-
Content Count
213,718 -
Joined
-
Last visited
-
Days Won
13
Content Type
Profiles
Forums
Calendar
Everything posted by Deeq A.
-
Addis-Ababa (Caasimada Online) – Qarax ayaa lagu soo waramayaa in uu ka dhacay meel u dhow goob uu ku sugnaa Ra’isul wasaaraha cusub ee Itoobiya Abiy Axmed, halkaas oo uu kula hadlayay dadweyne aad u farobadan oo isugu soo baxay si ay u taageeraan qorshayaashii isbadalka. Warbaahinta Itoobiya iyo Ra’isul wasaaraha laftiisa ayaa xaqiijiyay qaraxa, waxaana la xaqiijiyay dhimashada iyo dhaawaca dad kala duwan. Dadka inta badan waxa ay ku dhaawacmeen isbuurasho dadka ay sameeyeen. Ra’isul wasaare Abiy Axmed ayaa markiiba meesha lagala cararay, wuxuuna markii dambe hadal ka jeediyay xafiiskiisa, hadalkaas oo toos looga baahiyay taleefishinka qaranka Itoobiya. Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed waxa uu sheegay in dhowr qof ay ku dhinteen qaraxa kuwa kalena ay ku dhinteen. Faahfaahin lagama bixin cidda ka dambeysay qaraxa, balse walwalka laga qabo amniga horey ayay usii muuqatay, waxaana la arkayay Ra’isulwasaare Abiy oo ka hadlayay meel lagu xeendaabay difaac qaruurad ka samaysan. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
FILE PHOTO Rally in support of Abiy Ahmed ©iksa Negeri / Reuters An explosion has shaken a rally for Ethiopia’s new PM Abiy Ahmed which was being attended by thousands of people in Addis Ababa. Mr Ahmed was taken away by security personnel immediately after his speech, which he gave in the Ethiopian capital’s Meskel Square. Local media reports said several people had been hurt. Mr Ahmed became prime minister after his predecessor Hailemariam Desalegn unexpectedly resigned in February. The Addis Standard news website quoted a police officer as saying it was a “minor explosion” and “only a few were hurt”. Mr Abiy is the country’s first leader from the ethnic Oromo group, which has been at the centre of nearly three years of anti-government protests that have left hundreds of people dead. Many of the protesters have complained of marginalisation. The Ethiopian government has been accused of human rights violations including torture and extrajudicial killing of political dissidents. BBC
-
By Dr. Hussein Mohamed Nur Siyad Barre tried different tactics to pacify his political impasse and weaken the SNM and oppositions. To defuse tension, Barre ordered the release of numerous civil servants, top officials and businessmen incarcerated in the jails, lifted the state emergency and curfews in the North and announced an amnesty for all Somali exiles and whoever wanted to return home. In fact, numerous SSDF exiled from the Northeast region (today’s Puntland) took the offer as a golden opportunity. But nevertheless, the tactics did not work with the SNM opposition supporters. That put the SNM on the defensive side politically. That never worked for him. Historically the relations between the two countries were always rocky and were on the freeze for some time since the Ethiopian-Somali war of 1977/78. However, out of the blue, on 3rd April 1988 relations thawed when an unexpected peace accord was agreed between Barre and Mengistu. A peace treaty was an alternative for both. That was an opportunity of a mutual benefit for both of them. Mengistu was eager to use and release his tied-up resources and troops at the Somali border for the debilitating war in the North with Eritrean and Tigrayan opposition liberation forces. Barre also saw that as an opportunity that he would extract benefits from the deal in the sense that he would deprive sanctuary to the SNM and discourage its forays into Somalia. But there was another bonus point for Mengistu in signing the agreement – that Barre would no longer be able to lay claim to the long-disputed Somali-inhabited region and the Haud and Reserve Area. Meanwhile, in return Mengistu showed the will to deprive the SNM sanctuary, stop giving assistance and spell them out of Ethiopian territories for good. Ethiopian politics was in bad shape and the years of the 1980s were difficult for Colonel Mengistu’s leadership. Those were turbulent times for him. His forces were engaged in fierce struggles with the Tigray Peoples’ Liberation Front (TPLF) and Eritrean Peoples’ Liberation Front (EPLF) in the northern fronts of the country. As such Mengistu needed additional troops to reinforce his troops in the north. Consequently, he desperately needed to relocate his troops stationed along the southern border with Somalia and deploy them to contribute to war fronts with the Eritrean and Tigrinya liberation fighters. On the other hand, Barre’s troops were weak and demoralized after their defeat in the 1977/78 war with Ethiopia. Following unaccountable defections to the SNM, the government forces thinned and faced an increased resistance from the SNM freedom fighters. Barre was left with no option but to sign an agreement with his arch-rival, Colonel Mengistu Haile Mariam of Ethiopia merely to isolate the SNM which proved to be a major threat. The agreement had its impacts of varying degrees and consequences for Bare and for the SNM. On 3rd April 1988, an unexpected peace accord was agreed between Barre and Mengistu. A peace treaty was a common alternative for both of the leaders, the opportunity presented as it was mutually beneficial for both. Barre and Mengistu took the