Deeq A.

Nomad
  • Content Count

    212,205
  • Joined

  • Last visited

  • Days Won

    13

Posts posted by Deeq A.


  1. Golaha wasiirrada xukuumadda xil-gaarsiinta ayaa ganacsatada iyo shacabka Soomaaliyeed ugu baaqay in gurmad degdeg ah lala gaaro dowladda iyo shacabka Suudaan oo wajahaya fatahaadihii ugu ba’naa ee dalkaas soo mara muddo ka badan 100 sano.

    “Waxaan u tacsiyeynay waddanka aan walaalaha nahay ee Suudan oo aan leenahay Soomaaliya waa ay idin garab taagan tahay. Waxaan ugu baaqeynaa dhammaan ganacsatada Soomaaliyeed iyo shacabka Soomaaliyeed in gurmad deg deg ah la siiyo walaalaheen Suudan oo na garab istaagay xilligii aan u baahneyn” ayuu yiri sii hayaha Wasiiru dowlaha Xafiiska Ra’iisul wasaaraha, Cabdullaahi Xaamud.

    Shirka Golaha oo uu guddoomiyay Sii hayaha Ra’iisul Wasaaraha dalka, mudane Mahdi Maxamed Guuleed ayaa sidoo kale lagu go’aamiyay in muwaadiniinta Suudaan ee ku dhaqan Soomaaliya laga dhaafo kharashaadka degganaanshaha iyo ganaaxyo haddii ay jireen.

    Suudaan oo ka mid ah dadalka sida weyn u garab istaagay Soomaaliya, waxaa ku nool in ka badan 7,000 oo mawaadiniin Soomaaliyeed ah oo isugu jira arday iyo qoysas kale.

    View the full article


  2. Duqa Caasimadda Garoowe Axmed Siciid Muuse ( Axmed Barre), ayaa markii u horraysay shaaciyay in ay maxkamad la tiigsan doonaan Mas’uuliyiinta Xasaanadda leh ee bixin waaya canshuurta sannadlaha ee laga qaado guryaha.

    Duqa oo su’aal laga weydiiyay sababta ay Dowladda Hoose albaabada ugala baxdo guryaha Canshuurta lagu leeyahay, ayaa sheegay in dadka ugu badan ee aan canshuurta bixin ay yihii mas’uuliyiinta dowladda ee Xasaanadda leh, sidaasi darteedna guryahooda albaabada laga saaro,  maadaama iyaga aan la xirin Karin.

    Mudane Axmed Barre, oo marti ku ahaa barnaamij ka baxa Telefishinka Dowladda ee PTV, ayaa tilmaamay in ay jiraan mas’uuliyiin dowladeed oo xasaanadooda kaga dhuunta Canshuurta ku waajibtay guryahooda, taasina ay tahay mid aan la aqbali Karin.

    Sidoo kale, wuxuu sheegay in Mas’uuliyiinta aan canshuurta bixin, ay yihiin kuwa Dowladda Hoose dhaliila, kadib markii ay ku guul-darraysteen in guryahooda ay canshuurta kala baxaan, balse wixii haatan ka dambeeya maxkamad lala tiigsan doono.

    Mar wax laga weydiiyay, haddii ay jiraan dad danyar ah oo awoodi waayay bixinta Canshuurta, kadibna albaabada lagala baxay, ayuu ku jawaabay in dadka danyarta ah ay yihiin kuwa ugu horreeya ee Canshuurta bixiya, maadaama aysan deganayn guryo waaweyn oo canshuur badan laga rabo.

    PUNTLAND POST

    The post Duqa Garoowe oo sheegay in ay maxkamad la tiigsan doonaan mas’uuliyiin xasaanadleh appeared first on Puntland Post.


  3. Taliye ku xigeenkii hore ee NISA, Ismaaciil Daahir Cismaan oo wareysi gaar ah siiyey Shabelle ayaa sheegay in wax laga xumaado ay tahay in dowladda federaalka ay dheemish ku tilmaamto hoobiyeyaashii xalay lagu garaacay qeybo badan oo ka mid ah Caasimadda.

    Ismaaciil ayaa sheegay in taasi ay muujineyso aqoon darrida heysata saraakiisha hay’adaha amniga ee dowladda Soomaaliya, sida uu hadalka u dhigay.

    Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in ay jirto mas’uuliyad darro aad u weyn iyo habac-sanaan ka dhex-jirta hay’adaha ammaanka Soomaaliya.

    Hadalkan ayaa ku soo aadaya, iyadoo xalay magaalada Muqdisho laga maqlay dhawaqa tiro hoobiyeyaal ah, kuwaas oo taliska Booliska Soomaaliyeed ku tilmaamay inay ahaayeen dheemish, islamarkaana ay wadaan baaritaano dheeraad ah oo ku aadan dhacdadaasi.

    View the full article


  4. IMG-20200911-WA0000.jpg?resize=1000%2C56One reason why reform is hard is that politicians often have a strong incentive to oppose it.

    Enforceable property rights are still far too rare in poor countries

    Twenty years ago a Peruvian economist made a startling observation. People in poor countries are not as poor as they seem. They have assets—lots of them. But they cannot prove that they own them, so they cannot use them as collateral. Hernando de Soto estimated that the total value of informally owned land, homes and other fixed assets was a whopping $9.3trn in 2000 ($13.5trn in today’s money). That was more than 20 times the total of foreign direct investment into developing countries over the preceding decade. If small farmers and shantytown-dwellers had clear, legal title to their property, they could borrow money more easily to buy better seeds or start a business. They could invest in their land—by irrigating it or erecting a shop—without fear that someone might one day grab it. Property rights would make the poor richer, he argued.

    Since his book, “The Mystery of Capital”, was published, its ideas have spread. Indonesia, Thailand and Vietnam have pursued vast titling projects, mapping and registering millions of land parcels. India wants to use drones to map its villages. Ethiopia has registered millions of tracts. Rwanda has mapped and titled all its territory for $7 per parcel, thanks to cheap aerial photography. Studies suggest that titling has boosted agricultural productivity, especially in Asia and Latin America. The World Bank wants 70% of people to have secure property rights by 2030.

    That is unlikely to happen, however. Despite all these efforts, only 30% of the world’s people have formal titles today. In rural sub-Saharan Africa a dismal 10% do (see article). Just 22% of countries, including only 4% of African ones, have mapped and registered the private land in their capital cities. As covid-19 destroys jobs, there has been a global upsurge in evictions and home demolitions, says the un. Some 1bn people, nearly one in five adults, according to another survey, fear they will be evicted within five years, often because they do not formally own the land under their homes. Almost half of sub-Saharan women fear that divorce or widowhood would mean losing their fields or the roof over their heads.

    As Mr de Soto warned, establishing a system of secure property rights is hard. Simply giving property-holders a title deed is not enough. A legal document is worth little if its owner cannot easily use it. Even in Rwanda, 87% of sales involving parcels of rural land were still done informally five years after the drive to give everyone deeds ended. Other countries have seen similar failures. All too often the institutions needed to enforce property rights smoothly, impartially and transparently are missing.

    In many countries transactions are painfully slow. Registering a property takes an average of 108 days in South Asia and 64 in Latin America, as against just 24 days in oecd countries. In India two-thirds of civil-court cases are land disputes, which take an average of 20 years to resolve. New software platforms that make transactions and mediation easier should help. But technology can do only so much.

