Nairobi (Caasimada Online) – Dowladaha Soomaaliya iyo Kenya ayaa shalay galab ku kala saxiixday magaalada Nairobi ee caasimadda dalka Kenya heshiisyo is-afgarad oo muhiim ah.
Heshiisyadan oo ku saabsan dhinacyada, arrimaha dibedda, nabadgalyada, dhaqaalaha, ganacsiga, waxbarashada iyo arrimaha adeegga bulshada, ayaa waxaa ka dhashay durba fal-celin xooggan, ayada oo dadka siyaabo kala duwan uga hadleen.
Heshiiska ayaa waxaa Soomaaliya u saxiixay wasiirka arrimaha dibedda ee Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi, halka dhanka Kenya uu u saxiixay wasiirka arrimaha dibedda Musalia Mudavadi.
Heshiisyadan Is-afgarad ee ay gaareen labada dal ayaa waxaa la sheegay in kor loogu qaadayo xiriirka iskaashi iyo wax wada qabsiga ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya.
Sidoo kale waxay heshiisyadan qeyb ka yihiin socdaalka ra’iisul wasaare Xamza Cabdi Barre uu ku joogo dalka Kenya ee la xiriira adkaynta xiriirka labada dal iyo horumarinta iskaashiga dhinacyada badan leh.
Haddaba, Sidee looga fal-celiyay arrintaan?
Axmed-dahir Shaafici Cabdullaahi: “Kenya waxay hirgili la’dahay heshiishyadii hore loo galay sida isku socodka xuduud benaadka, duulimaadka tooska (direct flights from Mogadishu to Nairobi) iyo heshiishyo kale, markaa kuwaanna kuwaas bey la mid yihiin.”
Cabdisalaan Maxamuud ayaa sidoo kale waxa uu yiri “Kenya oo wadankeena inta yimaadaan heshis la saxiixanaya lama haayo ayaga lee loo tagaa?!.”
Sakariye Cali Dayib: “Hambalyo- Soomaaliya iyo Kenya waxaa ka dhaxeeya xiriir diblomaasiyadeed oo qoto dheer. waan soo dhawaynaa hishiisyadaan is-afgarad ee la wada gaaray.”
If Ethiopia proceeds with formalising the maritime Memorandum of Understanding with the Somaliland administration, it will lead to consequences such as severing diplomatic ties between Addis Ababa and Mogadishu.
Mogadishu (Comment) — The Foreign Minister of Somaliland administration Essa Keyd told the BBC Somali Service that efforts were underway to formalise the maritime Memorandum of Understanding with Ethiopia. He claimed that Türkiye understands that Somaliland government “controls its seas” and that the maritime defence agreement between Türkiye and Somalia “does not concern Somaliland”.
Both claims were timed to give Muse Bihi Abdi, the President of Somaliland administration, an electoral advantage over his rivals. Upon signing the maritime MoU with the Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed in January 2024, Bihi claimed that Ethiopia would grant Somaliland administration diplomatic recognition in return for a 50-year lease on naval base for Ethiopia in the Northern coast of Somalia.
The maritime MoU casts Ethiopia as a rogue African state that hosts the African Union but chooses to play fast and loose with the key articles of the AU Charter on the sovereignty of member countries.
No African Union member state can enter into an agreement with a secessionist entity that violates the sovereignty of another member country. If Ethiopia proceeds with formalising the maritime Memorandum of Understanding with the Somaliland administration , it will lead to consequences such as severing diplomatic ties between Addis Ababa and Mogadishu. Ethiopia’s troops in Somalia operate under the ATMIS mandate. The Federal Government of Somalia will revoke the defence pact between the two countries and ask Abiy Ahmed to pull out his troops in Somalia. Al-Shabaab has begun to exploit the maritime MoU, described by the United States as a hindrance to operations by the Federal Government of Somalia to liberate territories under Al-Shabaab.
Abiy Ahmed cannot risk to turn his country into a pariah state by undermining the rules-based system that values sovereignty of United Nations member countries. The ability for Ethiopia to attract investors or enter into economic agreements with other countries will be adversely affected if Addis Ababa allows itself to be manipulated by a secessionist Somali administration. That will exacerbate the domestic, ethno-nationalist security situation with which Abiy Ahmed is grappling.
Ganacsade Muuse Camir oo ka mida Ganacsatada waaweyn ee magaalada Boorama ayaa saaka la toogtay isagoo ku sugan goobtiisa Ganacsi oo ku taalla magaalada Boorama.
Waxana toogtay mid ka mid ah Shaqaalihiisa, illaa hadda lama oga sababta dhabta ee keentay toogashadan.
Ganacsadaha ayaa loola cararay Cisbitalka ADAL ee Borama waxaana ay dad goob-joog ahi noo sheegeen in uu qabo dhaawac fudud.
Xamaas ayaa ku dhawaaqday inay ansixisay hindisaha Masar ee xabbad joojinta Qasa.
Bayaan ay soo saartay dhaq-dhaqaqa Xamaas ayaa lagu sheegay in madaxa xafiiska siyaasadda ee kooxda Ismaaciil Haniyeh uu khadka taleefoonka kula xiriiray Ra’iisul wasaaraha Qatar Sheikh Mohammed bin Abdul Rahman Al Thani iyo wasiirka sirdoonka Masar Cabbaas Kamel oo uu ku wargeliyay in ay oggolaadeen soo jeedintoodii ku saabsan heshiiska xabbad joojinta.