opportunity to meet face to face during the IGADD Summit at Djibouti. Barre on his way back from the IGAD Summit after he signed the peace agreement with Mengistu stopped in the North en route to Mogadishu. On 27 March 1988, after a brief stop at Gabiley, Barre flipped in Hargeisa. At Gabiley before arrival in Hargeisa, he met an unexpected public disapproval and rejection. Verily Barre and his delegation were not welcomed at Gabiley at all and the delegation proceeded to Hargeisa where at the Hargeisa Football Stadium, Barre addressed a huge crowd including students, the elders, and the public. In a patronizing but a scornful speech, he started ordering local chiefs to convince and encourage their youth who joined the SNM to return home. In addition to that, he also made sarcastic and derogatory remarks and jokes about the people of Gabiley region by saying, “People of Gabiley used to be nice before but now Satan has farted on them and made whispers into their ears”. The chiefs and elders who were present courageously and bluntly retorted to him by responding “It was you who farted on Gabiley and the North as a whole. It was you who is the ‘Satan’”. They (chiefs and sultans) boldly and unequivocally expressed their opinions one after the other expressing the people’s feelings. They told him it was his government that neglected the north, oppressed and unfairly treated its population. Immediately, the youth in the stadium who were mostly school students started throwing stones in the Palestinian ‘intifada style’. Barre’s bodyguards and soldiers responded with live bullets killing dozens and arresting hundreds including elders, sultans, and chiefs. Barre flew to Mogadishu. In brief, the major highlights of the agreement were as follows as they were read by the Ethiopian Foreign Minister (Berhane Banyeh). The main points included: The withdrawal of forces from the disputed territory inhabited by Somalis; the creation of a demilitarized buffer zone and both countries to withdraw 10-15 km from the border (the formation of the buffer zone was actually a renewal of a previous agreement in 1964); that the two sides to refrain from use of political force against the territorial integrity or political independence of each other and to settle disputes between them exclusively by peaceful means; that the two sides convene to appoint a ministerial committee to consider the boundary question at a time to agree upon by both sides; that both refrain from hostile propaganda or acts of subversion or destabilization against each other; that the countries exchange prisoners within four months of the accord; that both countries debase and stop supporting opposition guerrilla forces in each other’s country, i.e., Somalia to dismantle bases, and stop support and use of each country as their bases, i.e., the WSLF, ONLF, EPLF and TPLF and Ethiopia to expel the SNM and SSDF. At that point, the SNM politicians and commanders reached an overwhelming decision. The agenda was made secret and the resolution was hidden. A meeting was held ‘Dhoobo guduud’ and they agreed to proceed and continue the fighting with Barre’s regime even though the terms of the agreement directed to the contrary. According to the Chairman, Ahmed Mohamed Mohamoud Sillanyo (BBC interview) afterwards when he left the scene, noted “Instead of backing off the 15km buffer zone directed by the agreement between Barre and Mengistu, our focus was to prepare our forces after both Mengistu and Barre completely withdrew from the 15 km zone alongside the border on both sides”. The SNM made an assault. (continued).
-
Nairobi (Caasimada Online)-Ra’isul wasaaraha dalka Ethiopia Abiy Axmed oo kulamo khaasa la qaatay Wasiiro iyo Xildhibaano ka tirsan labada Gole ee dalkiisa ayaa shaaca ka qaaday in Ethiopia ay ku talaabtay isbedel bilow ah. Abiy Axmed, oo sharaxaad ka bixinaayay Heshiiska uu la galay Somalia ayaa waxa uu sheegay inuu u garabsaday dowlado kale oo kaga faradhuuban Somalia. Waxa uu sheegay in Heshiiska ka hor ay adeegsadeen Diplumaasiyiin aad ugu dhow Madaxweynaha Somalia, kadibna ay sidaa ku marti galiyeen Ra’isul wasaaraha Somalia iyo madax kale oo ay usoo bandhigeen qorshaha maalgashiga oo muddo taagnaa. Abiy Axmed, waxa uu Wasiirada iyo Xildhibaanada u sheegay inay muhiim tahay in mar waliba la isticmaalo maskax degan oo dhaqan galinkarta riyada, waxa uuna kulankaasi ka sheegay inay ka mirro dhaliyeen qorshahooda sanadaha badan qaatay. ‘’Waa in la muujiyaa dulqaad maalin qurax waxba kuma hagaagi karaan, sidaa aawgeed guusha waxa ayn ku timid isbedelka aan ku doonaayo inaan ka dhaqan galiyo Ethiopia’’ Abiy Axmed, waxa uu kalanka ka cadeeyay in Heshiiska uu la galay Madaxweyne Farmaajo lagu gaaray 3 arrimood oo kala ah: 1-In ka Abiy Axmed ahaan uu Madaxweynaha Somalia ka dhaadhiciyay qorshaha uu ka leeyahay wada noolaanshaha Somalia iyo Ethiopia. 2-In Madaxweynaha Somalia uu sharaxaad kooban ka siiyay in la joogo wakhtiga ay Africa isku soo dhawaan laheyd, isla markaana Somalia ay guusha ku gaari laheyd ganacsi iyo maalgashi furan. 3-Kala qorashada Heshiis ku saleysan xaqiiqda iyo tixgalinta midnimada labada dhan, iska caawinta amniga iyo in Somalia la geeyo halka ay mudan tahay. Sidoo kale, Abiy Axmed, waxa uu kulanka ka balanqaaday inuu ka dhabeyn doono riyada Ethiopia oo uu sheegay dhaqaale ka abuurista Dekadaha Somalia iyo in Ethiopia ay ka baxdo faqriga. Dhinaca kale, Abiy Axmed, ayaa sheegay inuu diyaar u yahay in labada Gole uu kala tashto wixii talaabo ah oo horay loo qaadayo, isagoo meesha ka saaray dib u dhac. Caasimada Online Xafiiska Nairobi Caasimada@live.com
