transforming Somaliland into a regional trade hub. ✔ 𝗧𝗿𝗮𝗱𝗲 𝗖𝗼𝗿𝗿𝗶𝗱𝗼𝗿 𝘄𝗶𝘁𝗵 𝗘𝘁𝗵𝗶𝗼𝗽𝗶𝗮 – The 2024 Ethiopia-Somaliland MoU could strengthen economic ties between East Africa and the Middle East. ✔ 𝗨𝗻𝘁𝗮𝗽𝗽𝗲𝗱 𝗘𝗻𝗲𝗿𝗴𝘆 𝗣𝗼𝘁𝗲𝗻𝘁𝗶𝗮𝗹 – Somaliland has vast oil and gas reserves attracting interest from international investors. Allowing Somaliland to engage in AU economic initiatives would strengthen intra-African trade and investment, in line with Agenda 2063’s vision for economic integration. 𝗔𝗱𝗱𝗿𝗲𝘀𝘀𝗶𝗻𝗴 𝗖𝗼𝗺𝗺𝗼𝗻 𝗖𝗼𝗻𝗰𝗲𝗿𝗻𝘀 𝟭. “𝗪𝗶𝗹𝗹 𝗧𝗵𝗶𝘀 𝗦𝗲𝘁 𝗮 𝗣𝗿𝗲𝗰𝗲𝗱𝗲𝗻𝘁 𝗳𝗼𝗿 𝗢𝘁𝗵𝗲𝗿 𝗦𝗲𝗰𝗲𝘀𝘀𝗶𝗼𝗻𝗶𝘀𝘁 𝗠𝗼𝘃𝗲𝗺𝗲𝗻𝘁𝘀?” 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 𝗶𝘀 𝗻𝗼𝘁 𝘀𝗲𝗰𝗲𝗱𝗶𝗻𝗴—it is restoring its 1960 independence. Unlike secessionist groups, Somaliland’s borders were internationally recognized before its union with Somalia. 𝟮. “𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗮 𝗢𝗽𝗽𝗼𝘀𝗲𝘀 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱’𝘀 𝗥𝗲𝗰𝗼𝗴𝗻𝗶𝘁𝗶𝗼𝗻.” Somalia has consistently refused to engage in negotiations without preconditions. The AU must step in as a neutral mediator, similar to its approach in Sudan-South Sudan negotiations (2011–2013). 𝟯. “𝗔𝗨 𝗣𝗼𝗹𝗶𝗰𝘆 𝗣𝗿𝗶𝗼𝗿𝗶𝘁𝗶𝘇𝗲𝘀 𝗘𝘅𝗶𝘀𝘁𝗶𝗻𝗴 𝗕𝗼𝗿𝗱𝗲𝗿𝘀.” The AU’s own 2005 fact-finding report acknowledged Somaliland’s unique case, stating that it deserved special consideration outside of the traditional AU framework. 𝗧𝗵𝗲 𝗣𝗮𝘁𝗵 𝗙𝗼𝗿𝘄𝗮𝗿𝗱: 𝗛𝗼𝘄 𝘁𝗵𝗲 𝗔𝗨 𝗮𝗻𝗱 𝗚𝗹𝗼𝗯𝗮𝗹 𝗟𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀 𝗖𝗮𝗻 𝗔𝗰𝘁 𝗪𝗵𝗮𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝗔𝗨 𝗦𝗵𝗼𝘂𝗹𝗱 𝗗𝗼: 𝗚𝗿𝗮𝗻𝘁 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 𝗢𝗯𝘀𝗲𝗿𝘃𝗲𝗿 𝗦𝘁𝗮𝘁𝘂𝘀 𝗜𝗺𝗺𝗲𝗱𝗶𝗮𝘁𝗲𝗹𝘆 – This would allow Somaliland to contribute expertise in security, trade, and democratic governance. 𝗥𝗲𝘃𝗶𝘀𝗶𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝟮𝟬𝟬𝟱 𝗔𝗨 𝗥𝗲𝗽𝗼𝗿𝘁 – A formal vote in the AU Assembly could finally recognize Somaliland’s special status. 