    Other laws often undermine property rights. In more than 30 countries daughters and widows do not have the same land-inheritance rights as sons or widowers. In dozens more women find it hard to own land because of customary law, which is unwritten but vigorously enforced in many villages. Mining and forestry laws may override land laws, as in Mozambique. Ethiopia’s registering of millions of land parcels in the 2000s was undermined by restrictions on their use as collateral.

    Restrictive planning laws make matters worse. In South Asia, where 130m people live in slums, zoning rules and land-hoarding by government agencies make it harder and costlier for people to buy formal property. And where title is insecure, land is less likely to be developed. Instead, people are pushed into low-rise slums far from the centre: the resulting sprawl means South Asian cities are growing twice as fast in area as in population. In Anglophone Africa some planning laws draw on colonial-era statutes designed for spacious English suburbs. In Dar es Salaam in Tanzania, the minimum plot size for a formal dwelling is 400 square metres. A slum home is perhaps one-fortieth of that.

    One reason why reform is hard is that politicians often have a strong incentive to oppose it. In much of the developing world, the power to allocate land—or to decide who does so—is extremely lucrative. Politicians are often the worst land-grabbers, in order to enrich themselves and to reward supporters. Stronger property rights for the little guy would make such looting harder.

    Ruling parties often ally with rural traditional leaders to thwart change. Globally 2.5bn-3bn people live on some 6bn hectares of communal land (or three Russias and a Brazil). In Africa more than 50% of people do. Since 1990, 39 of Africa’s 54 countries have passed land laws to give people on communal land stronger ownership rights. Yet in some countries, such as Malawi and Zambia, chiefs have blocked reforms. In others toxic deals between urban and rural bigwigs deprive poor people of rights to their own land. This is an acute problem in South Africa’s “former homelands”, where many black people were consigned during apartheid and where one-third of South Africans still live, with minimal property rights.

    Well-meaning laws sometimes have loopholes for elites to exploit. Rules that allow expropriation in the public interest are abused to transfer land to cronies, for example. One study of African and Asian laws found that only half required compensation in the case of state-led expropriation. Some governments simply ignore the law. Officials in Brazil, Colombia and Kenya have thrown slum-dwellers out of their shacks or bulldozed rural people’s ancestral land. In Niger, Indonesia and the Philippines land-rights activists have been locked up or intimidated. Property rights cannot work unless the law applies to everyone.

    Land is an emotive issue, especially where memories of colonial expropriation still linger. In parts of southern Africa, when a baby is born, its umbilical cord is buried in the ground. The introduction of modern, legally enforceable property rights will always be politically fraught. Nonetheless, reformers must keep up the long, hard slog of recording who owns what, cementing individual property rights in law and building the institutions to uphold them. As Mr de Soto argued, capitalism should be for the many, not just the few.

    Source: The Economist

    The post Land reform in poor countries appeared first on Puntland Post.


  5. Wasaaradda gargaarka iyo maaraynta masiibooyinka dawladda FS ayaa soo saartay digniin cusub oo ku aadan in la filan karo fatahaad baaxad leh oo uu todobaadka soo socda samayn karo wabiga Shabeelle, maadaama la saadaalinayo in roobab mahiigaan ah ay ka da’aan dhulka sare ee Ethiopia oo wabigu ka soo bilowdo.

    Warbixin ka soo baxday wasaaradda ayaa lagu sheegay in haatanba xaafado ka mid ah magaalada Baladweyne ee xarunta gobolka Hiiraan uu wabigu ku fatahay, ayna ka dhalatay saamayn nololeed.

    f85b49b8-492d-4821-a9fa-456a01830311.jpg

    View the full article


  6. Nairobi (Caasimada Online) – Agaasimaha waaxda dacwad oogista Kenya (DPP) Noordin Haji ayaa amray in lasoo xiro barasaabka Gaarisa Cali Bunow Qorane iyo afar sarkaal oo ka tirsan maamulka Gaarisa, ayada oo lagu tuhmayo inay xadeen 235 milyan oo shillin, oo ahayd lacag ka timid Bankiga Adduunka.

    Lacagtan ayaa dollar ahaan u dhiganta 2,167,579 (laba milyan, boqol lixdan iyo toddoba kun, shan boqol toddobaatan iyo sgaala).

    Bayaan kasoo baxay ayuu Noordin Haji ku sheegay in amarka xariga uu ka dambeeyey kadib markii lasoo geba-gebeeyey baaritaan ay Guddiga Anshaxa iyo La-dagaallanka Musuqmaasuqa (EACC) ku sameeyeen lacag si qaladan loo adeegsaday oo la siiyey maamulka, taasi oo qeyb ka ahayd Barnaamijka Taageerada Magaalooyinka Kenya ee uu bixiyey Bankiga Adduunka

    Kadib markii lasoo geba-gebeeyey baaritaanka, EACC ayaa ku talo bixisay in lasoo xiray Cali Bunow iyo afar sarkaal oo kale oo lagu eedeeyey dacwado dhowr ah.

    Afarta qof ee kale ee lala eedeeyey Cali Bunow ayaa kala ah; madaxa maaliyadda gobolka Ibrahim Nur Malow, madaxa lacagta Mohammed Ahmed Abdullahi, madaxa fulinta dowladda hoose Abdi Shale, iyo madaxa xisaabaadka dowladda hoose Ahmed Abdullahi Aden.

    Xafiiska DPP ayaa sheegay in lacagtii la siiyey maamulka Gaarisa la leexsaday islamarkaana aan loo adeegsan habkii loogu talo-galay.

    Lacagta ayaa qorshuhu ahaa in lagu dhiso suuqa Qorahay, dib loogu dayac tiro waddooyinka iyo mashruucyo kale. Hase yeeshee waxaa sida la tuhunsan yahay la leexsaday Febraayo ilaa September 2019.

    Noordin Haji ayaa sheegay in la hayo caddeymo ku filan oo dacwado loogu soo oogi karo Cali Bunow iyo dadka lala eedeeyey.

    The post KENYA oo amartay in lasoo xiro barasaabka Gaarisa Cali Bunow Qorane + Sababta first appeared on Caasimada Online.


  7. Somalia’s education policymakers are under pressure to explain how secondary schools in the capital Mogadishu reported massive failure in the national examination, while those in regions bordering Kenya had high grades.

    Results released on Sunday for Grade 12 exams for the 2019/2020 school calender showed that 33,727 students sat the national tests.

    Of these, 25,177 students, representing about 75 percent, passed the exams and qualified to join tertiary institutions. But, of the 8,550 who failed most of them are from Benadir, the metropolitan region that includes Mogadishu.

    Jubbaland State, which borders Kenya, produced the best five students nationally and only 33 out of 987 candidates scored below average.

    Schools from four federal states – Hirshabelle, South West, Jubbaland, and Galmudug  – as well as Benadir, Somalia’s administrative region, registered candidates for the national exam.  Puntland, a semi-autonomous state, set a parallel local exam for its students.

    Questioned over the mass failure in Mogadishu, Education Minister Goddah Barre blamed students and teachers, claiming the learners spent too much time smoking tobacco and recording Tiktok videos, while tutors were of poor quality.

    For the good performance in Jubbaland, Mr Barre said they had better teachers from neighbouring Kenya.

    Challenges

    Benadir had 25,000 students who sat the exam, but none was in the top ten. Instead, the region had the highest number of failures with 7,873 students scoring below average, representing 92 percent of those who scored poorly.

    Education stakeholders in Somalia have lampooned the minister for allowing the sitting of national exams despite the insecurity and Covid-19 challenges.