-
Muqdisho (Caasimada Online)-Warar lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in dowlada Ethiopia ay dhawaan iibsaneyso Markab ganacsi oo ka howlgali doona Dekadaha Somalia. Ethiopia ayaa dhawaan Heshiis dhanka maalgashiga Dekadaha la gashay Somalia waxaana lagu wadaa in iibinta Markabka ay ka caawineyso Dowlada Imaaraadka carabta. Dowlada Ethiopia ayaa sheegtay in Markabka loo iibinayo uu saldhig u noqon doono Dekadaha Muqdisho iyo Berbera oo amni ahaan ka wanaagsan Dekadaha kale. Dhaxal sugaha Imaaraadka Carabta ahna ku- xigeenkaTaliyaha ciidamada dalkaasi Sheekh Maxamed Bin Zayed, ayaa Heshiiska 16-kii Bishan ay Muqdisho ku kala saxiixdeen dowladaha Somalia iyo Ethiopia kadib sheegay in Imaaraadka carabta ay gacan ka geysan doonto sida Ethiopia ay ku maalgashan laheyd Dekadaha Somalia. Sheekh Maxamed Bin Zayed, waxa uu qiray in garabka koowaad oo ay siinayaan Ethiopia uu noqon doono u iibinta Markab Ganacsi, si ay ugu sahlanaato ka mirro dhalinta maalgashiga Afarta Dekadood. Dowlada Imaaraadka carabta ayaa la rumeysan yahay in dhibaato dhan amni iyo mid dhaqaale ay ku heyso Somalia, sababo la xiriira in Somalia ay kasii kabaneyso burburka. Sidoo kale, Sababta ugu weyn ee uu Imaaraadka u garab istaagayo Ethiopia ayaa ah ka macaashida Kheyraadka Somalia, iyadoo ay rajadaasi u rumeysay dowlada Somalia oo 16-kii Bishan u saxiixday maalgashiga afar Dekadood. Docda kale, Ra’isul wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed ayaa sheegay in xooga ay saari doonaan iibsashada Doonyaha Ganacsiga ah ee dheereeya. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Hargeysa (PP) ─ Maamulka Somaliland ayaa sheegay in go’aankii kasoo baxay Dowladda Soomaaliya ee caalamka looga codsaday in la joojiyo deeqaha ay siiso Somailland, iyagoo sheegay in taasi ay tahay mid aanay waxba ka qaban karin oo culeys lagu saarayo. (Halkan ka akhriso warbixin ay PUNTLAND POST horey uga qortay ga’aan Dowladda Soomaaliya) Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Somaliland, Sacad Cali Shire oo la hadlayay BBC-da ayaa sheegay in Somaliland aysan ahan maamul ka mid ah Somalia inteeda kale, isagoo nasiib-darro ku tilmaamay in Somalia ay doonayso inay cunno-qabteyso Somaliland. “Somaliland maaha gobol ka mid ah Somalia. Balse Somaliland iyo Soomaaliya waa laba dal oo kala jaad ah. Somaliland way 100-jirsatay, taariikhdana 30-sanno oo kaliya ayay labada dal isku soo gaareen. Soomaaliya waxba ma siiso Somaliland, cidda wax bixisa waa Alle oo keliya, Dalalka caalamka ee wax ka bixiya canshuuraha ay dadkooda kasoo ururiyaan, iyagaana go’aanka iska leh cidda ay wax siinayaan iyo cidda kale,” ayuu yiri Sacad Cali Shire. Isagoo sii hadlaya ayuu intaas ku daray. “Iyadoo aanay waxba ku xirnayn Soomaaliya waxa nasiib-darro ah inay kasoo baxaan hadallo ay doonayso inay ku cunno-qabteyso Somaliland, taasoo ka hor-imanaysa heshiiskii ay labada dhinac galeen sannadkii 2014-kii ee ahaa inaan la siyaasadayn wixii horumar iyo mucaawimo ah.” Sidoo kale, Wasiirka Arrimaha Dibadda Somaliland ayaa sheegay in Beesha Caalamku ay Somaliland siiso wixii ay ugu talo-gashay, taasoo lagu saleynayo qorshaha Qaranka, deeqahaasna ma u soo mari jirin Somalia iyo cid kale toona. “Marka hore anigu ma qabo Somaliland lama citiraafsana; Xubin kama nihin Midowga Afrika iyo Qaramada Midooba, balse Somaliland caalamku wuu yaqaannaa inay tahay Waddan taariikh leh oo Dowlad leh, Dowladda Somalia looma dooran Somaliland, waxayna Somaliland si gooni ah ula dhaqantaa caalamka haddii ay yihiin; Dowlado, hay’addo iyo shirkado intaba,” ayuu ku daray hadalkiisa wasiir Shire. Dhanka kale, Wasiir shire wuxuu xusay in Somaliland ay ka maarmi karto qaaraan Beesha Caalamku siiso, isagoo yiri. “Cidda wax na-siisa haddii ay waxeeda iska haysato waxaanu ku samayn karno ayaanba jirin. Somaliland way soconaysaa oo wax iska beddelayaa ma jiraan haddii la joojiyo gabi ahaan deeqaha la siiyo. Cidda deeqda bixisa iyada go’aamisa cidda ay wax siinayso iyadoo aanay waxba ku xirnayn Somalia, waana Nasiib-darro inay Somalia cadaadis saarto Somaliland.” Wasiirka Arrimaha Dibadda Somaliland, Dr. Sacad Cali Shir ayaa wax laga weydiiyay sida ay u arkaan in lagu wareejiyay maamulkii hawada Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya, ayuu ku jawaabay. “Horta Hawadeenna ciddi miyay qaadan kartaa? Somaliland dhul, bad iyo hawo ayay leedahay cid hawadayada qaadan kartaana ma jirto. Somaliland wadahadal ayay kala leedahay arrinta hawada Qaramada Midoobay, waayo horay ayaa loogu heshiiyay in Hargeysa iyo Muqdisho laga maamulo hawada loona qaybsan lahaa dhaqaalaha kasoo xarooda, innaguna taas ayaanu weli ku taagannahay.” Ugu dambeyn, Hadalka Wasiir Shire ayaa imaanaya iyadoo dhawaan ay Dowladda Federaalka Soomaaliya ay beesha caalamka weydiisatay in la joojiyo gabi ahaan dhaqaalaha sida gaar ah loo siiyo Somaliland, lanagana soo xiriiro Dowladda Soomaaliya wax walba oo la siinayo iyo heshiis walba oo lala galayo. PUNTLAND POST The post Somaliland oo si taxaddar leh uga Jawaabtay go’aankii dhawaan kasoo baxay DF Soomaaliya appeared first on Puntland Post.
