Mareykanka oo soo saaray ballan-qaad culus oo ku saabsan Soomaaliya

[Deeq A.]

Washington (Caasimada Online) – Dawladda Maraykanka ayaa mar kale carrabka ku adkeysay sida ay uga go’an tahay ballaarinta iskaashiga ay la leedahay Soomaaliya ee dhinacyada muhiimka ah sida amniga iyo horumarinta dhaqaalaha, xilli uu Xoghayaha Arrimaha Dibadda, Marco Rubio uu soo diray bayaan ku aaddan sannad-guuradii 65-aad ee xorriyadda Soomaaliya.

Isaga oo hambalyo u diraya shacabka Soomaaliyeed, ayuu Rubio hoosta ka xariiqay danta fog ee Washington ay u leedahay sii xoojinta xiriirka labada dal, xilli ay wadaagaan caqabado isku mid ah oo heer gobol iyo heer caalami ah.

“Dowladda Maraykanka waxay rajaynaysaa in la sii adkeeyo xiriirkeena aan wadaagno, annaga oo ka wada shaqaynayna kobcinta dhaqaalaha iyo la-dagaallanka xagjirnimada,” ayuu yiri Rubio.

Taageerada Maraykanka ayaa waxaa ka mid ahaa duqeymo cirka ah oo lala beegsaday bartilmaameedyo gaar ah, tababarro la siiyay ciidamada Soomaaliya, iyo taageeridda dadaallada caalamiga ah ee xasilinta dalka, kuwaasoo loo soo mariyo Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay.

Rubio waxa uu ammaanay adkeysiga shacabka Soomaaliyeed ee la tacaalidda xagjirnimada iyo dib u dhiska hay’adaha qaranka. “Waxaan bogaadinaynaa dadaalka shacabka Soomaaliyeed ee la dagaallanka argagixisada iyo dhismaha mustaqbal barwaaqo ah,” ayuu yiri.

Wuxuu intaas ku daray in Maraykanku uu rajaynayo “in laga wada shaqeeyo arrimaha danta guud ee labada qaran,” isaga oo tilmaamaya iskaashi suurtagal ah oo laga yeelan karo dhinacyada ay ka midka yihiin gargaarka horumarineed, kaabeyaasha dhaqaalaha, ganacsiga, iyo dib-u-habaynta hannaanka maamul-wanaagga.

Soomaaliya ayaa noqotay mid si isa soo taraysa diiradda ugu saaran siyaasadda arrimaha dibadda ee Maraykanka ee Geeska Afrika, iyadoo loo arko inay tahay dal lala kaashan karo la-dagaallanka argagixisada iyo sidoo kale dal jilicsan oo xasilintiisu ay muhiim u tahay nabadda gobolka iyo amniga badaha.

Maraykanku wuxuu sare u qaaday isku-duwidda uu la leeyahay mas’uuliyiinta Soomaaliya, iyadoo ay barbar socdaan barnaamijyo horumarineed oo lagu bartilmaameedsanayo beeraha, waxbarashada, iyo abuurista shaqooyinka.

Farriinta Rubio ayaa xoogga saartay rabitaanka Washington ee ah inay ahaato saaxiib la isku halleyn karo oo Soomaaliya ka garab siiya dadaalladeeda ku aaddan nabadda, dimuqraadiyadda, iyo kobaca dhaqaalaha, isagoo dhanka kale qiray muhiimadda istiraatiijiyadeed ee xiriirka labada dal.

“Sannadka soo socda wuxuu bixinayaa fursado cusub oo iskaashi,” ayuu yiri Rubio, isagoo hoosta ka xariiqay danta Maraykanku u leeyahay xasilloonida iyo barwaaqada fog ee Soomaaliya.

Bayaankan ayaa imanaya xilli meel xasaasi ah oo uu marayo xiriirka Maraykanka iyo Soomaaliya, kaasoo lagu garto iskaashi amni oo dhow iyo kalsooni darro dhawaanahan ka taagnayd dhanka maalgelinta horumarinta.

Sannadkan 2025, Taliska Ciidamada Maraykanka ee Afrika (AFRICOM) waxa uu fuliyay ugu yaraan 43 duqeyn cirka ah oo lala beegsaday al-Shabaab iyo ISIS-Soomaaliya, kuwaasoo inta badan lagu taageerayay Guutada Danab ee uu Maraykanku tababaray.

Hase yeeshee, yididiilada Rubio waxaa hoos u dhigaya isbeddello siyaasadeed oo ka jira Washington. Bishii Janaayo 2025, amar madaxweyne oo ka soo baxay Aqalka Cad ayaa dhaliyay in dib-u-eegis dhammaystiran lagu sameeyo gargaarka, taasoo keentay amar shaqo-joojin ah oo lagu soo rogay Hay’adda USAID, laguna hakiyay dhowr mashruuc.

Tan waxaa ku jira deeq horumarineed oo dhan $68.5 milyan oo la saxiixay bishii Oktoobar 2024, taasoo loogu talagalay in lagu ballaariyo waxbarashada iyo fursadaha dhaqaale ee Soomaaliya—taasoo hadda wajahaysa mustaqbal aan la hubin.