The Security Council voted Monday to delay the reduction of troops in the joint U.N.-African Union peacekeeping force in Somalia from October to February and its target date for Somali forces to take the lead in the country's security to December 2021. Source: Hiiraan Online

The headquarters of the EU’s anti-piracy missions off the coast of Somalia will be moved from the UK to France and Spain next year as EU leaders revealed the latest consequence of Brexit. Source: Hiiraan Online

Abu Dhabi (Caasimada Online) – Waddamo badan oo ka mid ah golaha iskaashiga khaliijka, ayaa isku dayaya in ay xoojiyaan joogiddooda Geeska Africa sababo dhawr ah awgood; sida laga soo xiganayo qoraayaal iyo fallanqeeyeyaal caalami ah. Dhacdooyinkii ugu dambeeyey waa natiijo ka dhalatay wadamada gacanka oo loo yaqaan GCC, oo doonaya in ay ka muuqashadooda mandiqadda ballaariyaan. Iyaga oo isku hadaf ah, wadamada GCC waxa ay raadinayaan suuq iyo kheyraad. Sida laga soo xiganayo Leulseged Girma, oo ah cilmi baare ku foogan siyaasadaha is diidan ee (Geopolitics), kaas oo ka tirsan ha’yadda daraasaadka xiriirka caalamiga ah iyo istiraatijiyadda ee Itoobibiya (Ethiopian Foreign Relations Strategic Studies Institute (EFRSSI), dhacdooyinkii ugu dambeeyey ee ku wajahnaa xiriirka u dhexeeya Itoobiya iyo dalalka GCC waxay salka ku haysaa saddex ujeeddo oo waa weyn. Wadamadaas waxaa aad uga go’an in ay hoos u dhigaan ku tiirsanaantooda shidaalka, waxa ayna isku dayayaan in ay dhaqaalahooda uu noqdo mid qeybo badan ka kooban. Ma helayaan meel uga wanaagsan oo uga dhaw Geeska Africa. Wadamada Geeska waxa ay bilaabeen in ay fur furaan dhaqaalahooda oo laga fahmi karo sida ay Itoobiya dhawaan u bedeshay qaabkii ay u maamuli jirtay ganacsigeeda oo ay ka mid yihiin shirkadaha isgaarsiinta, diyaaradaha iyo Hotel-lada. Wadamada GGC iyaguna wax ay aad maalgalin ugu sameeyeen sidii ay Geeska Afrika cunto ku filan u heli lahayd, waxaana aad uga faa’iideystay Itoobiya iyo Sudan, sidaas uu sheegay Leulseged, oo markaa qiimeyn ku sameenaya waxa ka dambeeya is bedeladda dhawaan dhacay. Waxa uu intaas ku daray Leulseged: “Khilaafka dalalka khaliijka waxa ay sidoo kale saameyneysaa Geeska Africa iyo danaha ay ka leeyihiin mandiqadda marka ay go’doomiyaan Qadar iyo Iran, kana horitaagaan adeegsiga Badda Cas ee muhiimka ah. Taas waa sababta ah ay dalalka heshiisyada maamulidda dekedaa ku yaal Badda Cas iyo Geeska si ay baahidoodda ugu daboolaan. Khilaafka UAE iyo Qadar waxa ay saameysay Soomaaliya oo ay M/Gobolleedyadeedu si cad u muujiyeen xiriirka ay la leyihiin xulufada uu Sucuudiga horboodayo kuwaas oo xiriirka u jaray Qadar.” Wadamada GCC sidoo kale waxa ay doonayaan in ay xaqiijiyeen ka muuqashadooda Geeska sababo la xiriira maalgalinta ballaaran ee ay China ka waddo, kuwaas oo la xiriira waddooyin iyo mashruuca Belt kuwaas oo inta badan ku fooggan isku xrika ganacsiga ee Bariga Africa oo dhan iyo Aasiyada fog.. Geeska Africa waxa uu ku yaal aagga Gacanka Cadmeed, waxaana mara Bab al Mandab iyo Badda Cas, waana mid ka mid ah marin biyoodyada ugu muhiimsan ee gacansiga aduunka. Bab al Mandab gaar ahaa waxa uu muhiim u yahay ganacsiga Aasiya sida China, Japan iyo India kuwaas oo halkaas Yurub iyo Africa wax badan uga dhoofiya iyaga oo marinkaas isticmaalaya. Waxaa intaas dheer, shidaalka ugu badan iyo saliidda dabiicga ah ee wadamada Gacanka ee ay Yurub u suuq geeyaan waxaa la mariyaa Gacanka Cadmeed, Bab al Mandab iyo marinka Badda Cas. Caasimada Online Xafiiska Qaahira Caasimada@live.com

Kaddib markii uu madaxweyne Maxamed Cabdullahi Farmaajo la kulmay madaxda ONLF oo tabasho weyn ka tirsanayey dowladdiisa waxa ay taasi dhalisay dareenno kala duwan. Bulshada Soomaaliyeed kulankaas qaabab kala duwan ayey uga falceliyeen, kuwa ka soo qaaday kulan ‘Bilaa saameyn ah’, iyo kuwo soo dhaweeyey. Dadkaas waxaa ka mid ah wasiirkii hore ee arrimaha dibedda Yuusuf Garaad Cumar oo bartiisa Facebook tiigsaday. Yuusuf Garaad oo ka mid ahaa xubnihii ugu saameynta badnaa ee uu Xassan Cali Kheyre u xushay golihiisa waxa uu qeyb ka ahaa golihii wasiirada ee ONLF ku tilmaamay aragagixiso. Taas oo ay jirto, Yuusuf Garaad waxaa la eryey isaga oo aan fileyn kana mid ahaa golaha wasiiradda muddo sanad ku dhaw. Hadaba hadal qoraal ah oo uu soo dhigay bartiisa Facebook, Yusuf oo inta badan soo jiita falcelinno badan oo qoraaladiisa ah ayaa sidan u dhigay: Si la isu waafajiyo mawaaqifta Golayaasha dalka (Fulin iyo Sharci-dejin) iyo weliba habdhaqanka Madaxda Qaranka, ama aan si kale u dhigee si loogu hoggaansanaado go’aanka Baarlamaanka, Golaha Wasiirrada waxaa la gudboon in uu ka noqdo go’aankiisa ahaa in ONLF uu yahay urur arga-gixiso ah. Qoraalka Yusuf marka aad si qotodheer u dhuuxdo waxaa kaaga soo baxaya sadarkan : “si loogu hoggaansanaado go’aanka Baarlamaanka, Golaha Wasiirrada waxaa la gudboon in uu ka noqdo go’aankiisa ahaa in ONLF uu yahay urur arga-gixiso ah’, in wasiirkii hore uu caddeynayo in golaha xukumadda ee uu Xassan Cali Kheyre hoggaamiyo ka awood badan yihiin golaha shacabka! Yeelkeede, qoraalka Yusuf Garaad kahor, tuhunka arinkaas laga qabo waxa uu ahaa mid aad u weyn oo soo xoogeystay markii la riday Maxamed Shikh Cismaan Jawaari, gudoomiyihii hore ee Golaha Shacabka. Siyaasiyiinta mucaaradka, indheer garadka siyaasadda iyo waliba qaar ka mida bushada waxa ay isla dhexmaraan in xukumadda maroorsatay awooddii baarlamaanka iyo waliba tii cadaaladda. Waxaa xusid mudan in madaxweynaha uu hadda kahor isaga oo bbc-da u warramaya uu sheegay in uu raacsan yahay go’aankii baarlamaanka Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

