Xog: Xasan oo Mareykanka u safraya xilli uu xoogeysanayo ololaha aqoonsiga Somaliland

[Deeq A.]

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud ayaa u safraya dalka Mareykanka, halkaasi oo uga qeyb-geli doono kalfadhiga 80-aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay (UNGA).

Kalfdhigan oo furmaya 9-ka September 2025 ayaa ka qabsoomi doona xarunta Qaramada Midoobay ee magaalada New York, sida ay inoo xaqiijiyeen ilo diblomaasiyadeed.

Kalfadhigan ayaa halku dhiggiisu yahay “wadajir ayaa wanaag badan: 80 sano iyo wixii ka dambeeya nabadda, horumarka iyo xuquuqda aadanaha.”

Madaxweyne Xasan ayaa lagu wadaa inuu khudbad ka jeediyo, taas oo noqonaysa markii labaad ee kalfadhiga Golaha Guud ee QM ka hadlo tan iyo markii uu dib ugu soo noqday xafiiska.

Inkastoo kalfadhiga golaha uu furmayo 9-ka bisha soo aadan, haddan doodda heerka sare ee madaxda dalalka ayaa qeybtooda ugu muhiimsan waxay bilaaban doonta 23-ka September.

Golaha Guud ee QM waa hay’adda ugu sarreysa ee ururka oo qaabilsan dejinta siyaasadaha waaweyn. Golaha oo ay xubno ka yihiin dhammaan dalalka QM, wuxuu fursad siinayaa in la gorfeeyo arrimaha caalamiga ah ee ku cad Axdiga Qaramada Midoobay. Dal kasta oo ka tirsan 193-ka xubnood wuxuu leeyahay cod siman.

Si kastaba, safarka Madaxweynaha Soomaaliya ee Mareykanka ayaa kusoo aadaya xilli uu xoogeystay ololaha aqoonsi raadinta ee Somaliland, kaasi oo Mareykanka looga dalbanayo inuu dal madax banaan u aqoonsado.

Inkastoo dowladda Mareykanka ay si cad u sheegtay inay si adag ugu taagan tahay siyaasaddeeda muddada dheer soo jirtay ee taageeridda midnimada Soomaaliya, haddana Washington waxaa kusii kordhaya cadaadiska lagu doonayo in la aqoonsado dhulka gooni-u-goosadka ah ee Somaliland.

Yaa riixaya ololahan?

Ololaha aqoonsi-raadinta ee Somaliland ayaa waxaa riixaya Imaaraadka Carabta oo door hoggaamineed ka qaadanaya dadaallada lagu horumarinayo qadiyadda Somaliland ee ka socda Washington iyo caasimadaha Yurub.

Imaaraadka ayaa maalgelin ballaaran ku samaynaya mid ka mid ah shirkadaha ololeynta (lobby) ee ugu awoodda badan caalamka, si loo dhiso taageero siyaasadeed loona saameeyo warbaahinta caalamiga ah, sida ay muujinayaan diiwaannada rasmiga ah iyo ilo-wareedyo siyaasadeed.

Somaliland oo iskeed ugu dhawaaqday madaxbannaani sanadkii 1991, ayaa muddo dheer raadineysay aqoonsi rasmi ah oo ka yimaada Mareykanka iyo dalal kale. Maadaama aanay lahayn xiriir diblomaasiyadeed, waxay si weyn ugu tiirsan tahay shirkado gaar loo leeyahay oo ololeyn ah si ay u gaarto go’aan-sameeyayaasha iyo warbaahinta.

Xudunta ololahan waa FGS Global, oo ah shirkad caalami ah oo ka shaqeysa isgaarsiinta istaraatiijiga ah iyo lobbiga, kuwaas oo macaamiishooda caalamiga ah ay ka mid yihiin Imaaraadka.

Diiwaano la helay ayaa muujinaya in Abu Dhabi ay siisay FGS Global ku dhowaad $2.6 milyan muddo lix bilood, iyadoo kharashka sannadlaha ah ee Imaaraadku ku bixiyo shirkaddan uu gaari karo $5 milyan.

Haatan, taageerada dhaqaale iyo midda siyaasadeed ee Imaaraadku waxay Somaliland ka caawisay inay ka soo muuqato ajandaha Washington.

Laakiin ilaa uu isbeddel ku yimaado siyaasadda Mareykanka, khubaradu waxay aaminsan yihiin in dadaalka aqoonsi raadinta uu weli ahaan doono mid adag, iyadoon loo eegin awoodda lobbiga ee gadaashiisa taagan.