-
Addis Ababa (PP) ─ Kumannaan qof oo Itoobiyaan ah ayaa saakay oo dhan ku qul-qulayay fagaaraha magaalada Addis Ababa, mudaaharaadkaas oo la doonayo in lagu soo dhaweeyo isbedellada uu hormuudka ka yahay RW-ha dalka Itoobiya, Abiy Ahmed Cali oo horraantii sannadkan loo doortay inuu noqdo hoggaamiyaha xukuumadda dalkaas. Dibad-baxayaaha ayaa waxay ku qaylinayeen erayo ay ku taageerayaan RW Abiy iyo xukuumaddiisa, iyadoo bannaanbaxan uu qayb ka yahay dibadbaxyo maalmihii u dambeeyay socday, kuwaasoo lagu taageerayay xukuumadda Itoobiya. Xukuumadda Itoobiya ayaa billowday inay isbedello muuqda ku dhaqaaqdo tan iyo markii xilka uu la wareegay RW Abiy Ahmed, kuwaasoo ay ka mid yihiin heshiiska ay la gashay Somalia, ka tanaasulidda murankii xuduudda ee kala dhexeeya Eritrea, sii-daynta maxaabiista siyaasadeed ee muddada fog ku xirnaa xabsiyada dalkaas iyo kuwo kale. Sidoo kale, Xukuumadda Itoobiya ayaa daboolka ka rogtay inay xayiraadda ka qaadday in ka badan 250 TV iyo shabakado Internet oo hore u xayiraad loo saaray, si ay shacabka Itoobiya uga faa’iideystaan. Agaasimaha Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Fistum Arega ayaa wuxuu ku qoray Twitter-ka hadallo ay ka mid ahaayeen; “Xorriyadda xogta ayaa aas-aas u ah in la helo muwaadiniin lahaansho iyo mas’uuliyadba leh. Meel ay aragti xor ah taallo oo kali ah ayaa runta laga salgaaraa.” Dhanka kale, Arrintan ayaa astaan u ah is-beddello xoog leh oo dalka uu ka wado Ra’iisul Wasaaraha cusub, Abiy Ahmed, maadaama Itoobiya ay tilmaan u ahayd xukuumadaha ku xad-gudba xorriyadda hadalka iyo warbaahinta. Ugu dambeyn, In ka badan toban sano ayaa maamulayaasha Itoobiya waxay aad u xannibeen in la booqdo Internet-ka, Waxayna xireen Maxaddado TV, kuwaasoo loo arkay in ay af-dheer yihiin. Waxaana Dibad-baxayadan ay beddeli doonaan dibadbaxyo rabsho wadatay oo dhawrkii sano ee lasoo dhaafay ka socday dalkaas. PUNTLAND POST The post Dibadbaxyo lagu taageerayo Ra’iisul Wasaare Abiy oo Maanta ka dhacaya Addis Ababa appeared first on Puntland Post.
-
Madaxweynaha dowladda Puntland,Cabdiweli Maxamed Cali(Gaas) ayaa sabtida maanta ah khudbad dheer ka jeedinaya furitaanka kal-fadhiga 41 aad ee Golaha Wakiilada Puntland. Khudbadda madaxweynuhu u jeedinayo Golaha Wakiilada oo ku soo beegantay wakhti xasaasi ah ayaa lagu wadaa in uu diiradda ku saaro waxqabadkii xukuumaddiisa ee mudadii afarta bilood ee u dhexaysay kal-fadhiga saaka furmaya iyo kii ka horreeyay. Arrimaha Amniga Puntland,gaar ahaanna colaadda ka aloosan gobolka Sool ee u dhexaysa Puntland iyo Somaliland ayaa la filaya in madaxweyne Gaas uu si gaar ah khudbaddiisa uga hadlo,islamarkaana Baarlamanka taageero uga raadsado dagaalka ay xukuumaddiisu iclaamisay ee la sheegay in lagu soo celinayo degaannada ka maqan Puntland. Sidoo kale madaxweynaha ayaa laga sugayaa in uu jawaab cad ka bixiyo warar maalmahan dambe soo baxay oo sheegaya in uu mudda-kororsi raadinayo,iyadoo maalintii shalay siyaasiyiin ku bahoobay Puntland Focus Group ay arrintaasi ka digeen. PUNTLAND POST The post Khudbadda Madaxweyne Gaas ee furitaanka kal-fadhiga Baarlamanka? appeared first on Puntland Post.
-
Jowhar (Caasimada Online)-Wareegto kasoo baxday xafiiska Wasiirka Arrimaha Gudaha maamulka Hirshabeelle Maxamed Cali Caadle ayaa waxaa xilalkii looga qaaday Mas’uuliyiin ka tirsan maamulka gobolka Hiiraan. Wareegtada Wasiirka ayaa waxaa xilkii looga qaaday Duqii Magaalada Beledweyne iyo mas’uuliyiin kale, iyadoo lagu magacaabay xubno kale. Wasiirka ayaa xil ka qaadista iyo magacaabida ku sheegay inay timid kadib wadatashiyo uu la sameeyey Xildhibaanada Federaalka ee ka soo jeeda Hir-Shabeelle. Wasiirka ayaa xilkii ka qaaday Duqii Magaalada Beledweyne, waxaana uu Magaacay xilkaasi Cali Cabdulqaadir Faarax. Waxaa sidoo kale xilkii laga qaaday ku gudoomiye ku-xigeenkii Amniga iyo Siyaasadda gobolka Hiiraan, waxaana xilkaasi loo Magacaabay Xasan Ibraahim Cabdulle. Wasiirka Arrimaha gudaha ayaa sidoo kale xilkii ka qaaday gudoomiye ku-xigeenkii Arrimaha bulshadda Magaalada Beledweyne, waxaana uu xilkaasi u magacaabay Cabdiraxmaan Maxamed Xuseen. Si kastaba ha ahaatee, Xil ka qaadista iyo magacaabida mas’uuliyiintaasi ayaa daba socta xil ka qaadis kale oo lagu sameeyay Agaasimihii Madaxtooyada Dowlad Goboleedka Hir-Shabeelle Xasan Cumar Axmed (Xasan Mahdi),waxana xilkaas loo Magacaabay Cabdi Shakuur Abuukar Xasan. Caasimada Online Xafiiska Jowhar Caasimada@live.com
-