Garoowe (Caasimada Online) – Ra’isul wasaaraha xukuumada Faderalka ah ee Soomaaliya Xasan Cli Kheyre ayaa sheegay in Puntland aysan ka maarmi doonin Hoggaamiyaha hadda haya xilka ee C/weli Gaas. Kheyre waxa uu tilmaamay in Puntland ay ka dhismo qurxoon tahay dhammaan Gobolada kale ee ka jira dalka, waxa uuna carab ***** inay ku gaartay iskaashi iyo wada shaqeyn. Waxa uu sheegay inay muhiim tahay in Xildhibaanada iyo shacabka Puntland ay garab ka qaatan sida uu kusoo laaban lahaa Gaas oo uu sheegay inuu qabtay wax la taabkara. Waxa uu Kheyre dhankiisa ka sheegay in Xukuumada Somalia iyo Guud ahaan dowlada Federaalka ay ka qeybqaadan doonto sida uu mar kale kusoo laaban lahaa maamulka uu wakhtiga kasii dhamaanayo ee Kheyre. “Dowladu waxa ay ku khasban tahay inay taageero u noqoto cid waliba oo dhiseysa dalkeeda cidii fiican waxaanu ka garankarnaa dadkiisa iyo sida ay u taalo halka uu ka arimiyo” Sidoo kale, Kheyre ayaa C/weli Gaas uga farxiyay inay ku garabsiinayaan sida uu mar kale kusoo laaban lahaa waxa uuna ballanqaaday in dowlada ay kaalin weyn ka qaadan doonto doorashada dhawaan ka dhici doonto Puntland. C/weli Gaas ayaa horay u shaaciyay inuu yahay musharax mar kale u taagan qabashada xilka Hogaamiyenimo ee maamulka. Ma cadda in dowlada Somalia ay ka dhabeyn doonto taageerida C/weli Gaas waxaana xusid mudan in Gaas bilahaani uu caqabad ku yahay Siyaasada dowlada. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com

Kismaayo (Caasimada Online) – Warar lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in Hogaamiyaha maamulka Jubbaland Axmed Madoobe uu khilaaf adag kala dhexeeyo dhigiisa dowlad deegaanka Soomaalida Ethiopia Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley). Khilaafka Axmed Madoobe iyo Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley) oo waayadan ahaa mid taagan ayaa waxa uu sii xoogeystay tan iyo mudadii uu xirnaa Sarkaalka ONLF Cabdikariin Qalbi-Dhagax oo dhawaan lasii daayay. Axmed Madoobe ayaa horay uga careysnaa kadib markii Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley) uu sabab u noqday fashil ku yimid dadaalo lagu wada hadalsiinaayay Dowlada Ethiopia iyo Jabhada ONLF oo dagaal uu ka dhexeeyo. Khilaafka labada mas’uul ayaa iminka gaaray heerkii ugu xumaa sida laga soo xigtay mas’uuliyiin kasoo jeeda Dhulka Soomaalida kaa oo iminka gaaray heer aad u xun. Xogta aan heleyno ayaa tibaaxeysa in Hoggaamiye Axmed Madoobe uu iminka ka shaqeynaayo sida Dowlada Ethiopia ay kursiga uga laali laheyd Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley) oo muddo ku fadhiyay kursiga. Axmed Madoobe ayaa laalida Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley) u kaashanaaya mas’uuliyiin ka tirsan ONLF gaar ahaan garabka iminka ku sugan magaalada Asmara ee dhawaan kulanka saacadaha qaatay la yeeshay Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed. Dowlada Ethiopia ayaa aaminsan Hogaamiyaha Jubbaland Axmed Madoobe, waxaana xusid mudan in Madoobe uu yahay Hogaamiyaha keliya ee maamulada ka jira Somalia ee la kulmay Ra’isul wasaare Abiy Axmed. Dhawaanahaani waxaa soo baxaayay hadal heyn muujineysa in Ra’isul wasaare Abiy Axmed uu isbedel dhanka maamulka ku sameynaayo maamulka Soomaalida taa oo xoojineysa khilaafka Axmed Madoobe iyo Cabdi Maxamuud Cumar (Cabdi Iley). Caasimada Online Xafiiska Kismaayo Caasimada@live.com

Muqdisho (Caasimada Online) – Sida aan wararkeena hore ku sheegnay Dowladaha Somalia iyo Eriterea ayaa ku heshiiyay inay is dhaafsanayaan Safaarado si mar kale looga feejignaado xiriir xumo dhexmarta labada dal oo muddo calaaqadkooda uu ahaa mid uu mugdi hareereeyay. Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo iyo Madaxweynaha Eritrea Isaias ayaa si wada jir ah ugu dhawaaqay in sida ugu dhaqsiyaha badan ay ku furi doonaan Safaaradaha, iyadoo dal waliba uu magacaabi doono Danjire matala. Xogo hoose oo aan ka heleyno illo Diplumaasiyiin ka tirsan dowlada Somalia ayaa sheegaya in dowlada Somalia ay qorsheyneyso in Eriterea dhul KMG ah laga siiyo Madaxtooyada Somalia gaar ahaan meel ku dhow halka ay iminka ku taal Safaarada Ethiopia. Waxa ay xogtu intaa kusii dareysaa in Safaarada Eriterea ay kusii shaqeyn doonto Madaxtooyada inta ay ka dhisaneyso dhul baaxad weyn oo laga siin doono Garoonka Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho oo iminka ay degan yihiin inta badan Safaaradaha shisheeye. Dowlada Erirerea ayaa Danjiraheeda usoo magacaabi doonta inta lagu guda jiro bisha fooda nagu soo heysa, halka Somalia ay Danjiraha ka magacaabi doonto gudaha bisha dhalan doonta sida uu qorshuhu yahay. Dowladaha Somalia iyo Eriterea oo xiriir aan sidaa usii weyneen uu ka dhex jiray ayaa iminka isku raacay in si wada jira looga hortago wax waliba oo keeni kara tashwiish Siyaasadeed. Lama oga halka ay dowlada Eriteria ka yagleeli doonto Safaarada Somalia waxaana suuragal ah in Somalia dib loo siiyo dhul cusub. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