    Thabit Mohamed, a former Mayor of Mogadishu, said the results were indicative of the “impending collapse of the school system in Somalia.”

    “The Federal Ministry of Higher Education must produce empirical evidence on this unprecedented secondary school exam results,” he said.

    Mr Barre admitted that Covid-19 and insecurity may have contributed but was unconvincing as to why the capital region had massive failures.

    Students sat the exams across 122 centres most of which were private schools, who ran their affairs unregulated. In Jubbaland for instance, only about ten percent of the schools are public, while nearly every school in Benadir is private.

    While experts reckon that private schools can hire qualified teachers and charge fees suitable to run their affairs, all face the same threat of insecurity.

    An analysis by the Somali Open Data, an online portal, showed that nearly all the schools were under threat from the Al-Shabaab terrorist group, the Covid-19 pandemic, and general environmental risks. But the platform did suggest that availability of books, ownership of schools, and teachers hired to deliver lessons mattered.

    A July 2020 report by the Heritage Institute, a think-tank in Mogadishu, said most Somali schools lack qualified teachers, a result of poor training. Until last month, there had been no unified curriculum, which means it might take another three years to implement it.

    “The complete privatisation of basic education led to compromised quality and commercialisation and left millions of Somali children from impoverished or rural families out of school,” the Heritage Institute said in its report titled ‘Fostering Skills through Demand-driven Education System.’

    Literacy 

    Somalia, once Africa’s top country with the highest literacy levels, is now one of the lowest following three decades of civil war and the al-Shabaab menace. The World Bank says only three in ten people in Somalia can read and write. It is worse for girls. Just a quarter of the female population can read or write.

    By 2019 for instance, only three in ten children were enrolled in primary school, while only one in five were admitted in secondary school.

    Dahir Hassan, the Rector of Simad University in Mogadishu and the chairperson of the Association of Somali Universities said there is unlikely to be any changes in performance until the conditions in which children learn are improved.

    “Students’ school performance will not improve unless socio-economic issues surrounding ordinary Somali families are addressed,” he said.

    “Exam failure and school dropout are likely to continue and grow.”

    Somalia’s exams have faced crises before.  In May last year, the Ministry cancelled thenational secondary exams after papers leaked on social media, forcing students to retake the tests several weeks later.

    Puntland

    Despite the chaos, Somalia says it will not recognise Puntland certificates after it administered its own exams. Authorities have said none of the Puntland students will be admitted to the national universities.  The best 100 students benefit from full government scholarship in public universities.

    “In reality, it does not matter who manages education —federal ministry or regional ministry — what matters is that the system in place is effective and efficient,” said Abdirashid Hashi, the Director of the Heritage Institute, on Sunday.

    “To give education a national character the federal government could give resources to states and monitor and evaluate it.”

    He further stated that Somalia’s foremost challenge is hiring qualified teachers.

    Most countries in the region like Kenya and Uganda run a national curriculum for both public and private schools. Others in the world like Germany allow varied curriculum for each federal region but which the federal government endorses.

    Abu Shahid, a political strategist and founder of the Kulmiye Institute of Political Studies cautioned against turning the results into a political issue. 

    “They should ask themselves forensically what were the underlying causes? Were there gaps or lapses or disparities somewhere within the system?”

    The post Mass exam failure stirs up a storm in Somalia first appeared on Caasimada Online.


  8. Ankara (Caasimada Online) – Turkey ayaa madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron ku cambaareysay hadallo “kibir leh oo ka turjumaya fikradihii gumeysiga” oo uu jeediyey xilli ay kasii dareyso xiisadda Turkey iyo Greece ee Mediterranean-ka.

    Bayaan ay soo saartay Khamiisti ayey wasaaradda arrimaha dibedda Turkey ku sheegtay in Macron uu halis gelinayo danaha Midowga Yurub, isaga oo eegaya tiisa shaqsiyeed.

    “Macron waxa uu isku dayayaa inuu cashar bixiyo isaga oo si tartiib ah u muujinaya fikradihii gumeystayaashii hore,” ayaa lagu yiri bayaanka.

    Qoraalka Turkey ayaa yimid kadib markii Macron uu ku booriyey Yurub inay mowqif cad oo mideysan ka qaataan Turkey, isaga oo sheegay in Ankara “aysan hadda kadib saaxiib la ahayn” Yurub, sababo la xiriira ficilladeeda Mediterranean-ka iyo Libya.

    “Haddaan nahay Yurub waxaan u baahannahy inaan lahaano mowqif adag oo cad, hab dhaqanka madaxweyne Erdogan waa mid aan la aqbali karin,” ayuu yiri Macron.

    Waxaa jirta cabsi xooggan oo ku saabsan in dagaal uu si kam ah uga dhex qarxi karo labada dal ee Greece iyo Turkey oo isku haya maamulka dhul badeed la rumeysan yahay inay ka buuxaan saliid iyo gaas.

    Faransiiska ayaa la rumeysan yahay inuu ka carreysan yahay fashilkii ka raacay dagaalka Libya ee uu ku taageerayey dagaal ooge Khalifa Haftar oo ay kaga adkaatay dowladda Libya ee Turkiga uu taageero.

    The post Turkey oo jawaab kulul ka bixisay hadallo 'kibir leh' oo kasoo yeeray Macron first appeared on Caasimada Online.


  9. Somalia: Heavy artillery shelling in Mogadishu

    Explosions were heard throughout Mogadishu and the situation in Mogadishu is tense tonight

    Up to four mortars were fired at the Presidential Palace with no real casualties yet

    The mortars came as President Farmajo and the five regional presidents met at the presidential palace today

    Somalia’s insecurity is what we’re after when taking illegal looga threw Ra Prime Minister Ali Khaireh

    Qaran News


  10. Dhir lagu daweeyo  Fayraska Covid-19?

    Artemisia
    Artemisia waxaa muddo dheer lagu daweynayay Malaariyada

    Bishii April ee sannadkan, dalka Madagascar ayaa soo jiitay indhaha caalamka ka dib markii uu shaaciyay in dhir maxalli ah uu kula tacaali doono Fayraska Korona.

    Madaxweynaha waddankaasi, Andry Rajoelina, ayaa shacabkiisa u ammaanay cabitaan ka sameysan dhirta loo yaqaan Artemisia.

    Illaa hadda ma jirto caddeyn muujinaysa in dhirtaasi – oo qeyb ahaan lagula tacaalo cudurka Malaariyada – ay wax ka tari karto fayraska Covid-19, sida ay shaacisay hay’adda caafimaadka adduunka ee WHO.

    Hadaba maxaa laga ogyahay dhirtaasi?

    Dhirta Artemisia ayaa asal ahaan ka timid qaaradda Aasiya, waxaana hadda ay ka baxdaa caalamka oo dhan gaar ahaan deegaannada kuleylka iyo qoraxda leh.

    Dadka Shiinaha ee xanuunnada ku daweeya dawo dhireedka ayaa muddo 2,000 oo sano ka badan ku dabiibi jiray cuduro ay duumada ama malaariyada ka mid tahay, waxayna sidoo kale u isticmaali jireen xanuun baabi’iye iyo qandho jebin.

    Shiinaha waxaa dawo dhireedkan looga yaqaan “qinghao.”

    Artemisia wax ma ka tari kartaa Covid-19?