Maxay tahay soo jeedinta Masar iyo Qatar ee Xamaas ogolaatay?
Sida lagasoo xigtay mas’uuliyiinta Xamaas, soo jeedinta ayaa ka kooban saddex marxaladood, marxalad kastana ay tahay 42 maalmood.
Wajiga koowaad waxaa ka mid ah: Xabad joojin ku meel gaar ah oo laga sameeyo meelaha dadku ku badan yahay, in la joojiyo diyaaradaha sahanka muddo cayiman, lagana baxo meelaha qaar.
Marxaladda labaad waxaa ka mid ah in si joogto ah loogu dhawaaqo degenaansho gudaha Marinka Qasa ah, iyo in Israa’iil ay si buuxda uga baxdo Marinka Qasa.
Marxaladda saddexaad waxaa ka mid ah in si buuxda dib loogu soo celiyo barakacayaasha deegaannadooda kala duwan iyada oo aan la xaddidin ama shuruudo lagu xirin, waxaana tan ka mid ah xorriyadda dhaqdhaqaaqa dadka deggan Marinka Qasa.
Tani waxay ku soo beegantay iyadoo la siinayo gargaar, cunto, iyo in la sameeyo guryo ku meel gaar ah oo loogu talagalay dadka deegaanka ee guryahoodii waayay. Waxaa jiri doona dadaal weyn oo ay geysanayaan dhinaca Masar, Qatar, iyo hay’adaha Qaramada Midoobay si ay u dejiyaan qorshayaasha dib-u-dhiska dhamaystiran ee Marinka Qasa ee wajiga saddexaad.
Khaliil Al-Hayya, oo ah ku xigeenka madaxa dhaq-dhaqaaqa Xamaas ee Qasa, ayaa wareysi uu siiyay TV-ga Aljazeera Isniintii ku sheegay in Xarakadu ay Masar iyo Qatar, ku wareejisay ansixinta hindisaha la xiriira la haystayaasha. iyo feyl-isweydaarsiga maxaabiista, wejiga koowaad wuxuu markhaati ka noqon doonaa wada-xaajood aan toos ahayn oo ku saabsan furaha is-dhaafsiga maxaabiista iyada oo loo marayo dhexdhexaadinta Qatar iyo Masar.
Al-Xayaa waxa uu xaqiijiyey in Askari kasta oo ka tirsan Ciidanka Israa’iil lagu beddeli doono 50 Hablood oo Falastiiniyiin ah oo 30 ka mid ah ay yihiin Maxaabiis dumar ah oo lagu xukumay Xabsi daa’in, halka 20 ka mid ah ay yihiin Maxaabiista ugu da’da weyn Hablaha Falastiiniyiinta ah.
Hogaamiyaha Falastiin ee dhaq-dhaqaaqa Xamaas ayaa sidoo kale xaqiijiyay in dammaanadaha ay kooxdu heshay si loo fuliyo qodobada soo jeedintan ay yihiin dammaanad ay bixiyeen madaxweynaha Maraykanka Joe Biden, iyo dhexdhexaadiyayaasha Masar iyo Qatar sidoo kale.
Faahfaahinta wacitaanka Biden iyo Netanyahu
Israa’iil ayaa kordhisay duqeymaha ay ku hayso bariga magaalada Rafax ee bariga falastiin, waxayna ku daadisay waraaqo ay dadka deegaanka kaga codsanayso in ay isaga baxaan qaar ka mid ah deegaannada Rafax
Isniintii, ra’iisul wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa ogolaaday in dib loo furo isgoyska Kerem Abu Salem ee gelitaanka gargaarka bini’aadinimo, maalin kadib markii la xiray kadib markii ay Xamaas ay gantaalo ku weerartay.
Madaxweynaha Mareykanka Joe Biden ayaa ka codsaday, mar uu telefoonka kula xiriiray Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu, in Israa’iil ay dib u furto marinka Kerem Shalom ee gargaarku uu kasoo galo Qasa, taasoo ah dariiqa ugu muhiimsan ee gargaarka bini’aadantinimo lagu galo Marinka, iyadoo uu Netanyahu uu ogolaaday.
Biden ayaa sidoo kale u sheegay Netanyahu in xabbad joojin lala gaaro Xamaas ay tahay habka ugu wanaagsan ee lagu ilaalin karo nolosha “la haystayaasha Israa’iil” ee Qasa.
Washington ma ka joojin kartaa Israa’iil inay duulaan ku qaado Rafax?
XIGASHADA SAWIRKA,GETTY IMAGES
Qoraalka sawirka,Saameynta ka dhalan karta duqeymaha Rafax
Washington ayaa xaqiijisay in aysan taageersanayn duullaanka dhulka ee Rafax iyada oo aan la helin qorshe isku dhafan oo lagu sugayo amniga dadka rayidka ah ee gabaad ka dhiganaya magaalada.