“Dalka waxbaan ku leenahay, mana oggolaanayno in aan aayihiisa u sii deyno caada-qaatayaal bilaa xakame ah.” Cabdi Faarax, Guddoomiyihii hore ee Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed Dhibaato baahsan oo ay dowladda Kenya u geysanayso shacabka, xoolaha, hantida iyo geyiga Soomaaliyeed ayaa beryahan dambe laga soo tebinayaa gobollada Jubbaland oo dhan, gaar ahaan gobolka Gedo. Duqeymo sharci darro ah oo shacab lagu laayay, weerar toos ah oo lagu burburiyay qalabkii isgaarsiinta shirkadda Hormuud isla markaasna lagu dilay dad goobta ka shaqaynayay, gabdho Soomaaliyeed oo dhibaato loo geystay, dad xoolahoodii la dhaafiyay, iyo tacaddiyo kale ayaa ka soo yeeraya gobolka Gedo. Waxaa intaas dheer, Kenya waxay derbi sharci darro ah ka dhisaysaa dhul Soomaaliyeed iyada oo gawaarida gaashaaman u adeegsanaysa shacab aan hub sidan. Dhanka kale, waxaa socota dacwo ay Kenya ku doonayso in ay inooga dhaxal wareejiso qayb ka mid ah xad badeedka Soomaaliya. Dhibaatooyinkaas waxaa si isku mid ah uga aammusay dowladda Soomaaliya oo mas’uul ka ah ilaalinta nafta, sharafta iyo hantida shacabka Soomaaliyeed. Waxaa kaloo ka aammusay tacaddiyadaas mucaaradka oo looga bartay in ay qayliyaan markii dowladdu gaabiso si ay shacabka iyo dowladda isaga hor keenaan. Haddaba, waa maxay sababta ay dowladda iyo mucaaradku uga wada aammuseen tacaddiga ay dowladda Kenya ku hayso shacab Soomaaliyeed oo aan waxba galabsan? Sababaha mideeyay dowladda iyo mucaardka waa: Madaxda dowladda iyo mucaaradka labaduba waxay hanti iyo hoy ku leeyihiin dalka Kenya. Sida la ogsoon yahay, mucaaradka waxaa rug u ah Kenya. Sidoo kale, madaxda dowladda ugu sarreysa ayaa Kenya u daabbula lacagtii lagu geli lahaa doorashada 2020. Danta dadka waxaa labada dhinacba kala weyn danta gaarka ah. Halka mucaaradku ay Kenya u saxiixeen badda Soomaaliya, dowladdu waxay Kenya u saxiixday sharafkii ummadda Soomaaliyeed. Tusaale ahaan, madaxda dowladda Soomaaliya waxay dhowaan ballan qaadeen in ay Kenya ka taageeri doonaan in ay ka mid noqoto Golaha Ammaanka ee Qarammada Midoobay sannadka 2020. Maxaa arrintaas ku jaban? Kenya waxay tartan kula jirtaa dowladda aan walaalaha nahay ee Jabuuti. Maxaa keenay in Kenya loo ballan qaado taageero iyada oo Jabuuti joogto? Arrintaas waxaa sababay in madaxda dowladdu is leeyihiin kasbada taageerada Kenya oo mucaaradka uga dhowaada. Dhaqanka Kenya ee ah in la baabi’iyo dadka iyo xoolaha, gaar ahaan geela oo ah laf-dhabarta dhaqaalaha dalka, in la burburiyo hantida gaarka loo leeyahay sida qalabka is gaarsiinta, in la bah dilo haweenka Soomaaliyeed ee sharafta leh lana laayo shacabka waa dhaqan gumeysi oo soo jireen ah. Waa dhaqan laga dhaxlay gumeystihii Ingiriiska laguna naafeeyay dadka Soomaaliyeed ee deggan gobolka Waqooyi Bari. Maxaa talo ah haddii Xukuumadda hadda joogta oo uu madaxda ka yahay Ra’iisal Wasaare Xasan Cali Khayre iyo tii ka horreysay ee Cumar Cabdirashiid ay labaduba heshiis ku yihiin in aan Kenya laga hor imaan? Shacabka Soomaaliyeed waa in ay muujiyaan dareenkooda ku aaddan tacaddiga dowladaha shisheeye u geystaan dadka iyo hantida Soomaaliyeed. Qofkii qoraal ku muujin kara, kii hay’adaha xuquuq insaanka gaarsiin kara, kii telefoon ku hadli kara, kii saxaafadda adeegsan kara, kii madaxda fursad u hela oo weydiin kara, kii bannaanbax samayn kara, iyo kii si kale u muujin kara sida aan uga xunnahay dhibaatada lagu hayo dadka Soomaaliyeedba waa waajib in codkeenna la maqlo. Xildhibaannada Soomaaliyeed waa in ay dowladda kula xisaabtamaan dhibaatada loo geysanayo shacabka Soomaaliyeed. Inta golaha shacabku xiran yahay, waa in ay xildhibaannadu mid mid ula xiriiraan madaxda ay khusayso arrintaan kuna khasbaan in ay dhibaatadaas ka sal gaaraan. Markii la furo baarlamaanka, xildhibaannadu waa in ay madaxda dowladda su’aalo ka weydiiyaan arrimahan. Qurbajoogta Soomaaliyeed waxaa saaran waajib gaar ah. Waa in madaxda dowladda, oo qaarkood qurbaha ka tagay, mar walba la xusuusiyo in la maxkamadayn karo markii ay dalalkay ka tageen ku soo noqdaan haddii ay dayacaan mas’uuliyaddii ay u dhaarteen ama ay si xun u adeegsadaan magaca ummadda. Inta ay xilka hayaan lafteeda, waa in ay ku talagalaan in lagu kicin doono bannaan baxyo laguna eedeyn doono dhibaatada shacabka la gaarsiinayo in ay raalli ka yihiin. Haddii aynaan indhaha furin lana xisaabtamin dadka xilalka ku magacaaban, waxaynu soo baraarugi doonnaa xilli layna dhaxal wareejiyay oo shakhsiyaad dan leh ay tooda ka hor mariyeen teenna. Haddii aysan madaxda dowladdu dhegeysan talada shacabka iyo xildhibaannada Soomaaliyeed, waxay dhegeysan doontaa talada shisheeyaha iyo dad dano gaar ah dowladnimada ku fushanaya waxaana soo noqnoqon doona khaladaad masiiri ah sida baddeennii loogu saxiixay Kenya ama Qalbi-Dhagax loogu dhiibay cadowga. Haddii aan lala xisaabtamin xukuumadda, waxaa dhacaysa in Khayre ku kaco gefaf taariikhi ah sidii Cumar Cabdirashiid, ka dibna Madaxweyne Farmaajo yiraahdo lama ogeyn sidii Sheekh Shariifba u yiri ma ogeyn badda la bixiyay. W/Q: Maxamed Cali somalirightsinc@gmail.com