    Madaxweynaha Madagacscar, Rajoelina, ayaa bishii April ee sannadkan sheegay in tijaabooyin la sameeyay ay muujiyeen in dawo dhireedka laga sameeyo Artemisia ay waxtar u leedahay bukaannada Covid-19. Sheegashadaasi ayuu markale ku celiyay bishan September.

    Balse ma jirto caddeyn si shaac-baxsan u muujinaysa arrinkaasi.

    Sidoo kale lama oga waxyaabaha laga sameeyay cabitaanka ay soo saartay Madagascar, inkastoo dowladda dalkaasi ay sheegtay in 60″% ay tahay dhirta Artemisia oo la farsameeyay.

    Dalkaasi ayaa sidoo kale billaabay soo saaridda kaabsool iyo dawo kale oo la isku duri karo, kuwaas oo hadda maraya heer tijaabo ah.

    Andry Rajoelina
    Madaxweynaha Madagascar, Andry Rajoelina, ayaa sheegay in sharoobada ay waxtar leedahay

    Khubaro ka socota Jarmalka iyo Denmark ayaa tijaabo ku sameeyay dhecaanka dhirta Artemisia, waxayna sheegeen in ay ku arkeen in xoogaa waxtar ay u leedahay noocyada cusub ee Fayraska Korona. Waxay arrintaas ku ogaadeen tijaabo shaybaar.

    Cilmibaarista – oo aanay si madaxbannaan u hubin khubaro kale – ayaa muujinaysa in isticmaalka dheecaanka ay muujisay ka hortagga Fayraska, marka lagu daray maadada ethonal-ka oo saafi ah iyo biyo la miiray.

     

    Khubarada ayaa kala ka shaqeynaya Jaamacadda Kentucky, sidii mustaqbalka dawo dhireedka loogu tijaabin lahaa bani’aadanka.

    Shiinaha ayaa dhankiisa wado tijaabo u gaar ah oo ku aadan dawo dhireedka laga sameeyo artemisia Annua.

    Khubarada Koonfur Afrika ayaa dhankooda tijaabooyiin sheybaar ku sameeyay dhirta Artemisia Annua iyo nooca kale oo loo garanayo Artemisia Afra, si ay u xaqiijiyaan faa’iidada ay u leeyihiin Covid-19. Balse illaa iyo hadda ma jirto wax natiijo ah oo ka soo baxay tijaabooyinkaasi.

    Maxay WHO ka tiri artemisia?

    Hay’adda caafimaadka adduunka (WHO) ayaa sheegtay in aanay weli macluumaad faahfaahsan ka helin tijaabooyiinka lagu sameeyay Madagascar.

    ,
    ,

    Jean-Baptiste Nikiema oo katirsan WHO qeybta Afrika ayaa BBC-da u sheegay in hay’adda caafimaadka ay ka qeyb qaadan karto tijaabooyinka dambe, balse ay taasi ku xiran tahay macluumaadka ay ka helaan tijaabooyinkii hore.

    Haddase, WHO waxay sheegaysaa in aanay jirin caddeyn muujinaysa in dawo dhireedka laga sameeyo Artemisia ay wax ka tari karto Covid-19.

    Khatarta ay ku keeni karto Malaariyada

    Maadaama dhirta Artemisia Annua laga sameeyo dawada cudurka Malaariyada, waxaa jiro walaac ah in haddii si aan la xakameyn loo isticmaalo ay xoojin karto difaaca ilma-qabata malaariyada.

    Waxaa jiro dalal ku yaal Koonfur-Bari Aasiya oo durbadiiba lagu arkay inuu yaraaday waxtarka ay dawada Artemisia u leedahay cudurka Malaariyada.

    WHO ayaa hadda ka digaysa isticmaalka dawo dhireedka artemisia ee aan lagu farsameyn warshadaha dawooyinka, iyadoo ka cabsi qabta in taasi ay horseedo in ay la qabsato ilma-qabatada Malaariyada.

    Qaran News


  11. Saddex musharrax  Afrikaana oo u tartameya Madaxa Ururka Ganacsiga ee Adduunka,Maxayse ku soo kordhin doonaan Qaaradda?

    Saddexda musharrax ee Afrika ka socota ee u tartameysa madaxa Ururka Ganacsiga ee Adduunka
    Saddexda musharrax ee Afrika ka socota ee u tartameysa madaxa Ururka Ganacsiga ee Adduunka

    Saddex ka mid ah siddeedda musharrax ee u tartameysa xilka madaxa Ururka Ganacsiga Adduunka ee WTO waxay ka socdaan qaaradda Afrika. Haddaba weriyaha BBC-da ee arrimaha ganacsiga, Zawadi Mudibo, wuxuu warbixinta ku eegeyaa isbeddellada ay u horseedi karaan qaaradda haddii mid ka mid ah loo doorto xilkaas.

    Diblumaasiyiinta Afrika ayaa rajo ka muujinaya in qof ka socda qaaradda uu la wareego xilkaas ugu sarreeyo ee mid ka mid ah ha’yaddan dhaqaalaha caalamka maamula.

    Qof Mareykanka ah ayaa mar kasta hogaamiyo Bangiga Adduunka, halka Yurub na ay mar kasta madax ka tahay Ha’yadda Lacagta Adduunka ee IMF, balse Afrikaanku weligood ma aysan qaban jago kuwaas lamid ah.

    Haddii qof ka mid ah saddexda musharrax ee ka socota Afrika ee kala ah Ngozi Okonjo-Iweala oo Nigerian ah, Aamina Maxamed oo u dhalatay Kenya iyo Cabdel Xamiid Mamduux oo ka soo jeeda Masar ay noqdaan madaxa xiga ee Ururka Ganacsiga Adduunka, waxay qaaraddu daaremeysa in ay la jaan qaadeyso dunida inteeda kale, marka ay timaaddo kaalinteeda ku aadan hogaaminta dunida.

    Haween ka shaqeynaya warshad dharka soo saarta

    XIGASHADA SAWIRKA,GETTY IMAGES

    Qoraalka sawirka,Haween ka shaqeynaya warshad dharka soo saarta

    Ururka WTO oo uu fadhigiisu yahay magaalada Geneva wuxuu maamulaa ganacsiga adduunka iyo sidoo kale wuxuu xalliyaa muranka dhanka ganacsiga ee soo wajaha dalalka. Sida laga soo xigtay website-ka hay’adda “wuxuu u furan yahay in dhammaan laga wada faa’ideysto ganacsiga”

    Agaasimaha guud ee WTO wuxuu ka qeyb galayaa shirarka madaxda G7 iyo G20, wuxuuna garwadeen ka noqonayaa xallinta khilaafka ka dhex dhaca hogaamiyeyaasha caalamka.

    ‘Ganacsiga ma ahan gargaar’

    Haddii qof ka socda Afrika uu qabto xilka, wuxuu ka caawin karaan qaaradda in wax weyn uu u qabto gaar ahaan ajandayaasha la horgeeyo shirweynaha ururka WTO.

    Ngozi Okonjo-Iweala, waa mid ka mid ah musharrixiinta ka socda qaaradda Afrika

    XIGASHADA SAWIRKA,GETTY IMAGES/ERIC PIERMONT

    Qoraalka sawirka,Ngozi Okonjo-Iweala, waa mid ka mid ah musharrixiinta ka socda qaaradda Afrika

    Wadahadallada looga arrinsanayo ganacsiga ayaa laga yaaba in dad yar ay ka qeybgalaan oo uu noqdo mid albaabada uu u xiran yahay balse natiijada ka soo baxda waxay saameyn ku yeelan kartaa qof kasta.

