Siduu Abuubakar Shekau ku noqday hoggaamiyaha Kooxda Boko Xaraam?+Halkuu Dhaqaalaha ka heli jiray

[Deeq A.]

Siduu Abuubakar Shekau ku noqday hoggaamiyaha Boko Xaraam?+Halkuu Dhaqaalaha ka heli jiray

Abuubakar Shekau wuxuu awoodda kooxda la wareegay markii uu gacanta booliska ku dhintay ninkii aasaasay ururkaas, Maxamed Yusuf, sanadkii 2009-kii.

Shekau wuxuu kooxda u horseeday in weeraro dhiig badan uu ku daatay ay ka fuliso waqooy bari Nigeria iyo dalalka qaar ee deriska la ah.

Intii uu hoggaaminayay Boko Xaram, waxay kooxda fuliyeen weeraro loo adeegsaday bambaanooyin, falal afduub ah iyo in ay maxaabiis si xoog ah uga soo sii daayaan xabsiyada. Sannadkii 2014 waxay kooxda bilowday olole ay ku qabsaneysay magaalooyinka, si shareecada Islaamka ay halkaas ugu soo rogaan.

Abuubakar Shekau ayaa la rumeysan yahay in uu jiray da’da 40 sano, wuxuu ka soo dhex muuqanayay muuqaallo uu uga hadlayay ololaha kooxda.

“Waxaan ku raaxeystaa dilka, sida aan ugu raaxeysto marka aan gowracayo digaagta ama Idaha”, ayuu yiri mar uu ka soo muuqday muuqaal la baahiyay 2012-kii.

Tan iyo markii uu hoggaanka kooxda la wareegay, in ka badan 30,000 oo qof ayaa ku dhimatay weerarrada, halka in ka badan 2 milyan oo qof ay guryahooda ka qaxeen.

Kooxdan ayaa si weyn looga hadal hayay caalamka ka dib markii sannadkii 2014 ay boqollaal gabdho ah ka afduubteen iskuul ku yaalla degmada Chiboka ee gobolka Borno, waxaana bilowday olole lagu baadigoobayay gabdhahaas oo in badan oo ka mid ah ay wali maqan yihiin.

Wixii xilliggaas ka dambeeyay, Mareykanka wuxuu ku dhawaaqay in Shekau uu yahay ‘argagixiso caalami ah’, waxaa uu dul digay madaxiisa $7 milyan oo doolar.

Abuubakar Shekau wuxuu dagaal dhiig badan uu ku daatay ka waday waqooyi bari Nigeria, in ka badan 10 sano, waxaana ka hor yimid ururka la baxay dowladda Islaamka ee Galbeedka Afrika, maadama uu ahaa nin aad xagjir u ah.

Dadka qaar waxay saadaalinayaan in geerida Abuubakar Shekau ay horseedi doonto in uu soo afjarmo dagaalkii kooxdan kala dhexeeyay ururka Iswap, waxaana dhici karta in dagaalyahanada Boko Xaraam ay ku biiraan ururkaas, halka dad qaar ay sheegayaan in dagaalyahannada ay weli kusii dheganaan doonaan fikradihii Shekau.

Halkuu dhaqaalaha uu ka heli jiray?

Boko Haram waxay soo caan baxday oo ay warbaahinta caalamka soo jiidatay sannadkii 2014-kii, ka dib marki dugsi ku yaallo magaalada Chibok ee gobolka Borno oo ay kooxda si aad ah uga dhaqdhaqaaqdo ay ka afduubteen 300 oo gabdhood oo iskuulkaas wax ka baraneysay.

Machadka Dhaqaalaha iyo Nabadda ee Afrika ayaa sannadkii 2015-kii sheegay in kooxda Boko Xaram uu yahay midka ugu waxyeellada badan ee kooxaha argagixisada ee caalamka ka dagaallama.

Xarunta dhexe ee gaashaandhigga Nigeria ayaa sheegtay in ka ganacsiga daroogada iyo lacag ka timid caalamka oo dhan ay tahay mida lagu maalgeliyo dhaqdhaqaaqyada Boko Xaram oo ay ku jiraan madaxfurasho laga helo afduubayada.

Deegaannada kooxda gacanta ugu jira ayaa sannadihi ugu dambeeyey hoos u dhacayey, maadaamaa ay ururka dhexdiisa kala qaybsnaan ka dhalatay.

Sannadkii 2015-kii, Abubakar Shekau wuxuu ballanqaaday inuu daacad u yahay ururkii la baxay Khilaafada Islaamka ee uu hoggaaminayay Abubakar Al-Baqdadi, wuxuuna ballanqaaday in uu magaca Boko Xaram u beddelo Iswap.

Balse sannadkii 2016-kii, ISIS waxay u Shekau ku bedeshay Abu Muscab al-Barnawi oo ahaa hoggaamiye ka tirsanaa kooxda, taas oo keentay in Shekau uu sameeyo koox u gaar ah oo loogu yeero Jamaacatu Ahlu-Sunna Liddacwati wal-Jihadi (JAS).

Sida kooxda ay u fiday intuu madaxda ka ahaa?

Abuubakar Shekau wuxuu dagaal dhiig badan ku daatay kula jiray militariga Nigeria, Chad iyo Niger, 10-kii sano ee la soo dhaafay.

Intii uu kooxda madaxda ka ahaa ayaa laga bartay daafaha caalamka, waxayna waarer ka geysteen Nigeria iyo dalalka deriska la ah, waxayna ku dileen boqollaal qof.

Shekau wuxuu kala wareegay hoggaanka Boko Xaaram Mohammed Yusuf, oo meel fagaare ah ay ku dileen booliska Nigeria, sannadkii 2009-kii.

Kooxdan ayaa si weyn looga hadal hayay caalamka ka dib markii ay bilowday afduubka gabdhaha iskuulleyda ah ee Waqooyi-Bari Nigeria. Waana xilligii uu bilowday olole kooxdaas ka dhan ah.

Haddii la xaqiijiyo geerida Shekau, waxaa laga yaaba in kooxda ay soo afjaranto, sida ay sheegayaan falanqeeyayaasha gobolka.

Kooxda la baxday dowladda Islaamka garabkooda galbeedka Afrika ayaa dagaal adag kula jira kooxdan Boko Xaram.

Qaran News