Halkan ka aqri qeybtii 1-aad Qormadaan tii ka horraysay waxay gogal dhig u ahayd qormooyin dhowr ah oo tilmaamayo sababte keentay inuu soo cusbaanoodo loollanka loogu jiro hanashada siyasadda iyo ganacsiga Geeska afrika iyo cidda ku loollamayso. Qormadaan waxaan ku eegi doonnaa marki uu soo noolaaday loollanka iyo cidda bilwoday iyo dalalka ku jiro. Qoramadi hore waxaan ku tilmaamay in dhibaatooyinka ka jiro marinka Baab-Al-Mandan aysan waxba u dhimin isu socodka ganacsiga adduunka. Laakiin asbuucaan gudahiisa ayuu bilowday culayski ugu horreeyay ka dib marki Sacuudigu uu sheegay inuu joojinayo shidaalka uu mariyo marinkaas khatar xagga ammaanka oo timid darteed. Khatartaan ayaa ah in kooxaha Xuutiyiinta ee Yemen ka dirira ay ku hanjabeen inay duqaynayaan maraakiibta sidda shidaalka ee ka timaadda sacuudiga. Intaas waa wixii ka danbeeyay qormadi hore. Dowladda yar ee Qatar ayaa afuuftay dabka ka bixi jiray Bariga Afrika ee waa hore baqtiyay. Qatar ayaa sanadihii labo kunnadii horraanteedi bilwoday inay dunida isu tusto waddan dhexdhexaad ah o nabad doon ah. Bishii labaad 2009’ki ayay Qatar wada hadal u furtay dowladda Suudaan iyo kooxaha kasoo horheedo Daanfuur. Sidoo kale waxay heshiis kala dhex dhigtay Jabuuti iyo Eritareeya. Waxaa sidoo kale xusid mudan kaalinti ay Qatar ka cayaartay dagaalki Soomaaliya looga xoreeyay guumaystaha Itoobiya sanadki 2007’di. Inkastoo aysan ahayn taageero muuqato oo ay ku faantay haddana waxay ahayd arrin ay wada ogayd Soomaalidu. Qaar walaalnimo u arakayay iyo qaar cadow taageer u arkayayba. Qatar ayaa idaacadda Aljazeera oo ay iyadu maalgaliso u isticmaashay sara-u-qaadidda maqaamka ay ku leedahay dunida. Hasa ahaatee, dardarti Qatar waxay hoos u dhacday marki boqorki talada hayay uu xilkii u banneeyay wiilkiisa sanadki 2013’ki. Waxaa isla markiiba booski buuxiyay Turki oo kasoo muuqday meel aan laga fillayn. Raysulwaraasha markaas talada hayay haddana ah madaxweynaha dalkaas mudane Recep Erdogan ayaa lahaa han ahaa inuu dib usoo nooleeyo kaalinti hoggaamineed ee dowladdi Cusmaaniyiintu ku lahayd dunida. Isagoo isticmaalayo, awoodda jilicsan ee ganacsiga, waxbarshada, iyo gargaarka, ayuu Ordegan doonayay inuu saammayntiisa gaarsiiyo waddamadi hoos imaan jiray khilaafadii Cusmaaniyiinta oo Bariga Afrika uu ku jiro. Ordegan ayaa noqday madax dowladeedki ugu horreyay oo Xamar kasoo dago tan intii ay burburtay dowladdi dhexe. Sidoo kale, Turki ayaa noqday dalki ugu horreeyay ee safaarad rasmi ah ka furto Soomaliya sidii dowladdi u dhacday. ku darsoo, wuxuu taageero muuqato la garab istaagay dowladda dhexe xilli dunidu dayrisay oo waxa la siiyo loo marayo NGO_yo. Talaabooyinkaan ayaa hurdada ka nixiyay waddamada Carabta ee Soomaaliya ku xisaabsado dagmooyin iyaga hoos yimaado. Turkgu wuxuu sidoo kale maalgalin xoog badan ku sameeyay Suudaan, wuxuuna la wareegay jasiiradda Badda-cas ee Suukun. Dekaddaan ayaa ahaan jirtay mid ka mid kuwa ugu mashquulka badnaa Badda-cas waqtigii Cusmaaniyiinta . Waxay isku xirtaa Suudaan Itoobiya. waxay sidoo kale masaafo gaaban u jirtaa Jedda oo ku taal Sacuudiga. Masar ayaa iyana mardhow baraarugtay ka dib waqti dheer oo hudo ah. Masar ayaa ka qayb galin shirarka midowga Afrika ee ka dhaca Adis Ababa ilaa 1995’ti waqtigaas oo madaxweynihii talada hayay Xusni Mubaarak uu ka badbaaday shirqoo dil ahaa. Itoobiya ayaa ka faaidaysatay maqnaasha Masar iyadoo bilowday inay ka dhaadhiciso dowladaha Afrika inay ku taageeraan dadaalka ay ku doonaysay in dib loogu noqdo qaabka loo qaybsado biyaha Wabiga Niil. Wabiga Niil ayaa maro dalalka, Itoobiya, Tansaaniya, Koongo, Kiinya, Ruwanda, Yugandha, Burindi, Suudaan iyo Masar. Biyaha uu keeno wabiggaan 86% waxay ka yimaadaan Itoobiya, hasa yeeshee dalka Masar ayaa xaq loo siiyay isticmaalka biyaha Niil saddex meelood labo (2/3). Caddaalad-darrada loo qaybiyay biyaha ayay muddo ka doodaysay Itoobiya, waxayna fursad u heshay inay taageero ka hesho dalalka kale ee uu wabigu maro iyo kuwa uusan marin ee Afrikaanka ah inti ay Masar saaxada siyaasadda Briga Afrika ka maqnayd. Itoobiya waxay sidoo kale dardar galisay biyo xireenka ay doonayso inay ka dhaliso koronto u ogolaan doonta, haddii lagu guulaysto, inay noqoto dalka dhoofiya korontada ugu badan Afrika. Biyo xireenkaan ayaa qaadan doono biyo xad dhaaf ah oo laga yaabo inuu wax u dhimo biyaha ay Masar ka hesho wabiga Niil. Intaas oo dhan inta ay dhacayeen Masar waa jiiftay, waxayse si dhab ah u baraarugtay sanadki 2013ki oo ahayd marki la laalay xubinnimadeeda midowga Afrika. Laalidda aya ka danbaysay af-ganbigii militirigu ku sameeyay dowladdi sharciga ahayd ee shacabku doortay. Waqtigaas ayay Masar bilowday dadaal aan caadi ahayn oo ay ku doonaysay in dib loogu soo celiyo ka mid ahaanshaha midowga Afrika taasoo loo ogolaaday sanadki 2014’ki. Masar Itoobiya kaliya kalama dhaxayso xurgufta biyaha Niil iyo sidoo kale Suudaan ayaysan isku fiicnayn sababtoo ah Suudaan oo eegayso danteeda gaar ah ayaa taageertay qorshaha Itoobiya ka leedahay Wabiga Niil. Sidoo Masar waxay ka carootay la wareegidda Turkiga ee Suukin. Sacuudiga iyo Imaaraatka ayaa iyaguna kusoo biiray loollanka. Faragalinta labadaan dal, oo u muuqdo kuwo hal isku ah, ayaa ku salaysan masayrka kala dhexeeyo Iiraan iyo Turkiga. Saamaynta Iiraan ay Afrika ku leedahay ayaa korortay. Waxaa sidoo kale hoos u dhacay middii Maraykanka oo Sacuudigu ku tiirsanaa. Waxaa timid cabsi Sacuudigu ka qabo in Iiraan oo isticmaalayso awoodda ay ku yeelato Bariga Afrika ay carqaladayso shidaalkeeda maro Bab-Al-Mandab. dhinaca Turkiga Sacuudi oo gabay masuuliyaddii ka saarnayd muslimiinta iyo Islaamka ayaa ka qabsi qabo inuu Turkiga loo arko midka kaliya ee matalo danaha muslimiinta. Sacuudigu wuxuu ka billabay dalalka Suudaan, Soomaaliya iyo Jabbuuti dadaallo uu xiddada ugu siibayo Iiraan. Sanadki 2014’ki ayuu Sacuudigu ku guulaystay in la xiro xarumihii Iiraan ku lahayd dalalkaas oo ay ku jiraan goobo waxbarsho iyo kuwo caafimaad iyo xataa gargaarki aadannimo. Laakiin waxay arrimuhu cirka isku sii shareereen sanadki 2015’ki oo uu Maxamed Bin salmaan (MBS) uu weerar ku qaaday Yemen oo ay qabsadeen kooxaha Xuutiyiintu. Eritareeya iyo Suudaan ayaa u tartamay raalin-galinta MBS. Eritareeya ayaa si dhaqso u xirtay xafiiski ay Xuutiyiintu ku lahaayeen Casmara muddo dheer. Sidoo kale waxay yaboohday saldhig iyo ciidan looga duulo Yemen. Eritareeya tani waxay u ahayd fursad ay kaga bixi karto go’doonka adduunku ku sameeyay. Waxay u furtay saaxiibbo cusub oo kaalmo iyo garab-ba ay waydiisan karto. Suudaan ayaa iyaduna ku deeqday 7000 oo askari oo Yemen wax ka weerarto. Madaxweynaha Suudaan ayaa isaguna arrintaan ka dhex arkayay fursad ahayd inuu helo waddan uu Maraykanka wax ka maqlo oo taageero ku siiyo in laga qaado cunaqabataynta, tasoo dhacday ugu danbayn. Imaaraatka ayaa waxyar ka dib kusoo biiray dagaalki Yeman, isla markiina wuxuu noqday hoggaanka dagaalka. Waxay markiiba saldhig ciidan ka furtay Casab. Dhinaca kale waxay bilowday dadaal si xowli kusocdo oo ku doonayso inay kula wareegto dakedaha Barbara iyo Boosaaso iyadoo isticmaalayo shirkaddeeda DPWorld. Waxay sidoo kale xariir dhow oo siyaasadeed la samaysay Masar. Dalal Imaraatka waxaa majaraha u hayo dhaxal suguha dalkaas Muxamed Binu Zeyd (MBZ) oo ay saaxiib dhow yihiin isku aragtina ka yihiin siyaasada dunida MBS. Waxay xaaladdu sii murugtay sanadki 2017’ki. Dowladaha Sacuudiga, Imaaraatka, Basar iyo Baxrayn ayaa go’doomiyay dowladda Qatar. Sidii ay Iiraan ku sameeyaanba waxay dalalka saaxiibka la ahaa u sheegeen inay irdaha u xiraaxaan danaha Qatar nooca ay yihiinba. Amarki kasoo baxay MBS iyo MBZ waxaa si dhaqso ah ugu hoggaansamay dhammaan dalalki Iiraan xariirka u jaray Suudaan ma ogiye. Hasa yeeshee Soomaaliya oo in muddo ahayd cammaad goorti la doono lagu maalo meeshi la doono ayaa si lama filaan ah, sidii qaalin farabarad ah, gorof-lagadka ugu dhufatay damicii loola yimid. Soomaaliya go’aansatay inay dhexdhexaadka ka noqoto mushkiladda ka aloosan dalal daris iyo xigto ah. Sacuudigu sabab keentayba waa ka gaabsaday inuu arrintas u ciqaabo Soomaaliya. Hasa yeeshee Imaaraat ayaa geed walba u fuulay inuu afka ciida u galiyo dowladda taagta yar’e Soomaaliya ka taliso taasoo sidey filaayeen ka adkaatay. Docda kale, Imaaraatka wuxuu maalgalin xoog leh ku sameeyay Itoobiya iyo Eritareeya oo is diidan. MBZ ayaa booqday Itoobiya wax yar ka hor inta uusan Abiy ku dhawaaqin inuu la hsehiinayo Casmara. Waxaa muuqato in Imaaraatka door muhiim ah ku leeyhay heshiishka taariikhiga ah ee dhex maray labada dal ee dariska aha. Arrintaas ayaa dhinac ka ah tallaabo loo dabbaal dago, halka dhinaca kale ay ka tahay in loollanka siyaasadda Bariga Afrika uu kusoo biiray miisaan culus oo dhibkiisa wato. Xaaladda maanta ka jirta Bariga Afrika waxay u ektahay middi ka jirtay qarnigii 19aad waqtigaas oo quwadihii waaweynaa ee Yurub ku loollamayee gacan ku haynta xeebaha Bariga Afrika. Hasa yeeshee maanta waxaad moodda inaysan dowladaha mandhiqaddaasu sidii bariggaas hore aysan iska jiifin balse loollaankaan ay u gaddiyeen mid iyaga u dan ah. Suudaan waxay si xirfadaysan u dheeli-tirtay xariirkeeda. Wali si buuxdo xariirka uguma jarin dal saaxiib dhow lahaa iyadoo sidoo kale u khuduucaysay cadaadiska dalalka loollanka ksuoo biirayay. Eritareeya loollanka waxay u rogtay fursad u furto dunida iyo albaab cusub oo dhaqaale, maalgashi iyo siyaasadba kor u qaado. Jabbuuti waxay si xariifnimo ah uga faaiidaysatay dadalalka loollanka ugu jiro xeebaheeda iyadoo yaraysay ku tiirsanaanta hal dal furatayna albaabbo badan oo midba may ay gali karto. Itoobiya waxay isu keentay xariirka maalgashi iyo midka amni ee sacuudiga, Imaaraatka iyo Qatar. Mid kasta oo dalalkaan ka mid ah wuxuu ku leeyahay Itoobiya maalgashi ballaaran oo ballaayiin dhaafay. Soomaliya iyadu qudheedu ma qatana. Puntland, Somaliland iyo dowladda dhexaba waxay ka faaidaysteen tartanka loogu jiro xeebaha dalka, xoogaa maalgashi ah ayayna ka heleen inkastoo uu dhib abuuray. Laakiin ma sidaas ayay u qurux badanyihiin howlaha ka socdo mandhiqadda? Maya mana xigto qurux. Waxaa furmay dagaal cusub oo dabo dheeraan doono. Waxaa bilowday tartan loogu jiro qaybsiga ilaha muhiimka ah ee mandhiqadda, waxaana lagu jiraa qaybsigii 1884’ti oo kale. Middaas ayaan ku eegi doonnaa qormada xigto hadduu Eebbo idmo. Haddase aan soo koobo intaan kor ku sheegay. Bariga Afrika siduu u dhammaday dagaalki qaboobaa waxaa ka yaraaday faragalinti shisheeye. Waa dhexe ayay soo noolaatay rabitaanka loo hayo mandhiqadda. Dalal badan ayaa soo galay loollanka oo midba mar yimid. Qatar ayaa bilowday, Turki ayaa ku xigay, Masar ayaa ka daba timid, Sacauudi iyo Imaaraat oo is wato ayaa gaariga soo fuulay, Shiine oo dhinac ahna waa dhex boodayaa oo aan si gooni ah ooga hadli doono hadduu Eebbe idmo. Intaas waxaa dheer awoodaha qarsoon ee ree Galbeedka. W/Q: Ibrahim Aden Shire ishire86@gmail.com kala soco: https://ibrahim-shire.blogspot.com/