    Laga bilaabo ganacsatada yar yar ah ee badeecadaha isaga gudbiyo xudduudaha gobollada, kuwa ka ganacsada badeecadaha la soo dhoofiyo iyo qof shaqadiisu tahay warshadaha wax soo saarka, dhammaantood waxaa saameyn ku yeelan doona xeerarka ganacsiga ee uu Ururku soo saaro.

    Afrika, ganacsiga waxaa loo arkaa in uu yahay waxa hagaya kobaca dhaqaalaha iyo tallaabo looga hortaggi karo macluusha.

    Amina Maxamed ayaa ka mid ah musharrixiinta u tartamaya xilka ugu sarreeya ee hay'adda Ganacsiga Adduunka - WTO.

    XIGASHADA SAWIRKA,GETTY IMAGES/MOHAMED ABDIWAHAB

    Qoraalka sawirka,Amina Maxamed ayaa ka mid ah musharrixiinta u tartamaya xilka ugu sarreeya ee hay’adda Ganacsiga Adduunka – WTO.

    “Gargaarka shisheeye dan uguma jirto Afrika, sida meelaha kale ee dunida, taariikhda waa ganacsiga” waxaa sidaas yiri David Luke oo ah madaxa xarunta siyaasadda ganacsiga ee ka tirsan xafiiska Qaramada Midoobey ee arrimaha dhaqaalaha Afrika.

    “Haddaba, qofka caadiga ah ee Afrikaanka ah wuxuu fahmayaa marka qof ay isku jinsiyad yihiin uu hogaaminayo WTO, waxay taasi muujineysa in aan u soo jeedno ganacsiga”.

    Ganacsiga xorta ah iyo Afrika

    Okonjo-Iweala, oo horey u aheyd wasiirka maaliyadda ee Nigeria ayaa BBC-da u sheegtay in ay dooneyso “in ay aragto sidii lagu heli lahaa haween iyo dhalinyaro ka dambeeya horumarka Afrika si wax badan looga faa’ideysto ganacsiga adduunka.”

    Waxay dooneysaa in qaaradda ay ka madaxbanaanaato badeecadaha looga soo dhoofiyo dibadda isla markaana “la qiimeeyo badeecadaha laga soo saaro gudaha qaaradda.”

    “Tusaale ahaan, waxaan boqolkiiba 94 dawooyinka qaaradda laga soo dhoofiyaa dibadda anaga oo gudaha qaaradda ku soo saari karno.”

    Aamina Maxamed oo horey u soo noqotay wasiirka ganacsiga iyo arrimaha dibadda Kenya waxay BBC-da u sheegtay in haddii ay ku soo baxdo tartanka “ay waji cusub oo loo dhan yahay ku soo kordhin doonto WTO.”

    “Waxaan rajo wayn ka qabaa in la igu tirin doono hogaamiye khibrad leh oo haween ah Afrikana ka soo jeeda.”

    Abdel-Hamid Mamdouh
    Qoraalka sawirka,Cabdul-Xamiid Mamdouh oo u dhashay Masar ayaa ka mid ah musharrixiinta Afrika.

    Cabdel Xamiid Mamduux oo Masar u matalayay ururka WTO, tan iyo sannadkii 1985-tii ayaa sheegay in khibrad durugsan uu u leeyahay hay’addan maamusha ganacsiga dunida, taa oo u horseedi doonta in uu caawiyo qaaradda Afrika.

    “Ajanddaheyga Afrika wuxuu yahay in aan ku dadaali doono in dadka Afrikaanka ah ay ka dhex muuqdaan nidaamka ganacsiga.”

    “Waxaan sidoo kale ugu baaqi doonaa hogaamiyeyaasha siyaasadda Afrika inay diiradda saaraan siyaasadahooda ganacsiga.”

    2px presentational grey line

    Magacyada musharraxiinta u tartameysa agaasimaha guud ee WTO

    • Maxamed Maziad Al-Tuwaijri – Sacuudi Carabiya
    • Liam Fox – UK
    • Jesús Seade Kuri – Mexico
    • Cabdel Xamiid Mamduux – Masar
    • Aamina Maxamed – Kenya
    • Yoo Myung-hee – South Korea
    • Ngozi Okonjo-Iweala – Nigeria
    • Tudor Ulianovschi – Moldova
    2px presentational grey line

    Si kastaba, marka ay timaaddo in Afrika laga caawiyo in ay gaarto heshiiska ganacsiga xorta ah – waxaa kaalin weyn ka qaadan kara Ururka Ganacsiga ee Adduunka.

    Heshiiska, dhaqangelintiisa oo uu hakad geliyay cudurka safmarka Korona, waxaa la filayaa in lagu dhawaaqi doono aag ganacsi oo xor ah ee ugu weyn dunida.

    Dhexdhexaadinta khilaafka ganacsiga Shiinha iyo Mareykanka

    Dagaalka ganacsiga ee ka dhexeeyo Shiinaha iyo Mareykanka iyo siyaasadda madaxweyne Trump waxay u muuqdaan in dib u dhac ay ku yihiin fikradda ah ganacsiga xorta ah. Xayiraadaha ka hortagga fiditaanka fayraska Korona waxay saameyn ku yeesheen isu gudbinta badeecadaha ganacsiga.

    Dagaalka ganacsiga ee ka dhexeeya Mareykanka iyo Shiinaha

    XIGASHADA SAWIRKA,GETTY IMAGES

    Qoraalka sawirka,Dagaalka ganacsiga ee ka dhexeeya Mareykanka iyo Shiinaha

    Dedaalka ururka ee ku saabsan hirgelinta xeerar cusub oo ay ku heshiiyaan ayaa caqabad noqday, sannadkii 2001-dii.

    Ururka WTO wuxuu bilaabay heshiisyo kale oo lagu gaaray magaalada Dooxa. Waxaa la filayay in halkaas looga dhawaaqo isbeddallo cusub oo lagu caawinayo dalalka soo korayo, balse wuu guuldareystay heshiiskaas.

    Waan arrin u taalla qofka hogaamin doona WTO, bisha November ee sannadkan.

    Shaqada ugu weyn ee laga sugayo cidda loo dooran doono agaasimaha ha’yaddan waxay tahay in dib uu u soo celiyo fikraddii iyo aaminaaddii laga heystay Ururkan.

    Qaran News


  12. Haweenay weeraryahanada oo ku biirtay naadi wada Rag ah?

    Yuki Nagasato
    Yuki Nagasato

    Mid ka mid ah hablaha ciyaartoyga kubadda cagta ee reer Japan ayaa qandaraas la saxeexatay naadi kubadda cagta ah oo ay kooxdooda ragga ah u safan doontaa.

    Yuki Nagasato ayaa amaah ugu wareegtay kooxda Hayabusa Eleven oo walaalkeed na u safto.

    Gabadhan weeraryahanka ah oo haatan 33 jir ah ayaa sagaal sano ka hor u horseedday xulka dumarka kubadda cagta ee dalkeeda inuu qaado Koobka Adduunka ee dumarka Waxaanay ku noqon doontaa kooxda ay haatan u safato ee Chicago Red Stars, marka tartanka horyaalka naadiyada hablaha ee Maraykanku bilaabmo sannadka soo socda.

    Nagasato ayaa sheegtay in ujeedadeedu tahay in ay gacan ka geysato sidoo loo dhisi lahaa bulsho aan lahayn xuduud ku salaysan lab, dheddig iyo isir toona.