Wajir County government has extended meat ban for 14 more days following the spread of Rift Valley Fever (RVF) outbreak in Tana River, Marsabit and Mandera counties. Source: Hiiraan Online
-
Italy vows to expel far more migrants, but it won't be easy
Deeq A. posted a topic in News - Wararka
Barely a week in office, Italy's populist interior minister lost no time in bringing home his message: His government will make good on a campaign pledge to swiftly deport 100,000 migrants from the Mediterranean nation. Source: Hiiraan Online -
Somali immigrants have accomplished a great deal in less than 30 years in Minnesota; that's made clear by a new exhibit at the Minnesota History Center in St. Paul. Source: Hiiraan Online
-
For the first time in 30 years Somalia has begun exporting fish to neighbouring Kenya, thanks in part to a reduction in the level of piracy off the Somali coast. Source: Hiiraan Online
-
Nairobi (Caasimada Online) – Siyaasiga Faarax Macallin ayaa cabiray aragtidiisa ku aadan heshiiskii ay Soomaaliya iyo Ethiopia ku galeen Muqdisho sabtidii iyo haddii madaxweyne Farmaajo uu dalkiisa qiyaamay. Faarax Macallin ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa facebook ku sheegay in marnaba uusan shaki uga jirin in Farmaajo yahay nin waddani ah oo dalkiisa jecel, balse ay suurto-gal tahay inuu galay qaladaad siyaasadeed. My assessment of Farmaajo is that the guy might be naive in certain aspects of statecraft but certainly not corrupt & definitely patriotic. In statecraft trust no country including neighbours. Look at Canada &USA,UK&France,US &Mexico. Mr. President be wary of Ethiopia or perish. — Farah Maalim (@FarahMaalimM) June 19, 2018 “Qiimeynteyda Farmaajo waxa tahay ninka waxaa macquul ah inuusan haysan khibrad ku filan marka ay noqoto maamulka dowladeed, hase yeeshee xaqiiqdii maaha nin musuq-maasuq, dhab ahaantiina waa waddani sax ah” ayuu yiri Faarax Macallin. “Marka ay noqoto maamulka dowladeed, dalna ha aamin xitaa kuwa deriska ah. Waxaad eegtaa Mareykanka iyo Canada, UK iyo France, Mareykanka iyo Mexico. Madaxweyne iska jir Ethiopia” Hadalka Faarax Macallin ayaa imanaya ayada oo mucaaradka dowladda ay madaxweynaha ku eedeeyeen inuu dekadaha dalka siiyey Ethiopia, islamarkaana ogolaaday in dalka Soomaaliya laguna daro Ethiopia, taasi oo madaxweynaha uu wax kama jiraan ku sheegay kuna qoslay. Caasimada Online Xafiiska Nairobi Caasimada@live.com
-
Muqdisho (Caasimada Online) – Qaar kamid ah Xildhibaanada baarlamaanka Somalia ayaa ka digay in qaab khaldan loo dhigo Siyaasada ay dowlada Somalia ku hormarineyso Heshiisyada ay la galeyso dowladaha saaxiibada la’ ah Somalia. Xildhibaanada oo kulamo ku yeeshay magaalada Muqdisho ayaa sheegay in dowlada Somalia ay awood u leedahay in heshiis ay la gasho dowlada Ethiopia iyo dowladaha kale. Xildhibaanadan waxa ay sheegen in dowladu aysan gali karin Heshiis aan maslaxad ugu jirin dalka, sidaa aawgeed mas’uuliyada dalka looga danbeeyo madaxda Qaranka. Xildhibaanada ka digaya in aan la siyaasadeen heshiiskaas waxaa ka mid ah Xildhibaan Maxamed Cumar Dalxa oo sheegay inay jiraan Xildhibaano ka macaasha arbushaada dalka. Dalxa waxa uu sheegay in Heshiiskaasi uu ahaa mid wakhtigiisa dhacay, maadaama ay Somalia xiligaan hiigsaneyso horumar. ‘’Waa ayaan darro in Xildhibaano matalaaya shacabka ay ka shaqeeyan arbushaad dalka, adeer cida gashay heshiiska waa kuwa aad shalay soo doorateen waana inaad uga danbeysaan talada dalka’’ ‘’Dowladu ma aysan la dhuuman Heshiiska ay la gashay Ethiopia, goob cad ayey ku gashay waxa ayna baahisay warmurtiyeedka heshiiska, marka maaha in loo taagnaado iska hadal’’ Xildhibaanka oo ka qeyb galayey dood ayaa sheegay in cid kasto oo dalka Soomaaliya ka sameyneysa maalgashi dan ugu jirto dadka Soomaaliyeed ay soo dhaweyneyso Dowlada Somalia. Sidoo kale, Xildhibaan Dalxa ayaa ku baaqay inaan dhibaato iyo burbur bilow ah loo horseedin dalka oo uu sheegay in xiligaan uusan u wanaagsaneyn khilaaf iyo dhaliil. Haddalka Xildhibaanka ayaa kusoo beegmaaya iyadoo maalmihii la soo dhaafay ay taagneed dhaliilo ku aadan heshiiskii 16-kii Bishaan ay Muqdisho ku kala saxiixdeen dowladaha Soomaaliya iyo Ethiopia. Caasimada Online Xafiiska Muqdisho Caasimada@live.com
-