Ciidamada Israa’iil ayaa duqeymo dhanka cirka ah ka fuliyay degaano ku yaalla bariga magaalada Rafax, oo ku dhow xaafado la siiyay amarrada daadgureynta magaalooyinka Al-Mawasi iyo Khan Yuunis, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee Reuters oo soo xigatay TV-ga Al-Aqsa.
Dhanka kale, Masar ayaa uga digtay Israa’iil khatarta suurtagalka ah ee hawlgal millatari oo ay Israa’iil ka samaynayso magaalada Rafax ee koonfurta Marinka Qasa, iyadoo tallaabadan sii kordhaysa ay keenayso khataro bini’aadantinimo oo ba’an oo ku iman karta in ka badan hal milyan oo Falastiiniyiin ah oo ku nool halkaas.
Bayaan ay soo saartay wasaaradda arrimaha dibadda ee Masar ayey ugu baaqday Israa’iil inay isxakamayso oo ay ka fogaato xiisad kale oo ka dhacda wakhtigan aadka u xasaasiga ah ee lagu jiro wada xaajoodka xabad joojinta, isla markaana ay iska ilaaliso dhiigda shacabka reer Falastiin ee la kulmay dhibaato bini’aadantinimo oo aan hore loo arag iyo masiibo tan iyo markii uu bilowday dagaalka Marinka Qasa.
Vladimir Putin ayaa lagu wadaa maanta in markii shanaad loo dhaariyo madaxweynaha dalka Ruushka, kadib doorashadii uu dhawaan ku guuleystay.
Guusha doorashadiisa ee bishii march ayaa timid toddobaadyo uun kadib markii uu xabsiga ku geeriyooday, Alexei Navalny, oo ahaa mucaarad si weyn uga soo horjeeday Putin.
Mareykanka iyo inta badan wadamada Midowga Yurub ayaa sheegay in ay qaadacayaan ka qeyb galka xaflada caleema saarka Kremlin-ka, inkastoo Faransiiska iyo qaar ka mid ah Midowga Yurub la filayay in ay ergo u diraan, inkasta oo Kyiv ay ka codsatay in aaney sidaas yeelin.
Wasaaradda arrimaha dibadda ee dalka Ukraine ayaa sheegtay in dhaarinta Putin ay tahay mid abuuraysa kaligii-talisnimo maadaama muddo kale uu sii hoggaamin doono Ruushka madaxweynaha hadda la dhaarinayo.
Xamaas ayaa Isniintii sheegtay in ay aqbashay hindise xabbad-joojin ah oo Masar iyo Qatar ay soo jeediyeen, hase yeeshee Israa’iil ayaa diidday heshiiska, kaddib marki ay sheegtay in aanu buuxin shuruudaheeda aasaasiga ah.
Taasi baddalkeeda, Israil waxay Isniintii sheegtay in ay sii wadeyso weerar ay sheegtay in ay ku qaadi doonto magaalada Rafax ee koofurta Gaza, halkaas oo ay ku noolyihiin in ka badan 1 milyan iyo badh qaxooti iyo barakacayaal Falastiiniyiin ah.
Hindisaha xabbad-joojinta ay aqbashay Xamaas ayaa isugu jira, saddex waji oo marka la isu geeyo ah xabbad-joojin soconeysa bilooyin. Muddadaasi ayay ciidanka Israil uga baxayaan Gaza, labada dhinac ayaa isku weydaaranaya dadka ay kala hayaan wixi nool iyo inti meyd ahba. Iyo sidoo kale dib u dhiska Marinka Gaza iyo qodobo kale.
Waxa ay Xamaas aqbalaadeeda ku dhaawqday saacado kaddib marki ay Israil ku amartay ilaa 100,000 oo Falastiiniyiin ah in ay ka baxaan xaafadaha bari ee Rafax halkaas oo ay sheegtay in ay duullaan ku qaadeyso.
Goor danbe oo Isniintii shalay ahna, Israil ayaa duqeyn ay ka fulisay xaafado ku yaalla Rafax ku dishay in ka badan shan qof. In ka badan 34 kun oo Falastiiniyiin u badan dumar iyo carruur ay Israil ku dishay Gaza tan iyo bishii October. Israil ayaa weerartay Gaza kaddib marki ay Xamaas 7-di October weerartay koofurta Israa’iil halkaas oo ay ku dishay boqollaal qof kuna soo afduubatay boqollaal kale.
Taliyaha oo salaan sharaf ka qaatay cutubyo ka tirsan qaybta 60-aad ayaa halkaasi waxaa ku soo dhaweeyay taliyaha qaybta 60-aad Gen Xasan isaaq Cumar (Xasan Baydhabo) iyo saraakiisha hoggaaminta ee taliska qaybta 60-aad ee ciidanka dhulka xoogga dalka soomaaliyeed.
Taliyaha ciidanka dhulka Gen Dayax Cabdi Cabdulle ayaa saraakiisha la qaatay kulan hordhac ah ayaa faray muhiimadda dhamaystirka kooxda Alshabaab ee ku sugan aaga ay ka howlgalaan taliska qaybta 60-aad ee ciidanka xoogga dalka soomaaliyeed, iyadoo maalmihi la soo dhaafay taliska qaybta 60-aad uu waday howlgallo ballaaran oo jab culus lagu gaarsiiyay Alshabaab, kuwaas oo lagu soo qab qabtay xubno ka tirsan kooxda.