𝗔𝗽𝗽𝗼𝗶𝗻𝘁 𝗮 𝗦𝗽𝗲𝗰𝗶𝗮𝗹 𝗔𝗨 𝗘𝗻𝘃𝗼𝘆 𝗳𝗼𝗿 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱-𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗮 𝗧𝗮𝗹𝗸𝘀 – A neutral figure could help restart stalled negotiations without preconditions. 𝗪𝗵𝗮𝘁 𝗚𝗹𝗼𝗯𝗮𝗹 𝗣𝗼𝘄𝗲𝗿𝘀 (𝗨.𝗦., 𝗨𝗞, 𝗘𝗨, 𝗨𝗔𝗘) 𝗦𝗵𝗼𝘂𝗹𝗱 𝗗𝗼: 𝗨𝘀𝗲 𝗗𝗶𝗽𝗹𝗼𝗺𝗮𝘁𝗶𝗰 𝗜𝗻𝗳𝗹𝘂𝗲𝗻𝗰𝗲 – Western and Gulf allies should encourage AU member states to support Somaliland’s bid. 𝗧𝗶𝗲 𝗗𝗲𝘃𝗲𝗹𝗼𝗽𝗺𝗲𝗻𝘁 𝗔𝘀𝘀𝗶𝘀𝘁𝗮𝗻𝗰𝗲 𝘁𝗼 𝗔𝗨 𝗥𝗲𝗳𝗼𝗿𝗺 – Donor nations should link funding to progress on recognizing Somaliland’s democratic success. 𝗘𝗻𝗰𝗼𝘂𝗿𝗮𝗴𝗲 𝗧𝗿𝗮𝗱𝗲 𝗮𝗻𝗱 𝗜𝗻𝘃𝗲𝘀𝘁𝗺𝗲𝗻𝘁 𝗶𝗻 𝗦𝗼𝗺𝗮𝗹𝗶𝗹𝗮𝗻𝗱 – Economic incentives could build diplomatic momentum for formal recognition. 𝗖𝗼𝗻𝗰𝗹𝘂𝘀𝗶𝗼𝗻: 𝗔 𝗖𝗮𝗹𝗹 𝗳𝗼𝗿 𝗝𝘂𝘀𝘁𝗶𝗰𝗲 𝗮𝗻𝗱 𝗟𝗲𝗮𝗱𝗲𝗿𝘀𝗵𝗶𝗽 For more than 30 years, Somaliland has been a shining example of peace, democracy, and stability in Africa—a continent often plagued by political crises. Yet, despite meeting all legal, moral, and practical criteria, it remains sidelined by the AU. Granting Somaliland Observer Status is more than a political gesture; it is a bold step toward an Africa that values governance over outdated territorial politics. Recognizing Somaliland would: ✔ Reward stability and democracy in Africa. ✔ Strengthen regional security and counterterrorism efforts. ✔ Enhance economic cooperation through trade and investment. The AU must live up to its founding principles and act not out of fear, but out of leadership. The time for hesitation is over. It is time for Africa to embrace Somaliland—not just as an Observer, but as a legitimate and valued partner in shaping the continent’s future. The world faces a choice: 𝗰𝗼𝗻𝘁𝗶𝗻𝘂𝗲 𝘁𝗼 𝗶𝗴𝗻𝗼𝗿𝗲 𝗮 𝗺𝗼𝗱𝗲𝗹 𝗔𝗳𝗿𝗶𝗰𝗮𝗻 𝘀𝘁𝗮𝘁𝗲, 𝗼𝗿 𝘁𝗮𝗸𝗲 𝗮 𝘀𝘁𝗮𝗻𝗱 𝗳𝗼𝗿 𝗱𝗲𝗺𝗼𝗰𝗿𝗮𝗰𝘆, 𝗽𝗲𝗮𝗰𝗲, 𝗮𝗻𝗱 𝗽𝗿𝗼𝗴𝗿𝗲𝘀𝘀. The answer should be clear—the AU must act, and it must act now. 𝗔𝗯𝗱𝗶 𝗛𝗮𝗹𝗶𝗺 𝗠. 𝗠𝘂𝘀𝗮 Political & Economic Analyst | E-mail: halimusa4@gmail.com 𝗗𝗮𝘁𝗲: 𝗪𝗲𝗱𝗻𝗲𝘀𝗱𝗮𝘆 𝟮𝟲 𝗙𝗲𝗯𝗿𝘂𝗮𝗿𝘆 𝟮𝟬𝟮𝟱 Qaran News