Garoowe (Caasimada Online) – Musharaxiinta madaxweynaha Puntland, oo ku midoobay urur loogu magac daray Puntland Focus Group, ayaa soo saaray digniin culus oo ku wajahan inaysan aqbali karin isku day ay sheegeen inuu socdo, oo la doonayo in dib loogu dhigo doorashada madaxweynaha maamulkaas. Haddaba hoos ka aqriso qoraalka kooxdan: Kadib markii ay Puntland Focus Group ka soo gaartey qaybo ka mid ah waxgaradka Puntland in ay jirto isku dayo lagu doonayo in dib loo dhigo xiliga doorashada Puntland waxaan goosanay in aan ogaysiino Dawladda Puntland, Shacabka reer Puntland, Nabadoonada reer Puntland, Isimadda reer Puntland iyo weliba Bulshadda Caalamka arimaha soo socda. 1. Puntland Focus Group waxaa ay aaminsan tahay in doorashada soo socota dhacdo, wakhtiga Dastuurku qabo ee ku astaysan 8da January 2019. 2. Waxaan uga digeynaa Madaxweynaha iyo Xukuumaddisa in ayan isku dayi xili kororsi sharcidaro ah oo baalmarsan Dastuurka Puntland. 3. Xildhibaanada Dawladda Puntland xil gooni ah ayaa ka saran ilaalinta iyo ku dhaqanka Dastuurka Dawladda Puntland iyo habsami u socodka hab dhaqanka dawladnimo iyo habraaca dastuuriga ah ee doorashooyinka Puntland. Waxaan Parlamaanka Puntland ka fileynaa in ay meel mariyaan himilooyinka shacabka Puntland dhowraana Dastuurka Dawladda Puntland. 4. Isku daygan wakhti kororsigu waa mid wiiqi kara dadaalka ay dadka Puntland ugu jiraan in Gobolka Sool gacanta Puntland lagu soo celiyo, wuxuuna shaki gelinkaraa dadaalka aan kala harka lahayn ee ay wadaan dhamaan dadweynaha reer Puntland. Sidaas darteed waxaan soo jeedineynaa in aan waddanka loo horseedin khilaaf siyaasadeed oo aan loo baahnayn oo Puntland gudeheeda ka bilaaba fadqalalooyin. 5. Madaxweynaha iyo xukuumadiisa waxaan xasuusineynaa muuhimadda ay leedahay ilaalinta amniga iyo shuruucda Puntland. Dagaal ayaa lagu jiraana marna cudurdaar uma noqon karto in Dastuurka iyo shuruucda dalka la laalo amaba la baalmaro. 6. Isimadda, nabadoonadda, wax garadka iyo ururadda bulshadu waa in ay ka qayb qaatan in Xukuumadda Puntland aaney baal marin Dastuurka Puntland, oo aan Puntland loo horseedin fadqalala siyaasadeed oo gudeheeda ka bilowdo, wakhti lagu jiro difaaca dalka. Sidaas oo kale, shacabka Puntland waa in ay gacana kaga qayb qaataan difaac, gacanta kalena ku hasytaan shurrucda Puntland ku dhisan tahay. Xubnaha Puntland Focus Group: Cabdi Faarax Saciid (Juxaa) Cabdirisaaq Cabdulahi Jaamac (Janogale) Cali Xaaji Warsame Faarax Cali Shire Jamiila Saciid Muuse Xaji Maxamed Yaasin Ismaaciil Ciise Maxamud Faarax (Dhollowaa) Khalif Ciise Mudan Maxamud Axmad Xasan (Dhagaweyne) Saciid Cabdullahi Deni Dr Maxamed Salaad Qoryooley Warar dheeraad ah la xiriir; Ciise Maxamud Faarax (Dhollowaa) Af-Hayeenka Puntland Focus Group, Email: dhollowaa2013@gmail.com Telka Gacanta: (Australia) +61416547736. – DHAMAAD –
-
Hargeysa (Caasimada Online) – Somaliland ayaa qaadacday inay ka qayb gasho shir la filayay inuu bishan 26 June-28 ka furmo magaalada Brussless ee wadanka Beljamka, kaas oo ku saabsan Soomaalida oo loogu qoondaynayay dhaqaale ay deeq bixiyayaashu ku yabooheen. Warar aan helnay ayaa sheegay in Somaliland lagu soo martiqaaday shirkaas, laakiin ay dawladda Somaliland go’aansatay inaanay ka qayb gelin shirkaas. Shirka ayaa la sheegay inuu dib u dhac ku yimid, waxaana la qorsheeyay inuu qabsoomo 16 Julay-17. Lama hayo faahfaahin ku saabsan sababta ay xukuumadda Somaliland u qaadacday ka qayb galka shirkaas. Laakiin xukuumadii hore ee Madaxweyne Siilaanyo ayaa sidan oo kale diiday inay ka qayb gasho shir noocan oo kale ahaa oo dhaqaale loogu ururinayay Soomaalida oo sannadkii 2014 lagu qabtay dalka Denmark. Sidoo kale shir 2013 ka dhacay dalka Beljamka oo isna dhaqaale ururin ahaa ayay xukuumadii Siilaanyo isagana diiday inay ka qayb gasho. Waxaanu go’aankan xukuumadda Somaliland ee xiligani noqonayaa markii saddexaad ee ay Somaliland diido inay shirkaas ka qayb gasho. Inkastoo aanay xukuumadda Madaxweyne Biixi weli ka hadal shirkaas iyo wararkiisa toona, haddana xukuumadii Madaxweyne Siilaanyo waxay diidmadeeda shirarkaas hore ku salaysay ka dib markii ay dawladii Soomaaliya ee Xasan Sheekh shirkaas ku soo martiqaaday. Laakiin go’aanka xukuumadda xilligan ayaa ku soo beegmaya iyadoo bishan ay dawladda Farmaajo dalalka deeq bixiyayaasha ah ku gacan saydhay in Somaliland loo cusboonaysiiyo hab-macaamilka gaarka ah ee loo dejiyay in la soo mariyo mucaawinooyinka Somaliland. Caasimada Online Xafiiska Hargeysa Caasimada@live.com
-