Sida ay xaqiijiyeen saraakiil ka tirsan ciidanka xoogga dalka ninkaan waxaa ka mid ah dadka sida aadka looga dhex yaqaanay deegaanada gobolka Bakool.
Waxaa waxa uu ka mid ahaa dadka shabaab soo jeedintooda ay ku go’odoomiyeen magaalada Xuddur.
Qaar ka mid ah saraakiisha howlgalka hoggaaminaysay ayaa sheegay in ay ku socdeen xog ay ka heleen qaar ka mid ah dadka deegaanka taasoo sahashay ninkaan la dilo.
Waxaa uu sidoo kale ka mid ahaa odayaasha dhaqanka ee ay sameysteen ururka Al Shabaab, kuwaasoo u fuliya awaamiirta ay ka rabaan qaar ka mid ah beellaha degan deegaanada
Bilowgii hore Abu Dhabi waxay u muujisay Muqdisho inay heegan u tahay inay si walba u garabsiiso, si gaar ah arrimaha dhaqaalaha iyo amniga.
Laakiin dhowrkii bilood ee u dambeysay waxay jarteen kabkii ciidanka, waxayna dib ula noqdeen waxyaabihii ay kaga qeyb qaadanayeen la-dagaalanka argagixisada.
Dadka sida weyn ula socda dhaq-dhaqaaqa Imaaraadka ee gudaha Soomaaliya ayaa isku xiraaya dib u gurashadooda iyo dhacdooyin ay kamid yihiin; musuq lagu sameeyay dhaqaalihii ay siinayeen ciidanka, xubnihii Muqdisho looga dilay iyo saameynta Turkiga ee arrimaha Soomaaliya oo sii xoogeysanaysay.
Inkasta oo garab istaaga Abu Dhabi ee dowladda madaxweyne Xasan Sheekh bilowgii hore looga arkaayay mid looga jawaabayo khilaafkii Farmaajo iyo Imaaraadka, dhinaca kalena lagu sii fogeynayo dowladda Qatar. Haddana Muqdisho hadda salka ayay soo taabatay.
Madaxweyne Xasan Sheekh wuxuu kusoo qancay in aanay dowladda Imaaraadka joojineyn fara-gelinta arrimaha gudaha, gaar ahaan midda Puntland, Somaliland iyo Jubbaland oo ay hadda xoog ugu faafeen, iyada oo uusan Xasan Sheekh taas caro badan ka muujinin ayay iyagii u gaabiyeen liifada.
Hadda illo ku dhow-dhow madaxweyne Xasan Sheekh waxay ku warameen inuu raadinaayo dal u bedela Imaaraadka oo bixin kara wixii laga heli jiray.
Haddii ay Turkiga kugu soo dhacaan meelaha qaar waa xalin karaan, laakiin waxayse xalin karin lacagaha gacanta laga bixiyo ee aan lasoo marin Bangiga Dhexe ee Soomaaliya. Dhaqankaas dalalka Khaliijka unbaa laga helaa.
Saddexda bilood ee soo aadan haddii uusan madaxweyne Xasan Sheekh helin dowlad si fiican u caawisa dhaqaale ahaan, waxaa la odorasaya inuu xaalka kusii adkaan doono nidaamkiisa, tii oo aanay soo dhoweyn lacagta shidaalka ee ay sida weyn u sugayso dowladdiisa.
Dowladaha Qatar, Sacuudiga iyo magacyo kale ayaa rejo laga qabaa, balse haddii la waayo waxaa lagu qasbanaan doonaa in Imaaraadka Carabta markale magan dhaqaale loo noqdo, sida ay dusinayaan qaar kamid ah saaxiibada madaxweyne Xasan Sheekh.
Dadka Soomaalida siyaasad ahaan aad uma jecla dowladda Imaaraadka Carabta, waxayna u arkaan mid dhaawaceysa midnimada iyo madax-banaanida dalka, waana sababtii uu Farmaajo shacbiyad badan ugu helay inuu hoos u dhigo cilaaqaadkooda.
Vladimir Putin ayaa lagu wadaa maanta in markii shanaad loo dhaariyo madaxweynaha dalka Ruushka, kadib doorashadii uu dhawaan ku guuleystay.
Guusha doorashadiisa ee bishii Maarso ayaa timid toddobaadyo uun kadib markii uu xabsiga ku geeriyooday, Alexei Navalny, oo ahaa mucaarad si weyn uga soo horjeeday Putin.
Mareykanka iyo inta badan wadamada Midowga Yurub ayaa sheegay in ay qaadacayaan ka qeyb galka xaflada caleema saarka Kremlin-ka, inkastoo Faransiiska iyo qaar ka mid ah Midowga Yurub la filayay in ay ergo u diraan, inkastoo Kyiv ay ka codsatay in aaney sidaas yeelin.
Wasaaradda arrimaha dibadda ee dalka Ukraine ayaa sheegtay in dhaarinta Putin ay tahay mid abuuraysa kaligii-talisnimo maadaama muddo kale uu sii hoggaamin doono Ruushka madaxweynaha hadda la dhaarinayo.