Garoowe (Caasimada Online) – Sida aan xogta ku heleyno waxaa lagu wadaa in Golaha Wasiirada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ay todobaadkan shirkooda ugu horeeyay ku qabsan doonaan magaalada Garoowe ee xarunta maamulka Puntland. Xogtu waxa ay sheegeysaa in Wasiirada Xukuumada Somalia ay magaalada Garoowe iska xaadirin doonaan maalinta arbaca ee fooda nagu soo heysa, sida uu qorshuhu yahay. Magaalada Garoowe waxaa hadda ku sugan Ra’isul wasaaraha xukuumada Soomaaliya Xasan Cali Kheyre iyo xubno ka kala tirsan Golayaasha Wasiirada iyo baarlamaanka oo socdaalka ku wehlinaaya Ra’isul wasaaraha. Sidoo kale, waxaa la sheegayaa in Golaha Wasiirada ay kulankoodii ugu horeyay ee Puntland ku qabtaan uu dhici doono maalinta Khamiista ah oo ay taariikhdu tahay 2 bishan Agoosto. Dhinaca kale, shirka Golaha wasiirada Xukuumada ay ku yeelan doonaan magaalada Garoowe ayaa kusoo beegmaaya xili Ra’isul wasaare Kheyre uu horay u shaaciyay in shirarka Golaha lagu qaban doono caasimadaha maamul Goboleedyada waxa uuna horay uga dhacay magaalada Kismaayo ee Jubbaland. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com

Issimada Nugaal iyo ra’iisul wasaare KhayreIssimada gobolka Nugaal ee Islaan Ciise Islaan Maxamed iyo Suldaan Siciid Maxamed Garaase ayaa maanta marti-qaad u sameeyay ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Xassan Cali Khayre iyo wafdigii uu hagaaminayay. Marti-qaadka oo ka dhacay goobta loo dalxiiska tago Garowe ee Dareyle ayaa sidoo kale waxaa ka soo qeyb galay Madaxweynaha Puntland Cabdiwali Gaas, ku xigeenkiisa Cabdixakiin Cabdullaahi Camey, guddoonka Baarlamaanka Puntland, goloyaasha Puntland iyo marti sharaf kale. Marti-qaadkii ay sameeyeen Issimada Nugaal Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Xassan Cali Khayre oo marti-qaadka ka hadlay ayaa sheegay inuu aad ugu faraxsan yahay ugu horeyn soo dhaweentii diiraneyd ee shalay ay u sameeyeen shacabka caasumada Puntland ee Garowe, isla markaana uu ka mahad celinaayo isaga oo ku hadlaya afka dhammaan wafdiga la socday marti-qaadkan ay u sameeyeen Issimada Puntland ee ay ugu horreeyaan Islaan Ciise Islaan Maxamed iyo Suldaan Siciid Maxamed Garaase. Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Xassan Cali Khayre iyo wafdi uu hogaaminayo ayaa maalintii labaad ku sugan magaalada Garowe, wuxuuna sidoo kale booqan doonaa magaalooyin kale oo Puntland ah. PUNTLAND POST The post Issimada Nugaal oo marti-qaad u sameeyay Ra’iisul wasaare Khayre appeared first on Puntland Post.