Addis-Ababa (Caasimada Online) – Mucaaradka dalka Ethiopia ee dibad jooga ah ayaa shaaca ka qaaday inay dib ugu laabanayaan dalkooda. Mucaaradkan oo la magacbaxay (Ginbot 7), oo saldhig u ah magaalada Asmara ee dalka Eriteria ayaa daboolka ka qaaday inay ku laabanayaan Ethiopia, isla markaana soo dhaweynayaan isbedelada Xukuumada cusub ee Addis ababa. Tadesse Biru oo ah afhayeenka Kooxda mucaaradka Ginbot 7, ayaa sheegay inay muujinayaan isbedel dhanka mucaaradnimada ah, waxa uuna cadeeyay in isbedelkaasi uu imaaday kadib markii Ra’isul wasaare Abiy Ahmed uu ku dhawaaqay wadahadalka Eriteria. Tadesse Biru oo u waramaayay BBC-da qeybteeda ku hadasha afka amxaariga, ayaa sheegay inay aad usoo dhaweynayaan Siyaasada cusub ee Ra’isul wasaare Abiy Axmed. Tadesse Biru ayaa yiri ‘’Koox ahaan waxaanu ka duwanahay kuwa kale ee mucaaradka, anagu ma ridno rasaas, haddii ay dhacdo inaan ridno waxa ay aheyd mid aan ku difaaceynay Siyaasadeena’’ Sidoo kale, Kooxda mucaaradka Ginbot 7, ayaa dhaqaale ka hesha Dowlada Eriteria oo colaad daba dheeraatay ay kala dhexeyso Dowlada Ethiopia, hase yeeshee waxa ay arrintu iminka u muuqataa mid jaanrogtay Siyaasada Abiy Axmed. Talaabada ay isugu soo dhawaaden Dowlada Ethiopia iyo Kooxda Ginbot 7, ayaa imaaneysa kadib markii Ra’isul wasaare Abiy Axmed uu ku dhawaaqay inay la heshiinayaan dowlada Eriteria oo jaar la’ah. Caasimada Online Xafiiska Addis-Ababa Caasimada@live.com
-
Markii ay burburtay dawladdii dhexe ee militerigu hoggaaminayeen ee Soomaaliya bishii koowaad ee sanadkii 1991-dii, Soomaalilaand ayaa bishii shanaad ee isla sanadkaas waxa ay ku dhawaaqday iney ka go’day Soomaaliya. Soomaalilaand waxa ay gooni isu taaggeeda sabab uga dhigtay, in aysan ku faa’iidin midowgii 1960-kii ee labadii gobol ee Ingiriiska iyo Talyaanigu kala gumeysanayeen, waxa aan iyana meesha ka marneyn, caro dadka halkaas deggan ay ka qaadeen dagaalladii dawladdii kacaanka ciidankeedu la galeen ciidamadii jabhaddii SNM iyo wixii burbur, dhimasho iyo barakac ahaa ee arrinkaas ka dhashay, gaar ahaan, magaalooyinka Hargeysa iyo Burco. Dhinaca koofurta Soomaaliya, dawladihii soo maray wixii ka dambeeyey burburkii qaranka, ma aysan oggolaan in Soomaalilaand ay ka go’do dalka intiisa kale, isla markaas na si dhab ah labada dhinac ugama aysan wada hadlin in Soomaalilaand ay noqoto dal gaar u taagan oo ka madax banaan Soomaaliya inteeda kale. Bishii sideeddaad ee sanadkii 1998-ddii ayaa waxa magaalada Garoowe lagu dhisay maamulka Buntlaand, iyadoo isimada iyo waxgaradka Sool, Sanaag Bari iyo Buuhoodle ay ka mid ahaayeen dadkii wax ka dhisay maamulka Buntlaand, deegaannadaas oo Soomaalilaand dhinaceeda ay ku doodeysay iney ka mid yihiin dhulka ay ka goyneyso Soomaaliya inteeda kale. Wixii intaas ka dambeeyey labada dhinac (Soomaalilaand iyo Buntlaand) ayaa gobolladaas ku muransanaa, marar aan yarenna waxaa ka dhacay dagaallo dad badan ay ku dhinteen, kuwaas oo salka ku hayey ku-muransanaanta gobollada Sool, Sanaag Bari iyo Buuhoodle. Tan iyo intii ay soo laba kacleysey xiisaddii ugu dambeysay ee u dhexeysa Soomaalilaand iyo Buntlaand ee gacan ku haynta gobolka Sool, waxa ay Soomaalilaand soo celcelineysay in dhulka lagu dagaalamayo uu yahay dhul Soomaalilaand ay ku heshay xariiqimihii gumeystihii reer Yurub ku qeybiyeen qaaradda afrika, gaar ahaan dhulka Soomaalidu ka degto geeska afrikada bari. Taariikh Kooban Markii gumeystihii reer Yurub ay qeybsadeen dalalkii afrikaanka ahaa, Soomaalida dhulkii ay degganeyd waxaa loo qeybiyey shan qeybood. Saddex ka mid ah shantaas qeybood waxaa haystay Ingiriiska, waxa uuna laba ka mid ah ku daray dalalka Itoobiya iyo Kiinya. Qeybtii saddexaad waxa ay ahayd Soomaalilaand oo Ingiriisku uu madax banaani siiyey 26-kii bishii lixaad ee sanadkii 1960-kii. Soomaalilaand waxa ay ahayd markii ay madax banaanida qaadatay laba gobol oo kala ahaa; Waqooyi Galbeed oo ay Hargeysa magaalo madax u ahayd iyo Togdheer oo Burco laga xukumay. (Dawladdii kacaanka ayaa saddex gobol ku dartay oo kala ah, Sanaag, Sool iyo Awdal). Bishii toddobaad kowdeedii sanadkii 1960-kii Soomaaliland waxa ay la midowday koofurtii Soomaaliya ee Talyaanigu gumeysanayey oo markaas ka koobnaa lix gobol. Midowgaas ayaa soo afjaray oo meesha ka saaray xudduuddii gumeystayaashu kala xariiqdeen, waxaana Soomaalidii midowday ay galeen baadigoobka waaxyihii (qeybo) ka maqnaa ee lagu kala daray Itoobiya iyo Kiinya. In kasta oo Soomaalidu ay isku dayday in dhulalkii ka maqnaa ay la soo laabato, haddana kuma aysan guuleysan. Dalal badan oo Afrika ka mid ah ayaa markii ay madax banaanidooda qaateen, waxa ay isku qabsadeen dhul, waxaana markii dambe dalalkii afrikaanku ku heshiiyeen in xudduudihii gumeystuhu ka tagay sidoodii loo daayo, si meesha looga saaro is qabqabsiga xudduudaha ku saleysan. Waa dhab oo heshiiskaas waa jiraa, waana doodda ugu culus ee Soomaalilaand