Wasaaradda Cadaaladda, arimaha diinta, dastuurka iyo dhaqancelinta Puntland ayaa ku eedaysay Dawladda Federalka Soomaaliya inay siyaasadaysay arimaha xajka lana musuqmaasuqay qoondadii ay Puntland ku lahayd.
Wasiirka Cadaaladda Puntland Maxamed Cabdiwahaab ayaa sheegay in wasaaradda awqaafta iyo arimaha diinta in ay siyaasad galisay arimaha xajka islamarkaana ay diiday inay wax talogalyo ah ka siiso dawlad gobaleedyada dalka.
”Dawladda Federalka Soomaaliya way siyaasadaysay Xajka,11 kun ayaa sanadkaan la siiyey Soomaaliya 700 oo kaliya ayaa la siiyey xujayda Puntland, mana ahan wax u wanaagsan soomaalinimada mana aqbalayno” ayuu yiri wasiirka Cadaaladda Puntland Maxamed Cabdiwahaab Axmed.
Wasiirka ayaa intaa ku daray in hadii sida hada wax u socdaan wax laga badaliwaayo ay Puntland ka tashan doonto ka qaybgalka Xajka sanadka soo aadaan ayna si madax banaan u dhaqmi doonto.
Diyaaradaha dagaalka Israa’iil ayaa duqeeyay agagaarka marinka Rafax ee ee Qasa, iyadoo goobta laga maqlayay dhawaqa rasaasta iyo iska hor imaadyada u dhaxeeya ciidamada gumeysiga Israel iyo kooxaha Falastiiniyiinta.
Sidoo kale weerar dhulka ah ayay ciidamada Israa’iil halkaa ku qaadeen, ayadoo Warbaahinta falastiiniyiintu ay sheegtay in gawaari ay leeyihiin Israa’iil ay si weyn u rasaaseynayeen agagaarka marinka Rafax.
Kanaalka Wararka ee Masar ee Qaahira News Channel ayaa asna sheegay in Xamaas iyo Israa’iil ay is-rasaasayni ku dhexmartay meel u dhow albaabka Rafax ee laga soo galo ee dhinaca Falastiin.
Warbaahinta ayaa ku warantay in ciidamada guumaysiga Israa’iil ay si ba’an u duqeeyeen magaalada Rafah gaar ahaan dhinaca bari.
Weerarka ayaa ku soo aaday saacado yar ka dib markii ay Xamaas ogolaatay soo jeedinta xabad joojinta toddobo bilood ah oo ay soo bandhigeen dhexdhexaadiyayaasha Qatar iyo Masar inkastoo Israa’iil ay sheegtay in hindisahaasi aanu ka jawaabayn dalabaadkeedii.
madaxa xafiiska siyaasadda ee dhaqdhaqaaqa Xamaas Ismaaciil Haniyeh oo khadka taleefoonka kula hadlay ra’iisul wasaaraha Qatar, Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, iyo madaxa sirdoonka Masar, Mr Abbas Kamel ayaa ku wargeliyay in xamaas ay diyaar u tahay heshiiska xabbad-joojin ah ee 7-da bilood ah.
Dhanka kale Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil ayaa sheegay in heshiiska la soo jeediyay uusan buuxinin dalabaadka Israa’iil uuna u diri doono wafdi la kulmo dhinacyada wada xaajoodyada.
“In kasta oo soo jeedinta Xamaas ay ka fog tahay shuruudaha lagama maarmaanka ah Israa’iil, haddana Israa’iil waxay ergo u diri doontaa dhexdhexaadiyeyaasha si loo helo suurtagalnimada in heshiis lagu gaaro shuruudaha ay aqbali karto Israel,” ayaa lagu yiri hadal lagu daabacay barta x ee xafiiska Netanyahu.
Maamulka Israa’iil ayaa horay u sheegay in xittaa haddii heshiis xabbad-joojin ah la gaaro aanu ka baaqsan doonin weerarka marinka Rafax oo ah albaabka keliya ee qasa u furan.
Beledweyne (HOL) - The Shabelle River in the central Somali town of Beledweyne has received higher-than-usual amounts of water, raising concerns of potential floods, according to a new warning report.
heshiiskaan ayaa ah mid kor loogu qaadayo xoojinta iskaashiga dhinaca waxbarashada ee labada dal, xilli wadanka Kenya uu kamid yahay dalalka arday ugu badan ee Soomaaliyeed ay waxbarasho u joogaan marka laga tago Uganda iyo Ethopia.
Heshiiskan ayaa qeyb ka ah Socdaalka Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre, uu ku joogo dalka Kenya ee la xiriira adkaynta xiriirka labada dal iyo horumarinta iskaashi dhinacyada badan leh.
Wafdi heer sare ah oo ka socday guddiga Midowga Afrika ayaa soo gabagabeeyay booqashadooda qiimeynta Soomaaliya, iyagoo wacad ku maray inay ilaalinayaan guulihii adkaa ee laga gaaray xasilinta Soomaaliya, ka hor bixitaanka ciidamada nabad ilaalinta Midowga Afrika.
Wafdigan oo uu hoggaaminayay madaxa qeybta howlgallada taageerada nabadda, Cheick Dembele, ayaa shacabka Soomaaliyeed u xaqiijiyay in aysan jiri doonin fawdo amni, markii ay bisha December ka baxaan Soomaaliya howlgalka Midowga Afrika.