Ethiopia is slowly moving in the right direction after the reformist PM Abiy Ahmed took power over 100 days ago. But unless PM Abiy tackles justice, the rule of law, and impunity; a culture of abuses, combustible tribal violence, and rebellion would foster in Ethiopia. Source: Hiiraan Online

Cognizant of the deep bonds of friendship between the peoples of Eritrea and Somalia; Recalling that the peoples of Somalia and Eritrea have consistently evinced solidarity and provided support to each other’s aspirations for freedom, independence and progress; Determined to build on their historical brotherly relationship and mutual solidarity to forge a partnership that benefits the two nations and the region; The Governments of Eritrea and Somalia have reached the following points of agreements: – 1.Somalia is endowed with a strategic location and vast human and natural resources. However, it has been hampered in realizing its potential due to internal problems and external interventions. Thus, Eritrea strongly supports the political independence, sovereignty and territorial integrity of Somalia to restore the country’s rightful stature and to achieve the lofty aspirations of its people. 2.Somalia and Eritrea will endeavor to forge intimate political, economic, social, cultural as well as defense and security cooperation. 3.The two countries will establish diplomatic relations and exchange ambassadors, promote bilateral trade and investment, as well as educational and cultural exchanges. 4.Eritrea and Somalia will work in unison to foster regional peace, stability and economic integration.

Eritrea and Somalia plan to establish diplomatic relations, their presidents said on Monday, the latest sign of thawing relations across the Horn of Africa following Eritrea’s rapprochement with Ethiopia. Somali President Mohamed Abdullahi arrived in Eritrea’s capital Asmara on Saturday for meetings with President Isaias Afwerki. “The two countries will establish diplomatic relations and exchange ambassadors, promote bilateral trade and investment, as well as educational and cultural exchanges,” the two leaders said in a joint statement. The decision by Isaias to invite Abdullahi marked a new chapter for the countries after years of sour relations, reflecting how regional politics have been transformed since a new Ethiopian leader reached out to Eritrea this year. Past Somali administrations had accused Eritrea of supplying weapons to anti-government Islamist insurgents. Asmara has repeatedly denied this, saying the accusations were concocted by its enemy Ethiopia. In 2007, Eritrea even walked out of the East African bloc IGAD in protest as Ethiopian forces entered Somalia to fight militants. Eritrea and Ethiopia staged a dramatic rapprochement in recent weeks, after Prime Minister Abiy Ahmed took power in Addis Ababa in April and subsequently announced that he wanted to implement a peace deal that ended their 1998-2000 border war. Eritrea and Ethiopia signed an agreement earlier this month to restore ties, ending two decades of hostility. Source: Reuters

Garoowe (PP) ─ Ra’iisul Wasaaraha xukuummadda federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali Khayre oo ku sugan magaalada Garowe ee xarunta dawlad gobaleedka Puntland ayaa hoolka Jaamacadda Bariga Afrika kula hadlay bulshada qeybaheeda kala duwan, waxa uuna ku baaqay in Colaadda ka taagan deegaanka Tukaraq lagu bedelo Xasilooni, horumar iyo midnimo. “Aafada cusub ee dagaalka Tukaraq ee nahor taallaa waa in lagu bedelaa xasilooni, waa in lagu bedelaa horumar waa in lagu bedelaa midnimo. Midnimada Ummadda Soomaaliyeed waa Muqaddas. Dadka Soomaaliyeedd meel kala aadimaayaan hadii ay wax kala tabanayaan waa in ay isu yimaadaan. Hadii aad tahay Dhalinyaro Haween iyo Culimo, qof waliba oo Soomaaliyeed waa in uu aqbalaa dhib waxaa noogu filan 30-kii sano ee lasoo dhaafay,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xassan Cali Khayre. Dhalinyada Soomaaaliyeed ayuu sheegay Ra’iisul Wasaare Khayre in ay yihiin Raasumalka, hogaamiyaashii Mustaqbalka, Maskaxda, indhaha, gacmaha, dhegaha iyo xoogga dalka sidaa darteed looga baahanyahay in ay noqdaaan Tabiliiqa cusub ee nabadeynta, dawladnimada iyo hogaanka dib-u-heshiisiinta ummaddda Soomaaliyeed si loo nooleeyo midnimada. Sidoo kale, Wuxuu RW Khayre xusya in dhalinyarada Soomaaliyeed ay ka aqoon badanyihiin, ka hanti badanyihiin, ka fursad fiicanyihiin dhalinyaradii xornimada dhalisay ee SYL, sidaa darteed looga baahanyahay in ay taariikhda dalka baal dahab ah ka galaan oo ay dalkooda u shaqeeyaan. Ra’iisul Wasaaraha xukuummadda federaalka Soomaaliya ayaa khubadiisa kusoo hadal qaaday horumarka la gaaray sanadkii iyo barkii xukuummadu jirtay isaga oo hoosta ka xariiqay in dhaqaalaha dalku kobcay, wax soo saarka guduhu (GDP) horumar sameeyay, awoodda wax iibsigu ay sare u kacay, dawladdu ay ku guuleysatay bixinta mushaarka, sicir bararku hoos u dhacay iyo in xaddiga faqrigu hoos u dhacay. Ugu dambeyn, Wuxuu Khayre khudbadiisa ku sheegay inay Muhiim tahay in la helo Ciidan Soomaaliyeed oo Sharafta iyo karaamaha ummadda soo celiya, ka qayb qaata la dagaalanka musuqmaasuqa iyo in la helo nidaam cadaladeed dhamaystiran, lagu kalsoonaan karo, bulshadana kala haga. PUNTLAND POST The post RW Khayre: Colaadda Tukaraq waa in lagu beddelo Xasillooni, Horumar iyo Midnimo appeared first on Puntland Post.

Washington (Caasimadda Online) – Maraykanka ayaa si aamusnaan ah u riixaya in uu abuuro heshiis cusub oo dhinaca ammaanka ah iyo mid siyaasadeed oo uu la yeelanayo lixda dowladood ee gacanka Carbeed iyo Dowladaha Masar iyo Jordan si looga hortago isballaarinta ay wado dowladda Iiraan. Aqalka Cad ayaa doonayo inuu helo Isaashi qoto dheer oo kala dhaxeeyo dowladahaas dhanka Difaaca Gantaalada, Tabarada Militari, la dagaalana Argagixissada iyo Arrimo ay kamid yihiin xoojinta xiriirka dhanka Dhaqaalaha iyo diblomaasiyadda sida ay arrintaas u sheegeen wakaaladda Wararka ee Reuters afar illo wareed oo kala duwan . Sida laga soo xigtay saraakiil Carbeed iyo kuwa Maraykanka, Ra’iisul Wasaaraha Israel Benjamin Netanyahu ayaa fure u ah abuuritaanka amniga iyo iskaashiga siyaasadeed ee u dhexeeya Maraykanka iyo lixda dowladood ee Gacanka Carbeed, Masar iyo Jordan si looga hortago fiditaanka ay Gobolka u wado dowladda Iiraan. Sida xogta hoose sheegeyso, Netanyahu wuxuu dhisayaa xiriir adag oo dhinaca amniga ah oo uu la yeelanayo Masar iyo boqortooyooyinka Sunniga ah ee Gacanka, kuwaas oo dhamaantood u arkeen Iran iyo Islaamiyiinta inay ku yihiin qatar ka baxsan awoodooda Taariikhiga ah oo ay ku lee yihiin Falastiiniyiinta. Qorshahaan cusub oo ay Aqalka Cad iyo Bariga dhexe ugu magac dareyn (NATO-da Carabta) ee isbahaysiga Sunniga ah ee Muslimiintu ayaa la aaminsan yahay inay kor usii qaadi doonto xiisadaha u dhaxeeyo dowladaha Mareyanka iyo Iiraan, waxayna arrintaan kor usii kacday markii uu Trump la wareegay Maamulka. Dowladda Mareyanka ayaa rajeeneyso in qorshahaan oo mabda’ ahaan loo yaqaano Isbaheysiga Istaraatiijiga ee Bariga Dhexe (MESA) looga doodo kulanka loo qorsheeyey inuu Washington ka dhaco 12-13 Bish October sida ay sheegeen illo lagu kalsoonaan karo. Aqalka cad ayaa xaqiijiyey in isbaheysigaan fikradiisa muddo badan ay iskala shaqeenayeen saaxiibadooda Gobolka. Illo wareedyo Mareykanka u dhashay ayaa xaqiijiyey inay dowladda Sacuudiga ka dalbatay Mareykanka Iskaashi dhanka amniga ah ka hor inta uusan madaxweynaha Mareykanka Trump dalkaas booqan sanad ka hor. Caasimada Online Xafiiska Washington Caasimada@live.com