miiska soo saarto marka ay ka hadleyso gobollada Sool iyo Sanaag Bari, balse waxaa is weydiin mudan inaan is dul taagno qodobadan soo socda: Markii dalalka Afrika ay ku heshiinayeen in xudduudaha loo daayo sidii gumeysigu uga tagay, dalka Soomaaliya waxaa ka jirtay dawlad mid ah oo baabi’isay xudduuddii gumeystaha. Markii dalalka Afrika ay ku heshiinayeen in xudduudaha loo daayo sidii gumeysigu uga tagay, waxaa dalka ka jirey dastuur baabi’iyey xudduuddii gumeystaha, muranna kama jirin arrintaas. Dalalkii afrikaanka gumeysanayey ee xadadka u kala sameeyey, ma aqoonsana dal Soomaalilaand la yiraahdo oo hadda jira, waxa ay na Soomaaliya u yaqaanaan hal dal oo aan kala go’in. Labadii qeybood ee Soomaalida ee 1960-kii midoobay ee xadkii gumeysiga baabi’iyey, kuma aysan heshiin in xudduuddii isticmaarka la soo celiyo oo Soomaalilaand ay dal madax banaan noqoto. Dadka deggan dhulkii Ingiriisku gumeysan jirey (Soomaalilaand) iskuma raacsana in dib loo soo nooleeyo xadkaas oo laga laabto midowgii 1960-kii. Xadka Ingiriiska iyo Talyaaniga ay kala xariiqdeen waxa uu ahaa mid dheer oo kala qeybinayey gobollada Sanaag iyo Bari oo isku beegan iyo Sool iyo Nugaal oo isku began (gobollada Bari iyo Nugaal waxa ay isku ahaayeen hal gobol, halka gobollada Sool, Sanaag iyo Togdheer ay hal gobol isku ahaayeen) Xadkaas waxa uu in yar u jiraa, magaalooyinka Boosaaso, Qardho iyo Garoowe –Maxaa xadka yoocada ka duway xudduuddii kale? Tusaalayaal Mudnaan Leh Kolkii dalalka Afrika ku heshiiyeen in xudduudihii isticmaarku uga tagay Afrika ay sidoodii ahaadaan, dalka Suudaan waxa uu ahaa hal dal. Waxaa ka dambeeyey in sanadkii 2011-kii ay laba u kala go’een oo Koofurta Suudaan dal gaar ah dunidu u aqoonsatay. Dood wax ka soo qaad leh ma noqoneyso haddii lagu dooddo xudduuddii isticmaarku Afrika uga tagay, waayo, xadka labada Suudaan kala qeybiya ayaa ka dambeeyey oo dunidu aqoonsatay. Kolkii dalalka Afrika ku heshiiyeen in xudduudihii isticmaarku uga tagay afrika ay sidoodii ahaadaan, Dalka Ereteriya waxa uu ka mid ahaa dalka Itoobiya, goor dambe oo sanadkii 1993-dii ayaa Ereteriya loo aqoonsaday dal gaar ah, ka dib markii Itoobiya ay sidaas ku heshiiyeen. Haddii lagu doodo jiritaanka xudduuddii isticmaarka, ma noqoneyso dood macno ku fadhida, waayo, dunida ayaa kala go’ii dambe (Itoobiya iyo Ereteriya) aqoonsatay. Tusaalayaal Ka Baxsan Qaaradda Afrika Dawladda Jarmalka oo ka mid ahayd dawladihii la gaga guuleystay dagaalkii labaad ee dunida (1939-1945) waxaa la kala dhexmariyey xad, iyada oo loo qeybiyey bari iyo galbeed. Muddo dheer ka dib, sanadkii 1990-kii ayaa labadii Jarmal ee galbeed iyo bari waxa ay ku heshiiyeen in ay midoobaan, wixii markaas ka dambeeyey na waxaa jiray hal dawlad oo Jarmalku leeyahay. Dunidu hadda waxa ay aqoonsan tahay hal dawlad oo Jarmal la yiraahdo, xudduuddii kala qeybineysay na waa ay baaba’day, oo midnimada ayaa meesha ka saartay. Dalka Yeman oo saaran gacanka cadmeed ee badda cas, waxa uu ahaan jiray laba dal, oo Sanca iyo Cadan ay magaalo madaxyo u kala ahaayeen. Waxa ay midoobeen sanadkii 1990-kii. Dunidu maanta Yeman waxa ay u taqaanaa hal dal, xadkii u dhexeeyey labadii Yeman maanta taariikhda uun baa lagu sheegaa, ee ma aha xudduud dunidu aqoonsan tahay. Marka la soo uruuriyo warka, xadka Soomaalilaand ku doodeyso, dalalkii xariiqay ma aqoonsana, dunida kalena ma aqoonsana. Astaamaha dawladnimo ee kale ayaa ka maangalsan in ay Soomaalilaand ku dadaasho sidii ay u heli lahayd, sida, Baasaboor la aqoonsan yahay, safaarado, in ay kursi ku yeelato golayaasha gobolka iyo kuwa dunida iyo in mashaariicda iyo deeqaha dunida si toos ah loogu keeno ee aan loo soo marin Soomaaliya, balse iyada oo intaas ba u daba fadhida dawaladda federaalka ee Soomaaliya, dow ilama aha in xad aan sharciyad haysan ay ku dooddo. Maxamed Nuur Shire Email:mnuur10@gmail.com
-
Madaxweyne Farmaajo waxaa loo diray oo garoonka diyaaradaha Addis- ababa ku soo dhaweeyey Wasiirka Arrimaha Dibada Itoobiya Workneh_Gebeyehu , madaxweynayaasha kale ee dalalka IGAD waxaa soo dhaweeyey ra’iisul-wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy_Ahmed. Waxaana ceebta isku keenay MD Farmaajo kadib markii uu hoos isugu dhigay Ra’iisul-wasaaraha Itoobiya Dr. Abiy_Ahmed oo Muqdisho uu saacad ka badan hoos taagnaa diyaaradii uu la socday Ninkan Oramada ah ee u muuqda in Gobol ka mid ah Dalkiis inuu yimid. Waxuuna u soo xidhay Muqdisho Fitishaari dhar ah oo lala yaabay, Waxaana shacabka Soomaliyeed is waydiinayaa ma waxuu tagay kilka lixaad.