    Markii ay Khamiistii qandaraaska saxeexday ka dib, ayay sheegtay in halganka Megan Rapinoe ugu jirto sinaantu yahay waxa ku dhiirri geliyey in ay ku talaabsato arintan ugubka ah.

    Megan Rapinoe, waa gabadh ciyaartoy Maraykan ah, waxaanay sannadkan ku guulaysatay abaal marinta kubadda dahabka ah oo loogu maamuusay dedaalkii ay u gashay in dalka Maraykanku marti geliyo tartanka Koobka Adduunka ee hablaha.

    Sidoo kale waa gabadh aad ugu ololaysa cadaaladda bulshada waxaanay hormuud u ahayd dedaalo lagu doonayey in mushqaayadda ciyaartoyga ragga iyo haweenkaba la simo oo ay sidaa yeelaan naadiyada kubadda cagta ee Maraykanku.

    .

     

    Nagasato ayaa ku nuuxnuuxsatay in go’aanka ay ugu safanayso naadiga Hayabuso Eleven ee raggu ahaa fikrad iyada ka timid, isla markaana ay ku rajo weyntahay in talaabadaasi fariin muhiima gubiso.

    “Waxaan rumaysanahay in aan awoodi karo in aan muujiyo in haweenku ka mid noqon karaan naadiyaha kubadda cagta ee ragga”, ayay tidhi.

    Nuki Nagasato oo sidoo kale ka mid ahayd xulkii hablaha Japan ee tartankii koobka aduunka ee 2015 iyo tartankii Olombigga ee 2012 kiiba galay kaalinta labaad, ayaa madashii ay qandaraaska ku saxeexaysay ka tidhi “run ahaantii lama oga waxa aan ku soo kordhin doono kooxdaa ragga ah ee aan ku biirayo”.

    Nagasato waxay ka mid noqotay kooxda Chicago Red Stars sannadkii 2017, sannakii horena waxay u dhalisay sideed gool.

    Laakiin waxay sheegtay in aanay haatan doonayn in ay ka mid noqoto xulka hablaha qaranka ee dalkeeda ee safan doona ciyaaraha Obombigga ee ka dhici lahaa sannadka dambe Tokyo hase yeeshee dib loo dhigay.

    “Ma sawiran karo aniga oo ka mid ah xulka ka qayb gali doona tartankaa Obombigga” ayay tidhi.

    Qaran News


  13. Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha wasiirrada xukuumadda xil-gaarsiinta Soomaaliya ayaa ganacsatada iyo shacabka Soomaaliyeed ugu baaqay in gurmad degdeg ah lala gaaro dowladda iyo shacabka Sudan oo wajahaya fatahaadihii ugu ba’naa ee dalkaas soo mara muddo ka badan 100 sano.

    Qeybo ka mid ah dalka Sudan ayaa waxaa ku fatahay webige Nile, taasi oo horseeday dhimasha in ka badan 100 qof iyo barakaca dad kor u dhaafaya nus milyan.

    “Waxaan u tacsiyeynay waddanka aan walaalaha nahay ee Suudan oo aan leenahay Soomaaliya waa ay idin garab taagan tahay. Waxaan ugu baaqeynaa dhammaan ganacsatada Soomaaliyeed iyo shacabka Soomaaliyeed in gurmad deg deg ah la siiyo walaalaheen Suudan oo na garab istaagay xilligii aan u baahneyn,” ayuu yiri sii hayaha Wasiiru dowlaha Xafiiska Ra’iisul wasaaraha, Cabdullaahi Xaamud.

    Shirka Golaha oo uu Khamiistii guddoomiyay Sii hayaha Ra’iisul Wasaaraha dalka, Mahdi Maxamed Guuleed, ayaa sidoo kale lagu go’aamiyay in muwaadiniinta Sudan ee ku dhaqan Soomaaliya laga dhaafo kharashaadka degganaanshaha iyo ganaaxyo haddii ay jireen.

    Sudan oo ka mid ah dadalka sida weyn u garab istaagay Soomaaliya, waxaa ku nool in ka badan 7,000 oo mawaadiniin Soomaaliyeed ah oo isugu jira arday iyo qoysas kale.

    The post DF oo ganacsatada dalka iyo shacabka ugu baaqday in la caawiyo shacabka dal kale first appeared on Caasimada Online.


  14. Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Dhowrkii maalmood ee la soo dhaafay dagaalyahanda Al-Shabaab ayaa dhaq dhaqaaqyo ciidan ka bilaabay deegaano ka tirsan magaalooyinka Dhuusamareeb iyo Guriceel oo aysan soo haweysan 10-kii sano ee ugu dambeeyay.

    Ilo wareedyo muhiim ah oo ka mid ah dadka degaanka iyo saraakiisha amaanka ah ayaa Caasimada Online u sheegay in Al-Shabaab ay soo gaareen degaanada kala ah; Labad dugle, Miir dugul, Ceel Cali Mire, waxeyna sidoo kale aad ugu soo dhawaadeen garoonka Ugaas Nuur ee magaalada Dhuusamareeb oo ah xarun ah Galmudug.

    Sidoo kale Al-shabaab ayaa soo gaaray degaanada kala ah; Barujeed, Bulacle iyo degaanka Dabare oo dhamaantood ka tirsan magaalada Guriceel ee gobalka Galgaduud.

    Dadka deegaanka ayaa noo sheegay in Al-Shabaab dadka u khudbeeyeen islamarkaana ay u sheegeen in la dhageysanayo mobeelada ay wataan, haddii ay sheegaana ay la kulmi doonaan ciqaab adag.

    Sidoo kale Al-Shabaab ayaa degaanada qaar ka watay dhallinyaro iyo odayaal degaanka ah, iyagoo sidoo kale bilaabay in ay dadka ka aruuriyaan lacago.

    Habeenkii 4-tii September, Dagaal-yahanada Al-Shabaab ayaa weerar ku qaaday ciidamada Amisom ee fadhigeedu yahay garoonka diyaaradaha magaalada Dhuusamareeb, sida ay sheegeen dadka deegaanka.

    Weerarka oo billowday fiidkii habeenkii Jimcaha ayaa la iska caabiyey, wuxuuna socday kaliya 15 daqiiqo, sida ay sheegayaan wararka. Lama soo werin wax khasaare ah oo ka dhashay.

    Garoonka ayaa waxaa degan ciidamo isugu jiray Itoobiyaan iyo Jabuutiyaan, oo la geeyey toddobaadyo ka hor inta aysan magaalada ka bixin gacanta ururka Ahlu-Sunna.

    Magaalooyinka Dhuusamareeb iyo Guriceel ayaa aad looga dareemayaa cabsi arrintaan ku aadan waxaana la sheegay in Al-Shabaab ay degaanadaasi qaarkood dageen.

    10-kii sano ee la soo dhaafay magaalooyinkaas oo ay gacanta ku hayeen Ahlu-Sunna waxay ahaayeen kuwa nabad ah waxaase hadda muuqanaysa in Al-Shabaab ay bilaabeen dhaq dhaqaaqyo ciidan.

    The post Shabaab oo ka khudbeeyay deegaan u dhaw garoonka diyaaradaha Dhuusamareeb first appeared on Caasimada Online.


  15. SIPA_AP22185623_000005-e1599725237204-73Against the backdrop of an explosion of demand for hydrocarbons, the Swiss trader Trafigura signed a contract with Somaliland to both supply and invest in its port infrastructure.