Garoowe (Caasimada Online) – Ra’isal wasaaraha xukuumada Somalia Xasan Cali Kheyre oo booqasho ku jooga magaalada Garoowe ayaa shaaca ka qaaday inay muhiim tahay in la helo Siyaasad kala saari karta awooda DFS iyo maamul Goboleedyada. Ra’isul wasaare Kheyre waxa uu sheegay inaanu suuragal aheyn inay isku awood noqdan dowlada Somalia iyo maamulada, waxa uuna cadeeyay inay adkaan doonta siyaasad mideysan oo ka dhaqan gasha dalka. Ra’isul wasaare Kheyre waxa uu hadalkan ka sheegay Khudbad uu ka jeedinaayay magaalada Garoowe waxa uuna cod dheer ku sheegay in loo baahanyahay Siyaasad hufan oo kala saarta Awoodda Dowladda Fedraalka iyo Dowlad-Gobaleedyada. Waxa uu sheegay in sanadka 2020-ka ay dowladda rajeyneyso in dalka laga hirgaliyo Dastuur dhab ah shacabka Soomaaliyeed ay leeyihiin, kaas oo ah sharci dadka kala hagaya. Si kastaba ha ahaatee, Madaxda Jaamacada Bariga Africa ee magaalada Garowe ayaa Ra’iisul Wasaare gudoonsiiyey shahaado sharaf ku saabsan sida uu ugu guuleystay xasilinta dalka, waxaana isla goobta lagu siiyey buug ka hadlayey sida loo noqdo hogaamiyo wanaagsan. Caasimada Online Xafiiska Garoowe Caasimada@live.com

Wasaaradda arrimaha gudaha iyo dowladdaha hoose ee dowladda Puntland ayaa maanta soo xirtay wajigii koowaad ee barnaamijka diiwaan galinta dadka Puntland, kaasoo ah markii ugu horeysay oo Soomaaliya laga bilaabo tan iyo burburkii dowladdii dhexe. Barnaamijkaan oo taageero dhaqaale ka helaya dowladda Talyaaniga ayaa lagu guulaystay in si rasmi ah looga fuliyo xaafadaha Halgan iyo kowda Augusta ee Garowe, iyadoo diiwaan galin loo sameeyay dadweynaha xaafadahaas ku dhaqan. Raysal Wasaaraha dowladda federalka Soomaaliya, Xasan Cali Kheyre iyo madaxweynaha dowladda Puntland, Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, ayaa ka qeyb galay xaflada xiritaanka barnaamijkaan, waxayna ammaan balaaran ujeediyay mashruucaan, iyagoo ku tilmaamay mid si aad ah loogu baahnaa xilligaan. Drs, Khadiijo Maxamed Cali oo madax ka ah mashruucan ayaa sheegtay barnaamijkaan in lagu ogaandoono tirada saxda ah ee dadka Puntland iyo qoysaska ku nool Puntland. Waxaa kale oo ay tilmaamtey barnaamijkaan inuu muhiim u yahay Puntland iyo dowladda federalka Soomaaliya, si uu uga caawiyo doorashooyinka soo socda iyo ujeedooyin kale oo muhiim ah Xoghayaha Dawladda hoose Garowe, Maxamuud Cali Gurey ayaa usoo jeediyay xaafadda Magaalada Garoowe inay qaataan Barmaamijkaan maadama uu yahay wax ay bulshada Puntland leedahay ka maamul ahaanna wuxuu caddeeyay inay ka go’an tahay inay hirgalinta mashruucaan. Wasiiru dowlaha arrimaha gudaha Puntland Cali Yuusuf Buraale, ayaa isna sheegay, in aduunyad maanta uusan ka jirin, dal aan dadkiisu udiiwaan gashanayn, isagoo tusaale usoo qaatay xilligii dowladdii dhexe inay dadku wada diiwaangashanayeen. Raysal Wasaare Kheyre oo hadal kooban ka jeediyay goobta ayaa ka codsaday madaxweyne Gaas hadddii barmaamijkaan laga fuliyo Puntland in loosoo wareejiyo magaalada Muqdisho si wajiga labaad halkaas looga bilaabo. Ugu dambayn, Wasaaradda arrimaha gudaha dowlada Puntland, ayaa mahad celin balaaran usoo jeedisay tiimkii barnaamijkaan keenay Puntland, oo ay ugu horeyso Drs, Khadiijo Maxamed Cali oo ku guulaysatay mashruucaan in Puntland lagu bilaabo kadibna loo gudbiyo Soomaaliya inteeda kale. Abshir Dhiirane PUNTLAND POST The post Garowe:-Wasaaradda Arrimaha Gudaha Puntland oo soo xirtey wajiga 1aad diiwaangalinta dadka. appeared first on Puntland Post.

Garoowe (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha xukuummadda federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali Khayre oo ku sugan magaalada Garowe ee xarunta dawlad gobaleedka Puntland ayaa hoolka Jaamacadda Bariga Afrika kula hadlay bulshada qeybaheeda kala duwan, waxa uuna ku baaqay in Colaadda ka taagan deegaanka Tukaraq lagu bedelo Xasilooni, horumar iyo midnimo. “Aafada cusub ee dagaalka Tukaraq ee nahor taallaa waa in lagu bedelaa xasilooni, waa in lagu bedelaa horumar waa in lagu bedelaa midnimo. Midnimada Ummadda Soomaaliyeed waa Muqaddas. Dadka Soomaaliyeedd meel kala aadimaayaan hadii ay wax kala tabanayaan waa in ay isu yimaadaan. Hadii aad tahay Dhalinyaro Haween iyo Culimo, qof waliba oo Soomaaliyeed waa in uu aqbalaa dhib waxaa noogu filan 30-kii sano ee lasoo dhaafay”, ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xassan Cali Khayre. Dhalinyada Soomaaaliyeed ayuu sheegay Ra’iisul Wasaare Khayre in ay yihiin Raasumalka, hogaamiyaashii Mustaqbalka, Maskaxda, indhaha, gacmaha, dhegaha iyo xoogga dalka sidaa darteed looga baahanyahay in ay noqdaaan Tabiliiqa cusub ee nabadeynta, dawladnimada iyo hogaanka dib-u-heshiisiinta ummaddda Soomaaliyeed si loo nooleeyo midnimada. Waxa uu sheegay Ra’iisul Wasaare Khayre in dhalinyarada Soomaaliyeed ay ka aqoon badanyihiin, ka hanti badanyihiin, ka fursad fiicanyihiin dhalinyaradii xornimada dhalisay ee SYL, sidaa darteed looga baahanyahay in ay taariikhda dalka baal dahab ah ka galaan oo ay dalkooda u shaqeeyaan. Ra’iisul Wasaaraha xukuummadda federaalka Soomaaliya ayaa khubadiisa kusoo hadal qaaday horumarka la gaaray sanadkii iyo barkii xukuummadu jirtay isaga oo hoosta ka xariiqay in dhaqaalaha dalku kobcay, wax soo saarka guduhu (GDP) horumar sameeyay, awoodda wax iibsigu ay sare u kacay, dawladdu ay ku guuleysatay bixinta mushaarka, sicir bararku hoos u dhacay iyo in xaddiga faqrigu hoos u dhacay. Waxa uu ra’iisul Wasaare Khayre khudbadiisa ku sheegay inay Muhiim tahay in la helo Ciidan Soomaaliyeed oo Sharafta iyo karaamaha ummadda soo celiya, ka qayb qaata la dagaalanka musuqmaasuqa iyo in la helo nidaam cadaladeed dhamaystiran, lagu kalsoonaan karo, bulshadana kala haga. Caasimada Online Xafiiska Garoowe caasimada@live.com