“Guddi saddex geesood ah, oo ka kooban ATMIS, Xafiiska Taageerada Qaramada Midoobay ee Soomaaliya (UNSOS), iyo dowladda Soomaaliya, ayaa xaqiijin doona in si habsami leh loogu wareejiyo mas’uuliyadaha amniga ee ciidamada ammaanka Soomaaliya”ayuu yiri Cheick Dembele
Wafdiga ayaa la filayaa in ay u gudbiyaan warbixin qiimeyn iyo qorshe ah oo dhameystiran oo ay u gudbinayaan golaha nabadda iyo amniga ee Midowga Afrika oo qeexaya qaab-dhismeedka amniga ATMIS-ka kadib.
ATMIS ayaa soo gabagabeysay wajiyadii koowaad iyo labaad ee dhimista ciidamo gaaraya 5,000 oo askari, waxaana ay 13 saldhig oo ciidan ku wareejisay ciidamada nabad sugida Soomaaliya.
4,000 oo askari oo dheeraad ah ayaa la filayaa in laga saaro Soomaaliya dhamaadka bisha June, ka hor inta aan la gaarin dhamaadka December, sida ku cad Qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay 2710, kaas oo la ansixiyay 2023.
Waxaa jira qorshayaal lagu dhisayo ciidan ka dambeeya ATMIS si ay gacan uga geystaan ilaalinta xarumaha istiraatiijiga ah ee dadka, xarumaha Qaramada Midoobay iyo xarumaha muhiimka ah ee dawladda.
Gaza (Caasimada Online) – Xamaas ayaa markii u horeysay shalay ku dhowaaqday inay aqbashay hindise xabbad-joojin ah oo Masar iyo Qatar ay soo jeediyeen.
Hase yeeshee Israa’iil ayaa diidday heshiiskaasi, kaddib marki ay sheegtay in uusan buuxin shuruudaheeda aas-aasiga ah.
Taasi baddalkeeda, Israel waxay Isniintii sheegtay in ay sii wadeyso weerar ay sheegtay in ay ku qaadi doonto magaalada Rafax ee koofurta Gaza, halkaas oo ay ku nool yihiin in ka badan 1 milyan iyo badh qaxooti iyo barakacayaal Falastiiniyiin ah.
Hindisaha xabbad-joojinta ay aqbashay Xamaas ayaa isugu jira, saddex waji oo marka la isu geeyo ah xabbad-joojin soconeysa bilooyin.
Muddadaasi ayay ciidanka Israel uga baxayaan Gaza, labada dhinac ayaa isku weydaaranaya dadka ay kala hayaan wixi nool iyo inti meyd ahba. Iyo sidoo kale dib u dhiska Marinka Gaza iyo qodobo kale.
Waxa ay Xamaas aqbalaadeeda ku dhaawqday saacado kaddib marki ay Israil ku amartay ilaa 100,000 oo Falastiiniyiin ah in ay ka baxaan xaafadaha bari ee Rafax halkaas oo ay sheegtay in ay duullaan ku qaadeyso.
Goor danbe oo Isniintii shalay ahna, Israel ayaa duqeyn ay ka fulisay xaafado ku yaalla Rafax ku dishay in ka badan shan qof.
In ka badan 34 kun oo Falastiiniyiin u badan dumar iyo carruur ay Israil ku dishay Gaza tan iyo bishii October.
Israel ayaa weerartay Gaza kaddib marki ay Xamaas 7-di October weerartay koofurta Israa’iil halkaas oo ay ku dishay boqollaal qof kuna soo afduubatay boqollaal kale.
HE Chairman of Qatar Tourism Saad bin Ali Al Kharji met with HE Minister of Commerce and Tourism of the Republic of Djibouti Mohamed Warsama Dirieh, who is visiting the country.
Sanduuqa Carruurta ee Qaramada Midoobay (UNICEF) ayaa ku dhawaaqay in heshiiskaan uu dhigaayo sidii loo taageeri lahaa carruurta ay nafaqo darada heysato ee ku sugan Soomaaliya, gaar ahaan kuwa soo barakacay.
Heshiiskan oo ka dhacay xarunta dhexe ee KSrelief ee magaalada Riyaad ee dalka Sacuudiga ayaa ku kacaya 5-milyan oo dollar.
Waxaa looga gol leeyahay in lagu bixiyo adeegyada nafaqeynta, biyaha, iyo nadaafadda 15 goobood oo halista ugu badan ay ka jirto, waxaana ka faa’ideysanaya 101,000 oo caruur Soomaaliyeed ah.
KSrelief iyo Xafiiska Arrimaha Dibedda, Barwaaqo-sooranka iyo Horumarinta ee Ingiriiska (FCDO) waxay ku tabaruci doonaan $2.5 milyan midkiiba.
Labada dowladood ayaa sheegay in dhibaatada ka jirta Soomaaliya looga gudbi karo iskaashi dhexmara dowladda dhexe ee Soomaaliya iyo hay,addaha caalamiga ah.
Two strikes that killed 23 civilians during Somali military operations supported by Turkish drones must be investigated as war crimes, Amnesty International said today.