    The race to supply Ethiopia with hydrocarbons is on-going. While Djiboutian authorities laid the foundation stone for the jetty of the future oil terminal at the Damerjog petrochemical complex across the border with much pomp and circumstance on 3 September, Trafigura announced on 7 September that it would be setting up at the port of Berbera, in the unrecognised state of Somaliland.

    The Swiss-based trader delivered its first shipment of low-sulfur fuel oil a week ago.

    But, in addition to supplying Somaliland with petroleum products, the contract signed with the company also includes an investment (amount not disclosed) in infrastructure modernization to increase storage capacity and increase the draft of the port of Berbera Oil Terminal. This to allow the reception of larger ships.

    Somaliland, a coveted state
    The port of Berbera, where the Dubai operator DP World (still in open conflict with Djibouti) plans to invest $442m in a new dock, is well positioned to supply southern Ethiopia. This is the regional market that the trader is also targeting.

    Trafigura’s investment is nevertheless surprising, given the status of the Somaliland state and the virtual non-existence of road infrastructure between Berbera and Ethiopia, even though an Abu Dhabi-financed company has begun work on a corridor.

    “We have not necessarily excluded Djibouti, this opportunity simply presented itself first. This should reduce vulnerability to shocks and delays from Djibouti,” said a spokesperson from Trafigura.

    A market of 2.8 billion dollars
    Trafigura is moving to Berbera to take advantage of the growing needs of Ethiopia’s big neighbour in hydrocarbons, which have been increasing by 9% a year for the past ten years. Needs that the Horizon oil terminal in Djibouti, managed by the Dubai-based Emirates National Oil Company, can no longer meet on its own. But it is also chance for Trafigura to secure its position in Ethiopia.

    Trafigura has been the holder of the annual supply contract launched by the national importer Ethiopian Petroleum Supply Enterprise (EPSE) since 1 July, covering the supply of 60% of the petrol sold in Ethiopia, 50% of the diesel and 25% of the jet fuel. In 2019, the country’s hydrocarbon needs amounted to 4.1 million tons, representing a market of $2.8bn.

    If Somaliland’s infrastructure is well developed, Ethiopia has the potential to compete with its two neighbours. On the Djiboutian side, however, there is no cause for concern about this alternative that is only just emerging. For now, the small French-speaking republic remains advantageous in terms of infrastructure and security.

     

    The Africa Report

    Qaran News



  16. Qiyaas ahaan labadii sanno ee u dambeeyey, waxa caajis xooggan laga dareemay suuqa lagu iibiyo arrimaha khuseeya siyaasadaha gudaha Somaliland, gaar ahaan siyaasadaha khuseeya xisbiyada qaranka, halka sidoo kale ay meesha ka baxeen bacadeecado siyaasadeed oo ay ka ganacsan jireen xisbiyada dalka, siyaasiyiin madaxbannaan, madax-dhaqameedyo, dadka weji-ku-macaashka ah iyo dillaaliinta la qabsaday ka ganacsiga badeecadaha siyaasadeed ee dhinacyada kala duwan lahaa muxaarid iyo muxaafidka, iyadoo ay arrintaasina dowladda, xisbiyada iyo qaranka Somaliland u madhxisay dhaqaale badan oo lagu kharashgarayn jiray suuqyada siyaasadda, inkastoo ay sidoo kale taasina saamayn dhaqaale iyo mid busaaradeed ku yeelatay guud ahaan bulshada Somaliland, gaar ahaan dadka laga maalgelin jiray ama ka ganacsan jiray siyaasadda.
    Haddaba, laga bilaabo bishan aynu ku jirno ee September 2020 ilaa ugu yaraan bilaha ka hadhsan bilawga sannadka soo socda ee 2021 haddii Ilaahay yidhaahdo, waxa muuqata in suuqa siyaasadda Somaliland uu noqon doono mid xaami ah, kana baxa badeecatul-caajiska uu ku jiray, qodobka ugu weyn ee suuqaas xaamiga xooggan ka dhigayaana waa Shirweynaha 4-aad ee xisbiga KULMIYE oo loolankiisu mar walba saamayn dhinacyo kala duwan ah ku yeesho Somaliland, iyadoo badeecadaha qudha ee suuqa siyaasadda lagu kala iibsanayo ay yihiin badeecado lagu soo farsameeyey warshadda KULMIYE (made in Kulmiye), waxayna badeecadahaasi isugu jiraan qaar cusub oo hadda bacda laga soo jarayo oo loogu talogalay in reer KULMIYE kala iibsadaan iyo badeecado hore oo waqtigoodu dhacay ama la beddelayo markii ay suuqyada uga socon waayeen sidii loogu talogalay, waxayna reer KULMIYE u muuqdaan qaar u kala baxaya laba qaybood oo kala ah; qayb wadata badeecadaha cusub ee la soo saarayo iyo qayb doonaysa in badeecadihii hore weli suuqa ku sii jiraan oo aan loo baahnayn in mid cusub la soo kordhiyo, iyadoo khilaafka ugu weynina ka taagan yahay in labadaas badeecadood si isku mid ah oo simman loogu soo bandhigo carwada guud ee lagu kala iibsanayo badeedadaha ka soo baxay warshadda KULMIYE, carwaddaas oo si rasmi ah u furmaysa 4/10/2020 (4 October), soona xidhmaysa 6/10//2020, waxaana durba bilaabmay in badeecadaha qaar ay buuxin waayeen shuruudihii u suurtogelin lahaa in lagu soo bandhigo carwaddaas KULMIYE ee saddexda maalmood ka soconaysa Hargeysa.

    Si guud marka loo eego, badeecadaha ka soo baxaya warshadda KULMIYE, waxay si xoogan xaami uga dhigi doonaan suuqya siyaasadda Somaliland, iyadoo ay shaqo-abuur ka heli doonaan dad badan oo xirfadahooga shaqo kala duwan tahay, gaar ahaana kooxaha weji-ku-macaashka ah, dillaaliinta siyaasadda, madax-dhaqameedyo ay suurtogal tahay inay qaabab qabyaaladeed suuqa u soo cidhiidhsadaan, qolooyinka saxaafadda, gaar ahaan Telefiishanada ayaa iyaguna suuqaas ka faa’iidi doona, sidoo kale dadka ku xoogsada afmiishaarnimada, xammaasadda qabyaaladda iyo dhallinyarada isticmaala baraha bulshada (social media), weliba kuwa badeecadaha ku faafiya YouTube-yada ee Killig-ku-noosha ah ayaa iyaguna suuqa ka macaashi kara, waxayna arrimahaasi dhaqaale u abuuri doonaan dad badan oo jeebadahooga ay caaro ku dhalatay saddexdii sanno ee u dambeeyey, maadaama aanay jeebadahooga wax lacag ah ama doollar ah soo gelin muddada ay suuqyada siyaasaddu u handaraabnaayeen Xukuumadda KULMIYE.

    Dhinaca kale, suuqyada lagu kala iibsanayo badeecadaha KULMIYE, waxa si fiican uga dukaamaysan doona xisbiyada mucaaridka ee WADDANI iyo UCID oo warshadahoogu aanay wax-soo-saar buuran samayn saddexdii sanno ee u dambeeyey, iyadoo ay reer Somaliland oo dhan mucaarid iyo muxaafidba ay isha ku hayaan ama ay u weel-tolanayaan sidii ay doorkan macaash buuran uga dhex samayn lahaayeen suuqa lagu kala iibsanayo badeecadaha KULMIYE, taasina waxay faa’iido u noqon kartaa reer KULMIYE, balse waxa suurtogal ah in badeecado dadku jecel yahay oo lagu farsameeyey warshadda KULMIYE ay u wareegaan dhinaca suuqyada mucaaridku ku xoogan yahay ee gudaha dalka Jamhuuriyadda Somaliland.

