Somaliland oo ogolaatay in loo keeno Falastiiniyiinta laga soo barakicin rabo Gaza

[Deeq A.]

Hargeysa (Caasimada Online) – Mas’uuliyiinta Somaliland ayaa sheegay inay diyaar u yihiin inay soo dhaweeyaan Falastiiniyiinta si khasab ah looga rarayo Gaza, kadib warar soo baxaya oo sheegaya in Israa’iil ay qorsheyneyso masaafurin ballaaran oo shacabkaas ah, xilli ay sii socdaan duqeymaha milatari ee ay waddo.

Inkasta oo aan weli la shaacin qorshe rasmi ah oo dib u dejin ah, haddana Madaxweyne Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi iyo saraakiil sare oo ka tirsan waaxda qaxootiga Somaliland ayaa xaqiijiyay in jamhuuriyadda iskeed madaxbannaanida ugu dhawaaqday ay diyaar u tahay inay martigeliso Falastiiniyiinta—iyagoo xusay taariikhda Somaliland ee martigelinta bulshooyinka barakacay.

“Falastiiniyiintu waa walaalaheen,” ayuu yiri Madaxweyne Cabdillaahi mar uu la hadlay The Guardian. “Haddii ay si iskood ah u doortaan inay yimaadaan, waxba nagama galin. Laakiin ma jiraan wadahadallo rasmi ah oo naga dhexeeya Falastiiniyiinta ama waddan kale.”

Hadalka madaxweynaha ayaa imaanaya xilli ay jiraan warar sheegaya in ra’iisul wasaaraha Israa’iil, Benjamin Netanyahu, uu soo jeediyay in gabi ahaanba la masaafuriyo shacabka Gaza, halka madaxweynaha Mareykanka, Donald Trump, uu si cad uga hadlay qorshe ah in Falastiiniyiinta la raro si dhulka Gaza loogu beddelo xarun ganacsi iyo dalxiis.

Caydaruus Cismaan Xuseen, ku-xigeenka agaasimaha waaxda qaxootiga Somaliland, ayaa sheegay in qoysas Falastiiniyiin ah ay deegaanka degeen tan iyo horaantii 2000-meeyadii. “Falastiiniyiintu waxay halkan imanayeen tan iyo 2004, 2005. Somaliland waa meel soo dhoweysa dhammaan qaxootiga,” ayuu yiri isagoo la hadlay The Guardian.

Xilligan, 12 qoys oo Falastiiniyiin ah ayaa ku nool Somaliland, iyagoo la nool kumannaan kale oo barakacayaal ah. Mas’uuliyiintu waxay sheegayaan inay diyaar u yihiin inay qaabilaan kuwo kale oo dheeraad ah, balse waxay carrabka ku adkeeyeen in aqoonsi caalami ah uu lama huraan u yahay ballaarinta dadaallada bani’aadannimo.

“Haddii Somaliland la aqoonsado, waxaan heli doonnaa gargaar iyo iskaashi caalami ah oo dheeraad ah,” ayuu yiri Xuseen. “Taasi waxay noo sahlaysaa inaan caawinno qaxooti intaan ka badan.”

Somaliland ayaa si aamusnaan ah ugu noqotay meel nabdoon oo ay ku nool yihiin ku dhowaad 23,000 oo qaxooti ah oo ka kala yimid dalal kala duwan—oo ay ku jiraan 2,875 qof oo yimid sannadkii hore oo keliya.

 In ka badan 300 oo qoys oo ka yimid Suudaan ayaa u soo qaxay gobolka tan iyo markii uu billowday dagaalka sokeeye ee halkaas, halka bulshada reer Suuriya ee deggan Somaliland—oo uu aas-aasay dagaalkii Suuriya—ay hadda gaarayaan ku dhowaad 2,000.

Mid ka mid ah qaxootiga reer Suuriya, Xasan, oo ka soo cararay magaalada Dimishiq sannadkii 2023, ayaa Hargeysa ku tilmaamay meel nabdoon oo si wanaagsan loogu soo dhaweeyo Muslimiinta. “Waxa iigu muhiimsanaa waxa uu ahaa ammaanka,” ayuu yiri isagoo ku sugnaa xarunta diiwaangelinta qaxootiga. “Dadka reer Somaliland waa Muslimiin. Waa meel ammaan ah oo qoyskayga u wanaagsan, bulshada deegaankuna waa furfuran tahay. Si fiican ayaan ula qabsanay.”

Deganaanshaha Somaliland, heerka amniga ee la isku halleyn karo, ayaa ka dhigay meel aad loogu doonto magan-galyo gobolka buuqa badan. Si kastaba ha ahaatee, mas’uuliyiintu waxay sheegeen in awooddooda ay xaddidan tahay ilaa ay helaan aqoonsi caalami ah iyo marin u helidda maalgelin bini’aadannimo.

“Waxaan qaban karnaa wax ka badan hadda, balse waxaan u baahanahay in dunidu ay noo aragto lamaane rasmi ah,” ayuu yiri Xuseen.