Advisor at the Royal Court and General Supervisor of the King Salman Humanitarian Aid and Relief Center (KSrelief) Dr. Abdullah bin Abdulaziz Al Rabeeah and United Kingdom (UK) Minister of State for Development and Africa Andrew Mitchell signed on Monday a joint cooperation agreement with the United Nations Children's Fund (UNICEF) to support multisectoral actions to combat severe acute malnutrition in Somalia.
Muqdisho (Caasimada Online) – Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa soo saartay digniino la xiriira fatahaado horleh oo laga cabsi qabo, kuwaasi oo la filayo in ay dhacaan asbuucan.
Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka Soomaaliyed ee SODMA ayaa ugu baaqday shacabka Soomaaliyeed in ay taxadaraan oo ay feejignadaan, si gaar ah shacabka ku nool gobollada Bay, Bakool, Galgaduud, Gedo iyo Jubbada Hoose.
SODMA ayaa sheegtay inay aad u sareyso suurta-galnimada in tobanka cisho ee soo socoto ay dhacaan fatahaado isugu jira kuwo ka yimaadda wabiyada iyo togaga soo rogmada.
Waxay si weyn u saameyn doonaan degmooyin ay kamid yihiin; Doolow, Luuq, Bu’aale, Jilib, Beledweyne, Bula-burde, Jalalaqsi, Mahaday, Jowhar, Balcad iyo qaar kale oo webiga uusan marin, sida ay shaacisay hay’adda SODMA.
“Degmooyin ka mid ah gobolada: Bay, Bakool, Gedo, Galgaduud, Mudug, Togdheer, Sool, Nugaal iyo Bari ayaa waxaa aad u sareeysa suurtagalnimada ah in ay fatahaado ka dhacaa ay saameeyn doonaan nolosha iyo hab-nololeedka bulshooyinka ku nool degmooyinkaas,” ayaa lagu yiri digniintan.
Hoos ka aqriso digniinta kasoo baxday SODMA
Digniin iyo tala-bixin ku aadan fatahaaddo la filayo in ay dhacaan tobanka casho ee soo socda (07 – 16 May 2024).
➤ Tobanka casho ee soo socota ee 07-da illaa 16-ka bisha May 2024-ka waxaa aad u sareeya suurta-galnimada in ay ka dhacaan fatahaado isugu jira kuwo ka yimaadda wabiyada iyo togaga soo rogmada, kuwaas oo aadka u saameeyndoona qaar ka mid ah degmooyinka dalka Sida; Doolow, Luuq, Bu’aale, Jilib, Beledweyne, Bula-burde, Jalalaqsi, Mahaday, Jowhar, Balcad iyo qaar kale oo webiga uusan marin.
➤ Degmooyin ka mid ah gobolada: Bay, Bakool, Gedo, Galgaduud, Mudug, Togdheer, Sool, Nugaal iyo Bari ayaa waxaa aad u sareeysa suurtagalnimada ah in ay fatahaado ka dhacaa ay saameeyn doonaan nolosha iyo hab-nololeedka bulshooyinka ku nool degmooyinkaas.
➤ Degmooyinka iyo gobollada kor ku xusan waxay wajihi doonaan khataro ka imankarta Fatahaada webiyada iyo daadadka ay togagu soo rogaan.
➤ Waxaa sare u soo kacaya heerka biyaha wabiyada Shabeele iyo Juba taasina waxaa sabab u ah roobabka xoogan ee ka da’aya qeybo ka mid ah dalka iyo buuralayda Ethiopia.
Xarunta ka digsta halis wadareedka ee SODMA, ayaa mar kale Bulshada Soomaaliyeed u direeysay digniino iyo talooyin si loogu feejignaado saameynta roobabka guga uu ku yeelan karo nafta iyo Hantida shacabka Soomaaliyeed.
SODMA waxeey bulshada kula talineynaa inay tixgeliyaan Digniinaha ka soo baxaya hay’adda SODMA iyo dhamaan xaaladaha ku soo cusboonaanaya arrimaha roobabka
Nairobi (Caasimada Online) – Dowladaha Kenya iyo Soomaaliya ayaa shalay magaalada Nairobi ku kala saxiixday heshiisyo ay ka mid yihiin iskaahsiga difaaca, amniga, iyo ganacsiga.
Heshiisyadaan ayaa daba socda booqashadii uu shalay Nairobi ku tegay Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamza Cabdi Barre, waxaana faahfaahin ka bixiyey wasiirka arrimaha dibadda Soomaaliya Axmed Macalin Fiqi.
Wasiir Fiqi oo la hadlay Idaacadda VOA wuxuu ka mid ahaa wasiirradii wax ka saxiixay heshiisyada lagu gaaray Nairobi, wuxuuna bulshada Soomaaliyeed faahfaahin ka siiyey qodobada ay saxiixeen.
Heshiiskaan ayaa dhacay saddex shir kadib, waxaana heshiisyada la galay ay kala quseeyaan, qeybna ka ahaa dhinacyadii saxiixay wasaaradaha, Gaashaandhigga, Ganacsiga, Waxbarashada, Amniga, Gaadiidka iyo Duulista Hawada, Kalluumeysiga iyo Arrimaha Dibadda.