    W/Q Maxamed Cirro

    Source


  17. Muqdisho (Caasimada Online) – Ilo-wareedyo ka tirsan Madasha Xisbiyada Qaran ayaa  Caasimada Online u sheegay in madaxweynayaashii hore ee dalka, siyaasiin iyo xubno kale ay dowladda Mareykanka ay u gudbiyeen tabashooyin ka dhan qaabkii loo maamulay dib u habeynta ciidamada Soomaaliya.

    Mareykanka oo Soomaaliya ka taageera arrimaha ammaanka ayaa loo qoray warqad ay ku caddahay in la ruqseeyay boqolaal ka mid ah ciidamada dowladda oo ku sugnaa Shabeelooyinka kuwaas oo u badan beel gaar ah.

    Warqaddan ayaa daba socotay qeylo-dhaan horey oo arrintan la xiriirta oo la jeediyey.

    War-murtiyeedkii kasoo baxay shirka beelaha Mudulood ayaa qodob ka mid ah looga cowday xadgudub ay beesha sheegtay inuu ka jiro hay’adaha amniga iyo garsoorka dowladda federaalka.

    Arrintan ayaa waxaa sidoo kale horey uga uga hadlay madaxweyne Shariif, markii uu jeediyey khudbaddii munaasabadda kowda Luuliyo, waxaana mar bayaan kasoo saaray Madasha Xisbiyada Qaran.

    Ilo-wareedyada la hadlay Caasimada Online ayaa sheegay in cabashadan soo jireenka ah ay ugu dambeyn Mareykanka u dhego nuglaadeen.

    “Wafdigaan waxay ogaadeen in ay sax tahay cabashada siyaasiinta oo ah in la ruqseeyay ciidamo badan, si gaar ahna loo beegsaday kuwa ka soo jeeda goballada Koonfurta iyo bartamaha,” ayuu yiri xildhibaan arrintan xog ogaal u ah oo codsaday inaan la magacaabin.

    Xubnaha shaqada laga joojiyey waxaa ka mid ah taliyihii ciidamada Danab gaashaanle Ismaaciil Cabdimaalik, oo ay isku hayb yihiin ra’iisul wasaarihii hore Xasan Cali Kheyre, hase yeeshee waxaa hadda soo baxday inay jiraan ciidamo badan oo hoose oo shaqada laga eryey iyo dhowr taliyeyaal oo kale, ayada oo aan la aqoon sababta, maadaama aan si rasmi ah loo shaacin.

    Mareykanka ayaa qoraal uu soo saaray waxa uu ku sheegay in uu ka digayo qaraabo-kiilka in la musuq-maasuqo dib u habeynta ciidamada Soomaaliya.

    Qoraalka kasoo baxay safaaradda Mareykanka ayaa lagu yiri “Safaaradda Mareykanka ee Soomaaliya waxay taageereysaa dib u habeyn lagu sameeyo waaxda amniga taasi oo mustaqbal ifaya u hogaamin doonta Soomaaliya iyo dhammaan Soomaalida. Musuq-maasuqa iyo qaraabo kiilka waxay dib u dhigaan horumarka isbedellada, waxay waxyeeleeyaan amniga shacabka Soomaaliya, waxayna xoojiyaan cadowga Soomaaliya.”

    Qoraalkaas ayaa waxaa kadib xigay in shalay ay Mareykanka Muqdisho usoo direen wafdi heer sare ah u badan saraakiil ciidan.

    Wafdiga Mareykanka ayaa muddo saacado ah Madaxweyne Farmaajo kulan kula qaatay garoonka Aadan Cadde, waxaana lagala hadlay dhibaatooyin laga soo gudbiyay nidaamka dib u habeynta ciidamada Soomaaliya.

    The post Xog: 'Warqad Muqdisho laga diray oo ka dambeysay' imaanshaha wafdigii Mareykanka first appeared on Caasimada Online.


  18. Muqdisho (Caasimada Online) – Qaar ka mid ah degmooyinka gobolka Banaadir caawa waxaa lagu garaacay hoobiyeyaal mudo daqiiqado gudahood ah, kuwaas oo illaa hadda aan la garaneyn meel laga soo riday.

    Hoobiyaashan ayaa ku dhacay meelo ka mid ah degmooyinka Xamar-jajab, Waaberi, Boondheere, Warta-nabadda, Wadajir iyo Shangaani, oo ka wada tirsan caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho.

    Sawirro iyo laga soo qaaday qaar ka mid ah goobihii ay ku dhaceen madaafiicdaas ayaa muujinaya burbur soo gaaro xaafado ay dad deganaayeen.

    Illaa hadda lama soo werin wax khasaare nafeed ah, dowladuna waxay madaafiicdaas ku tilmaantay kuwo dheemish ah oo aan wax khasaare ah geysan, isla markaana ay qalqal ammaan ku abuurayeen Al-Shabaab.

    Afhayeenka wasaaradda warfaafinta Ismaaciil Mukhtaar Oronjo ayaa qoraal uu soo dhigay twitter-kiisa ku yiri  “Abaare 20:20 fiidnimo ayeey argagixisadu sameeyeen arbushaad, Iyagoo Baaruud dheemish ah oo ay Bacyo kusoo qariyeen dhigay Xaafado Magaalada Muqdisho ka tirsan, Kuwaas oo lahaa dhawaaqa Qarax laakiin aan geeysanin wax qasaare dhimasho ama dhaawac ah.”

    Sidoo kale afhayeenka booliska Soomaaliya Gaashaanle Sadiiq Doodishe ayaa isna qoraal uu soo saaray ku yiri, “Abaare 20:20 fiidnimo ayeey argagixisadu sameeyeen arbushaad dheemish ah, oo leh dhawaq Qarax laakiin aan geeysanin wax qasaare ah.”

    Hoobiyeyaashan ayaa gaarayey ku dhawaad toban dhamaantoodna waxay dhaceen daqiiqado kooban gudahood, wixii intaas ka dambeeyana inta badan magaalada waxaa laga dareemayaa feejignaan dheeri ah oo la geliyay ciidamada ammaanka.

    Muqdisho waxaa ku wada sugan dhamaan shanta madaxweyne goboleed ee dalka oo u yimid ka qeyb galka shir looga tashanayo arrimaha doorashooyinka dalka, balse gudaheeda ayey caawa Al-Shabaab ka tooreen ku dhawaad 10 hoobiye.

    Sanadkii 2012-kii ayaa magaaladan laga xoreeyay Al-Shabaab, balse sideed sano kadib 2020 ayey weli khal-khal ammaanka ka wadaan gudaha caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho.

    2a415ac8-cd6d-47ad-a37d-299638fbeddf.jpg c9c4bee6-a28f-4129-b257-b38e360b7f35.jpg ed8ea932-43dc-4d60-99c1-1b7c4cd32915.jpg edfccc23-f2c7-465a-8eb6-ad1722effeb1.jpg f17a0d53-229e-43d6-9ada-7b3d3f367a8d.jpg fd483775-bca6-44a0-8114-059df493bced.jpg

    The post Faah-faahin: Hoobiyeyaashii lagu garaacay Muqdisho iyo booliska oo ka hadlay first appeared on Caasimada Online.