Eritrea and Somalia plan to establish diplomatic relations, their presidents said on Monday, the latest sign of thawing relations across the Horn of Africa following Eritrea’s rapprochement with Ethiopia. Source: Hiiraan Online

Soomaaliya iyo Eritrea oo heshiis ku kala saxiixday magaalada Asmara+Warmurtiyeed+ SAWIRRO War-murtiyeedka heshiiska Dowladaha Ereteriya iyo Soomaaliya. Iyada oo maanka lagu hayo xiriirka iyo saaxiibtinimada qotoda dheer ee labada shacab ee Ereteriya iyo Soomaaliya; Iyada oo dib loo millicsanayo xaqiiqada ah in shucuubta Soomaaliya iyo Ereteriya ay si joogta; ah isu garab istaageen, isuguna taageereen halgankii mid kasta ugu jirey xornimada, madaxbannaanida iyo horumarka; Iyada oo lagu salaynayo xiriirka walaaltinnimo ee taariikhiga ah, iyo dedaalka ay labada dowladood ugu jiraan yagleelidda iskaashi labada dhinac ah, oo u faa’iidaynaya labada dal iyo guud ahaan gobolka; Dowladaha Ereteriya iyo Soomaaliya waxay ku heshiiyeen qodobbada soo socda: – 1. Soomaaliya waxay ku taallaa goob istiraatiiji ah, waxayna leedahay khayraad tiro badan oo isugu jira kuwo aadmi iyo kuwo dabiici ah. Laakiin, ka faa’iideysiga khayraadkaas waxa ka hor istaagey dhibaatooyinka gudaha ka jira iyo faragelin dibadeed. Sidaasi darteed, Ereteriya waxay si mug leh u taageereysaa madaxbannaanida, siyaasadeed, qarannimada iyo midnimada Soomaaliya si dalku u soo ceshado maqaamkii uu ku dhex lahaa dunida, loona xaqiijiyo himilooyinka shacabka Soomaaliyeed. 2. Soomaaliya iyo Ereteriya waxay dedaal gelinayaan sidii ay u sameysan lahaayeen iskaashi taabanaya dhinacyada siyaasadda, dhaqaalaha, arrimaha bulshada, dhaqanka, difaaca iyo amniga. 3. Labada dal waxay yagleelayaan xiriir diblomaasiyadeed iyaga oo is dhaafsanaya danjireyaal, sarena u qaadaya ganacsiga iyo maalgashiga dhexdooda ah, sidoo kalena isweydaarsanaya fursadaha la xiriira waxbarashada iyo dhaqanka. 4. Ereteriya iyo Soomaaliya waxay si wadajir ah uga hawlgelayaan sidii loo horumarin lahaa nabadgelyada, xasilloonida iyo isdhexgalka dhaqaale ee gobolka. Qaran News

Muqdisho (Caasimadda Online) – Wasiirkii hore ee Arrimaha Debadda Soomaaliya Yuusuf Garaad Cumar ayaa ka hadlay arrinta ku aadan raali gelintii la sheegay inuu Madaxweyne Farmaajo ka bixiyey dhiibistii Qalbi Dhagax ee Itoobiya. Warar laga helay kulan dhex maray madaxweyne Farmaajo iyo Madaxda ONLF ayaa lagu ogaaday inuu Madaxweyne Farmaajo uu ONLF ka raali geliyey xarigii loo geystay Cabdikariin Qalbi Dhagax. Yuusuf Garaad Cumar ayaa sheegay inay muhiim tahay in la is waafajiyo ficilada iyo hadalada hey’adaha kala duwan ee dowladda Soomaaliya. Wuxuu ku taliyey in la is waafajiyo go’aankii kasoo kala baxay Golaha Wasiirada ee lagu sheegay inay ONLF tahay urur Argagixiso iyo go’aankii Baarlamaanka Soomaaliya ee ahaa in OLNF aysan aheyn argagixiso isla markaasna ay qalad aheyd xariggii loo geystay Cabdikariin Qalbi Dhagax. Yuusuf Garaad ayaa qabo in la laalo go’aankii kasoo baxay Golaha Wasiirada ee sheegay in OLNF uu yahay urur argagixiso sidaas lagu qaato go’aankii Baarlamaanka Soomaaliya. Yuusuf Garaad Cumar ayaa qeyb ka ahaa kulankii Golaha Wasiirada ee lagu ansixiyey in OLNF uu yahay Urur argagixiso inkastoo la sheego inuu Yuusuf Garaad kamid ahaa wasiiro kooban oo arrintaas diidanaa. Halkaan hoose ka akhriso hadalka uu Yuusuf Garaad soo dhigay bartiisa Facebook: Si la isu waafajiyo mawaaqifta Golayaasha dalka (Fulin iyo Sharci-dejin) iyo weliba habdhaqanka Madaxda Qaranka, ama aan si kale u dhigee si loogu hoggaansanaado go’aanka Baarlamaanka, Golaha Wasiirrada waxaa la gudboon in uu ka noqdo go’aankiisa ahaa in ONLF uu yahay urur arga-gixiso ah. Sawirka waxaa ka muuqda Madaxweynaha oo Eritrea kula kulmay Madaxa ONLF, sida ay faafisay Villa Somalia. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com

Asmara (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo booqasho rasmi ah ku joogay dalka Eritrea saddexdii maalmood ee u dambeeyey ayaa fursad u helay in uu la kulmo madaxda Jabhadda ONLF oo ay Asmara ka mid tahay saldhigyadooda. Ururkaas waxa uu ahaa mid utun iyo jarriimo ka tabanayey dowladda Soomaaliya ee hadda jirta ee uu majaraha u hayo Maxamed Cabdullaahi Farmaajo Waxaa ugu wacaneyd dhiibistii Cabdikariin Shiekh Muse ‘Qalbidhagax’ oo ku dhawaad sanad kahor Itoobiya looga dhoofiyey Soomaaliya, ka hor inta aan lasoo dan bishii tagtey. Kaaga sii daran’e xukumadda Soomaaliya ee uu Ra’iisul Wasaaraha ka yahay Xassan Cali Kheyre waxa ay ONLF ku tilmaameen urur argagixiso. Hayse ahaatee, 10 bilood kaddib, Itoobiya oo is bedel weyn oo dhinaca siyaasadda ah ka dhacay waxaa lagu soo daayey Qalbidhagax. Dowladda sida uu sheegay Qalbigadhax oo Nairobi xaflad loogu qabtay ka hadlaya wax lug ah kuma lahayn soo deyntiisii walow safiirka Itoobiya u fadhiya Muqdisho uu shir jaaa’id ku sheegay in dowladdu fududeysay ii deyntiisa. Hadaba, maxaa keenay in madaxda ONLF si laab furan ula kulmaan Farmaajo? Kulanka madaxweyne Farmaajo iyo ONLF waxa uu ahaa mid soo jiitay dareenka umadda Soomaaliyeed iyaga oo iska weydiiyey su’aalo badan. Su’aalahaas waxaa ugu muhiimsan muxuu Farmaajo u sheegi karaa ONLF, maxaase keenay waji furnaantii iyo soo dhaweyntii ka muuqatay madaxda ONLF, iyo hadalkii wanaagsanaa ee ay Farmaajo ka dhaheen kadib kulanka? Hore waxaa u jirtay xan ahayd in Farmaajo uusan waxba ka ogeyn dhiibistii Qalbidhagax oo ay ahayd dabin loo dhigay. Haddii ay dhacdo in uu madaxda ONLF uu u sheego in dhiibistii Qalbidhagax ahayd SHIRQOOL loo dhigay, soo lama oran karo waa sababta ururkii ciilka iyo caloolyowga la baday ay niyad wanaagga ugu qaabileen Farmaajo? Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com