“Arrimaha dibadda waxaa lagu heshiiyey in dalba dalka kale uu garab ka siiyo caqabadihii soo wajaha, dhanka gaashaandhigga iyo amniga waxaa diiradda la saaray fududeynta isku socodka bulshada iyo la dagaalanka argagixisada, waxaana la magacaabay labo guddi oo loo xil-saaray inay ka soo shaqeeyaan arrimahaas,” ayuu yiri Wasiir Fiqi.
Sidoo kale Fiqi ayaa sheegay in bisha 6-aad uu soo dhamaanayo shaqada guddiga loo xil-saaray iskaashiga gaashaandhigga, halka guddiyada loo xil-saaray isku socodka dadka, sida amniga iyo fududeynta safarrada dhulka ah iyo Fiisaha ay soca doonaan ilaa bisha October.
Wasiirka Arrimaha Dibedda ee Soomaaliya Mudane Axmed Macallin Fiqi ayaa Sooaamliya u saxiixay heshiiskan, halka uu Kenya u saxiixay Wasiirka Arrimaha Dibedda Mudane Musalia Mudavadi, heshiisyadan Is-afgarad ee ay gaareen labada dal, ayaa kor loogu qaadayaa xiriirka iskaashi iyo wax wada qabsiga ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya.
Sidoo kale, Wasiirka Waxbarashada, Hiddaha iyo Tacliinta Sare, Mudane Faarax Sheekh Cabdulqaadir iyo Wasiirka Waxbarashada Kenya Mudane Ezekiel Machogu, ayaa kala saxiixday Heshiiska Is-afgaradka oo ku saabsan Iskaashiga Waxbarashada, Tababarka iyo Cilmi-baarista, kaas oo kor loogu qaadayo xoojinta iskaashiga dhinaca waxbarashada ee labada dal.
Heshiisyadan ayaa qeyb ka ah Socdaalka Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre, uu ku joogo dalka Kenya ee la xiriira adkaynta xiriirka labada dal, horumarinta iskaashiga dhinacyada badan leh.
Fal-celin culus oo ka dhalatay heshiiska xasaasiga ee DF Somalia iyo Kenya
in News - Wararka
Posted
Nairobi (Caasimada Online) – Dowladaha Soomaaliya iyo Kenya ayaa shalay galab ku kala saxiixday magaalada Nairobi ee caasimadda dalka Kenya heshiisyo is-afgarad oo muhiim ah.
Heshiisyadan oo ku saabsan dhinacyada, arrimaha dibedda, nabadgalyada, dhaqaalaha, ganacsiga, waxbarashada iyo arrimaha adeegga bulshada, ayaa waxaa ka dhashay durba fal-celin xooggan, ayada oo dadka siyaabo kala duwan uga hadleen.
Heshiiska ayaa waxaa Soomaaliya u saxiixay wasiirka arrimaha dibedda ee Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi, halka dhanka Kenya uu u saxiixay wasiirka arrimaha dibedda Musalia Mudavadi.
Heshiisyadan Is-afgarad ee ay gaareen labada dal ayaa waxaa la sheegay in kor loogu qaadayo xiriirka iskaashi iyo wax wada qabsiga ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya.
Sidoo kale waxay heshiisyadan qeyb ka yihiin socdaalka ra’iisul wasaare Xamza Cabdi Barre uu ku joogo dalka Kenya ee la xiriira adkaynta xiriirka labada dal iyo horumarinta iskaashiga dhinacyada badan leh.
Haddaba, Sidee looga fal-celiyay arrintaan?
Axmed-dahir Shaafici Cabdullaahi: “Kenya waxay hirgili la’dahay heshiishyadii hore loo galay sida isku socodka xuduud benaadka, duulimaadka tooska (direct flights from Mogadishu to Nairobi) iyo heshiishyo kale, markaa kuwaanna kuwaas bey la mid yihiin.”
Cabdisalaan Maxamuud ayaa sidoo kale waxa uu yiri “Kenya oo wadankeena inta yimaadaan heshis la saxiixanaya lama haayo ayaga lee loo tagaa?!.”
“Heshiis is-afgarad oo hadhow waqtiga doorashada la inkiri doona yuu dhicin,” ayuu yiri Mustafe oo isna kamid ah dadka ka fal-celiyay heshiiskan.
Sakariye Cali Dayib: “Hambalyo- Soomaaliya iyo Kenya waxaa ka dhaxeeya xiriir diblomaasiyadeed oo qoto dheer. waan soo dhawaynaa hishiisyadaan is-afgarad ee la wada gaaray.”
“Ganacsiga laguu sheegyo waa qaadka keliya,” ayuu yiri Cumar Jaamac Shire.
Duceysane Cali ayaa isna sidoo kale waxa uu yiri “Naga daya ciyaarta heshiis manan galin ee Kenya waxay rabto ayaa u fududeynay, intaas afkiina masoo qaban waayay.”
“Heshiis la saxiixay waxba inoo tari maayo ilaa laga helo dhaqan-gilin, ma Kenya ayaa wax dhaqan galineyso,” ayuu yiri Ibraahim Aadam Yuusuf.
The post Fal-celin culus oo ka dhalatay heshiiska xasaasiga ee DF Somalia iyo Kenya appeared first on Caasimada Online.